Giáo án Ngữ văn 7 (chuẩn kiến thức) - Tuần 28 - Tiết 105 đến tiết 108

Tiết 105 TÌM HIỂU CHUNG VỀ PHÉP LẬP LUẬN GIẢI THÍCH Ngày soạn: 16/3/2013. Giảng ở các lớp: Lớp Ngày dạy HS vắng 7a 7b I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT. 1. Kiến thức: -Đặc điểm của một bài văn nghị luận giải thích và yêu cầu cơ bản của phép lập luận giải thích. 2. Kĩ năng. -Nhận diện và phân tích một văn bản nghị luận giải thích để hiểu đặc điểm của kiểu văn bản này. - Biết so sánh để phân biệt lập luận giải thích với lập luận chứng minh. 3. Thái độ: - Có ý thức học kiểu bài này. II. PHƯƠNG PHÁP+KĨ THUẬT DẠY HỌC: -Phương pháp: vấn đáp, giải thích, nêu ví dụ, phân tích mẫu. -Kĩ thuật dạy học: Thực hành có hướng dẫn, động não. III. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: Bước 1: Ổn định lớp. (1’) Bước 2: Kiểm tra bài cũ. không Bước 3: Nội dung bài mới: (1’) TG Hoạt động của GV-HS Nội dung 20 20 ?Trong ®êi sèng khi nµo ng­êi ta cÇn ®­îc gi¶i thÝch ? - Khi ng­êi ta ch­a hiÓu vÒ nh÷ng sù vËt, hiÖn t­îng l¹ th× nh­ cÇu gi¶i thÝch xuÊt hiÖn. ?Em h·y nªu 1 sè c©u hái vÒ nhu cÇu gi¶i thÝch trong cuéc sèng hµng ngµy ? VD : -V× sao cã m­a ? -V× sao l¹i h¹n h¸n ? - Nguyªn nh©n cña bÖnh cóm gµ ? - BÖnh viªm ®­êng h« hÊp cÊp SARS lµ g× ? ?Muèn tr¶ lêi ®­îc c¸c c©u hái trªn th× ph¶i lµm thÕ nµo ? GV : Trong v¨n nghÞ luËn ng­êi ta th­êng yªu cÇu gi¶i thÝch c¸c vÊn ®Ò t­ t­ëng, ®¹o lÝ lín nhá, c¸c chuÈn mùc hµnh vi cña con ngõ¬i (VD : ThÕ nµo lµ hpóc, trung thùc lµ g×? ThÕ nµo lµ “Cã c«ng ... kim” -HS ®äc bµi v¨n : “Lßng kiªm tèn” ?Bµi v¨n gi¶i thÝch vÊn ®Ò g×? ?Kh¸i niÖm “Lßng khiªm tèn” ®· ®­îc gi¶i thÝch nh­ thÕ nµo ? - Lßng khiªm tèn ®­îc gi¶i thÝch th«ng qua c¸c ®o¹n v¨n ®Þnh nghÜa, nh÷ng ®o¹n v¨n CM. ?§Ó t×m hiÓu ph­¬ng ph¸p gi¶i thÝch, em h·y chän vµ ghi ra nh÷ng c©u ®Þnh nghÜa nh­ : -Lßng khiªm tèn cã thÓ coi lµ 1 b¶n tÝnh. C¸c c©u ®Þnh nghÜa kh¸c. -Khiªm tèn lµ biÓu hiÖn cña con ng­êi ®øng ®¾n biÕt sèng theo thêi vµ biÕt nh×n xa -Khiªm tèn lµ tÝnh nh· nhÆn -§ã lµ v× cuéc ®êi lµ mét cuéc ®Êu tranh bÊt tËn . ?Nh÷ng c©u ®Þnh nghÜa nh­ trªn cã ph¶i lµ c¸ch gi¶i thÝch kh«ng ? - §ã lµ 1 trong nh÷ng c¸ch gi¶i thÝch gióp ta hiÓu râ h¬n s©u h¬n nh÷ng vÊn ®Ò cßn tr×u t­îng. *HS ®äc ®o¹n v¨n cã sö dông c¸ch liÖt kª c¸c biÓu hiÖn cña ng­êi khiªm tèn, c¸ch ®èi lËp ng­êi khiªm tèn vµ kÎ kh«ng khiªm tèn. ?Theo em c¸ch liÖt kª c¸c biÓu hiÖn cña khiªm tèn, c¸ch ®èi lËp ng­êi khiªm tèn vµ kÎ kh«ng khiªm tèn cã ph¶i lµ c¸ch gi¶i thÝch kh«ng ? -C¸ch liÖt kª, ®èi lËp… còng chÝnh lµ c¸ch gi¶i thÝch t¹o sù phong phó, sinh ®éng cho bµi v¨n. ?ViÖc chØ ra c¸i lîi cña khiªm tèn vµ nguyªn nh©n cña thãi kh«ng khiªm tèn cã ph¶i lµ néi dung cña gi¶i thÝch kh«ng? -§ã còng chÝnh lµ néi dung cña bµi gi¶i thÝch . -T¸c dông : lµm cho vÊn ®Ò gi¶i thÝch cã ý nghÜa thùc tÕ víi ng­êi ®äc . ?Em h·y t×m bè côc cña b/ v¨n “Lßng khiªm tèn”? a. MB (tõ ®Çu -> ®çi ®·i víi sù vËt) giíi thiÖu vÊn ®Ò cÇn gi¶i thÝch : Lßng khiªm tèn. b. TB : (tiÕp theo -> ®èi víi mäi ng­êi) lÇn l­ît tr×nh bµy c¸c néi dung gi¶i thÝch (b»ng c¸c c¸ch lËp luËn phï hîp) c. KB : (cßn l¹i) Nªu ý nghÜa cña lßng khiªm tèn ®èi víi mäi ng­êi . ?Qua phÇn t×m hiÓu trªn em hiÓu nh­ thÕ nµo lµ lËp luËn gi¶i thÝch ? - Gäi HS ®äc phÇn ghi nhí (SGK T71) HS ®äc bµi v¨n : Lßng nh©n ®¹o ?Cho biÕt vÊn ®Ò ®­îc gi¶i thÝch trong bµi v¨n ? ?ChØ ra c¸c ph­¬ng ph¸p gi¶i thÝch trong bµi v¨n ? -Nªu ®Þnh nghÜa : Lßng nh©n ®¹o lµ lßng biÕt th­¬ng ng­êi . -§Æt c©u hái : ThÕ nµo lµ biÕt th­¬ng ng­êi ?ThÕ nµo lµ lßng nh©n ®¹o ? -KÓ ra nh÷ng biÓu hiÖn : + «ng l·o hµnh khÊt + §øa bÐ nhÆt tõng mÈu b¸nh + Mäi ng­êi xãt th­¬ng §èi chiÕu (lËp luËn = c¸ch ®­a ra nhËn ®Þnh cña Th¸nh G¨ng-®i (l·ng tô phong trµo ®éc lËp DT Ên ®é)) A. BÀI HỌC I. Môc ®Ých vµ ph­¬ng ph¸p gi¶i thÝch 1) Nhu cÇu gi¶i thÝch trong ®êi sèng . - Tr­íc nh÷ng hiÖn t­îng sù vËt míi l¹ con ng­êi ch­a hiÓu th× nhu cÇu gi¶i thÝch xuÊt hiÖn . - Muèn tr¶ lêi ®­îc c¸c c©u hái (c¸c vÊn ®Ò trªn) th× ph¶i cã nhiÒu vÒ tri thøc khoa häc chuÈn x¸c . 2) T×m hiÓu phÐp lËp luËn gi¶i thÝch trong v¨n nghÞ luËn . a. Ví dụ: VB: Lßng khiªm tèn b. Nhận xét: - VÊn ®Ò cÇn gi¶i thÝch\: Kh¸i niÖm: Lßng khiªm tèn . -Ph­¬ng ph¸p gi¶i thÝch + Nªu c©u ®Þnh nghÜa +LiÖt kª c¸c biÓu hiÖn, ®èi chiÕu, so s¸nh + ChØ ra c¸c mÆt lîi, h¹i, nguyªn nh©n, hËu qu¶ cña vÊn ®Ò cÇn gi¶i thÝch - Bè côc cña bµi v¨n : Gåm 3 phÇn c. Ghi nhớ (sgk-71) B - luyÖn tËp. * Bµi v¨n : Lßng nh©n ®¹o - VÊn ®Ò cÇn gi¶i thÝch: Lßng nh©n ®¹o - Ph­¬ng ph¸p gi¶i thÝch + Nªu ®Þnh nghÜa + §Æt c©u hái + KÓ ra nh÷ng biÓu hiÖn + §èi chiÕu (lËp luËn b»ng c¸ch ®­a ra nhËn ®Þnh cña G¨ng-®i) *Bước 4: Củng cố: ( 2 phút) thÕ nµo lµ lËp luËn gi¶i thÝch ? *Bước 5: Dặn dò: (1phút) - Häc thuéc ghi nhí vµ lµm bµi tËp (SGK) - So¹n bµi Sèng chÕt mÆc bay . V. RÚT KINH NGHIỆM. Tiết 106+107 SỐNG CHẾT MẶC BAY (Phạm Duy Tốn) Ngày soạn: 16/3/2013. Giảng ở các lớp: Lớp Ngày dạy HS vắng 7a 7b I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT. 1. Kiến thức: *Kiến thức chung: Thấy được giá trị hiện thực, giá trị nhân đạo và những thành công về nghệ thuật của tác phẩm. *Kiến thức trọng tâm: 2. Kĩ năng: a. Kỹ năng bài học: -Sơ giản về tác giả Phạm Duy Tốn. -Hiện thực về tình cảnh khốn khổ của nhân dân trước thiên tai và sự vô trách nhiệm của bọn quan lại trước chế độ cũ. - Những thành công nghệ thuật của truyện ngắn- một trongnhững tác phẩm được coi là mở đầu cho thể loại truyện ngắn VN hiện đại. -Nghệ thuật xây dựng tình huống truyện nghịch lí. b. Kỹ năng sống: 3. Thái độ: II. PHƯƠNG PHÁP+KĨ THUẬT DẠY HỌC: -Phương pháp: Vấn đáp kết hợp thực hành, thảo luận nhóm. -Kĩ thuật dạy học: III. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC: bảng phụ. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: *Bước 1: Ổn định lớp. (1’) - Ổn định trật tự - Kiểm tra sĩ số *Bước 2: Kiểm tra bài cũ. *Bước 3: Nội dung bài mới: (1’) Tôc ng÷ cã c©u "sèng chÕt mÆc bay, tiÒn thÇy bá tói", c©u tôc ng÷ nãi vÒ th¸i ®é v« tr¸ch nhiÖm 1 c¸ch tr¾ng trîn cña 1 viªn quan phô mÉu, trong mét lÇn hé ®ª. C©u chuyÖn ®Æc s¾c ®· ®îc ngßi bót hiÖn thùc vµ nh©n ®¹o cña Ph¹m Duy Tèn kÓ l¹i nh mét mµn kÞch bi- hµi rÊt hÊp dÉn. tg Hoạt động của giáo viên-học sinh Nội dung 5 35 40 - Dùa vµo chó thÝch*, em h·y nªu 1 vµi nÐt vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm? - Gv: TruyÖn ng¾n hiÖn ®¹i ®ưîc viÕt b»ng tiÕng ViÖt hiÖn ®¹i, lµ s¶n phÈm cña 1 kiÓu tư duy NT míi, xuÊt hiÖn t¬ng ®èi muén trong lÞch sö v¨n häc (®Çu TK XX). So víi truyÖn trung ®¹i, cèt truyÖn phøc t¹p h¬n, ®· thiªn vÒ tÝnh chÊt hư cÊu ®· hưíng vµo viÖc kh¾c häa h×nh tưîng, ph¸t hiÖn b¶n chÊt trong quan hÖ nh©n sinh hay ®êi sèng t©m hån cña con ngêi. TruyÖn trung ®¹i ®ưîc viÕt b»ng tiÕng H¸n, cèt truyÖn ®¬n gi¶n cßn thiªn vÒ môc ®Ých gi¸o huÊn. - Hưíng dÉn ®äc: Chó ý ph©n biÖt giäng kÓ, t¶ cña t¸c gi¶ víi giäng quan phô mÉu hèng h¸ch, n¹t né; giäng thÇy ®Ò vµ d©n phu khóm nóm, sî sÖt. - Gi¶i thÝch tõ khã. - Em h·y kÓ tãm t¾t truyÖn theo tr×nh tù cña truyÖn, bá hÕt nh÷ng lêi ®èi tho¹i cña nh©n vËt, chuyÓn thµnh ng«i thø 3. ?Nêu chủ đề của văn bản? - ChuyÖn kÓ vÒ sù kiÖn g× ? (vì ®ª). Nh©n vËt chÝnh lµ ai ? (quan phô mÉu). - Bè côc cña truyÖn cã thÓ chia thµnh mÊy phÇn ? PhÇn ND nµo lµ chÝnh ? V× sao em x¸c ®Þnh nh thÕ ? (PhÇn kÓ chuyÖn c¶nh hé ®ª lµ chÝnh. V× dung lưîng dµi nhÊt vµ tËp trung lµm næi bËt nh©n vËt chÝnh lµ quan phô mÉu). - C¶nh ®ª s¾p vì (§1). - C¶nh hé ®ª (tiÕp-> Êy lµ h¹nh phóc). - C¶nh ®ª vì (phÇn cßn l¹i). - C¶nh ®ª s¾p vì ®ưîc gîi t¶ b»ng c¸c chi tiÕt nµo vÒ kh«ng gian, thêi gian, ®Þa ®iÓm ? - C¸c chi tiÕt ®ã gîi mét c¶nh tưîng thÕ nµo? (§ªm tèi, ma to kh«ng ngít, níc s«ng d©ng nhanh cã nguy c¬ lµm vì ®ª). - Tªn s«ng ®ưîc nãi cô thÓ, nhưng tªn lµng, tªn phñ chØ ®îc ghi b»ng kÝ hiÖu. §iÒu ®ã thÓ hiÖn dông ý g× cña t¸c gi¶ ?( T¸c gi¶ muèn ngêi ®äc hiÓu c©u chuyÖn nµy kh«ng chØ x¶y ra ë 1 n¬i mµ cã thÓ lµ phæ biÕn ë nhiÒu n¬i ). - Trong truyÖn nµy, phÇn më ®Çu cã vai trß th¾t nót. VËy ý nghÜa th¾t nót ë ®©y lµ g× ? - HS ®äc §2,3. Hai ®o¹n em võa ®äc t¶ c¶nh g×, ë ®©u ? - C¶nh ®ưîc t¶ b»ng nh÷ng chi tiÕt h×nh ¶nh vµ ©m thanh ®iÓn h×nh nµo ? - Ng«n ng÷ miªu t¶ cã g× ®Æc s¾c ? - C¸ch miªu t¶ ®ã, gîi lªn mét c¶nh tưîng như thÕ nµo ? - T¸c gi¶ ®Æt ®o¹n t¶ c¶nh trªn ®ª trưíc khi ®ª vì cã ý nghÜa g× ? (Dùng c¶nh d©n ®ang lo chèng chäi víi n­íc ®ª ®Ó cøu ®ª. ChuÈn bÞ cho sù xuÊt hiÖn c¶nh t­îng tr¸i ng­îc kh¸c sÏ diÔn ra ë trong ®×nh). - Theo dâi ®o¹n kÓ chuyÖn trong ®×nh, h·y cho biÕt chuyÖn g× ®ang x¶y ra ë ®©y ? (ChuyÖn quan phñ ®­îc hÇu h¹, chuyÖn quan phñ ch¬i tæ t«m, chuyÖn quan phñ nghe tin ®ª vì). - Trong ®o¹n v¨n kÓ chuyÖn quan phñ ®­îc hÇu h¹, t¸c gi¶ ®· dïng nh÷ng chi tiÕt nµo ®Ó t¶ vÒ ®å vËt vµ ch©n dung quan phñ ? - Qua c¸c chi tiÕt miªu t¶ trªn, ta thÊy hiÖn lªn h×nh ¶nh mét viªn quan nh thÕ nµo ? - H×nh ¶nh quan phô mÉu nhµn nh· h­ëng l¹c trong ®×nh tr¸i ng­îc víi h×nh ¶nh nµo ngoµi ®ª? - Trong NT viÕt v¨n ®Æt 2 c¶nh tr¸i ng­îc nhau nh­ thÕ gäi lµ sö dông biÖn ph¸p t­¬ng ph¶n. Theo em phÐp t­¬ng ph¶n trªn cã t¸c dông g× ? - Theo dâi tiÕp c¶nh quan phñ ®¸nh tæ t«m. - H×nh ¶nh quan phñ næi lªn qua nh÷ng chi tiÕt ®iÓn h×nh nµo vÒ cö chØ vµ lêi nãi ? - ë ®o¹n truyÖn nµy cã nh÷ng h×nh ¶nh t­¬ng ph¶n nµo xuÊt hiÖn ? (T­¬ng ph¶n gi÷a lêi nãi khÏ cña ng­êi hÇu: BÈm cã khi ®ª vì víi lêi g¾t cña quan: MÆc kÖ !; t­¬ng ph¶n gi÷a tiÕng kªu vang trêi dËy ®Êt ngoµi ®ª, víi th¸i ®é ®iÒm nhiªn h­ëng l¹c ¨n ch¬i cña quan). - Trong khi miªu t¶ vµ kÓ chuyÖn, t¸c gi¶ ®· xen nh÷ng lêi b×nh luËn vµ biÓu c¶m, ®ã lµ nh÷ng lêi nµo ? (Ngµi mµ cßn dë v¸n bµi, hoÆc cha hÕt héi th× dÇu trêi long ®Êt lë, ®ª vì d©n tr«i, ngµi còng th©y kÖ. ¤i ! Tr¨m hai m­¬i l¸ bµi ®en ®á, cã c¸i ma lùc g×...kh«ng b»ng n­íc bµi cao thÊp. Than «i !...) - KÕt hîp miªu t¶, kÓ chuyÖn b»ng NT t­¬ng ph¶n víi nh÷ng lêi b×nh luËn biÓu c¶m ®· mang l¹i hiÖu qu¶ g× cho ®o¹n truyÖn nµy ? - Theo dâi ®o¹n v¨n kÓ chuyÖn quan phñ, khi nghe tin ®ª vì. - ë ®o¹n nµy h×nh thøc ng«n ng÷ næi bËt lµ g× ? (Ng«n ng÷ ®èi tho¹i ). - H×nh ¶nh vµ nh÷ng c©u ®èi tho¹i nµo cña quan phô mÉu ®¸ng gi¸ nhÊt ? - H×nh ¶nh cña quan phô mÉu t­¬ng ph¶n víi h×nh ¶nh nµo ? - C¸ch dïng ng«n ng÷ ®èi tho¹i vµ h×nh ¶nh t­¬ng ph¶n ë ®©y cã t¸c dông g× ? - T¸c gi¶ ®· miªu t¶ c¶nh ®ª vì nh­ thÕ nµo ? - Ngoµi miªu t¶, t¸c gi¶ cßn biÓu c¶m g× ? - C¸ch miªu t¶ vµ biÓu c¶m trªn cã t¸c dông g× ? - §o¹n truyÖn nµy cã vai trß vµ ý nghÜa g× ? - V¨n b¶n cã gi¸ trÞ g× vÒ NT ? - V¨n b¶n Sèng chÕt mÆc bay cã gi¸ trÞ hiÖn thùc vµ nh©n ®¹o g× ? I. GIỚI THIỆU TÁC GIẢ-TÁC PHẨM. 1. Tác giả: - Ph¹m Duy Tèn (1883-1924), quª Thưêng TÝn, Hµ T©y. - ¤ng lµ 1 c©y bót tiªn phong vµ xuÊt s¾c cña khuynh hưíng hiÖn thùc ë nh÷ng n¨m ®Çu TK XX. - TruyÖn ng¾n cña «ng chuyªn vÒ ph¶n ¸nh hiÖn thùc XH. 2. Tác phẩm: S¸ng t¸c 7.1918. II. ĐỌC –HIỂU VĂN BẢN 1. Đọc: 2. Chủ đề: hiện thực về tình cảnh khốn khổ của nhân dân trước thiên tai và sự vô trách nhiệm của bọn quan lại dưới chế độ cũ. 3. Thể loại: truyện ngắn hiện đại. 4. Bố cục: 3 phần 5. Phân tích: 5.1. - C¶nh ®ª s¾p vì: - Thêi gian: GÇn 1 giê ®ªm. - Kh«ng gian: Trêi mưa tÇm t·, nưíc s«ng NhÞ Hµ lªn to. - §Þa ®iÓm: Khóc s«ng lµng X, thuéc phñ X, hai ba ®o¹n ®· thÈm lËu. =>T¹o t×nh huèng cã vÊn ®Ò (®ª s¾p vì) ®Ó tõ ®ã c¸c sù viÖc kÕ tiÕp sÏ x¶y ra. 5.2. C¶nh hé ®ª: a- C¶nh trªn ®ª: - H×nh ¶nh: KÎ th× thuæng, ng­êi th× cuèc,... b× bâm d­íi bïn lÇy... ng­êi nµo ngưêi nÊy ít lưít thưít như chuét lét. - ¢m thanh: Trèng ®¸nh liªn thanh. èc thæi v« håi, tiÕng ngưêi xao x¸c gäi nhau.. ->Sö dông nhiÒu tõ l¸y tưîng h×nh kÕt hîp ng«n ng÷ biÓu c¶m (than «i, lo thay, nguy thay). =>Gîi c¶nh tưîng nhèn nh¸o, hèi h¶, chen chóc, c¨ng th¼ng, c¬ cùc vµ hiÓm nguy. b- C¶nh trong ®×nh: *ChuyÖn quan phñ ®­îc hÇu h¹: - §å vËt: B¸t yÕn hÊp ®­êng phÌn, tr¸p ®åi måi, trong ng¨n b¹c ®Çy nh÷ng trÇu vµng,... nµo èng thuèc b¹c, nµo ®ång hå vµng... - Ch©n dung quan phô mÉu: Uy nghi chÔm chÖn ngåi, tay tr¸i tùa gèi xÕp, ch©n ph¶i duçi th¼ng ra, ®Ó cho tªn ng­êi nhµ qu× ë d­íi ®Êt mµ g·i. =>HiÖn lªn h×nh ¶nh 1 viªn quan bÐo tèt, nhµn nh·, thÝch h­ëng l¹c vµ rÊt h¸ch dÞch. - M­a giã Çm Çm ngoµi ®ª, d©n phu rèi rÝt... tr¨m hä ®ang vÊt v¶ lÊm l¸p, géi giã t¾m m­a, nh­ ®µn s©u lò kiÕn ë trªn ®ª... ->Sö dông h×nh ¶nh t­¬ng ph¶n: Lµm næi râ tÝnh c¸ch h­ëng l¹c cña quan phñ vµ th¶m c¶nh cña ng­êi d©n. Gãp phÇn thÓ hiÖn ý nghÜa phª ph¸n cña truyÖn. *ChuyÖn quan phñ ®¸nh tæ t«m: - Cö chØ: Khi ®ã, v¸n bµi quan ®· chê råi. Ngµi x¬i b¸t yÕn võa xong, ngåi khÓnh vuèt r©u, rung ®ïi, m¾t ®ang m¶i tr«ng ®Üa näc,... - Lêi nãi: TiÕng thÇy ®Ò hái: BÈm bèc, tiÕng quan lín truyÒn: õ. Cã ngêi khÏ nãi: BÈm dÔ cã khi ®ª vì ! Ngµi cau mÆt, g¾t r»ng: MÆc kÖ ! -> KÕt hîp miªu t¶, kÓ chuyÖn b»ng NT t­¬ng ph¶n víi nh÷ng lêi b×nh luËn biÓu c¶m: Lµm næi râ tÝnh c¸ch bÊt nh©n cña nh©n vËt quan phñ, gi¸n tiÕp ph¶n ¸nh t×nh c¶nh thª th¶m cña d©n vµ béc lé th¸i ®é mØa mai phª ph¸n cña t¸c gi¶. *ChuyÖn quan phñ nghe tin ®ª vì: - Quan lín mÆt ®á tÝa tai quay ra qu¸t r»ng: §ª vì råi!... §ª vì råi, thêi «ng c¸ch cæ chóng mµy, thêi «ng bá tï chóng mµy! Cã biÕt kh«ng ? -Mét ng­êi nhµ quª, m×nh mÈy lÊm l¸p, quÇn ¸o ít ®Çm, tÊt t¶ ch¹y x«ng vµo thë kh«ng ra lêi: BÈm...quan lín ... ®ª vì mÊt råi ! ->Sd ng«n ng÷ ®èi tho¹i vµ h×nh ¶nh t­¬ng ph¶n: Lªn ¸n th¸i ®é tµn nhÉn cña bän quan l¹i tr­íc t×nh c¶nh, cuéc sèng “ ngh×n sÇu mu«n th¶m” cña ng­êi d©n. 5.3-C¶nh ®ª vì: - Kh¾p mäi n¬i miÒn ®ã, n­íc trµn lªnh l¸ng, xo¸y thµnh vùc s©u, nhµ cöa tr«i b¨ng, lóa m¸ ngËp hÕt. - KÎ sèng kh«ng chç ë, kÎ chÕt kh«ng n¬i ch«n, lªnh ®ªnh mÆt níc, chiÕc bãng b¬ v¬, t×nh c¶nh th¶m sÇu, kÓ sao cho xiÕt ! ->Miªu t¶ kÕt hîp víi biÓu c¶m: Võa gîi c¶nh t­îng lôt léi do ®ª vì, võa thÓ hiÖn sù ®ång c¶m, th­¬ng xãt ng­êi d©n trong ho¹n n¹n do thiªn tai. ->Vai trß më nót- kÕt thóc truyÖn. III. TỔNG KẾT : 1. Nghệ thuật : 2. Nội dung, *Bước 4: Củng cố: ( 2 phút) *Bước 5: Dặn dò: (1phút) - KÓ tãm t¾t truyÖn, häc thuéc ghi nhí. - So¹n bµi: Nh÷ng trß lè hay lµ Va ren vµ Phan Béi Ch©u. V. RÚT KINH NGHIỆM. Tiết 108 CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH Ngày soạn: 16/3/2013. Giảng ở các lớp: Lớp Ngày dạy HS vắng 7a 7b I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT. 1. Kiến thức: Các bước làm bài văn lập luận giải thích. 2. Kĩ năng: Tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý và viết các phần, đoạn trong bài văn giải thích. 3. Thái độ: Có ý thức học kiểu bài này. II. PHƯƠNG PHÁP+KĨ THUẬT DẠY HỌC: -Phương pháp: vấn đáp, giải thích, nêu ví dụ, phân tích mẫu. -Kĩ thuật dạy học: Thực hành có hướng dẫn, động não. III. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: Bước 1: Ổn định lớp. (1’) Bước 2: Kiểm tra bài cũ. không Bước 3: Nội dung bài mới: (1’) TG Hoạt động của GV-HS Nội dung 40 GV gọi hs đọc đề bài ? Muốn làm bài văn giải thích trước hết người viết cần phải nắm vững vấn đề gì? (Vấn đề nghị luận nêu trong đề bài) ?Làm thế nào để tìm hiểu được ý nghĩa chính xác và đầy đủ của câu tục ngữ? ?Em có thể rút ra kết luận gì cho việc tìm hiểu đề và tìm ý? ?Bước tiếp theo là gì? ? Phần mở bài trong bài văn lập luận giải thích cần đạt những yêu cầu gì? ?Phần thân bài trong bài văn lập luận giải thích phải làm nhiệm vụ gì? ?Phần kết bài trong bài văn lập luận giải thích cần phải làm nhiệm vụ gì? HS đọc phần mở bài trong sgk 85. ?Các đoạn mở bài này có đáp ứng yêu cầu của đề bài lập luận giải thích không? HS đọc đoạn thân bài trong sgk 85+86 ?Viết thân bài cần chú ý điều gì? HS đọc đoạn kết bài trong sgk-86. I. TÌM HIỂU CHUNG I. Các bước làm bài văn lập luận giải thích. Đề bài: sgk 1. Tìm hiểu đề và tìm ý. -Giải thích nghĩa đen, nghĩa bóng và nghĩa sâu xa của câu tục ngữ. -Vận dụng các phép lập luận giải thích. -Liên hệ các câu ca dao, tục ngữ tương tự để giải thích. 2. Lập dàn bài. -Mở bài: giới thiệu câu tục ngữ với ý nghĩa sâu xa đúc kết kinh nghiệm và thể hiện khát vọng đi nhiều để mở rộng tầm hiểu biết. -Thân bài: +Nghĩa đen, nghĩa bóng, nghĩa sâu xa. -Kết bài: nêu ý nghĩa của câu tục ngữ. 3. Viết bài: II. LUYỆN TẬP. Viết thêm những cách kết bài khác cho đề bài trên. *Bước 4: Củng cố: ( 2 phút) *Bước 5: Dặn dò: (1phút) V. RÚT KINH NGHIỆM.