Giáo án Ngữ văn 6 - Tuần 15 - Tiết 57: Chỉ từ

TuÇn 15 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 57: chØ tõ A. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp HS: - HiÓu ®­îc ý nghÜa vµ c«ng dông cña chØ tõ. - BiÕt c¸ch dïng chØ tõ trong khi nãi, khi viÕt. B. ChuÈn bÞ: - GV: Gi¸o ¸n, b¶ng phô phÇn I. - HS: So¹n bµi tr­íc ë nhµ. C. KiÓm tra bµi cò: - H: Sè tõ lµ g×? cho vÝ dô? - H: ThÕ nµo lµ l­îng tõ? Cho vÝ dô? D. C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc: GV: Giíi thiÖu bµi. Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹t GV: H­íng dÉn hs nhËn biÕt chØ tõ. GV: Treo b¶ng phô. HS: §äc, chó ý tõ in ®Ëm. H: C¸c tõ in ®Ëm trong c©u bæ sung ý nghÜa cho nh÷ng tõ nµo? Chóng cã t¸c dông g×? GV: Gi¶ng, më réng ý trªn. HS: So s¸nh c¸c tõ vµ côm tõ. H: Khi bæ sung c¸c tõ “Êy”, “nä”, “kia” th× côm tõ cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo? HS: So s¸nh nghÜa cña c¸c tõ “Êy”, “nä” trong “håi Êy”, “®ªm nä” víi c¸c côm tõ “vien quan Êy”, “nhµ nä” vµ c¸c tõ ®· ph©n tÝch ë trªn. GV: C¸c tõ “Êy”, “nä”, “kia” lµ chØ tõ. VËy chØ tõ lµ g×? HS: §äc ghi nhí SGK. HS: §äc vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. H: Trong c¸c c©u ®· dÉn ë phÇn I, chØ tõ ®¶m nhiÖm chøc vô g×? HS: Ph¸t biÓu, GV nhËn xÐt. HS: §äc c¸c c©u trong SGK. H: T×m chØ tõ vµ x¸c ®Þnh chøc vô cña chØ tõ trong c©u? H: Trong c©u, chØ tõ gi÷ chøc vô g×? GV: H­íng dÉn hs lµm BT.  I/. ChØ tõ lµ g×? 1). C¸c tõ in ®Ëm “Êy”, “nä”, “kia” trong “viªn quan Êy”, “c¸nh ®ång kia”, “cha con nhµ nä”, “«ng vua nä” bæ sung ý nghÜa cho Danh tõ: viªn quan, lµng, nhµ, «ng vua. => T¸c dông: ®Þnh vÞ sù vËt trong kh«ng gian, nh»m t¸ch biÕt sù vËt nµy víi sù vËt kh¸c. 2) C¸c cÆp tõ: + ¤ng vua / ¤ng vua nä + Viªn quan / Viªn quan Êy + Lµng / Lµng kia + Nhµ / Nhµ nä => C¸c tõ «ng vua, viªn quan, lµng, nhµ cßn thiÕu tÝnh x¸c ®Þnh. => Khi thªm c¸c tõ “Êy”, “nä”, “kia” ®· ®­îc cô thÓ hãa ®­îc x¸c ®Þmh mét c¸ch râ rµng trong kh«ng gian. 3). C¸c cÆp tõ: + Viªn quan Êy / håi Êy. + Nhµ nä / ®ªm nä. => ViÖn quan Êy, nhµ nä: ®Þnh vÞ sù vËt trong kh«ng gian. => Håi Êy, ®ªm nä: ®Þnh vÞ vÒ thêi gian. * Ghi nhí (SGK) II/. Ho¹t ®éng cña chØ tõ trong c©u: 1). C¸c tõ “Êy”, “nä”, “kia” ë phÇn I lµm nhiÖm vô phô ng÷ sau cña Danh tõ. Cïng víi Danh tõ vµ phô ng÷ tr­íc lËp thµnh côm danh tõ: “viªn quan Êy”; “mét c¸nh ®ång lµng kia”;” hai cha con nhµ nä”. 2). C¸c chØ tõ trong c©u: a) ®ã: lµm chñ ng÷. b) ®Êy: lµm tr¹ng ng÷. * Ghi nhí (SGK). III/. LuyÖn tËp: 1). T×m chØ tõ vµ x¸c ®Þnh ý nghÜa, chøc vô cña chØ tõ. a) Hai thø b¸nh Êy: + §Þnh vÞ sù vËt trong kh«ng gian. + Lµm phô ng÷ sau trong côm danh tõ. b) ®©y, ®Êy: + §Þnh vÞ sù vËt trong kh«ng gian + Lµm CN. c) nay: + §Þnh vÞ sù vËt trong kh«ng gian + Lµm tr¹ng ng÷. d) ®ã : + §Þnh vÞ sù vËt trong thêi gian + Lµm tr¹ng ng÷. 2). HS thay thÕ: cã thÓ thay nh­ sau: a) §Õn ch©n nói Sãc = ®Õn ®Êy. b) Lµng bÞ löa thiªu ch¸y = lµng Êy. => CÇn viÕt nh­ vËy khái lÆp tõ. 3). Kh«ng thay ®­îc. §iÒu nµy cho thÊy chØ tõ cã vai trß rÊt quan träng. Chóng cã thÓ chØ ra c¸c sù vËt, thêi ®iÓm khã gäi thµnh tªn, gióp ng­êi nghe, ng­êi ®äc ®Þnh vÞ ®­îc c¸c sù vËt, thêi ®iÓm Êy trong chuçi sù viÖc hay trong dßng thêi gian v« tËn. * Cñng cè: GV kh¸I qu¸t néi dung bµi häc. * D¨n dß: HS so¹n tiÕt 58: Luyªn tËp kÓ chuyªn t­ëng t­îng. * Rót kinh nghiÖm giêd¹y: ******************************* Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 58: luyÖn tËp kÓ chuyÖn t­ëng t­îng. A. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp HS: - TËp gi¶i quyÕt mét sè bµi tù­ t­ëng t­îng s¸ng t¹o. - Tù lµm ®­îc dµn bµi cho ®Ò bµi t­ëng t­îng. B. ChuÈn bÞ: - GV: Gi¸o ¸n, mét sè ®Ò t­ëng t­îng. - HS: So¹n bµi tr­íc ë nhµ. C. KiÓm tra bµi cò: H: ThÕ nµo lµ kÓ chuyÖn t­ëng t­îng? Nªu mét ®Ò bµi vµ gi¶i thÝch. D. C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc: GV: Giíi thiÖu bµi. Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹t GV: Cho ®Ò bµi vµ gi¶I quyÕt nh÷ng yªu cÇu nªu ra trong SGK. HS: T­ëng t­îng cô thÓ c¶nh 10 n¨m sau: ng«I tr­êng, thÇy c«, líp häc cô thÓ mµ HS ®ang häc. GV: Nªu nh÷ng yªu cÇu ph¶I t­ëng t­îng. H M­êi n¨m n÷a lµ lóc em bao nhiªu tuæi? Dù kiÕn lóc ®ã em ®ang häc ®¹i häc hay ®· lµm g×? HS: T­ëng t­îng 10 n¨m sau vµ tù nhËn m×nh sÏ lµ ai sau 10 n¨m n÷a. GV: Gîi ý 2 trong SGK liªn quan ®Õn më bµi. H: Em vÒ th¨m tr­êng vµo dÞp nµo? GV: Gîi ý 3 hs t­ëng t­îng t­¬ng lai cña tr­êng. H/s tha hå t« vÏ vÒ t­¬ng lai cña tr­êng. GV: L­u ý: HS kh«ng nªn nªu tªn thËt cña thÇy, c« gi¸o mµ chØ lµ tªn t­ëng t­¬ng mµ th«i. GV: Gîi ý 6 lµ phÇn kÕt bµi. HS: LÇn l­ît ph¸t biÓu tõng môc. GV: Uèn n¾n nh÷ng hiÓu biÕt kh«ng ®óng ®¾n. HS: T×m ý vµ lËp dµn ý c¸c ®Ò trong SGK. §Ó bµi: KÓ chuyÖn m­êi n¨m sau em vÒ th¨m l¹i m¸I tr­êng mµ hiÖn nay em ®anh häc. H·y t­ëng t­îng nh÷ng thay ®æi cã thÓ s¶y ra. 1). T×m hiÓu ®Ò: 2). T×m hiÓu gîi ý trong SGK. - NÕu HS líp 6 lµ 12 tuæi th× 10 n¨m sau sÏ lµ 22 tuæi. NÕu häc trung cÊp, cao ®¼ng ®· ra tr­êng vµ lµm viÖc. NÕu ®¹i häc th× ®ang häc hoÆc míi tèt nghiÖp xong. NÕu ®I bé ®éi tõ 18 tuæi th× ®· ra qu©n. - VÒ th¨m tr­êng vµo dÞp: cã thÓ lµ ngµy héi tr­êng lµ hîp lÝ nhÊt. - T­ëng t­îng vÒ t­¬ng lai cña tr­êng: Nh÷ng thay ®æi, thiÕt bÞ, quang c¶nh. Nh÷ng thay ®æi vÒ thÇy c«: nh÷ng thÇy c« quen thuéc ®· giµ ®I, cã nh÷ng thÇy c« míi; c¸c b¹n cïng líp, cïng løa ®Òu ®· lín, mçi ng­êi mét viÖc kh¸c nhau. - Em c¶m ®éng, yªu th­¬ng vµ tù hµo vÒ nhµ tr­êng, b¹n bÌ. 3). C¸c ®Ò bæ sung. HS: Tù lµm. * Cñng cè: GV k/q néi dung bµi häc. * D¨n dß: HS so¹n tiÕt 59: Con hæ cã nghÜa. * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ********************************************* Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 59. §äc thªm: Con hæ cã nghÜa A. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp HS: - HiÓu ®­îc gi¸ trÞ cña ®¹o lµm ng­êi trong truyÖn “Con hæ cã nghÜa” - S¬ bé hiÓu ®­îc tr×nh ®é viÕt truyÖn vµ c¸ch viÕt truyÖn h­ cÊu ë thêi trung ®¹i. - KÓ l¹i ®­îc truyÖn. B. ChuÈn bÞ: - HS: §äc, kÓ vµ tr¶ lêi c©u hái phÇn ®äc – hiÓu v¨n b¶n. - GV: gi¸o ¸n. C. C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc: GV: Giíi thiÖu bµi: Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹t HS: §äc c¸c chó thÝch sgk GV: sgv®iÓm 1, nh÷ng ®iÒu cÇn l­u ý trang 196 –197 HS: t×m hiÓu 3 kh¸I niÖm bªn GV: ®äc mÉu vµ h­íng dÉn hs ®äc HS®äc lÇn l­ît( cã thÓ tõng ®o¹n) vµ gäi mét sè em kÓ l¹i truyÖn HS: §äc ®o¹n 1 H: chuyÖn g× s¶y ragi÷a bµ ®ì TrÇnvíi con hæ thø nhÊt? HS: KÓ l¹i. H: t¸c gi¶®· sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËtg× khiÕn c©u truyÖn trë nªn hÊp dÉn? Qua ®ã em thÊy con hæbéc lé phÈm chÊt g×? GV: Tæng kÕt ý trªn. HS:§äc ®o¹n 2. H:Gi÷a b¸c tiÒu phu víi hæ th× chuyÖn g× ®· s¶y ra? HS: KÓ l¹i H:H·y ph©n tÝch c¸I nghÜa cña con hæ thø hai víi b¸c tiÒu phu ntn? H:ChuyÖn con hæ víi b¸c tiÒu phu so víi chuyÖn con hæ víi bµ ®ì TrÇn cã ý nghÜa g× thªm? H: TruyÖn ®Ò cao,khuyªn con ng­êi ®iÒu g×? GV: H­íng dÉn I/. T×m hiÓu chung. * Chó thÝch: + TruyÖn? + Trung ®¹i? + TruyÖn trung ®¹i? * §äc vµ kÓ. II/. T×m hiÓu v¨n b¶n: 1). C¸I nghÜa cña con hæ thø nhÊt. - Hæ ®ùc x«ng tíi câng bµ ®ì TrÇn ®I ®Õn ®ì ®Î cho hæ c¸I vµ sau khi bµ ®ì TrÇn gióp ®ì hæ ®· ®Òn ¬n b»ng c¸ch tÆng bµ mét côc b¹c ®Ó bµ sèng qua n¨m mÊt mïa ®ãi kÐm. - VËn dung NT nh©n hãa lµm cho con hæ trë nªn nh­ mét con ng­êi: hÕt lßng v× hæ c¸I trong lóc sinh ®Î, t¸o b¹o trong hµng ®éng cã môc ®Ých chÝnh ®¸ng, vui mõng khi cã con, th¾m t×nh l­u luyÕn khi chia tay ©n nh©n, tr¶ ¬n xøng ®¸ng. 2). C¸I nghÜa cña con hæ thø hai. - Hæ bÞ m¾c x­¬ng, b¸c tiÒu phu c÷u ch÷a. Hæ ®Òn ®¸p: khi b¸c chÕt hæ ®Õn tá lßng th­¬ng xãt vµ sau ®ã mçi n¨m ®Õn ng¸y giç hæ ®em l¬n, dª ®Õn giç => TÊm lßng chung thñy, bÒn v÷ng víi ©n nh©n ngay c¶ khi ®· chÕt. => Hæ tr­íc ®Òn ¬n mét lÇn lµ xong, hæ sau ®Òn ¬n m·I m·I: lóc cßn sèng vµ khi ®· chÕt. * Ghi nhí (SGK). III/. LuyÖn tËp. HS: Tù lµm. * Cñng cè: GV kh¸I qu¸t néi dung bµi häc. * D¨n dß: HS so¹n tiÕt 60: §éng tõ. * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ************************************************ Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 60: ®éng tõ A. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp HS: - HiÓu ®­îc ®Æc ®iÓm cña ®éng tõ vµ mét sè laäi ®«ng tõ quan träng. - TÝch hîp víi phÇn v¨n trong qu¸ tr×nh t×m ®éng tõ. B. ChuÈn bÞ: - GV: Gi¸o ¸n, b¶ng phô phÇn I. - HS: So¹n bµi tr­íc ë nhµ. C. KiÓm tra bµi cò: - Bµi tËp 2, 3 tiÕt 57. - H: ChØ tõ lµ g×? Nªu chøc vô cña chØ tõ? - H: §Æt 2 c©u cã dïng chØ tõ? D. C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc: GV: Giíi thiÖu bµi. Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹t GV: Treo b¶ng phô. HS: §äc. H: Qua kiÕn thøc ë TiÓu häc, h·y cho biÕt ®éng tõ lµ g×? H: Trong c¸c c©u trªn cã ng÷ng §T nµo? HS: Lªn b¶ng chÐp lai c¸c §T ë c©u a,b,c. H: C¸c §T trªn cã ý nghÜa kh¸I qu¸t g×? HS: So s¸nh §T víi DT. H: §T víi DT kh¸c nhau ntn? GV: KÎ b¶ng lµm 2 cét ®Ó so s¸nh. HS: L­u ý vÒ c¸c tõ xung quanh §T, kh¶ n¨ng lµm vÞ ng÷. H: §éng tõ lµ g×? GV: Nªu tiªu chÝ ph©n lo¹i §T, sau ®ã cho HS ®iÒn vµo b¶ng ®óng c¸c lo¹i §T. GV: NhËn xÐt. HS: T×m c¸c §T thuéc c¸c nhãm råi cho vµo b¶ng ph©n lo¹i. HS: §äc ghi nhí. GV: H­íng dÉn HS lµm bµi tËp. I/. §Æc ®iÓm cña ®éng tõ. 1). T×m ®éng tõ. a). ®I, ®Õn, ra, hái. b). lÊy, lµm, lÔ. c). treo, cã, xem, c­êi, b¶o, b¸n, ph¶I, ®Ò. 2). C¸c §T trªn chØ ho¹t ®éng, tr¹ng th¸i… cña sù vËt. 3). So s¸nh §T vãi DT. * Danh tõ: - Kh«ng kÕt hîp ®­îc víi ®·, sÏ, ®ang, còng, v½n, h·y, ®õng, chí. - Th­êng lµm chñ ng÷. - Khi lµm vÞ ng÷ ph¶I cã tõ lµ ë phÝa tr­íc. * §éng tõ: - KÕt hîp ®­îc víi ®·, sÏ, ®ang, còng, v½n, h·y, ®õng, chí. - Th­êng lµm vÞ ng÷. - Khi lµm chñ ng÷ mÊt kh¶ n¨ng kÕt hîp víi c¸c tõ trªn. * Ghi nhí (SGK). II/. C¸c lo¹i ®éng tõ. 1). C¸c ®éng tõ trong SGK. B¶ng ph©n lo¹i. §T ®ßi hái cã §T kh¸c ®I kÌm. §T kh«ng ®ßi hái cã §T kh¸c ®I kÌm. Tr¶ lêi cho c©u hái lµm g×? ( Hµnh ®éng) ®I, ch¹y, c­êi, ®äc,hái, ngåi ®øng (hµnh ®éng) Tr¶ lêi cho cau hái lµm sao? ThÕ nµo? (Tr¹ng th¸i) D¸m, toan, ®Þnh (t×nh th¸i) Buån, g·y, ghÐt, ®au, nhøc, mÖt, vui, yªu (tr¹ng thai) * Ghi nhí: (SGK). III/. LuyÖn tËp: 1) HS tù lµm. 2) - Sù ®èi lËp vÒ nghÜa gi÷a 2 ®éng tõ: ®­a vµ cÇm - Tõ sù ®èi lËp nghÜa nµy cã thÓ thÊy sù tham lam, keo kiÖt cña anh nhµ giµu. 3) ChÝnh t¶: Nghe – viÕt: “Con hæ cã nghÜa” tõ “hæ ®ùc mõng rì” ®Õn “ra vÎ tiÔn ®­a”. * GV: Cñng cè néi dung bµi häc. * D¨n dß: HS so¹n tiÕt 61: Côm ®éng tõ. * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ……………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………. ****************HÕt tuÇn 15 *******************