Giáo án Ngữ văn 7 - Tuần 3 - Tiết 9 đến tiết 12

Tieát 9 CA DAO DAÂN CA NHÖÕNG CAÂU HAÙT VEÀ TÌNH CAÛM GIA ÑÌNH I/ Møc ®é cÇn ®¹t 1. Kieán thöùc: - Naém ñöôïc khaùi nieäm ca dao daân ca, daân ca. - Hieåu ñöôïc noäi dung, yù nghóa vaø moät soá hình thöùc ngheä thuaät tieâu bieåu cuûa ca dao, daân ca coù chuû ñeà tình caûm gia ñình. 2. Kó naêng: - Reøn kó naêng ñoïc – hieåu vaø phaân tích ca dao, daân ca tröõ tình. - Phaùt hieän vaø phaân tích nhöõnh hình aûnh so saùnh, aån duï, nhöõng moâ típ quen thuoäc trong caùc baøi ca dao tröõ tình veà tình caûm gia ñình. 3. Thaùi ñoä: - Giaùo duïc loøng yeâu thöông kính troïng nhöõng ngöôøi thaân trong gia ñình. II/ Chuaån bò: - Giaùo vieân: SGK, VBT, baûng phuï ghi caùc caâu ca dao. - Hoïc sinh: SGK, VBT, Vôû baøi soaïn. III/ Tieán trình: 1. OÅn ñònh toå chöùc vaø kieåm dieän: ( GV kieãm tra só soá HS treân lôùp ) 2. Kieåm tra mieäng: * Keå toùm taét truyeän “Cuoäc chia tay cuûa nhöõng con buùp beâ”? Haõy tìm caùc chi tieát trong truyeän: “Cuoäc chia tay cuûa nhöõng con buùp beâ” ñeå thaáy hai anh em Thaønh vaø Thuyû raát möïc gaàn guõi thöông yeâu, chia seû vaø luoân quan taâm ñeán nhau? (10ñ). - Thuyû mang kim ra ñeán saân vaän ñoäng ñeå vaù aùo cho anh. - Thaønh giuùp em hoïc vaø chieàu naøo cuõng ñoùn em veà. - Thaønh nhöôøng taát caû ñoà chôi cho em. - Thuyû thöông anh khoâng ai gaùc cho anh nguû neân nhöôøng cho anh buùp beâ Veä Só. * Taïi sao nhaân vaät “Toâi” “ laïi kinh ngaïc khi thaáy moïi ngöôøi vaãn ñi laïi bình thöôøng vaø naéng vaãn vaøng öôm truøm leân caûnh vaät”? Qua caâu chuyeän taùc giaû muoán nhaén nhuû ñeán moïi ngöôøi ñieàu gì? (10ñ) - Vì doâng baõo ñang daâng traøo trong loøng em trong khi cuoäc soáng vaãn dieãn ra nhö thöôøng nhaät => mong ñöôïc chia seõ noãi buoàn. + Traùnh nhöõng cuoác chia tay ñau ñôùn. + Coá gaéng baûo veä, traân troïng nhöõng tình caûm töï nhieân, trong saùng cuûa gia ñình. 3. Baøi môùi: * Ca dao – daân ca laø “Tieáng haùt töø traùi tim leân mieäng”. Noù ñöôïc khôi nguoàn töø tình caûm chaân thöïc, dung dò cuûa ngöôøi bình daân vaø cuõng raát töï nhieân, tình caûm cua’ con ngöôøi bao giôø cuõng baét ñaàu töø tình caûm gia ñình. Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS Noäi dung baøi Hoaït ñoäng 1: Ñoïc hieåu vaên baûn * Goïi HS ñoïc chuù thích * SGK/35 * Neâu khaùi nieäm ca dao – daân ca? => Ca dao laø nhöõng baøi thô daân gian do nhaân daân lao ñoäng saùng taïo giaøu vaàn ñieäu ,hình aûnh phaûn aùnh ñôøi soáng vaät chaát taâm tö tình caûm cuûa con ngöôøi . –Daân ca laø baøi haùt daân gian coù laøn ñieäu in ñaäm saéc thaùi töøng mieàn theå hieän vui, buoàn.. * GV höôùng daãn HS ñoïc: ñoïc gioïng dòu nheï , chaäm eâm, vöøa tha thieát, aân caàn. Chuù yù ngaét nhòp 2/2/2,4/4. - GV ñoïc maãu - ïgoïi HS ñoïc. - GV nhaän xeùt, söûa sai. * HS neâu töø khoù – GV höôùng daãn HS giaûi nghóa. Hoaït ñoäng 2:Tìm hieåu vaên baûn: * GV treo baûng phuï ghi caùc baøi ca dao ( nhöõng caâu haùt veà tình caûm gia ñình) . * Lôøi cuûa töøng baøi ca dao laø lôøi cuûa ai noùi vôùi ai? Taïi sao em khaúng ñònh nhö vaäy? - Baøi 1: Laø lôøi vuûa meï ru con: tieáng ru “Ru hôi, ru hôõi, ru hôøi” vaø tieáng goïi “Con ôi”, noäi dung baøi cuõng gôùp phaàn khaúng ñònh nhö vaäy. - Baøi 2: Laø lôøi cuûa ngöôøi con gaùi laáy choàng xa queâ noùi vôùi meï vaø queâ meï. Ñoái töôïng maø lôøi ca höôùng veà raát roõ “Troâng veà queâ meï”, khoâng gian “ngoõ sau” ;“beân soâng” thöôøng gaén vôùi taâm traïng ngöôøi phuï nöõ. - Baøi 3: Laø lôøi cuûa con chaùu noùi vôùi oâng baø (ngöôøi thaân) veà noãi nhôù oâng baø. Ñoái töôïng cuûa noãi nhôù oâng baø laø hình aûnh gôïi nhô “nuoäc laït maùi nhaø” - Baøi 4: Coù theå laø lôøi cuûa oâng baø hoaëc coâ baùc noùi vôùi chaùu, cuûa cha meï noùi vôùi con hoaëc cuûa anh em ruoät thòt noùi vôùi nhau. Ñieàu naøy ñöôïc xaùc ñònh bôûi noäi dung caâu haùt. * Goïi HS ñoïc baøi 1. * Tình caûm maø baøi 1 muoán dieãn taû laø tình caûm gì? * Haõy chæ ra caùi hay cuûa ngoân ngöõ, hình aûnh, aâm ñieäu cuûa baøi ca dao naøy? - Ngoân ngöõ: Giaûn dò maø saâu saéc. - Hình aûnh: Baøi ca duøng loái noùi ví quen thuoäc cuûa ca dao ñeå bieåu hieän coâng cha, nghóa meï, laáy nhöõng caùi to lôùn, meânh moâng, vónh haèng cuûa TN laøm hình aûnh so saùnh: nuùi cao, bieån roäng. - AÂm ñieäu: Lôøi ru nghe gaàn guõi, aám aùp, thieâng lieângà aâm ñieäu taâm tình, thaàm kín, saâu laéng. * GV lieân heä – giaùo duïc: Ñoïc 1 soá baøi ca dao noùi ñeán coâng cha nghóa meï töông töï nhö baøi 1? “ Meï nuoâi con bieån hoà lai laùng. Con nuoâi meï keå thaùng keå ngaøy «  « Ôn cha naëng laém ai ôi Nghóa meï baèng trôøi chín thaùng cöu mang” * Goïi HS ñoïc baøi 2. * Baøi 2 laø taâm traïng cuûa ngöôøi PN laáy choàng xa queâ ñoái vôùi meï vaø queâ nhaø. Taâm traïng ñoù laø gì? * Phaân tích caùc hình aûnh thôøi gian, khoâng gian, haønh oäng vaø noãi nieàm nhaân vaät? - Thôøi gian: Chieàu chieàuà gôïi buoàn, gôïi nhôù. - Khoâng gian: Ngoõ sauà söï coâ ñôn, noãi nhôù daâng leân trong loøng. - Haønh ñoäng vaø noãi nieàm nhaân vaät: “troâng veà queâ meï”ànoãi nieàm xoùt xa, noãi nhôù vaø noãi buoàn ñau khoân nguoâi. * Neâu ngheä thuaät söû duïng trong baøi? - AÅn duï: “ngoõ sau” nghó ñeán caûnh coâ ñôn cuûa nhaân vaät. * GV lieân heä – giaùo duïc: Baøi ca dao naøy gôïi cho em suy nghó gì veà thaân phaän ngöôøi phuï nöõ trong xaõ hoäi phong kieán? - Soáng cam chòu, cöïc khoå, soá phaän bò phuï thuoäc vaøo ngöôøi khaùc-> Raát ñaùng thöông. * Goïi HS ñoïc baøi 3. * Baøi 3 dieån taû noãi nhôù vaø söï kính yeâu ñoái vôùi oâng baø. Nhöõng tình caûm ñoù ñöôïc dieãn taû nhö theá naøo? - Nhöõng tình caûm ñoù ñöôïc dieãn taû baèng hình thöùc so saùnh, kieåu so saùnh naøy khaù phoå bieán trong ca dao. Qua ñình ngaõ noùn troâng ñình Ñình bao nhieâu ngoùi, thöông mình baáy nhieâu. * Neâu caùi hay cuûa caùch dieãn taû ñoù? - Nhoùm töø “ngoù leân”àsöï traân troïng, toân kính. Hình aûnh so saùnh “nuoät laït maùi nhaø” gôïi söï noái keát beàn chaët. - Hình thöùc so saùnh möùc ñoä (bao nhieâu…baáy nhieâu) gôïi noãi nhôù da dieát, khoân nguoâi. - AÂm ñieäu theå thô luïc baùt phuø hôïp, hoã trôï cho söï dieãn taû tình caûm. * GV lieân heä – giaùo duïc: Em coù nhaän xeùt nhö theá naøo veà tình caûm cuûa con chaùu ñoái vôùi oâng baø ñöôïc theå hieän trong baøi ca dao. Em haõy noùi veà tình caûm cuûa chính mình ñoái vôùi oâng baø? - HS töï boäc loä – GV nhaän xeùt. * Goïi HS ñoïc baøi 4. * Tình caûm gì ñöôïc theå hieän trong baøi ca dao 4? - Tình caûm anh em thaân thöông, ruoät thòt. * Tình caûm anh em thaân thöông ñöôïc dieãn taû nhö theá naøo? - Anh em laø 2 nhöng laïi laø 1: cuøng moät cha meï sinh ra, cuøng chung soáng, söôùng khoå coù nhau trong moät ngoâi nhaø. - Quan heä anh em coøn ñöôïc so saùnh baèng hình aûnh “nhö theå tay chaân”àsöï gaén boù thieâng lieâng cuûa anh em. * GV giaùo duïc: Baøi ca dao nhaéc nhôû chuùng ta ñieàu gì? - Anh em phaûi bieát hoaø thuaän, phaûi bieát nöông töïa laãn nhau. Hoaït ñoäng 4: Toång keát. * Nhöõng bieän phaùp ngheä thuaät naøo ñöôïc caû 4 baøi ca dao söû duïng? - Theå thô luïc baùt. - AÂm ñieäu taâm tình, nhaén nhuû. - Caùc hình aûnh truyeàn thoáng quen thuoäc. - Laø lôøi ñoäc thoaïi coù keát caáu 1 veá. * Goïi HS ñoïc ghi nhôù SGK/36 Hoaït ñoäng 3: Luyeän taäp. * Goïi HS ñoïc vaø xaùc ñònh yeâu caàu BT1, 2 * GV höôùng daãn HS laøm – Goïi HS leân baûng laøm. * GV nhaän xeùt, söûa chöõa. I/ T×m hiÓu chung: 1. Khaùi nieäm ca dao daân ca - Ca dao laø nhöõng caâu haùt truyeàn mieäng dieãn taû ñôøi soáng noäi taâm. - Daân ca: laø nhöõng saùng taùc keát hôïp lôøi vaø nhaïc. 2. Ñoïc-tõ khã: II/ Tìm hieåu vaên baûn: 1. Baøi 1: - Coâng lao trôøi bieån cuûa cha meï ñoái vôùi con.Boån phaän, traùch nhieäm cuûa ngöôøi con tröôùc coâng lao to lôùn aáy. 2. Baøi 2: - Taâm traïng ,noãi buoàn xoùt xa saâu laéng cuûa ngöôøi con gaùi laáy choàng xa queâ, nhôù meï nôi queâ nhaø. 3. Baøi 3: - Dieãn taû noãi nhôù vaø söï kính yeâu, bieát ôn ñoái vôùi oâng baø. 4. Baøi 4: - Tình caûm anh em thaân thöông. - Anh em phaûi bieát hoaø thuaän, phaûi bieát nöông töïa laãn nhau. III/ Toång keát. * Ghi nhôù: SGK/36 IV/ Luyeän taäp: * Baøi taäp 1 : Caû boán baøi dieãn taû tình caûm gia ñình.Nhöõng tình caûm aáy thöôøng mang tính chaát kín ñaùo , sau laéng , chaân thaønh tieâu bieåu cho taâm tình ngöôøi lao ñoäng trong sinh hoaït haèng ngaøy cuûa hoï. * Baøi taäp 2: “Meï giaø nhö chuoái ba höông Nhö khoai neáp maät nhö ñöôøng mía lau.”… “Coù cha coù meï thì hôn Khoâng cha khoâng meï nhö ñôøn khoâng daây” “Ñoùi loøng aên baùt chaùo moân Ñeå côm nuoâi meï cho troøn hieáu trung” + Nhöõng baøi ca dao lieân quan ñeán moâi tröôøng - “ Tieàn Giang gaïo traéng nöôùc trong Aii ñi ñeán ñoù loøng khoâng muoán veà “ Trong ñaàm gì ñeïp baèng sen Laù xanh boâng traéng laïi chen nhò vaøng Nhò vaøng boâng traéng laù xanh Gaàn buøn maø chaúng hoâi tanh muøi buøn” 4. Caâu hoûi, baøi taäp cuûng coá. * Boán baøi ca dao treân cuøng noùi veà chuû ñeà gì? Neâu neùt tieâu bieåu veà ngheä thaät trong boán baøi ca dao vöøa hoïc ? - Chuû ñeà: Tình caûm gia ñình. - Neùt tieâu bieåu veà ngheä thuaät: + Theå 6/8 aâm ñieäu taâm tình, nhaén nhuû maø töïa nhö lôøi ñuùc keát. + Söû duïng hình aûnh gaàn guõi, quen thuoäc. + Thöôøng dduøng caùc hình aûnh aån duï , so saùnh quen thuoäc. + Ngoân ngöõ ñoäc thoaïi, keát caáu moät veá. * Goïi HS ñoïc phaàn ñoïc theâm SGK/37 - HS ñoïc, GV dieãn giaûng. 5. Höôùng daãn HS töï hoïc: - Ñoái vôùi baøi hoïc oû tieát naøy: + Xem laïi noäi dung baøi hoïc. + Hoïc thuoäc loøng 4 baøi ca dao vaø ghi nhôù sgk/36ù. + Hoïc thuoäc khaùi nieäm ca dao daân ca. + Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ laøm phaàn Luyeän taäp vaø hoaøn thieän vaøo VBT. - Ñoái vôùi baøi hoïc oû tieát tieáp theo: Chuaån bò baøi Nhöõng caâu haùt veà tình yeâu queâ höông ñaát nöôùc. + Ñoïc vaên baûn SGK/38. + Ñoïc vaø traû lôøi caùc caâu hoûi phaàn Ñoïc-hieåu vaên baûn SGK/39. + Söu taàm theâm moät soá caâu ca dao noùi veà tình yeâu queâ höông ñaát nöôùc. Ng­êi duyÖt T©n D©n ngµy th¸ng n¨m 2013 Ng­êi so¹n TrÇn ThÞ Thu Hµ Tieát 10 NHÖÕNG CAÂU HAÙT VEÀ TÌNH YEÂU QUE HÖÔNG, ÑAÁT NÖÔÙC, CON NGÖÔØI. I/ Møc ®é cÇn ®¹t: Giuùp HS. 1. Kieán thöùc: - Naém ñöôïc noäi dung yù nghóa vaø moät soá hình thöùc ngheä thuaät tieâu bieåu cuûa nhöõng caâu haùt veà tình yeâu queâ höông ñaát nöôùc cuûa con ngöôøi. 2. Kó naêng: - Reøn kó naêng ñoïc, phaân tích vaø caûm nhaän ca dao. 3. Thaùi ñoä: - Giaùo duïc loøng yeâu queâ höông, ñaát nöôùc, con ngöôøi cho HS II/ Chuaån bò: - Giaùo vieân: SGK, VBT, baûng phuï ghi caùc caâu ca dao. - Hoïc sinh: SGK, VBT, Vôû baøi soaïn. III/ Tieán trình: 1. OÅn ñònh toå chöùc vaø kieåm dieän: ( GV kieãm tra só soá HS treân lôùp ) 2. Kieåm tra mieäng: * Ñoïc vaø phaân tích baøi ca dao soá 1,2 trong baiø nhöõng caâu haùt veà tình caûm gia ñình ? (10ñ) - HS ñoïc thuoäc 2 baøi ca dao. ( 4ñ ) - Phaân tích baøi 1: ( 3ñ ) + Lôøi meï ru con. + AÂm ñieäu thaønh kính, taâm tình saâu laéng. + Ngoân ngöõ chaét loïc, töø gheùp, töø laùy. + Ngheä thuaät so saùnh, theå thô luïc baùt uyeån chuyeån. + Ñònh ngöõ chæ möùc ñoä. - Phaân tích baøi ca dao 2 ( 3ñ ) . + Lôøi ngöôøi con gaùi ñi laáy choàng xa queâ. + Thôøi gian vaø khoâng gian. + Söï keát hôïp giöõa khoâng gian vaø thôøi gian. + Noãi buoàn thaân phaän. * Tieát naøy chuùng ta hoïc baøi gì? Theo em, ñoái vôùi baøi naøy chuùng ta caàn tìm hieåu nhöõng noäi dung gì?( 7ñ ). Kieåm tra vôû baøi soaïn? ( 3ñ ) - Hoïc baøi: Nhöõng caâu haùt veà tình yeâu queâ höông, ñaát nöôùc, con ngöôøi. - Noäi dung: - Tìm hieåu noäi dung yù nghóa vaø moät soá hình thöùc ngheä thuaät tieâu bieåu cuûa nhöõng caâu haùt veà tình yeâu queâ höông ñaát nöôùc cuûa con ngöôøi. 3. Baøi môùi: * Cuøng vôùi tình caûm gia ñình tình yeâu queâ höông ñaát nöôùc con ngöôøi cuõng laø chuû ñeà lôùn cuûa ca dao daân ca xuyeân thaám trong nhieàu caâu haùt. Nhöõng baøi ca dao thuoäc chuû ñeà naøy raát ña daïng coù nhöõng caùch dieãn taû rieâng. Ñaèng sau nhöõng caâu haùt ñoái ñaùp, nhöõng lôøi môøi, lôøi nhaén nhuû vaø nhöõng böùc tranh phong caûnh cuûa caùc vuøng mieàn, luoân laø tình yeâu chaân chaát, nieàm töï haøo saâu saéc tinh teá ñoái vôùi queâ höông ñaát nöôùc con ngöôøi. Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS ND baøi hoïc Hoaït ñoäng 1: Ñoïc –hieåu vaên baûn. * GV höôùng daãn HS ñoïc: Ñoïc vôùi gòong vui, trong saùng, töï tin vaø chaäm raõi. * GV ñoïc maãu - goïi HS ñoïc. - HS nhaän xeùt, goùp yù. * GV nhaän xeùt, söûa sai. * GV yeâu caàu HS giaûi thích nghóa cuûa moät soá töø ôû chuù thích 3,5,7 - HS giaûi nghóa – GV choát yù. Hoaït ñoäng 2: Phaân tích VB. * GV goïi HS ñoïc baøi 1. * Veà hình thöùc, em thaáy baøi ca dao coù gì ñaëc bieät? - Goàm coù 2 phaàn: Lôøi hoûi vaø lôøi ñaùp. * Baøi ca dao laø lôøi cuûa ai hoûi ai? Hoûi veà ñieàu gì? - Phaàn ñaàu neâu leân söï thaéc maéc. Yeâu caàu ñöôïc giaûi ñaùp cuûa chaøng trai, phaàn sau laø lôøi giaûi ñaùp cuûa coâ gaùi. * GV lieân heä – môû roäng: Hình thöùc ñoái ñaùp naøy raát nhieàu trong ca dao, daân ca. Ñoá anh chi saéc hôn dao Chi saâu hôn beå, chi cao hôn trôøi? Em ôi maét saéc hôn dao Buïng saâu hôn beå, traùn cao hôn trôøi. * Trong baøi 1, vì sao chaøng trai, coâ gaùi laïi hoûi ñaùp veà nhöõng ñòa danh vôùi nhöõng ñaëc ñieåm nhö vaäy? - Ñoù laø caùch oân laïi, nhôù laïi nhöõng kieán thöùc ñòa lí vaø lòch söû. * Em coù nhaän xeùt gì veà ngöôøi hoûi vaø ngöôøi ñaùp? - Cuøng chung söï hieåu bieát, cuøng chung nhöõng tình caûmàbaøy toû tình caûm vôùi nhau. Hoï laø nhöõng ngöôøi lòch laõm, teá nhò. * Goïi HS ñoïc baøi 2. * Khi naøo ngöôøi ta noùi “ruû nhau”? - Coù quan heä gaàn guõi, thaân thieát, coù chung moái quan taâm vaø cuøng muoán laøm moät vieäc gì ñoù. - ÔÛ baøi 2 ngöôøi ruû vaø ngöôøi ñöôïc ruû cuøng muoán ñeán thaêm Hoà Göôm- moät thaéng caûnh thieân nhieân, moät di tích lòch söû, vaên hoaù. * Ñòa danh vaø caûnh trí trong baøi gôïi leân ñieàu gì? * Neâu nhaän xeùt cuûa em veà caùch taû caûnh cuûa baøi 2? * Suy ngaãm cuûa em veà caâu hoûi cuoái baøi ca “Hoûi ai gaây döïng…?” - Caâu hoûi khaúng ñònh vaø nhaéc nhôû veà coâng lao xaây döïng coâng lao cuûa oâng cha ànhaéc nhôû theá heä con chaùu phaûi tieáp tuïc giöõ gìn vaø xaây döïng non nöôùc. * Goïi HS ñoïc baøi 3. * Nhaän xeùt cuûa em veà caûnh trí xöù Hueá vaø caùch taû caûnh trong baøi 3? - Caûnh ñöôøng vaøo xöù Hueá raát ñeïp, maøu saéc toaøn laø maøu gôïi veû ñeïp neân thô, töôi maùt, soáng ñoäng. * Em haõy phaân tích ñaïi töø “ai” vaø chæ ra nhöõng tình caûm aån chöùa trong lôøi môøi, lôøi nhaén göõi “Ai voâ xöù Hueá thì voâ…”? - Ñaïi töø “Ai” raát nhieàu nghóa. Noù coù theå laø soá ít hoaëc soá nhieàu, coù theå chæ ngöôøi maø taùc giaû baøi ca tröïc tieáp nhaén göõi hoaëc höôùng tôùi ngöôøi chöa quen bieát. * Goïi HS ñoïc baøi 4. * Hai doøng thô ñaàu baøi 4 coù nhöõng gì ñaëc bieät veà töø ngöõ? Nhöõng neùt ñaëc bieät aáy coù taùc duïng, yù nghóa gì? - Doøng thô keùo daøi, gôïi söï daøi roäng to lôùn cuûa caùnh ñoàng. - Ñieäp töø, ñaûo töø, ñoái xöùng, so saùnhàcaùnh ñoàng ñeïp, truø phuù, ñaày söùc soáng. * Baøi 4 laø lôøi cuûa ai?Em hình dung ñöôïc gì qua lôøi cuûa ngöôøi aáy? Ñaây laø lôøi cuûa moät coâ gaùi ñang ñöùng giöõa moät caùnh ñoàng luùa troå meâng moâng, baùt ngaùt. Coâ ngoù beân ni, beân teâ vaø töï nghó veà mình. * Phaân tích hình aûnh coâ gaùi trong 2 doøng thô cuoái baøi? - Coâ gaùi ñöôïc so saùnh “nhö cheùn luùa ñoøng ñoøng” “ngoïn naéng hoàng ban mai”àtreû trung, ñaày söùc soángàlaøm ra caùnh ñoàng “meânh moâng, baùt ngaùt” “baùt ngaùt, meânh moâng”. * Nhö vaäy, caû baøi ca dao phaûn aùnh nhöõng veû ñaïp naøo cuûa laøng queâ? - Veû ñeïp caùng ñoàng vaø veû ñeïp con ngöôøi nôi laøng queâ. * GV giaùo duïc: Töø nhöõng veû ñeïp ñoù vaên baûn ñaõ toaùt leân tình caûm tha thieát daønh cho queâ höông vaø con ngöôøi. Ñoù laø tình caûm gì? Hoaït ñoäng 3: Toång keát. * Goïi HS ñoïc ghi nhôù SGK/40 * Neâu noäi dung, ngheä thuaät nhöõng caâu haùt veà tình yeâu queâ höông, ñaát nöôùc, con ngöôøi. - HS traû lôøi - GV nhaän xeùt, choát yù. Hoaït ñoäng 4: Luyeän taäp. * Goïi HS ñoïc vaø xaùc ñònh yeâu caàu BT1, 2 * GV höôùng daãn HS laøm. * HS leân baûng laøm - GV nhaän xeùt, söûa chöõa. I/ T×m hiÓu chung: 1. Ñoïc-Tõ khã:: SGK/38 II/ T×m hiÓu v¨n b¶n: 1. Baøi 1: - Laø lôøi hoûi ñaùp cuûa chaøng trai vaø coâ gaùi veà nhöõng caûnh vaät treân ñaát nöôùc. àTheå thô luïc baùt bieán theå haùt ñoái ñaùp. à Töï haøo veà caûng vaät cuûa queâ höông ñaát nöôùc. 2. Baøi 2: - Ñòa danh vaø caûnh trí gôïi leân tình yeâu, nieàm töï haøo veà ñaát nöôùc, nhaéc nhôû theá heä con chaùu giöõ gìn. - Giaøu aâm ñieäu, gôïi nhieàu hôn taû. 3. Baøi 3: - Gôïi nhieàu hôn taû, duøng ñaïi töø “ai”, duøng caùch so saùnh truyeàn thoáng. - Ca ngôïi veû ñeïp cuûa xöù Hueá vaø lôøi môøi, lôøi nhaén göõi chaân tình cuûa taùc giaû tôùi moïi ngöôøi. àTình yeâu, loøng töï haøo ñoái vôùi caûnh ñeïp xöù hueá. 4. Baøi 4: - Doøng thô ñöôïc keùo daøi ñieäp töø, ñaûo töø vaø ñoái xöùng, so saùnh. - Gôïi taû neùt treû trung, phôi phôùi ñaày söùc soáng cuûa moät coâ gaùi ñang ôû tuoåi thanh xuaân. -> Yeâu quyù, töï haøo veà veû ñeïp vaø söùc soáng cuûa queâ höông vaø con ngöôøi. III/ Toång keát: * Ghi nhôù: SGK/40 IV/ Luyeän taäp: * Baøi taäp 1: - Ngoaøi theå thô luïa baùt chuøm baøi naøy coøn coù: + Baøi 1: Soá tieáng khoâng phaûi laø 6 ôû doøng luïc, khoâng phaûi laø 8 ôû doøng baùt => Luïc baùt bieán theå + Baøi 3: Keát thuùc laø doøng luïc chöù khoâng phaûi laø doøng baùt. + Baøi 4: theå thô töï do , doøng thô quaù daøi * Baøi taäp 2: Tình caûm chung ñöôïc theå hieän trong 4 baøi ca dao: (Tình yeâu queâ höông ñaát nöôùc con ngöôøi ) + Nhöõng baøi ca dao ngöõ veà moâi tröôøng . “ Ñöôøng voâ xöù Ngheä quanh quanh non xanh nöôùc bieác nhö tranh hoïa ñoà” “Heát gaïo thì coù Ñoàng Nai Heát cuûa thì coù thì coù Taân Saøi chôû voâ” 4. Caâu hoûi, baøi taäp cuûng coá. * HS ñoïc phaàn ñoïc theâm SGK/40 * GV treo baûng phuï * Ñòa danh naøo sau ñaây khoâng phaûi naèm ôû Hoà Göôm? A.Chuøa Moät Coät. C. Thaùp Ruøa. B. Ñeàn Ngoïc Sôn. D. Thaùp Buùt. 5. Höôùng daãn HS töï hoïc: - Ñoái vôùi baøi hoïc oû tieát naøy: + Xem laïi noäi dung baøi hoïc. + Hoïc thuoäc loøng 4 baøi ca dao vaø ghi nhôù sgk/40ù. + Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ laøm phaàn Luyeän taäp vaø hoaøn thieän vaøo VBT. - Ñoái vôùi baøi hoïc oû tieát tieáp theo: Chuaån bò baøi Nhuõng caâu haùt than thaân. + Ñoïc vaên baûn SGK/48. + Ñoïc vaø traû lôøi caùc caâu hoûi phaàn Ñoïc-hieåu vaên baûn SGK/48. + Söu taàm theâm moät soá caâu haùt than thaân. Ng­êi duyÖt T©n D©n ngµy th¸ng n¨m 2013 Ng­êi so¹n TrÇn ThÞ Thu Hµ Tieát 11 TÖØ LAÙY. I/ Møc ®é cÇn ®¹t: Giuùp HS. 1. Kieán thöùc: - Naém ñöôïc khaùi nieäm töø laùy vaø caùc loaïi töø laùy. 2. Kó naêng: - Phaân tích caáu taïo töø, giaù trò tu töø cuûa töø laùy trong vaên baûn. - Hieåu nghóa vaø bieát caùch söû duïng moät soá töø laùy quen thuoäc ñeå taïo giaù trò gôïi hình, gôïi tieáng, bieåu caûm, ñeå noùi giaûm hoaëc nhaán maïnh. 3. Thaùi ñoä: - Giaùo duïc yù thöùc giöõ gìn söï giaøu ñeïp cuûa Tieáng Vieät. II/ Chuaån bò: - Giaùo vieân: Baûng phuï ghi caùc VD trong SGK. - Hoïc sinh: SGK, VBT, Vôû baøi soaïn. III/ Tieán trình: 1. OÅn ñònh toå chöùc vaø kieåm dieän: ( GV kieãm tra só soá HS treân lôùp ) 2. Kieåm tra mieäng: * Coù maáy loaïi töø gheùp ? Caáu taïo töøng loaïi? Cho VD moãi loaïi töø gheùp? ( 10ñ ) - Coù hai loaïi töø gheùp : Töø gheùp chính phuï vaø töø gheùp ñaúng laäp + Töø gheùp chính phuï coù tieáng chính vaø tieáng phuï boå sung yù nghóa cho tieáng chính . tieáng chính ñöùng tröôùc tieáng phuï ñöùng sau. + Töø gheùp ñaúng laäp caùc tieáng bình ñaúng nhau veà maët ngöõ phaùp ( khoâng phaân ra tieáng chính tieáng phuï) VD: TG Ñaúng laäp : Quaàn aùo , baøn gheá , nhaø cöûa , xe coä v.v.. TG Chính phuï : Xe ñaïp , nhaø aên , baùnh mì , quaït maùy.v.v.. * Neâu tính chaát nghóa cuûa töøng loaïi töø gheùp? Cho VD vaø ñaët caâu vôùi töø gheùp chính phuï? ( 10ñ ) - Nghóa töø gheùp chính phuï heïp hôn so vôùi nghóa cuûa tieáng chính , mang tính chaát phaân nghóa. - Nghóa cuûa töø gheùp ñaúng laäp khaùi quaùt hôn caùc tieáng taïo neân noù , coù tính chaát hôïp nghóa. VD: Boá toâi môùi mua moät chieác quaït maùy raát ñaïp. . 3. Baøi môùi: * Ôû lôùp 6 caùc em ñaõ bieát khaùi nieäm veà töø laùy. Ñoù laø nhöõng töø phöùc coù söï hoaø phoái aâm thanh. Vôùi tieát hoïc hoâm nay caùc em seõ naém ñöôïc caáu taïo töø laùy vaø töø ñoù vaän duïng nhöõng hieåu bieát veá caáu taïo vaø cô cheá taïo nghóa töø ñeå caùc em vaän duïng toát töø laùy. Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS ND baøi hoïc Hoaït ñoäng 1: Caùc loaïi töø laùy. * GV treo baûng phuï ghi VD SGK/41, yeâu caàu HS ñoïc VD treân baûng phuï. * Nhöõng töø laùy in ñaäm trong caùc caâu VD coù ñaëc ñieåm aâm thanh gì gioáng nhau, khaùc nhau? - Töø laùy ñaêm ñaêm coù caùc tieáng laëp laïi nhau hoaøn toaøn. - Töø laùy meáu maùo, lieâu xieâu coù söï gioáng nhau veà phuï aâm ñaàu, veà vaàn giöõa caùc tieáng. * GV treo baûng phuï: Tìm töø laùy trong caùc caâu sau vaø cho bieát chuùng thuoäc loaïi töø laùy naøo? a. Ñöôøng voâ xöù Hueá quanh quanh Non xanh nöôùc bieác nhö tranh hoaï ñoà. àTöø laùy toaøn boä. b. Em laëng leõ ñaët tay leân vai toâi. Toâi keùo em ngoài xuoáng vaø kheõ vuoát leân maùi toùc. àTöø laùy boä phaàn * GV treo baûng phuï ghi VD SGK/42. HS ñoïc VD treân baûng phuï. * Vì sao caùc töø laùy in ñaäm trong VD khoâng noùi ñöôïc laø baät baät, thaúm thaúm? - Vì ñoù laø nhöõng töø ñöôïc caáu taïo theo loái laëp laïi tieáng goác, nhöng ñeå cho deã bieát, deã nghe neân coù söï bieán ñoåi veà aâm cuoái hoaëc thanh ñieäu. * Töø laùy coù maáy loaïi? Theá naøo laø töø laùy toaøn boä, töø laùy boä phaän? - HS traû lôøi, GV choát yù. * Goïi HS ñoïc ghi nhôù SGK/42. Hoaït ñoäng 2: Nghóa cuûa töø laùy. * Nghóa cuûa töø laùy ha haû, oa oa, tích taéc, gaâu gaâu ñöôïc taïo thaønh do ñaëc ñieåm gì veà aâm thanh? - Ñöôïc taïo thaønh nhôø ñaëc ñieåm aâm thanh cuûa tieáng (nhaùy laïi tieáng keâu, tieáng ñoäng). * Caùc töø laùy trong moãi nhoùm sau ñaây coù ñieåm gì chung veà aâm thanh vaø veà nghóa? a. lí nhí, li ti, ti hí: Gôïi taû nhöõng aâm thanh, hình daùng nhoû beù coù chung khuoân vaàn i. b. nhaáp nhoâ, phaäp phoàng, baäp beành: Gôïi taû nhöõng hình aûnh, ñoäng taùc leân xuoáng 1 caùch lieân tieáp, coù chung khuoân vaàn aâp. * So saùnh nghóa cuûa caùc töø laùy meàm maïi, ño ñoû vôùi nghóa cuûa caùc tieáng goác laøm cô sôû cho chuùng: meàm, ñoû. * Tìm caùc töø laùy coù nghóa maïnh hôn hoaëc nheï hôn so vôùi tieáng goác? - Thaêm thaúm maïnh hôn thaúm. - Khe kheõ nheï hôn kheõ. * Nghóa cuûa töø laùy nhö theá naøo so vôùi tieáng goác? - HS traû lôøi – GV. * HS ñoïc ghi nhôù SGK/42 Hoaït ñoäng 3: Luyeän taäp * Goïi HS ñoïc vaø xaùc ñònh yeâu caàu BT1, 2, 3,4,5,6. * Thaûo luaän nhoùm: Chia lôùp thaønh 6 nhoùm. - Nhoùm 1: Baøi taäp 1 - Nhoùm 2: Baøi taäp 2 - Nhoùm 3: Baøi taäp 3 - Nhoùm 4: Baøi taäp 4 - Nhoùm 5: Baøi taäp 5 - Nhoùm 6: Baøi taäp 6 * Ñaïi dieän nhoùm trình baøy treân baûng - Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt. * GV nhaän xeùt, söûa sai. a) Nhoû nhaén: - Baïn Lan coù ñoâi baøn tay nhoû nhaén thaät deã thöông. b) Nhoû nhaët: - Chuùng ta caàn quan taâm ñeánvaán ñeà lôùn hôn ñöøng ñeå yù ñeán nhöõng chuyeän nhoû nhaët aáy. c) Nhoû nheõ: - Baïn aáy aên noùi thaät nhoû nheõ. d) Nhoû nhen - Laø baïn beø vôùi nhau khoâng neân coù thoùi ganh tò nhoû nhen e) Nhoû nhoi : Tuy moùn tieán nhoû nhoi cuõng goùp phaàn xoa dòu noåi ñau ñoà baøo bò luõ luït. - So saùnh nghóa töø laùy: + Gioáng: cuøng moät tieáng goác “nhoû”. + Khaùc: saéc thaùi. I/ Caùc loaïi töø laùy: - Ñaêm ñaêm. àTöø laùy toaøn boä. - Meáu maùo, lieâu xieâu. àTöø laùy boä phaän * Ghi nhôù: SGK/42 II/ Nghóa cuûa töø laùy: - meàm maïi nhaán maïnh hôn meàm. - ño ñoû giaûm nheï ñi so vôùi ñoû. ànghóa cuûa töø laùy coù theå giaûm nheï hoaëc nhaán maïnh hôn so vôùi tieáng goác. * Ghi nhôù: SGK/42 IV/ Luyeän taäp: * Baøi taäp 1:Tìm töø laùy vaø phaân loaïi: - Laùy toaøn boä: baàn baät, thaêm thaúm,chieâm chieáp, - Laùy boä phaän: nöùc nôû,töùc töôûi, roùn reùn, laëng leõ, röïc rôõ, ríu ran,naëng neà. * Baøi taäp 2: Ñieàn caùc tieáng taïo töø laùy: - Laáp loù - Khang