Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 76: Tìm hiểu chung về văn miêu tả (năm 2009)

Ngày soạn:15.1.2009. Tiết 76 Tìm hiểu chung về văn miêu tả A. Mục tiêu bài học: * Kiến thức: Giúp học sinh: Nắm được những hiểu biết chung về văn miêu tả trước khi đi sâu vào một số thao tác chính nhằm tạo lập văn bản này. * Kĩ năng:Nhận diện trước những đoạn văn, bài văn miêu tả. * Tình cảm, thái độ: Hiểu được trong những tình huống nào thì người ta thường dùng văn miêu tả. B. Chuẩn bị: - Giáo viên: + Soạn bài+ Đọc sách giáo viên và sách bài soạn. + Bảng phụ viết tình huống. - Học sinh: + Soạn bài+ Bảng phụ để hoạt động nhóm. C. Các bước lên lớp: * ổn định tổ chức.Ktss. * Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra sự chuẩn bị của HS * các hoạt động dạy học. HĐ1. Giới thiệu bài. - ở Tiểu học các em đã được học về văn miêu tả. Các em đã viết 1 bài văn miêu tả: tả người, vật, phong cảnh thiên nhiên...Vậy em nào có thể nhớ và trình bày thế nào là văn miêu tả? HĐ2. Bài mới. I. Thế nào là văn miêu tả. * GV treo bảng phụ - Yêu cầu HS đọc 3 tình huống ? Trong 3 tình huống này, tình huống nào cần sử dụng văn miêu tả? Vì sao? ? Em hãy chỉ ra 2 đoạn văn tả Dế Mèn và Dế Choắt? ? Qua đoạn văn trên em thấy DM có đặc điểm gì nổi bật? Những chi tiết hình ảnh nào cho thấy điều đó? ? Dế Choắt có đặc điểm gì khác DM, tìm chi tiết hình ảnh đó? ? Em hãy rút ra những điều ghi nhớ về văn miêu tả? GV: Nhấn mạnh như những điều ghi nhớ. * GV: Văn miêu tả rất cần thiết trong đời sống con người và không thể thiếu trong tác phẩm văn chương. ? Em hãy tìm một số tình huống khác cũng sử dụng văn miêu tả? 1. Tìm hiểu VD: * Cả 3 tình huống đều sử dụng văn miêu tả vì căn cứ vào hoàn cảnh và mục đích giao tiếp: - Tình huống 1: tả con đường và ngôi nhà để người khác nhận ra, không bị lạc. - Tình huống 2: tả cái áo cụ thể để người bán hàng không bị lấy lẫn, mất thời gian. - Tình huống 3: tả chân dung người lực sĩ để người ta hình dung người lực sĩ như thế nào. ị Rõ ràng, việc sử dụng văn miêu tả ở đây là hết sức cần thiết * Hai đoạn văn tả DM và DC rất sinh động: - Đoạn tả DM: "Bởi tôi ăn uống điều độ...đưa cả hai chân lên vuốt râu..." - Đoạn tả DC: "Cái anh chàng DC...nhiều ngách như hang tôi..." * Hai đoạn văn trên giúp ta hình dung đặc điểm của hai chàng Dế rất dễ dàng. * Những chi tiết và hình ảnh: - DM: Càng, chân, khoeo, vuốt, đầu, cánh, răng, râu... những động tác ra oai khoe sức khoẻ. -DC: Dáng người gầy gò, dài lêu nghêu...những so sánh, gã nghiện thuốc phiện, như người cởi trần mặc áo ghi-lê...những động tính từ chỉ sự yếu đuối. 2. Ghi nhớ: SGK - tr16 - Các tình huống: + Em mất cái cặp và nhờ các chú công an tìm hộ + Bạn không phân biệt được con cua đực và cua cái. Hoạt động 3: ii. Luyện tập: - GV: Gọi HS đọc bài tập - Gọi hs làm bài tập * GV: Gọi HS đọc bài tập a - Sau khi HS trình bày ý kiến, GV kết luận những điều cần lưu ý khi viết 2 đoạn văn Bài 1: Đoạn 1: Chân dung DM được nhân hoá: khoẻ, đẹp, trẻ trung: càng mẫm bóng, vuốt cứng, nhọn hoắt... - Đoạn2: Hình ảnh chú Lượm gầy, nhanh, vui, hoạt bát, nhí nhảnh như con chim chích... - Đoạn 3: Cảnh hồ ao, bờ bãi sau trận mưa lớn. Thế giới loài vật ồn ào, náo động kiếm ăn.. Bài 2: a. Nếu phải viết bài văn tả cảnh mùa đông đến ở quê hương em, ta cần phải nêu: Sự thay đổi của trời, mây, cây cỏ, mặt đất, vườn, gió mưa, không khí, con người... * Củng cố. Đọc đoạn văn Lá rụng của Khái Hưng: Cảnh lá rụng mùa đông được tác giả miêu tả kĩ lưỡng như thế nào? Biện pháp nghệ thuật nổi bật? Cảm nhận của em về đoạn văn ấy? * Hướng dẫn học tập: - Học bài, thuộc ghi nhớ. - Hoàn thiện bài tập. - Soạn bài: Sông nước Cà Mau để giờ sau học./.