Giáo án Ngữ Văn 12_Phan Việt Chân

LÍ LUAÄN VAÊN HOÏC SÖÏ PHAÙT TRIEÅN LÒCH SÖÛ CUÛA VAÊN HOÏC A.Muïc ñích yeâu caàu: -Giuùp HS naém ñöôïc quaù trình phaùt trieån cuûa LSVH, hieåu moät soá khaùi nieäm nhö: thôøi kì vaên hoïc, traøo löu vaên hoïc, söï tieán boä cuûa VH… B.Chuaån bò: 1.GV: Nhieân cöùu taøi lieäu coù lieân quan, soaïn giaùo aùn. 2.HS: Chuaån bò baøi soaïn vaø hoïc baøi ôû nhaø. C.Caùc böôùc leân lôùp 1.OÅn ñònh lôùp: só soá hoïc sinh? Vaéng? Lí do? 2. Kieåm tra baøi cuõ: 3.Baøi môùi: Sinh hoaït vaên hoïc coù lieân quan nhö theá naøo ñoái vôùi caùc sinh hoaït khaùc trong ñôøi soáng XH? Khi phaân tích caùc vaán ñeà VH, ngöôøi ta thöôøng chuù yù ñeán nhöõng ñieåm naøo? So saùnh ñieåm moác cuûa caùc thôøi kì VH vaø caùc ñieåm moác LS? Caùc neàn VH treân theá giôùi coù hoaøn toaøn phaùt trieån gioáng nhau? Vh coù söï phaùt trieån noäi taïi? Traøo löu VH laø gì? Traøo löu Vh coù nhöõng ñaëc ñieåm, tính chaát gì? Treân theá giôùi coù nhöõng traøo löu VH naøo tieâu bieåu? Neâu moät vaøi taùc giaû thuoäc cuøng moät traøo löu? Caùc traøo löu VH ôû Vieät Nam? Theá naøo laø tieán boä VH? Caùc tp Vh lôùn coù maát daàn giaù trò? 1.Vaän ñoäng cuûa XH vaø vaän ñoäng VH. -Sinh hoaït VH luoân gaén chaët vôùi sinh hoaït XH maø nhaát laø ñôøi soáng chính trò. Nhöõng thay ñoåi, bieán ñoäng lôùn cuûa LS thöôøng taùc ñoäng deán ngöôøi vieát vaø ngöôøi ñoïc, keùo theo nhöõng bieán ñoåi trong yù thöùc nhaø vaên vaø coâng chuùng. -Vì vaäy, khi tìm hieåu moät hieän töôïng VH, 1 TP, 1 nhaø vaên… ngöôøi ta thöôøng naém roõ hoaøn caûnh ra ñôøi, phaân tích boái caûnh LS XH cuûa noù. -LS VH coù theå ñöôïc khaûo saùt thoâng qua caùc khaùi nieäm: thôøi kì VH, traøo löu VH, caùc tröôøng phaùi VH… 2.Thôøi kì phaùt trieån cuûa VH. -Trong quaù trình phaùt trieån, neàn VH naøo cuõng coù nhöõng moác nhaát ñònh. Caùc ñieåm moác naøy ñoâi khi khoâng truøng vôùi ñieåm moác LS XH nöôùc ñoù nhöng thöôøng thì khi LS thay ñoåi, vaên hoïc cuõng sang trang. -Caùc neàn VH treân theá giôùi haàu nhö ñeàu phaûi traûi qua caùc thôøi kì ít nhieàu gioáng nhau nhöng chuùng coù theå khaùc nhau veà thôøi ñieåm. Neàn VH cuûa moãi daân toäc vaän ñoäng theo moät quy luaät ñaëc thuø rieâng. -VH khoâng chæ chòu nhöõng taùc ñoäng töø beân ngoaøi maø coøn bieán ñoåi vaø phaùt trieån do söï vaän ñoäng noäi taïi cuûa noù gaây neân. Chính vì vaäy, caàn xem xeùt VH döïa treân caùc ñieåm quan troïng cuûa LS vaø nhöõng böôùc tieán cuûa chính TP ngheä thuaät 3.Traøo löu vaên hoïc. -Laø moät hieän töôïng coù tính chaát LS, ra ñôøi vaø maát ñi trong moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh; chæ moái lieân heä giöõa nhöõng nhaø vaên vaø TP gaàn guõi nhau veà caûm höùng, veà nguyeân taéc mieâu taû hieän thöïc hoaëc veà tö töôûng vaø noåi leân taïo thaønh moät doøng roäng lôùn. -Moãi traøo löu VH thöôøng gaén vôùi nhöõng quan ñieåm tö töôûng vaø nguyeân taéc saùng taùc nhaát ñònh. Vì vaäy, caùc taùc phaåm cuøng traøo löu coù nhöõng ñaëc ñieåm chung, nhöõng neùt gaàn guõi nhau vaø coù theå tuaân thoe moät cöông lónh saùng taùc chung. -Caùc traøo löu VH treân theá giôùi khaù ña daïng. Tieâu bieåu coù Chuû nghóa coå ñieån (XVII), Chuû nghóa laõng maïn, Traøo löu hieän thöïc (XIX) vaø Traøo löu hieän thöïc XHCN (XX). -ÔÛ VN, caùc Traøo löu laõng maïn vaø Traøo löu hieän thöïc ra ñôøi coù phaàn chaäm hôn caùc quoác gia chaâu Aâu song cuõng ñaõ ñaït ñöôïc nhieàu thaønh töïu quan troïng. Traøo löu Hieän thöïc XHCN thaät söï phaùt trieån röïc rôõ vôùi nhieàu TP coù giaù trò. 4.Tieán boä vaên hoïc. -VH laø moät loaïi hình ngheä thuaät, caùc TG, TP ra ñôøi sau luoân daàn ñoåi môùi ñeå taïo neân nhöõng giaù trò môùi. Söï ñoùng goùp vaø phaùt trieån seõ giuùp cho VH nhaân loaïi ngaøy moät phong phuù vaø tieán boä hôn. -Tuy theá, nhöõng TP lôùn chöùa ñöïng nhöõng noäi dung nhieàu lôùp, nhieàu taàng, coù giaù trò chung mang tính chaát toaøn nhaân loaøi thì vaãn tröôøng toàn vaø vaãn ñem laïi nhöõng giaù trò tinh thaàn khoâng bò vöôït qua. 4.Cuûng coá: Traøo löu VH laø gì? Caùc ñaëc ñieåm chính? 5.Daën doø: Hoïc baøi ôû nhaø  CAÙC GIAÙ TRÒ VAÊN HOÏC VAØ TIEÁP NHAÄN VAÊN HOÏC A.Muïc ñích yeâu caàu: -Giuùp hs naém ñöôïc khaùi nieäm “giaù trò vaên hoïc” vaø caùc giaù trò cuï theå cuûa tp vh. -Boài döôõng giaùo duïc yù thöùc nhaân caùch con ngöôøi thoâng qua caùc tp vh coù giaù trò . B.Chuaån bò: 1.GV : Soaïn giaùo aùn. 2.HS : Chuaån bò baøi soaïn ôû nhaø. C. Caùc böôùc leân lôùp 1.OÅn ñònh lôùp. 2.Kieåm tra baøi cuõ: 1.Theá naøo laø thôøi kì vaên hoïc, cho ví duï? 2.Traøo löu vaên hoïc laø gì? Cho ví duï cuï theå? 3.Baøi môùi: Theo em, khi naøo vaø vì sao moät taùc phaåm ñöôïc coi laø baát huû ? Khi ñoïc moät TPVH, ta thöôøng thaáy ñöôïc nhöõng gì veà cuoäc soáng? Ngoaøi cuoäc soáng xaõ hoäi, vaên hoïc coøn taäp trung phaûn aùnh nhöõng gì? Vaên hoïc giuùp chuùng ta hieåu bieát theâm nhöõng gì veà con ngöôøi? Nhaän xeùt veà giaù trò hieän thöïc cuûa VH? Caàn löu yù nhöõng khaùi nieäm naøo khi xaùc ñònh ph. dieän nhaän thöùc cuûa tp ? TP VH thöôøng ñem laïi cho ngöôøi ñoïc nhöõng giaù trò tình caûm gì? Moät tp coù giaù trò tình caûm caàn coù nhöõng noäi dung gì? Nhaän xeùt veà giaù trò ñaïo ñöùc maø tp Vh ñem ñeán cho ngöôøi ñoïc? Nhöõng ñieåm caàn löu yù khi xaùc ñònh giaù trò tö töôûng tình caûm cuûa tp? Giaù trò thaåm mó theå hieän qua nhöõng yeáu toá naøo? Caùi ñeïp cuûa vaên chöông ñem ñeán cho ngöôøi ñoïc nhöõng giaù trò thaåm mó gì? Nhöõng löu yù caàn thieát khi xem xeùt giaù trò naøy? Tieáp nhaän Vh laø gì? Noäi dung cuûa quaù trình tieáp nhaän Vh? Vieäc tieáp nhaän moät tp vh coù thöôøng ñöôïc thoáng nhaát hay khoâng, vì sao? Em hieåu theá naøo laø söï tri aâm, tri kæ? Nhaän xeùt Neâu nhöõng caùch caûm thuï vaên hoïc, nhaän xeùt? GV ñònh höôùng vaø höôùng daãn cuï theå hôn qua moät soá ví duï tieâu bieåu, HS choïn caùch caûm thuï thích hôïp vaø lí töôûng. I. Caùc giaù trò vaên hoïc Tieáng vang, söùc soáng, söï tröôøng toàn cuûa moät taùc phaåm vaên hoïc ñöôïc quyeát ñònh bôûi giaù trò cuûa taùc phaåm aáy. Caùc giaù trò naøy khaù phong phuù vaø laø moät trong nhöõng noäi dung khoâng theå boû qua trong quaù trình tìm hieåu, hoïc taäp vaø nghieân cöùu TP vaên hoïc. 1.Giaù trò veà nhaän thöùc -Moãi taùc phaåm vaên hoïc thöôøng laø nhöõng böùc tranh ña daïng veà cuoäc soáng. Noù khoâng heà bò boù buoäc bôûi khoâng gian, thôøi gian, ñoái töôïng… Vì vaäy, noäi dung nhaän thöùc cuûa caùc tp VH, nhaát laø nhöõng taùc phaåm hieän thöïc, raát lôùn. Ngöôøi ñoïc, qua vieäc tieáp nhaän ñaõ hoïc taäp ñöôïc raát nhieàu tri thöùc cuoäc soáng bao goàm caùc vaán ñeà lòch söû, sinh hoaït, vaên hoùa, phong tuïc…maø taùc phaåm ñaõ ñeà caäp. Tieâu bieåu nhaát laø boä Taán troø ñôøi cuûa Balzac. -Beân caïnh ñoù, nhaø vaên coøn giuùp ngöôøi ñoïc nhaän thöùc ñöôïc caùc vaán ñeà ñang ñaët ra trong ñôøi soáng xaõ hoäi hoaëc nhöõng vaán ñeà lieân quan ñeán vaän meänh cuûa con ngöôøi, cuûa daân toäc. -Ngoaøi ra, vieäc hieåu ngay chính con ngöôøi cuõng laø moät yeâu caàu voâ cuøng quan troïng. VH seõ giuùp con ngöôøi khaùm phaù vaø hieåu chính baûn thaân cuõng nhö ngöôøi khaùc; giaûi maû caùc bí aån, caùc goùc caïnh saâu kín nhaát cuûa moãi taâm hoàn. =>Taát caû seõ giuùp ta coù theâm hieåu bieát, coù theå hieåu bieát moät caùch ñuùng ñaén veà theá giôùi, xaõ hoäi vaø con ngöôøi, töø ñoù coù nhöõng phöông thöùc öùng xöû phuø hôïp, goùp phaàn caûi taïo vaø phaùt trieån xaõ hoäi con ngöôøi. -Khi xaùc ñònh taùc phaåm veà phöông dieän nhaän thöùc caàn löu yù ñeán nhöõng khaùi nieäm: Tính chaân thöïc, Söï saâu saéc , Taàm khaùi quaùt. 2.Giaù trò veà tö töôûng-tình caûm. -Qua vieäc tieáp nhaän TP VH, ñôøi soáng tình caûm cuûa con ngöôøi seõ ngaøy caøng phong phuù hôn, tinh teá hôn. Con ngöôøi seõ bôùt thôø ô, baøng quan maø trôû leân giaøu tình caûm, deã xuùc ñoäng vaø caûm thoâng vôùi ngöôøi khaùc trong nieàm vui cuõng nhö noãi ñau, trong haïnh phuùc vaø trong maát maùt. -Moät TP coù giaù trò thöôøng chöùa ñöïng nhöõng tö töôûng, thaùi ñoä, nhöõng noäi dung XH vaø nhaân vaên quan troïng. Ñoù laø loøng yeâu nöôùc hay tö töôûng yeâu nöôùc, laø chuû nghóa nhaân ñaïo hay taám loøng nhaân aùi, thaùi ñoä traân troïng cuûa nhaø vaên ñoái vôùi con ngöôøi. Ñaây laø nhöõng chuaån möïc, nhöõng phaïm truø ñaïo ñöùc cô baûn nhaát, quan troïng nhaát maø con ngöôøi caàn phaûi coù. -Giaù trò ñaïo ñöùc maø taùc phaåm vaên hoïc ñem laïi cuõng voâ cuøng to lôùn. Trong VH, caùi toát, caùi ñeïp ñöôïc toâ ñaäm cho röïc rôõ hôn ñeå ngöôøi ñoïc yeâu caùi toát, chuoäng ñaïo lí vaø xa laùnh, caêm gheùt caùi aùc, söï phaûn traéc, gian xaûo…. -Khi xaùc ñònh giaù trò cuûa TP veà tö töôûng-tình caûm, caàn löu yù: Söï chaân thaønh, Loøng nhaân aùi hay chuû nghóa nhaân ñaïo, Loøng yeâu nöôùc hay tinh thaàn yeàu nöôùc, tinh thaàn chuoäng ñaïo lí, söï nhaïy caûm vaø tinh teá. 3.Giaù trò thaåm mó. -Theå hieän tröôùc heát ôû taøi naêng cuûa nhaø vaên trong vieäc duøng chöõ, duøng caâu, toå chöùc boá cuïc, xaây döïng coát truyeän, keát caáu taùc phaåm; trong vieäc söû duïng aâm thanh, nhòp ñieäu vaø xaây döïng nhaân vaät cuûa TPVH. -Caùi hay, caùi ñeïp trong Vh taïo cho ngöôøi ñoïc nhöõng rung ñoäng thaåm mó, tình yeâu ñoái vôùi caùi ñeïp; laøm cho caûm nhaän thaåm mó cuûa con ngöôøi ñöôïc naâng cao, giuùp con ngöôøi bieát nhìn ra vaø caûm nhaän ñöôïc veû ñeïp cuûa söï vaät, cuûa cuoäc soáng xung quanh; khôi daäy, kích thÝch naêng löïc saùng taïo ng.thuaät tieàm aån ôû moãi ngöôøi. -Caùc khaùi nieäm caàn löu yù ñeå xaùc ñònh giaù trò thaåm mó laø: Söï phuø hôïp giöõa hình thöùc vaø noäi dung, söï ñieâu luyeän, tính chaát môùi meû, tính ñoäc ñaùo cuûa buùt phaùp. *Giaù trò thaåm mó coù vai troø ñaëc bieät vì noù laø cô sôû, gaén caùc giaù trò khaùc laïi ñeå taïo thaønh tp Vh. Beân caïnh ñoù, caùc giaù trò khaùc cuõng coù moät vò trí quan troïng maø neáu thieáu chuùng, moät tp Vh khoâng theå trôû thaønh hoaøn chænh. II.Tieáp nhaän vaên hoïc. 1.Tieáp nhaän vaên hoïc laø gì. -Hoaït ñoäng saùng taùc vaên hoïc luoân gaén lieàn vôùi coâng chuùng, vôùi baïn ñoïc. Quan heä nhaø vaên - taùc phaåm - baïn ñoïc laø quan heä qua laïi, chuùng quy ñònh laãn nhau trong quaù trình tieáp nhaän. -Tieáp nhaän VH = caûm thuï VH töùc laø soáng vôùi tp vaên chöông, rung ñoäng vôùi noù, ñaém chìm trong tgiôùi ng,thuaät cuûa nhaø vaên, vöøa tænh taùo laéng nghe tieáng noùi cuûa taùc giaû, thöôûng thöùc taøi ngheä cuûa ngöôøi saùng taïo. 2.Taùc phaåm vaø coâng chuùng. -Tieáp nhaän VH luoân mang tính ña daïng vaø khoâng thoáng nhaát cho neân nhöõng ñaùnh giaù cuûa coâng chuùng vôùi cuøng moät tp thöôøng khaùc nhau. Söï khaùc nhau aáy xuaát phaùt töø söï khaùc bieät veà tuoåi taùc, kinh nghieäm, trình ñoä, moâi tröôøng soáng cuûa ngöôøi tieáp nhaän. Ngoaøi ra, tính ña nghóa cuûa caâu chöõ, hieän töôïng nhieàu lôùp cuûa hình töôïng vaên hoïc cuõng laø moät nhaân toá quan troïng khieán vieäc tieáp nhaän cuûa ñoäc giaû coù nhieàu khaùc bieät. 3.Taùc giaû vaø ngöôøi ñoïc. -Ngöôøi vieát luoân mong muoán ngöôøi ñoïc hieåu mình, caûm nhaän ñöôïc nhöõng gì mình ñaõ kí gôûi vaøo taùc phaåm. Ñoù laø söï tri aâm, tri kæ, laø söï truøng hôïp, ñoàng ñieäu giöõa taâm hoàn nhaø vaên vaø ñoäc giaû. -Tuy khoù coù ñöôïc söï gaëp gôõ hoaøn toaøn song ngöôøi vieát vaø ngöôøi ñoïc vaãn coù ñöôïc söï tri aâm nhaát ñònh veà moät khía caïnh naøo ñoù. -Ñoâi khi, ngöôøi ñoïc coù theå coù nhöõng caùch caûn thuï, ñaùng giaù hoaøn toaøn khaùc bieät so vôùi yù ñoà cuûa nhaø vaên. 4.Caùch caûm thuï vaên hoïc. -Thöù nhaát laø caùch taäp trung vaøo coát truyeän, ñaây laø caùch caûm thuï ñôn giaûn nhaát nhöng khaù phoå bieán. -Thöù hai laø caùc caûm thuï coù chuù yù ñeán noäi dung tö töôûng cuûa tp nghóa laø muoán tìm hieåu xem qua caâu chuyeän taùc giaû muoán noùi gì: caùch ñoïc naøy saâu hôn, ñoøi hoûi moät trình ñoä cao hôn. Ngöôøi ñoïc theo höôùng naøy thöôøng thu heïp noäi dung tö töôûng tp vaøo moät chuû ñeà nhaát ñònh naøo ñoù, daãn ñeán choã hieåu sai leäch hoaëc laøm ngheøo noäi dung taùc phaåm. -Thöù ba laø caùch caûm thuï chuù yù hôn ñeán noäi dung taùc phaåm vaên chöông, ñeán caû maët nhaän thöùc vaø tö töôûng tình caûm cuûa noù, bieát tìm nieàm vui trong vieäc thöôûng thöùc caùi hay, caùi ñeïp cuûa caâu chöõ, keát caáu hình töôïng vaø caùc yeáu toá ngheä thuaät khaùc. Ñaây laø caùch ñoïc khoù vaø saâu saéc, ñoøi hoûi ngöôøi ñoïc hieåu vaø caûm, bieát rung ñoäng. -Thöù tö laø caùch caûm nhaän nhö moät söï saùng taïo. Caùch naøy ngöôøi ñoïc chæ xem tp nhö phöông tieän ñeå nghó, ñeå caûm, ñeå töï ñoái thoaïi vôùi mình, vôùi t.giaû. Coù theå goïi ñaây laø caùch ñoïc ngheä só. Kieåu caûm thuï naøy khoù vaøo cao, khoâng deã ñaït tôùi. 4.Cuûng coá: Neâu caùc giaù trò Vh vaø caùch tieáp nhaän Vh? 5.Daën doø: Soaïn baøi vaø hoïc baøi ôû nhaø. LAÄP YÙ VAØ LAÄP DAØN YÙ TRONG VAÊN NGHÒ LUAÄN A.Muïc ñích yeâu caàu: -Giuùp hs heä thoáng hoaù nhöõng kieán thöùc veà laäp yù vaø laäp daøn baøi ñaõ hoïc: caên cöù laäp yù, caùc böôùc laäp yù, caùch saép xeáp yù ñeå coù moät daøn baøi -Giuùp HS nhaän ra loãi vaø bieát caùch söûa loãi trong vieäc laäp yù vaø laäp daøn baøi, hình thaùnh thoùi quen laäy yù, laäp daøn baøi tröôùc khi vieát. B.Chuaån bò: 1.GV: Giaùo aùn. 2.HS : Soaïn vaø hoïc baøi ôû nhaø. C. Caùc böôùc leân lôùp 1.OÅn ñònh lôùp. 2.Baøi môùi: Theá naøo laø laäp yù trong vaên nghò luaän? Phaân tích ví duï minh hoïa SGK trang 4. Gv môû roäng qua ví duï Phaân tích ví duï SGK trang 5. Caùc böôùc laäp yù trong baøi vaên nghò luaän? Ñeà 1 trang 4. Ñeà 3 trang 5. Ví duï: xeùt ñeà 1 trang 4. Theá naøo laø laäp daøn baøi trong vaên nghò luaän? Caùc böôùc laäp daøn baøi trong vaên nghò luaän. Ví duï: SGK trang 7. Coù nhöõng loãi naøo trong thöôøng gaëp trong khi laäp yù vaø laäp daøn baøi? GV phaân tích ví duï SGK. GV söû duïng moät soá baøi vieát cuûa HS ñeå phaân tích caùc loãi thöôøng gaëp I.Laäp yù 1.Ñònh ra noäi dung caàn trình baøy trong baøi vaên 2.Caên cöù ñeå laäp yù a.Döïa vaø nhöõng chæ daãn trong ñeà baøi ñeå thaáy ñöôïc noäi dung vaø phöông phaùp nghò luaän *Noäi dung: -Ñeà baøi chæ roõ vaán ñeà caàn nghò luaän -> phöông höôùng laäp yù. -Ñeà baøi gôïi ra caùc khía caïnh cuûa vaán ñeà hay neâu nhöõng nhaän ñònh veà vaán ñeà caàn nghò luaän: baùm saùt ñeà ñeå laäp yù. b.Döïa vaøo nhöõng kieán thöùc veà vaên hoïc vaø XH maø HS ñaõ hoïc hoaëc tieáp thu qua nhöõng nguoàn ñaùng tin caäy -Ñeà giuùp vaïch yù lôùn -Laäp yù nhoû, döïa vaøo kieán thöùc lí luaän VH, VH söû, Giaûng vaên, kieán thöùc ñaõ ñöôïc hoïc. 3.Caùc böôùc laäp yù a.Xaùc laäp caùc yù lôùn -Neáu ñeà baøi ra nhieàu yeâu caàu thì moãi yù laø moät yeâu caàu. -Neáu ñeà baøi ra moät yeâu caàu thì moãi yù tröïc tieáp ñaùp öùng yeâu caàu ñoù laø moät yù lôùn. b.Xaùc laäp caùc yù nhoû Moät yù lôùn ñöôïc cuï theå hoaù baèng nhieàu yù nhoû, moãi yù nhoû coù theå ñöôïc cuï theå baèng caùc yù nhoû hôn. II.Laäp daøn baøi. 1.Khaùi nieäm: laø saép xeáp caùc yù ñaõ tìm ñöôïc ôû böôùc laäp yù theo traät töï thích hôïp vaø xaùc ñònh möùc ñoä trình baøy moãi yù theo tæ leä thoaû ñaùng giöõa caùc yù. 2.Caùch laäp daøn baøi. a.Saép xeáp yù Saép xeáp yù phaûi ñaûm baûo tính heä thoáng cuûa laäp luaän, chuù yù taâm lí tieáp nhaän cuûa ngöôøi ñoïc +Caùc yù saép xeáp theo traät töï baét buoäc +Saép xeáp yù theo höôùng töø deã ñeán khoù +Saép xeáp yù traùnh gaây ra hieän töôïng laëp yù +Saép xeáp theo traät töï neâu trong ñeà baøi b.Xaùc ñònh möùc ñoä trình baøy moãi yù. -YÙ troïng taâm -YÙ phöùc taïp: giaûi thích caën keõ, tæ mæ -Nhöõng yù khaùc noùi vôùi möùc ñoä vöøa phaûi -> söï caân ñoái cho baøi vaên. III.Moät soá kieåu loãi veà laäp yù vaø laäp daøn baøi. 1.Laïc yù (laïc ñeà) -Caùc yù lôùn khoâng phuø hôïp vôùi yeâu caàu veà noäi dung vaø phöông phaùp nghò luaän neâu trong ñeà baøi. -Caùc yù nhoû khoâng phuø hôïp vôùi noäi dung cuûa yù lôùn hoaëc caùc yù nhoû baäc döôùi khoâng phuø hôïp vôùi yù nhoû baäc treân. -Coù daãn chöùng naèm ngoaøi phaïm vi tö lieäu maø ñeà baøi yeâu caàu. 2.Thieáu yù -Thieáu moät soá yù lôùn so vôùi yeâu caàu cuûa ñeà baøi -Thieáu yù nhoû ñeå cuï theå hoaù yù lôùn. 3.Laëp yù -YÙ sau laëp laïi hình thöùc yù tröôùc -YÙ sau bao chöùa yù tröôùc hoaëc ngöôïc laïi. 4.Saép xeáp yù loän xoän -Saép xeáp khoâng theo traät töï -Traät töï caùc yù khoâng thích hôïp. LUYEÄN TAÄP Baøi 1: Vaïch caùc yù lôùn-nhoû ñeå giaûi quyeát moät ñeà, laäp daøn yù Baøi 2: Phaùt trieån moät yù lôùn -> yù nhoû vaø saép xeáp thaønh daøn baøi . 4.Cuûng coá: Phaàn luyeän taäp. 5.Daën doø: Hoïc baøi, laøm baøi taäp 2, Phaàn ba VAÊN HOÏC VIEÄT NAM TÖØ ÑAÀU THEÁ KÆ XX ÑEÁN CAÙCH MAÏNG THAÙNG TAÙM 1945 (Tieáp theo chöông trình lôùp 11) NGUYEÃN AÙI QUOÁC – HOÀ CHÍ MINH (1890-1969) A.Muïc ñích yeâu caàu: Giuùp hs: -Naém ñöôïc QÑST vaên hoïc cuûa HCM. -Qua söï nghieäp vaên hoïc lôùn lao cuûa HCM, hieåu ngöôøi laø “anh huøng giaûi phoùng daân toäc Vieät Nam, danh nhaân vaên hoaù theá giôùi” nhö Toå chöùc giaùo duïc, khoa hoïc vaø vaên hoaù Lieân hôïp quoác (unesco) ñaõ ghi nhaän vaø suy toân vaøo naêm 1990. -Hieåu döôïc nhöõng neùt lôùn veà phong caùch ngheä thuaät cuûa HCM. B.Chuaån bò: 1.GV : Nghieân cöùu taøi lieäu coù lieân quan, soaïn giaùo aùn. 2.HS : Chuaån bò baøi soaïn ôû nhaø. Naém vöõng cuoäc ñôøi vaø söï nghieäp saùng taùc cuûa HCM. C. Caùc böôùc leân lôùp 1.OÅn ñònh lôùp: só soá hoïc sinh? Vaéng? Lí do? 2.Kieåm tra baøi cuõ: 1.Neâu moät soá hieåu bieát cuûa mình veà Chuû Tòch HCM? 2.Keå teân moät soá TP cuûa Ngöôøi? 3.Baøi môùi: HS ñoïc phaàn tieåu söû SGK (tr3) Hs neâu caùc teân khaùc nhau vaø queâ höông cuûa Ngöôøi? GV khaéc saâu hai teân NAQ-HCM. Keå 1 vaøi maåu chuyeän ñeå minh hoaï cho söï nghieäp CM Gv yeâu caàu hoïc sinh nhaéc moät soá söï kieän. Gv: caùc chaëng ñöôøng hoaït ñoäng caùch maïng cuûa Ng ñöôïc nhaø thô Cheá Lan Vieân noùi raát xuùc ñoäng trong taùc phaåm: “Ngöôøi ñi tìm hình cuûa nöôùc”. Gv coù theå minh hoaï baèng baøi thô “Baùc ôi” cuûa Toá Höõu. Gv minh hoaï qñ naøy baèng baøi thô Caûm töôûng ñoïc thieân gia thi cuûa Ngöôøi. “Tuy Baùc khoâng ñònh laøm vaên chöông nhöng NKTT nhö moät vieân ngoïc quyù rôi vaøo kho taøng VHDToäc” (Ñaëng Thai mai). “Vaên ngheä laø moät maët traän anh chi em cuõng laø chieán só treân maët traän aáy”. “Nay ôû trong thô neân coù theùp Nhaø thô cuõng phaûi bieát xung phong”. Trong st Baùc ruùt ra nhöõng kinh nghieäm gì? Theo quan ñieåm cuûa HCM moät taùc phaåm vaên hoïc coù tính chaân thöïc phaûi hoäi ñuû nhöõng yeáu toá gì? Söï nghieäp vaên hoïc phong phuù ña daïng veà hình thöùc theå loaïi vaø phong caùch. Muïc ñích noäi dung vaên chính luaän? Leân aùn cheá ñoä thöïc daân ôû caùc nöôùc thuoäc ñòa, keâu goïi thöùc tænh nhöõng ngöôøi noâ leä gaây xuùc ñoäng cho ngöôøi ñoïc GV giôùi thieäu TP cuï theå ñeå minh hoïa Neùt ñaëc saéc trong truyeän vaø kí cuûa Hoà Chí Minh? GV duøng truyeän gaén Vi haønh, Paris, Nhöõng troø loá hay laø Varen vaø Phan Boäi Chaâu ñeå minh hoïa. Taäp thô NKTT cuûa HCM theå hieän nhöõng vaán ñeà gì? GV duøng daãn chöùng ñeå minh hoïa: Moä, Taûo giaûi, Ngaém traêng, Khoâng nguû ñöôïc… GV thuyeát giaûng vaø duøng ví duï ñeå minh hoïa Keát luaän? I.Vaøi neùt veà tieåu söû. 1.Queâ höông-teân goïi: -SN 19/ 5/ 1890 taïi Kim Lieân, Nam Ñaøn, Ngheä An. -Cha laø Ng Sinh Saéc, meï laø Hoaøng Thò Loan, moät gia ñình giaøu truyeàn thoáng yeâu nöôùc. -Nhieàu teân goïi khaùc nhau: Ng sinh Cung, Ng Taát Thaønh, Ng Aùi Quoác - HCM… (2 teân coù yù nghóa vaø gaén boù vôùi chaëng ñöôøng hoaït ñoäng cuûa Ngöôøi: NAQ-HCM); NAQ: loøng yeâu nöôùc voâ bôø beán. 2.Söï nghieäp CM: -1911: Ra ñi tìm ñi tìm ñöôøng cöùu. -1920: Tham döï ñaïi hoäi Tua, saùng laäp Ñaûng xaõ hoäi Phaùp. Cuõng töø ñaây Ngöôøi ñöôïc tieáp xuùc vôùi baûn luaän cöông cuûa Leâ - Nin, ngöôøi cho raèng: Ñaây chính laø con ñöôøng giaûi phoùng cho daân toäc ta. -1930 saùng laäp ÑCSVN. -1941 trôû veà nöôùc hoaït ñoäng caùch maïng vaø thaønh laäp maët traän Vieät Minh. -Laõnh ñaïo CMT8 thaønh coâng, ngaøy 2/ 9/ 1945 ñoïc baûn tuyeân ngoân ñoäc laäp khai sinh ra nöôùc VNDCCH. -1946- 1969: Laøm chuû tòch nöôùc, tieáp tuïc laõnh ñaïo toaøn Ñaûng, toaøn daân khaùng chieán choáng quaân xaâm löôïc Phaùp, Mó. -2/9/1969: Ngöôøi truùt hôi thôû cuoái cuøng, kheùp laïi cuoäc ñôøi cuûa moät ngöôøi VN ñeïp nhaát. II. Quan ñieåm saùng taùc vaên hoïc. -Sinh thôøi Baùc khoâng nhaän mình laø nhaø vaên, nhaø thô maø chæ laø moät ngöôøi baïn cuûa vaên ngheä, ngöôøi yeâu vaên ngheä. -Quaù trình hoaït ñoäng CM Ngöôøi nhaän thaáy vaên chöông laø vuõ khí ñaáu tranh saéc beùn lôïi haïi ñoái vôùi keû ñòch. Theâm nöõa, giöõa thieân nhieân gôïi caûm coäng vôùi taøi naêng ngheä thuaät, taâm hoàn ngheä só giaøu xuùc caûm, Ngöôøi ñaõ saùng taùc nhieàu taùc phaåm coù giaù trò. -HCM coù quan ñieåm: 1.Vaên ngheä laø moät hoaït ñoäng tinh thaàn phong phuù vaø phuïc vuï hieäu quaû cho sö nghieäp CM. Nhaø vaên, nhaø thô phaûi laø ngöôøi chieán só treân maët traän vaên hoaù NT. 2.Vaên chöông thôøi ñaïi caùch maïng phaûi coi quaûng ñaïi quaàn chuùng laø ñoái töôïng phuïc vuï: Ngöôøi neâu leân quan nieäm cho ngöôøi laøm baùo chí vaø vaên chöông: -Vieát cho ai? (Quaûng ñaïi quaàn chuùng) -Vieát ñeå laøm gì (CM) -Vieát nhö theá naøo (Trong saùng, deã hieåu, coù tính GD vaø chieán ñaáu cao…) 3.Taùc phaåm vaên chöông phaûi coù tính chaân thöïc. -VC phaûi “mieâu taû cho hay, cho chaân thaät, cho huøng hoàn” nhöõng ñeà taøi phong phuù cuûa hieän thöïc CM. -VC phaûi ñeà cao caùi toát uoán naén pheâ bình caùi xaáu, phaûi trong saùng, giaûn dò, phaûi xuaát phaùt töø cuoäc soáng, töø nhaân daân, traùnh loái vieát caàu kì, xa laï. III.Söï nghieäp vaên hoïc. 1.Vaên chính luaän -Muïc ñích: +Ñaáu tranh chính trò tieán coâng keû thuø +Thöïc hieän nhieäm vuï CM qua nhöõng chaëng ñöôøng lòch söû. -Taùc phaãm chính: ñöôïc ñaêng treân caùc baùo Ngöôøi cuøng khoå, Nhaân ñaïo, Ñôøi soáng thôï thuyeàn… ñaëc bieät coù nhöõng taùc phaåm noåi tieáng coù giaù trò nhö Baûn aùn cheá ñoä thöïc daân Phaùp, Tuyeân ngoân ñoäc laäp… +Tuyeân ngoân ñoäc laäp: aùng vaên chính luaän huøng hoàn, moät vaên kieän chính trò coù giaù trò LS lôùn lao, coù giaù trò phaùp lí vöõng chaéc. Laø aùng vaên coù caáu truùc chaët cheõ, lí leõ saéc beùn, hình aûnh gôïi caûm, ngoân töø choïn loïc. +Tieáp ñeán sau naøy, nhöõng taùc phaåm chính luaän noåi tieáng nhö Lôøi keâu goïi toaøn quoác khaùng chieán, Khoâng coù gì quyù hôn ñoäc laäp töï do ñaõ theå hieän saâu saéc tieáng goïi cuûa non soâng ñaát nöôùc, cuûa ngöôøi chieán só caùch maïng caû ñôøi hieán mình cho daân toäc. +Di chuùc: Lôøi caên daën thieát tha chaân tình vôùi ñoàng baøo ñoàng chí. 2.Truyeän vaø kí -Vieát vaøo khoaûng töø 1922 – 1925 chuû yeáu baèng tieáng Phaùp tieâu bieåu: Paris, Lôøi than vaõn cuûa baø Tröng Traéc, Nhöõng troø loá hay laø Varen vaø Phan Boäi Chaâu, Vi haønh… -Noäi dung: Leân aùn boïn thöïc daân, ñoøi quyeàn soáng, quyeàn töï do cho nhöõng ngöôøi daân thuoäc ñòa, ca ngôïi nhöõng ngöôøi anh huøng cöùu quoác. -Ngheä thuaät: Coát truyeän saùng taïo, keát caáu ñoäc ñaùo, yù töôûng thaâm thuùy, giaøu chaát trí tueä vaø tính hieän ñaïi. 3.Thô ca *Lónh vöïc noåi baät nhaát trong giaù trò saùng taïo VC treân 250 baøi thô: Nhaät kí trong tuø 133 baøi, Thô HCM 86 baøi, Thô chöõ haùn HCM 36 baøi. a.Nhaät kí trong tuø: -Phaûn aùnh taâm hoàn, nhaân caùch cao ñeïp cuûa ngöôøi chieán só CM. -NKTT laø TP keát hôïp nhuaàn chuyeãn buùt phaùp AÙ Ñoâng vaø phong caùch hieän ñaïi. -NKTT laø TP chöùa chan tình caûm nhaân ñaïo. b.Nhöõng saùng taùc khaùc cuûa ngöôøi: -Ngoaøi NKTT, ngöôøi coøn saùng taùc trong suoát thôøi kì tröôùc vaø sau CM. +Tröôùc CM: Töùc caûnh Paéc poù, Baøi ca sôïi chæ… gôïi laïi chaân thöïc, xuùc ñoäng thôøi kì hoaït ñoäng bí maät vaø laøm nhieäm vuï tuyeân truyeàn. +Sau CM: Leân nuùi, Raèm thaùng rieâng, Tin thaéng traän, Thô xuaân… theå hieän tình caûm ñoäng vieân vaø ca ngôïi söùc maïnh cuûa quaân daân trong chieán ñaáu… IV. Vaøi neùt veà phong caùch ngheä thuaät -HCM ngöôøi ñaët neàn moùng cho neàn VH CM. Moãi loaïi hình VH cuûa ngöøôi ñeàu coù phong caùch rieâng vaø coù giaù trò beàn vöõng: +Vaên chính luaän: tö duy saéc saûo, giaøu tri thöùc vaên hoaù; gaén lí luaän vôùi thöïc tieãn. +Truyeän vaø kí: loái vieát chuû ñoäng, saùng taïo, gioïng ñieäu saéc saûo, chaâm bieám thaâm thuyù, chaát trí tueä vaø tính hieän ñaïi laø neùt ñaëc saéc cuûa ngöôøi. +Thô ca: phong caùch ña daïng nhöng thieân veà hai daïng: coå thi vaø thô hieän ñaïi. Thô cuûa ngöôøi mang ñaëc ñieåm cuûa thô ca coå phöông ñoâng nhöng laïi chöùa ñöïng noäi dung hieän ñaïi vaø caùch maïng. V.Keát luaän -Cuoäc ñôøi vaø thô vaên HCM theå hieän saâu saéc taám loøng yeâu thöông vaø taâm hoàn cao caû cuûa ngöôøi. Ñoù laø tieáng noùi nhaân danh “ngöôøi