Giáo án Ngữ văn 7 - Tuần 10 - Tiết 37 đến tiết 40

Tieát 37 CAÛM NGHÓ TRONG ÑEÂM THANH TÓNH (Tónh Daï Töù - Lí Baïch ) I/ Møc ®é cÇn ®¹t: Giuùp HS. 1. Kieán thöùc: - Thaáy ñöôïc. tình yeâu queâ höông ñöôïc theå hieän moät caùch chaân thaønh, saâu saéc cuûa Lí Baïch - Thaáy ñöôïc ngheä thuaät ñoái vaø vai troø cuûa caâu keát trong baøi thô. - Caûm nhaän ñöôïc hình aûnh aùnh traêng – vaàng traêng taùc ñoäng tôùi taâm tình nhaø thô. 2. Kó naêng: - Reøn kó naêng ñoïc – hieåu baøi thô coå qua baûn dòch tieáng Vieät. - Nhaän ra ngheä thuaät ñoái trong baøi thô. - Böôùc ñaàu taäp so saùnh baûn dòch vaø baûn phieân aâm chöõ haùn, phaân tích taùc phaåm. 3. Thaùi ñoä: - Giaùo duïc loøng yeâu thöông queâ höông cho HS. II/ Chuaån bò: - Gíao vieân: Baûng phuï ghi baûn phieân aâm vaø baûn dòch thô. - Hoïc sinh: SGK, VBT, Vôû baøi soaïn. III/ Tieán trình: 1. OÅn ñònh toå chöùc vaø kieåm dieän: ( GV kieãm tra só soá HS treân lôùp ) 2. Kieåm tra mieäng: * Ñoïc thuoäc loøng baøi thô “Voïng Lö Sôn boäc boá” ( phieân aâm vaø dòch thô). Phaân tích caâu thô thöù nhaát ( 10ñ ) - Hoïc sinh ñoïc thuoäc baøi thô ( 5ñ) - Maët trôøi chieáu xuoáng Höông Loâ sinh laøng khoùi tía . Nuùi Höông Loâ gioáng nhö caùi loø höông ( ngöôøi ñaõ ñaët teân laø Loâ Höông) -> Toaøn caûnh nuùi Lö hieän ra döôøi aùnh naéng maët trôùi vöøa lung linh vöøa huyeàn aûo(5ñ) * Noäi dung cuûa baøi hoïc hoâm nay laø gì? Em haõy giôùi thieäu moät vaøi neùt veà nhaø thô Lí baïch? ( 10ñ ) - Hoâm nay seõ tìm hieåu baøi Tónh daï töù cuûa Lí Baïch. - Lí baïch –thi tieân laø nhaø thô noåi tieáng tính tình phoùng khoaùng, vaên hay gioûi voõ. Thô cuûa oâng bay boãng haøo huøng , ngoân ngöõ ñieâu luyeän 3. Baøi môùi: * Em bieát gì veà söï nghieäp vaên hoïc cuûa Lí Baïch? - Vaên bieåu caûm laø theå loaïi vaên vieát ra nhaèm thoå loä tình caûm, caûm xuùc, thaùi ñoä, söï ñaùnh giaù cuûa ngöôøi vieát ñoái vôùi theá giôùi xung quanh. * Nghó veà Lí baïch trong giôùi yeâu thô khoâng ai khoâng bieát ñeán giai thoaïi : “ Nhaø thô yeâu traêng ñeán oâm traêng maø cheát” Bao nhieâu naêm xa queâ laø baáy nhieâu naêm mong nhôù queâ nhaø nhaát laø nhöõng ñeâm thanh tónh coù traêng vaø ngöôøi baïn traêng ñaõ daãn oâng veà hoaøi nieäm. Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS. ND baøi hoïc. Hoaït ñoäng 1: Ñoïc –hieåu vaên baûn: * GV höôùng daãn HS ñoïc: Ñoïc roõ raøng, tình caûm. * GV ñoïc maãu moät laàn - goïi HS ñoïc. - HS đđọc baøi thô – HS khaùc nhaän xeùt. * GV nhaän xeùt – söûa sai. * Baøi thô ñöôïc vieát theo hình thöùc gì? Ñaëc ñieåm cuûa hình thöùc ñoù laø gì? - Baøi thô ñöôïc vieát theo hình thöùc coå theå: Moãi caâu coù 5 hoaëc 7 chöõ, khoâng raøng buoäc bôûi caùc neâm ,luaät, pheùp ñoái nhö thô Ñöôøng luaät. Hoaït ñoäng 2: Phaân tích VB: * GV treo baûng phuï höôùng daãn ñoïc phieân aâm, dòch nghóa * Goïi HS ñoïc 2 caâu ñaàu. * Tìm chuû theå trong 2 caâu naøy? - 2 caâu khoâng phaûi laø laû caûnh thuaàn tuyù. ÔÛ ñaây chuû theå vaãn laø con ngöôøi. * Caûnh ñöïôc mieâu taû ôû hai caâu ñaàu laø caûnh gì? Caûnh ñoù ñöôïc mieâu taû nhö theá naøo? - Caûnh traêng saùng vaøo ñeâm khuya, aùnh saùng cuûa traêng roïi vaøo ñaàu giöôøng cuûa taùc giaû. * Chöõ “saøng” gôïi cho em bieát nhaø thô ngaém raêng vôùi caùch thöùc nhö theá naøo? - Nhaø thô ñang naèm treân giöôøng. * Töø “Nghi” coù yù nghóa gì trong vieäc taû caûnh cuûa caâu thöù 2? - Traêng saùng quaù, maøu traéng cuûa aùnh traêng khieán taùc giaû nghó laø söông bao phuû khaép nôi treân maët ñaát. * Lôøi thô naøy gôïi ra moät veû ñeïp naøo cuûa ñeâm traêng? - Caûnh ñeâm traêng saùng gôïi moät veû ñeïp dòu eâm, mô maøng, yeân tónh. * HS ñoïc 2 caâu sau. * Coù theå xem 2 caâu sau laø taû tình thuaàn tuyù khoâng? Tìm cuïm töø taû tình tröïc tieáp? - Cuïm töø “Tö coá höông”, nhöõng töø coøn laïi taû caûnh, taû ngöôøi, 2 caâu thô vöøa taû caûnh vöøa taû ngöôøi song tình ngöôøi ñöôïc theå hieän roõ.Noùi khaùc hôn, ôû ñaây tình ngöôøi, tình yeâu queâ höông ñaõ ñöôïc khaùch quan hoaù, ñaõ bieán thaønh haønh ñoäng. * Haõy chæ ra nhöõng töø, hình aûnh ñoái nhau? Neâu taùc duïng cuûa pheùp ñoái? + Cöû ñaàu-ñeâ ñaàu + Voïng minh nguyeät-tö coá höông -> Khaéc hoaï roõ hình aûnh nhaân vaät tröõ tình vaø noãi nhôù queâ höông da dieát. * Theo em cöû chæ “ cuùi ñaàu” aáy dieãn taû ñieàu gì: - Dieãn taû noãi nhôù queâ da dieát vaø coøn laø tuûi hoå cuûa con ngöôøi xa queâ maõi maõi. * GV giaùo duïc: Hình aûnh aáy gôïi cho em suy nghó gì veà cuoãc ñôøi vaø tình caûm cuûa taùc giaû ñoái vôùi queâ höông? - Caûm thöông cho cuoäc ñôøi phieâu baït, xa queâ höông cuûa taùc giaû. Hoaït ñoäng 3: Toång keát * Qua baøi hoïc em haõy neâu toùm taét noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa baøi? - HS töï neâu toùm taét noäi dung vaø ngheä thuaät. * GV nhaän xeùt – söûa chöõa. * HS ñoïc ghi nhôù SGK/124 I/ T×m hiÓu chung: 1. Ñoïc –tõ khã:ø. 2. Theå thô: Hình thöùc coå theå II/ T×m hiÓu v¨n b¶n: 1. Hai caâu ñaàu. - Aùnh traêng saùng roïi vaøi ñaàu giöôøng cuûa taùc giaû. - Taùc giaû nghó laø söông bao phuû khaép nôi treân maët ñaát. -> Veû ñeïp dòu eâm, mô maøng, yeân tónh. 2. Hai caâu keát: - Pheùp ñoái : Ngaång ñaàu – Cuùi ñaàu…-> Taâm traïng nhôù queâ höông da dieát cuûa taùc giaû. -> Tình yeâu queâ höông tha thieát, gaén boù beàn chaët vôùi queâ höông. III/ Toång keát Ghi nhôù: SGK/124 4. Caâu hoûi, baøi taäp cuûng coá. * Chuû ñeà cuøa baøi thô laø gì?ø - Voïng nguyeät hoaøi höông (troâng traêng nhôù queâ). * HS ñoïc caâu hoûi phaàn Luyeän taâp SGK/125 -Hai caâu dòch ñaõ neâu ñöôïc töông ñoái ñuû yù, tình caûm cuûa baøi thô, -Caùc ñieåm khaùc: +Lí Baïch khoâng duøng pheùp so saùnh,söông chæ xuaát hieän trong caûm nghó cuûa nhaø thô. +Baøi thô aån chuû ngöõ, khoâng noùi roõ laø Lí Baïch. +Naêm ñoäng töø chæ coøn ba, baøi thô coøn cho ta bieát taùc giaû ngaém caûnh nhö theá naøo 5. Höôùng daãn HS töï hoïc: - Ñoái vôùi baøi hoïc oû tieát naøy: + Hoïc thuoäc loøng baûn phieân aâm vaø baûn dòch thô. + Xem laïi noäi dung phaân tích baøi thô. + Döïa vaøo phaàn dòch nghóa, taäp so saùnh ñeå thaáy ñöôïc söï khaùc nhau giöõa baûn thô vaø nguyeân taùc. + Hoïc thuoäc ghi nhôù SGK/124. - Ñoái vôùi baøi hoïc oû tieát tieáp theo: Chuaån bò baøi Ngaãu nhieân vieát nhaân buoåi môùi veà queâ. + Ñoïc noäi dung baøi thô SGK/125, 126. + Tìm hieåu veà taùc giaû – taùc phaåm cuûa hai baøi thô qua chuù thích (*) SGK/127. + Xem vaø traû lôøi caùc caâu hoûi phaàn Ñoïc – hieåu vaên baûn SGK/127 Ng­êi duyÖt T©n D©n ngµy th¸ng n¨m 2013 Ng­êi so¹n . TrÇn ThÞ Thu Hµ Tieát 38 NGAÃU NHIEÂN VIEÁT NHAÂN BUOÅI MÔÙI VEÀ QUEÂ. (Hoài höông ngaãu thö – Haï Tri Chöông). I/ Møc ®é cÇn ®¹t: Giuùp HS 1. Kieán thöùc: - Naém vaøi neùt veà taùc giaû Haï Tri Chöông. - Thaáy ñöôïc ngheä thuaät ñoái vaø vai troø cuûa caâu keát trong baøi. - Thaáy ñöôïc neùt ñoäc ñaùo veà töù cuûa baøi thô. - Caûm nhaän ñöôïc tình caûm queâ höông laø tình caûm saâu naëng, beàn chaët suoát caû cuoäc ñôøi. 2. Kó naêng: - Reøn kó naêng ñoïc – hieåu baøi thô tuyeät cuù qua baûn dòch tieáng Vieät. - Nhaän ra ngheä thuaät ñoái trong baøi thô Ñöôøng. - Böôùc ñaàu taäp so saùnh baûn dòch thô vaø baûn phieân aâm chöõ Haùn, phaân tích taùc phaåm. 3. Thaùi ñoä: - Giaùo duïc loøng yeâu thöông queâ höông cho HS. II/ Chuaån bò: - Gíao vieân: Baûng phuï ghi baûn phieân aâm vaø baûn dòch thô. - Hoïc sinh: SGK, VBT, Vôû baøi soaïn. III/ Tieán trình: 1. OÅn ñònh toå chöùc vaø kieåm dieän: ( GV kieãm tra só soá HS treân lôùp ) 2. Kieåm tra mieäng: * Ñoïc thuoäc loøng baøi thô“ Tónh daï töù”, Phaân tích 2 caâu ñaàu?(10 điểm) - Hoïc sinh ñoïc thuoäc baøi thô ( 5ñ) - Aùnh traêng saùng roïi vaøi ñaàu giöôøng cuûa taùc giaû. - Taùc giaû nghó laø söông bao phuû khaép nôi treân maët ñaát. -> Veû ñeïp dòu eâm, mô maøng, yeân tónh. * Ñoïc 2 caâu cuoái , neâu ngheä thuaät vaø taùc duïng ? ( 10ñ ) - HS ñoïc thuoäc 2 caâu thô (4ñ) - Pheùp ñoái : Ngaång ñaàu – Cuùi ñaàu…-> Taâm traïng nhôù queâ höông da dieát cuûa taùc giaû. =>Tình yeâu queâ höông tha thieát, gaén boù beàn chaët vôùi queâ höông. 3. Baøi môùi “ Queâ höông neáu ai khoâng nhôõ Seõ khoâng lôùn noãi thaønh ngöôøi” Caâu haùt aâm vang gôïi loøng thoån thöùc ñoái vôùi baát kì ai soáng xa queâ , nôi queâ ngöôøi ñaát khaùch . Queâ höông vôùi moãi con ngöoøi ñaõ thaønh maùu thaønh thô thaønh moät phaàn cuûa taâm hoàn . Tình queâ luoân theå hieän trong noãi saàu xa queâ . Rieâng Haï Tri Chöông ñaõ ngoaïi leä boäc baïch luùc trôû veà sau 30 naêm xa caùch. Em bieát gì veà söï nghieäp vaên hoïc cuûa Lí Baïch? Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS. ND baøi hoïc. Hoaït ñoäng 1: Ñoïc –hieåu vaên baûn: * Neâu vaøi neùt veà taùc giaû vaø hoaøn caûnh saùng taùc? - Taùc giaû: Haï Chi chöông ( 695 – 744) laø nhaø thô lôùn cuûa Trung Quoác - Ñoã tieán só , vua Ñöôøng Huyeàn Toâng vò neå. Baïn vong nieân vôùi Lí Baïch (701 – 762) lôùn hôn Lí baïch 42 tuoåi - OÂng ñeå laïi 20 baøi thô noåi tieáng , trong ñoù coù baøi “ Hoài höông ngaãu thö” laø noåi tieáng nhaát. * GV höôùng daãn HS ñoïc: * GV ñoïc maãu moät laàn - goïi HS ñoïc. - HS đoïc baøi thô – HS khaùc nhaän xeùt. * GV nhaän xeùt – söûa sai. * Baøi thô ñöôïc vieát theo theå thô gì? Ñaëc ñieåm cuûa hình thöùc ñoù laø gì? - Baøi thô ñöôïc vieát theo hình thöùc coå theå: Moãi caâu coù 5 hoaëc 7 chöõ, khoâng raøng buoäc bôûi caùc neâm ,luaät, pheùp ñoái nhö thô Ñöôøng luaät. Hoaït ñoäng 2: Phaân tích VB * Em hieåu gì veà yeáu toá “ngaãu” trong töø “ngaãu thöû”? - Ngaãu: Tình côø, ngaãu nhieân. * Neáu laø tình caûm boäc loä moät caùch “ngaãu nhieân”, tình côø thì sao ñaùng quyù troïng? - “Ngaãu thö”: ngaãu nhieân vieát chöù khoâng phaûi tình caûm boäc loä moät caùch ngaãu nhieân. - Taùc giaû khoâng chuû ñònh laøm thô ngay luùc môùi ñaët chaân tôùi queâ nhaø nhöng tình huoáng ñaày kòch tính ôû cuoái baøi laø moät cuù soác thöïc söï ñoái vôùi taùc giaû vieát baøi thô. * GV treo baûng phuï höôùng daãn ñoïc phieân aâm, dòch nghóa - Goïi HS ñoïc 2 caâu ñaàu. - HS đọc 2 caâu ñaàu. * Hai caâu thô ñaàu taùc giaû dieãn ñaït söï vieäc gì? Caëp töø naøo giuùp em hieåu ñöôïc söï vieäc aáy? - Höông aâm >< toài àToùc ruïng, gioïng noùi queâ nhaø khoâng ñoåi. * Neùt ñaëc saéc ngheä thuaät trong hai caâu ñaàu laø gì? Taùc duïng? - Pheùp ñoái: Ñi > taïo ra nhöõng hình aûnh töông phaûn, gaây aán töôïng maïnh, laøm taêng söùc haáp daãn ñoái vôùi ngöôøi ñoïc. * Taùc giaû ñaõ neâu ra nhöõng söï thay ñoåi naøo vaø söï khoâng thay ñoåi naøo khi trôû veà queâ? - Tuoåi taùc, hình daùng thay ñoåi duy chæ coù gioïng noùi queâ höông laø khoâng thay ñoåi. * Ñieàu ñoù theå hieän tình caûm gì cuûa taùc giaû ñoái vôùi queâ höông? - Theå hieän söï gaén boù beàn chaët ñoái vôùi queâ höông, tình yeâu queâ höông tha thieát. * GV giaùo duïc HS: Em coù suy nghó gì veà tình yeâu queâ höông ñaát nöôùc? - HS töï boäc loä. * GV nhaän xeùt – boå sung vaø toùm yù. * HS ñoïc 2 caâu cuoái. * Hai caâu cuoái neâu ra moät tình huoáng gì? - Taùc giaû gaëp luõ treû trong laøng, nhöng khoâng bieát nhau, chuùng töôûng oâng laø khaùc töø nôi khaùc ñeán laøng. * Vì sao veà ñeán nhaø maø chaúng ai nhaän ra oâng nöõa? - Vì taùc giaû ñaõ quaù nhieàu thay ñoåi. Söï thay ñoåi ôû queâ höông: ngöôøi giaø ñaõ maát, ngöôøi cuøng tuoåi khoâng coøn ai, treû con thì khoâng bieát. * Söï bieåu hieän cuûa tình queâ höông ôû 2 caâu treân vaø caâu döôùi coù gì khaùc nhau veà gioïng ñieäu? - Gioïng ñieäu 2 caâu treân laø beà ngoaøi döôøng nhö bình thaûn, khaùch quan song vaãn phaûn phaát buoàn. - Hai caâu döôùi duøng hình aûnh aâm thanh vui töôi ñeå theå hieän tình caûm ngaäm nguøi. * Taâm traïng taùc giaû nhö theá naøo khi veà ñeán queâ nhaø, tröôùc cuoäc gaëp gôõ maø chaúng ai bieát? - Söï ngôõ ngaøng, xoùt xa khi bò coi nhö khaùch laï. Hoaït ñoäng 3: Toång keát * Qua baøi hoïc em haõy neâu toùm taét noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa baøi? - HS töï neâu toùm taét noäi dung vaø ngheä thuaät. * GV nhaän xeùt – söûa chöõa. * HS ñoïc ghi nhôù SGK/127 I/ T×m hiÓu chung: 1. Taùc giaû – taùc phaåm: SGK/127 2. Ñoïc – Tõ khã. SGK/126 - Theå thô: + Baûn nguyeân aâm: Thaát ngoân töù tuyeät + Baûn dòch thô: Luïc baùt. II/T×m hiÓu v¨n b¶n: 1. Hai caâu ñaàu: - Taùc giaû xa queâ luùc coøn treû, khi trôû veà thì ñaõ giaø. - Toùc mai ñaõ ruïng nhöng gioïng queâ thì khoâng ñoåi. - Pheùp ñoái: Ñi >< giaø -> Söï gaén boù beàn chaët ñoái vôùi queâ höông. 2. Hai caâu cuoái: - Taùc giaû gaëp luõ treû trong laøng, nhöng khoâng bieát nhau, - Bò xem nhö laø khaùch treân chính queâ höông cuûa mình. - Gioïng ñieäu bi haøi, hoùm hænh. àSöï ngôõ ngaøng, xoùt xa khi bò coi nhö khaùch laï. III/ Toång keát Ghi nhôù: SGK/127 4. Caâu hoûi, baøi taäp cuûng coá. * Ñoïc dieãn caûm baøi thô “Ngaãu nhieân vieát nhaân buoåi môùi veà queâ”.Taâm traïng cuûa taùc giaû trong baøi thô laø? - Ngaäm nguøi, huït haång khi trôû thaønh khaùch laï giöõa queâ höông. * So saùnh hai baûn dòch thô cuûa Phaïm Só Vó vaø Traàn Troïng San? - Baøi dòch cuûa Traàn Troïng San saùt nghóa hôn. 5. Höôùng daãn HS töï hoïc: - Ñoái vôùi baøi hoïc oû tieát naøy: + Hoïc thuoäc loøng baûn phieân aâm vaø baûn dòch thô. + Xem laïi noäi dung phaân tích baøi thô. + Phaân tích taâm traïng cuûa taùc giaû trong baøi thô. + Hoïc thuoäc ghi nhôù SGK/127. - Ñoái vôùi baøi hoïc oû tieát tieáp theo: Chuaån bò baøi : Baøi ca nhaø tranh bò gioù thu phaùâ. + Ñoïc noäi dung baøi thô SGK/. + Tìm hieåu veà taùc giaû – taùc phaåm cuûa hai baøi thô qua chuù thích (*) SGK/132. + Xem vaø traû lôøi caùc caâu hoiû phaàn Ñoïc – hieåu vaên baûn SGK/133 Ng­êi duyÖt T©n D©n ngµy th¸ng n¨m 2013 Ng­êi so¹n TrÇn ThÞ Thu Hµ Tieát 39 TÖØ TRAÙI NGHÓA. I/ Møc ®é cÇn ®¹t: Giuùp HS 1. Kieán thöùc: - Naém ñöôïc khaùi nieäm töø traùi nghóa. - Thaáy ñöôïc taùc duïng cuûa vieäc söû duïng caùc caëp töø traùi nghóa trong vaên baûn. 2. Kó naêng: - Reøn kó naêng nhaän bieát töø traùi nghóa trong vaên baûn. - Reøn kó naêng söû duïng töø traùi nghóa. 3. Thaùi ñoä: - Coù thaùi ñoä söû duïng ñuùng , chính xaùc töø traùi nghóa trong vaên baûn . - Giaùo duïc kó naêng ra quyeát ñònh. - Giaùo duïc kó naêng giao tieáp. II/ Chuaån bò: - Gíao vieân: Baûng phuï ghi caùc VD trong SGK/128. - Hoïc sinh: SGK, VBT, Vôû baøi soaïn. III/ Tieán trình: 1. OÅn ñònh toå chöùc vaø kieåm dieän: ( GV kieãm tra só soá HS treân lôùp ) 2. Kieåm tra mieäng: *Theá naøo laø töø ñoàng nghóa? Coù maáy loaïi töø ñoàng nghóa? Cho ví duï.(10ñ) - Töø ñoàng nghóa laø nhöõng töø coù nghóa gioáng nhau hoaëc gaàn gioáng nhau. Moät töø nhieàu nghóa coù theå thuoäc vaøo nhieàu nhoùm töø ñoàng nghóa khaùc nhau. - Coù hai loaïi töø ñoàng nghóa: Töø ñoàng nghóa hoaøn toaøn vaø töø ñoàng nghóa khoâng hoaøn toaøn. VD:cheát: maát, hi sinh, qua ñôøi, boû maïng…….. * Neâu teân baøi hoïc hoâm nay? Caùc noäi dung chính trong baøi laø gì? ( 10ñ ) - Baøi Töø traùi nghóa coù hai noäi dung chính: + Theá naøo laø töø traùi nghóa. + Söû duïng töø traùi nghóa. - GV kiểm tra vở bài soạn của HS. 3. Baøi môùi *Döïa vaøi kieán thöùc ñaõ hoïc ôû tieåu hoïc veà töø traùi nghóa em haõy cho VD veà töø traùi nghóa? - Giaøu – ngheøo; Ñeïp – xaáu. * GV: Vaäy töø traùi nghóa laø töø nhö theá naøo hoâm nay chuùng ta tìm hieåu . Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS. ND baøi hoïc. Hoaït ñoäng 1: Theá naøo laø töø traùi nghóa? * GV treo baûng phuï ghi baûn dòch thô cuûa baøi Caûm nghó trong ñeâm thanh tónh vaø baøi Ngaãu nhieân vieát nhaân buoåi môùi veà queâ. * HS ñoïc hai baøi thô. ( Giaùo duïc kó naêng ra quyeát ñònh ) * Tìm caùc caëp töø coù nghóa traùi ngöôïc nhau trong 2 baûn dòch thô ñoù? -söï traùi ngöôïc veà nghóa döïa treân cô sôû: +Ngaång vaø cuoái: Hoïat ñoäng cuûa ñaàu theo höôùng leân xuoáng +Treû vaø giaø: Traùi nghóa veà tuoái taùc + Ñi vaø trôû laïi: Söï töï di chuyeån rôøi khoûi nôi xuaát phaùt hay quay trôû laïi nôi xuaát phaùt. * Nhöõng töø nhö vaäy goïi laø töø traùi nghóa. Vaäy theá naøo laø töø traùi nghóa? Cho VD? - Töø traùi nghóa laø nhöõng töø coù nghóa traùi ngöôïc nhau. VD: Cao – thaáp; Daùi – ngaén. *Tìm töø traùi nghóa vôùi töø giaø trong tröôøng hôïp rau giaø, cau giaø? - Rau giaø – rau non. - Cau giaø – cau non. à Moät töø nhieàu nghóa coù theå thuoäc nhieàu caëp töø traùi nghóa khaùc nhau. * HS ñoïc ghi nhôù SGK/ 128 Hoaït ñoäng 2: Söû duïng töø traùi nghóa. *Trong 2 baøi thô dòch treân, vieäc söû duïng töø traùi nghóa coù taùc duïng gì? - Taïo hình töôïng töông phaûn, gaây aán töôïng maïnh. * Tìm moät soá thaønh ngöõ coù söû duïng töø traùi nghóa vaø neâu taùc duïng cuûa vieäc duøng caùc töø traùi nghóa aáy? - Chaân öôùt chaân raùo. - Coù ñi coù laïi. - Maét nhaém maét môû. *Vaäy söû duïng töø traùi nghóa coù taùc duïng gì? - Taïo hình töôïng töông phaûn, gaây aán töôïng maïnh. * HS ñoïc ghi nhôù SGK/128 * GV treo baûng phuï ghi baøi taäp : Tìm töø traùi nghóa trong ñoaïn thô sau, neâu taùc duïng cuûa noù? Thieáu taát caû, ta raát giaøu duõng khí. Soáng, chaúng cuùi ñaàu; cheát, vaãn ung dung. Giaëc muoán ta noâ leä, ta laïi hoaù anh huøng. Söùc nhaân nghóa maïnh hôn cöôøng baïo. * HS leân baûng gaïch chaân nhöõng caëp töø traùi nghóa. -> Caâu thô sinh ñoäng. * GV nhaän xeùt – söûa chöõa. Hoaït ñoäng 3: Luyeän taäp. * HS ñoïc vaø xaùc ñònh yeâu caàu BT1, 2, 3, 4. ( Giaùo duïc kó naêng giao tieáp ) * Thaûo luaän nhoùm: GV chia lôùp thaønh 4 nhoùm thaûo luaän 5 phuùt: - Nhoùm 1: Baøi taäp 1 - Nhoùm 2: Baøi taäp 2 - Nhoùm 3: Baøi taäp 3 - Nhoùm 2: Baøi taäp 4 * Moãi nhoùm cöû ñaïi dieän trình baøy - caû lôùp tham gia nhaän xeùt, boå sung. * GVchoát laïi vaán ñeà. I/ Theá naøo laø töø traùi nghóa? - Ngaång >< giaø. - Ñi >< trôû laïi. à Töø traùi nghóa Ghi nhôù: SGK/128 II/ Söû duïng töø traùi nghóa: - Taïo hình töôïng töông phaûn, gaây aán töôïng maïnh. Ghi nhôù: SGK/128 IV/ Luyeän taäp: Baøi taäp 1: Laønh – raùch Giaøu – ngheøo Ngaén – daøi Ñeâm – ngaøy Saùng – toái Baøi taäp 2: + Töôi : Caù töôi ( öôn) : Hoa töôi ( heùo) + Yeáu : Aên yeáu (khoeû) : Hoïc löïc yeáu (khaù , gioûi) + Xaáu : Chöõ xaáu (ñeïp) : Ñaát xaáu ( Ñaát toát ) Baøi taäp 3: - Chaân cöùng ñaù meàm - Gaàn nhaø xa ngoõ - Maét nhaém maét môû - Chaïy saép chaïy ngöûa - Voâ töôûng voâ phaït - Beân troïng beân khinh - Buoåi ñöïc buoåi caùi - Böôùc thaáp böôùc cao - Chaân öôùt chaân raùo. Baøi aäp 4: - Hoïc sinh vieát ñoaïn vaên ngaén veà tình caûm queâ höông söû duïng töø traùi nghóa. - Coù theå söû duïng caùc caëp töø : Cao thaáp , treân – döôùi , xa – gaàn …… 4. Caâu hoûi, baøi taäp cuûng coá. * Theá naøo laø töø traùi nghóa? Taùc duïng cuûa töø traùi nghóa? -Có nghĩa trái ngược nhau. Tạo các hình tượng tương phản * Ñieàn töø thích hôïp vaøo nhöõng caâu sau: a. Khi vui muoán khoùc, buoàn teânh laïi … b. Xeùt mình coâng ít toäi……. c. Baùt côm vôi nöôùc maét … Ñaùp aùn caâu 2: a) cöôøi; b) nhieàu; c) ñaày 5. Höôùng daãn HS töï hoïc: - Ñoái vôùi baøi hoïc oû tieát naøy: + Hoïc thuoäc ghi nhôù SGK/ 128. + Tìm caùc caëp töø traùi nghóa ñeå taïo hieäu quaû dieãn ñaït trong moät soá vaên baûn ñaõ hoïc. - Ñoái vôùi baøi hoïc oû tieát tieáp theo: Chuaån bò baøi Töø ñoàng aâm. + Ñoïc noäi dung vaø traû lôøi caâu hoûi phaàn I,II SGK/135,136. + Xem vaø laøm caùc baøi taäp phaàn Luyeän taäp SGK/136. Ng­êi duyÖt T©n D©n ngµy th¸ng n¨m 2013 Ng­êi so¹n TrÇn ThÞ Thu Hµ Tieát 40: LUYEÄN NOÙI: VAÊN BIEÅU CAÛM VEÀ SÖÏ VAÄT, CON NGÖÔØI I/ Møc ®é cÇn ®¹t: Giuùp HS. 1. Kieán thöùc: - Naém ñöôïc caùch bieåu caûm tröïc tieáp vaø giaùn tieáp trong vieäc trình baøy vaên noùi bieåu caûm. - Bieát nhöõng yeâu caàu khi trình baøy vaên noùi bieåu caûm. 2. Kó naêng: - Reøn kó naêng tìm yù, laäp daøn yù baøi vaên bieåu caûm veà söï vaät vaø con ngöôøi. - Bieát caùch boäc loä tình caûm veà söï vaät vaø con ngöôøi tröôùc taäp theå. - Dieãn ñaït maïch laïc, roõ raøng nhöõng tình caûm cuûa baûn thaân veà söï vaät vaø con ngöôøi baèng ngoân ngöõ noùi. 3. Thaùi ñoä: - Giaùo duïc tính maïnh daïn, töï tin cho HS khi phaùt bieåu mieäng. II/ Chuaån bò: - Gíao vieân: Baûng phuï ghi caùc VD trong SGK/128. - Hoïc sinh: SGK, VBT, Vôû baøi soaïn. III/ Tieán trình: 1. OÅn ñònh toå chöùc vaø kieåm dieän: ( GV kieãm tra só soá HS treân lôùp ) 2. Kieåm tra mieäng: * Coù maáy caùch laäp yù cho moät baøi vaên bieåu caûm? ( 4ñ ) - Hoài töôûng kæ nieäm quaù khöù. - Suy nghó veà hieän taïi, mô öôùc tôùi töông lai. - Töôûng töôïng nhöõng tình huoáng höùa heïn vaø mong öôùc. - Quan saùt, suy ngaãm. * HS laøm baøi taäp 1c trong SGK/ 121 ( 6ñ ) - Xaùc ñònh ngöôøi thaân ñònh vieát, moái quan heä - Hoài töôûng laïi aán töôïng ,kyû nieäm coù trong quaù khöù. - Neâu leân söï gaén boù giöõa mình vaø ngöôøi ñoù. - Nghó ñeán hieän taïi, töông laicuûa ngöôøi ñoù… 3. Baøi môùi * Theo em, ngoân ngöõ toàn taïi döôùi maáy daïng? Ñoù laø nhöõng daïng naøo? - Ngoân ngöõ toàn taïi döôùi hai daïng : daïng noùi vaø daïng vieát. *Vaäy theá naøo laø noùi? - Noùi laø trình baøy baèng mieäng moät vaán ñeà gì ñoù tröôùc ngöôøi khaùc hoaëc tröôùc taäp theå. * Hoâm nay chuùng ta cuøng nhau reøn kó naêng noùi qua baøi Luyeän noùi phaùt bieåu caûm nghó veà söï vaät, con ngöôøi. Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS. ND baøi hoïc. Hoaït ñoäng 1: Chuaån bò: * Coù maáy caùch bieåu caûm? - Coù hai caùch bieåu caûm: Bieåu caûm tröïc tieáp vaø bieåu caûm giaùn tieáp. * GV treo baûng phuï, ghi caùc ñeà baøi SGK/129 - Caùc nhoùm trao ñoåi thoáng nhaát trình baøy daøn baøi 1 trong caùc ñeà baøi ñaõ choïn - Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt. * GV nhaän xeùt, söûa chöõa. * GV treo baûng phuï ghi daøn baøi hoaøn chænh cho HS tham khaûo. Hoaït ñoäng 2: Luyeän noùi. * Ñaïi dieän töøng nhoùm phaùt bieåu theo daøn baøi - Caùc HS khaùc laéng nghe, goùp yù. * GV nhaän xeùt, söûa chöõa cho caùc em. * GV nhaän xeùt tieát hoïc: Tuyeân döông caùc HS maïnh daïn, noùi löu loaùt, +Nhaéc nhôû caùc em nhuùt nhaùt , caùc em keå chuyeän chöa troâi chaûy. * GV noùi 1 ñoaïn cho HS nghe, tham khaûo. I/ Chuaån bò: Ñeà 1: Caûm nghó veà thaày, coâ giaùo, nhöõng “ ngöôøi laùi ñoø” ñöa theá heä treû caäp beán töông lai. Daøn baøi: 1. Môû baøi: Giôùi thieäu thaày coâ giaùo maø em yeâu meán. 2. Thaân baøi: - Nhöõng tình caûm, kæ nieäm ñoái vôùi thaày coâ: + Ngoaïi hình, tính caùch. + Söï quan taâm, chaêm soùc ñoái vôùi HS. à Khoâng bao giôø queân ñöôïc hình aûnh thaày coâ 3. Keát baøi: - Tình caûm chung veà thaày coâ. - Caûm xuùc cuï theå veà thaày coâ em yeâu meán. II/ Luyeän noùi: 4. Caâu hoûi, baøi taäp cuûng coá. * GV ruùt kinh nghieäm cho HS veà noäi dung, caùch thöùc noùi ,taùc phong noùi tröôùc taäp theå. 5. Höôùng daãn HS töï hoïc: - Ñoái vôùi baøi hoïc oû tieát naøy: + Xem laïi caùc kieán thöùc lí thuyeát veà vaên bieåu caûm. + Töï luyeän noùi bieåu caûm ôû nhaø vôùi nhoùm baïn hoaëc noùi tröôùc göông. - Ñoái vôùi baøi hoïc oû tieát tieáp theo: Caùc yeáu toá töï söï, mieâu taû trong vaên baûn bieåu caûm. + Ñoïc noäi dung vaø traû lôøi caâu hoûi phaàn I SGK/137,138. + Xem noäi dung ghi nhôù SGK/138. + Xem vaø laøm baøi taäp 1 phaàn Luyeän taäp SGK/138 Ng­êi duyÖt T©n D©n ngµy th¸ng n¨m 2013 Ng­êi so¹n TrÇn ThÞ Thu Hµ