Giáo án Ngữ văn 7 - Tuần 8 - Tiết 29 - Qua đèo ngang

Ngaøy soaïn : 10-10-2008 Tuaàn 8- Tieát 29 : Vaên baûn : QUA ÑEØO NGANG Baø Huyeän Thanh Quan I.Muïc tieâu:Giuùp hoïc sinh: 1.Kieán thöùc: -Hình dung ñöôïc caûnh töôïng Ñeøo Ngang hoang vaéng, thöa thôùt. -Taâm traïng coâ ñôn, nhôù nöôùc thöông nhaø cuûa Baø Huyeän Thanh Quan luùc qua ñeøo. 2. Kó naêng: Reøn luyeän cho hs kó naêng ñoïc dieãn caûm, phaân tích thô Ñöôøng luaät thaát ngoân baùt cuù. 3.Thaùi ñoä: Qua baøi daïy ,giaùo duïc hoïc sinh loøng yeâu queâ höông ,traân troïng nhöõng giaù trò vaên hoaù tinh thaàn cuûa daân toäc. II.Chuaån bò: 1.Giaùo vieân: +Tham khaûo taøi lieäu , giaùo aùn, chuaån bò ÑDDH: baûng phuï ghi baøi taäp traéc nghieäm,ghi baøi thô , aûnh Ñeøo Ngang +Phöông aùn toå chöùc lôùp hoïc: gôïi môû, neâu vaán ñeà, giaûng bình, toå chöùc thaûo luaän nhoùm 2.Hoïc sinh: Ñoïc tröôùc vaên baûn ,soaïn baøi theo caùc caâu hoûi ôû sgk. III. HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC 1.OÅn ñònh toå chöùc(1’) : Giaùo vieân kieåm tra só soá, taùc phong hoïc sinh, veä sinh lôùp hoïc 2..Kieåm tra baøi cuõ (5’) : Ñoïc thuoäc loøng baøi thô Baùnh troâi nöôùc vaø neâu caûm nhaän cuûa mình veà baøi thô. Phaân tích roõ caûm nhaän aáy. Gôïi yù traû lôøi: Caâu 2:Neâu caûm nhaän veà baøi thô Baùnh troâi nöôùc theo caùc yù cô baûn: + Veû ñeïp saét son cuûa ngöôøi phuï nöõ trong xaõ hoäi cuõ vaø thaân phaän chìm noåi cuûa hoï + Taùc giaû caûm thoâng cho thaân phaän cuûa hoï,…(coù phaân tích roõ caûm nhaän ) 3.Baøi môùi (37’): Giôi thieäu baøi: Beân caïnh Hoà Xuaân Höông thì Baø Huyeän Thanh Quan cuõng laø moät nhaø thô tieâu bieåu cuûa nöôùc ta giai ñoaïn theá kæ XIX . Taùc phaåm cuûa baø tuy khoâng nhieàu nhöng ñeàu laø nhöõng baøi thô hay, coù söùc loâi cuoán ngöôøi ñoïc maïnh meõ bôûi nhöõng giaù trò yù nghóa ñöôïc theå hieän trong caùc baøi thô. Tieát hoïc hoâm nay ,caùc em seõ ñöôïc tìm hieåu moät taùc phaåm tieâu bieåu cuûa nhaø thô , baøi thô “Qua Ñeøo Ngang”. TIEÁN TRÌNH TIEÁT DAÏY TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GIAÙO VIEÂN HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HOÏC SINH NOÄI DUNG 5’ 8’ 16’ H/ñoäng 1: H/daãn hs tìm hieåu chung -Gv goïi hs ñoïc muïc chuù thích * ôû sgk. -Em haõy trình baøy vaøi neùt veà taùc giaû Baø Huyeän Thanh Quan ? -Gv nhaän xeùt,keát luaän moät soá neùt veà taùc giaû , taùc phaåm. -Gv höôùng daãn hs caùch ñoïc vaên baûn,ñoïc maãu - Goïi hs ñoïc laïi vaên baûn. -Gv nghe,nhaän xeùt caùch ñoïc cuûa hoïc sinh -Gv löu yù veà moät soá töø ngöõ khoù trong baøi thô -Gv keát luaän -Baøi thô ñöôïc vieát theo theå thô gì? Em hieåu bieát gì veà theå thô ñoù? -Gv giaûng veà theå thô thaát ngoân baùt cuù Ñöôøng luaät -Em haõy chæ ra boá cuïc cuûa baøi thô? -Theo em baøi thô naøy ñöôïc vieát theo phöông thöùc bieåu ñaït naøo? Vì sao em bieát? -Giaùo vieân sô keát, chuyeån yù. H/ñoäng 3: Höôùng daãn hs phaân tích vaên baûn. -Goïi hs ñoïc laïi hai caâu ñeà. -Caûnh Ñeøo Ngang ñöôïc gôïi taû vaøo thôøi ñieåm naøo? -Thôøi ñieåm ñoù gôïi cho emù moät caûm giaùc nhö theá naøo? -Caûnh Ñeøo Ngang ñöôïc gôïi taû qua nhöõng hình aûnh naøo? -Em hieåu nghóa cuûa töø chen nhö theá naøo? -Söï laëp laïi töø chen trong lôøi thô naøy ñaõ gôïi taû moät caûnh töôïng thieân nhieân ntn? -Gv nhaän xeùt, giaûng bình veà ñaëc saéc ngheä thuaät theå hieän noäi dung yù nghóa -Nhö vaäy ,phaàn ñeà cuûa baøi thô ñaõ gôïi hình moät Ñeøo Ngang nhö theá naøo? -Gv keát luaän,chuyeån yù -Goïi hs ñoïc hai caâu thöïc. -Caûnh töôïng Ñeøo Ngang ôû ñaây coù neùt boå sung naøo trong chi tieát taû caûnh? -Theo em coù gì ñoäc ñaùo trong ngheä thuaät mieâu taû cuûa taùc giaû? Taùc duïng?(cho hs thaûo luaän nhoùm vaø cöû ñaïi dieän traû lôøi) -Gvnhaän xeùt , giaûng bình veà ngheä thuaät theå hieän noäi dung yù nghóa cuûa hai caâu thöïc(sau khi hs trình baøy.) -Nhö vaäy , phaàn thöïc cuûa baøi thô ñaõ taû thöïc söï soáng ôû ñeøo Ngang. Nhöng ñoù laø moät söï soáng nhö theá naøo? -Hai caâu thöïc cuûa baøi thô tuy taû caûnh nhöng cuõng ñaõ heù môû veà taâm traïng cuûa nhaø thô .Theo em ñoù laø taâmtraïng gì? -Gv sô keát veà hai caâu thöïc. -Gv goïi hs ñoïc hai caâu luaän. -Trong baøi thô thaát ngoân baùt cuù thì hai caâu luaän coù caáu truùc ñoái nhau. Em haõy chæ ra caùc bieåu hieän cuûa pheùp ñoái aáy veà: ñoái yù, thanh ñieäu ? -Pheùp ñoái naøy coù taùc duïng nhö theá naøo trong vieäc theå hieän caûm xuùc cuûa nhaø thô ? -Gv nhaän xeùt , bình -Ôû hai caâu luaän naøy coøn coù caùch dieãn ñaït aån duï, em thöû chæ ra pheùp aån duï aáy? -Vaäy noãi loøng cuûa con ngöôøi ôû ñaây nhö theá naøo? -Gv giaûng bình ,chuyeån yù sang hai caâu cuoái -Goïi hs ñoïc hai caâu cuoái. -Hai caâu cuoái, toaøn caûnh Ñeøo Ngang hieän leân qua nhöõng töø ngöõ , hình aûnh naøo -Em hình dung veà moät khoâng gian nhö theá naøo qua nhöõng töø ngöõ aáy? -Giöõa khoâng gian aáy thì con ngöôøi laëng leõ moät mình ñoái dieän vôùi noãi coâ ñôn . Theo em lôøi thô naøo theå hieän noãi coâ ñôn ñoù cuûa taùc giaû? -Em hieåu nhö theá naøo laø “tình rieâng ta vôùi ta”? -Vaäy theo em tình rieâng aáy cuûa taùc giaû laø gì?( cho hoïc sinh trao ñoåi theo baøn). -Gv nhaän xeùt, keát luaän sau khi goïi moät soá baøn trình baøy -Em coù nhaän xeùt gì veà ngheä thuaät dieãn ñaït yù cuûa hai caâu thô cuoái? -Theo em pheùp ñoái naøy coù giaù trò yù nghóa nhö theá naøo? -Gv giaûng bình veà ñaëc saéc ngheä thuaät cuûa pheùp ñoái. H/ñoäng 4: H/daãn hs cuûng coá,toång keát. -Moät baøi thô thaát ngoân baùt cuù Ñöôøng luaät thöôøng coù hai noäi dung : caûnh vaø tình. Vaäy em haõy xaùc ñònh caùc noäi dung aáy ôû baøi thô naøy? -Gv keát luaän sau khi hoïc sinh traû lôøi -Em coù nhaän xeùt gì veà ngheä thuaät theå hieän cuûa baøi thô? -Toùm laïi ,em coù caûm thuï chung gì qua tìm hieåu baøi thô? -Gv khaéc saâu kieán thöùc cho hoïc sinh, toång keát tieát hoïc. -Hs ñoïc muïc chuù thích * ôû sgk -Hs trình baøy vaøi neùt veà taùc giaû . -Hs nghe giaùo vieân trình baøy veà taùc giaû. -Nghe giaùo vieân ñoïc. -Hs ñoïc laïi vaên baûn. -Hs nghe ,ruùt kinh nghieäm veà caùch ñoïc -Hs chuù yù nghóa caùc töø ngöõ khoù -Baøi thô ñöôïc vieát theo theå thô thaát ngoân baùt cuù Ñöôøng luaät( trình baøy veà theå thô) -Nghe vaø hieåu -Hoïc sinh : baøi thô naøy coù boá cuïc 4 phaàn , moãi phaàn 2 caâu: ñeà ,thöïc, luaän, keát -Hs:Baøi thô ñöôïc vieát theo phöông thöùc bieåu caûm. Vì baøi thô chuû yeáu laø boäc loä tình caûm cuûa con ngöôøi. -Hs ñoïc laïi hai caâu ñeà. -Thôøi ñieåm : buoâæ chieàu, boùng xeá taø. -Hs caûm nhaän:Caûm giaùc buoàn,vaéng laëng. -Hs phaùt hieän:Caûnh Ñeøo Ngang ù : coû, caây, ñaù, laù, hoa. (coû caây chen ñaù, laù chen hoa). -chen : laãn vaøo nhau , xaâm laán laãn nhau khoâng ra haøng loái. ® Taïo neân moät caûnh töôïng hoang sô, raäm raïp… -Hs hình dung:Caûnh raäm raïp ,hoang sô, vaéng laëng, buoàn. -Hs ñoïc hai caâu thöïc. -Hs:Coù theâm con ngöôøi , söï soáng: tieàu vaøi chuù, chôï maáy nhaø. -T/luaän nhoùm, traû lôøi:Taùc giaû söû duïng töø laùy, pheùp ñoái,töø töôïng hình, ñaûo ngöõ :® gôïi taû hình daùng vaát vaû ,nhoû nhoi thöa thôùt cuûa con ngöôøi giöõa nuùi röøng raäm raïp, söï thöa thôùt cuûa nhöõng ngoâi nhaø ven soâng,… -Hs:Ôû ñaây vôùi moät söï soáng ít oûi, thöa thôùt, hoang sô, caûnh töôïng bao la baùt ngaùt. - Coù theå traû lôøi:Taâm traïng buoàn man maùc cuûa loøng ngöôøi tröôùc caûnh töôïng hoang sô vaéng laëng, xa laï. -Hs ñoïc hai caâu luaän. -Hs chæ roõ: - veà yù: nhôù nöôùc- thöông nhaø. -veà thanh ñieäu: TT BB BTT BB TT TBB -Hs:Vôùi pheùp ñoái naøy ñaõ laøm roõ hai traïng thaùi caûm xuùc nhôù nöôùc vaø thöông nhaø, taïo nhòp ñieäu caân ñoái cho lôøi thô… -Taùc giaû möôïn tieáng chim ñeå baøy toû loøng ngöôøi. -Hs:noãi nhôù nöôùc thöông nhaø cuûa taùc giaû khi ñöùng tröôùc Ñeøo Ngang hoang sô. -Hs nghe giaùo vieân bình. -Hs ñoïc hai caâu cuoái. -Ñoù laø: trôøi ,non ,nöôùc . -Coù theå hình dung:Ñoù laø moät khoâng gian meânh moâng, xa laï, tónh vaéng… -Ñoù laø: Moät maûnh tình rieâng ta vôùi ta. -Hs:Ñoù laø taâm söï saâu kín, moät mình mình bieát, moät mình mình hay. -Hs trao ñoåi, traû lôøi: ñoù laø tình thöông nhaø ,noãi nhôù nöôùc da dieát, aâm thaàm, laëng leõ cuûa taùc giaû, noãi buoàn thaàm laëng cuûa nhaø thô. -Taùc giaû ñaõ söû duïng pheùp ñoái. -Hs:Laøm noåi baät ñöôïc noãi buoàn coâ ñôn thaàm laëng cuûa con ngöôøi tröôùc trôøi maây non nöôùc … +Boán caâu ñaàu: Böùc tranh Ñeøo Ngang tónh vaéng, hoang sô, bao la ,buoàn … +Boán caâu cuoái: Taâm traïng khaéc khoaûi ,nhôù nöôùc thöông nhaø, noãi buoàn thaàm laëng coâ ñôn cuûa taùc giaû… -Hoïc sinh :Töø ngöõ coù söùc gôïi taû ,bieåu caûm cao ,söû duïng ngheä thuaät aån duï, ñoái ñaëc saéc. -Hoïc sinh traû lôøi theo yù ôû ghi nhôù sgk. -Hoïc sinh ñoïc ghi nhôù sgk. I.tìm hieåu chung 1. Taùc giaû: -Teân thaät laø Nguyeãn Thò Hinh, soáng ôû theá kæ XIX, queâ: Haø Noäi -Laø moät trong nhöõng nöõ só taøi danh hieám coù cuûa thôøi ñaïi ngaøy xöa. 2. Taùc phaåm -Theå thô:Thaát ngoân baùt cuù Ñöôøng luaät. -Boá cuïc:4 phaàn( ñeà, thöïc, luaän,keát) III.Tìm hieåu chi tieát 1.Hai caâu ñeà. -Thôøi ñieåm : boùng xeá taø. - Caûnh Ñeøo Ngang : coû, caây, ñaù ,laù, hoa. ÞCaûnh raäm raïp, hoang sô, vaéng laëng, buoàn. 2.Hai caâu thöïc. -Lom khom -tieàu vaøi chuù -Laùc ñaùc -chôï maáy nhaø. ®Pheùp ñoái, töø laùy töôïng hình , ñaûo ngöõ ÞSöï soáng ít oûi, thöa thôùt, hoang sô tröôùc khoâng gian bao la, baùt ngaùt. 3.Hai caâu luaän. Nhôù nöôùc …con quoác quoác Thöông nhaø …caùi gia gia "Pheùp ñoái aån duï, chôi chöõ ÞNoãi buoàn nhôù queâ nhaø ,nhôù veà quaù khöù ñaát nöôùc cuûa nhaø thô. 4.Hai caâu keát -Toaøn caûnh Ñeøo Ngang :trôøi ,non ,nöôùc. - Maûnh tình rieâng ta vôùi ta. ® Pheùp ñoái Þ Noãi buoàn coâ ñôn thaàm laëng cuõa con ngöôøi tröôùc caûnh vaät IV.Toång keát :Ghi nhôù :Sgk. 4. Höôùng daãn veà nhaø: (2’): ø -Xem laïi noäi dung baøi hoïc, ñoïc laïi baøi thô, hoïc thuoäc loøng baøi thô vaø phaàn ghi nhôù ôû sgk. -Chuaån bò tieáp baøi môùi: Vaên baûn : Baïn ñeán chôi nhaø cuûa taùc giaû Nguyeãn Khuyeán. Yeâu caàu: ñoïc tröôùc vaên baûn töø 3-4 laàn, ñoïc kó phaàn chuù thích * ôû sgk, soaïn baøi theo heä thoáng caâu hoûi ôû sgk. Caàn chuù yù veà : + Caûm xuùc cuûa nhaø thô khi baïn ñeán chôi + Gia caûnh cuûa chuû nhaø + Yù nghóa cuûa baøi thô? IV.RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..