Giáo án Ngữ văn 7 - Quyển 2 - Tập làm văn: Làm thơ lục bát

Tiết : 59 Ngày dạy: 05/12/07 Tập Làm Văn: LÀM THƠ LỤC BÁT 1 / MỤC TIÊU a) Kiến thức: Giúp HS hiểu vần, nhịp, luật bằng, trắc của thơ lục bát. b) Kỹ năng: Bước đầu tập làm thơ lục bát đúng luật và có cảm xúc. c) Thái độ: Giáo dục HS tự hào về thể thơ lục bát của dân tộc 2/ CHUẨN BỊ GV: Nghiên cứu cuốn TKBGNV7- tập 1, SGV, bảng phụ,... - HS: Nghiên cứu bài, làm một bài thơ, đoạn thơ lục bát, ... 3/ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC Đàm thoại, gợi tìm, giảng bình, ... 4/ TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 4.1) Ổn định lớp: kiểm diện 4.2) KTBC: Kiểm tra sựï chuẩn bị bài của 4 HS 4.3) Bài mới a- Giới thiệu: Lục bát là thể thơ truyền thống của dân tộc, là người Việt Nam không ai không biết thể thơ này, nhưng hiểu cặn kẽ về cách gieo vần, luật bằng trắc và nhịp thơ thì không phải ai ai cũng hiểu. Hai tiết học sau đây sẽ giúp chúng ta hiểu rõ thể thơ này và luyện làm một bài thơ lục bát. b- Bài mới Hoạt động của GV và HS Nội dung bài dạy HĐ1:: Hướng dẫn HS tìm hiểu luật thơ lục bát - GV treo bảng phụ có ghi bài ca dao, HS đọc ?: Cặp câu thơ lục bát mỗi dòng có mấy tiếng? Vì sao gọi là lục bát? - HS trả lời, nhận xét, bổ sung; GV nhận xét, chốt ý. - GV treo bảng phụ có kẻ bảng để HS điền các kí hiệu B, T, V ?: Nhận xét về mối tương quan thanh điệu giữa tiếng thứ sáu và tiếng thứ tám trong câu bát? - HS trả lời, nhận xét, bổ sung; GV nhận xét, chốt ý ?: Nhận xét về luật thơ lục bát? - HS trả lời, nhận xét, bổ sung; GV nhận xét, chốt ý I/ LUẬT THƠ LỤC BÁT a) Lục bát: một câu 6 chữ, một câu 8 chữ b) Kẻ sơ đồ B B B T B BV T B B T T BV B BV T B T T B BV T B T T B BV B B c) Trong câu bát: tiếng thứ sáu thanh huyền, tiếng thứ tám là thanh ngang d) Nhận xét - Số câu: không hạn định - Số tiếng: câu lục sáu tiếng, câu bát tám tiếng - Gieo vần: + Câu lục gieo vần cuối + Câu bát gieo ở tiếng thứ sáu và cuối câu - Luật bằng – trắc: Các tiếng ở vị trí 1,3,5,7 tự do; Các tiếng ở vị trí 2,4,6,8 theo luật - Cách ngắt nhịp: Câu lục 2-2-2; Câu bát: 2-2-2-2 hoặc 4-4 * Ghi nhớ SGK,tr.156 4.4. Củng cố ?: Hãy nêu cách gieo vần, luật bằng – trắc, nhịp của thơ lục bát 4.5. Hường dẫn HS học bài ở nhà - Bài cũ: Nghiên cứu lại luật thơ lục bát; Đối chiếu bài thơ mình làm xem có vi phạm luật thơ không - Bài mới: Tiết 60: Làm thơ lục bát : Làm các BT 1,2,3; làm một bài thơ lục bát 5/ Rút kinh nghiệm Tiết : 60 Ngày dạy: 05/12/07 Tập Làm Văn: LÀM THƠ LỤC BÁT (tiếp) 1 / MỤC TIÊU (giống t59) 2/ CHUẨN BỊ GV: Nghiên cứu cuốn TKBGNV7- tập 1, SGV, bảng phụ,... - HS: Nghiên cứu bài, làm một bài thơ, đoạn thơ lục bát, ... 3/ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC Đàm thoại, gợi tìm, giảng bình, ... 4/ TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 4.1) Ổn định lớp: kiểm diện 4.2) KTBC: Kiểm tra bài thơ của HS sáng tác 4.3) Bài mới a- Giới thiệu: Lục bát là thể thơ truyền thống của dân tộc, là người Việt Nam không ai không biết thể thơ này, nhưng hiểu cặn kẽ về cách gieo vần, luật bằng trắc và nhịp thơ thì không phải ai ai cũng hiểu. Hai tiết học sau đây sẽ giúp chúng ta hiểu rõ thể thơ này và luyện làm một bài thơ lục bát. b- Bài mới Hoạt động của GV và HS Nội dung bài dạy HĐ1:: Hướng dẫn HS luyện tập - HS đọc và xác định yêu cầu BT1 - GV treo bảng phụ có ghi BT 1 - Hướng dẫn: Điền nối tiếp cho thành bài và đúng luật. Cho biết vì sao điền các từ đó - HS lên bảng làm, dưới làm ra VBT - HS nhận xét, bổ sung; GV nhận xét, chốt kết qua - HS đọc và xác định yêu cầu BT2 - Hướng dẫn: Tìm những từ ngữ sai trong những câu lục bát vừa đọc, sửa lại cho đúng - HS lên bảng làm, dưới làm ra VBT - HS nhận xét, bổ sung; GV nhận xét, chốt kết qua - HS đọc và xác định yêu cầu BT3 - Hướng dẫn: HS trình bày bài thơ lục bát mình tự làm - HS trình bày - HS nhận xét, bổ sung; GV nhận xét, chốt - HS đọc và xác định yêu cầu BT4 ( BT3, SGK) - Hướng dẫn: Tổ chức lớp thành 2 đội, một đội xướng câu lục, đội kia làm câu bát . Đội nào thắng được quyền xướng - HS hai đội thực hiện - GV làm trọng tài II/ LUYỆN TẬP Bài tập 1 - Em ơi đi học đường xa Cố học cho giỏi như là mẹ mong - Anh ơi phấn đấu cho bền Mỗi năm mỗi lớp mới nên thân mình Ngoài vườn ríu rít tiếng chim Muôn hoa khoe sắc, bướm tìm vờn hoa * Hài hoà giữa ý thơ cả câu, gieo vần đúng vị trí. Bài tập 2 - Tiếng thứ sau của câu bát lạc vần - Sửa: + Vườn em cây quí đủ loài Có cam, có quýt, có xoài, có na + Thiếu nhi là tuổi học hành Chúng em phấn đấu tiến nhanh hàng đầu Bài tập 3 Trình bày bài tơ lục bát mình sáng tác Tham khảo: Dười trăng quyên đã gọi hè Đầu tường lửa lựu lập loè đơm bông Lơ thơ tơ liễu buông mành Con quyên học nói bên tường mỉa mai Cỏ non xanh tận chân trời Cành lê trắng điểm một vài bông hoa Nhớ ai bổi hổi bồi hồi Như đứng đống lửa, như ngồi đống than Bài tập 4 4.4. Củng cố ?: Hãy nhận xét về luật thơ lục bát 4.5. Hường dẫn HS học bài ở nhà - Bài cũ: Nghiên cứu lại luật thơ lục bát; Hoàn thiện bài thơ lục bát đã làm ở tiết trước - Bài mới: Tiết 61: Chuẩn mực sử dụng từ: Nghiên cứu bài; Thống kê những lỗi sai trong bài kiểm tra, sửa 5/ Rút kinh nghiệm