Giáo án Ngữ văn 7 - Tiết 66 đến tiết 71 - Trường PTCS Lao và Chải Yên Minh, Hà Giang

Tr­êng PTCS Lao vµ Ch¶i Yªn Minh –Hµ Giang Hä Vµ Tªn: Vò ThÞ Thoa Soạn:1/12/2008 Giảng:7a:2/12/2008 7b:2/12/2008 Tiết 66. ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH (tiếp) I/ Mục tiêu cần đạt: - Củng cố kiến thức cơ bản về một số kỹ năng đã được cung cấp, rèn luyện qua việc học các tác phẩm trữ tình nói chung. - Rèn kỹ năng so sánh nhận biết nội dung trữ tình trong văn bản trữ tình. - Giáo dục tư tưởng, tình cảm cho học sinh thông qua các tác phẩm trữ tình cụ thể. II/ Chẩn bị: - Giáo viên: sgk + sgv + giáo án - H/s: Làm bài tập. đọc tài liệu tham khảo. III/ TiÕn tr×nh lên lớp. 1. Ổn định tæ chøc: 2.Kiểm tra bài cũ: 3.Bµi míi: H§ cña thÇy H§ cña trß KiÕn thøc cÇn ®¹t H§1: H­íng dÉn «n tËp tiÕp. Gäi häc sinh ®ọc bài tập 1: Nêu yêu cầu ?Nói rõ nội dung trữ tình và hình thức thể hiện của các câu thơ trªn? HD vµ yªu cÇu häc sinh lµm bµi tËp Gọi vài em nêu kết quả. - Học sinh nhận xÐt. - Gv bổ sung, sửa chữa. Gäi học sinh đọc bài. Xác định yêu cầu bài tập. Y/c häc sinh th¶o luËn nhãm(4 nhãm) ? So sánh tình huống thể hiện tình yêu quê hương qua hai bài thơ và cách thể hiện tình cảm? Học sinh nhận xét-> nhận xét. Gv sửa chữa, bổ sung ®¸p ¸n. Gäi học sinh đọc, xác định yêu cầu bµi tËp ? So s¸nh c¶nh vËt ®­îc miªu t¶ trong bµi Nguyªn Tiªu vµ Phong kiÒu d¹ b¹c? ( Thảo luận nhóm nhỏ thời gian 3phút) - Đại diện báo cáo-> nhận xét - Gv kết luận ? Em thấy điều gì về mối quan hệ giữa cảnh và tình? - Cảnh là nền bộc lộ tình cảm. Cảnh buồn -. người buồn(Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ - Học sinh đọc, nêu yêu cầu. - Làm bài. - Gv sửa chữa,thèng nhÊt ®¸p ¸n §äc Học sinh làm bài. Tr×nh bµy kÕt qu¶ Nghe-hiÓu §äc-x¸c ®Þnh y/c bµi tËp NhËn nhãm Th¶o luËn §.diÖn tr×nh bµy NhËn xÐt –bæ xung Nghe-so s¸nh,tiÕp thu §äc Th¶o luËn Tr×nh bµy NhËn xÐt Bæ xung Nghe-tiÕp thu Suy nghÜ Tr¶ lêi §äc Lµm bµi tËp Tr×nh bµy NhËn xÐt Bæ xung I/ KiÕn thøc c¬ b¶n. II/ LuyÖn tËp. 1.Bài tập 1(192) - Suốt ngày ôm nỗi ưu tư Đêm lạnh quàng chăn ngủ chẳng yên - Bui một tấc lòng ưu ái cũ Đêm ngày cuồn cuộn nước triều đông Tr¶ lêi c©u hái - Nội dung: thể hiện niềm ưu tư, canh cánh một tấm lòng lo nghĩ cho nước cho dân. - Nghệ thuật: Nỗi niềm đó được thể hiện qua: + Hình thức tự sự: suốt ngày…. Đêm lạnh……….. tả: quàng chăn ngủ chẳng yên - So sánh: tấm lòng ưu ái như nước triều cuồn cuộn đêm ngày -> nỗi lo thường trực mãnh liệt. 2.Bài 2 So s¸nh t×nh huèng thÓ hiÖn trong hai bµi th¬. * Tĩnh dạ tứ: - Tình huống: ở xa quê, nhìn trăng nhớ quê - Cách thể hiện: dùng ánh trăng làm nền để thể hiện tình cảm nhớ quê của mình. Gắn bó với kỉ niệm hồi nhỏ tác giả thường lên núi Nga Mi ngắm trăng Nhớ quê, thao thức, không ngủ, nhìn trăng Nhìn trăng, lại nhớ quê * Hồi hương ngẫu thư - Tình huống:Sau mấy chục năm xa quê, giờ về quê bị coi là khách - Cách thể hiện: qua cách kể và tả với nghệ thuật đối trong hai câu đầu và nhất là giọng điệu bi hài ẩn sau lời tường thuật khách quan, trầm tĩnh về “ bi kịch thật trớ trêu khi mới bước chân về quê cũ” 3.Bài 3(193) So sánh bài Phong Kiều dạ bạc và Nguyên tiêu a.Cảnh vật miêu tả - Bài“phong Kiều dạ bạc”:cảnh buồn hiu hắt, vắng lặng, ảm đạm trong đêm trăng mờ trên bến Phong Kiều - Nguyên tiêu: Cảnh bao la , bát ngát, tràn đầy ánh trăng sáng, đầy sắc xuân, dào dạt sức sống b.Tình cảm được thể hiện - Phong Kiều dạ bạc: buồn, cô đơn - Nguyên tiêu: ung dung, lạc quan, thanh thản… 4.Bài 4 - Câu đúng: b,c,e - Câu sai: a,d 4.Củng cố: Đặc điểm của tác phẩm trữ tình 5. DÆn dß: Học bài , ôn tập lí thuyết văn biểu cảm , so sánh tác phẩm trữ tình - Xem lại các bài tập - Chuẩn bị: ôn tập TV( hai bài - một tiết) xem kĩ và trả lời câu hỏi - Làm các bài tập Tr×nh bµy Thùc hiÖn ----------------------------------------------------------------------- So¹n:2/12/2008 Gi¶ng 7a:4/12/2008 7b:3/12/2008 TiÕt 67 ¤n tËp phÇn TiÕng ViÖt I/ Môc tiªu cÇn ®¹t. Gióp häc sinh: - Củng cố các kiển thức trọng tâm phần Tiếng Việt đã học trong chương trình 7 - Rèn khả năng nhận biết qua các bài tập thực hành - Giáo dục ý thức sử dụng từ có chọn lọc nhằm tăng giá trị biểu cảm. II/ Chuẩn bị: - Giáo viên: giáo án + sơ đồ b¶ng phô - Học sinh: soạn bài, tham khảo sbt. III/ TiÕn tr×nh lªn líp. 1.Ổn định tổ chức 2.Kiểm tra bài cũ 3. Bµi míi H§ cña thÇy H§ cña trß KiÕn thøc cÇn ®¹t Hoạt động 1: HD «n tËp lÝ thuyÕt ? Thế nào là từ phức? Từ phức có mấy loại? ? Đại từ là gì? Đại từ để trỏ gồm những loại nào? ( Trỏ người, sự vật, số lượng, trỏ hoạt động, tính chất ) ? Đại từ dùng để hỏi gồm mấy loại? ( Hỏi người, SV, số lượng, tính chất, hoạt động ) ? Thế nào là từ đồng nghĩa? Từ đồng nghĩa có những loại nào? ? Thế nào là từ trái nghĩa ? Từ đồng âm là gì? Phân biệt từ đồng âm và từ nhiều nghĩa? nhau. ? Thành ngữ là gì? ? Thành ngữ có những chức vụ cú pháp gì? ? Thế nào là điệp ngữ? ? Điệp ngữ có mấy dạng? ? Chơi chữ là gì? Lấy ví dụ Gv s¬ kÕt Hoạt động 3: Luyện tập Gäi học sinh đọc, xác định yêu cầu Y/c häc sinh lªn b¶ng vÏ s¬ ®å Gäi häc sinh nhËn xÐt Gv nhËn xÐt – treo b¶ng phô ®¸p ¸n Tr×nh bµy Bæ xung Tr×nh bµy Bæ xung Tr×nh bµy Bæ xung Tr¶ lêi Tr×nh bµy Bæ xung Tr×nh bµy Bæ xung Tr¶ lêi Tr¶ lêi Tr¶ lêi Tr¶ lêi Nghe-hiÓu §äc Lªn b¶ng lµm bµi tËp NhËn xÐt Bæ xung I.Lý thuyết 1.Từ phức - Từ phức là những từ gồm hai tiếng trở lên, có nghĩa - Từ phức: từ ghép; từ láy + Từ ghép: *Từ ghép chính phụ * Từ ghép đẳng lập + Từ láy: * Từ láy toàn bộ(VD: xinh xinh,xanh xanh,xa xa…) * Láy bộ phận(VD: lÊp lã, xÊu xÝ,nho nhá…) 2. Đại từ: là những từ dùng để trỏ hoặc để hỏi 3.Từ đồng nghĩa - Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau - Có hai loại: +,Từ đồng nghĩa hoàn toàn +,Từ đồng nghĩa không hoàn toàn 4.Từ trái nghĩa Là những từ có nghĩa trái ngược nhau 5.Từ đồng âm * Là những từ có âm giống nhau nhưng nghĩa khác xa nhau. * Từ nhiều nghĩa: một từ có nhiều nghĩa khác nhau. Giữa các nghĩa có mối quan hệ với nhau. Nghĩa chuyển được hình thành trên cơ sở nghĩa gốc 6.Thành ngữ - Cụm từ cố định, có ý nghĩa: diễn đạt một nội dung hoàn chỉnh - Chức vụ cú pháp: làm chủ ngữ, vị ngữ trong câu, làm phụ ngữ cho cụm danh từ, cụm động từ. 7. Điệp ngữ - Là cách lặp lại một từ, một cụm từ hoặc cả câu làm nhấn mạnh, biểu cảm - Điệp ngữ: cã 3 lo¹i +,§iệp ngữ liên tiếp +,Điệp ngữ chuyển tiếp +,Điệp ngữ cách quãng 8.Chơi chữ Là lợi dụng đặc sắc về âm, về nghĩa để tạo sắc thái hài hước, châm biếm… biểu cảm. VD: Bµ giµ ®i chî CÇu §«ng Bãi xem mét quÎ lÊy chång lîi ch¨ng ThÇy bãi gieo quÎ nãi r»ng Lîi th× cã lîi nh­ng r¨ng ch¼ng cßn. II.Luyện tập 1.Bài 1 Vẽ sơ đồ từ phức Từ phức cỏn con Hoa sen Từ ghép Từ láy Từ ghép CP Từ ghép ĐL Toàn bộ Xanh xanh Sách vở Bộ phận Láy phụ âm đầu Láy vần Mênh mông Học sinh đọc, xác định yêu cầu, làm bài GV nhận xét-treo b¶ng phô Đại từ Đại từ để hỏi Đại từ để trỏ Hỏi về hđộng, t/chất Hỏi số lượng Hỏi về người, svật Trỏ hoạt động, t/chất Trỏ số luợng Trỏ người sự vật mấy, nhiêu bấy, bấy nhiêu Tôi, tớ Sao, thế nào Ai, gì vậy, thế Học sinh lên bảng so sánh GV hướng dẫn, bổ sung Lªn b¶ng So s¸nh Nghe-hiÓu 2.Bài 3: So sánh danh từ, động từ, tính từ Từ loại ND s2 Quan hệ từ Danh từ Động từ Tính từ Ý nghĩa Biểu thị ý nghĩa quan hệ Biểu thị người, sự vật Hoạt động Tính chất Chức năng Liên kết các thành phần của cụm từ, câu Có khả năng làm thành phần của cụm từ, câu - Học sinh đọc yêu cầu, giáo viên hướng dẫn , làm bài( 4 ý còn lại về nhà làm) - Học sinh đọc, nêu yêu cầu - Gọi hai học sinh lên bảng làm bài tập. - Nhận xét - Gv sửa chữa, bổ sung - Học sinh đọc, xác định yêu cầu, làm bài - Gv hướng dẫn bổ sung Suy nghÜ Lµm bµi tËp §äc Lªn b¶ng lµm bµi tËp §äc Lµm bµi tËp Tr×nh bµy 4.Bài 3. (184) - Bạch( bạch cầu): trắng - Bán ( bức tượng bán thân): nửa - Cô ( cô độc): chỉ một mình, không dựa vào ai được - Cửu( cửu chương): chín 5.Bài 5( câu 6 sgk 193) Tìm thành ngữ thuần việt đồng nghĩa - Bách chiến bách thắng: trăm trận trăm thắng - Bán tín bán nghi: nửa tin nửa ngờ - Kim chi ngọc điệp: cành vàng lá ngọc - Khẩu phật tâm xà: miệng nam mô bụng một bồ dao găm 6.Bài 6( câu 7 sgk 194) - Đồng không mông quạnh - Còn nước còn tát - Con dại cái mang - Giàu nứt đố đổ vách 4.Củng cố: KT TV đã học 5.DÆn dß: - Ôn toàn bộ lí thuyết - ChuÈn bị bµi sau Nghe-tiÕp thu Thùc hiÖn So¹n: Gi¶ng 7a: 7b: TiÕt 68+69 Thi kiÓm tra chÊt l­îng häc k× II (§Ò thi do Phßng Gi¸o Dôc ra ®Ò) So¹n :6/12/2008 Gi¶ng 7a:8/12/2008 7b:8/12/2008 TiÕt 70 LuyÖn tËp sö dông tõ I/ Môc tiªu cÇn ®¹t. Gióp häc sinh: - Ôn tập một số kiến thức về từ và chuẩn mực sử dụng từ - Rèn luyện kĩ năng sử dụng từ, sửa lỗi dùng từ, nâng cao khả năng diễn đạt - Bồi dưỡng năng lực và hứng thú học tập môn Ngữ văn. II/ Chuẩn bị: - Giáo viên : Tµi liÖu gi¸o ¸n - Học sinh: các lỗi trong bài TLV, sửa III/ TiÕn tr×nh lªn líp. 1.Ổn định tổ chức 2.Kiểm tra bài cũ: KÕt hîp bµi míi 3. Bµi míi. H§ cña thÇy H§ cña trß KiÕn htøc cÇn ®¹t Hoạt động 1: Hướng dẫn ôn tập ? Khi sử dụng từ phải tuân theo chuẩn mực nào? Gv nhËn xÐt-chèt ý Tr×nh bµy Bæ xung Nghe-tiÕp thu I.Nội dung Chuẩn mực sử dụng từ Sử dụng từ đúng âm, đúng chính tả, đúng nghĩa, đúng tính chất ngữ pháp, đúng sắc thái biểu cảm, hợp phong cách. Không lạm dụng từ địa phương Hoạt động 2: Luyện tập Y/c häc sinh ®äc bµi tËp lµm v¨n cña m×nh tõ ®Çu n¨m vµ ghi l¹i nh÷ng lçi sai. §æi bµi theo d·y vµ ph¸t hiÖn lçi sai cña b¹n cho biÕt ®ã lµ lçi sai vÒ ph­¬ng diÖn nµo?Nªu c¸ch söa. - Học sinh phát hiện lỗi sai cña m×nh vµ cña b¹n. Đæi bµi cho bạn -> phát hiện lỗi sai của nhau - Sửa chữa - Gv gọi học sinh trình bày GV Nhận xét-chØnh söa - Học sinh nêu lỗi sai của mình - Cách sửa - Học sinh và giáo viên nhận xét - Học sinh phát hiện lỗi sai của m×nh vµ b¹n bạn - Sửa chữa Học sinh nhận xét Gv nhËn xÐt chØnh söa Lµm theo bµi ®· chuÈn bÞ ë nhµ §æi bµi cho c¸c b¹n d·y bªn Theo dâi vµ ph¸t hiÖn lçi sai Tr×nh bµy kÕt qu¶ Tr×nh bµy kÕt qu¶ ChØnh söa NhËn xÐt Nghe-tiÕp thu Tr×nh bµy kÕt qu¶ ChØnh söa NhËn xÐt Nghe-tiÕp thu Tr×nh bµy kÕt qu¶ ChØnh söa NhËn xÐt Nghe-tiÕp thu II.Sửa lỗi dùng từ 1. Sai chính tả: Lỗi sai Sửa lại Chăn sóc cây Chăm sóc cây Trọi cà cảnh chọi cá cảnh Núc, êm, mê, sấu, chùi, nời, ch©u, kỷ liệm Lúc em, mẹ, xấu, trừu, lời Tr©u, kỷ niệm Cử trỉ, học song,chò trơi, chẻ con. cử chỉ, học xong, trò chơi, trẻ con. Xẻ, ®i nµm Sẽ , ®i lµm Dầy,tróng lã Giày,chóng nã 2.Dùng không đúng nghĩa Lỗi sai Sửa Bè t«i nã cã 40 tuæi Bè t«i n¨m nay 40 tuæi B¹n Êy cã d¸ng ng­êi th« lç D¸ng ng­êi b¹n Êy kh«ng ®­îc ®Ñp l¾m Bạn là người có nếp sống cao cả và trang trọng Bạn là người sống đẹp mà giản dị Người mẹ tôi rất thấp Mẹ tôi dáng người hơi thấp Da mẹ tôi sần sùi Da mẹ sạm đen 3. Dùng sai chính tả, ngữ pháp Lỗi sai Sửa sai - Hôm sau lại đi học bình thường. - Hôm sau, em lại đi học bình thường. - Vào một ngày đẹp trời em cùng bạn đi trên cánh đồng, em thấy bạn là người quý mến các bạn mỗi lẫn chúng em đi cắm trại ở trên đối - Vào ngày đẹp trời em cùng các bạn ra cánh đồng chơi Em chợt nhận ra rằng các bạn của em đều rất tốt 4.Tình huống giao tiếp Lỗi sai Sửa - Bạn kính yêu ơi! - Bạn thân mến ơi! - Ông bà mến nhớ - Ông bà kính nhớ! - Em vẫn luôn theo dõi cô như những ngày gần cô Em vẫn luôn luôn dõi theo từng bước đi của c«. 4. Củng cố: ?Khi sử dụng từ cần chú ý điều gì? 5. DÆn dß: - Sửa các lỗi sai trong bài TLV số 3 - Xem lại bố cục bài văn biểu cảm Tr×nh bµy Thùc hiÖn ----------------------------------------------------------------------------- So¹n:7/12/2008 Gi¶ng 7a:9/12/2008 7b:9/12/2008 TiÕt 71 Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 3 I/ Môc tiªu cÇn ®¹t Gióp häc sinh: - Nắm được những đơn vị kiến thức cần đạt trong bài Tập làm văn. Nắm được các ưu, khuyết điểm và sửa chữa - Rèn kĩ năng dùng từ, viết câu, dựng đoạn, tạo văn bản biểu cảm - Có ý thức sửa lỗi, vận dụng các kiến thức đã học về từ khi sử dụng. II/ ChuÈn bÞ. Gv: Bµi lµm cña häc sinh. III/ TiÕn tr×nh lªn líp. 1.Tæ chøc. 2. KiÓm tra. 3. Bµi míi H§ cña thÇy H§ cña trß KiÕn thøc cÇn ®¹t H§1:Tr¶ ®Ò I Y/c häc sinh nh¾c l¹i ®Ò bµi ? §Ò bµi yªu cÇu vÊn ®Ò g×? ? Em chän nh÷ng ý nµo ®Ó ®­a vµo bµi viÕt cña m×nh? ? PhÇn më bµi cÇn nªu nh÷ng vÊn ®Ò g×? ? Víi phÇn th©n bµi em sÏ viÕt nh­ thÕ nµo? ? KÕt bµi cÇn nªu nh÷ng vÊn ®Ò g×? Gv nhËn xÐt ­u ®iÓm,nh­îc ®iÓm bµi viÕt cña häc sinh. Gv tr¶ bµi cho häc sinh Gäi ®iÓm vµo sæ. Nh¾c l¹i Tr¶ lêi Tr¶ lêi Tr¶ lêi Tr¶ lêi Tr¶ lêi Nghe-tiÕp thu NhËn bµi §äc ®iÓm A/ §Ò I I/ §Ò bµi C¶m nghÜ vÒ mÑ cña em. 1.T×m hiÓu ®Ò,t×m ý. §Ò biÓu c¶m vÒ mÑ 2.T×m ý. II/ Dµn bµi. 1.Më bµi Giíi thiÖu vÒ mÑ, h×nh d¸ng tÝnh c¸ch… 2.Th©n bµi T¶ chi tiÕt vÒ mÑ qua nh÷ng viÖc lµm vµ t×nh c¶m cña mÑ dµnh cho mäi ng­êi. 3. KÕt bµi T×nh c¶m cña em giµnh cho mÑ. III/ NhËn xÐt chung. ¦u ®iÓm: §a sè c¸c em ®· n¾m ®­îc c¸ch viÕt bµi v¨n biÓu c¶m víi 3 phÇn râ rµng.X¸c ®Þnh ®óng yªu cÇu cña ®Ò bµi,bµi viÕt cã ý,bè côc m¹ch l¹c. Nh­îc ®iÓm Bµi viÕt cßn sai lçi chÝnh t¶,lêi v¨n lñng cñng,m¾c nhiÒu lçi vÒ quan hÖ tõ,cßn bÞ ¶nh h­ëng nhiÒu cña ng«n ng÷ ®Þa ph­¬ng… IV/ Tr¶ bµi Gäi ®iÓm §iÓm 1 2 3 4 5 6 7 8 9 7A 7B H§2:Tr¶ ®Ò II Y/c häc sinh nh¾c l¹i ®Ò bµi ? §Ò bµi yªu cÇu vÊn ®Ò g×? ? Em chän nh÷ng ý nµo ®Ó ®­a vµo bµi viÕt cña m×nh? ? PhÇn më bµi cÇn nªu nh÷ng vÊn ®Ò g×? ? Víi phÇn th©n bµi em sÏ viÕt nh­ thÕ nµo? ? KÕt bµi cÇn nªu nh÷ng vÊn ®Ò g×? Gv nhËn xÐt ­u ®iÓm,nh­îc ®iÓm bµi viÕt cña häc sinh. Gv tr¶ bµi cho häc sinh Gäi ®iÓm vµo sæ. Nh¾c l¹i Tr¶ lêi Tr¶ lêi Tr¶ lêi Tr¶ lêi Tr¶ lêi Nghe-tiÕp thu NhËn bµi §äc ®iÓm B/ §Ò II I/ §Ò bµi: C¶m nghÜ vÒ thÇy c« gi¸o cò cña em. 1.T×m hiÓu ®Ò-t×m ý §Ò bµi biÓu c¶m vÒ thÇy c« gi¸o cò cña em. 2.T×m ý II/ Dµn bµi. 1.Më bµi Giíi thiÖu tªn thÇy c« gi¸o,Ên t­îng chung cña em vÒ thÇy c« gi¸o. 2.Th©n bµi. Võa kÓ võa t¶ nh÷ng viÖc lµm cña thÇy c« gi¸o giµnh cho em,cho c¸c b¹n vµ cho mäi ng­êi. 3. KÕt bµi C¶m nghÜ cña em,t×nh c¶m cña em giµnh cho mäi ng­êi vµ cho thÇy c«. III/ NhËn xÐt chung ¦u ®iÓm: §a sè c¸c em ®· n¾m ®­îc c¸ch viÕt bµi v¨n biÓu c¶m víi 3 phÇn râ rµng.X¸c ®Þnh ®óng yªu cÇu cña ®Ò bµi,bµi viÕt cã ý,bè côc m¹ch l¹c. Nh­îc ®iÓm Bµi viÕt cßn sai lçi chÝnh t¶,lêi v¨n lñng cñng,m¾c nhiÒu lçi vÒ quan hÖ tõ,cßn bÞ ¶nh h­ëng nhiÒu cña ng«n ng÷ ®Þa ph­¬ng… IV/ Tr¶ bµi Gäi ®iÓm 4. Cñng cè: ? C¸ch lµm bµi v¨n biÓu c¶m? 5. DÆn dß: - ¤n tËp c¸ch lµm bµi v¨n biÓu c¶m. - Söa lçi trong bµi tËp lµm v¨n sè 3. - ChuÈn bÞ bµi sau. Tr¶ lêi Thùc hiÖn