Giáo án Ngữ Văn 8 học kỳ I Trường THCS Bình Mỹ

Ngày soạn : Tuần 1 ( Từ ……. đến .…… ) Tiết PPCT : 1, 2 Lớp dạy : 8A2, 8A7 Bài 1 TÔI ĐI HỌC THANH TỊNH A. Mục tiêu cần đạt : 1/ Kiến thức : - Cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong đoạn trích Tôi đi học. - Nghệ thuật miêu tả tâm lí trẻ nhỏ ở tuổi đến trường trong một văn bản tự sự qua ngòi bút của tác giả. 2/ Kĩ năng : - Đọc- hiểu đoạn trích tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm. - Trình bày những suy nghĩ, tình cảm về một sự việc trong cuộc sống của bản thân. 3/ Thái độ : - Suy nghĩ sáng tạo; phân tích, bình luận về những cảm xúc của nhân vật chính trong ngày đầu đi học. - Xác định giá trị bản thân : trân trọng kỉ niệm, sống có trách nhiệm với bản thân. - Giao tiếp; trao đổi, trình bày suy nghĩ/ ý tưởng , cảm nhận của bản thân về giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản. B. Chuẩn bị : Giáo viên : Nghiên cứu soạn bài. Học sinh : Soạn bài theo gợi ý của giáo viên. C. Phương pháp : Theo phương pháp thuyết trình, hỏi đáp. D. Tiến trình các hoạt động dạy và học : 1/ Kiểm tra bài cũ : Giới thiệu chương trình Ngữ Văn 8 2/ Bài mới: HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV & HS BAØI GHI HOÏC SINH Hoạt động 1: Giới thiệu bài Trong chương trình lớp 6, các em đã được học về truyện và kí Việt Nam hiện đại từ sau 1945. Chương trình lớp 8 năm nay các em sẽ tiếp tục học về truyện và kí Việt Nam hiện đại trước 1945 với bài văn đầu tiên là bài Tôi đi học. Hoạt động 2: Tìm hiểu chung văn bản - HS dựa vào phần chú thích (SGK/ 8) để tìm hiểu tác giả, tác phẩm. - GV cho xem ảnh tác giả, nói thêm về Thanh Tịnh - Biệt danh : Nhà văn của mùa tựu trường - HS đọc phần giới thiệu tác phẩm SGK Hoạt động 3: Hướng dẫn HS tìm hiểu chi tiết văn bản 1/ Những sự việc nào khiến nhân vật tôi có những liên tưởng về buổi tựu trường đầu tiên ? (HS chú ý đọc câu đầu tiên của VB) Thời gian: cuối thu Không gian: lá rụng nhiều, có những đám mây bàng bạc. @ Kỉ niệm về mùa tựu trường được nhà văn diễn tả theo trình tự như thế nào? Gợi ý: Tác giả diễn tả theo thức tự nào? à thời gian (ôn lại kiến thức TLV 6) à kể ngược, kể xuôi 2/ Những hồi tưởng của nhân vật tôi : Hiện tại à quá khứ Trên đường đến trường Khi đến trường, nhìn… Xếp hàng, gọi tên vào lớp Ngồi trong lớp … 3/ Tìm những hình ảnh, chi tiết chứng tỏ tâm trạng hồi họp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật tôi khi cùng mẹ đi trên đường tới trường? Con đường có gì khác lạ hơn mọi ngày? Giảng: Nhân vật tôi cảm thấy trang trọng, đứng đắn trong chiếc áo vải dù đen, hai quyển vở mới trên tay, thấy sân trường đông vui, ai cũng quần áo sạch sẽ, gương mặt hớn hở. Ngôi trường hôm nay có gì làm cho tác giả có cảm giác khác lạ hơn mọi khi? Cảm giác khi nghe tiếng ông đốc gọi tên từng người như thế nào? Khi sắp sửa xa mẹ thì như thế nào? Khi ngồi trong lớp học và đón giờ học đầu tiên? 4/ Cảm nhận về thái độ của người lớn đối với các em bé lần đầu đi học ? Phụ huynh chuẩn bị tốt cho con mình, tham gia dự lễ. Ông đốc thì từ tốn, bao dung. Thầy giáo thì vui tính, yêu học sinh 5/ Tìm các hình ảnh so sánh hay trong bài (có 9 lần so sánh) à nhắc lại phép so sánh đã học ở lớp 6. Giảng : Đây là các so sánh giàu hình ảnh, giàu sức gợi cảm , giúp ta cảm nhận cụ thể hơn cảm giác của nhân vật tôi. 6/ Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật và sức cuốn hút của tác phẩm : Tình huống truyện. Tình cảm của người lớn với các em nhỏ. Hình ảnh thiên nhiên và các so sánh độc đáo => toàn bộ truyện toát lên chất trữ tình thiết tha, êm dịu. 7/ Nêu ý nghĩa văn bản. Hoạt động 4 : Hệ thống kiến thức đã tìm hiểu qua bài học Gọi vài em phát biểu cảm nghĩ về dòng cảm xúc của nhân vật tôi trong truyện. Hoạt động 5 : Hướng dẫn HS học bài ở nhà và chuẩn bị bài mới - Đọc lại các văn bản viết về chủ đề gia đình và nhà trường đã học. - Ghi lại những ấn tượng, cảm xúc của bản thân về một ngày tựu trường mà em nhớ nhất. - Soạn bài : Tính thống nhất của chủ đề của văn bản + Xem và trả lời câu hỏi SGK//12 à14 I/ Tìm hiểu chung : 1/ Tác giả : - Thanh Tịnh (1911 -1988) tên thật là Trần Văn Ninh, đến năm 6 tuổi đổi tên là Trần Thanh Tịnh, quê ở ngoại ô thành phố Huế. - Ông vừa là nhà giáo, nhà văn, nhà thơ có sáng tác từ trước năm 1945 ; sáng tác của ông toát lên vẻ đẹp đằm thắm, tình cảm êm dịu, trong trẻo. - Ông được Nhà nước truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 2007. 2/ Tác phẩm : Truyện ngắn Tôi đi học in trong tập Quê mẹ, xuất bản 1941. II/ Đọc - hieåu văn bản : 1/ Những sự việc khiến nhân vật tôi có những liên tưởng về buổi tựu trường đầu tiên : - Sự biến chuyển của cảnh vật sang thu. - Hình ảnh những em bé núp dưới nón mẹ lần đầu đi đến trường. * Trình tự diễn tả kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên của tác giả : Từ thời gian và không khí ngày tựu trường ở thời điểm hiện tại, nhân vật tôi hồi tưởng về kỉ niệm ngày đầu đi học. 2/ Những hồi tưởng của nhân vật tôi : - Không khí của ngày hội tựu trường : náo nức, vui vẻ nhưng cũng rất trang trọng. - Tâm trạng, cảm giác, ấn tượng của tác giả trên đường cùng mẹ đến trường, khi nhìn ngôi trường ngày khai giảng, khi nhìn mọi người, khi nghe gọi tên vào lớp, khi vào choã ngồi đón nhận giờ học đầu tiên. 3/ Những hình ảnh, chi tiết chứng tỏ tâm trạng hồi họp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật tôi : - Con đường đến trường vốn rất quen thuộc nhưng hôm nay tự nhiên thấy lạ, có sự thay đổi. - Ngôi trường vừa xinh xắn, vừa oai nghiêm làm tác giả lo sợ, vẩn vơ. - Khi nghe gọi tên từng người thì hồi họp, nghe đến tên thì giật mình, lúng túng. - Khi xa mẹ thì dúi đầu vào lòng và nức nở khóc. - Cảm thấy vừa xa lạ, vừa gần gũi với mọi vật, với người bạn ngồi bên. - Tác giả vừa ngỡ ngàng, vừa tự tin bước vào giờ học đầu tiên. 4/ Các hình ảnh so sánh đặc sắc : - Tôi quên thế nào được… ..đãng. - Ý nghĩ ấy thoáng….. ngọn núi. - Họ như con chim non…..e sợ. 5/ Đặc sắc về nghệ thuật : - Miêu tả tinh tế, chân thực diễn biến tâm trạng của ngày đầu tiên đi học. - Sử dụng ngôn ngữ giàu yếu tố biểu cảm, hình ảnh so sánh độc đáo ghi lại dòng hồi tưởng, cảm nghĩ của nhân vật tôi. - Giọng điệu trữ tình trong sáng. 6/ Ý nghĩa văn bản : Buổi tựu trường đầu tiên sẽ mãi mãi không thể nào quên trong kí ức của tác giả. III/ Tổng kết : Ghi nhớ SGK/9 IV/ Luyện tập : Theo SGK *RÚT KINH NGHIỆM : ............................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................ Ngày soạn : Tuần 1 ( Từ ……. đến .…… ) Tiết PPCT : 3 Lớp dạy : 8A2, 8A7 TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN A. Mục tiêu cần đạt : 1/ Kiến thức : - Chủ đề văn bản. - Những thể hiện của chủ đề trong một văn bản. 2/ Kĩ năng : - Đọc – hiểu và có khả năng bao quát toàn bộ văn bản. - Trình bày một văn bản nói ( viết ) thống nhất về chủ đề. 3/ Thái độ : - Giao tiếp : phản hồi / lắng nghe tích cực, , trình bày suy nghĩ/ ý tưởng cá nhân về chủ đề và tính thống nhất về chủ đề của văn bản. - Suy nghĩ sáng tạo : nêu vấn đề, phân tích đối chiếu văn bản để xác định và tính thống nhất của chủ đề. B. Chuẩn bị : Giáo viên : Nghiên cứu soạn bài. Học sinh : Soạn bài theo gợi ý của giáo viên. C. Phương pháp :Theo phương pháp qui nạp, hỏi đáp. D. Tiến trình các hoạt động dạy và học : Bài mới: HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV & HS BAØI GHI HOÏC SINH Hoạt động 1: Giới thiệu bài Mỗi một văn bản đều có một chủ đề riêng. Vậy chủ đề là gì ? Cách thể hiện chủ đề như thế nào ? Bài học hôm nay sẽ giúp các em trả lời câu hỏi đó. Hoạt động 2: Nội dung bài học * Tìm hiểu khái niệm veà chuû ñề vaên baûn 1/ Taùc giaû nhôù laïi kæ nieäm veà buoåi töïu tröôøng ñaàu tieân cuûa mình. Söï hoài töôûng aáy gôïi leân trong loøng taùc giaû aán töôïng hoài hoïp, caûm giaùc bôõ ngôõ. 2/ Chuû ñeà vaên baûn Toâi ñi hoïc : taâm traïng hoài hoïp, bôõ ngôõ cuûa taùc giaû trong buoåi töïu tröôøng ñaàu tieân. 3/ Chuû ñeà cuûa vaên baûn laø gì ? * Tìm hieåu tính thoáng nhaát veà chuû ñeà cuûa vaên baûn 1/ Ta caên cöù vaøo töïa baøi, caùc töø ngöõ, caâu vieát veà kæ nieäm buoåi töïu tröôøng ñaàu tieân. Caùc töø ngöõ, chi tieát neâu leân caûm giaùc môùi laï, bôõ ngôõ cuûa nhaân vaät toâi : a/ Treân ñöôøng ñeán tröôøng : - Caûm nhaän con ñöôøng : tröôùc quen sau laï - Thay ñoåi haønh vi : khoâng coøn loäi soâng, noâ ñuøa. b/ Treân saân tröôøng : Caûm nhaän veà tröôøng : cao raùo hôn caùc nhaø trong laøng, xinh xaén oai nghieâm nhö caùi ñình laøng. c/ Caûm giaùc bôõ ngôõ khi vaøo lôùp : Trong lôùp hoïc caûm thaáy xa meï ( tröôùc ñoù ñi chôi caû ngaøy maø khoâng nhôù nhà ) 2/ Theá naøo laø tính thoáng nhaát veà chuû ñeà vaên baûn ? Laøm sao ñeå ñaûm baûo tính thoáng nhaát ñoù ? Hoaït ñoäng 3 : Hướng dẫn luyện tập 1/ a) Vaên baûn treân vieát veà ñoái töôïng naøo ? veà vaán ñeà gì ? - Caùc ñoaïn vaên trình baøy theo thöù töï naøo ? - Ta coù theå thay ñoåi traät töï caùch saép xeáp naøy ñöôïc khoâng ? Vì sao ? b) Neâu chuû ñeà cuûa vaên baûn treân. c) Chuû ñeà aáy ñöôïc theå hieän nhö theá naøo ? d) Tìm töø ngöõ, caâu theå hieän chuû ñeà vaên baûn . 2. Thử viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề : Hoạt động 5 : Hướng dẫn HS học bài ở nhà và chuẩn bị bài mới - Viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề văn bản theo yêu cầu GV. - Soaïn bài : Trong loøng meï Xem, traû lôøi caùc caâu hoûi SGK/ 15 --> 20 I/ Chuû ñeà cuûa vaên baûn: Chuû ñeà cuûa laøđđối tượng và vấn đề chính mà vaên baûn biểu đạt. II/ Tính thoáng nhaát veà chuû ñeà cuûa vaên baûn : - Văn bản có tính thống nhất về chủ đề khi mọi chi tiết trong văn bản đều nhằm biểu hiện đối tượng và vấn đề chính được đề cập đến trong văn bản, các đơn vị ngôn ngữ đều bám sát vào chủ đề. - Những điều kiện để đảm bảo tính thống nhất về chủ đề của một văn bản : mối quan hệ chặt chẽ giữa nhan đề và bố cục, giữa các phần của văn bản và những câu văn, từ ngữ then chốt. - Cách viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề : xác lập hệ thống ý cụ thể, sắp xếp và diễn đạt những ý đó cho hợp với chủ đề đã được xác định. III/ Luyện tập: 1/ Vaên baûn : Röøng coï queâ toâi a) Vaên baûn treân vieát veà ñoái töôïng röøng coï vaø theå hieän tình caûm ñoái vôùi röøng coï queâ mình. - Caùc ñoaïn vaên trình baøy theo thöù töï : Giôùi thieäu röøng coï à Taû caây coï à Lôïi ích caây coï à Tình caûm gaén boù caây coï - Ta khoâng theå thay ñoåi traät töï saép xeáp naøy vì ñaây laø caùch saép xeáp hôïp lí . b) Chuû ñeà vaên baûn : Giôùi thieäu röøng coï vaø tình caûm cuûa taùc giaû ñoái vôùi caây coï. c) Chuû ñeà aáy ñöôïc theå hieän trong toaøn vaên baûn : töïa baøi, caùc phaàn . d) Caâu ca dao theå hieän chuû ñeà vaên baûn. 2/ HS tự viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề. *RÚT KINH NGHIỆM : ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ Ngày soạn : Tuần 1 ( Từ ……. đến .…… ) Tuần 2 ( Từ ……. đến .…… ) Tiết PPCT : 4, 5 Lớp dạy : 8A2, 8A7 Bài 2 TRONG LOØNG MEÏ NGUYÊN HỒNG A. Mục tiêu cần đạt : 1) Kiến thức : - Khái niệm thể vaên hoài kí. - Cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong đoạn trích Trong lòng mẹ. - Ngôn ngữ truyện thể hiện niềm khát khao tình cảm ruột thịt cháy bỏng của nhân vật. - Ý nghĩa giáo dục : những thành kiến cổ hủ, nhỏ nhen, độc ác không thể làm khô héo tình mẫu tử sâu nặng, thiêng liêng. 2) Kĩ năng : - Bước đầu biết đọc – hiểu một văn bản hoài kí. - Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích tác phẩm truyện. 3) Thái độ : - Suy nghĩ sáng tạo; phân tích, bình luận về những cảm xúc của bé Hồng về tình yêu thương mãnh liệt đối với mẹ. - Xác định giá trị bản thân : trân trọng tình cảm gia đình, tình mẫu tử, biết cảm thông với nỗi bất hạnh của người khác. - Giao tiếp; trao đổi, trình bày suy nghĩ/ ý tưởng , cảm nhận của bản thân về giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản. B. Chuẩn bị : Giáo viên : Nghiên cứu soạn bài. Học sinh : Soạn bài theo gợi ý của giáo viên. C. Phương pháp :Theo phương pháp thuyết trình, hỏi đáp. D. Tiến trình các hoạt động dạy và học : 1) Kiểm tra bài cũ : Trong truyeän ngaén Toâi ñi hoïc, kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên được tác giả miêu tả như thế nào ? Nêu nghệ thuật của truyện ngắn này. 2)Bài mới: HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏ C NOÄI DUNG CAÀN ÑAÏT Hoạt động 1: Giới thiệu bài Bài học hôm nay các em sẽ được tìm hiểu một chương trích rất xúc động về tình mẫu tử qua những trang hồi kí của nhà văn Nguyên Hồng. Đó là đoạn trích Trong lòng mẹ. Hoạt động 2: Tìm hiểu chung văn bản -HS dựa vào phần chú thích (SGK/18,19) để tìm hieåu tác giả, tác phẩm. Gọi một em đọc chú thích tác giả Biệt danh : Nhà văn của phuï nöõ vaø nhi ñoàng. Nhà văn của những người cùng khổ. - Cho xem taùc phaåm Nhöõng ngaøy thô aáu - HS đọc phần giới thiệu tác phẩm SGK - Hồi kí là gì ? ( là thể văn ghi chép, kể lại những biến cố đã xảy ra trong quá khứ mà tác giả là người kể, người tham gia hoặc chứng kiến. ) Hoạt động 3: Hướng dẫn HS tìm hiểu chi tiết văn bản 1) Phaân tích taâm ñòa ñoäc aùc cuûa baø coâ theo 3 böôùc - Laàn ñaàu cöôøi hoûi : “ Hoàng ! maøy coù muoán vaøo Thanh Hoaù … khoâng ? “ ( chuù yù cöôøi hoûi chöù khoâng phaûi lo laéng hoûi theå hieän gioïng ñuøa côït ) - Sau ñoù, baø hoûi tieáp , gioïng vaãn ngoït: “ Sao laïi khoâng vaøo ….. tröôùc ñaâu “ , roài hai con maét nhìn chaèm chaëp vaøo chaùu, voã vai cöôøi noùi : “ Maøy daïi quaù … em beù chöù “ - Töôi cöôøi keå chuyeän meï chuù vôùi gioïng thích thuù. Sau ñoù ñoåi gioïng, voã vai, haï gioïng ngaäm nguøi thöông xoùt ( Daãn chöùng ) Lieân heä : Truyện Kiều - Nhân vật Hoaïn Thö Bề ngoài phơn phớt nói cười Mà trong nham hiểm giết người không dao. ( Nguyeãn Du ) 2) Phaân tích tình yeâu thöông meï maõnh lieät cuûa chuù ñoái vôùi meï - HS ñoïc laïi ñoaïn ñaàu VB - Chuù coù phaûn öùng taâm lí gì khi nghe baø coâ noùi nhöõng lôøi thaâm ñoäc xuùc phaïm meï chuù ? --> thaùi ñoä lieàm neùn tình caûm, töï doái loøng mình. - Sau ñoù, caûm xuùc cuûa chuù theå hieän nhö theá naøo qua lôøi hoûi thöù hai cuûa baø coâ ? Giảng : Nhöõng bieåu hieän treân chöùng toû chuù raát yeâu meï, tình yeâu ñoù khoâng heà bò xuùc phaïm bôûi nhöõng raép taâm tanh baån. - HS phaân tích sang ñoaïn 2 - Chuù yù chi tieát chuù chaïy ñuoåi theo chieác xe thôû hoàng hoäc, traùn ñaãm moà hoâi --> quaù xuùc ñoäng - So saùnh vôùi laàn khoùc tröôùc : tröôùc tuûi nhuïc , nay haïnh phuùc, maõn nguyeän. Giaûng : Ñoaïn vaên cuoái taïo ra moät khoâng gian cuûa aùnh saùng, maøu saéc höông thôm vöøa laï luøng vừa gaàn guõi. Noù là hình aûnh veà moät theá giôùi ñang böøng nôû, aêm aép tình maãu töû . Coù theå noùi ñaây laø baøi ca chaân thaønh veà tình maãu töû thieâng lieâng, baát dieät. 3) Tìm hiểu về nghệ thuật bài văn 4) Chöùng minh nhaän ñònh : Nguyeân Hoàng laø nhaø vaên cuûa phuï nöõ vaø nhi ñoàng Lieân heä : - Kieàu , Vaên chieâu hoàn, Ñoäc Tieåu Thanh kí ( Nguyeãn Du ) - Bỉ vỏ ( Nguyên Hồng ) 5) Nêêu Ý nghĩa văn bản . Hoạt động 4 : Hệ thống kiến thức đã tìm hiểu qua bài học Hoạt động 5 : Hướng dẫn HS học bài ở nhà và chuẩn bị bài mới - Đọc một vài đoạn văn ngắn trong đoạn trích Trong lòng mẹ, hiểu tác dụng của một vài chi tiết miêu tả, biểu cảm trong đoạn văn đó. - Ghi lại một trong những kỉ niệm của bản thân với người thân. - Soạn bài : Tröôøng töø vöïng Xem và trả lời câu hỏi SGK/ 21,22 I) Tìm hiểu chung : 1) Tác giả: - Nguyeân Hoàng (1918 -1982) tên thật là Nguyeãn Nguyeân Hoàng, queâ ở Nam Ñònh, có nhiều saùng taùc ở các thể loại : tieåu thuyeát, kí, thơ, söû thi nhieàu taäp. - Ông được Nhà nước truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật năm 1996. 2) Tác phaåm: Ñoaïn trích laø chöông 4 cuûa taäp hoài kí 9 chöông Nhöõng ngaøy thô aáu, ñaêng baùo 1938, in saùch 1940. 3) Thể loại : Văn hồi kí II) Đọc - hieåu văn bản : 1) Nhaân vaät baø coâ ( coâ C ) Vôùi veû maët töôi cöôøi, gioïng noùi ngoït ngaøo, cöû chæ thaân maät “ raát kòch” ñaõ theå hieän roõ söï aùc yù cuûa baø coâ laø muoán nhuïc maï meï beù Hoàng. à Baø coâ laø ngöôøi coù taâm ñòa ñoäc aùc, nham hieåm. Ñoù laø hình aûnh mang yù nghóa toá caùo haïng ngöôøi soáng taøn nhaãn, khoâ heùo caû tình maùu muû ruoät raø trong caùi xaõ hoäi thöïc daân phong kieán luùc baáy giôø. Toùm laïi, baø ta laø moät con caùo ñoäi lôùp cöøu non, moät con quæ maëc aùo caø sa. 2) Tình yeâu thöông meï maõnh lieät cuûa chuù beù Hoàng ñoái vôùi ngöôøi meï baát haïnh : a) Nhöõng yù nghó, caûm xuùc cuûa beù Hoàng khi troø chuyeän vôùi baø coâ : - Luùc ñaàu, khi nghe baø coâ hoûi, chuù nhaän ra yù nghóa cay ñoäc qua gioïng noùi vaø neùt maët cuûa coâ neân cuùi ñaàu khoâng ñaùp. - Sau lôøi hoûi thöù hai cuûa coâ, loøng chuù thaét laïi, khoeù maét cay cay vaø roài “ nöôùc maét toâi … ôû coå “ - Khi nghe baø coâ keå veà meï, chuù ñau ñôùn, uaát öùc ñeán cöïc ñieåm. Taùc giaû ñaõ boäc loä loøng caêm phaãn toät cuøng baèng lôøi vaên doàn daäp vôùi caùc hình aûnh, caùc ñoäng töø maïnh meõ “ Coâ toâi chöa döùt …. môùi thoâi “. b) Caûm giaùc sung söôùng cöïc ñieåm khi ñöôïc ôû trong loøng meï : - Khi gaëp meï, chuù chaïy ñuoåi theo chieác xe vôùi cöû chæ voäi vaõ, boái roái. Ñöôïc ngoài treân xe cuøng meï thì oaø leân khoùc nöùc nôû. - Caûm giaùc sung söôùng ñeán cöïc ñieåm cuûa ñöùa con ñöôïc ôû trong loøng meï ñöôïc taùc giaû dieãn taû baèng caûm höùng ñaëc bieät say meâ vôùi nhöõng rung ñoäng voâ cuøng tinh teá “ Göông maët ….. voâ cuøng”. - Chuù beành boàng troâi trong caûm giaùc raïo röïc. Nhöõng lôøi cay ñoäc cuûa baø coâ, nhöõng tuûi cöïc vöøa qua bò chìm ñi giöõa doøng caûm xuùc mieân man aáy. 3) Nghệ thuật : - Tạo dựng được mạch truyện, mạch cảm xúc trong đoạn trích tự nhiên, chân thực. - Kết hợp lời văn kể chuyện với miêu tả, biểu cảm tạo nên những rung động trong lòng độc giả. - Khắc họa hình tượng nhân vật bé Hồng với lời nói, hành động, tâm trạng sinh động, chân thật. 4) Chöùng minh : Nguyeân Hoàng laø nhaø vaên cuûa phuï nöõ vaø nhi ñoàng - Phuï nöõ vaø nhi ñoàng xuaát hieän nhieàu trong taùc phaån cuûa oâng. - OÂng giaønh cho hoï taám loøng yeâu thöông traân troïng ( dieãn taû noãi cô cöïc, ca ngôïi veû ñeïp, ñöùc tính cao quí cuûa hoï ) 5) Ý nghĩa văn bản : Tình mẫu tử là mạch nguồn tình cảm không bao giờ vơi trong tâm hồn con người. III) Tổng kết : Ghi nhớ SGK/21 *RÚT KINH NGHIỆM : ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Ngày soạn : Tuần 2 ( Từ ……. đến .…… ) Tiết PPCT : 6 Lớp dạy : 8A2, 8A7 TRÖÔØNG TÖØ VÖÏNG A. Mục tiêu cần đạt : 1) Kiến thức : Khái niệm tröôøng töø vöïng. 2) Kĩ năng : - Tập hợp các từ có chung nét nghĩa vào cùng một tröôøng töø vöïng. - Vận dụng kiến thức về tröôøng töø vöïng để đọc – hiểu và tạo lập văn bản . 3) Thái độ : Ra quyết định : nhận ra và biết sử dụng từ trường nghĩa theo mục đích giao tiếp cụ thể. B. Chuẩn bị : Giáo viên : Nghiên cứu soạn bài. Học sinh : Soạn bài theo gợi ý của giáo viên. C. Phương pháp :Theo phương pháp qui nạp, hỏi đáp. D. Tiến trình các hoạt động dạy và học : 1) Kiểm tra bài cũ : Theá naøo laø töø ngöõ nghóa roäng, töø ngöõ nghóa heïp ? Cho VD Giaûi caùc BT veà nhaø. 2)Bài mới: HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV & HS BAØI GHI HOÏC SINH Hoạt động 1: Giới thiệu bài Bài học hôm nay chúng ta sẽ đi vào tìm hiểu về trường từ vựng. Hoạt động 2: Hình thành các đơn vị kiến thức bài học HS ñoïc ñoaïn vaên SGK, nhaän xeùt caùc töø in ñaäm. Caùc töø aáy coù moät neùt chung veà nghóa laø chæ boä phaän cô theå ngöôøi --> Ghi nhôù * Hướng dẫn HS löu yù Hoạt động 3: Giaûi baøi taäp 1) Ñoïc văn bản Trong loøng meï, tìm caùc töø thuoäc tröôøng töø vöïng ngöôøi ruoät thòt. 2) Ñaët tröôøng töø vöïng cho moãi nhoùm töø döôùi ñaây 3) Tìm tröôøng töø vöïng 4) Xeáp caùc töø cho saün vaøo baûng theo SGK 5) Tìm tröôøng töø vöïng cuûa töø laïnh. 6) Taùc giaû chuyeån töø in ñaäm töø tröôøng töø vöïng naøo sang tröôøng töø vöïng naøo ? Hoạt động 4 : Củng cố bài học Thế nào là trường từ vựng ? Cho VD. Hoạt động 5 : Hướng dẫn HS học bài ở nhà và chuẩn bị bài mới - Vận dụng kiến thức về tröôøng töø vöïng đã học, viết một đoạn văn ngắn có sử dụng ít nhất 5 từ thuộc một tröôøng töø vöïng nhất định. I) Theá naøo laø tröôøng töø vöïng ? Tröôøng töø vöïng là tập hợp các từ có ít nhất một nét chung về nghĩa. Löu yù : a) Moät tröôøng töø vöïng coù theå bao goàm nhieàu tröôøng töø vöïng nhoû hôn b) Moät tröôøng töø vöïng coù theå bao goàm nhieàu töø loaïi khaùc nhau. c) Moät töø coù theå coù nhieàu tröôøng töø vöïng khaùc nhau. d) Chuyeån tröôøng töø vöïng ñeå taêng theâm tính ngheä thuaät ngoân töø, khaû naêng dieãn ñaït. II) Luyện tập: 1. Tröôøng töø vöïng ngöôøi ruoät thòt trong vaên baûn Trong loøng meï : thaày, môï, coâ chaùu, hoï noäi, em beù, meï. 2. Ñaët teân tröôøng töø vöïng : a) Duïng cuï ñaùnh baét thuyû saûn b) Duïng cuï ñeå ñöïng c) Hoaït ñoäng cuûa chaân d) Traïng thaùi taâm lí e) Tính caùch g) Duïng cuï ñeå vieát 3. Tröôøng töø vöïing thaùi ñoä 4. Khöùu giaùc : muõi, thôm, thính Thính giaùc : tai, nghe, thính, roõ, ñieác 5. Töø laïnh: Tröôøng thôøi tieát : noùng, aám… Tröôøng traïng thaùi taâm lí : thôø ô, nieàm nôû… Tröôøng tính chaát thöïc phaåm : ñoà noùng, ñoà nguoäi…. 6. Tröôøng töø vöïng quaân söï sang tröôøng töø vöïng noâng nghieäp. THỰC HÀNH CÓ HƯỚNG DẪN CAÁP ĐỘ KHÁI QUÁT CỦA NGHĨA TỪ NGỮ A.Mục tiêu cần đạt : 1) Kiến thức : Các cấp độ khái quát về nghĩa của từ ngữ. 2) Kĩ năng : Thực hành so sánh, phân tích các cấp độ khái quát về nghĩa của từ ngữ. 3) Thái độ : Ra quyết định : nhận ra và biết sử dụng từ đúng nghĩa theo mục đích giao tiếp cụ thể. B. Chuẩn bị : Giáo viên : Nghiên cứu soạn bài. Học sinh : Soạn bài theo gợi ý của giáo viên. C. Phương pháp :Theo phương pháp qui nạp, hỏi đáp. D. Tiến trình các hoạt động dạy và học : Bài mới: HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV & HS BAØI GHI HOÏC SINH Hoạt động 1: Giới thiệu bài Trong từ ngữ tiếng Việt, nghĩa của nó có thể rộng hơn hoặc hẹp hơn nghĩa của từ khác. Bài học hôm nay sẽ giúp các em tìm hiểu kĩ về vấn đề đó. Hoạt động 2: Hình thành các đơn vị kiến thức bài học a/ Nghĩa từ động vật rộng hơn nghĩa các từ thú, chim, cá vì phạm vi nghĩa của từ động vật bao hàm phạm vi nghĩa của các từ kia. b/ Nghĩa từ thú rộng hơn nghĩa các từ voi, hươu; nghĩa từ chim rộng hơn các từ tu hú, sáo; nghĩa từ cá rộng hơn các từ cá rô, cá thu vì nghĩa các từ thú, chim, cá bao hàm phạm vi nghĩa các từ kia. c/ Nghĩa các từ thú, chim, cá rộng hơn nghĩa các từ voi, hươu… nhưng hẹp hơn nghĩa của từ động vật. Hoạt động 3 : Hướng dẫn luyện tập 1. Lập sô ñoà theo mẫu - Cho hai em lên bảng làm. - Các em khác nhận xét. - GV chốt lại ý đúng. 2. Tìm từ ngữ nghĩa rộng ( cho một em lên bảng ) 3. Tìm từ ngữ nghĩa hẹp ( cho một em lên bảng ) - Một em khác cho đáp án khác với bạn đã làm. 4. Chỉ ra từ không phụ thuộc phạm vi nghĩa (cho một em làm) 5. Tìm từ ngữ cùng một phạm vi nghĩa trong một đoạn văn bản cụ thể. Hoạt động 4 : Củng cố bài học Thế nào là cấp độ khái quát về nghĩa của từ ngữ ? Hoạt động 5 : Hướng dẫn HS học bài ở nhà và chuẩn bị bài mới - Tìm các từ thuộc cùng một phạm vi nghĩa trong một bài trong SGK Sinh học hay Vật lí, Hóa học. - Lập sơ đồ thể hiện cấp độ khái quát về nghĩa của các từ ngữ đó. - Soaïn bài : Bố cục của văn bản Xem, traû lôøi caùc caâu hoûi SGK/ I) Từ ngữ nghĩa rộng, từ ngữ nghĩa hẹp : Nghĩa của một từ có thể rộng hơn hoặc hẹp hơn nghĩa của từ khác : - Một từ ngữ được coi là nghĩa rộng khi phạm vi nghĩa của từ đó bao hàm phạm vi nghĩa của một số từ khác. - Một từ ngữ được coi là nghĩa hẹp khi phạm vi nghĩa của từ đó được bao hàm