Giáo án Ngữ văn 7 năm 2011

Ngày soạn:15/08/2011 Tuõ̀n 1-bài 1. Tiờ́t 1-Văn bản: CỔNG TRƯỜNG MỞ RA ( Lí Lan ) I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: -Thṍy được t́nh cảm sâu sắc của người mẹ đối với con thể hiện trong một t́nh huống đặc biệt: đêm trước ngày khai trường. -Hiểu được những t́nh cảm cao quí, ư thức trách nhiệm của gia đ́nh đối với trẻ em- tương lai nhân loại. -Hiểu được giá trị của những giá trị của những h́nh thức biểu cảm chủ yếu trong một văn bản nhật dụng. II.TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: 1. Kiến thức: - Những tình cảm thiêng liêng sâu nặng của cha mẹ,gia đ́nh dành cho con cái, thấy được ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với cuụ̣c đời mỗi con người,nhất là với tuổi thiếu niên,nhi đồng. - Lời văn biểu hiện tâm trạng người mẹ đối với con trong văn bản. 2. Kỹ năng: - Đọc - hiểu một văn bản biểu cảm được viết như những dòng nhật kí của một người mẹ. - Phân tích một số chi tiết tiêu biểu diễn tả tâm trạng của người mẹ trong đêm chuẩn bị cho ngày khai trường đầu tiên của con. - Liên hệ vận dụng khi viết một bài văn biểu cảm. 3. Thái độ: Bồi dưỡng ý thức học tập tác phẩm văn chương, tình cảm gia đình, lòng kính yêu cha mẹ. III. CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: Đọc TLTK liên quan đến bài giảng, soạn giáo án… 2. Học sinh: Đọc văn bản; Soạn bài theo cõu hỏi sgk. IV. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1, Ổn định lớp: ktss.(1 phút) 2,Kiểm tra: sự chuẩn bị bài của hs(2 phút) 3, Bài mới: * HĐ1:khởi động - Mục tiêu: Khái quát chủ đề, tạo tâm thế cho HS - Phương pháp: Giới thiệu - Thời gian: ( 1 phút) Tuổi thơ của mỗi người thường gắn với mái trường, thầy cô, bè bạn. Trong muôn vàn những kỉ niệm thân thương của tuổi học trò, có lẽ kỉ niệm về ngày chuẩn bị đến trường đầu tiên là rất sâu đậm, khó quên. Bài văn mà chúng ta học hôm nay sẽ giúp các em hiểu được tâm trạng của một con người trong thời khắc đó. Hoạt động của thầy *Hoạt động 2: - Mục tiêu: HS nắm được những nét chính về tác giả, tác phẩm - Phương pháp: Giới thiệu - Thời gian: (6 phút) ? VB này có cách đọc ntn? GV : Hướng dẫn đọc : Giọng nhỏ nhẹ, thiết tha, chậm rãi. GV đọc văn bản - HS đọc- GV nhận xét GV hướng dẫn hs t́m hiểu chú thích ? Văn bản có xuất xứ ntn ? ?Em hiờ̉u ntn về từ khai trường? ?Trong 10 chú thích, có từ nào là từ HV ?Từ đó được giải nghĩa như thế nào ? (can đảm: có tinh thần mạnh mẽ, không sợ gian khổ, nguy hiểm, khó khăn) GV: Hướng dẫn tóm tắt văn bản ? Em hãy tóm tắt nội dung của văn bản Cổng trường mở ra bằng 1 vài câu ngắn gọn ? (văn bản viết về cái gì ? việc gì ? ) - Truyện có những nhân vật nào ? Ai là nhân vật chính ? ( người mẹ và đứa con- người mẹ là nhân vật chính ) –Vì sao ? - Em có thể chia văn bản này thành mấy phần ? Mỗi phõ̀n từ đâu đến đâu ? ý của từng phần ? *Hoạt động 3 : - Mục tiêu: HS hiờ̉u,cảm thụ được giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm. - Phương pháp: Vṍn đáp t́m ṭi, thuyết tŕnh, đọc sáng tạo tái hiện h́nh tượng,thảo luận nhóm. - Thời gian: ( 20phút) - HS đọc đoạn 1. Đoạn văn em vừa đọc diễn tả điều gì ? - Theo dõi phần đầu văn bản, em thấy người mẹ nghĩ đến con trong thời điểm nào ? - Đêm trước ngày khai trường tâm trạng của người mẹ và đứa con có gì khác nhau ? Điều đó được biểu hiện bằng những chi tiết nào trong bài ? (Con thanh thản, nhẹ nhàng, vô tư : Đêm nay con cũng có niềm vui háo hức. Giấc ngủ đến với con dễ dàng như uống 1 li sữa, ăn 1 cái kẹo.- Mẹ thao thức, hồi hộp, suy nghĩ triền miên : ... ) - Em có nhận xét gì về tâm trạng của 2 mẹ con ? (Đây là tâm trạng khác thường không giống nhau) - Để diễn tả được tâm trạng của 2 mẹ con, tác giả đã sử dụng phương thức biểu đạt nào ? có tác dụng ǵ? - Theo em vì sao người mẹ lại trằn trọc không ngủ được ? ( Vừa trăn trở suy nghĩ về con , vừa bâng khuâng nhớ về ngày khai trường năm xưa của mình . - Chi tiết nào chứng tỏ ngày khai trường năm xưa đã để lại ấn tượng sâu đậm trong tâm hồn người mẹ ? ( Dấu ấn sâu đậm : Cứ nhắm mắt lại là dường như vang bên tai tiếng đọc bài trầm bổng : ‘‘Hằng năm cứ vào cuối thu ... Mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp ” ) - Trong đêm không ngủ, người mẹ đã làm gì cho con ? - Qua những việc làm đó em cảm nhận được điều gì về người mẹ ? GV: Người mẹ nào mà chẳng yêu con, quên mình vì con, chỉ mong con khôn lớn thành đạt. Đó là đức hi sinh, là vẻ đẹp giản dị mà lớn lao của tình mẫu tử trong cách sống của người mẹ Việt Nam. - Trong đêm không ngủ người mẹ đã sống lại những kỉ niệm quá khứ nào ? (ngày đầu tiên bà ngoại đưa mẹ đến trường) - Tìm những chi tiết nói về kỉ niệm quá khứ đó ? - Em có nhận xét gì về cách dùng từ của tác giả ? Tác dụng của cách dùng từ đó ? - Những tình cảm quá khứ ấy đã nói lên được tình cảm sâu nặng nào của lòng mẹ ? ( Nhớ thương bà ngoại và nhớ mái trường xưa ) - Trong đêm không ngủ, người mẹ đã chăm sóc giấc ngủ của con, nhớ tới những kỷ niệm thân thương về bà ngoại và mái trường xưa. Tất cả những điều đó đã cho em hình dung về một người mẹ như thế nào ? Thảo luận : - Có phải người mẹ đang nói trực tiếp với con không ? hay người mẹ đang tâm sự với ai ? ( Đang nói với chính mình ) – Cách viết này có tác dụng gì ? Gv : Qua tâm trạng của người mẹ trong bài văn chúng ta hiểu rằng người mẹ ấy nhớ những kỷ niệm xưa, không chỉ để sống lại tuổi thơ đẹp đẽ của mình mà còn muốn ghi vào lòng con những kỷ niệm đẹp ấy. Để rồi bất cứ 1 ngày nào đó trong đời, khi nhớ lại, lòng con lại rạo rực những cảm giác bâng khuâng, xao xuyến của ngày đầu tiên cắp sách tới trường . - Ngoài những cảm xúc tâm trạng ấy, trong đêm không ngủ người mẹ còn nghĩ đến điều gì ? - Câu văn nào trong bài nói lên tầm quan trọng của nhà trường đối với thế hệ trẻ ? ‘‘Ai cũng biết rằng mỗi sai lầm trong giáo dục sẽ ảnh hưởng đến cả 1 thế hệ mai sau và sai lầm 1 li có thể đưa thế hệ ấy đi chệch cả hàng dặm sau này.” - Câu văn này có ý nghĩa gì ? Vì sao ? ( Không được phép sai lầm trong giáo dục. Vì giáo dục quyết định tương lai của đất nước ) Thảo luận: - Trong đoạn kết người mẹ đã nói với con : ‘‘Đi đi con, hãy can đảm lên, thế giới này là của con, bước qua cánh cổng trường là 1 thế giới kì diệu sẽ mở ra.’’ Em hiểu thế giới kì diệu đó là gì ? ( Tri thức, tình cảm, tư tưởng, đạo lí, tình bạn, tình thầy trò ) - Câu nói này có ý nghĩa gì ? GV: Một thế giới kì diệu mà nhà trường đã mở ra cho chúng ta là bao điều mới mẻ rộng lớn về tri thức văn hoá, tri thức cuộc sống, dạy dỗ bồi đắp cho chúng ta những tư tưởng, Tình cảm đẹp về đạo lí làm người, về tình bạn, tình thầy trò, về tấm lòng yêu thương con người để không ngừng vươn lên, để phát triển thể lực, phẩm chất toàn diện của con người, chuẩn bị cho ngày mai lập nghiệp. ?Câu văn nào thâu tóm toàn bộ nội dung văn bản? *Hoạt động 4: -Mục tiêu: khái quát giá trị ndung và nghệ thuật của văn bản. -Phương pháp:phát vấn. -Thời gian:( 3 phút) - Văn bản Cổng trường mở ra được biểu đạt bằng những phương thức nào? - Phương thức nào là chính ? – Sự kết hợp này có tác dụng gì ? - Nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm trạng nhân vật có gì đáng chú ý ? - Bài văn cho em hiểu thêm gì về người mẹ và nhà trường ? ( ghi nhớ- sgk-9 ) - Văn bản này đã cho em bài học gì ? *Hoạt động 5: -Mục tiêu: hs khắc sâu kiến thức vừa được học,vận dụng được kiến thức vào thực tiễn. -Phương pháp: so sánh ,đối chiếu. -Thời gian: (7 phút) - Quan sát tranh ( SGK ) - Bức tranh minh họa cảnh gì ? Em hãy miêu tả lại cảnh đó ? - Hãy nhớ và viết thành đoạn văn về kỉ niệm đáng nhớ nhất trong ngày khai trường đầu tiên của mình ? ? sưu tầm những câu văn,thơ,tục ngữ,ca dao , danh ngụn nói về me. -Giọng nhỏ nhẹ, thiết tha, chậm rãi. - HS đọc ->Mở ttrường buổi đầu tiên -Từ HV: can đảm. -HS tóm tắt. -Người mẹ và đứa con-mẹ là nhân vật chính. -HS chia đoạn,t́m nội dung từng đoạn. -Nỗi ḷng của mẹ -Đêm trước ngày vào lớp 1 của con. -Ngắm nhìn con ngủ, nghĩ về những việc con làm, không tập trung trằn trọc, ko ngủ được, nhớ về ngày khai trường đầ̀u tiên của mình. -khụng giụ́ng nhau -suy nghĩ vê con và nhớ lại kn ngày đầu tiên đến trường của ḿnh. =>( Dấu ấn sâu đậm : Cứ nhắm mắt lại là dường như vang bên tai tiếng đọc bài trầm bổng : ‘‘Hằng năm cứ vào cuối thu ... Mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp ” – (Đắp mền, buông mùng, ém chăn cẩn thận, Lượm đồ chơi, nhìn con ngủ,xem lại những thứ đã chuẩn bị cho con.) =>(ngày đầu tiên bà ngoại đưa mẹ đến trường) - Mẹ rất yêu con, quan tâm đến con, bởi mẹ đã được hưởng tình yêu thương ấy từ bà ngoại, tình cảm ấy là 1 sự tiếp nối thế hệ, là truyền thống hiếu học. => Đang nói với chính mình - Giúp tác giả đi sâu vào TG tâm hồn, miêu tả tinh tế tâm trạng hồi hộp, trăn trở, xao xuyến, bâng khuâng --> Nội tâm nv bộc lộ sâu sắc, đậm chất trữ tình biểu cảm =>‘‘Ai cũng biết rằng mỗi sai lầm trong giáo dục sẽ ảnh hưởng đến cả 1 thế hệ mai sau và sai lầm 1 li có thể đưa thế hệ ấy đi chệch cả hàng dặm sau này.” -HS hđ nhóm ( Tri thức, tình cảm, tư tưởng, đạo lí, tình bạn, tình thầy trò ) (Khẳng định vai trò to lớn của giáo dục và tin tưởng ở sự nghiệp giáo dục của nước nhà.) =>Là bài ca của t́nh mẫu tử,vềhivọng,vềcon người,nhà trường và xă hội. - Kết hợp hài hoà giữa tự sự, miêu tả và biểu cảm làm nổi bật vẻ đẹp trong sáng, đôn hậu trong tâm hồn người mẹ - Miêu tả diễn biến tâm trạng nhân vật với nhiều hình thức khác nhau : miêu tả trực tiếp, miêu tả qua so sánh, miêu tả hồi ức, sử dụng ngôn ngữ độc thoại bộc lộ chất trữ tình. -HS đọc ghi nhớ. - Chúng ta phải có trách nhiệm với gia đình và nhà trường . -Cảm nghĩ của em về người mẹ trong văn bản “Cổng trường mở ra”. - “Không có mặt trời thì hoa không nở, không có người mẹ thì cả anh hùng và nhà thơ đều không có” M.G - HS trao đổi ý kiến 2 BT (SGK) Nội dung cần đạt I, T́m hiểu chung : 1/ Đọc : 2. Chú thích : a,Tác giả, tác phẩm: -Xuất xứ : - Là văn bản nhật dụng viết về nhà trường. - Đây là bài kí của tg Lý Lan trích từ báo “Yêu trẻ số 166 Thành phố Hồ Chí Minh" 1.9.2000. b.Giải nghĩa từ :(sgk) *Tóm tắt : Bài văn viết về tâm trạng của người mẹ trong đêm không ngủ trước ngày khai trường lần đầu tiên của con 3,Bụ́ cục: 2 phần + Từ đầu -> bước vào : Nỗi lòng của mẹ +Còn lại : Cảm nghĩ của mẹ về Giáo dục. II/Đọc-Tìm hiểu văn bản: 1/ Nỗi lòng của mẹ: - Đêm trước ngày con vào lớp 1. * Tâm trạng của mẹ : - Mẹ không ngủ được - Hôm nay mẹ không tập trung được vào việc gì cả. - Mẹ lên giường trằn trọc. - Mẹ tin đứa con của mẹ lớn rồi. ->Tự sự kết hợp với miêu tả để biểu cảm - làm nổi rõ tâm trạng thao thức, hồi hộp, suy nghĩ triền miên của người mẹ. *Những việc làm của mẹ - Đắp mền, buông mùng, ém chăn cẩn thận, Lượm đồ chơi, nhìn con ngủ,xem lại những thứ đã chuẩn bị cho con. ->Yêu thương con, hết lòng vì con . * Kỉ niệm quá khứ : - Nhớ sự nôn nao, hồi hộp khi cùng bà ngoại đi tới trường và nỗi chơi vơi hốt hoảng, khi cổng trường đóng lại. -> Sử dụng một loạt từ láy gợi cảm xúc vừa phức tạp, vừa vui sướng, vừa lo sợ . => Là người mẹ biết yêu thương người thân, biết ơn trường học, tin tưởng ở tương lai của con . -> Dùng ngôn ngữ độc thoại. Làm nổi bật tâm trạng, tình cảm và những điều sâu thẳm khó nói bằng những lời trực tiếp. 2 / Cảm nghĩ của mẹ vờ̀ Giáo dục. - Bước qua cánh cổng trường là một thế giới kì diệu sẽ mở ra. =>Khẳng định vai trò to lớn của giáo dục và tin tưởng ở sự nghiệp giáo dục của nước nhà. 3.Ý nghĩa văn bản: -Là bài ca của t́nh mẫu tử,về hi vọng,về con người,nhà trường và xă hội. III.Tụ̉ng kết: 1.Nghợ̀ thuật: - Kết hợp hài hoà giữa tự sự, miêu tả và biểu cảm làm nổi bật vẻ đẹp trong sáng, đôn hậu trong tâm hồn người mẹ . - Miêu tả diễn biến tâm trạng nhân vật với nhiều hình thức khác nhau : miêu tả trực tiếp, miêu tả qua so sánh, miêu tả hồi ức, sử dụng ngôn ngữ độc thoại bộc lộ chất trữ tình. 2.Nội dung: (Ghi nhớ : sgk-9) IV.Luyợ̀n tập. -HS làm bt vở bt ngữ văn. 4.Củng cố: (3 phút) -Bài học rút ra từ văn bản “cổng trường mở ra?” -Suy nghĩ của em về nền GD nước nhà hiện nay? 5. Hướng dẫn tự học:( 2 phút) -Viết một đoạn văn ghi lại suy nghĩ của bản thân về ngày khai trường đầu tiên. -sưu tầm và đọc một số văn bản viết về ngày khai trường. -soạn: văn bản “Mẹ tôi”=> trả lời câu hỏi phần đọc-hiểu văn bản. ------------------------------------------------------------------------------------- Ngày soạn:17/08/2011. Tiết 2- Văn bản: “Mẹ tôi” - Etmônđôđơ Amixi- I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: Qua bức thư của một người cha gửi cho đứ con mắc lỗi với mẹ, hiểu t́nh yêu thương, kính trọng cha mẹ là t́nh cảm thiêng liêng đối với mỗi người. II.TRỌNG TÂM KIẾN THỨC,KĨ NĂNG: 1. Kiến thức: - Sơ giản về tác giả Ét-môn-đô đơ A-mi-xi. - Cách giáo dục vừa nghiêm khắc vừa tế nhị, có lí và có tình của người cha khi con mắc lỗi. - Nghệ thuật biểu cảm trực tiếp qua hình thức một bức thư. 2. Kĩ năng: - Đọc - hiểu một văn bản viết dưới hình thức một bức thư. - Phân tích một số chi tiết liên quan đến hình ảnh người cha (tác giả bức thư) và người mẹ nhắc đến trong bức thư. 3. Thái độ: Bồi dưỡng tình cảm gia đình, lòng kính yêu cha mẹ . III. CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: TLTK, giáo án… 2. Học sinh: Đọc văn bản; Soạn bài IV. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1) Ổn định lớp: KTSS(1 phút) 2)Kiểm tra bài cũ:(5 phút)   ? Những điêù sâu sắc nhất mà em rút ra được từ văn bản "Cổng trường mở ra"? ? KT việc viết đoạn văn của HS ? 3) Bài mới: * HĐ1: Khởi động - Mục tiêu: Khái quát chủ đề, tạo tâm thế cho HS - Phương pháp: Thuyờ́t tŕnh - Thời gian: 1 phút Trong cuộc đời mỗi con người, người mẹ có một vị trí và ý nghĩa lớn lao, thiêng liêng, cao cả. Nhưng không phải khi nào người ta cũng ý thức được điều đó . Dường như chỉ đến khi lầm lỗi ta mới nhận ra. Văn bản "Mẹ tôi "sẽ cho chúng ta một bài học như thế.- Hoạt động của thầy * HĐ2: Tìm hiểu chung - Mục tiêu: HS nắm được những nét chính về tác giả, tác phẩm - Phương pháp: Vṍn đáp,thuyết tŕnh,hoạt động nhóm. - Thời gian: (5 phút) ? VB cần đọc với giọng ntn? Gọi HS đọc văn bản. Hướng dẫn HS đọc tác phẩm tìm hiểu chú thích . ? Nêu hiểu biết của em về tác giả-tác phẩm? ? Em hiểu thế nào là: lễ độ, hối hận, vong ân bội nghĩa ? - Ta có thể chia văn bản làm mấy phần ? Mỗi phần từ đâu đến đâu ? ý nghĩa của từng phần ? ? Hãy TT bức thư của người cha ? *Hoạt động 3: Tìm hiểu nội dung VB - Mục tiêu : HS hiờ̉u,cảm thụ được giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm. - Phương pháp: Vṍn đáp t́m ṭi, thuyết tŕnh, đọc sáng tạo tái hiện h́nh tượng,thảo luận nhóm. - Thời gian: (20phút) ? VB này viết về điều gì? ? Enricô đã giới thiệu bức thư của bố ntn? Tưởng tượng và kể lại ? Biết được lỗi lầm của con, người cha đã có thái độ ra sao? Câu nói nào thể hiện? Từ ngữ nào diễn tả? ? Tìm những từ ngữ, hình ảnh, lời lẽ trong bức thư thể hiện thái độ buồn bã, tức giận của bố? ? Tại sao thể hiện sự tức giận của mình mà người bố lại gợi đến mẹ? ? Bố đã nêu lên nỗi đau gì khi 1 đứa con mất mẹ để giáo dục Enricô? ? Hãy tìm 1 số từ ghép trong đoạn này nói lên nỗi đau của đứa con mất mẹ? ? Bố đã thể hiện sự kiên quyết của mình ntn? ? Bố đã khuyên con phải xin lỗi mẹ ntn? ? Qua bức th, em thấy bố đã giáo dục Enricô điều gì? ? Tất cả những thái độ của bố được bày tỏ bằng cách viết ntn? Trong bức thư, thỉnh thoảng bố lại gọi con: “Enricô của bố ạ ...” – cách viết đó có tác dụng gì? ? Vì thế đã tác động đến Enrico ra sao? - Em có đồng tình với người bố không ?( hstự bộc lộ ) ? Qua bức thư, em còn thấy bố thể hiện tình cảm với mẹ của Enrico ntn? ? Người mẹ không trực tiếp xuất hiện trong câu chuyện, nhưng ta vẫn thấy hiện lên rất rõ nét. Vì sao? ? Qua bức thư người bố gửi con, em thấy Enrico có một người mẹ ntn? ? Cách để cho nv bộc lộ qua cái nhìn của người khác có t/d gì? ? Từ hình ảnh người mẹ hiền trong tâm hồn con, bố đã viết 1 câu thật hay nói về lòng hiếu thảo, đạo đức làm người. Em hãy tìm những câu nói ấy ?Tại sao bố không nói chuyện với Enrico mà lại viết thư? (Thảo luận) -> Bài học ứng xử trong gđ, ở trường, ngoài XH. ?Nờu ý nghĩa văn bản? *Hoạt động 4: -Mục tiêu: khái quát giá trị ndung và nghệ thuật của văn bản. -Phương pháp:phát vấn. -Thời gian:( 3 phút) - Văn bản Mẹ tôi được biểu đạt bằng những phương thức nào? GV :“Mẹ tôi” chứa chan tình phụ tử, mẫu tử, là bài ca tuyệt đẹp của những tấm lòng cao cả. Đ. Amixi đã để lại trong lòng ta hình ảnh cao đẹp thân thương của người mẹ hiền, đã giáo dục bài học hiếu thảo đạo làm con - Rút ra bài học. *Hoạt động 5: -Mục tiêu: hs khắc sâu kiến thức vừa được học,vận dụng được kiến thức vào thực tiễn. -Phương pháp: so sánh ,đối chiếu. - Thời gian: (5phút) Hướng dẫn HS luyện tập 1. Hãy chọn 1 đoạn trong thư của bố Enrico có nội dung thể hiện vai trò vô cùng lớn lao của mẹ ? 2. Liên hệ với bản thân mình xem đã lần nào nỡ gây ra 1 sự việc khiến mẹ buồn phiền? Trình bày suy nghĩ, tình cảm? Hoạt động của trò - Diễn cảm, nhẹ nhàng H - Đọc VB - Nhà văn Ý -HS dựa vào sgk trà lời. HS tóm tắt - Miêu tả thái độ, tình cảm và những suy nghĩ của người bố trước lỗi lầm của con và sự tôn trọng của ông đối với vợ mình. Rất tức giận, buồn bã. “Sự hỗn láo của con như một nhát dao đâm vào tim bố vậy” “Thà rằng bố không có con, còn hơn là thấy con bội bạc” - Cho con thấy được công ơn của mẹ, khơi gợi tình cảm trong con đối với mẹ. H - Đọc đoạn VB “Con sẽ cay đắng ... thương yêu đó” - yếu đuối, chở che, cay đắng, đau lòng, thanh thản, lương tâm, ... - Bắt con phải xin lỗi mẹ. Cho con thời gian thử thách - Cầu xin mẹ hôn con - Phải lễ phép, biết kính trọng và ghi nhớ công ơn của bố mẹ và phải thành khẩn sửa chữa lỗi lầm. - Thể hiện tình cảm yêu thương, trìu mến - xúc động vô cùng - Dạy con thủ thỉ, tâm tình, tha thiết, lời giáo huấn thấm sâu vào tâm hồn con --> bức thư là nỗi đau, sự tức giận cực điểm của bố, nhưng cũng là lời yêu thương tha thiết - Enrico được sống trong 1 gđình hạnh phúc. - Bố đã kể về mẹ cho Enrico nghe --> người mẹ xuất hiện qua cái nhìn của bố --> lý giải cho nhan đề “Mẹ tôi” - Yêu thương, hy sinh tất cả vì con - Tăng tính khách quan của sviệc, thể hiện tình cảm và thái độ của người kể. - “Con hãy nhớ rằng tình yêu thương, kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng hơn cả”. -“Thật đáng xấu hổ và nhục nhã cho kẻ nào chà đạp lên tình yêu thương đó” -Tình cảm sâu sắc thường tế nhị, kín đáo Viết thư là chỉ nói riêng cho người mắc lỗi biết, vừa giữ được sự kín đáo, tế nhị không làm người mắc lỗi mất lòng tự trọng. -HS đọc ghi nhớ(sgk) HS – Tự lựa chọn - Có thể chọn phần ghi nhớ. Nội dung cần đạt I/ Tìm hiểu chung: 1. Đọc: 2.Chú thích: a,Tác giả : Et-môn-đôđơ-A-mi-xi(1846-1908) - Là nhà văn ý. - Thường viết về đề tài thiếu nhi và nhà trường về những tấm lòng nhân hậu. b. Tác phẩm: - Là văn bản nhật dụng viết về người mẹ - In trong tập truyện : “Những tấm lòng cao cả” c - Giải nghĩa từ : sgk 3- Bố cục : 2 phần + Đoạn đầu : Lí do bố viết thư +Còn lại : Nội dung bức thư II/Đọc- Tìm hiểu văn bản: 1. Thái độ, tình cảm, suy nghĩ của ngời cha. a. Với con khi con mắc lỗi lầm: - buồn bã, tức giận - nghiêm khắc, kiên quyết phê phán - giáo dục đạo đức cho con => yêu thương con hết mực. b Với vợ: Rất trân trọng 2. Hình ảnh người mẹ: - Yêu thương, hy sinh tất cả vì con --> cao cả, lớn lao 3.Ý nghĩa văn bản: -Người mẹ có vai tṛ vô cùng quan trọng trong gia đ́nh. -T́nh thương yêu,kính trọng cha mẹ là t́nh cảm thiêng liêng nhất đối với mỗi con người. III.Tụ̉ngkết: 1.Nghệ thuật: -Sáng tạo nên hoàn cảnh xảy ra chuyện:Enrico mắc lỗi với mẹ. -Lồng trong câu chuyên một bức thư có nhiều chi tiết khắc họa người mẹ tận tụy,giàu đức hi sinh,hết ḷng v́ con. -Lựa chọn h́nh thức biểu cảm trực tiếp,có ư nghĩa giáo dục,thể hiện thái độ nghiêm khắc của người cha đối với con. 2.Nội dung: Ghinhớ:SGK/12 III/ Luyện tập -Làm bài tập vở bài tập. 4.C ủng cố: ( 3phút) -Theo dõi phần đầu văn bản , em thấy En ri cô đã mắc lỗi gì ? (Vô lễ với mẹ trước mặt cô giáo) - Em có suy nghĩ gì về lỗi lầm của En ri cô? => Đây là việc làm sai trái, xúc phạm tới mẹ. -Tại sao nói câu: “Thật đáng xấu hổ và nhục nhã cho kẻ nào chà đạp lên tình yêu thương đó”=> là 1 câu thể hiện sự liên kết xúc cảm lớn nhất của người cha với 1 lời khuyên dịu dàng. 5.Hướng dẫn tự học:(2 phút) -Sưu tầm những bài ca dao,thơ nói về t́nh cảm của cha mẹ dành cho con và t́nh cảm của con đối với cha mẹ. -Soạn văn bản“Cuộc chia tay của những con búp bê” Ngày soạn:17/08/2011. Tiết 3: TỪ GHÉP I.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: -Nhận diện được 2 loại từ ghép: từ ghép đẳng lập và từ ghép chính phụ. -Hiểu được tính chất phân nghĩa của từ ghép chính phụ và tính chất hợp nghĩa của từ ghép đẳng lập -Có ư thức trau dồi vốn từ và biết sử dụng từ ghép một cách hợp lí II.TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: 1. Kiến thức: - Cấu tạo của từ ghép chính phụ, từ ghép đẳng lập. - Đặc điểm về nghĩa của các từ ghép chính phụ và đẳng lập. 2. Kĩ năng: - Nhận diện các loại từ ghép - Mở rộng, hệ thống hoá vốn từ - Sử dụng từ: dùng từ ghép chính phụ khi cần diễn đạt cái cụ thể, dùng từ ghép đẳng lập khi cần diễn đạt cái khái quát. 3. Thái độ: Bồi dưỡng ý thức học tập bộ môn, học từ ngữ Tiếng Việt. III. CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: Giáo án, TLTK, bảng phụ ghi VD 2. Học sinh: Đọc, soạn trước bài mới IV. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1) Ổn định lớp: ktss(1 phút) 2)Kiểm tra bài cũ: ( 5 phút) ? Thế nào là từ ghép ? Tìm viết 5 từ ghép ?: 3) Bài mới: * HĐ1: Khởi động - Mục tiêu: Định hướng học tập, tạo tâm thế cho HS - Phương pháp: Thuyờ́t tŕnh - Thời gian: (1 phút) Ở lớp 6 các em đã hiểu được thế nào là từ ghép và biết nhận diện từ ghép. Nhưng từ ghép có mấy loại? Nghĩa của chúng ntn?....Bài học hôm nay sẽ cung cấp cho chúng ta . Hoạt động của thầy HĐ2: Tìm hiểu các loại từ ghép: - Mục tiêu: HS nắm được các loại từ ghép - Phương pháp: Phân tích, khái quát, tổng hợp - Thời gian: 10 phút Hướng dẫn HS tìm hiểu về các loại từ ghép Đọc VD1 - Chú ý các từ : Bà ngoại, thơm phức . - Trong 2 từ đó, tiếng nào là tiếng chính, tiếng nào là tiếng phụ bổ sung ý nghĩa cho tiếng chính ? - 2 từ này có quan hệ với nhau như thế nào ? - Em có nhận xét gì về trật tự của những tiếng chính trong những từ ấy ? - Theo em từ ghép chính phụ có cấu tạo như thế nào ? *BT nhanh: - Tìm từ ghép chính phụ có tiếng chính Bà, thơm ? ( Bà cô, bà bác, bà dì; thơm lừng, thơm ngát ) -HS đọc Ví dụ 2 - Chú ý các từ trầm bổng, quần áo . - Các tiếng trong 2 từ ghép trên có phân ra thành tiếng chính, tiếng phụ không ? Vậy 2 tiếng này có quan hệ với nhau như thế nào ? ( quan hệ bình đẳng về mặt ngữ pháp ) - Khi đảo vị trí của các tiếng thì nghĩa của từ có thay đổi không ? - Từ ghép đẳng lập có cấu tạo như thế nào? *BT nhanh: - Tìm một vài từ ghép đẳng lập chỉ các sự vật xung quanh chúng ta ? ( Bàn ghế, sách vở, mũ nón ... ) - So sánh từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập, chúng giống và khác nhau ở điểm nào ? - Từ ghép được phân loại như thế nào ? - Thế nào là từ ghép chính phụ, thế nào là từ ghép đẳng lập ? *Hoạt động 3: - Mục tiêu: HS nắm được nghĩa của các loại từ ghép - Phương pháp: Phân tích, khái quát, tổng hợp - Thời gian: 10 phút -Hướng dẫn HS tìm hiểu nghĩa của từ ghép? So sánh nghĩa của từ “bà ngoại” với nghĩa của từ “bà” (lớp 6 đã học cách giải nghĩa) ? Cả bà nội và bà ngoại đều có chung 1 nét nghĩa là “bà”, nhưng nghĩa của 2 từ này khác nhau. Vì sao? ? Tương tự “thơm”, “thơm phức” ? So sánh nghĩa của từ ghép C- P với nghĩa của từ ghép đẩng lập? Vậy từ ghép C-P có t/c gì? ? So sánh nghĩa của từ “quần áo” với nghĩa của mỗi tiếng “quần”, “áo” ? Tương tự “trầm bổng” ? So sánh nghĩa của từ ghép ĐL với nghĩa của từng tiếng? Vậy từ ghép ĐL có t/c gì? G: Đưa tình huống Có 1 bạn nói: “tớ mới mua 1 cuốn sách vở”. Theo em bạn ấy nói “1 cuốn sách vở” là đúng hay sai. Vì sao? Chữa