Giáo án Ngữ văn 7 - Tuần 31 - Tiết 117 đến tiết 119

Tiết 117- 118 QUAN ÂM THỊ KÍNH Ngày dạy: 1. Mục tiêu : 1.1. Kiến thức - Học sinh cĩ hiểu biết sơ giản về chèo cổ ; Hiểu giá trị nội dung và những đặc điểm nghệ thuật tiêu biểu của vở chèo Quan Âm Thị Kính; nội dung ý nghĩa và một vài đặc điểm nghệ thuật của đoạn trích Nỗi oan hại chồng. 1.2. Kĩ năng - HS cĩ kĩ năng đọc diễn cảm kịch bản chèo theo kiểu phân vai; phân tích mâu thuẫn nhân vật và ngơn ngữ thể hiện trong một trích đoạn chèo. 1.3. Thái độ - HS cĩ thái độ cảm thơng thương xĩt cho số phận của người phụ nữ trong xã hội xưa và trân trọng phẩm chất cao đẹp của họ; lên án sự bất cơng. 2.Trọng tâm: Nội dung và nghệ thuật vở chèo. 3. ChuÈn bÞ: 3.1. Gi¸o viªn: Tham khảo thêm thể loại chèo 3.2. Häc sinh: Chuẩn bị bài 4. Các bước lên lớp : 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: 7A1:TS / Vắng: 7A2:TS / Vắng: 4.2. Kiểm tra miệng : 1/Nªu nh÷ng nÐt ®Ỉc s¾c cđa ca HuÕ? (5đ) 2/Hãy kể tên các làn điệu dân ca xứ Huế?(5đ) Ca Huế , thanh tao , lịch sự nhã nhặn sang trọng và duyên dáng từ nội dung đến hình thức , từ cách diễn đạt đến cách thưởng thức , từ ca công đến các nhạc công , cảnh sông nước thơ mộng quả là một thú vui tao nhã. a) Các làn điệu dân ca Huế: - Chèo cạn , bà thai , hò đưa linh (buồn bã) - Hò giã gạo , ru em , giã vôi , giả điệp , ( náo nức nồng hậu tình người) - Hò lơ , hò ô , xay lúa , hò nện gần gủi với dân ca Nghệ Tĩnh. - Nam ai , Nam bình, quả phụ , tương tư khúc , hành vân ( Buồn bã man mác thương cảm bi ai) - Tứ đại cảnh không vui không buồn . 4.3 Bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG 1 GV h­íng dÉn HS c¸ch ®äc GV ®äc mÉu mét ®o¹n Gäi hs ®äc - HS đọc phần đoạn trích : Phân vai Thiện Sĩ, Sùng bà, Sùng ông, Thị Kính, Mãng ông. - Chú ý : Thị Kính : dịu dàng, nhẫn nhục, buồn rầu. Gäi hs tãm t¾t néi dung cđa ®o¹n trÝch GV h­íng dÉn hs t×m hiĨu mét sè tõ khã trong sgk ?V¨n b¶n thuéc thĨ lo¹i g×? ?ChÌo lµ g× GV nãi thªm * Tính truyện của chèo được khai thác từ truyện cổ tích và truyện nôm xoay quanh bi cực – thái lai (đau khổ, oan trái – tốt đẹp, yên vui). Tính truyện giáo huấn theo quan niệm “ở hiền gặp lành, ở ác gặp dữ” ?PTB§ cđa v¨n b¶n lµ g×? ? Đoạn trích thuộc vị trí nào của vở chèo ? Trích đoạn có mấy nhân vật ? những nhân vật nào là nhân vật chính thể hiện xung đột kịch ? Tr­íc khi m¾c oan , t×nh c¶m ThÞ KÝnh dµnh cho chång ntn? Chi tiÕt nµo thĨ hiƯn ®iỊu ®ã? ?V× sao ThÞ kÝnh l¹i cã ý ®Þnh c¾t r©u cho chång? ? Qua cử chỉ lời nói của Thị Kính ở đây, em thÊy TK lµ ng­êi ntn? '?TK ng­êi phơ n÷ , ng­êi vỵ ntn? I. §äc , tãm t¾t, chĩ thÝch 1. §äc 2. Tãm t¾t 3.Chĩ thÝch 1/ThĨ lo¹i: Chèo là loại kịch hát, múa dân gian, kể chuyện diễn tích bằng hình thức sân khấu. Sân khấu chèo có tính tổng hợp. Đây là kịch, hát, múa. - Chèo thuộc loại sân khấu kể chuyện để khuyến giáo đạo đức, kết hợp chặt chẽ giữa cái bi và cái hài. - Chèo có một số loại nhân vật truyền thống với những đặc trưng tính cách riêng. - Sân khấu chèo có tính ước lệ và cách điệu cao. Điều này thể hiện rõ nhất ở nghệ thuật hoá trang nghệ thuật hát và múa. -PTB§:tù sù Vị trí đoạn trích thuộc phần 1 của vở chèo. II. T×m hiĨu v¨n b¶n 1. C¶nh tr­íc khi m¾c oan -Hành động Thị Kính dọn kỉ, ngồi quạt cho chồng. -TK muèn lµm ®Đp cho chång m×nh Tr­íc ®Đp mỈt chång sau ®Đp mỈt ta D¹ th­¬ng chång lßng thiÕp sao an ->TK tØ mØ , ch©n thËt trong t×nh yªu. ® Vợ thương chồng, vì chồng. Tình cảm chân thật tự nhiên.Mong muèn h¹nh phĩc løa ®«i tèt ®Đp. - HS đọc lại “Hú vía, kề cổ mày … về cùng cha con ơi !” ?ViƯc TK c¾t r©u chång bÞ Sïng bµ khÐp vµo téi g×? ?§Ĩ luËn téi TK , bµ ®· c¨n cø vµo nh÷ng ®iĨm nµo? Nh÷ng lêi buéc téi cđa SB ntn? ?Hành động của Sùng bà đối với Thị Kính ntn? ?TÊt c¶ nh÷ng cư chØ hµnh ®éng cđa SB cho ta thÊy SB lµ ng­êi cã tÝnh c¸ch ntn? ?SB thuéc lo¹i nh©n vËt nµo trong chÌo -Nh©n vËt ''mơ ¸c'' b¶n chÊt tµn nhÉn, ®éc ®Þa ?Khi bÞ khÐp téi giÕt chång, TK ®· cã nh÷ng lêi nãi , cư chØ nµo? ?Nh÷ng lêi nãi vµ cư chØ cđa TK thĨ hiƯn tÝnh c¸ch g×? ?Nh÷ng lêi van xin cđa TK ®· ®­ỵc ®¸p l¹i ntn? ?Em h·y h×nh dung t©m tr¹ng cđa TK lĩc nµy? ?C¶m xĩc cđa em khi chøng kiÕn nçi oan cđa TK ntn? ?Trong chÌo TK ®¹i diƯn cho lo¹i nh©n vËt nµo? -Nh©n vËt n÷ chinhsbanr chÊt ®øc h¹nh nÐt na ?Xung ®ét kÞch thĨ hiƯn cao nhÊt ë sù viƯc nµo?V× sao? ?Sau khi mäi ng­êi rêi khái , TK ph¶i ra ®i , nµng ®· cã nh÷ng hµnh ®éng cư chØ g×? ?ThĨ hiƯn t©m tr¹ng , tính cách g×? ?TK cã ý nghÜ vµ quyÕt ®Þnh g×?quyết định ®ã thĨ hiƯn tÝnh c¸ch g× vđa TK? ?TK ®· nghÜ tíi con ®­êng nµo ®Ĩ gi¶i oan cho m×nh? ?§©y lµ con ®­êng ntn? Em thÊy sè phËn cđa ng­êi phơ n÷ trong x· héi pk ntn? ?NghƯ thuËt tiªu biĨu cđa vb? ? Qua cử chỉ hành động, ngôn ngữ của các nhân vật, vấn đề mà trích đoạn “Nỗi oan hại chồng” muốn thể hiện ở đây là gì ? Gäi hs ®äc ghi nhí . Luyện tập : - Tóm tắt ngắn gọn trích đoạn “Nỗi oan hại chồng” - Thảo luận : a) Nêu chủ đề chính của trích đoạn “Nỗi oan hại chồng” ® Thể hiện những phẩm chất tốt đẹp cuối cùng nỗi oan bi thảm, bế tắc của người phụ nữ và những đối lập giai cấp thông qua xung đột gia đình, hôn nhân trong xã hội phong kiến. b) Em hiểu thế nào về thành ngữ “Oan Thị Kính” ® Nói về những oan ức quá mức, cùng cực và không thể nào giải bày được. 2. Trong khi m¾c oan -KhÐp TK vµo téi giÕt chång Cái con mặt sứa gan hùm này ! Mày định giết con bà à ? -Nh÷ng lêi buéc téi +Tuồng bay mèo mả gà đồng. + Này con kia ! Mày có trót say hoa đắm nguyệt. Đã trên dâu dưới bộc hẹn hò. + Chém bổ, băm vằm xả xích mặc! Gai say lập chí giết chồng ? ->Cho r»ng TK lµ lo¹i ®µn bµ h­ ®èn, l¼ng l¬ + Trứng rồng lại nở ra rồng. Liu điu lại nở ra dòng liu điu + Nhà bà đây các môn lệnh tộc Mày là con nhà cua ốc. + Đồng nát thì về Câu Nôm. Gái nỏ mồm thì về với cha. ->Cho r»ng TK lµ con nhµ thÊp hÌn kh«ng xøng ®¸ng vøi nhµ bµ ->Tù nghÜ ra téi ®Ĩ g¸n cho TK. Lêi lÏ l¨ng nhơc , hèng h¸ch -Hµnh ®éng +Dĩi TK ng· xuèng +B¾t TK ngưa mỈt lªn +TK ch¹y theo van xin , SB dĩi tay TK ng· khơy xuèng =>Lµ ng­êi ®µn bµ ®éc ¸c , tµn nhÉn vµ bÊt nh©n 3.Nh©n vËt ThÞ KÝnh - Lêi nãi +L¹y cha ,l¹y mĐ !Con xin tr×nh cha mĐ... +Giêi ¬i! MĐ ¬i, oan cho con l¾m mĐ ¬i! +Oan thiÕp l¾m chµng ¬i! -Cư chØ: +VËt v· khãc +Ngưa mỈt rị r­ỵi +Ch¹y theo van xin ->Lêi nãi rÊt hiỊn, rÊt Ýt, yÕu ®uèi ,nhÉn nhơc. -khi van xin +Chång :im lỈng +MĐ chång: cù tuyƯt +Bè chång:®ång t×nh víi mĐ chång ->TK ®¬n ®éc, ®au khỉ vµ bÊt lùc -Xãt th­¬ng cho TK, c¨m ghÐt sù bÊt nh©n cđa g® SB. -Xung ®ét kÞch cao nhÊt: SB cho gäi M·ng «ng ®Õn ®Ĩ tr¶ TK ->Béc lé cùc ®iĨm tÝnh c¸ch bÊt nh©n cđa SB vµ nçi bÊt h¹nh lín nhÊt cđa TK 4. Sau khi bÞ oan -quay vµo nh×n tõ c¸i kØ ®Õn s¸ch,thĩng kh©u.. ->Nuèi tiÕc , xãt xa cho h¹nh phĩc løa ®«i bÞ tan vì -Kh«ng vỊ cïng cha , ph¶i sèng ë ®êi míi mong tá râ ng­êi ®oan chÝnh ->TK Kh«ng cam chÞu oan sai , muèn tù t×m c¸ch gi¶i oan cho m×nh -§i tu hµnh ®Ĩ cÇu phËt tỉ chøng minh cho sù trong s¹ch cđa m×nh ->Ph¶n ¸nh sè phËn bÕ t¾c cđa ng­êi phơ n÷ trong xh phong kiÕn 5. Tỉng kÕt -NghƯ thuËt Dïng v¨n vÇn ®i liỊn víi c¸c ®iƯu h¸t T¹o ra xung ®ét kÞch NghƯ thuËt x©y dùng nh©n vËt t­¬ng ph¶n -Néi dung Ghi nhớ : SGK 121 III. Luyện tập : 1. Tóm tắt đoạn trích 2. Chủ đề 3. Thành ngữ : “Oan Thị Kính” 4.4.Câu hỏi,bài tập củng cố: C¶m xĩc cđa em sau khi t×m hiĨu xong v¨n b¶n lµ g×? H·y kĨ mét vë chÌo mµ em yªu thÝch 4.5Hướng dẫn HS tự học ở nhà : - Nắm tóm tắt đoạn trích. - Nắm tư tưởng chủ đề của đoạn trích và tính cách hai nhân vật chính (Thị Kính và Sùng bà) - Soạn bài :Tìm hiểu chung về văn bản hành chính 5/Rút kinh nghiệm Tiết119 TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN HÀNH CHÍNH Tuần 31 Ngày dạy: 1. Mục tiêu: 1.1.Kiến thức: Hiểu biết chung về đặc điểm văn bản hành chính:hoàn cảnh , mục đích ,nội dung , yêu cầu ,các loại văn bản thường gặp trong cuộc sống 1.2.Kĩ năng : - Nhận biết được các loại văn bản hành chính thường gặp trong đời sống. Học sinh viết được văn bản hành chính đúng quy cách. 1.3.Thái độ: Học sinh có ý thức sử dụng đúng đắn các văn bản hành chính. 2.Trọng tâm: đặc điểm văn bản hành chính 3. Chuẩn bị: 3.1.Giáo viên: văn bản hành chính mẫu. 3.2.Học sinh: sưu tầm văn bản hành chính mẫu 4. Tiến trình lên lớp: 4.1: Ổn định tổ chức và kiểm diện: 7A1:TS / Vắng: 7A2:TS / Vắng: 4.2. Kiểm tra miệng:(Không) 4.3. Bài mới: Hoạt động 1: Tìm hiểu thế nào là văn bản hành chính. ² HS đọc quan sát tìm hiểu 3 văn bản trong sgk. (?) Khi nào người ta cần viết các văn bản thông báo , đề nghị và bào cáo? (?) Hãy cho biết mỗi văn bản trên nhằm mục đích gì? à Báo cáo nhằn tổng kết , nêu những gì đã làm để cấp trên biết . (?) Ba văn bản áy có gì giống nhau và khác nhau hình thức trình bày của ba văn bản này có gì khác với các văn bản truện , thơ mà các em đã học ( Gv cho học sinh thảo luận nhanh theo cặp 2 em) ² GV gọi học sinh trả lời sau khi thảo luận xong. à Giống: hình thức trình bày theo một số mục nhất định ( theo mẫu) à Khác: Mục đích nội dung trình bày trong mỗi văn bản. ð Các văn bản trên khác với tác phẩm thơ văn :Thơ văn dùng hư cấu tưởng tượng . Còn văn bản hành chính không hư cấu tưởng tượng . Ngôn ngữ thơ văn được viết theo ngôn ngữ nghệ thuật . (?) Em có thấy loại văn bản nào tương tự hai loại văn bản trên ? (?)Từ ba văn bản trên người ta gọi đó là văn bản hành chính hoặc hành chính công vụ . Vậy em rút đặc điểm của các loại văn bản hành chính ? ( Mục đích , nội dung , hình thức , trình bày ) ² HS trả lời(đọc nghi nhớ sgk trang 110) Hoạt động 2 : hướng dẫn học sinh luyện tập: ² Gọi học sinh đọc yêu cầu bài tập I Thế nào là văn bản hành chính? - Khi truyền đạt một vấn đề gì đó quan trọng xuống cấp thấp hơn hoặc muốn cho nhiều người biết thì dùng văn bản hành chính. - Khi cần đề bạt nguyện vọng chính đáng nào đó của cá nhân hay tập thể đơn vị cá nhân hoặc cơ quan có thẩm quyền giải quyết thì người ta dùng văn bản đề nghị (Kiến nghị) - Khi cần thông báo một vấn đề gì đó lên cấp cao hơn thì dùng văn bản báo cáo. - Cấp trên không bào giờ dùng văn bản báo cáo đối với cấp dưới và ngược lại cấp dười không bao giờ dùng văn bản thông báo đối với cấp trên “đề nghị” Cũng chỉ dùng trong trường hợp cấp dưới đề nghị lên trên (Thấp đề nghị cao) à Biên bản sơ yếu lí lịch , giấy khai sinh , hợp đồng , giấy chứng nhận , đơn xin nghĩ học II Luyện tập: Những tình huống dùng văn bản hành chính: 1. Văn bản thông báo. 2. Văn bản báo cáo. 4. Viết đơn xin nghĩ học. 5. Văn bản đề nghị. Những trường hợp không viết văn bản hành chính. 3. Dùng phương thức biểu cảm 6. Dùng phương thức kể tả để tái hiện lại buổi tham quan cho bạn nghe. 4.4) Câu hỏi,bài tập củng cố: Văn bản hành chính là gì? Là một văn bản dùng truyền đạt những nội dung và yêu cầu nào đó từ cấp trên xuống hoặc bày tỏ những ý kiến nguyện vọng của cá nhân hay tập thể tới các cơ quan và người có thẩm quyền để giải quyết. 4.5) Hướng dẫn học sinh tự học: Học bài , thuộc ghi nhớ.Soạn bài : “ Văn bản đề nghị” 5/ Rút kinh nghiệm: Tiết 120 Ngày soạn : VĂN BẢN ĐỀ NGHỊ 1. Mục tiªu : 1.1. Kiến thức - Häc sinh n¾m ®­ỵc ®Ỉc ®iĨm cđa v¨n b¶n ®Ị nghÞ: hoàn cảnh , mục đích, yêu cầu , nội dung và cách làm loại văn bản này. 1.2. Kĩ năng - Nhận biết v¨n b¶n ®Ị nghÞ; viết văn bản đề nghị đúng quy cách; nhận ra được những sai sĩt thường gặp khi viết văn bản đề nghị. 1.3. Thái độ. - Cĩ ý thức tìm hiểu các mẫu VB đề nghị để trau dồi kiến thức về văn bản đề nghị. 3. ChuÈn bÞ: 3.1. Gi¸o viªn: Tham khảo mẫu văn bản 3.2. Häc sinh: ®äc tr­íc bµi 4. Tiến trình : 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: 7A1:TS / Vắng: 7A2:TS / Vắng: 4.2. Kiểm tra miệng : 4.3 Bài mới : Ho¹t ®éng cđa GV vµ HS Néi dung HS đọc hai văn bản đề nghị / SGK 124, 125 ? Hai văn bản trên đã đề nghị điều gì ? ? Từ hai văn bản trên, em hãy cho biết khi nào thì làm văn bản đề nghị ? ® Ghi nhớ chấm 1 SGK / 126 I. Đặc điểm của văn bản đề nghị : 1. vÝ dơ 2. NhËn xÐt + Văn bản 1 : Đề nghị cô giáo chủ nhiệm cho sơn lại bản đen của lớp. + Văn bản 2 : Đề nghị giải quyết việc lấn chiếm trái phép của một số hộ gây hậu qủa xấu về vệ sinh môi trường trong khu tập thể. Ghi nhớ : SGK / 126 ? Em hãy nêu nhận xét nội dung hình thức của hai văn bản đề nghị đó ? ? Hãy nêu một tình huống trong sinh hoạt và học tập ở trường lớp mà em thấy cần viết giấy đề nghị ? ® Đề nghị ban giám hiệu nhà trường cho thay các bóng đèn bị hỏng của lớp. HS phân biệt tình huống nào phải viết văn bản đề nghị. -H×nh thøc: Ngắn gọn, rõ ràng (nêu được các mục : ai đề nghị, đề nghị ai ? đề nghị điều gì ?) a. Có một bộ phim truyện rất hay, liên quan đến tác phẩm đang học, cả lớp cần đi xem tập thể. ® Viết văn bản đề nghị cho cả tập thể lớp đi xem vì bộ phim có liên quan đến nội dung học tập. b. Em đi học nhóm, do sơ ý nên bị kẻ gian lấy mất xe đạp. ® Viết văn bản tường trình việc mất xe đạp. c. Sắp thi học kỳ, cả lớp cần trao đổi thêm về môn toán. ® Viết văn bản đề nghị GV chủ nhiệm hoặc giáo viên bộ môn toán bố trí buổi phụ đạo. d. Trong giờ học, em và bạn cãi nhau gây mất trật tự, thầy cô giáo phải dừng lại giải quyết ® Viết văn bản kiểm điểm cá nhân vì đã phạm lỗi trong giờ học. ? Hãy đọc hai văn bản đề nghị trên và xem các mục được trình bày theo thứ tư II. Cách làm văn bản đề nghị : 1. Tìm hiểu cách làm văn bản ï nào ? ? Cả 2 văn bản có điều gì giống và khác nhau ? ? Những phần nào là quan trọng trong cả hai văn bản đề nghị ? ? Từ 2 văn bản trên, em hãy rút ra cách làm một văn bản đề nghị ? ? Em hãy nêu dàn mục của một văn bản đề nghị ? ® Phần dàn mục SGK / 126 đề nghị : -Quốc hiệu, ngày và nơi làm giấy đề nghị, gởi ai, ai gởi, đề nghị điều gì ? Đề nghị để làm gì ? - Giống : Cách trình bày các mục. - Khác : nội dung đề nghị. a. Các phần quan trọng : + Ai đề nghị ? + Đề nghị ai ? + Đề nghị điều gì ? + Đề nghị để làm gì ? * Ghi nhớ : sgk/126 2. Dàn mục một văn bản đề nghị : + Quốc hiệu và tiên ngữ. + Địa điểm làm giấy đề nghị và ngày tháng. + Tên văn bản. + Nơi nhận đề nghị. + Người (tổ chức) đề nghị. + Nêu sự việc lý do và ý kiến cần đề nghị với nơi nhận. + Ký tên. ? Theo em tên văn bản đề nghị thường được viết như thế nào ? ® ? Các mục trong văn bản đề nghị được trình bày ra sao ? 3. Lưu ý : -Tªn v¨n b¶n viết in hoa, khổ chữ to. -Tr×nh bµy c¸c mơc + Khoảng cách mỗi phần : cách nhau 2 – 3 dòng + Không viết sát lề giấy. + Không để phần trên và phần dưới trang giấy có khoảng trống quá lớn. Luyện tập. Bài tập 1 : HS trao đổi, rút ra nhận xét. Bài tập 2 : thảo luận nhóm III. Luyện tập : + Giống nhau : Lí do viết đơn và lí do viết văn bản đề nghị đều là những nhu cầu, nguyện vọng chính đáng. + Khác nhau : Bài tập a : nguyện vọng cá nhân Bài tập b : nhu cầu của một tập thể. * Các lỗi thường mắc 4.4. Câu hỏi,bài tập củng cố : Dàn mục một văn bản đề nghị : + Quốc hiệu và tiên ngữ. + Địa điểm làm giấy đề nghị và ngày tháng. + Tên văn bản. + Nơi nhận đề nghị. + Người (tổ chức) đề nghị. + Nêu sự việc lý do và ý kiến cần đề nghị với nơi nhận. + Ký tên. 4.5. Hướng dẫn HS tự học: Học thuộc lòng ghi nhớ. Thuộc dàn bài của văn bản đề nghị. Chuẩn bị bài : Oân tập văn học TRẢ BÀI VIẾT TẬP LÀM VĂN SỐ 6 Tiết 118 Ngày dạy 1. Mục tiêu: Giúp học sinh. Kiến thức: Củng cố kiến thức và kĩ năng đã học về cách làm bài tập làm văn giải thích về tạo văn bản cách dùng từ đặt câu . Tự đánh giá đúng hơn về chất lượng làm bài của mình về trình độ tập làm văn của bản thân . Nhờ đó có kinh nghiệm và quyết tâm cân thiết để làm tốt hơn nữa ở những bài sau Kĩ năng: Viết được bài văn giải thích theo bố cục Tư tưởng: Giáo dục học sinh tính tự giác trong sửa lỗi sai trong bài viết. 2. Chuẩn bị: Giáo viên: Bài viết TLV số 6 chấm xong , giáo án , bảng thống kê điểm. Học sinh: Sửa sai , VBT. 3 Phương pháp dạy học. - Phát vấn , đàm thoại , phân tích 4. Tiến trình lên lớp: 4.1: Ổn định lớp: Kiểm diện học sinh 4.2: Kiểm tra bài cũ: (không) 4.3: Bài mới : Giới thiệu bài. Hoạt động 1: Ghi đề. ² GV gọi học sinh nhắc lại đề bài , Gv ghi đề lên bảng. Hoạt động 2: Phân tích đề: (?) Đề bài thuộc thể loại gì? (?) Yêu cầu của đề là gì? Hoạt động 3 : Xây dựng dàn ý. (?) Mở bài nêu gì? (?)Phần thân bài nêu gì? Giải thích thế nào? (?) Kết bài nêu gì? Hoạt động 4 : Sửa lỗi Sửa lỗi phổ biến 1. Lỗi chính tả: 2. Lỗi cấu trúc ngữ pháp: 3. Sai kiến thức: 4. Bố cục: Bố cục chưa chặt chẽ Phần thân bài học sinh viết có một đoạn chưa chia ra từng ý. 5. Sử dụng dấu câu: Chưa sử dụng đúng dấu câu. Toàn phần thần bài không sử dụng dấu câu( Một số bài viết) Một số bài viết , chữ viết xấu cẩu thả đến khó xem. Hoạt động 5: Củng cố Hoạt động 6: Đọc bài văn hay: Hoạt động 7: Trả bài cho học sinh và công bố điểm. (GV trả bài cho học sinh gọi điểm vào sổ) I Ghi đề *§Ị bµi: Mét nhµ v¨n cã nãi “ S¸ch lµ ngän ®Ìn s¸ng bÊt diƯt cđa trÝ tuƯ con ng­êi”. H·y gi¶i thÝch néi dung c©u nãi ®ã! II. Phân tích đề: Thể loại : Giải thích III. Xây dựng dàn ý: 1/,Më bµi: (1,5đ) -DÉn d¾t vÊn ®Ị:Chĩng ta ngµy nay biÕt ®­ỵc nh÷ng thµnh tùu nỉi bËt cđa nỊn v¨n minh nh©n lo¹i lµ nhê cã s¸ch. -Nªu vÊn ®Ị cÇn gi¶i thÝch: ChÝnh v× vËy mét nhµ v¨n nãi: “S¸ch lµ ngän ®Ìn s¸ng bÊt diƯt cđa trÝ tuƯ con ng­êi” 2/,Th©n bµi: (7đ) *Gi¶i thÝch ý nghÜa cđa c©u nãi: -§Ìn lµ g×?-§Ìn lµ vËt ch¸y chiÕu s¸ng, trong ®ªm tèi ®Ìn soi râ mäi vËt xung quanh. -S¸ch lµ ngän ®Ìn s¸ng bÊt diƯt tøc lµ s¸ch lµ ngän ®Ìn ®­ỵc th¾p lªn tõ trÝ tuƯ con ng­êi ,soi ®­êng ®­a con ng­êi ra khái chèn tèi t¨m cđa sù kh«ng hiĨu biÕt *Gi¶i thÝch c¬ së ch©n lý cđa c©u nãi: -Kh«ng thĨ nãi mäi cuèn s¸ch ®Ịu lµ nguån s¸ng bÊt diƯt cđa trÝ tuƯ con ng­êi. Nh­ng nh÷ng cuèn s¸ch cã gi¸ trÞ th× ®ĩng lµ nh­ thÕ. Bëi v×: +Nh÷ng cuèn s¸ch cã gi¸ trÞ ghi l¹i nh÷ng hiĨu biÕt quÝ gi¸ nhÊt mµ con ng­êi ®ĩc rĩt ®­ỵc trong s¶n xuÊt, trong chiÕn ®Êu, trong c¸c quan hƯ x· héi nh­ nh÷ng c©u tơc ng÷ tuy ng¾n ngän nh­ng chøa ®ùng bao kinh nghiƯm quÝ b¸u cđa nh©n d©n ta. +Nh÷ng hiĨu biÕt ®­ỵc s¸ch ghi l¹i kh«ng chØ cã Ých cho mét thêi mµ cã Ých cho mäi thêi ®¹i. MỈt kh¸c nhê cã s¸ch ¸nh s¸ng Êy cđa trÝ tuƯ sÏ ®­ỵc truyỊn l¹i cho c¸c ®êi sau.V¨n b¶n “ thÇy thuèc giá cèt nhÊt ë tÊm lßng” kh«ng chØ ghi l¹i kinh nghiƯm ch÷a bƯnh cđa TuƯ TÜnh mµ cßn nãi lªn y ®øc cđa ng­êi ®Ĩ mäi thÕ hƯ sau nµy häc tËp. +§©y lµ ®iỊu ®­ỵc nhiỊu ng­êi thõa nhËn. Bëi vËy trong thùc tÕ cã nhiỊu ng­êi tõng kh¼ng ®Þnh “ s¸ch lµ ng­êi b¹n tèt cđa con ng­êi”, “ s¸ch nu«i d­ìng t©m hån con ng­êi”. *Gi¶i thÝch sù vËn dơng ch©n lý trong c©u nãi” s¸ch lµ ngän ®Ìn bÊt diƯt cđa trÝ tuƯ con ng­êi”: -CÇn ph¶i ch¨m ®äc s¸ch ®Ĩ hiĨu biÕt nhiỊu h¬n vµ sèng tèt h¬n. -CÇn ph¶i chän s¸ch tèt, s¸ch hay ®Ĩ ®äc. Kh«ng ®äc s¸ch cã néi dung kh«ng lµnh m¹nh, s¸ch cã néi dung xÊu. -CÇn tiÕp nhËn ¸nh s¸ng trÝ tuƯ chøa ®ùng trong s¸ch, häc hiĨu néi dung s¸ch vµ lµm theo s¸ch. 3/,KÕt bµi: (1,5đ) -Kh¸i qu¸t l¹i gi¸ trÞ , tÇm quan trong cđa s¸ch: S¸ch lµ nguån s¸ng ®­ỵc th¾p lªn tõ trÝ tuƯ con ng­êi , soi s¸ngcho con ng­êi kh«ng chØ trong qu¸ khø, hiƯn t¹i mµ cßn s¸ng m·i trong t­¬ng lai. V. Củng cố: Đọc kỉ đề bài Xác định yêu cầu của đề và tìm ý. Lập dàn ý trước khi viết bài Viết bài theo dàn ý mỗi đoạn diễn đạt một ý. Chú ý chữ viết , lỡi chính tả , cấu trúc ngữ pháp, cách trình bày. VI. Đọc bài văn hay VII. Trả bài công bố điểm: 4.4: Củng cố và luyện tập: (?)Nhắc lại các bước làm bài tập làm văn lập luận giải thích? Tìm hiểu đề tìm ý. Lập dàn bài Viết bài Đọ lại và sửa chữa 4.5: Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà. Về nhà tiếp tục sửa lỗi để hoàn thiện bài viết Chuẩn bị tiết sau: “bài Quan Aâm Thị Kính” Xem đọc trước và trả lời câu hỏi SGK trang 120. Soạn và trả lời trong VBT. 5. Rút kinh nghiệm: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ Ngày soạn : 27/3/2010 TiÕt 119 : dÊu chÊm lưng vµ dÊu chÊm phÈy I/ Mơc tiªu bµi häc:Giĩp h/sinh: - N¾m ®­ỵc c«ng dơng cđa dÊu chÊm lưng vµ dÊu chÊm phÈy - BiÕt dïng dÊu chÊm lưng vµ dÊu chÊm phÈy khi viÕt. -Yªu thÝch m«n häc II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: Gi¸o ¸n, b¶ng phơ, m ẫu văn 2. Häc sinh: ®äc tr­íc bµi III/ C¸c b­íc lªn líp 1 ỉn ®Þnh líp: 2KiĨm tra bµi cị: ? ThÕ nµo lµ phÐp liƯt kª ? Cã mÊy kiĨu liƯt kª ? - Lµm bµi tËp. 3 Bµi míi: Ho¹t ®éng cđa gv vµ hs Néi dung - G/v viÕt VD lªn b¶ng phơ. - H/s ®äc, nhËn xÐt VD. ? Trong c©u a) dÊu chÊm lưng dïng ®Ĩ lµm g× ? ? C©u b) dÊu chÊm lưng dïng ®Ĩ lµm g× ? ? C©u c) dÊu chÊm lưng dïng ®Ĩ lµm g× ? ? VËy trong v¨n th¬ dÊu chÊm lưng ®­ỵc sư dơng cã c«ng dơng g× ? (H/s ®äc ghi nhí.) (G/v cho häc sinh ®äc c¸c vÝ dơ viÕt trªn b¶ng phơ.) ? Cho biÕt chøc n¨ng cđa dÊu ; trong c¸c vÝ dơ ? ? C¸c bé phËn c©u ®­ỵc ng¨n c¸ch bëi c¸c dÊu ; cã quan hƯ víi nhau n/t/n ? ? VÝ dơ nµo cã thĨ thay thÕ dÊu ; b»ng dÊu phÈy. VÝ dơ nµo kh«ng thĨ thay thÕ ®­ỵc ? V× sao ? ? DÊu ; cã t¸c dơng g× ? I. dÊu chÊm lưng: 1. VÝ dơ: 2. NhËn xÐt: a) Tá ý cßn nhiỊu vÞ anh hïng d©n téc n÷a ch­a ®­ỵc liƯt kª. b) BiĨu thÞ sù ng¾t qu·ng trong lêi nãi cđa nh©n vËt do qu¸ mƯt vµ ho¶ng sỵ. - Lµm giµu nhÞp ®iƯu c©u v¨n, chuÈn bÞ cho sù xuÊt hiƯn bÊt ngê cđa tõ "b­u thiÕp". * Ghi nhí: SGK. Ii. dÊu chÊm phÈy: 1. VÝ dơ: SGK. 2. NhËn xÐt: a) §¸nh dÊu ranh giíi gÜ­a 2 vÕ cđa mét c©u ghÐp. b) Ng¨n c¸ch c¸c bé phËn liƯt kª cã nhiỊu tÇng ý nghÜa phøc t¹p. a) Cã thĨ thay dÊu ; b»ng dÊu , ®­ỵc vµ néi dung cđa c©u kh«ng bÞ thay ®ỉi. b) Kh«ng thay ®­ỵc v×: - C¸c phÇn liƯt kª sau dÊu ; b×nh ®¼ng víi nhau. - C¸c bé phËn liƯt kª sau dÊu , kh«ng thĨ b×nh ®¼ng víi c¸c phÇn nªu trªn. - NÕu thay th× néi dung dƠ bÞ hiĨu lÇm. * Ghi nhí: SGK. Bµi tËp nhanh: Cho 2 c©u ghÐp - x¸c ®Þnh c©u ghÐp nµo cã thĨ sư dơng dÊu ; ng¨n c¸ch 2 vÕ, c©u ghÐp nµo kh«ng cÇn dïng dÊu ; a) NÕu Lan häc giái bè mĐ rÊt vui. b) V× b¹n Lan häc giái, h¸t hay vµ lµ tay bãng bµn cõ kh«i mäi ng­êi ®Ịu yªu quý b¹n Êy. Iii. luyƯn tËp: Bµi tËp 1: (Häc sinh lªn b¶ng lµm.) a) BiĨu thÞ sù sỵ h·i, lĩng tĩng. b) C©u nãi bÞ bá dë. c) BiĨu thÞ phÇn liƯt kª kh«ng viÕt ra. Bµi tËp 2: (Häc sinh lªn b¶ng lµm.) a), b), c) ®¸nh dÊu ranh giíi c¸c vÕ cđa mét c©u ghÐp. Bµi tËp 3: (Häc sinh lµm theo nhãm => ®¹i diƯn nhãm tr×nh bµy.) 4.Cđng cè -DÊu chÊm lưng vµ dÊu chÊm phÈy dïng ®Ĩ lµm g×? 5.DỈn dß - Häc thuéc bµi. - Hoµn thµnh bµi luyƯn tËp. - T×m c¸c vÝ dơ cã sư dơng dÊu chÊm phÈy, dÊu chÊm lưng. - ChuÈn bÞ b