Giáo án Ngữ văn 7 - Tuần 9 - Tiết 33 đến tiết 36

Tieát 33 CHÖÕA LOÃI VEÀ QUAN HEÄ TÖØ. I/ Møc ®é cÇn ®¹t: Giuùp HS 1. Kieán thöùc: - Thaáy roõ caùc loãi thöôøng gaëp veà quan heä töø vaø caùch söûa loãi. 2. Kó naêng: - Reøn kó naêng söû duïng quan heä töø phuø hôïp vôùi ngöõ caûnh. - Kó naêng phaùt hieän vaø chöõa moät loãi thoâng thöôøng veà quan heä töø. 3. Thaùi ñoä: - Giaùo duïc yù thöùc söû duïng ñuùng töø ñuùng nghóa, phuø hôïp vôùi yeâu caàu giao tieáp. ] - Giaùo duïc kó naêng ra quyeát ñònh. - Giaùo duïc kó naêng giao tieáp. II/ Chuaån bò: - Gíao vieân: Baûng phuï ghi VD trong SGK - Hoïc sinh: SGK, VBT, Vôû baøi soaïn. III/ Tieán trình: 1. OÅn ñònh toå chöùc vaø kieåm dieän: ( GV kieãm tra só soá HS treân lôùp ) 2. Kieåm tra mieäng: * Theá naøo laø quan heä töø? Caùch söû duïng quan heä töø? Ñaët caâu coù söû duïng quan heä tö ø? (10ñ) - Quan heä töø duøng ñeå bieåu thò caùc yù nghóa quan heä nhö: Sôû höõu, so saùnh , nhaân quaû…..giöõa caùc boä phaän cuûa caâu hay giöõa caâu vôùi caâu trong ñoaïn vaên(3đ) VD: Coâ aáy ñeïp nhö tieân (7ñ) - Coù khi caâu khoâng baét buoäc duøng quan heä töø nhöng cuõng coù tröôøng hôïp buoäc phaûi duøng quan heä töø neáu khoâng caâu vaên thay ñoåi yù nghóa, coù quan heä töø ñöôïc duøng thaønh caëp. (5đ) * Tieát naøy chuùng ta hoïc baøi gì? Theo em, ñoái vôùi baøi naøy chuùng ta caàn tìm hieåu nhöõng noäi dung gì?( 7ñ ). Kieåm tra vôû baøi soaïn? ( 3ñ ) - Hoïc baøi: Chöõa loãi veà quan heä töø - Noäi dung: Tìm hieåu caùc loãi thöôøng gaëp veà quan heä töø vaø caùch söûa - Kieåm tra vôû baøi soaïn. 3. Baøi môùi: * Tieát vöøa roài chuùng ta hoïc baøi quan heä töø . Trong söû duïng quan heä töø ñoâi khi coøn maéc loãi tieát hoïc hoâm nay chuùng ta seõ chöõa moät soá loãi quan heä töø thöôøng gaëp. Hoat ñoäng cuûa GV vaø HS ND baøi hoïc. Hoaït ñoäng 1: Caùc loãi thöôøng gaëp veà quan heä töø. ( Giaùo duïc kó naêng ra quyeát ñònh ) * Goïi HS ñoïc VD treân baûng phuï. * Hai caâu ôû VD thieáu quan heä töø ôû choã naøo? Haõy chöõa laïi cho ñuùng? - HS traû lôøi - GV nhaän xeùt – boå sung * Goïi HS ñoïc VD treân baûng phuï * Caùc quan heä töø vaø, ñeå trong 2 VD coù dieãn ñaït ñuùng quan heä yù nghóa giöõa caùc boä phaän trong caâu khoâng? Neân thay vaø, ñeå ôû ñaây baèng quan heä töø gì? - Töø “ vaø, ñeå” khoâng dieãn daït ñuùng quan heä yù nghóa giöõa caùc boä phaän trong caâu. - Caâu 1: Hai boä phaän dieãt ñaït hai söï vieäc haøm yù töông phaûn nhau; Nhaø ôû xa tröôøng thì deå ñeán tröôøng muoän ôû ñaây laïi ñeán ñuùng giôø - Caâu 2: Ngöôøi vieát muoán giaûi thích lí do taïo sao noùi chim saâu coù ích cho noâng daân => Thay caùc quan heä töø treân baèng caùc töø : nhöng , ñeå * Goïi HS ñoïc VD treân baûng phuï. * Vì sao caùc caâu ôû VD 3 thieáu CN? Haõy chöõa laïi cho caâu vaên ñöôïc hoaøn chænh? - Quan heä töø “qua” “veà” bieán CN thaønh traïng ngöõ. * Goïi HS ñoïc VD treân baûng phuï * Caùc caâu ôû VD sai ôû ñaâu? Haõy chöõa laïi cho ñuùng? - Söû duïng QHT khoâng coù taùc duïng lieân keát * Nhö vaäy,trong vieäc söû duïng quan heä töø, caàn traùnh caùc loãi naøo? - HS traû lôøi - GV nhaän xeùt – boå sung * HS ñoïc ghi nhôù SGK/107 Hoaït ñoäng 2: Luyeän taäp. GV: Goïi HS ñoïc vaø xaùc ñònh yeâu caàu BT1, 2, 3, 4. ( Giaùo duïc kó naêng giao tieáp ) * Thaûo luaän nhoùm ( Aùp duïng kó thuaät khaên traõi baøn ): GV chia lôùp thaønh 4 nhoùm thaûo luaän 5 phuùt: - Nhoùm 1: Baøi taäp 1 - Nhoùm 2: Baøi taäp 2 - Nhoùm 3: Baøi taäp 3 - Nhoùm 2: Baøi taäp 4 * Moãi nhoùm cöû ñaïi dieän trình baøy - caû lôùp tham gia nhaän xeùt, boå sung. * GV nhaän xeùt , söûa chöõa I/ Caùc loãi thöôøng gaëp veà quan heä töø: 1. Thieáu quan heä töø: VD: - Ñöøng neân nhìn hình thöùc maø ñaùnh giaù keû khaùc. - Caâu tuïc ngöõ naøy chæ ñuùng ñoái vôùi XH xöa, coøn ñoái vôùi XH ngaøy nay thì khoâng ñuùng. 2. Duøng quan heä töø khoâng thích hôïp veà nghóa: - Thay “vaø” à “nhöng”. - Thay “ñeå” à “vì”. 3. Thöøa quan heä töø: - Caàn boû quan heä töø qua – veà. 4. Duøng quan heä töø maø khoâng coù quan heä lieân keát: - Söûa laïi: + Khoâng nhöõng gioûi toaùn maø coøn gioûi vaên + Noù thích taâm söï vôùi meï khoâng thích taâm söï vôùi chò. Ghi nhôù: SGK/107 II/ Luyeän taäp: Baøi taäp 1: - Thieáu quan heä töø : => theâm quan heä töø : töø , cho. + Noù chaêm chuù nghe giaûng töø ñaàu ñeán cuoái. + Con xin baøo moät tin vui cho cha meï vui loøng. Baøi taäp 2: - Thay vôùi baèng nhö - Thay tuy baèng duø - Thay baèng töø qua Baøi taäp 3:: - Thöøa quan heä töø : Ñoái , vôùi , qua. - Chöõa laïi: Boû quan heä töø: Ñoái , vôùi , qua. 4. Caâu hoûi, baøi taäp cuûng coá. * Neâu caùc loãi quan heä töø thöôøng gaëp? Thieáu quan heä töø. Duøng quan heä töø khoâng thích hôïp veà nghóa. Thöøa quan heä töø. Duøng quan heä töø khoâng coù taùc duïng lieân keát. * Trong nhöõng tröôøng hôïp sau tröôøng hôïp naøo coù theå boû quan heä töø ? a/ Nhaø toâi môùi mua caùi tuû baèng goã raát ñeïp b/ Haõy vöôn leân baèng chính söùc mình c/ Noù thöôøng ñeán lôùp baèng xe ñaïp d/ Baïn Nam cao baèng baïn Minh 5. Höôùng daãn HS töï hoïc: - Ñoái vôùi baøi hoïc oû tieát naøy: + Hoïc thuoäc ghi nhôù SGK/ 107. + Xem laïi baøi vieát soá 1, nhaän xeùt caùch duøng quan heä töø trong baøi laøm vaên cuï theå. Neáu baøi laøm coù loãi duøng quan heä töø thì goùp yù vaø neâu caùch chöõa. - Ñoái vôùi baøi hoïc oû tieát tieáp theo: Chuaån bò baøi Töø ñoàng nghóa. + Ñoïc noäi dung vaø traû lôøi caâu hoûi phaàn I,II SGK/113,114. + Xem vaø laøm caùc baøi taäp phaàn Luyeän taäp SGK/115. Ng­êi duyÖt T©n D©n ngµy th¸ng n¨m 2013 Ng­êi so¹n TrÇn ThÞ Thu Hµ Tieát 34 Höôùng daãn ñoïc theâm: XA NGAÉM THAÙC NUÙI LÖ ( Lí Baïch ) I/ Møc ®é cÇn ®¹t: Giuùp HS 1. Kieán thöùc: - Naém vaøi neùt veà taùc giaû Lí Baïch - Caûm nhaän ñöôïc veû ñeïp ñoäc ñaùo, huøng vó, traùng leäcuûa thaùc nuùi Lö qua caûm nhaän ñaày ñaày höùng khôûi cuûa thieân taøi Lí Baïch, qua ñoù phaàn naøo hieåu ñöôïc taâm traïng hoàn phoùng khoaùng, laõng maïn cuûa nhaø thô. - Naém ñöôïc ñaëc ñieåm ngheä thuaät ñoïc ñaùotrong thô. 2. Kó naêng: - Reøn kó naêng ñoïc – hieåu vaên baûn thô Ñöôøng qua baûn dòch tieáng Vieät - Kó naêng söû duïng phaàn dòch nghóa trong vieäc phaân tích taùc phaåm vaø phaàn naøo bieát tích luyõ voán töø Haùn Vieät. 3. Thaùi ñoä: - Giaùo duïc HS loøng yeâu thieân nhieân. II/ Chuaån bò: - Gíao vieân: Tranh Thaùc nuùi Lö, chaân dung taùc giaû Lí Baïch. - Hoïc sinh: SGK, VBT, Vôû baøi soaïn. III/ Tieán trình: 1. OÅn ñònh toå chöùc vaø kieåm dieän: ( GV kieãm tra só soá HS treân lôùp ) 2. Kieåm tra mieäng: * Ñoïc baøi thô “ Baïn ñeán chôi nhaø” cuûa Nguyeãn Khuyeán(5ñ) Neâu noäi dung vaø ngheä thuaät(5ñ) - HS ñoïc thuoäc baøi thô ( 5ñ) - Noäi dung: Tình baïn ñaäm ñaø , thaém thieát vöôït leân treân nhöõng vaät chaát taàm thöôøng - Ngheä thuaät: Gioïng thô hoùm hónh, lieät keâ, ñoái…..(5đ 3. Baøi môùi: * Em haõy giôùi thieäu moät vaøi neùt veà thô Ñöôøng? - Thô Ñöôøng laø moät thaønh töïu huy hoaøng cuûa thô coå Trung Hoa do hôn 2000 nhaø thô soáng ôû trieàu ñaïi nhaø Ñöôøng vieát neân. Caùc nhaø thô tieâu bieåu nhö: Lí Baïch……. * Baøi“ Xa ngaém thaùc nuùi Lö” laø moät trong nhöõng baøi thô noåi tieáng cuûa Lí Baïch- nhaø thô Ñöôøng noåi tieáng haøng ñaàu. Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS. ND baøi hoïc. Hoaït ñoäng 1: Ñoïc –hieåu vaên baûn: * Neâu vaøi neùt veà taùc giaû vaø hoaøn caûnh saùng taùc? - Lí baïch –thi tieân laø nhaø thô noåi tieáng tính tình phoùng khoaùng, vaên hay gioûi voõ. Thô cuûa oâng bay boãng haøo huøng , ngoân ngöõ ñieâu luyeän * GV höôùng daãn gioïng ñoïc: chuù yù ñoïc dieãn caûm theå hieän gioïng phaán chaán, huøng traùng, ca ngôïi, nhòp 3/4 hoaëc 2/2/3. * GV ñoïc maãu moät laàn . - HS ñoïc, nhaän xeùt baïn, ñoïc laïi ñoaïn ñuùng gioïng * GV nhaän xeùt, söûa sai. - HS giaûi thích caùc chuù thích: Voïng, sinh, quaûi, nghi, laïc. * Em haõy xaùc ñònh theå thô cuûa baøi Xa Ngaém thaùc nuùi Lö?? - Theå thô thaát ngaân töù tuyeätù Hoaït ñoäng 2: Phaân tích vaên baûn: * GV toå chöùc cho hoïc sinh thaûo luaän nhoùm , phaân coâng caâu hoûi vaø cöû nhoùm ñaïi dieän trình baøy: ( 10 phuùt) + Nhoùm 1: Caên cöù vaøo ñaàu ñeà cuûa baøi thô vaø caâu thöù hai, haõy xaùc ñònh vò trí ñöùng ngaém thaùc nöôùc cuûa taùc giaû? Nhöõng töø naøo cho ta bieát roõ vò trí ñöùng ngaém cuûa taùc giaû? Vò trí naøy coù gì thuaän lôïi cho vieäc mieâu taû thaùc nöôùc? + Nhoùm 2: Caâu thô thöù nhaát taû gì cuûa caûnh vaø taû nhö theá naøo?Hình aûnh ñöôïc mieâu taû trong caâu naøy ñaõ taïo neàn cho vieäc mieâu taû ôû ba caâu sau nhö theá naøo? + Nhoùm 3: Phaân tích veõ ñeïp khaùc nhau cuûa thaùc ñöôïc mieâu taû trong 3 caâu cuoái? + Nhoùm4: Qua caûnh vaät ñöôïc mieâu taû trong baøi thô, chuùng ta coù theå hình dung nhö theá naøo veà taâm hoàn vaø tính caùch cuûa taùc giaû? (Khuynh höôùng, thaùi ñoä cuûa nhaø thô) * Caùc nhoùm laàn löôït trình baøy keát quaû thaûo luaän cuûa nhoùm mình. - Caâu 1: Qua hai töø voïng, dao, taùc giaû ñaõ ñöùng xa ñeå ngaém thaùc nöôùc. Vò trí naøy khoâng cho pheùp khaéc hoïa caûnh vaät chi tieát, cuï theå, tæ mæ nhöng laïi coù lôïi theá laø deã phaùt hieän veõ ñeïp cuûa toaøn caûnh. - Caâu 2: Caâu thöù nhaát laøm phong neàn cho böùc tranh toaøn caûnh khi mieâu taû veõ ñeïp cuûa thaùc nöôùc. Ngoïn nuùi Höông Loâ xuaát hieän vôùi ñaëc ñieåm noåi baät nhaát. Caùi môùi cuûa Lí Baïch laø mieâu taû veõ ñeïp cuûa Höông Loâ döôùi tia naéng maët trôøi. Laøn hôi nöôùc phaûn quang aùnh saùng maët trôøi chuyeån thaønh maøu tim tím vöøa röïc rôõ vöøa kì aûo. - Caâu 3: Caâu thöù ba, caûnh vaät töø tónh chuyeån sang ñoäng. “phi (bay) tröïc (thaúng ñöùng)” giuùp ngöôøi ñoïc hình dung ñöôïc theá nuùi cao vaø söôøn nuùi doác ñöùng, “Ba nghìn thöôùc” laø con soá öôùc phoûng haøm soá raát cao, taêng söùc maïnh ñoå cuûa doøng thaùc.Nghi (ngôõ laø), laïc (rôi xuoáng) söï thaät khoâng phaûi laø vaäy maø vaãn cöù tin laø thaät.. pheùp so saùnh ôû ñaây cuõng nhö loùi phoùng ñaïi coù phaàn quaù ñaùng nhöng raát chaân thöïc. - caâu 4: Qua caûnh vaät ñöôïc mieâu taû trong baøi thô, chuùng ta coù theå hình dung nhö theá naøo veà taâm hoàn vaø tính caùch cuûa taùc giaû? (Khuynh höôùng, thaùi ñoä cuûa nhaø thô)=> Thaùi ñoä traân troïng, ca ngôïi. Hoaït ñoäng 3: Toång keát * Qua baøi hoïc em haõy neâu toùm taét noäi dung vaø ngheät thuaät cuûa baøi? - HS töï neâu toùm taét noäi dung vaø ngheä thuaät. * GV nhaän xeùt – söûa chöõa. - HS ñoïc ghi nhôù SGK/104 I/ T×m hiÓu chung: 1. Taùc giaû – taùc phaåm: SGK/102 2. Ñoïc –Tõ khãø. SGK/66 -Theå thô: Thaát ngoân töù tuyeät II/ T×m hiÓu vaên baûn: 1-Néi dung: a. Veû ñeïp cuûa thaùc nuùi Lö -Thaùc nöôùc chaûy nhìn töø xa raát ñeïp, sinh ñoäng vôùi nhöõng hình aûnh traùng leä, huyeàn aûo. b. Taâm hoàn cuûa taùc giaû: -Tình yeâu thieân nhieân ñaèm thaém -Tính caùch haøo phoùng maïnh meõ. 2-NghÖ thuËt: III/ Toång keát Ghi nhôù: SGK/112 4. Caâu hoûi, baøi taäp cuûng coá. * Ñoïc laïi baøi thô. * Veû ñeïp cuûa nuùi Lö la giø? - Traùng leä kì aûo 5. Höôùng daãn HS töï hoïc: - Ñoái vôùi baøi hoïc oû tieát naøy: + Hoïc thuoäc loøng baûng dòch thô. + Xem laïi noäi dung phaân tích baøi thô. + Nhôù ñöôïc 10 töø goác Haùn trong baøi thô. + Nhaän xeùt veà hình aûnh thieân nhieân trong baøi thô. + Hoïc thuoäc ghi nhôù SGK/104. - Ñoái vôùi baøi hoïc oû tieát tieáp theo: Chuaån bò baøi Caûm nghó trong ñeâm thanh tónh. + Ñoïc noäi dung baøi thô SGK/123. + Tìm hieåu veà taùc giaû – taùc phaåm cuûa hai baøi thô qua chuù thích (*) SGK/123,124. + Xem vaø traû lôøi caùc caâu hoû phaàn Ñoïc – hieåu vaên baûn SGK/124 Ng­êi duyÖt T©n D©n ngµy th¸ng n¨m 2013 Ng­êi so¹n TrÇn ThÞ Thu Hµ Tieát 35 TÖØ ÑOÀNG NGHÓA. I/ Møc ®é cÇn ®¹t: Giuùp HS 1. Kieán thöùc: - Naém ñöôïc khaùi nieäm töø ñoàng nghóa. - Hieåu ñöôïc söï phaân bieät giöõa töø ñoàng nghóa hoaøn toaøn vaø ñoàng nghóa khoâng hoaøn toaøn. 2. Kó naêng: Reøn kó naêng: - Nhaän bieát töø ñoäng nghóa trong vaên baûn. - Phaân bieät giöõa töø ñoàng nghóa hoaøn toaøn vaø ñoàng nghóa khoâng hoaøn toaøn. - Söû duïng töø ñoàng nghóa phuø hôïp vôùi ngöõ caûnh. - Phaùt hieän loãi vaø chöõa loãi duøng töø ñoàng nghóa. 3. Thaùi ñoä: - Giaùo duïc yù thöùc söû duïng töø ñoàng nghóa khi noùi, vieát cho HS. - Giaùo duïc kó naêng ra quyeát ñònh. - Giaùo duïc kó naêng giao tieáp. II/ Chuaån bò: - Gíao vieân: Baûng phuï ghi VD trong SGK - Hoïc sinh: SGK, VBT, Vôû baøi soaïn. III/ Tieán trình: 1. OÅn ñònh toå chöùc vaø kieåm dieän: ( GV kieãm tra só soá HS treân lôùp ) 2. Kieåm tra mieäng: * Neâu nhöõng loãi thöôøng maéc khi duøng töø quan heä? Trong nhöõng tröôøng hôïp sau, tröôøng hôïp naøo coù theå boû quan heä töø? (3ñ) (A). Nhaø toâi vöøa môùi mua moät caùi tuû baèng goã raát ñeïp. B. Haõy vöôn leân baèng chính söùc mình. C. Noù thöôøng ñeán tröôøng baèng xe ñaïp. D. Baïn Nam cao baèng baïn Minh. - Nhöõng loãi thöôøng maéc khi duøng töø quan heä: + Thieáu quan heä töø. + Duøng quan heä töø khoâng thích hôïp veà nghóa. + Thöøa quan heä töø. - Duøng quan heä töø khoâng coù taùc duïng lieân keát 3. Baøi môùi: * ÔÛ lôùp 6 caùc em ñaõ ñöôïc tìm hieåu moät hieän töôïng cuûa töø ñoù laø hieän töôïng gì? - Hieän töôïng töø nhieàu nghóa. * Hoâm nay, chuùng ta tìm hieåu theâm moät hieän töôïng cuûa töø trong tieáng Vieät. Caùc töø coù chung moät nghóa. Ñoù laø baøi hoïc : töø ñoàng nghóa Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS. ND baøi hoïc. Hoaït ñoäng 1: Theá naøo laø töø ñoàng nghóa? GV treo baûng phuï, ghi baûn dòch thô. * HS ñoïc baøi thô xa ngaém thaùc nuùi Lö treân baûng phuï. * Haõy tìm caùc töø ñoàng nghóa vôùi töø roïi, troâng? - roïià chieáu. - troângà nhìn * Töø troâng coøn coù caùc nghóa naøo khaùc? - Töø troâng coøn coù caùc nghóa nhö: + Coi soùc, giöõ gìn cho yeân oån. + Mong * Tìm caùc töø ñoàng nghóa vôùi moãi nghóa treân cuûa töø troâng? a. Troâng coi, chaêm soùc, coi soùc,… b. Mong, hi voïng, troâng mong,… * Qua caùc ví duï treân, em hieåu theá naøo laø töø ñoàng nghóa? - Töø ñoàng nghóa laø töø coù nghóa gioáng nhau hoaëc gaàn gioáng nhau. * Cho VD töø ñoàng nghóa? VD: - Cheát: maát, qua ñôøi, hi sinh. * HS ñoïc ghi nhôù SGK/114. Hoaït ñoäng 2: Caùc loaïi töø ñoàng nghóa. * HS ñoïc VD treân baûng phuï. * So saùnh nghóa cuûa töø quaû vaø nghóa cuûa töø traùi trong 2 VD treân? - Gioáng nhau. * Nghóa cuûa 2 töø boû maïng vaø hi sinh ôû VD coù choã naøo gioáng nhau vaø khaùc nhau? - Gioáng: Ñeàu coù nghóa laø cheát. - Khaùc: Boû maïng “Cheát voâ ích” (mang saéc thaùi khinh bæ). Hi sinh “cheát vì nghóa vuï lí töôûng cao caû” (mang saéc thaùi kính troïng). * Töø ñoàng nghóa coù maáy loaïi? Keå ra? - Coù hai loaïi töø ñoàng nghóa: + Ñoàng nghóa hoaøn toaøn. + Ñoàng nghóa khoâng hoaøn toaøn. * HS ñoïc ghi nhôù SGK/114. Hoaït ñoäng 3 : Söû duïng töø ñoàng nghóa. ( Giaùo duïc kó naêng ra quyeát ñònh ) * Thöû thay caùc töø ñoàng nghóa quaû vaø traùi, boû maïng vaø hi sinh trong caùc VD treân cho nhau vaø ruùt ra nhaän xeùt? - Boû maïng vaø hy sinh khoâng thay theá cho nhau ñöôïc vì saéc thaùi bieåu caûm khaùc nhau. * Taïi sao ñoaïn trích trong Chinh phuï ngaâm khuùc laáy tieâu ñeà laø sau phuùt chia li maø khoâng phaûi laø sau phuùt chia tay? - Chia li vaø chia taïy ñeàu coù nghóa laø rôøi nhau, moãi ngöôøi ñi moät nôi nhöng Sau phuùt chia li hay hôn vì töø chia li vöøa mang saéc thaùi coå xöa vöøa dieãn taû ñöôïc caûnh ngoä bi saàu cuûa ngöôøi chinh phuï. * Khi noùi, vieát ta phaûi söû duïng töø ñoàng nghóa nhö theá naøo? - Khi noùi vieát caàn caân nhaéc ñeå löïa choïn töø ñoàng nghóa , ñeå choïn töû ñuùng thöïc teá khaùch quan vaø saéc thaùi bieåu caûm. * HS ñoïc ghi nhôù SGK/115. Hoaït ñoäng 4: Luyeän taäp. GV: Goïi HS ñoïc vaø xaùc ñònh yeâu caàu BT1, 2, 3, 4. ( Giaùo duïc kó naêng ra quyeát ñònh ) * Thaûo luaän nhoùm: GV chia lôùp thaønh 4 nhoùm thaûo luaän 5 phuùt: - Nhoùm 1: Baøi taäp 1 - Nhoùm 2: Baøi taäp 2 - Nhoùm 3: Baøi taäp 3 - Nhoùm 2: Baøi taäp 4 * Moãi nhoùm cöû ñaïi dieän trình baøy - caû lôùp tham gia nhaän xeùt, boå sung. * GV choát laïi vaán ñeà. I/ Theá naøo laø töø ñoàng nghóa? - Roïià chieáu. - Troângà nhìn àTöø ñoàng nghóa. Ghi nhôù: SGK/114 II/ Caùc loaïi töø ñoàng nghóa: - Quaû – traùi.à Ñoàng nghóa hoaøn toaøn. - Boû maïng – hi sinh. àÑoàng nghóa khoâng hoaøn toaøn. Ghi nhôù: SGK/114 III/ Söû duïng töø ñoàng nghóa: - Quaû, traùi: thay theá cho nhau ñöôïc.- Boû maïng, hi sinh: khoâng thay cho nhau ñöôïc. àTöø ñoàng nghóa coù theå thay theá cho nhau, nhöng coù tröôøng hôïp thì khoâng. Ghi nhôù: SGK/115 IV/ Luyeän taäp: Baøi taäp 1 :- Gan daï = can ñaûm. - Nhaø thô = thi só, thi nhaân. - Moå xeû = phaåu thuaät. - Cuûa caûi = taøi saûn - Nöôùc ngoaøi = ngoaïi quoác - Teân löûa = hoaû tieãn - Choù bieån = haûi caåu - Ñoøi hoûi = yeâu saùch - Leõ phaûi = chaân lí. - Loaøi ngöôøi = nhaân loaïi - Thay maët = ñaïi dieän - Naêm hoïc = nieân khoùa Baøi taäp 2: - Maùy thu thanh = Rañio - Sinh toá = vitamin - Xe hôi = oâtoâ - Döông caàm = pianoâ Baøi taäp 3: Heo – lôïn ; baép – ngoâ ; muoãng – thìa; khoai mì – saén ; ñóa – ñóa ; cheùn – baùt Baøi taäp 4 : a/ - Ñöa = trao, chuyeån b/ Ñöa = tieãn c/ Keâu = phaøn naøn d/ Noùi = cöôøi.( traùch) e/ Ñi = cheát, maát. 4. Caâu hoûi, baøi taäp cuûng coá. * Theá naøo laø töø ñoàng nghóa? - Töø ñoàng nghóa laø töø coù nghóa gioáng nhau hoaëc gaàn gioáng nhau * Töø naøo sau ñaây ñoàng nghóa vôùi töø “ thi nhaân” a/ Nhaø vaên (b) Nhaø thô c) Nhaø baùo d) Ngheä só 5. Höôùng daãn HS töï hoïc: - Ñoái vôùi baøi hoïc oû tieát naøy: + Hoïc thuoäc ghi nhôù SGK/ 114, 115. + Tìm trong moät soá vaên baûn ñaõ hoïc nhöõng caëp töø ñoáng nghóa. + Laøm baøi taäp 5, 6, 7, 8, 9 phaàn Luyeän taäp - Ñoái vôùi baøi hoïc oû tieát tieáp theo: Chuaån bò baøi Töø traùi nghóa. + Ñoïc noäi dung vaø traû lôøi caâu hoûi phaàn I,II SGK/128. + Xem vaø laøm caùc baøi taäp phaàn Luyeän taäp SGK/129. Ng­êi duyÖt T©n D©n ngµy th¸ng n¨m 2013 Ng­êi so¹n TrÇn ThÞ Thu Hµ Tieát 36 CAÙCH LAÄP DAØN YÙ CUÛA BAØI VAÊN BIEÅU CAÛM. I/ Møc ®é cÇn ®¹t: Giuùp HS. 1. Kieán thöùc: - Naém ñöôïc yù vaø caùch laäp yù ña daïng trong baøi vaên bieåu caûm. - Naém ñöôïc nhöõng caùch laäp yù thöôøng gaëp cuûa moät baøi vaên bieåu caûm. 2. Kó naêng: - Bieát vaän duïng caùc caùch laäp yù hôïp lí ñoái vôùi caùc ñeà vaên cuï theå. 3. Thaùi ñoä: - Giaùo duïc HS tính caån thaän, saùng taïo khi laäp yù. II/ Chuaån bò: - Gíao vieân: Baûng phuï ghi daøn yù - Hoïc sinh: SGK, VBT, Vôû baøi soaïn. III/ Tieán trình: 1. OÅn ñònh toå chöùc vaø kieåm dieän: ( GV kieãm tra só soá HS treân lôùp ) 2. Kieåm tra mieäng: ( GV kieåm tra söï chuaån bò baøi cuûa HS ) 3. Baøi môùi: * Theá naøo laø vaên bieåu caûm? - Vaên bieåu caûm laø theå loaïi vaên vieát ra nhaèm thoå loä tình caûm, caûm xuùc, thaùi ñoä, söï ñaùnh giaù cuûa ngöôøi vieát ñoái vôùi theá giôùi xung quanh. * Vaäy vaên bieåu caûm khi vieát coù khoù khaên laém khoâng? Caùch vieát nhö theá naøo? Tieát hoïc hoâm nay seõ giuùp ta tìm hieåu. Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS. ND baøi hoïc Hoaït ñoäng 1: Nhöõng caùch laäp yù thöôøng gaëp cuûa baøi vaên bieåu caûm. * HS ñoïc ñoaïn vaên 1 SGK * Vieäc lieân töôûng ñeán töông lai coâng nghieäp hoaù ñaõ khôi gôïi cho taùc giaû nhöõng caûm xuùc gì veà caây tre? - Ngôïi ca caây tre, khaúng ñònh tre seõ coøn maõi, gaén boù vôùi bo theá heä maêng non cuûa ñaát nöôùc. * Ngoaøi caùc coâng duïng trong ñôøi soáng, caây tre coøn gôïi leân ñieàu gì? - Laø bieåu töôïng vaên hoaù. Tieâu bieåu cho veû ñeïp bao ñôøi cuûa con ngöôøi Vieät Nam. * Taùc giaû ñaõ bieåu caûm tröïc tieáp baèng caùch naøo? - Bieåu caûm tröïc tieáp traû lôøi. * Töø vieäc phaân tích ñoaïn vaên treân, em haõy ruùt ra keát luaän: Muoán laäp yù cho moät baøi vaên bieåu caûm ta coù theå laøm nhö theá naøo? - Ta coù theå lieân heä hieän taïi vôùi töông lai, khaúng ñònh taàm quan troïng cuûa söï vaät ñoù. * HS ñoïc ñoaïn vaên 2 SGK * Trong phaàn ñaàu cuûa ñoaïn vaên taùc giaû ñaõ neâu leân tình caûm gì? - Noùi veà kæ nieäm tuoåi thô vaø nieàm say meâ con gaø ñaát. * Con gaø ñaát coù vò trí theá naøo trong taâm hoàn caäu beù? - Heát söùc quan troïng. * Vieäc hoài töôûng quaù khöù ñaõ gôïi leân caûm xuùc gì cho taùc giaû? - Vieäc hoài töôûng quaù khöù gôïi leân cho taùc giaû moät nieàm vui kì dieäu ñöôïc hoaù thaân thaønh con gaø ñeå caát leân ñieäu nhaïc sôùm mai àmôû roäng ra caûm nghó ñoái vôùi ñoà chôi treû con. * HS ñoïc ñoaïn vaên 1 SGK/119 * Trí töôûng töôïng ñaõ giuùp ngöôøi vieát baøy toû loøng yeâu meán coâ giaùo nhö theá naøo? - Luùc ñaàu keå chuyeän hai coâ troø vöøa ñi vöøa noùi chuyeän, sau ñoù tröïc tieáp baøy toû tình caûm, tieáp ñoù laø hoài öùc veà coâ giaùo cuõ sau ñoù boäc loä tình caûm yeâu thöông coâ giaùo. * Goïi HS ñoïc ñoaïn vaên 2 SGK * Vieäc lieân töôûng Luõng Cuù, cöïc Baéc cuûa toå quoác tôùi Caø Mau, cöïc Nam toå quoác ñaõ giuùp TG theå hieän tình caûm gì? - Tình yeâu ñaát nöôùc, khaùt voïng thoáng nhaát ñaát nöôùc. * HS ñoïc ñoaïn vaên SGK/180 * Qua ñoaïn vaên em thaáy sö quan saùt coù taùc duïng bieåu hieän tình caûm nhö theá naøo? - Taû hình daùng, göông maët, maùi toùc, veát nhaên ôû ñuoâi maét, haøm raêng…-> Tình yeâu cuûa ngöôøi con ñoái vôùi meï. * Ñeå taïo yù cho baøi bieåu caûm, khôi nguoàn cho maïch caûm xuùc naûy sinh ngöôøi vieát phaûi laøm gì? - Khaéc hoaï hình aûnh vaø neâu nhaän xeùt veà tình yeâu thöông ñoài vôùi meï. * Sau khi tìm hieåi caùc ñoaïn vaên em haõy cho bieát coù nhöõng caùch laäp yù naøo? - Coù 4 caùch. * HS ñoïc ghi nhôù SGK/121. Hoaït ñoäng 2: Luyeän taäp. GV: Goïi HS ñoïc vaø xaùc ñònh yeâu caàu BT1 * Thaûo luaän nhoùm: GV chia lôùp thaønh 4 nhoùm thaûo luaän 5 phuùt: - Nhoùm 1: Baøi taäp 1 - Nhoùm 2: Baøi taäp 2 - Nhoùm 3: Baøi taäp 3 - Nhoùm 2: Baøi taäp 4 HS: Moãi nhoùm cöû ñaïi dieän trình baøy - caû lôùp tham gia nhaän xeùt, boå sung. GV: choát laïi vaán ñeà. I/ Nhöõng caùch laäp yù thöôøng gaëp cuûa baøi vaên bieåu caûm: 1. Lieân heä hieän taïi vôùi töông lai: - Lieân töôûng ñeán töông lai coâng nghieäp hoaù 2. Hoài töôûng qua khöù vaø suy nghó veà hieän taïi: - Nhôù laïi nhöõng KN thôøi thô aáu. àRuùt ra 1 nhaän thöùc lí thuù veà ñoà chôi treû con. 3. Töôûng töôïng tình huoáng höùa heïn, mong öôùc: - Gôïi laïi kæ nieäm ,töôûng töôïng tình huoáng ñeå baøy toû tình caûm. 4. Quan saùt, suy ngaãm: Ghi nhôù: SGK/121 II/ Luyeän taäp: Baøi taäp 1: a) Caûm xuùc veà vöôøn nhaø - Mieâu taû vöôøn , lai lòch cuûa vöôøn - Vöôøn vaø cuoäc soáng vui buoàn cuûa gia ñình - Vöôøn vaø lao ñoäng cuûa cha meï - Vöôøn qua boán muøa b) Caûm xuùc veà ngöôøi thaân: - Xaùc ñònh ngöôøi thaân laø ai , coù moái quan heä vôùi em theá naøo - gôïi laïi nhöõng kæ nieäm khoù queân maø mình vôùi ngöôøi ñoù trong thôøi gian qua. - Neâu leân söï khaên khích cuûa mình ñoái vôùi ngöôøi thaân trong moïi nieàm vui , noãi buoàn trong sinh hoaït , hoïc taäp , vui chôi. - Baøy toû söï quan taâm , loøng mong muoán tình caûm thaân thieát ñoái vôùi ngöôøi thaân ñoù. c) Caûm xuùc veà vaät nuoâi - Xaùc ñònh con vaät nuoâi ñoù laø con gì , ñanh ôû beân caïnh hay ôû xa , con hay maát - Coù theå mieâu taû con vaät ñoù vaø keå laïi nhöõng kæ nieäm vui buoàn , söï quan taâm chaêm soùc ñoái vôùi noù , qua baøy toû tình caûm cuûa mình. d) Caûm nghó veà maøi tröôøng thaân yeâu - Xaùc ñònh , hình dung maùi tröôøng thaân yeâu maø em ñang hoïc . Neáu ñaõ hoïc thì hoaøi nieäm maùi tröôøng thaân yeâu ñaõ hoïc . - Coù theå gôïi taû nhöõng kæ nieäm khoù queân döôùi maùi tröôøng vôùi baïn beø thaáy coâ. 4. Caâu hoûi, baøi taäp cuûng coá. * Neâu caùc caùch laäp yù cho baøi vaên bieåu caûm? - Lieân heä hieän taïi vôùi töông lai ; Hoài töôûng quaù khö vaø suy nghó veà hieän taïi ; Töôûng töôïng , höùa heïn , mong öôùc ; Quan saùt , suy ngaãm * Trong vaên bieåu caûm, tình caûm coù theå boäc loä nhö theá naøo? A. Tröïc tieáp. B. Giaùn tieáp. (C). Tröïc tieáp, giaùn tieáp. D. Caû A, B, C sai. 5. Höôùng daãn HS töï hoïc: - Ñoái vôùi baøi hoïc oû tieát naøy: + Hoïc thuoäc ghi nhôù SGK/ 121. + Xem laïi noäi dung baøi hoïc. + Tìm VD chöùng toû caùch laäp yù ña daïng trong caùc baøi vaên bieåu caûm. - Ñoái vôùi baøi hoïc oû tieát tieáp theo: Chuaån bò baøi Luyeän noùi Vaên bieåu caûm veà söï vaät, con ngöôøi. + Moãi nhoùm laäp daøn yù cho 1 ñeà trong SGK/. - Nhoùm 1: Ñeà 1 - Nhoùm 2: Ñeà 2 - Nhoùm 3: Ñeà 3 - Nhoùm 4: Ñeà 4 + Taä