Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 17 + 18: Sọ dừa (truyện cổ tích)

Tiết 17 & 18 : SỌ DỪA ( Truyện cổ tích ) I, Mục tiêu cần đạt : Giúp hs : - Hiểu sơ lược khái niệm truyện cổ tích. - Hiểu nội dung, ý nghĩa của truyện “Sọ dừa “ và một số đặc điểm tiêu biểu của nhân vật mang lốt xấu xí. - Kể lại được truyện. II, Chuẩn bị : 1, Giáo viên : Đọc văn bản, tài liệu, giáo án. 2, Học sinh : Học bài cũ, soạn bài mới. III, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy & học : 1, Oån định lớp : 2, Bài cũ : - Kể tóm tắt truyện ‘ Sự tích hồ Gươm “. Em thích chi tiết kỳ lạ nào trong truyện ? Vì sao ? - Nêu ý nghĩa của truyện ? 3, Bài mới : ? ? ? ? ? ? ? ? ? * Hoạt động 1 : Tìm hiểu truyện cổ tích . Em đã được học hoặc đọc những truyện cổ tích nào ? HS : Trả lời tự do. Qua những truyện ấy, em hãy nêu những đặc điểm chung của loại truyện cổ tích ? + HS : Trả lời. + GV : Nhận xét, kết luận. - Là loại truyện dân gian kể về cuộc đời và số phận của một số kiểu nhân vật quen thuộc : . Nhân vật bất hạnh. . Nhân vật dũng sĩ & có tài năng kì lạ. . nhân vật thông minh ngốc nghếch. . Nhân vật là động vật ... - Truyện cổ tích có yếu tố hoang đường kì lạ. - Truyện nêu ước mơ, niềm tin của nhân dân về sự chiến thắng của cái thiện, sự công bằng ... * Hoạt động 2 : Hướng dẫn HS đọc & kể. - Truyện chia làm 3 đoạn, Cho mỗi HS đọc một đoạn. - Có nhận xét. . a. Từ đầu -> đặt tên cho nó là Sọ Dừa. . b. Tiếp đó -> Phòng khi dùng đến. . c. Còn lại. + Chú ý các chú thích (1), (6), (8), (10), (11). * Hoạt động 3 : Hướng dẫn HS tìm hiểu truyện . Truyện kể về ai ? Sự ra đời và hình dạng có gì đặc biệt? Ý nghĩa + HS : Trả lời. + GV : Nhận xét, kết luận . - Hai vợ chồng nghèo ngoài 50 tuổi chưa có con. - Người vợ uống nước trong sọ dừa mang thai. - Sinh ra đứa bé không tay chân tròn như quả dừa. ( Tuy kỳ lạ nhưng cũng rất quen thuộc trong truyện dân gian như Thánh Gióng ... ). * Nhân dân ta muốn thể hiện nhân vật ra d8ời kỳ lạ để sau này làm những việc kỳ lạ. * Muốn chú ý đến, quan tâm đến những con người khuyết tật, dị dạng, hoàn cảnh bất hạnh. Sự tài giỏi của Sọ Dừa thể hiện qua những chi tiết nào ? Em có nhận xét gì về quan hệ giữa hình dạng bên ngoài & phẩm chất bên trong của nhân vật ? Chăn bò giỏi. ( Ngày nắng cũng như mưa ...) . Thổi sáo cho đàn bò gặm cỏ . Tự biết khả năng của mình. ( Gì chứ chăn bò ... con gái Phú Oâng làm vợ ) . Có đủ sính lễ theo yêu cầu của Phú Oâng ... Thông minh khác thường, đỗ trạng nguyên . Có tài dự doán &lo xa chính xác. Tuy bề ngoài xấu xí, dị dạng nhưng Sọ Dừa có vẽ đẹp bên trong là vẽ đẹp thân hình, tài năng, phẩm chất tuyệt vời. Việc xây dựng nhân vật như vậy có ý nghĩa gì ? - Khẳng định tuyệt đối về phẩm chất bên trong, đề cao giá trị chân chính của con người. - Ước mơ về sự đổi đời của người dân lao động trong xã hội xưa. - Làm cho câu chuyện thêm li kỳ, hấp dẫn, lôi cuốn bạn đọc . Bên cạnh nhân vật trung tâm còn có các nhân vật nào ? các nhân vật đó còn có những điểm nào đáng chú ý ? - HS : Trả lời, GV nhận xét, kết luận. Tại sao cô Uùt bằng lòng lấy Sọ Dừa ? Em có nhận xét gì về nhân vật cô Uùt ? - Cô Uùt nhận biết thực chất đẹp đẽ của Sọ Dừa nên bằng lòng lấy Sọ Dừa. - Cô Uùt hiền lành, thương người, ngay cả khi chưa biết gì về thực chất bên trong của Sọ Dừa cô út đã đối xử rất từ tế với Sọ Dừa... Cô có lòng nhân hậu, thông minh, giàu nghị lực ... => Cô được phần thưởng đáng quí Hai cô chị, Phú Oâng là người như thế nào ? - Hai cô chị : Ích kỉ, độc ác, trơ trẽn, tham lam, thích địa vị giàu sang, sống không có tình yêu thương ... - Phú Oâng : Giàu, tham của nhưng không ác. Truyện kết thúc như thế nào ? Kết thúc như thế thể hiện ước mơ gì ? - Truyện kết thúc có hậu. - Thể hiện ước mơ đổi đời & sự công bằng. - Đối xử tốt với những người kém may mắn. - Phê phán những kẻ vô lương tâm . Truyện có ý nghĩa như thế nào ? - HS : Thảo luận & trình bày. . Đề cao giá trị đích thực, vẻ đẹp bên trong của con người. . Nêu cao tình thương đối với người bất hạnh. . Sức sống mãnh liệt & tinh thần lạc quan của người lao động. * Hoạt động 4 : - GV hướng dẫn HS khái quát về nội dung & nghệ thuật từ đó rút ra ghi nhớ ? * Hoạt động 5 : Luyện tập : 1, GV : Hướng dẫn HS mục d0ọc thêm &tìm một số truyện cổ tích giống truyện Sọ Dừa. 2, Kể lại truyện bằng giọng kể của mình ( có thể kể từng đoạn hoặc kể cả truyện ) . * Củng cố – dặn dò : - Theo bài học, Chuẩn bị bài cho tiết sau. THẠCH SANH I, Truyện cổ tích : ( SGK ) . II, Đọc & kể : III, Tìm hiểu truyện : 1, Sự ra đời của Sọ Dừa : Sọ Dừa ra đời kỳ lạ, có hình thù dị dạng, mang lốt vật xấu xí. 2, Tài năng của Sọ Dừa : Sọ Dừa là người có nhiều tài năng & phẩm chất tốt đẹp. Cuối cùng nhân vật trút bỏ lốt vật , kết hôn cùng người đẹp, sống cuộc đời hạnh phúc. 3, Nhân vật cô Uùt : Là người hiền lành, hay thương người, thông minh, giàu nghị lực.Mặc dù bị hại nhưng cuối cùng trở thành bà trạng sống hạnh phúc cùng Sọ Dừa – một chàng trai khôi ngô tài giỏi. 4, Ước mơ của người lao động: - Ước mơ đổi đời. - Ước mơ công bằng. - Phê phán những kẻ vô lương tâm . 5, Ý nghĩa của truyện : * Ghi nhớ : SGK . IV, Luyện tập :