Giáo án ngữ văn 8 năm học 2007- 2008

TUẦN 2 TIẾT 8 NS: 16/9 ND: 18/9/07 BỐ CỤC CỦA VĂN BẢN I.Mục tiêu cần đạt Giúp hs: Nắm được bố cục của văn bản, đặc biệt là cách sắp xếp nội dung trong văn bản, nội dung từng phần của văn bản. Biết xây dựng bố cục của văn bản mạch mạch lạc, phù hợp. Rèn luyện kỹ năng, ý thức xây dựng bố cục của văn bản khi tạo lập văn bản. I.CHUẨN BỊ. Đây là bài học mà nội dung kiến thức liên quan đã được học ở chương trình lớp 7 (bố cục trong văn bản), gv yêu cầu hs xem lại kiến thức dã học. Gv chuẩn bị bảng phụ. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP. ổn định. Bài cũ: Tính thống nhất về chủ đề trong văn bản là gì? vì sao văn bản cần có tính thống nhất về chủ đề? Muốn xây dựng văn bản có tính thống nhất về chủ đề, chúng ta cần phải làm gì? (kiến thức lớp 7: tính thống nhất, tính mạch lạc, tính liên kết) Chứng minh rằng chủ đề của văn bản “ Trong lòng mẹ” là Sự bất hạnh và tình yêu thương mẹ của bé Hồng? Bài mới. Giới thiệu bài. Gv gợi lại cho hs mảng kiến thức về tạo lập văn bản mà các em đã được học ở chương trình ngữ văn 7. Tiến trình bài học. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ GHI BẢNG Trong văn bản, thông thường thì có bố cục như thế nào (thường thì được chia làm mấy phần chính)? Đọc văn bản Người thầy đạo cao đức trọng và cho biết: 1, Nội dung chính của văn bản là gì? Chủ đề của văn bản? 2, Văn bản có mấy phần? Chỉ rõ ranh giới các phần trên văn bản? 3, Nội dung từng phần? 4, Nội dung các phần này có mối quan hệ với nhau như thế nào? 5, Vậy bố cục của văn bản có đóng vai trò trong việc thể hiện chủ đề của văn bản hay không? Từ đó kết luận: 1/ Một văn bản thông thường có mấy phần? 2/ Nhiệm vụ cụ thể của từng phần? Trong văn bản Tôi đi học viết về tâm trạng của nhân vật tôi ở các thời điểm khác nhau, không gian khác nhau. Chúng ta đã học các cách sắp xếp nội dung văn bản miêu tả ở chương trình ngữ văn 6, ví dụ như miêu tả từ xa đến gần, từ ngoài vào trong… Vậy thì trong văn bản Tôi đi học diễn biến tâm trạng của Tôi được triển khai theo cách nào? (thời gian, không gian, cảm xúc) Từ đó, hãy nêu các cách sắp xếp nội dung của văn bản mà em từng biết? Ngoài các cách sắp xếp nội dung phần thân bài của văn bản một cách thông thường như các em từng biết đến thì còn có các cách sắp xếp nội dung khác nhau như: Sắp xếp nội dung theo logic khách quan. (đó là logic của nguyên nhân-kết quả, logic toàn thể-bộ phận…) Sắp xếp theo logic chủ quan ( đó là logic của cách nhìn nhận mang tính cá nhân tác giả như: theo mạch suy luận, theo ý thức nhận thức…) à Đọc ghi nhớ. Bài tập: Gv yêu cầu hs đọc bt: Thảo luận và trả lời câu hỏi: Các đoạn văn lần lượt được trình bày theo thứ tự nào? Chứng minh điều đó? Bài tập 2: Cách triển khai ý: ý (a) – chứng minh trước rồi đến ý (b) - giải thích câu tục ngữ có phù hợp không? I/ Bố cục của văn bản. Phân tích mẫu: Văn bản “Người thầy đạo cao đức trọng” Có bố cục 3 phần. MB: Oâng Chu Văn An… danh lợi. TB: Học trò…. Vào thăm. KB: Khi ông mất…. Thăng Long. Nhiệm vụ từng phần. MB: Giới thiệu ông CVA và phẩm chất đạo đức của ông. TB: Triển khai vấn đề nêu ở MB ( Oâng là người đạo cao, đức trọng) KB: Kết thúc vấn đề. à Kết luận: Văn bản thường có bố cục 3 phần. MB: Giới thiệu vấn đề cần đề cập. TB: Triển khai, mở rộng vấn đề. KB: Kết thúc vấn đề. (Các phần tách rời về hình thức nhưng nội dung gắn kết với nhau) II/ Cách bố rtí sắp xếp nội dung phần thân bài. VD1: Văn bản Tôi đi học Thân bài được sắp xếp theo thứ tự thời gian, không gian, cảm xúc. VD2: Văn bản Trong lòng mẹ sắp xếp theo diễn biến tâm trạng của bé Hồng, sắp xếp theo thứ tự diễn biến của sự việc. à Ghi nhớ (SGK) III/ Luyện tập. Bài 1: a/ Miêu tà sân chim. Từ toàn thể, tổng quát đến cụ thể. b/ Cảnh Ba Vì. Theo thứ tự thời gian. c/ Đoạn văn nghị luận. Nêu luận điểm chính à nêu các luận cứ chứng minh. Bài 3: Phải giải thích cho rõ nghĩa trước, sau đó mới chứng minh. (muốn chứng minh tính đúng sai của một vấn đề, trước hết cần thông hiểu về vấn đề đó) Hướng dẫn về nhà. Làm bài tập 2; học bài, xem lại một cách có hệ thống mảng kiến thức rèn luyện kỹ năng tạo lập văn bản đã học ở lớp 6 và 7. Đọc bài Cuộc chia tay của những con búp bê (ngữ văn 7) cho biết cách sắp xếp nội dung của văn bản này có gì đặc biệt? Chuẩn bị bài Tức nước vỡ bờ: tìm đọc tác giả Ngô Tất Tố, tiểu thuyết Tắt đèn; xem phim Chị Dậu; trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa. Tuần 2 Tiết 9 NS: 17/9 ND: 21/9/07 Tức Nước Vỡ Bờ I.Mục tiêu cần đạt Giuùp hs: Caûm nhaän ñöôïc töø vaên baûn: Boä maët taøn baïo cuûa cheá ñoä phong kieán thöïc daân aùp böùc boùc loät daõ man; tình caûnh thoáng khoå cuûa ngöôøi noâng daân maø ôû ñaây ñieån hình laø gia ñình chò Daäu tröùôc caùch maïng thaùng 8-1945. Söùc soáng tieàm taøng vaø söï phaûn khaùng maõnh lieät cuûa ngöôøi noâng daân khi bò doàn neùn. Hieåu sô löôïc khaùi nieäm giaù trò nhaân ñaïo, giaù trò toá caùo, giaù trò hieän thöïc trong vaên hoïc hieän thöïc 30-45. Bieát tìm giaù trò cuûa taùc phaåm thuoäc traøo löu saùng taùc vaên hoïc hieän thöïc. II.Chuẩn bị Gv: neáu coù ñieàu kieän veà thôøi gian chuaån bò tröôùc phoøng cho hs xem phim Chò Daäu Giôùi thieäu vaøi neùt veà taùc phaåm vaø boä phim ñöôïc chuyeån theå töø taùc phaåm. III.Tiến trình lên lớp. 1. Ổn định 2.Bài cũ Hoàng (trong vaên baûn Trong loøng meï) laø moät chuù beù coù hoaøn caûnh nhö theá naøo? Chöùng minh raèng: Hoàng laø moät chuù beù luoân tin vaø yeâu thöông meï? Hình aûnh Chaûng khaùc naøo… treân sa maïc laø moät hình aûnh raát saùng taïo raát ñoäc ñaùo cuûa nhaø vaên, noù gôïi ra caûm giaùc gì? qua ñoù ta coù theå khaúng ñònh them ñieàu gì veà beù Hoàng? Baøi môùi: Giôùi thieäu baøi: Duøng 2 phöông aùn: (1) neáu hs ñöôïc boá trí xem phim: cho hoïc sinh nhaän xeùt vaø bình luaän. . Giôùi thieäu veà taùc giaû vaø taùc phaåm, taïo söï höùng thuù cho hs. Tieán trình baøi hoïc. HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV VAØ HS GHI BAÛNG. GV yeâu caàu hs ñoïc chuù thích (*) vaø traû lôøi caùc caâu hoûi sau: 1/ Taùc giaû vaên baûn naøy laø ai? Neâu caùc neùt chính veà taùc giaû naøy? 2/ Em hieåu theá naøo laø tieåu thuyeát? 3/ Vaên baûn coù xuaát xöù nhö theá naøo? Ñoïc phaàn chuù thích veà taùc phaåm, toùm taét sô löôïc taùc phaåm vaø toùm taét ngaén goïn toaøn boä tieåu thuyeát naøy? Gv giaûi thích moät soá töø vaø nhaán maïnh tính chaát cuûa noù: Söu, thueá thaân, (lieân heä: thueá muoái), löïc ñieàn, cai leä, lyù tröôûng… Ñoïc ñoaïn trích vaø: 1/ Toùm taét noäi dung chính cuûa ñoaïn trích? Ñoaïn trích noùi veà nhaân vaät chính naøo, söï vieäc naøo ñaõ dieãn ra? Ai laø nhaân vaät chính? Cai leä coù maët trong laøng vôùi vai troø gì? haén ñeán nhaø chò Daäu trong vai troø gì? trong hoaøn caûnh naøo? Tình theá cuûa chò Daäu luùc naøy ra sao? Cai leä vaø ngöôøi nhaø Lí tröôûng tieán vaøo nhaø chò Daäu vaø mang theo nhöõng thöù gì? Thaùi ñoä cuûa chuùng ra sao? Tìm nhöõng chi tieát chöùng toû ñieàu ñoù? Taâm traïng vaø thaùi ñoä cuûa vôï choàng anh daäu khi thaáy chuùng ñeán? Khi Chò Daäu xin khaát, Cai leä ñaõ noùi vaø laøm nhöõng gì? haén nhaân danh ai ñeå coù theå noùi vaø laøm nhö theá? Nhaän xeùt gì veà caùch duøng töø cuûa taùc giaû trong ñoaïn vaên naøy? Caùi nhaø nöôùc maø Cai leä noùi ra theo em hieåu nhö theá naøo? Chò daäu ñaõ ñoái phoù vôùi chuùng nhö theá naøo? Khi bieát khoâng theå xin khaát? Thaùi ñoä cuûa chò Daäu ñaõ coù söï thay ñoåi nhö theá naøo? Töø vieäc thay ñoåi thaùi ñoä vaø caùch cö xöû cuûa mình, em coù theå noùi gì veà nhaân vaät ngöôøi noâng daân naøy? Trao ñoåi vaø cho bieát yù kieán: xuaát phaùt töø ñaâu maø chò coù theå vuøng leân ñaùnh ngaõ Cai leä? Ñoïc ghi nhôù: sgk Phaàn luyeän taäp: Cho hs thaûo luaän vaø trình baøy. “ Caùi ñoaïn Chò Daäu ñaùnh nhau vôùi Cai leä laø moät ñoaïn tuyeät kheùo raát ñuùng vôùi taâm lí daân queâ” Ñeå coù ñoaïn naøy, taùc giaû ñaõ phuïc töø tröôùc. Töø vieäc saép xeáp, xaây döïng hình aûnh Cai leä leøo kheøo, khaøn khaøn…khoâng chæ phuø hôïp vôùi taâm lí daân queâ maø noù coøn phuø hôïp vôùi taâm lí con ngöôøi noùi chung, bôûi leõ ôû ñaâu coù aùp böùc thì ôû ñoù coù ñaáu tranh ñoù laø quy luaät. Baøi 6: hieåu töø Xui trong caâu Xui ngöôøi noâng daân noåi loaïn nhö theá naøo? Töø Xui trong tröôøng hôïp naøy khoâng hieåu theo nghóa xaáu (xuùi baäy) maø laø thuùc duïc, thöùc tænh… thì ñuùng hôn. Vieäc toå chöùc moät ñoaïn vaên coù söï phaûn khaùng cuûa noâng daân tröôùc söï aùp böùc cuûa nhaø nöôùc luùc naøy theå hieän söï nhaän thöùc böôùc ñaàu cuûa taùc giaû veà tinh thaàn ñaáu tranh, yù thöùc ñaáu tranh. Tuy nhieân raát tieác, taùc phaåm laïi laø Taét ñeøn keát thuùc taùc phaåm laïi laø ñeâm toái chöù chöa phaûi laø ngoïn côø caùch maïng nhö moät soá taùc phaåm khaùc cuøng thôøi. ( Vôï choàng A Phuû – Toâ Hoaøi, Vôï nhaët –Kim Laân…) I/ Tìm hieåu chung. 1/ Taùc giaû, taùc phaåm. (Sgk) 2/ Tieåu thuyeát? Laø vaên baûn töï söï côû lôùn (coù soá löôïng nhaân vaät, phaïm vi bao quaùt, noäi dung ñeà caäp, thôøi gian dieãn bieán… thöôøng raát lôùn). II/ Ñoïc hieåu vaên baûn. 1/ Ñoïc vaø tìm hieåu chuù thích. 2/ Theå loaïi. Tieåu thuyeát. 3/ Phaân tích. Cai Leä, ngöôøi nhaø Lyù tröôûng Chò Daäu Saàm saäp tieán vaøo, mang theo tay thöôùc, daây thöøng, roi… Gioïng haàm heø Quaùt. Ñaùnh, Troùi anh Daäu. -> Gioïng vaên, caùch duøng töø theå hieän söï khinh bæ. à Laø nhöõng teân tay sai taøn baïo, ngang ngöôïc (hieän thaân cuûa caùi nhaø nöôùc baát nhaân luùc baáy giôø). Run run xin khaát söu à thieát tha xin khaát. àChòu ñöïng, nhaãn nhuïc. Khi Cai leä khoâng ñoàng yù, haén troùi anh Daäu: Xaùm maët à Nghieán raêng, thay ñoåi caùch xöng hoâàNaûy sinh söï phaûn khaùng à Quaät ngaõ Cai leä. à Xuaát phaùt töø loøng caêm thuø vaø tình yeâu thöông choàng con maõnh lieät. Taùc giaû ñaõ thaønh coâng trong ngheä thuaät mieâu taû, khaéc hoïa chaân dung nhaân vaät thoâng qua cöû chæ, haønh ñoäng, lôøi noùi. Qua ñoù theå hieän roõ baûn chaát hung haõn, thuù tính cuûa boïn tay sai; hình aûnh chò Daäu cam chòu vaø maïnh meõ. Ñoïc ghi nhôù: sgk III/ Luyeän taäp 1/ Caâu hoûi 5 trang 33 sgk: 2/ Caâu hoûi 6 trang 33 sgk. 4. Höôùng daãn veà nhaø. 1/ Hoïc baøi, ñoïc vaø toùm taét laïi noäi dung vaên baûn. 2/ Laøm caùc baøi taäp. 3/ Chuaån bò baøi Xaây döïng ñoaïn vaên trong vaên baûn. *************************** TUAÀN 3 TIEÁT 10 NS: 20/9 ND:22/9/07 XAÂY DÖÏNG ÑOAÏN VAÊN TRONG VAÊN BAÛN. I/ MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT. Giuùp hs: Hieåu ñöôïc khaùi nieäm ñoaïn vaên, töø ngöõ chuû ñeà, caâu chuû ñeà, moái quan heä giuõa caùc caâu trong moät ñoaïn vaên; caùch trình baøy noäi dung trong moät ñoaïn vaên. Bieát trình baøy ñoaïn vaên theo yeâu caàu: ñuùng chuû ñeà, coù caâu chuû ñeà… II/ CHUAÅN BÒ. Gv chuaån bò baûng phuï, bieåu dieãn baèng sô ñoà caùch trình baøy ñoaïn vaên theo höôùng dieãn dòch, quy naïp. III/ TIEÁN TRÌNH LEÂN LÔÙP. 1/ Oån ñònh. 2/ Baøi cuõ: (1)/ Boá cuïc cuûa vaên baûn laø gì? vieäc trình baøy vaên baûn coù boá cuïc roõ raøng coù taùc duïng gì? (2)/ Noäi dung phaàn thaân baøi cuûa moät vaên baûn coù theå ñöôïc trình baøy theo nhöõng caùch naøo? (3)/ GV kieåm tra vieäc chuaån bò baøi vaø laøm baøi taäp ôû nhaø cuûa HS. 3/ Baøi môùi: Giôùi thieäu baøi: Yeâu caàu HS nhaéc laïi caùc khaùi nieäm: chuû ñeà cuûa vaên baûn laø gì? vì sao trong vaên baûn caàn phaûi coù chuû ñeà vaø chuû ñeà caàn phaûi coù söï thoáng nhaát? Baøi môùi HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV VAØ HS NOÄI DUNG CHÍNH. Ñoïc vaên baûn Ngoâ Taát Toá vaø tieåu thuyeát Taét ñeøn , thaûo luaän traû lôøi: Vaên baûn ñöôïc chia thaønh maáy ñoaïn? Caên cöù vaøo nhöõng daáu hieäu veà hình thöùc naøo ñeå coù theå khaúng ñònh ñieàu ñoù? Vaên baûn naøy trình baøy nhöõng noäi dung naøo? (maáy noäi dung chính) Caùc noäi dung naøy ñöôïc trieån khai theá naøo? Ñoaïn 1 trình baøy yù gì? ñoaïn 2 trình baøy noäi dung gì? Vaäy moät noäi dung thöôøng trình baøy baèng moät noäi dung, ñuùng hay sai? Ñoaïn vaên laø gì? veà hình thöùc? Veà noäi dung? Yeâu caàu hs ñoïc laïi ñoaïn 1 vaø 2 cuûa vaên baûn treân sau ñoù thaûo luaän vaø traû lôøi caâu hoûi: Noäi dung ñoaïn vaên giôùi thieäu veà ai? Vì sao em bieát ñieàu ñoù? (Caùc töø naøo noùi leân ñieàu ñoù?) Töông töï, ñoaïn 2 vieát veà vaán ñeà gì? caên cöù vaøo ñaâu ñeå nhaän bieát ñöôïc ñieàu ñoù? Tìm caâu vaên mang noäi dung khaùi quaùt nhaát cuûa ñoaïn? Moãi ñoaïn vaên thöôøng coù moät caâu mang noäi dung khaùi quaùt, caâu vaên ñoù goïi laø caâu chuû ñeà. Vaäy caùc caâu coøn laïi ñoùng vai troø gì trong moãi ñoaïn vaên? Vaäy theá naøo laø caâu chuû ñeà? Neáu ñoaïn vaên khoâng coù caâu chuû ñeà thì chuùng ta xaùc ñònh noäi dung ñoaïn vaên baèng caùch naøo? Trong ñoaïn 1 töø ngöõ naøo ñöôïc nhaéc ñi nhaéc laïi nhieàu laàn? Caùc töø naøy ñoùng vai troø gì trong ñoaïn vaên? (Chuùng ta caên cöù vaøo töø ngöõ chuû ñeà.) Ñoïc ñoaïn II.2.b (sgk) vaø cho bieát: Ñoaïn vaên naøy coù caâu chuû ñeà khoâng? Neáu coù thì caâu chuû ñeà naèm ôû vò trí naøo cuûa ñoaïn? Giaùo vieân cho hs hình dung caùch trình baøy ñoaïn vaên theo höôùng quy naïp vaø dieãn dòch. Ñoïc vaên baûn Ai nhaàm vaø cho bieát: Vaên baûn coù maáy ñoaïn vaên? Moãi ñoaïn vaên trình baøy yù gì? Baøi taäp 2: ñoïc caùc ñoaïn vaên vaø cho bieát: Caâu (hoaëc töø ngöõ ) chuû ñeà cuûa moãi ñoaïn? Cho bieát moãi ñoaïn ñuôïc trình baøy theo caùch naøo? I/ Theá naøo laø ñoaïn vaên? Ví duï: phaân tích vaên baûn: Ngoâ Taát Toá vaø tieåu thuyeát Taét ñeøn Coù 2 ñoaïn vaên: (1)/ giôùi thieäu veà taùc giaû NTT. (2)/ Giôùi thieäu veà tieåu thuyeát Taét ñeøn cuûa oâng. Moãi ñoaïn trình baøy moät noäi dung töông ñoái hoaøn chænh. à Ñoaïn vaên: veà hình thöùc: baét ñaàu töø vò trí vieát hoa ñaàu doøng ñeán vò trí chaám xuoáng doøng; veà noäi dung: ñoaïn vaên trình baøy moät yù töông ñoái hoaøn chænh. II/ Töø ngöõ chuû ñeà, caâu chuû ñeà trong ñoaïn vaên. Vd: ñoaïn 1 (vb Ngoâ Taát Toá vaø tieåu thuyeát Taét ñeøn ) Khoâng coù caâu chuû ñeà maø coù caùc töø duy trì ñoái töôïng trình baøy (caùc töø NTT, Taùc giaû, oâng, nhaø vaên, …) thay theá cho nhau, luaân phieân nhau xuaát hieän ñeå cuøng taäp trung laøm saùng toû vaán ñeà. à Töø ngöõ chuû ñeà. Vd: ñoaïn 2 (vb Ngoâ Taát Toá vaø tieåu thuyeát Taét ñeøn ) Coù caâu mang noäi dung khaùi quaùt cho toaøn ñoaïn: NTT vaø…cuûa NTT. à Caâu chuû ñeà. (caùc caâu khaùc duy trì ñoái töôïng baèng caùch phaùt trieån döïa treân caâu chuû ñeà) III/ Caùch trình baøy noäi dung ñoaïn vaên. Neáu caâu chuû ñeà ôû vò trí ñaàu ñoaïn vaên à ñoaïn trình baøy theo caùch Dieãn dòch. Neáu caâu chuû ñeà ôû vò trí cuoái ñoaïn vaên à ñoaïn trình baøy theo caùch Quy naïp. Ñoaïn khoâng coù caâu chuû ñeà, noäi dung trieån khai vaø duy trì nhôø töø chuû ñeà à Song haønh. Ghi nhôù (sgk) IV/ Luyeän taäp. Baøi 1: VB Ai nhaàm Coù 2 ñoaïn vaên: (1) Giôùi thieäu oâng thaày ñoà vaø môû ñaàu söï vieäc. (2) Tieán trình vaø keát thuùc söï vieäc. Baøi 2: a. Dieãn dòch. b/ Song haønh. c/ Song haønh Höôùng daãn veà nhaø. Hoïc baøi, laøm baøi taäp 3,4 sgk vaø caùc bt trong sbt. Chuaån bò vieát baøi taäp laøm vaên soá 1. baèng caùch: ñoïc laïi caùc baøi hoïc lí thuyeát taäp laøm vaên ôû chöông trình ngöõ vaên 7. 8 ñaõ hoïc. ******************************** TUAÀN 3 TIEÁT 11 & 12 NS: 21/9 ND: 28/9/07(*) (*) (saép xeáp tieát vieát theo ñkieän tkb) VIEÁT BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 1 VAÊN TÖÏ SÖÏ (THÔØI GIAN: 2 TIEÁT) i/ MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT. Hs vaän duïng kieán thöùc khaùi quaùt veà quaù trình taïo laäp vaên baûn, kieán thöùc ñaõ hoïc veà phöông thöùc töï söï ñeå vieát baøi. Baøi vieát ñaûm baûo caùc yeâu caàu: ñuùng kieåu baøi, boá cuïc, lieân keát, thoáng nhaát veà chuû ñeà… Qua baøi vieát, gv ñaùnh giaù ñuùng tình hình hoïc taäp cuûa hs, qua ñoù ñaùnh giaù thöïc teá tình hình daïy vaø hoïc cuûa gv vaø hs. II/ CHUAÅN BÒ. Gv thoáng nhaát ñeà baøi, ñaùp aùn, thang ñieåm vôùi khoái chuyeân moân; Daën doø hs chuaån bò toát ôû nhaø. Iii/ TIEÁN TRÌNH LEÂN LÔÙP. 1/ Oån ñònh. GV kieåm tra söï chuaån bò cuûa hs, thoâng qua ñoù coù moät soá nhaéc nhôû löu yù hs khi vieát baøi: Yeâu caàu ñoïc kó ñeà, tìm yù, saép xeáp vaø laäp daøn yù. (laøm vieäc theo caùc böôùc taïo laäp vaên baûn – ñaây laø yeâu caàu baét buoäc ñoái vôùi hs – gv nhaán maïnh.) 2. Baøi vieát: Ñeà baøi: Keå laïi moät kyû nieäm cuûa em vôùi ngöôøi thaân (oâng baø, boá meï, anh chò em)? I/ YEÂU CAÀU CHUNG VEÀ BAØI VIEÁT. Baøi vieát phaûi ñaûm baûo tính thoáng nhaát veà chuû ñeà, boá cuïc roõ raøng, maïch laïc; ñuùng phöông thöùc; böôùc ñaàu coù söï keát hôïp ñöôïc vôùi caùc yeáu toá mieâu taû, bieåu caûm khi trình baøy caùc söï vieäc. II/ CAÙC YEÂU CAÀU CUÏ THEÅ VAØ THANG ÑIEÅM ÑAÙNH GIAÙ. 1/ MÔÛ BAØI. (1,5 ñ) Giôùi thieäu ñöôïc nhaân vaät, söï vieäc, thôøi gian, khoâng gian xaåy ra söï vieäc hoaëc nguyeân nhaân söï vieäc. Giôùi thieäu tính chaát cuûa söï vieäc *( kyû nieäm vui hay buoàn…) 2/ THAÂN BAØI (6 ñ) Keå laïi dieãn bieán caâu chuyeän theo moät trình töï hôïp lí. Coát truyeän vaø nhaân vaät chính ñöôïc duy trì cho ñeán keát thuùc caâu chuyeän. 3/ KEÁT BAØI (1,5 ñ) Keát thuùc caâu chuyeän, nhöõng suy ngaãm cuûa nhaân vaät hoaëc ngöôøi trong cuoäc veà söï vieäc chính. Thang ñieåm: Baøi ñaït töø ñieåm 9 ñeán 10. Ñuùng phöông thöùc. (1) Böôùc ñaàu coù söï keát hôïp vaø keát hôïp toát caùc phöông thöùc bieåu ñaït xen keõ (bieåu caûm, mieâu taû) caùc söï keát hôïp naøy thöïc söï coù taùc duïng trong vieäc theå hieän noäi dung caâu chuyeän. (2) Caâu chuyeän xaùc ñònh vaø xaây döïng ñöôïc hình töôïng nhaân vaät trung taâm, caùc söï vieäc xaåy ra coù nguyeân nhaân, dieãn bieán vaø keát thuùc moät caùch hôïp lí; caùc tình tieát truyeän xoay quanh söï vieäc chính coù taùc duïng laøm noåi baät söï vieäc chính vaø coù taùc duïng laøm roõ caù tính nhaân vaät. (3) Söï vieäc ñeà caäp trong baøi coù taùc duïng trong vieäc phaùt trieån nhaân caùch con ngöôøi, coù yù nghóa giaùo duïc. (4) Lôøi vaên trong saùng, duøng töø ñuùng, khoâng sai loãi chính taû; (5) Boá cuïc roõ raøng, vaên phong maïch laïc, coù troïng taâm. (6) Coù caûm xuùc, khôi gôïi ñöôïc tình caûm cho ngöôøi ñoïc.(7) Baøi ñaït töø ñieåm 7 ñeán 8: Caùc yeâu caàu (1), (3), (4), (5), (6). Phaûi ñaït tuyeät ñoái. Coøn laïi yeâu caàu (2), (7) coù theå chöa coù hoaëc coù nhöng chöa ñaït hieäu quaû. Baøi ñaït ñieåm trung bình (5 -6) Caùc yeâu caàu (1), (3), (4), (6), phaûi ñaït. Caùc yeâu caàu (2), (7) coù theå chöa coù, hoaëc neáu coù thì chöa coù taùc duïng nhö yeâu caàu. Yeâu caàu (5) phaûi ñaït, tuy nhieân coù theå coøn sai moät soá loãi chính taû, loãi duøng töø coù theå chaáp nhaän ñöôïc. Baøi coù ñieåm yeáu (3 – 4) Caùc yeâu caàu (1), (3), (6) phaûi ñaït, tuy nhieân möùc ñoä trong yeâu caàu (3) laø chöa cao. Caùc yeâu caàu coøn laïi chöa coù. Baøi coù ñieåm keùm ( 1 – 2) Chæ ñaït moät yeâu caàu (3) tuy nhieân chöa xaây döïng ñöôïc hình aûnh nhaân vaät, caâu chuyeän thieáu troïng taâm, noäi dung lan man, keå nhieàu söï vieäc thieáu lieân keát. Caùc yeâu caàu khaùc khoâng ñaït. Baøi ñieåm 0. Khoâng ñaït caùc yeâu caàu treân. 3. Höôùng daãn veà nhaø. Hoïc baøi, oân laïi kieán thöùc veà quaù trình taïo laäp vaên baûn; caùc kyõ naêng taïo laäp vaên baûn ñaõ ñöôïc hoïc. Chuaån bò baøi “ Laõo Haïc” (thôøi gian 2 tieát) *************************** Tuaàn 4. tieát 13 – 14. Ns: 01/10/07; Nd: 2/10/07 Vaên baûn: LAÕO HAÏC (Nam Cao) i/ muïc tieâu caàn ñaït. Giuùp hs: - Thaáy ñöôïc tình caûnh khoán khoå vaø nhaân caùch phaåm chaát cao quyù cuûa nhaân vaät Laõo Haïc; qua ñoù hieåu theâm veà soá phaän ñaùng thöông vaø veõ ñeïp taâm hoàn ñaùng troïng cuûa ngöôøi noâng daân Vieät Nam tröôùc caùch maïng thaùng 8 naêm 1945. - Thaáy ñöôïc loøng nhaân ñaïo cao caû cuûa nhaø vaên Nam Cao vaø giaù trò nhaân ñaïo cuûa taùc phaåm: thöông caûm, xoùt xa vaø traân troïng ngöôøi noâng daân ngheøo khoå nhöng phaåm chaát cao ñeïp” - Naém ñöoâc moät soá ñaëc saéc veà ngheä thuaät cuûa taùc phaåm. Ii/ chuaån bò. Giaùo vieân yeâu caàu hs söu taàm vaø xem boä phim Laøng Vuõ Ñaïi ngaøy aáy Gv duøng moät soá taùc phaåm khaùc cuûa Nam Cao ñeå giôùi thieäu: Nhaø vaên vieát theo traøo löu vaên hoïc hieän thöïc, thöôøng vieát veà nhöõng ngöôøi noâng daân, ngöôøi tieåu tö saûn ngheøo nhöng coù nhaân caùch vaø phaåm chaát cao ñeïp; oâng thöôøng toân vinh veõ ñeïp nhaân caùch cuûa con ngöôøi. Iii/ tieán trình leân lôùp. 1/ Oån ñònh: 2/ Kieåm tra baøi cuõ. (1)/ Toùm taét ñoaïn trích Töùc nöôùc vôõ bôø? Neâu xuaát xöù cuûa ñoaïn trích, neâu vaøi neùt chính veà taùc giaû, giaù trò vaø noäi dung khaùi quaùt cuûa taùc phaåm Taét ñeøn? (2)/ Phaân tích cöû chæ, lôøi noùi, haønh ñoäng cuûa Cai Leä ñeå thaáy ñöôïc baûn chaát cuûa keû ñaïi dieän cho caùi nhaø nöôùc luùc baáy giôø? (3)/ Chò Daäu coù tình caûnh nhö theá naøo? Vì sao chò coù theå quaät ngaõ teân Cai leä? Caâu noùi “thaø ngoài tuø…toâi khoâng chòu ñöôïc” cho thaáy chò laø moät ngöôøi nhö theá naøo? 3/ Baøi môùi. Giôùi thieäu baøi: Gv giôùi thieäu moät vaøi neùt veà taùc giaû Nam Cao, veà caùc khuynh höôùng saùng taùc trong vaên hoïc Vieät Nam tröôùc 1945. Tieán trình baøi hoïc. HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV VAØ HS NOÄI DUNG CHÍNH. Gv yeâu caàu hs ñoïc phaàn chuù thích giôùi thieäu veà taùc giaû Nam Cao vaø cho caùc em laàn löôït neâu nhöõng neùt chính veà taùc giaû naøy. * Gv boå sung vaø choát caùc neùt chính veà taùc giaû. * Hoïc sinh neâu khaùi quaùt noäi dung chính cuûa taùc phaåm theo söï chuaån bò ôû nhaø. * Ñoïc vaø toùm taét vaên baûn. * Tìm hieåu heát taát caû caùc chuù thích trong saùch giaùo khoa. * Xaùc ñònh theå loaïi vaø phöông thöùc bieåu ñaït cuûa vaên baûn? Sau khi hoïc sinh toùm taét caùc söï vieäc chính: * Yeâu caàu thaûo luaän vaø thoáng nhaát laïi noäi dung chính cuûa taùc phaåm. So saùnh vôùi phaàn chuaån bò ôû nhaø vaø söûa chöõa, boå sung. Baèng caùch traû lôøi caùc caâu hoûi phuï: + Truyeän vieát veà ai? Vieát veà nhöõng söï vieäc naøo? Nhaân vaät laø ngöôøi noâng daân Vieät Nam ôû thôøi ñieåm naøo trong lòch söû Vieät Nam? Truyeän ñeà cao ñieàu gì? - Khaùi quaùt laïi phaàn ñaàu caâu truyeän (phaàn in chöõ nhoû) Laõo Haïc coù moät tình caûnh ñaùng thöông, vôï maát sôùm, con trai vì khoâng coù tieàn cöôùi vôï ñaønh boû ñi laøm aên xa. Laõo ôû laïi luûi thuûi cuøng vôùi chuù choù do con trai ñeå laïi. Ñeán luùc giaø îeáu, oám ñau, maát muøa. Laõo khoâng muoán duøng vaøo soá tieàn baáy laâu daønh duïm cho con ñaønh phaûi baùn ñi con choù maø baáy laâu laõo quyù nhö vaøng. Cho bieát nguyeân nhaân naøo khieán Laõo Haïc phaûi baùn caäu vaøng yeâu quyù cuûa mình? Tình caûm cuûa cuï ñoái vôùi con choù nhö theá naøo? Sau khi baùn choù, Laõo laøm gì? ñoïc laïi ñoaïn vaên mieâu taû taâm traïng oâng laõo sau khi baùn choù vaø cho bieát taâm traïng cuûa laõo nhö theá naøo? */ Bình luaän chi tieát: “eùp cho nöôùc maét chaûy ra” nhaän xeùt ngheä thuaät mieâu taû trong ñoaïn naøy? Theo em, trong vaên töï söï, nhöõng ñoaïn vaên mieâu taû nhö theá naøy coù taùc duïng gì? Laõo ñaõ raát daèn vaët mình khi baùn choù, tìm caùc chi tieát chöùng toû ñieàu ñoù? Caâu chuyeän keát thuùc cuõng laø luùc Laõo Haïc cheát. Vaäy, theo em vì sao Laõo Haïc phaûi cheát? Haõy thaûo luaän vaø neâu taát caû caùc nguyeân nhaân theo caùch nghó cuûa baûn thaân. Tröôùc khi cheát, Laõo ñaõ chuaån bò nhöõng gì? Ñeán ñaây, caùc em coù theå tra lôøi theâm caâu hoûi tröôùc ñoù: vì sao Laõo baùn choù? (ngoaøi nguyeân nhaân thieáu caùi aên cho choù, thieáu tieàn); vaø vì sao Laõo baùn choù maø khoâng baùn vöôøn? Vieäc Laõo khoâng chòu söï giuùp ñôõ cuûa oâng giaùo vaø cöù xa daàn oâng giaùo laø nhaèm muïc ñích gì? vì sao oâng laõo laøm nhö vaäy? Taát caû nhöõng ñieàu ñoù cho pheùp chuùng ta coù theå khaúng ñònh Laõo Haïc laø moät ngöôøi noâng daân nhö theá naøo? Tìm hieåu theâm vieäc laõo choïn caùi cheát: Vì sao moät ngöôøi noâng daân löông thieän nhö vaäy nhöng khi cheát, Taùc giaû laïi khoâng ñeå Laõo ñöôïc thaät nheï nhaøng ra ñi: caùi cheát cuûa laõo phaûi maát maáy giôø ñoàng hoà, hai thanh nieân ñeø leân… raát thöông taâm? (caùch choïn caùi cheát nhö laø moät söï töï phaït baûn thaân vì ñaõ baùn ñi con choù thaân yeâu cuûa mình.) Khi nghe laõo keå chuyeän baùn choù, oâng giaùo toû thaùi ñoä nhö theá naøo? Khi nghe tin Laõo xin baû choù ñeå ñaùnh baû choù haøng xoùm. Oâng giaùo nghó gì? Caâu noùi cuoäc ñôøi cöù moät ngaøy caøng theâm ñaùng buoàn” cuûa oâng giaùo laø do oâng ñang nghó gì? Coøn khi oâng noùi: “khoâng, cuoäc ñôøi chöa haün…” laïi laø luùc oâng giaùo nghó gì? Vì sao laïi buoàn? Vì sao laïi “chöa haün ñaõ ñaùng buoàn” vaø “buoàn theo moät nghóa khaùc” nghóa khaùc laø nghóa naøo? Trong taùc phaåm, taùc giaû ñaõ trieát lí khaù nhieàu veà cuoäc soáng, ñoù laø nhöõng caâu ñoaïn vieát theo phöông thöùc nghò luaän. Tìm vaø phaân tích caùc trieát lí ñoù? Vd1: caùc suy nghó cuûa oâng giaùo neâu treân. Vd2: “chao ôi! Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi….che laáp maát…” Truyeän ñöôïc keå theo ngoâi thöù maáy? Vieäc choïn ngoâi keå naøy coù taùc duïng gì? theo em, neáu ngöôøi keå chuyeän laø Laõo Haïc thì giaù trò cuûa caâu chuyeän seõ nhö theá naøo? Ñoïc ghi nhôù. Ñoïc caùc baøi taäp. Vaø thaûo luaän traû lôøi caâu hoûi 7/sgk/ I/ TÌM HIEÅU CHUNG. Taùc giaû- taùc phaåm. (s