Giáo án Ngữ văn 7 - Mẹ tôi (Ét- Môn - đô - đơ - a - mi - xi)

Ngày dạy : 14-08-13 MẸ TÔI ( Ét- môn- đô- đơ- A- mi -xi ) VĂN - Tiết :2 Văn bản I -MUÏC TIEÂU CẦN ĐẠT: Qua bức thư của một người cha giử cho đứa con mắc lỗi với mẹ, hiểu tình thương, kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng đối với mỗi người . 1. Kiến thức : - Sơ giản về tác giả Ét- môn- đô- đơ- A- mi –xi . - Cách giáo dục vừa nghiêm khắc vừa tế nhị, có lí và có tình cảm của người cha khi con mắc lỗi . - Nghệ thuật biểu cảm trực tiếp qua hình thức một bức thư . 2. Kĩ năng : - Đọc – hiểu nội dung một văn bản viết với hình thức một bức thư . - Phân tích một số chi tiết liên quan đến hình ảnh người cha ( tác giả bức thư ) và ngời mẹ nhắc đến trong bức thư. - Tự nhận thức, giao tiếp, phản hồi lắng nghe xác định được gái trị của lòng nhân ái, tình thương và trách nhiệm của cá nhân với hạnh phúc gia đình. - Trình bày suy nghĩ của bản thân về cách ứng xử thể hiện tình cảm của nhân vật, giá trin nội dung và nghệ thuật của văn bản. 3.Thái độ :KNS II- CHUẨN BI CỦA GV VÀ HS : - Thầy : Giáo án, SGK,SGV - Trò : Bài soạn III -TỔ CHỨC H Đ DẠY VÀ HỌC: HÑ CUÛA THAÀY H Đ CUÛA TROØ ND –K T * HĐ 1: Ổn định Kieåm tra baøi cuõ(4P) -Văn bản “cổng trừơng mở ra” để lại trong em suy nghĩ gì? - Ñaõ 7 naêm ngoài gheá nhaø tröôøng, em thaáy vai troø cuûa nhaø tröôøng ñoái vôùi theá heä treû nhö theá naøo? - Kieåm tra baøi taäp veà nhaø. * HĐ 2 : GT baøi môùi (1P) Trong cuộc đời mỗi chúng ta,người mẹ có một vị trí và ý nghĩa hết sức lớn lao và thiêng liêng.Nhưng không phải khi nào ta cũng ý thức được điều đó.Thường thìcó những lúc ta mắc lỗi lầm thì ta mới nhận ra tất cả.Bài văn “Mẹ tôi” sẽ cho ta một bài học như thế. *HĐ 3: Ñoïc-hieåu chuù thích (3P) - Tìm hieåu “Taùc giaû - Taùc phaåm”: Gv cho Hs tìm hieåu xuaát xöù cuûa Vb vaø cho Hs giaûi thích moät soá töø khoù. * GV: Hướng dẫn HS đọc -giọng đọc phải bộc lộ rõ tâm tư tình cảm của người cha với con.. * GV: Đọc mẫu,gọi HS đọc * GV: Nhận xét,uốn nắn, sửa chữa - Em hãy dựa vào chú thích SGK để giải nghĩa các từ : lễ độ , cảnh cáo, quằn quại, trưởng thành, hối hận.Phân biệt đâu là từ ghép, đâu là từ láy ? * Chuyển ý: Muốn biết rõ hơn về các từ ghép, từ láy này, ta sẽ học ở tiết sau.Còn bây giờ chúng ta tìm hiểu chúng trong việc biểu đạt ý nhgiã của văn bản Mẹ tôi. - Xaùc ñònh kiểu văn bản * HĐ 4 : ĐỌC HIỂU VĂN BẢN *Tìm đại ý ,bố cục:(7p) - Em hãy nêu đại ý của văn bản - Em hãy nêu bố cục của vb ? * HD PHÂN TÍCH :( 18P) - Baøi vaên keå laïi caâu chuyeän gì? -Đây là bức thư của bố gửi cho con,nhưng tại sao có nhan đề “Mẹ tôi”? Ø GV: Trong böùc thö tuy ngöôøi meï khoâng xuất hieän tröïc tieáp , nhöng hình töôïng ngöôøi meï khaù roõ neùt -Tại sao bố lại viết thư cho En-ra-cô? -Thái độ của bố như thế nào trước “lời thiếu lễ độ” của En-ri-cô? - Dựa vào đâu em biết được bố En-ri-cô tức giận, buồn bã, nghiêm khắc , chân tình? (chi tiết nào). -Trong những lời nói đó giọng điệu của người cha có gì đặc biệt? -Qua lời khuyên của người cha,người cha muốn con mình như thế nào? _ Ngoài tình yêu con,bố còn yêu gì khác? -Ngoài En-ri-cô và bố truyện còn xuất hiện hình ảnh của ai? -Tìm những chi tiết nói về hình ảnh người mẹ? -Trước tấm lòng yêu thương, hi sinh của mẹ dành cho En-ri-cô, bố đã khuyên con điều gì? -Em hiểu được điều gì qua lời khuyên nhủ của bố? -Tâm trạng của En-ri-cô như thế nào khi đọc thư bố -Vì sao En-ri-cô lại xúc động (kết hợp phần trắc nghiệm sgk)? -Tại sao người bố không trực tiếp nói với con mà phải viết thư? Ø GV: Tình cảm sâu lắng thường tế nhị kín đáo,nhiều khi không trực tiếp nói được.Hơn nữa khi viết thư chỉ nói riêng cho người mắc lỗi biết,vừa giữ được sự kín đáo tế nhị vừa làm cho người mắc lỗi không mất lòng tự trọng *Chuyển ý: Có những tình cảm sâu kín mà người ta khó trực tiếp nói ra được mà phải dùng thư từ để trao đổi, giãi bày. Thêm nữa vối người mắc lỗi, nếu ta nói trực tiếp có khi lại đánh mất đi lòng tự trọng của họ. Đây là điều các em cần lưu ý trong giao tiếp vói mọi người. -Hãy xác định các phương thức biểu cảm của văn bản trong các phương thức sau đây: -Đọc xong thư bố,En-ri-cô có cảm xúc như thế nào? Hãy chọn những lí do nêu trong SGK mà em cho là đúng? ¯KNS : ĐỘNG NÃO - Các nhân vật trong truyện đã thể hiện tình cảm gì ? * HĐ 5 HD TÌM HIỂU NGHỆ THUẬT : (2p) - Người bố thể hiện thái độ tình cảm của mình đối với En- ri – cô trực tiếp hay gián tiếp ?Có tác dụng gì ? * HĐ 6 : HD TÌM HIỂU Ý NGHĨA : (2p) - Em thấy người mẹ có vai trò gì trong gia đình ? Văn bản nay muốn khuyên chúng ta điều gì ? * HĐ7 Tổng kết (3p)- Em có suy nghĩ gì sau khi học văn bản Mẹ tôi? -Tấm lòng yêu thương con, tình cảm đẹp sâu nặng đối với con; Vai trò to lớn cùa nhà trường đối với cuộc sống con người. -> Hs ñoïc chuù thích phaùt hieän töø khoù . 4 Kieåu vaên baûn bieåu caûm 4Mở đoạn: Nêu hoàn cảnh người bố viết thư cho con. - Thân đoạn: Tâm trạng của người bố trước lỗi lầm của người con. - Kết đoạn: Bố muốn con xin lỗi mẹ; thể hiện tình yêu của mình với con. 4Văn bản là một bức thư của người bố gửi cho con để giáo dục con lòng yêu thương mẹ. Chuyện phaïm loãi “ luùc coâ giaùo ñeán thaêm” . Ngöôøi cha boäc loä thaùi ñoä buoàn baõ , töùc giaän : vieát thö cho con 4Nhan đề do người soạn sách đặt tự đặt cho đoạn trích Đọc kĩ ta sẽ thấy hình tượng người mẹ cao cả và lớn lao qua lời của bố.Thông qua cái nhìn của bố thấy được hình ảnh và phẩm chất của người mẹ. 4 Lúc cô giáo đến thăm En-ra-cô đã phạm lỗi là “thiếu lễ độ”. 4 Buồn bã ,tức giận, nghiêm khắc, chân tình * HS THẢO LUẬN 3/ 4 Sự hỗn láo … một nhát dao đâm vào tim bố; bố không thể nào nén được cơn giận; con mà lại xúc phạm đến mẹ con ư?; thật đáng xấu hổ và nhục nhã 4 Lời lẽ như vừa ra lệnh vừa dứt khoát,vừa mềm mại như khuyên nhủ 4Người cha muốn con thành thật, “con xin lỗi mẹ vì sự hối lỗi trong lòng vì thương mẹ,chứ không vì nỗi khiếp sợ ai”- 4 Người cha hết lòng thương yêu con nhưng còn là người yêu sự tử tế,căm ghét sự bội bạc. 4 Người mẹ 4 “Mẹ thức suốt đêm,khóc nức nở khi nghĩ rằng có thể mất con,sẵng sàng bỏ hết một năm hạnh phúc để cứu sống con 4-Không bao giờ được thốt ra lời nói nặng với mẹ. - Thành khẩn xin lỗi mẹ. 4HS trả lời tự do. 4Xúc động khi đọc thư bố 4chọn:a,c,d. 4Thể hiện tình cảm một cách tế nhị, kín đáo. Viết thư là cách nói riêng với người mắc lỗi. a.Tự sự b.Miêu tả c.Biểu cảm d.Tự sự và biểu cảm. 4 HS chọn (d) - Lòng nhân ái, tình thương , trách nhiệm cá nhân với hạnh phúc gia đình . 4 Biểu cảm trực tiếp , giáo dục , thể hiện thái độ nghiêm khắc của người bố đối với con . 4Hs trả lời theo nhận thức của mình 4Hs trình bày theo nội dung ghi nhớ. I- Ñoïc vaø tìm hieåu chuù thích : 1) Taùc giaû : Eùt-moân-ñoâ-ñô Amixi ( 1846 – 1908 ) : Nhaø vaên YÙ . 2) Taùc phaåm - Vaên baûn nhaät duïng - Kieåu vaên baûn bieåu caûm 3) Chú thích : Lưu ý chú thích 8,9,10 II- Đọc – hiểu văn bản : A. Bố cục : 3đoạn B. Phân tích : 1.Nội dung: a.Hình ảnh người mẹ: - Thức suốt đêm; - Sẵn sàng bỏ hết một năm hạnh phúc để cứu sống con. à Hết lòng thương yêu, hi sinh vì con. b. Thái độ của bố: - Buồn bã, tức giận. - Vừa dứt khoát như ra lệnh vừa mềm mại khuyên nhủ. - Hết lòng yêu thương con và sẵn sàng tha thứ khi con thật sự ăn năn. c. Thái độ của người con: - Xúc động chân thành khi đọc thư bố. - Ân hận và quyết tâm sữa lỗi. 2.Nghệ thuật : Hình thức biểu cảm trực tiếp , giáo dục , thể hiện thái độ nghiêm khắc của người bố đối với con . C .Ý nghĩa văn bản : - Người mẹ có vai trò vô cùng quan trọng trong gia đình . - tình thương yêu, kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng nhất đối với mỗi con người . III. Ghi nhớ SGK trang 12 . IV.CUÛNG COÁ- HD HS TỰ HỌC Ở NHÀ : 1. Củng cố:(4p) HS ñoïc theâm : Thö gôûi meï - Vì sao hoa cuùc coù nhieàu caùnh nhoû . - Câu hỏi trắc nghiệm : Bố của En -ri - cô là người như thế nào ? A. Rất yêu thương và nuông chiều con B. Luôn nghiêm khắc và không tha thứ cho lỗi lầm của con C. yêu thương, nghiêm khắc và tế nhị trong việc giáo dục con D.Luôn luôn thay mẹ En - ri- cô giải quyết mọi vấn đề trong gia đình 2. Hd tự học ở nhà (1p) -Chọn một đoạn trong thư có nội dung thể hiện vai trò lớn lao của mẹ đối với con và học thuộc. -Nắm được ý nghĩa những lời khuyên nhủ của người bố. - Sưu tầm những bài ca dao, thơ nói về tình cảm của cha mẹ dành cho con và tình cảm của con dành cho cha mẹ . - Toùm taét vaên baûn , naém noäi dung baøi vöøa hoïc, laøm baøi taäp 2/12/SGK - Soaïn baøi: Töø gheùp (Ôn lại các khái niệm từ đơn, từ ghép ). * ĐIỀU CHỈNH: