Giáo án ngữ văn 8 Chiếc lá cuối cùng (o hen-Ri)

CHIEÁC LAÙ CUOÁI CUØNG (O Hen-ri) Bài : Tiết: 29 Tuần dạy:....... Ngày dạy: I. MUÏC TIEÂU: * Hoạt động 1: Giới thiệu bài. * Hoạt động 2: 1. Kieán thöùc: - Học sinh biết: + Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong một tác phẩm truyện ngắn hiện đại Mỹ. Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong tác phẩm tự sự để đọc - hiểu tác phẩm. - Học sinh hiểu: + Tâm trạng của từng nhân vật, cách đọc văn bản cho phù hợp. 2. Kó naêng: - Học sinh thực hiện được: + Đọc diễn cảm, phân đúng vai, tóm tắt được tác phẩm. - Học sinh thực hiện thành thạo + Tóm tắt được tác phẩm nhớ những nét chính về tác giả. 3 . Thaùi ñoä: - Thói quen + Đọc và tóm tắt văn bản , tìm hiểu chú thích. - Tính cách: + Thích đọc truyện ngắn của nước Mĩ. Bước đầu trân trọng những con người giàu lòng yêu thương. * Hoạt động 3: 1. Kieán thöùc: - Học sinh biết: + Lòng cảm thông, sự sẻ chia giữa những nghệ sỹ nghèo. + Ý nghĩa của tác phẩm nghệ thuật vì cuộc sống của con người - Học sinh hiểu: + Cuộc sống nghèo khổ của những họa sĩ nghèo của nước mĩ nhưng họ rất thương yêu, chăm sóc chu đáo... + Cảm nhận được ý nghĩa nhân văn sâu sắc của truyện. 2. Kó năng - Học sinh thực hiện. + Phát hiện, phân tích tâm trạng và đặc điểm nổi bật về nghệ thuật kể chuyện của nhà văn. Cảm nhận được ý nghĩa nhân văn sâu sắc của truyện. + Phát biểu cảm nghĩ về một đoạn truyện, nhân vật. - Học sinh thực hiện thành thạo: + Sử dụng nghệ thuật đảo ngược tình huống phù hợp khi viết văn, phát biểu cảm nghĩ về một nhân vật. 3 . Thaùi ñoä: - Thói quen: + Tìm và phân tích nghệ thuật , nhận xét và nêu cảm nghĩ của mình về một nhân vật cụ thể. Tính cách: + Giaùo duïc cho caùc em traân troïng nhöõng con người coù taám loøng giaøu tình thöông yeâu, soáng cao thöôïng, ca ngôïi tình baïn. Sống phải có sự đồng cảm quan tâm,chia sẻ với mọi người. Nhất là những người có hoàn cảnh khó khăn II. NỘI DUNG HỌC TẬP: - Khaùm phaù vaøi neùt cô baûn veà ngheä thuaät vieát truyeän ngaén cuûa nhaø vaên Myõ OHen-ri, rung ñoäng trong caùi hay, caùi ñeïp vaø loøng caûm thoâng cuûa taùc giaû ñoái vôùi nhöõng noãi baát haïnh cuûa ngöôøi ngheøo III. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân : Baûng phuï, chaân dung taùc giaû, veõ tranh. Hoïc sinh : Ñoïc baøi traû lôøi caùc caâu hoûi. IV. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP: 1. OÅn ñònh toå chöùcvà kiểm diện: Kiểm diện sĩ số. 2. Kieåm tra miệng: 1. Nhaø vaên Xeùc van-teùt xaây döïng nhaân vaät Ñoân ki vaø xan choâ bằng ngheä thuaät gì? Nhaèm noåi baät veà vaán ñeà gì? ( 8 đ) - Söï töông phaûn veà moïi maët giöõa Ñoân ki vaø xan choâ trong tieåu thuyeát Ñoân-ki-hoâ-teâ nhaø vaên ñaõ taïo neân caëp nhaân vaät baát huû trong vaên hoïc theá giôùi. Ñoân ki thaät nöïc cöôøi nhöng cô baûn coù nhöõng phaåm chaát ñaùng quyù; Xan choâ coù nhöõng maët toát song cuõng boïc loä nhöôïc ñieåm ñaùng cheâ traùch. 2. Chiếc lá cuối cùng của tác giả nào, sống ở nước nào? (2đ) - O Hen ri người Mỹ. 3. Tiến trình bài học. Hoaït ñoäng cuûa giáo viên vaø học sinh Noäi dung baøi hoïc Hoaït ñoäng 1: Giới thiệu bài. Vaên hoïc Myõ laø một neàn vaên hoïc treû nhöng ñaõ xuaát hieän nhöõng nhaø vaên kieät xuaát nhö Heâ min guaây, Gaéc lôn ñôn…… Trong soá ñoù, teân tuoåi cuûa OHen ri noåi baät leân nhö một taùc giaû truyeän ngaén taøi danh. Chieác laù cuoái cuøng laø một trong nhöõng truyeän ngaén höôùng vaøo cuoäc soáng ngheøo khoå, baát haïnh cuûa nhöõng ngöôøi daân Myõ vaø söùc maïnh ngheä thuaät chaân chính ñem laïi nieàm tin cho con ngöôøi. Hoaït ñoäng 2: (15p): Đọc tìm hiểu chú thích. * Giaùo vieân höôùng daãn hoïc sinh caùch ñoïc Caàn phaân bieät lôøi keå, taû cuûa taùc giaû vôùi nhöõng caâu, ñoaïn trong daáu ngoaëc keùp, lôøi noùi tröïc tieáp cuûa caùc nhaân vaät. Ñoaïn cuoái truyeän lôøi keå cuûa Xiu veà caùi cheát cuûa cuï Bô men caàn ñoïc vôùi gioïng röng röng, caûm ñoäng, ngheïn ngaøo. * Giaùo vieân ñoïc maãu một ñoaïn, hoïc sinh ñoïc, giaùo vieân nhaän xeùt caùch ñoïc. Hoïc sinh toùm taét truyeän. ? Em haõy neâu vaøi neùt veà taùc giaû, taùc phaåm Hoïc sinh neâu > Giaùo vieân giaûng Truyeän OHen ri phong phuù veà ñeà taøi nhưng phaàn lôùn höôùng vaøo cuoäc soáng ngheøo khoå cuûa ngöôøi noâng daân Myõ. Do vaäy, mang yù nghóa pheâ phaùn roõ reät. Ông thöôøng xaây döïng nhöõng tình huoáng ñaûo ngöôïc neân truyeän taêng tính haáp daãn, loâi cuoán. Vaên baûn “ Chieác laù cuoái cuøng” laø một ñoaïn trích chieám khoaûng ¼ ñoaïn cuoái cuûa truyeän ngaén. OÂng vieát caùc truyeän nhö: Baép caûi vaø vua chuùa (1940), Tieáng noùi cuûa thaønh phoá (1908) Boán trieäu (1906), Trung taâm mieàn Taây (1907)…. * Giaùo vieân cho hoïc sinh tröïc quan chaân dung taùc giaû. * Giaùo vieân cuøng hoïc sinh giaûi thích một soá chuù thích 2,3,4,6,7 * Giaùo vieân: Coù theå khoâng phaân ñoaïn cuõng ñöôïc ví caâu chuyeän lieàn maïch theo doøng thôùi gian vaø tieáp noái. Nhöng cuõng coù theå chia laøm ba ñoaïn nhö sau. - Töø ñaàu -> taûng ñaù: Hai ngöôøi lo sôï nhìn chieác laù cuoái cuøng saép rôi qua cöûa soå. - Tieáp theo -> theá thoâi: Chieác laù cuoái cuøng khoâng ruïng, Goân xi vượt qua nguy hieåm. - Ñoaïn còn laïi: Xiu keå cho Gioân xi ñang bình phuïc veà caùi cheát cuûa cuï Bô men. Hoaït ñoäng 2 : (20p): phân tích. Nhân vật cụ Bơ-men. ? Vaên baûn naøy ñaõ söû duïng phöông thöùc bieåu đạt nào? Phöông thöùc naøo chuû ñaïo? - Ba phöông thöùc, töï söï laø chuû ñaïo. * Giaùo vieân chuyeån yù. Treân ñôøi, hieám gì nhöõng nghòch lyù oaùi oaêm coù caùi thaät laøm laøm ngöôøi ta ñau ñôùn, heùo moøn cheát ruïi nhöng laïi coù caùi giaû an uûi naâng ñôõ taâm hoàn nhö một lieàu thuoác thaäp toaøn ñaïi boå. Hình aûnh chieác laù thöôøng xuaân trong truyeän ngaén laø một trong nhöõng lieàu thuoác ñoù vaø cuõng chính hình aûnh aáy laïi laø một kieät taùc cuûa cuï Bô men. ? Cuï Bô men laøm ngheà gì? Bao nhieâu tuoåi, ngoaïi hình ra sao? - Moät hoaï syõ giaø ngoaøi 60 tuoåi, raâu xoàm kieám soáng baèng ngheà ngoài laøm maãu veõ cho caùc hoaï syõ treû. ? Cuï mô öôùc ñieàu gì? - Mô öôùc veõ ñöôïc một kieät taùc nhöng ñaõ hôn 40 naêm nay vaãn chöa thöïc hieän ñöôïc. ? Khi nghe Xiu keå chuyeän veà Gioân xi, cuï nhìn caây thöôøng xuaân coù thaùi ñoä nhö theá naøo? ? Theo em, duø yeân laëng nhöng trong taâm cuï nghó gì? - Coù leõ trong luùc aáy, caây thöôøng xuaân chæ coøn vaøi chieác laù. Vì vaäy, thaùi ñoä sôï seät cuûa cuï Bô men đaõ noùi leân taám loøng thöông yeâu, lo laéng cuûa cuï cho soá meänh cuûa Gioân xi. ? Sau ñoù cuï coù haønh ñoäng gì? - Duø yeân laëng nhöng trong thaâm taâm cuï thì ngöôïc laïi. Cuï baát chaáp mưa gió baõo buøng, giaù reùt tuyeát rôi cuï ñaõ veõ chieác laù cuoái cuøng. ? Haønh ñoäng ñoù em thaáy cuï laø ngöôøi nhö theá naøo? ? Caùi ñeâm cuï veõ chieác laù cho em bieát ñieàu gì ñaõ xaåy ra? - Cuï ñaõ cheát vì giaù laïnh, hy sinh söï soáng cuûa mình ñeå cöùu Gioân xi. * Giaùo vieân neâu vaán ñeà. ? Taïi sao ngöôøi keå chuyeän boå qua chi tieát cuï Bô men veõ chieác laù maø phaûi ñôïi ñeán doøng cuoái cuøng môùi cho baïn ñoïc bieát? Thaûo luaän nhoùm 3 ph Ñaïi dieän hoïc sinh phaùt bieåu, hoïc sinh khaùc boå sung. > Giaùo vieân choát. - Coù vaäy môùi taïo baát ngôø cho Gioân xi vaø Xiu ñoàng thôøi mang laïi caûm giaùc hoài hoäp cho caû Xiu vaø ngöôøi ñoïc khi Xiu keùo maønh leân -> höùng thuù baát ngôø khi chieác laù vaãn coøn ñoù. ? Em coù ñoàng yù vôùi yù kieán cuûa Xiu chieác laù chính laø kieät taùc cuûa cuï Bô men khoâng? Vì sao? Giaùo vieân treo tranh cho hoïc sinh bình tranh. - Soáng ñoäng nhö thaät, ñaùnh löøa caùc caëp maét nhaø ngheà cuûa caùc coâ ngheä syõ, maøu saéc giaøu yù nghóa taùc ñoäng ñeán taâm hoàn nhaïy caûm cuûa Gioâ Xi. Chieác laù ñöôïc veõ baèng taát caû taám loøng yeâu thöông vaø nhöõng hôi thôû cuoái cuøng cuûa ngöôøi hoaï só, nhö pheùp nhieäm maàu. Cöùu soáng ñöôïc Gioân xi, ñaït ñöôïc öôùc mô cuûa cuï trong saùng taùc. Chính trong hoaøn caûnh bi ñaùt aáy, khi Goâi xi ñang taét lòm nhö ngọn ñeøn môø le loùi tröôùc ngoïn gioù baác Baéc Myõ buoát laïnh thì tình baïn ñöôïc thöû thaùch vaø ñoù chính laø Xiu, coâ baïn cuûa Goân xi……. Ta tìm hieåu tieát sau. I – Ñoïc hieåu vaên baûn. 1. Ñoïc. 2. Taùc giaû,taùc phaåm. - OHen ri (1862-1910) laø nhaø vaên Myõ chuyeân vieát truyeän ngaén. - Taùc phaåm ñöôïc trích trong truyeän ngaén. “Chieác laù cuoái cuøng” 3. Töø khoù. 4. Boá cuïc. II Ñoïc phân tích vaên baûn. 1. Nhaân vaät cuï Bô men. a. Thaùi ñoä vaø haønh ñoäng. * Thaùi ñoä. - Im laëng, nhìn caây thöôøng xuaân chaúng noùi gì. * Haønh ñoäng. - Baát caáp trôøi möa, tuyeát rôi, cuï aâm thaàm veõ chieác laù. -> Giaøu loøng yeâu thöông , soáng cao thöôïng. - Kieät taùc cuûa cuï Bô men laø chieác laù cuoái cuøng. - Hình thöùc: soáng ñoäng nhö thaät. - Yù nghóa : ngheä thuaät vò nhaân sinh. Chuyển tiếp tiết 30 Hoaït ñoäng 3: ( 30p): Tìm hiểu nhân vật Xiu và Giôn-xi,nghệ thuật. ? Taám loøng cuûa Xiu ñoái voái Gioân xi ñöôïc theå hieän ôõ nhöõng chi tieát naøo? Hoïc sinh traû lôøi. > Giaùo vieân gôïi yù qua caùc caâu hoûi nhoû. ? Khi mhìn caây thöôøng xuaân, Xiu coù thaùi ñoä nhö theá naøo? ? Khi Gioân xi theàu thaøo ra leänh keùo taám maønh maønh len nhìn chieác laù thì Xiu coù haønh ñoäng nhö theá naøo? ? Theo em, vì sao Xiu coù khuoân maët hoác haùc, hoác haùc thuoäc loaïi töø naøo? - Töø laùy, hoác haùc lo laéng cho Gioân xi, Xiu cuõng raát oám. ? Xiu ñaõ quyeát giaønh giaät vôùi töû thaàn ñeå laøm gì? ? Töø nhöõng haønh ñoäng ñoù, nhaän xeùt tình caûm cuûa Xiu với Gioân xi? > Giaùo vieân dieãn giaûng: - Cuõng nhö cuï Bô men, tình yeâu thöông cuûa Xiu ñoái vôùi Gioân xi trong heát theå hieän thaùi ñoä sôï seät khi nhìn caây thöôøng xuaân. Noãi lo sôï khi Gioân xi qua ñôøi theå hieän göông maët hoác haùc vaø nhöõng lôøi naõo ruoät. Xiu ñaõ taän tình chaêm soùc em moät caùch thaàm laëng, giaønh giaät vôùi töû thaàn ñeå chaïy chöõa cho ñöùa em nuoâi beù boûng toäi nghieäp. ? Em coù nhaän xeùt gì ôû nhaân vaät xiu? Hoïc gì ôû Xiu? - Moät tình caûm ñeïp laøm ta xuùc ñoäng, ngöôõng moä một tình baïn, tình chò em thuyû chung, cao quyù. * Giaùo vieân giaùo duïc hoïc sinh veà tình baïn. * Giaùo vieân neâu vaán ñeà. ? Theo em, Xiu bieát ñöôïc söï thaät vaøo luùc naøo? Neáu bieát trong thì sao? Khoâng bieát trong thì sao? Caû lôùp thaûo luaän 5 ph Ñaïi dieän một nhoùm phaùt bieåu, nhoùm khaùc boå sung. Giaùo vieân choát. - Laàn ñaàu khi chöa bieát yù ñònh cuûa cuï Bô men neân Xiu voâ cuøng sôï haõi vaø laøm theo lôøi gioân xi một caùch chaùn naûn. Coù leõ Xiu cuõng khoâng ngôø chieác laù chieác laù baùm dai daúng sau một ñeâm möa gioù phuõ phaøng. Thaùn töø oâ kìa! Khoâng chæ dieãn taû noãi ngaïc nhieân cuûa Gioân xi maø caû Xiu nöõa. Ñoái vôùi Xiu chæ caêng thaúng laàn ñaàu keùo maønh maønh. Sau ñoù Xiu ñaõ bieát roõ söï thaät vaø hoaït ñoäng một caùch döùt khoaùt. - Neáu bieát tröôùc, Xiu khoâng baát ngôø, chuùng ta khoâng ñöôïc thöôûng thöùc caû ñoaïn vaên theå hieän taâm traïng lo laéng, thaám ñöôïm tình ngöôøi. ? Taïi sao taùc giaû laïi ñeå cho Xiu keå laïi chuyeän vaø caùi cheát cuûa cuï Bô men vaø nguyeân nhaân daãn ñeán caùi cheát. Qua ñoù, ngöôøi ñoïc coù theå thaáy roõ hôn phaàm chaát gì cuûa coâ hoaõ syõ naøy? - Khoâng taû tröïc tieáp caùi cheát cuûa cuï trong beänh vieän maø giaùn tieáp qua lôùi keå cuûa Xiu, lôøi baùo tin cuûa xiu. Caùch boá trí tình tieát vaø keát truyeän kieåu naøy coù taùc duïng khoâng chæ laøm cho caâu chuyeän dieãn ra một caùch töï nhieân maø goùp phaàn boäc loä roõ hôn phaåm chaát cuûa Xiu kính phuïc. Nhôù tieác cuï hoaï só ñaõ heát loøng vì baïn mình, em mình. ? Trong ñoaïn trích ñöôïc hoïc, em thaáy Gioân xi söùc khoeû ñang ôû tình traïng nhö theá naøo? ? Tình traïng aáy khieán coâ hoaï só treû naøy coù taâm traïng gì? ? Suy nghó cuûa Gioân xi khi nhìn thaáy chieác laù cuoái cuøng ruïng thí luùc ñoù coâ seõ lìa ñôøi noùi leân ñieàu gì ôû Gioân? - Voán ña caûm neân khi nhìn caây thöôøng xuaân saép ruïng heát laù trong luùc mình ñang beänh naëng coâ ñaõ lieân töôûng ñeán soá phaän cuûa mình. Nhìn caây daây leo chæ coù vaøi chieác laù coâ caøng tuyeät voïng. ? Sau một ñeâm möa gioù döõ doäi, khi chieác maønh maønh ñöôïc keùo leân luùc trôøi vöøa höûng saùng Gioâ xi phaùt hieän ra ñieàu gì? Coù nghóa nhö theá naøo? - Chieác laù thöôøng xuaân vaãn coøn ñoù, Gioân xi vöôït qua ñöôïc caùi cheát. ? Theo em, Gioân xi ñaõ caûm nhaän ñöôïc ñieàu gì töø vieäc chieác laù cuoái cuøng vaãn coøn ñoù? Coâ ñaõ traùch mình nhö theá naøo? ? Caâu noùi cuûa Gioân xi: Chò Xiu thaân yeâu ôi! Moät ngaøy naøo ñoù em hy voïng seõ ñöôïc veõ vònh Na phô baùo hieäu ñieàu thay ñoåi naøo cuûa Gioân xi? ? Taâm traïng cuûa Gioân xi coù nhöõng dieãn bieán nhö theá naøo? ? Nguyeân nhaân laøm cho Gioân xi khoûi beänh laø gì? - Taâm traïng hoài sinh…….baèng chính söï thay ñoåi veà tinh thaàn, taâm traïng cuûa mình. ? Taïi sao nghe xiu keå veà caùi cheát cuûa cuï Bô men, taùc giaû khoâng ñeå cho Gioân xi coù thaùi ñoä gì? - Theá laø ñuû, taùc giaû chuû yùsaép ñaët nhö vaäy ñeå caâu chuyeän theâm gôïi môû , theâm dö ba ñeå ngöôøi ñoïc baâng khuaâng, nhôù tieác vaø caûm phuïc một laõo hoaï só, một con ngöôøi cuõng coù theå ñeå ……. Nhöng cao tay hôn caû laø ñeå cho Gioân xi im laëng cho söï caûm ñoäng thaät saâu xa thaám thía, thaám thía vaøo caû taâm hoàn coâ vaø ngöôøi ñoïc. ? Em haõy chöùng minh truyện ñöôïc keát thuùc treân cô sôû hai söï kieän baát ngờ, ñoái laäp taïo neân tình huoáng ñaûo ngöôïc hai laàn? Thảo luận nhóm 3p Hoïc sinh traû lôøi ? Söï ñaûo ngöôïc tình huoáng ñoù coù nhöõng vaán ñeà gì chung? ? Truyeän ca ngôïi nhöõng ai? Ca ngôïi ñieàu gì? *Giáo viên giáo dục tình cảm cho học sinh. ? Nội dung chính của truyện? ? Ngheä thuaät ñaëc saéc cuûa truyeän laø gì? Hoïc sinh ñoïc ghi nhôù > Giaùo vieân lieân heä thực teá. ? Em seõ laøm gì khi ngöôøi baïn mình gaëp khoù khaên, nguy hieåm? 2. Nhaân vaät Xiu, taám loøng cuûa moät ngöôøi baïn. - Sôï seät nhìn caây thöôøng xuaân. - Laøm theo một caùch chaùn naûn. - Cuùi maët hoác haùc xuoáng gaàn goái. - Gìanh giaät vôùi töû thaàn ñeå chöõa cho Gioân xi -> Taän tình lo laéng, chaêm soùc cho Gioân xi. => Giàu ñöùc hy sinh thaàm laëng, moät traùi tim nhaân haäu meânh moâng. 3. Dieãn bieán taâm traïng cuûa Gioân xi. - Söùc khoeû yeáu ôùt, gaàn nhö caïn kieät söùc soáng. -> Saün saøng cho một chuyeán ñi xa xoâi, bí aån. -> Yeáu ñuoái tuyeät voïng khoâng muoán soáng. - Muoán cheát laø moät toäi. - Tình yeâu baïn, tình yeâu ngheä thuaät trôû laïi vôùi Gioân xi. => Töø tuyeät voïng, thaûm nhieân ñoùn nhaän caùi cheát ñeán hoài sinh nhôø chieác laù. 4. Nghệ thuật đảo ngược.. - Gioân xi töø choã gaàn ñeán caùi cheát >< thoaùt khoûi côn nguy hieåm. - Cuï Bô men khoeû maïnh hơn >< caùi cheát baát ngôø. -> Lieân quan ñeán caên beänh xöng phoåi vaø chieác laù cuoái cuøng gaây baát ngôø vaø höùng thuù. * Ghi nhôù sgk t90 V. TỔNG KẾT VÀ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP: 1.Tổng kết: Câu hỏi 1: Doøng naøo noùi ñuùng nhaát veà con ngöôøi cuûa cụ Bô men? a.Laø hoaï syõ raát khoù tính, khoù hieåu. b.Laø hoaï syõ chaân chính. c.Laø ngöôøi giaøu loøng yeâu thöông. Câu hỏi 2: Giaù trò ngheä thuaät ñaëc saéc nhaát cuûa truyeän “Chieác laù cuoái cuøng” laø gì? Ngheä thuaät đảo ngược tình huống. Ngheä thuaät xaây döïng vaø phaân tích taâm lyù nhaân vaät. Ngheä thuaät keå chuyeän haáp daãn. ? Vì sao “ Chieác laù cuoái cuøng” laø kieät taùc cuûa cuï Bô men? Câu hỏi3: Vì sao “ Chieác laù cuoái cuøng” laø kieät taùc cuûa cuï Bô men? - Hình thöùc: soáng ñoäng nhö thaät - Hình thöùc: soáng ñoäng nhö thaät, ñaùnh löøa con maét nhaø ngheà. - Yù nghóa: Ngheä thuaät vò nhaân sinh, noù ñaõ ñem laïi söï soáng cho Gioân xi. 2. Höôùng daãn học tập: * Đối với bài học ở tiết học này . - Hoïc phaàn ghi nhớ. Luyện tóm tắt,học taùc giaû-taùc phaåm . Vieát ñoaïn vaên phaùt bieåu caûm nghó cuûa em veà cuï Bô men vaø Xiu. * Đối với bài học ở tiết học tiếp theo. . - Ñoïc vaø soaïn bài: Ñoïc soaïn baøi: Hai caây phong. + Xác định hai mạch kể . + Hai cây phong và kí ức tuổi thơ. Hai cây phong và thấy Đuy-sen. VI. PHỤ LỤC: VII. RUÙT KINH NGHIEÄM: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… . CHÖÔNG TRÌNH ÑÒA PHÖÔNG Bài : Tiết: 31 Tuần dạy:....... Ngày dạy: I. MUÏC TIEÂU: * Hoạt động 1: Giới thiệu bài. * Hoạt độn 2 : 1. Kieán thöùc: - HS biết: Các từ ngữ địa phương chỉ quan hệ ruột thịt, thân thích. - HS hiểu: Các từ ngữ địa phương chỉ quan hệ ruột thịt, thân thích tùy theo từng vùng miền khác nhau. 2. Kó naêng: - HS thực hiện được: + Phát hiên những từ thuộc tình thái từ ở ví dụ mẫu. - Học sinh thực hiện thành thạo: + Đặt câu có dùng trợ tình thái từ. 3. Thaùi ñoä: - Thói quen: Sử dụng loại từ này khi nói ,viết nhằm đạt hiệu quả. - Tính cách: Biết bày tỏ, bộc lộ cảm xúc, đồng cảm,cảm thông ,chia sẻ..... * Hoạt động 2: 1. Kieán thöùc: - HS biết: + Làm các dạng bài tâp có dùng tình thái từ và biết tác dụng từ dễ đến khó. - HS hiểu: + Tác dụng của loại từ này vào từng tình huống giao tiếp cụ thể. 2. Kó naêng: - HS thực hiện được: Sử dụng từ ngữ địa phương chỉ quan hệ thân thích, ruột thịt. - Học sinh thực hiện thành thạo: Sử dụng từ ngữ địa phương chỉ quan hệ thân thích, ruột thịt vào từng tình huống giao tiếp khác nhau, cũng như trong văn viết. 3. Thaùi ñoä: - Thói quen: Sử dụng từ địa phương phù hợp hoàn cảnh để tạo sắc thái nhất định. - Tính cách: Giaùo duïc hoïc sinh kyõ naêng söû duïng töø cho phuø hôïp II. NỘI DUNG HỌC TẬP: -Hieåu ñöôïc töø ngöõ chæ quan heä ruoät thòt, thaân thích duøng ôû ñòa pöông caùc em sinh soáng. III. CHUAÅN BÒ: 1. Giaùo vieân : Baûng phu ghi từ toàn dân, địa phương. 2. Hoïc sinh: Ñoïc tröôùc baøi, traû lôøi từ địa phương tương ứng, nghiên cứu bài tập. IV. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HOẠC TẬP: 1. OÅn ñònh toå chöùc và kiểm diện: - Kiểm diện sĩ số. 2. Kieåm tra miệng: Kiểm tra vở bài tập. 3. Tiến trình bài học: Hoạt động 1: Giới thiệu bài. Tieát trong caùc em ñaõ hieåu theá naøo laø töø ñòa phöông. Tieát naøy chuùng ta seõ tìm hieåu töø ngöõ ñòa phöông chæ quan heä ruoät thòt. Hoạt động 2:( 34p) tìm từ địa phương tương ứng. 1. Tìm caùc töø ngöõ chæ quan heä ruoät thòt duøng ôû ñòa phöông em coù nghóa töông ñöông vôùi caùc töø toaøn daân döôùi ñaây. Chia nhoùm thaûo luaän. Gaïch chaân töø ngöõ khaùc vôùi töø toaøn daân. STT Töø ngöõ toaøn daân Töø ngöõ ñöôïc duøng ôû ñòa phöông em 1 Cha Ba 2 Meï Maù 3 Oâng noäi Noäi 4 Baø noäi Noäi 5 Oâng ngoaïi Ngoaïi 6 Baø ngoaïi Ngoaïi 7 Baùc (anh trai cuûa cha) Baùc 8 Baùc (vôï anh trai cuûa cha) Baùc 9 Chuù (em trai cuûa cha) Chuù 10 Thím (vôï cuûa chuù) Thím 11 Baùc (chò gaùi cuûa cha) Coâ 12 Baùc (choàng chò gaùi cuûa cha) Döôïng 13 Coâ ( em gaùi cuûa cha) Coâ 14 Chuù (choàng em gaùi cuûa cha) Döôïng 15 Baùc (anh trai cuûa meï) Caäu 16 Baùc (vôï anh trai cuûa meï) Môï 17 Caïu (em trai cuûa meï) Caäu 18 Môï (vôï em trai cuûa meï) Môï 19 Baùc (chò gaøi cuûa meï) Dì 20 Baùc (choàng chò gaùi cuûa meï) Döôïng 21 Dì (em gaùi cuûa meï) Dì 22 Chuù (choàng em gaøi cuûa meï) Döôïng 23 Anh trai Anh 24 Chò daâu Chò 25 Em daâu Em 26 Em trai Em 27 Chò gaùi Chò 28 Anh reå (choàng cuûa chò gaùi) Anh 29 Em gaùi Em 30 Em reå (choàng cuûa em gaùi) Döôïng 31 Con Con 32 Con daâu (voä cuûa con trai) Con (daâu) 33 Con reå (choàng cuûa con gaùi) Reå 34 Chaùu ( con cuûa con) Chaùu 2. Söu taàm một soá töø ngöõ chæ quan heä ruoät thòt thaân thích ôû ñòa phöông khaùc. Hoïc sinh thaûo luaän nhoùm nhoû Vd: Baéc Ninh, Baéc Giang Cha : goïi laø thaày Meï: goïi laø u, baàm, buû Baùc: goïi laø baù VD: Nam boä Cha: goïi laø ba, tía Meï : goïi laø maù Anh caû: goïi laø anh hai Chò caû: goïi laø chò hai 3. Sö taàm một soá caâu thô ca coù söû duïng töø ngöõ chæ quan heä ruoät thòt, thaân thích cuûa ñòa phöông em? Thaûo luaän nhoùm Ghi ra giaáy sau ñoù töøng nhoùm ñoïc. Anh em nhö theå tay chaân Chò ngaõ em naâng Saåy cha coøn chuù, saåy meï buù dì Phuùc ñöùc taïi maãu Cha meï……………..beå Con………………………töøng ngaøy Coâng cha……………chaåy ra Con khoâng cha nhö nhaø khoâng noùc Ngöôøi döng coù ngaõi………….. Chò em……………. Thaät thaø nhö theå laùi traâu Thöông nhau………………meï choàng V. TỔNG KẾT VÀ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP: 1. Tổng kết: Câu hỏi 1: Giáo viên cho học sinh tập giại nghĩa những câu thành ngữ,ca dao, tục ngữ. Em hieåu caâu tuïc ngöõ anh em nhö theå tay chaân coù nghóa laø nhö theá naøo? 2. Höôùng daãn học tập: * Đối với bài học ở tiết học này. - Hoïc Ñoïc laïi baûng töø ñòa phöông , tìm câu thơ , ca dao có từ địa phương. * Đối với bài học ở tiết học tiếp theo. - Chuaån bò: Noùi quaù + Ñoïc tìm hieåu baøi, traû lôøi caâu hoûi, tác dụng của nói quá. + Xem tröôùc baøi taäp. VI. PHỤ LỤC: Không. VII. RUÙT KINH NGHIEÄM: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… LAÄP DAØN YÙ CHO BAØI VAÊN TÖÏ SÖÏ KEÁT HÔÏP VÔÙI MIEÂU TAÛ VAØ BIEÅU CAÛM Bài: Tiết: 32 Tuần dạy:....... Ngày dạy: I. MUÏC TIEÂU: * Hoạt động 1: Giới thiệu bài. * Hoạt độn 2 : 1. Kieán thöùc: - HS biết : Đọc , nhaän dieän ñöôïc boá cuïc caùc phaàn môû baøi, thaân baøi, keát baøi cuûa moät vaên baûn töï söï keát hôïp vôùi mieâu taû vaø bieâu caûm. - HS hiểu: Cách chia bố cục từng phần 2. Kó naêng: - HS thực hiện được: Nhận diện bố cục và nội dung từng phần. Cách lập dàn ý cho văn bản tự sự có sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm. - Học sinh thực hiện thành thạo: Đọc diễn cảm, chia đúng bố cục và xác định đúng nội dung. Xây dựng bố cục, sắp xếp các ý cho bài cho bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm; 3. Thaùi ñoä: - Thói quen: Đọc và xác định bố cục. - Tính cách: Cẩn thận khi xác định bố cục và nội dung. Giaùo duïc hoïc sinh khi vieát vaên baûn töï söï keát hôïp vôùi mieâu taû vaø bieâu caûm phaûi bieát baøy toû tình caûm ñeïp, saâu saéc * Hoạt động 3: 1. Kieán thöùc: - HS biết: Làm bài tập ở nhiều dạng. Lập dàn ý cụ thể một bàicô bé bán diêm. - HS hiểu: Nội dung từng phần cụ thể. 2. Kó naêng: - HS thực hiện được: xác định nội dung chính từng phần. Viết một bài văn tự sự có sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm có độ dài khoảng 450 chữ. - Học sinh thực hiện thành thạo: Lập dàn ý một văn bản cụ thể. 3. Thaùi ñoä: - Thói quen: Luyện tập làm các bài tâp cho thành thạo . - Tính cách:Cẩn thân, chính xác khi làm bài. II. NỘI DUNG HỌC TẬP: - Nhaän dieän ñöôïc boá cuïc caùc phaàn môû baøi, thaân baøi, keát baøi cuûa moät vaên baûn töï söï keát hôïp vôùi mieâu taû vaø bieâu cảm. Xác định được các yếu tố và diễn biến câc chuyện. Luyện tập. III. CHUAÅN BÒ: 1. Giaùo vieân : Baûng phuï. 2. Hoïc sinh: Ñoïc baøi, traû lôøi caâu hoûi, xem tröôùc baøi taäp. IV. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HOẠC TẬP: 1. OÅn ñònh toå chöùc và kiểm diện: - Kiểm diện sĩ số. 2. Kieåm tra miệng: 1.Kieåm tra vôû baøi taäp cuûa 5 em hoïc sinh. 2. Khi viết một bài văn ta phải làm gì để bài viết rõ ràng, mạch lạc theo trình tự? - Lập dàn ý. 3. Tiến trình bài học: Hoaït ñoäng cuûa giáo viên vaø học sinh Noäi dung baøi hoïc Hoaït ñoäng 1: Giới thiệu bài. Theå loaïi töï söï vaø laäp daøn yù cuûa một baøi vaên töï söï ñaõ raát quen thuoäc ñoái vôùi caùc em. Boá cuïc cuûa theå loaïi naøy goàm ba phaàn nhö caùc baøi vaên khaùc. Tuy vaäy ôû theå loaïi naøy, ngöôøi vieát khoâng chæ thuaàn tuyù keå laïi söï vieäc maø moãi söï vieäc laïi ñöôïc phaùt trieån, soi saùng bôûi nhieàu yeáu toá taû, bieâu caûm. Tieát hoïc naøy…………….. Hoaït ñoäng 2: ( 20p) Lập dàn ý. Tìm hieåu vaø nhaän bieát daøn yù cuûa 1 baøi vaên töï söï keát hôïp vôùi mieâu taû vaø bieâu caûm. Hoïc sinh ñoïc ôû nhaø roái, ñeán lôùp khoâng ñoïc nöõa. ? Em haõy neâu boá cuïc cuûa baøi vaên treân? Noäi dung cuûa töøng phaàn ? Thaûo luaän nhanh 3 phuùt Ñaïi dieän 1 hoïc sinh trình baøy, hoïc sinh khaùc nhaän xeùt boå sung. Giaùo vieân choát baûng phuï. - Môû baøi: Töø ñaàu -> la lieät: Quang caûnh chung cuûa buoåi sinh nhaät. - Thaân baøi: Toùm taét -> Gaät ñaàu khoâng noùi: Moùn quaø sinh nhaät ñoäc ñaùo cuûa Trinh. - Keát baøi: Phaàn coøn laïi: Caûm nghó cuûa Trang veà moùn quaø sinh nhaät