Giáo án ngữ văn 8 Trường THCS An Thượng

bnNgày giảng : 25 / 8 / 2008 Tuần : 1 Tiết : 1-2 Bài 1 văn bản: TÔI ĐI HọC (thanh tịnh) a. mục tiêu cần đạt . Giúp Hs : - cảm nhận được tâm trạng hồi hộp , cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật ''tôi'' ở buổi tựu trường đầu tiên trong đời . - Thấy được ngòi bút văn xuôi giàu chất thơ , gợi dư vị trữ tình man mác của Thanh Tịnh. - Rèn kĩ năng đọc diễn cảm văn bản hồi ức - biểu cảm . * Tích hợp: TV bài cấp độ khái quát của từ, cổng trường mở ra * Trọng tâm: Cẩm nhận được tâm trạng hồi hộp cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật tôi ở buổi đầu tựu trường b. chuẩn bị . G: Giáo án , tranh minh họa . H: ôn lại kiến thức về kiểu văn bản nhật dụng đã học ở lớp 7 . C. Tiến trình bài dạy . ND cần đạt Hoạt động GV Của HS HĐ1Khởi động (5') kiểm tra bài cũ . Giới thiệu bài HĐ2: Đọc hiểu văn bản I. Đọc , chú thích . 1.Đọc 1. Tác giả : ( 1911-1988) ở Huế . 2. Văn bản : In trong tập ''Quê mẹ '' 1941 II. đọc- hiểu văn bản. 1. Diễn biến tâm trạng và cảm giác nhân vật ''tôi'' trong buổi tựu trường . a, Khơi nguồn kỉ niệm . Từ hiện tại => quá khứ . Đó là những cảm giác trong sáng nảy nở trong lòng . b. Trên con đường cùng mẹ tới trường - Cảm thấy trang trọng , đứng đắn - Vừa muốn thử sức và khẳng định mình - Tâm trạng háo hức, hăm hở trên đường tới trường HĐ 3 Luyện tập (10') Củng cố: HDHT: Trong các văn bản đã học ở lớp 7 dưới đây , văn bản nào là kiểu văn bản nhật dụng ? (A). Cổng trường mở ra . B. Cuộc chia tay của những con búp bê . C. Sống chết mặc bay . D. Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu . '' Tôi đi học '' là văn bản nhật dụng đầu tiên chúng ta học ở lớp 8 . Nội dung của văn bản đã diễn tả những kỉ niệm mơn man , bâng khuâng của nhân vật '' tôi'' trong ngày đầu tiên đến trường . Chúng ta cùng tìm hiểu bài . : Hướng dẫn h/s đọc , chú thích , bố cục . G nêu yêu cầu đọc , giọng chậm , hơi buồn , lắng sâu ; chú ‏‎ý giọng nói của nhân vật '' tôi '' , người mẹ và ông đốc . G đọc mẫu . Gọi h/s đọc tiếp 3-4 h/s đọc ? Yêu cầu h/s nhận xét cách đọc của bạn ? ? Đọc thầm chú thích ? Nêu ngắn gọn về tác giả Thanh Tịnh ? ? Cho h/s hỏi - đáp chú thích , lưu ‏‎ý chú thích 2, 6, 7 . ? - 1911-1988 , quê ở Huế . Từ năm 1933 vào nghề dạy học và bắt đầu viết văn , làm thơ .... ? Câu chuyện được kể theo trình tự bố cục ntn ? ? Truyện được kể theo ngôi thứ mấy ? Tác dụng của ngôi kể ? Câu chuyện được kể theo trình tự thời gian của buổi tựu trường (theo dòng hồi tưởng của nhân vật '' tôi'') Truyện được kể theo ngôi thứ I . Ngôi kể này giúp cho người kể chuyện dễ dàng bộc lộ cảm xúc , tình cảm của mình một cách chân thực nhất . ? Đọc thầm '' Từ đầu ... tưng bừng rộn rã '' . Nỗi nhớ về buổi tựu trường của tác giả được khơi nguồn từ thời điểm nào ? Quang cảnh ra sao ? - Thời điểm gợi nhớ : cuối thu (hàng năm ) - ngày khai trường . - Cảnh thiên nhiên : lá rụng nhiều , mây bàng bạc . - Cảnh sinh hoạt : mấy em bé rụt rè cùng mẹ đến trường . ? Kỉ niệm về buổi tựu trường được diễn tả theo trình tự nào ? Tìm những từ ngữ diễn tả tâm trạng nhân vật '' tôi'' ? Phân tích giá trị biểu cảm của những từ ngữ ấy ? - Diễn tả theo trình tự thời gian : từ hiện tại mà nhớ về quá khứ . - Các từ láy diễn tả tâm trạng , cảm xúc : nao nức , mơn man , tưng bừng , rộn rã => Đó là những cảm giác trong sáng nảy nở trong lòng Góp phần rút ngắn khoảng cách thời gian giữa quá khứ và hiện tại . Chuyện đã xảy ra từ bao năm rồi mà dường như vừa mới xảy ra hôm qua . ? Hãy tìm những hình ảnh , chi tiết chứng tỏ tâm trạng ( nhân vật ''tôi'' trên con đường cùng mẹ tới trường) hồi hộp , cảm giác ngỡ ngàng của nhân vật ''tôi'' khi cùng mẹ đi trên đường tới trường ? - Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần .... Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi . - Cảm thấy trang trọng và đứng đắn với bộ quần áo , với mấy quyển vở mới trên tay . - Cẩn thận nâng niu mấy quyển vở muốn thử sức muốn khẳng định mình khi xin mẹ được cầm bút , -thước như các bạn khác . Lần đầu tiên được đến trường , được tiếp xúc với một thế giới hoàn toàn khác lạ không chỉ nô đùa , rong chơi, thả diều ngoài đồng nữa , cho nên ''tôi'' cảm thấy tất cả dường như trang trọng và đứng đắn . Tôi muốn thử sức và khẳng định mình trong việc cầm bút , thước và 2 quyển vở => Đó chính là tâm trạng và cảm giác rất tự nhiên của một đứa bé lần đầu tiên được đến trường . Tất cả những cử chỉ ấy giúp ta hình dung tư thế ngộ nghĩnh , đáng yêu của chú bé . ? Em có nhận xét gì về sự thay đổi trong tâm trạng nhân vật ''tôi'' khi cùng mẹ đi trên đường ? - Đó là đấu hiệu đổi khác trong tình cảm và nhận thức của cậu bé ngày đầu tới trường, cậu bé tự cảm thấy mình lớn lên, nhận thức về sự nghiêm túc trong học hành => Chốt lại chuyển ý sang tiết 2 -HD H/S luyện tập ? Khi nhớ lại ý nghĩ "Chỉ có người thạo mới cầm nổi bút thước....." Hãy phát hiện và phân tích ý nghĩa của biện pháp NT được sử dụng trong đoạn văn trên? DK: Nghệ thuật so sánh, kỉ niệm cao siêu, đề cao sự học của con người GV khái quát gợi mở Đọc kĩ, tót tắt, trả lời tiết các câu còn lại Trả Lời nghe đọc Nhận xét hỏi đáp Trả Lời Trả Lời Trả Lời Tìm Từ Láy Tìm Hình ảnh Chi Tiết Kết Luận Nhận xét nghe luyện tập trả lời về nhà Ngày giảng : 26 / 8 2008 Tuần : 1 Tiết : 1-2 Bài 1 văn bản: TÔI ĐI HọC (thanh tịnh) a. mục tiêu cần đạt . Giúp Hs : - cảm nhận được tâm trạng hồi hộp , cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật ''tôi'' ở buổi tựu trường đầu tiên trong đời . - Thấy được ngòi bút văn xuôi giàu chất thơ , gợi dư vị trữ tình man mác của Thanh Tịnh. - Rèn kĩ năng đọc diễn cảm văn bản hồi ức - biểu cảm . * Tích hợp: TV bài cấp độ khái quát của từ, cổng trường mở ra * Trọng tâm: Cẩm nhận được tâm trạng hồi hộp cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật tôi ở buổi đầu tựu trường b. chuẩn bị . G: Giáo án , tranh minh họa . H: ôn lại kiến thức về kiểu văn bản nhật dụng đã học ở lớp 7 . C. Tiến trình bài dạy . ND cần đạt Hoạt động GV Của HS HĐ1Khởi động (5') kiểm tra bài cũ . Giới thiệu bài HĐ2: Đọc hiểu văn bản c. Tâm trạng và cảm giác của ''tôi''khi đến trường và khi nghe ông đốc gọi tên và phải rời bàn tay mẹ bước vào lớp. Bỡ ngỡ , lo sợ vẩn vơ , hồi hộp lo lắng , lúng túng sợ sệt . d. Tâm trạng và cảm giác của nhân vật ''tôi'' khi ngồi vào chỗ của mình và đón nhận giờ học đầu tiên . 2. Thái độ , cử chỉ của người lớn đối với các em . - Các bậc phụ huynh . - Ông đốc . - Thầy giáo trẻ . Câu hỏi thảo luận nhóm : N1: Tại sao ở phần cuối truyện tác giả đưa hình ảnh '' con chim liệng ... bay cao '' có ‏‎ý nghĩa gì ? N2: Dòng chữ '' Tôi đi học '' kết thúc tru‏‏yện có ý nghĩa gì Hoạt động 3 : tổng kết ghi nh a. Đặc sắc nghệ thuật : + Truyện ngắn được bố cục theo dòng hồi tưởng , cảm nghĩ của nhân vật ''tôi'' theo trình tự thời gian của buổi tựu trường . + Sự kết hợp hài hoà giữa kể , miêu tả với bộc lộ cảm xúc , tâm trạng . b. Sức cuốn hút của tác phẩm - Tình huống truyện '' buổi đầu tiên đi học '' có dấu ấn sâu đậm , chứa đựng cảm xúc thiết tha. - Sự quan tâm chăm sóc trìu mến yêu thương của những người lớn đối với các em h/s trong buổi đầu tiên đi học . - Hình ảnh thiên nhiên , ngôi trường và các h/ả so sánh giàu sức gợi cảm của tác giả . Hoạt động 4 : Hướng dẫn luyện tập Hướng dẫn về nhà . H: Khơi nguồn cảm xúc của tác giả? - Tìm chi tiết về sự thay đổi của nhân vật tôi trên đường cùng mẹ tới trường? - căn cứ vào nội dung còn lại để giới thiệu bài ? Hãy tìm những chi tiết chứng tỏ tâm trạng và cảm giác của nhân vật ''tôi'' khi đến trường nghe ông đốc gọi tên ... ? Hãy phân tích ? - Sân trường hôm nay dày đặc người . Ai cũng quần áo sạch sẽ ... - Ngôi trường vừa xinh xắn vừa oai nghiêm khác thường ... lòng tôi đâm ra lo sợ vẩn vơ . - Nghe gọi đến tên tôi giật mình và lúng túng tâm trạng hồi hộp , lo lắng . - Khi nghe ông đốc gọi đến tên thì bất giác dúi đầu vào lòng mẹ khóc nức nở => tâm trạng lúng túng , sợ sệt khi phải rời xa bàn tay dịu dàng của mẹ . G: Từ tâm trạng háo hức , hăm hở trên đường tới trường chuyển sang tâm trạng lo sợ vẩn vơ , rồi bỡ ngỡ, ngập ngừng , đây là sự chuyển biến tâm lí rất phù hợp của một đứa trẻ lần đầu tiên được đến trường . ? Vì sao khi nghe ông đốc gọi tên h/s nhân vật ''tôi'' lại bất giác dúi đầu vào lòng mẹ nức nở khóc ? Em có cảm thấy chú bé này là người yếu đuối hay không ? ( Hs thảo luận theo nhóm ) ? Gọi h/s đọc nhẩm đoạn cuối cùng . Hãy phân tích tâm trạng và cảm giác của ''tôi'' khi bước vào chỗ ngồi lạ lùng ntn ? Hs tự do thảo luận theo nhóm . Cử đại diện trònh bày . - Thật ra thì chẳng có gì đáng khóc cả . Chúng ta có thể thông cảm vì đó chỉ là cảm giác nhất thời của một đứa bé nhút nhát ít khi được tiếp xúc với đám đông mà thôi khi phải rời tay mẹ , cậu bé cảm thấy hụt hẫng lo sợ cho nên việc dúi đầu vào lòng mẹ khóc nức nở là một tất yếu sẽ xảy ra . - Bước vào lớp tôi nhìn bao quát xung quanh thấy cái gì cũng mới lạ và hay hay . Nhìn chỗ ngồi của mình thật kĩ rồi tự lạm nhận đó là chỗ của riêng mình sau đó nhìn người bạn mới chưa quen mà đã thấy quyến luyến => Tất cả đó là sự biến đổi rất tự nhiên trong tâm lí nhân vật . Có thể chỗ ngồi kia , người bạn mới ấy sẽ là nơi mà mình gắn bó , gần gũi trong suốt cả năm học . ? Em có cảm nhận gì về thái độ cử chỉ của những người lớn ( ông đốc, thầy giáo đón nhận học trò mới , các bậc phụ huynh ) đối với các em bé lần đầu đi học ? - Các phụ huynh đều chuẩn bị chu đáo cho con em trong buổi tựu trường đầu tiên , đều trân trọng tham dự buổi lễ này . Có lẽ các vị cũng đang lo lắng hồi hộp cùng con em mình . - Ông đốc là hình ảnh người thầy , người lãnh đạo nhà trường rất từ tốn , hiền hậu bao dung đối với h/s. - Thầy giáo trẻ với gương mặt tươi G: Những h/ả về người lớn cho thấy trách nhiệm , tấm lòng của nhà trường , gia đình đối với các em h/s . Đây thực sự là những dấu ấn tốt đẹp , những kỉ niệm trong sáng , ấm áp không thể phai nhoà trong kí ức tuổi thơ , giúp các em tự tin , vững vàng hơn . Đó còn là môi trường giáo dục ấm áp , nơi nuôi dưỡng tâm hồn trí tuệ và tình cảm của những thế hệ tương lai của đất nước . Hs tự do thảo lụân theo nhóm . trình bày N1 : Hình ảnh '' một con chim non liệng đến ...'' có ‏‎ý nghĩa tượng trưng sự nuối tiếc quãng đời tuổi thơ tự do nô đùa , thả diều đã chấm dứt để bước vào giai đoạn mới đó là làm học sinh , được đến trường , được học hành , được làm quen với thầy cô , bạn bè sống trong một môi trường có sự quản lí chặt chẽ hơn . N2 : Cách kết thúc truyện rất tự nhiên và bất ngờ . Dòng chữ '' Tôi đi học '' như mở ra một thế giới , một khoảng không gian mới , một giai đoạn mới trong cuộc đời đứa trẻ . Dòng chữ chậm chạp , nguệch ngoạc đầu tiên trên trang giấy trắng tinh là niềm tự hào , khao khát trong tuổi thơ của con người và dòng chữ cũng thể hiện rõ chủ đề của truyện ngắn này . G bổ sung , sửa chữa và chốt lại vấn đề đã nêu cười đón h/s vào lớp cũng là một người vui tính thương yêu h/s . ? Hãy tìm và phân tích những h/ả so sánh được nhà văn sử dụng trong truyện ngắn này '' Tôi quên thế nào được ........'' '' ‏‎ý nghĩ ấy thoáng qua .........'' '' Họ như con chim con ..........'' Đây là những so sánh giàu h/ả , giàu sức gợi cảm ddược gắn với những cảnh sắc thiên nhiên tươi sáng ; trữ tình . Những so sánh này góp phần diễn tả cụ thể , rõ ràng những cảm giác , ‏‎ý nghĩ của nhân vật ''tôi'' trong buổi đầu tien đi học , góp phần tạo nên chất thơ mang mác và cảm giác nhẹ nhàng êm dịu cho truyện ngắn . ? Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật và sức cuốn hút của tác phẩm ? Hs đọc ghi nhớ . Gọi h/s đọc ghi nhớ SGK / 9 Hs thảo luận làm theo nhóm . ? Yêu cầu h/s làm bài tập 1 ( Nhóm 1 ) ? Viết bài văn ngắn ghi lại ấn tượng của em trong buổi khai giảng lần đầu tiên ? ( Nhóm 2 ) Yêu cầu : Có thể nêu cảm nghĩ về một đoạn văn hoặc cả bài . - Cảm xúc chân thực , thiết tha . - Nên chọn những chi tiết sâu sắc , ấn tượng nhất . - Học bài theo nội dung phần ghi nhớ . - Soạn bài : '' Trong lòng mẹ '' - Đoc trước bài Tiếng Việt : Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ . Trả Lời nghe đọc Nhận xét hỏi đáp Trả Lời Thảo Luận Trả Lời Trả Lời Tìm Từ Láy Tìm Hình ảnh Chi Tiết Kết Luận Nhận xét nghe tìm phân tích Nhận xét luyện tập trả lời về nhà Ngày giảng : 26 / 8 / 2008 tiếng việt Tuần : 1 Tiết : 3 cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ A. mục tiêu.Giúp h/s : - Hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ về cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ - Thông qua bài học , rèn luyện tư duy trong việc nhận thức mối quan hệ giữa cái chung và cái riêng , về phạm vi nghĩa rộng và hẹp . * Trọng tâm: Phần 1 * Tích hợp: V: Tôi đi học, TLV : Tính thống nhất của chủ đề văn bản B. chuẩn bị . G: Giáo án , bảng phụ . H: Đact và xem phần tìm hoi bài . C . Tiến trình bài dạy: ND cần đạt tg Hoạt động GV cuahs Hoạt động 1 : I. Kiểm tra bài cũ . 1I. Giới thiệu bài: Hoạt động 2: II/ Bài học: I. Từ ngữ nghĩa rộng , từ ngữ nghĩa hẹp . a. ví dụ b. Nhận xét -Từ '' động vật '' là từ có nghĩa rộng . - Từ '' voi , hươu , tu hú , sáo '' là từ có nghĩa hẹp - Nghĩa của 1 từ ngữ có thể rộng hơn hoặc hẹp hơn nghĩa của từ ngữ khác + Nghĩa rộng: + Nghĩa hẹp: => Tính tương đối của nghĩa rộng & hẹp c. Ghi nhớ: Hoạt động 3 : Hướng dẫn h/s luyện tập - Bài tập 1 - Bài tập 2: Bài tập 3 : Chia hai nhóm . Nhóm nào nhanh , chính xác ( 3 từ trở lên ) nhóm đó thắng . Bài tập 4 : Loại bỏ những từ không thuộc phạm vi nghĩa của mỗi nhóm từ ngữ : Bài tập 5 : IV. Hướng dẫn về nhà : 5' 20' 19' 1' ở lớp 7 các em đã học về từ đồng nghĩa và từ trái nghĩa . Em hãy nhắc lại một số ví dụ về từ đồng nghĩa , từ trái nghĩa ? ở lớp 8 , chúng ta sẽ nói về mối quan hệ khác về nghĩa của từ ngữ , đó là mối quan hệ bao hàm , hay nói một cách khác đó là phạm vi khái quát của nghĩa từ ngữ . Nghĩa của từ có tính chất khái quát nhưng trong một ngôn ngữ , phạm vi khái quát nghĩa của từ không giống nhau . Có những từ có phạm vi khái quát rộng , có những từ có phạm vi khái quát hẹp hơn . Chúng ta sẽ tìm hoi bài học hôm nay để rõ hơn . G treo bảng phụ ghi sẵn sơ đồ trong SGK / 10 . ? Nghĩa của từ động vật rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của từ thú , chim , cá . Tại sao ? - Nghĩa của từ động vật rộng hơn nghĩa của từ '' thú , chim , cá '' . Vì phạm vi nghĩa của từ động vật bao hàm nghĩa của ba từ '' thú , chim , cá '' . ? Nghĩa của từ thú rộng hay hẹp hơn nghĩa của từ '' voi , hươu '' . Từ chim rộng hay hẹp hơn nghĩa của từ '' tu hú , sáo ''. Từ cá rộng hay hẹp hơn nghĩa của từ '' cá rô , cá thu '' . Vì sao ? - Các từ '' thú , chim , cá '' có phạm vi nghĩa rộng hơn các từ '' voi , hươu , tu hú , sáo ....'' . Vì các từ '' thú , chim , cá '' có phạm vi nghĩa bao hàm nghĩa của các từ ..... ? Các từ '' thú , chim , cá '' rộng hơn nghĩa của những từ nào ? Đồng thời hẹp hơn nghĩa của những từ nào ? - Các từ '' thú , chim , cá '' có phạm vi nghĩa rộng hơn các từ '' voi , hươu , tu hú '' và có phạm vi nghĩa hẹp hơn từ ''động vật ''. ? Vậy em hiểu thế nào là một từ ngữ có nghĩa rộng và nghĩa hẹp ? - Một từ ngữ có nghĩa rộng khi phạm vi nghĩa của nó bao hàm phạm vi nghĩa của một số từ ngữ khác . - Một từ có nghĩa hẹp khi phạm vi nghĩa được bao hàm trong phạm vi nghĩa của một từ ngữ khác . ? Một từ ngữ có thể vừa có nghĩa rộng , vừa có nghĩa hẹp được không ? Tại sao ? - Một từ ngữ có thể vừa có nghĩa rộng , vừa có nghĩa hẹp vì tính chất rộng , hẹp của nghĩa từ ngữ chỉ là tương đối. ? Gọi hs đọc ghi nhớ SGK / 10 ? Gv hướng dẫn h/s tự làm bài 1 . a. Y phục Quần áo quần dài , quần đùi áo dài , áo sơ mi b. Vũ khí Súng Bom súng trường , đại bác bom bi , ba càng a. Chất đốt b. Nghệ thuật c. Thức ăn e. Đánh . d. Nhìn a, Xe cộ : xe đạp ; xe máy ; ô tô . b, Kim loại : sắt ; đồng ; chì ; thiếc . c, Hoa quả : cam ; chanh ; chuối ; mít . d, Họ hàng : chú ; dì ; cô ; bác . e, Mang : xách ; khiêng ; gánh . a, thuốc lào . c, bút điện . b, thủ quỹ . d, hoa tai . ba động từ thuộc một phạm vi nghĩa : khóc , nức nở , sụt sùi . khóc : nghĩa rộng nức nở , sụt sùi: nghĩa hẹp Học thuộc phần ghi nhớ Chuẩn bị bài : Trường từ vựng Trả Lời Nghe Hs quan sát sơ đồ . trả lời Trả Lời Trả Lời Hs đọc ghi nhớ . Làm Bài Tập Cá Nhân Nhóm Cá Nhân về nhà Ngày giảng : 30 / 8 / 2008 Tuần : 1 Tiết : 4 Tập làm văn tính thống nhất về chủ đề của văn bản A. mục tiêu. Giúp h/s : - Nắm được chủ đề của văn bản , tính thống nhất về chủ đề của văn bản . - Biết viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề ; biết xác định , lựa chọn , sắp xếp các phần trong văn bản nhằm nêu bật ‏‎ý kiến , cảm xúc của mình . * Trọng tâm: Khái niệm chủ đề, tính thống nhất của chủ đề * Tích hợp: V: "Tôi đi học" B. chuẩn bị . G: Giáo án , bảng phụ . H: Tìm hiểu trước phần tìm hiểu bài . C. Tiến trình bài dạy : ND cần đạt tg Hoạt động GV Của hs Hoạt động 1 kiểm tra bài cũ 1. Giới thiệu bài : Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới I/ Bài học: I. Chủ đề của văn bản . a. VD b. Nhận xét => Chủ đề của văn bản là những vấn đề chủ chốt được tác giả nêu lên , đặt ra trong văn bản . c. Ghi nhớ II. Tính thống nhất về chủ đề của văn bản . a. VD b. Nhận xét Văn bản có tính thống nhất về chủ đề khi chỉ nói tới chủ đề đã xác định , không xa rời hay lạc sang chủ đề khác . c. Ghi nhớ Hoạt động 3 : Hướng dẫn học sinh luyện tập . Đọc yêu cầu bài tập 1. Bài 2 . Bài 3. IV. Hướng dẫn về nhà . 5' 20' 20' 1' - Sự chuẩn bị của HS Chúng ta đã được tìm hiểu rất nhiều văn bản . Vậy chủ đề trong văn bản là gì ? Tại sao trong văn bản phải đảm bảo tính thống nhất về chủ đề . Để trả lời cho những câu hỏi ấy chúng ta cùng tìm hiểu bài học G yêu cầu h/s đọc thầm văn bản '' Tôi đi học '' của Thanh Tịnh . ? Trong văn bản tác giả nhớ lại những kỉ niệm sâu sắc nào trong thời thơ ấu của mình ? Sự hồi tưởng ấy gợi lên những ấn tượng gì trong lòng tác giả ? Tác giả nhớ lại kỉ niệm về buổi đầu tiên đi học . Sự hồi tưởng ấy gợi lên cảm giác bâng khuâng , xao xuyến không thể nào quên về tâm trạng náo nức , bỡ ngỡ của nhân vật '' tôi'' trong buổi tựu trường . ? Hãy nêu lên chủ đề của văn bản ? Chủ đề của văn bản : Những kỉ niệm sâu sắc về buổi tựu trường đầu tiên . ? Vậy em hiểu chủ đề của văn bản là gì ? Chủ đề của văn bản là những vấn đề chủ chốt được tác giả nêu lên , đặt ra trong văn bản . ? Gọi h/s đọc ghi nhớ 1 ? ? Để tái hiện những kỉ niệm về ngày đầu tiên đi học , tác giả đã đặt "nhan đề" của văn bản và sử dụng từ ngữ câu ntn ? (Giấy trong) - Nhan đề '' Tôi đi học '' giúp chúng ta hiểu ngay nội dung của văn bản nói về chuyện đi học . + Các câu đều nhắc đến những kỉ niệm của buổi tựu trường đầu tiên trong đời . - Hôm nay tôi đi học . - Hằng năm cứ vào cuối thu .... lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường . - Hai quyển vở mới đang ở trên tay tôi đã bắt đầu thấy nặng . - Tôi bặm tay ghì thật chặt , nhưng một quyển vở cũng xệch ra và chênh đầu chúi xuống . ? Tìm các từ ngữ , các chi tiết nêu bật cảm giác mới lạ xen lẫn bỡ ngỡ của nhân vật '' tôi '' khi cùng mẹ đi đến trường , khi cùng các bạn vào lớp ? *. Khi cùng mẹ tới trường : Con đường quen đi lại lắm lần nay thấy lạ , cảnh vật xung quanh đều thay đổi thấy mình trang trọng và đứng dắn trong bộ quần áo mới , cố làm ra vẻ như một học trò thực sự '' tay bặm ghì hai quyển sách , đòi mẹ cầm bút thước ''. * Khi quan sát ngôi trường : cao ráo sạch sẽ hơn các nhà trong làng , xinh xắn , oai nghiêm , sân rộng... đâm ra lo sợ vẩn vơ . Nghe trống thúc thấy chơ vơ , toàn thân run run , được mọi người nhìn thì tỏ ra lúng túng , nghe gọi tên mình thì giật mình, lúng túng . * Khi xếp hàng vào lớp ; thấy nặng nề , dúi đầu vào lòng mẹ khóc nức nở . * Trong lớp học : cảm thấy xa mẹ nhớ nhà . G: Tất cả các chi tiết trên đều tập trung khắc họa tâm trạng của nhân vật '' tôi '' trong buổi tựu trường đầu tiên . ? Vậy tính thống nhất về chủ đề thể hiện ở những phương diện nào trong văn bản ? ? Làm thế nào để có thể viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề ? Để viết được một văn ... cần xác định rõ chủ đề của văn bản . Chủ đề của văn bản được thể hiện trong đề bài , đề mục , trong quan hệ giữa các phần của văn bản và ở các từ ngữ then chốt lặp đi lặp lại . Gọi h/s đọc phần ghi nhớ ? Văn bản trên viết về vấn đề gì ? Các đoạn văn đã trình bày vấn đề theo thứ tự nào ? Theo em có thể thay đổi trật tự sắp xếp này được không ? Vì sao ? - Văn bản nói về cây cọ ở vùng sông Thao quê hương của tác giả. - Thứ tự trình bày : miêu tả hình dáng cây cọ , sự gắn bó của cây cọ với tuổi thơ tác giả , tác dụng của cây cọ , tình cảm gắn bó của cây cọ với người dân sông Thao. - Khó thay đổi được trật tự sắp xếp vì các ‏‎ý này đã rành mạch , liên tục . ? Nêu chủ đề của văn bản trên ? Chủ đề : Vẻ đẹp và ‏‎ý nghĩa của rừng cọ quê tôi . ? chủ đề ấy được thể hiện trong toàn văn bản . Hãy chứng minh ? - Chủ đề được thể hiện qua nhan đề của văn bản , các ‏‎ý miêu tả hình dáng , sự gắn bó của cây cọ với tuổi thơ tác giả , tác dụng của cây cọ và tình cảm giữa cây với người . ? Tìm các từ ngữ , các câu tiêu biểu thể hiện chủ đề của đề của văn bản ? Các từ ngữ lặp lại nhiều lần : rừng cọ , lá cọ và các chi tiết miêu tả về : + hình dáng của cây cọ . + sự gắn bó của cây cọ với tác giả . + công dụng của cây cọ đối với đời sống . Hs thảo luận nhóm và cử đại diện trình bày . Căn cứ vào chủ đề của văn bản thì ‏‎ý b và d làm cho bài lạc đề vì nó không phục vụ cho việc chứng minh luận điểm '' Văn chương làm cho tình yêu quê hương .... '' Đại diện nhóm trình bày . - Có những ‏‎ý lạc chủ đề : c, g . - Có những ‏‎ý hợp với chủ đề nhưng do cách diễn đạt chưa tốt nên thiếu sự tập trung vào chủ đề: b,e . a, Cứ mùa thu về , mỗi lần thấy các em nhỏ ... xốn xang . b, Cảm thấy con đường '' thường đi lại lắm lần '' tự nhiên cũng thấy lạ , cảnh vật đều thay đổi . c, Muốn thử sức mình bằng việc tự mang sách vở như một cậu học trò thực sự . d, Cảm thấy ngôi trường vốn qua lại nhiều lần cũng có nhièu biến đổi . e, Lớp học và những người bạn mới trở nên gần gũi , thân thương. - Học thuộc phần ghi nhớ . - Chuẩn bị bài : '' Bố cục của văn bản ''. nghe Hs đọc thầm văn bản . đọc ghi nhớ . đọc Tìm Tìm Nghe đọc ghi nhớ . Nhóm 4em Nhóm 4em về nhà Ngày giảng : 1/ 9 / 08 Tuần : 2 Tiết : 5 - 6 bài 2 văn bản trong lòng mẹ ( trích : những ngày thơ ấu ) nguyên hồng a. mục tiêu : Giúp h/s : - Hiểu được tình cảnh đắng thương và nỗi đau tinh thần của nhân vật chú bé Hồng , cảm nhận được tình yêu thương mãnh liệt của chú đối với mẹ . - Hiểu được những đặc sắc của thể văn hồi kí qua cách viết của nhà văn Nguyên Hồng ; lối tự truyện chân thành , truyền cảm , thấm đượm chất trữ tình. - Rèn kĩ năng phân tích nhân vật , phân tích cách kể chuyện . * Trọng tâm: Phần 1 * Tích hợp: Trường từ vựng, bố cục văn bản b. chuẩn bị . G: Giáo án , tập truyện '' Những ngày thơ ấu '' và chân dung nhà văn Nguyên Hồng , bảng phụ . H: Soạn bài . C. Tiến trình bài dạy : ND cần đạt tg Hoạt động GV Của hs Hoạt động 1 1.kiểm tra bài cũ . 2. giới thiệu bài : Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản I. Đọc , chú thích , bố cục . 1. Đọc . 2. Tác giả . 1918- 1982 , quê ở Nam Định nhưng sống chủ yếu ở Hải Phòng . - Là nhà văn lớn của nền văn học VN . 3. Tác phẩm : Chương 4 của tác phẩm . - Bố cục II. Đọc - hiểu văn bản . 1. Nhân vật bà cô ( qua cái nhìn và tâm trạng của bé Hồng ). => Đó là người đàn bà