Giáo án Ngữ văn 6 - Tuần: 2 Tiết 5: Thánh gióng (truyền thuyết)

Ngöôøi soaïn: Nguyeãn Vaên Huøng THAÙNH GIOÙNG Ngaøy soaïn:…………………………… Baøi 2 Ngaøy daïy:…………………………… Tuaàn: 2. Tieát CT: 5. Tieát daïy: 01 ( Truyeàn thuyeát ) I. MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT. Giuùp H. Naém ñöôïc noäi dung, yù nghóa vaø moät soá neùt ngheä thuaät tieâu bieåu cuûa truyeän Thaùnh Gioùng. Keå laïi ñöôïc truyeän. II. TIEÁN TRÌNH TOÅ CHÖÙC CAÙC HOAÏT ÑOÄNG. OÅn ñònh lôùp: Kieåm tra só soá. Kieåm tra baøi cuõ: a)- Giao tieáp laø gì ? Vaên baûn laø gì ? b)- Coù maáy kieåu vaên baûn, töông öùng vôùi caùc phöông thöùc bieåu ñaït naøo ? Keå ra ? Truyeän “ CRCT”, thuoäc phöông thöùc bieåu ñaït naøo ? Giôùi thieäu baøi môùi: c huû ñeà ñaùnh giaëc cöùu nöôùc laø moät chuû ñeà lôùn xuyeân suoát trong lòch söû vaên hoïc Vieät Nam noùi chung vaø Vaên hoïc daân gian noùi rieâng. Thaùnh Gioùng laø moät truyeän daân gian theå hieän raát tieâu bieåu vaø ñoäc ñaùo veà ñeà taøi giöõ nöôùc choáng xaâm löôïc. Noäi dung truyeän phaûn aùnh coâng cuoäc choáng ngoaïi xaâm trong buoåi ñaàu döïng nöôùc cuûa daân toäc ta. Baøi hoïc hoâm nay seõ giuùp caùc em hieåu roõ hôn veà noäi dung, chuû ñeà treân. 4. Ghi töïa baøi leân baûng. HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY – TROØ NOÄI DUNG BAØI HOÏC HÑ1. Ñoïc vaên baûn. T. Ñoïc vaø cho H ñoïc baøi( SGK Tr. 19). Giaûi nghóa töø : 10, 11, 17.Tìm töø Haùn Vieät coù yeáu toá: H.*Phi: Phi tröôøng, phi coâng, phi vuï,. . . *Phi: Vôï leû cuûa Vua: cung phi, vöông phi. . . *Phi: Traùi vôùi khoâng phaûi: phi phaùp, phi ñaïo ñöùc. . . T. Theå loaïi truyeän ? Truyeàn thuyeát laø gì ? H. Truyeàn thuyeát laø loaïi truyeän daân gian. . . T. Truyeän chia laøm maáy ñoaïn ? YÙ chính moãi ñoaïn ? H. * Ñoan 1: Töø ñaàu ----------------> gieát giaëc, cöùu nöôùc. * Ñoaïn 2: Tieáp theo --------------> töø töø bay leân trôøi. * Ñoaïn 3: Phaàn coøn laïi. HÑ2. Tìm hieåu vaên baûn. T. Truyeän Thaùnh Gioùng coù nhöõng nhaân vaät naøo ? Nhaân vaät chính laø ai ? ø Nhaân vaät chính laø gì ? Nhaân vaät phuï laø gì ? *Nhaân vaät: Gioùng, vôï choàng oâng laõo, söù giaû, giaëc AÂn. Nhaân vaät chính ( Gioùng ). Nhaân vaät chính: laø nhaân vaät tham gia vaøo nhieàu vieäc quan troïng, laø ngöôøi laøm ra söï vieäc, ñöôïc keå nhieàu nhaát, noùi tôùi nhieàu nhaát, xuaát hieän nhieàu nhaát vaø xuyeân suoát trong taùc phaåm goïi laø nhaân vaät chính. Nhaân vaät phuï: laø nhaân vaät chæ noùi qua, ít nhaéc ñeán, ít xuaát hieän vaø laø caùi côù ñeå nhaân vaät chính hoaït ñoäng laø nhaân vaät phuï. T. Nhaân vaät Thaùnh Gioùng ñöôïc xaây döïng baèng nhieàu chi tieát töôûng töôïng, kì aûo.Em haõy keå ra nhöõng chi tieát veà söï ra ñôøi kì laï cuûa Gioùng ? Mang yù nghóa gì ? Baø meï öôùm thöû vaøo veát chaân to, thuï thai 12 thaùng môùi sinh Gioùng. Leân 3 khoâng bieát noùi, cöôøi, ñi, ñaët ñaâu naèm ñaáy. T. Lôùn leân, tieáng noùi ñaàu tieân cuûa Gioùng laø gì ? Mang yù nghóa gì ? Nghe söù giaû rao tìm ngöôøi taøi cöùu nöôùc, môùi caát tieáng noùi. Tieáng noùi ñaàu tieân laø ñoøi ñi ñaùnh giaëc cöùu nöôùc. Bieåu hieän ngöôøi anh huøng tuoåi nhoû chí cao. T. Gioùng yeâu caàu nhöõng gì ôû söù giaû ? Mang yù nghóa gì ? Gioùng ñoøi ngöïa saét, roi saét, aùo giaùp saét ñeå ñi ñaùnh giaëc. Muoán thaéng giaëc caàn coù vuõ khí hieän ñaïi. T. Ngoaøi vuõ khí hieän ñaïi, coøn coù söï goùp söùc cuûa ai ? Mang yù nghóa gì ? Baø con goùp gaïo nuoâi Gioùng vaø Gioùng lôùn nhanh nhö thoåi, vöôn vai thaønh traùng sæ. Bieåu hieän tình ñoaøn keát cuûa nhaân daân trong cuoäc ñaáu tranh choáng ngoaïi xaâm. T. Gioùng xoâng traän ñaùnh giaëc,roi saét gaõy, nhoå tre ñaùnh giaëc tieáp, bay veà trôøi, mang yù nghóa gì ? H. Theå hieän tinh thaàn, yù chí quyeát taâm ñaùnh giaëc ñeán cuøng vaø ñeå taïo ra daáu aán, caùi loõi cuûa söï thaät lòch söû ( laáy caây tre thay roi saét ñaùnh giaëc). Ngöôøi anh huøng laøm vieäc nghóa khoâng caàn ñeán söï traû ôn vaø danh vò. T. Qua caùc chi tieát phaân tích treân, cho thaáy hình töôïng ngöôøi anh huøng Thaùnh Gioùng mang yù nghóa gì ? H. YÙ nghóa: * Ngöôøi anh huøng tröôûng thaønh töø trong nhaân daân, ñöôïc nhaân daân ñuøm boïc, nuoâi naáng vaø coù tinh thaàn, yù chí quyeát taâm ñaùnh giaëc. * Laø bieåu töôïng cuûa loøng yeâu nöôùc, tinh thaàn saún saøng choáng giaëc ngoaïi xaâm cuûa daân toäc ta. * Theå hieän quan nieäm vaø öôùc mô cuûa nhaân daân veà ngöôøi anh huøng ñaùnh giaëc cöùu nöôùc. T. Truyeàn thuyeát Thaùnh Gioùng coù lieân quan ñeán söï thaät lòch söû naøo ? Mang yù nghóa gì ? H.* Ñoù laø ñôøi Huøng Vöông thöù 6, giaëc AÂn phöông Baéc xaâm löôïc nöôùc ta. * Gioùng sinh ra ôû laøng Phuø Ñoång, huyeän Gia Laâm Haø Noäi. * Ñaùnh giaëc ôû nuùi Traâu, huyeän Queá Voõ, Baéc Ninh. * Bay veà trôøi ôû nuùi Soùc, huyeän Soùc Sôn Haø Noäi. =====> YÙ nghóa: Laø bieåu töôïng röïc rôõ cuûa yù thöùc vaø söùc maïnh baûo veä ñaát nöôùc. HÑ3. Toång keát. T. Qua phaân tích truyeän, em thaáy caâu chuyeän toaùt leân yù nghóa gì ? HÑ4. Luyeän taäp. T. Hình aûnh naøo cuûa Gioùng laø hình aûnh ñeïp nhaát trong taâm trí cuûa em? H. * Vöông vai thaønh traùng só, nhaän nhieäm vuï ñaùnh giaëc. * Roi saét gaõy, nhoå tre beân ñöôøng tieáp tuïc ñaùnh giaëc, thaéng giaëc cöôõi ngöïa bay veà trôøi. T. Taïi sao hoäi thi theå thao trong nhaø tröôøng phoå thoâng laïi mang teân “ Hoäi khoeû Phuø Ñoång”. HÑ5. Ñoïc theâm. T. Cho H ñoïc ñoaïn thô Toá Höõu SGK Tr 24. Mang yù nghóa gì ? =====> Hình aûnh Thaùnh Gioùng laø thieân anh huøng ca veà ngöôøi anh huøng treû tuoåi ñaùnh giaëc cöùu nöôùc baèng söùc maïnh phi thöôøng. HÑ6. Luyeän taäp theâm. T. Truyeàn thuyeát “ Thaùnh Gioùng” keát thuùc baèng hình aûnh Gioùng cuøng ngöïa saét bay leân trôøi. Coøn kòch baûn phim “ OÂng Gioùng” cuûa nhaø vaên Toâ Hoaøi thì keát thuùc baèng hình aûnh “ traùng só Gioùng cuøng ngöïa saét thu nhoû daàn thaønh em beù cöôõi traâu trôû veà treân ñöôøng laøng maùt röôïi boùng tre”. Haõy neâu söï gioáng nhau vaø khaùc nhau cuûa hai caùch keát thuùc aáy ? H. * Gioáng nhau: + Caû hai caùch keát thuùc, Gioùng ñeàu khoâng trôû veà trieàu ñình ñeå nhaän ban thöôûng. + Caû hai caùch keát thuùc, Gioùng ñeàu baát töû vaø coøn soáng maõi vôùi nhaân daân, vôùi queâ höông, ñaát nöôùc. * Khaùc nhau: + Söï bay leân trôøi cuûa Gioùng trong truyeàn thuyeát thaät thaàn kì. Gioùng ñaõ hoaù thaân vaøo ñaát nöôùc, trôøi maây vónh haèng. + Coøn söï trôû veà cuûa Gioùng trong hình haøi chuù beù cöôõi ngöïa trong kòch baûn phim laïi mang moät yù nghóa töôïng tröng khaùc: +Khi ñaát nöôùc coù giaëc, “ moãi chuù beù ñeàu naèm mô ngöïa saét”( Cheá Lan Vieân ). +Khi ñaát nöôùc thanh bình, Gioùng laïi laø moät caäu beù chaên traâu hoàn nhieân, bình dò, gaàn guõi vôùi cuoäc ñôøi. Theå hieän söùc maïnh tìm aån cuûa nhaân daân, cuûa daân toäc, khi caàn thì xuaát hieän sau ñoù laïi giaáu mình ñi. I. GIÔÙI THIEÄU CHUNG. 1. Ñoïc vaø giaûi töø.( SGK Tr. 19). 2. Theå loaïi:_ Truyeàn thuyeát: 3. Boá cuïc: a)- Söï ra ñôøi vaø lôùn leân cuûa Gioùng. b)- Gioùng ñaùnh tan giaëc. c)- Daáu tích lòch söû veà Gioùng. II. TÌM HIEÅU VAÊN BAÛN. 1. Hình töôïng Thaùnh Gioùng. * Ra ñôøi: + Meï öôùm vaøo veát chaân to, thuï thai 12 thaùng, sinh Gioùng. + Leân 3 khoâng bieát noùi, cöôøi, ñi. . . ==> Gaàn guõi vôùi nhaân daân. * Lôùn leân: + Tieáng noùi ñaàu tieân laø ñoøi ñaùnh giaëc cöùu nöôùc. ==> Ngöôøi anh huøng tuoåi nhoû, chí cao. + Ñoøi ngöïa, roi, aùo giaùp saét ñeå ñi ñaùnh giaëc. ==> Muoán thaéng giaëc caàn coù vuõ khí hieän ñaïi. + Baø con goùp gaïo nuoâi vaø Gioùng lôùn nhanh nhö thoåi, vöôn vai thaønh traùng só. ==> Bieåu hieän tình ñoaøn keát, söùc maïnh cuûa nhaân daân ñeå choáng giaëc. * Ñaùnh giaëc: + Xoâng traän ñaùnh giaëc. + Roi saét gaõy, nhoå tre beân ñöôøng ñaùnh giaëc tieáp. Giaëc tan, bay veà trôøi. ==> Theå hieän yù chí quyeát taâm ñaùnh giaëc ñeán cuøng, khoâng caàn traû ôn vaø danh vò. III. TOÅNG KEÁT. + Truyeän coù nhieàu chi tieát töôûng töôïng, kì aûo. +Gioùng laø bieåu töôïng röïc rôõ cuûa yù thöùc vaø söùc maïnh baûo veä ñaát nöôùc, ñoàng thôøi theå hieän quan nieäm vaø öôùc mô cuûa nhaân daân ta veà ngöôøi anh huøng cöùu nöôùc choáng giaëc ngoaïi xaâm. IV. LUYEÄN TAÄP. 1. H töï phaùt bieåu. . . 2. Vöøa ñeå töôûng nhôù ngöôøi anh huøng, vöøa nhaéc nhôû phaùt huy truyeàn thoáng yeâu nöôùc trong thanh thieáu nieân, hoïc sinh. III. CUÛNG COÁ, DAËN DOØ: Hoïc baøi: Truyeàn thueát “ Thaùnh Gioùng” toaùt leân yù nghóa gì ? Soaïn baøi “ Töø möôïn”, SGK Tr. 24. IV. RUÙT KINH NGHIEÄM. =====> Hoïc sinh tieáp thu toát.