Giáo án Ngữ văn 8 từ tuần 8 đến tuần 11

. Tuần : 8 –Bài 8 Văn bản : Chiếc lá cuối cùng - O Hen – ri - Tiết : 29-30 Đọc – Hiểu văn bản a. mục tiêu . Giúp h/s : 1.Kiến thức : Qua đoạn trích gíp h/s khám phá những nét cơ bản trong nghệ thuật truyện ngắn của nhà văn Mĩ O Hen-ri , rung động trước cái hay cái đẹp và lòng thông cảm của tác giả đối với những nỗi bất hạnh của người nghèo . 2. Kỹ năng : Rèn kỹ năng đọc phân vai , phân tích và cảm thụ tác phẩm văn học . 3 .Thái độ : Biết cảm thông với những bất hạnh của người nghèo và tình cảm yêu thương con người b. chuẩn bị . G : Giáo án , tư liệu về nhà văn O Hen-ri . H : Đọc chú thích , trả lời các câu hỏi trong SGK . c. lên lớp . I. ổn định tổ chức II. Kiểm tra bài cũ . - HS 1 : Cảm nghĩ của em về hai nhân vật Đôn-ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa trong đoạn trích : '' Đánh nhau với cối xay gió '' . Qua đó em hiểu gì về nhà văn Xéc - van- tet ? - HS 2 : Nhận xét nào nói đầy đủ nhất tính cách của Đôn-ki-hô-tê được thể hiện trong đoạn trích : '' Đánh. nhau với cối xay gió '' . Tình cảm tương thân tương ái của con người luôn là một tình cảm đẹp và là mạch cảm hứng bất tận của thơ văn . Chính những tình cảm cao đẹp ấy đã giúp con người có A. Là một người có nhiều điểm tốt đẹp . B. Là một người có hành động nực cười . C. Là một người hết sức điên rồ cẩ trong ước muốn lẫn hành động . D. Gồm A và B . III. Bài mới . 1. Giới thiệu bài . : được nghị lực và niềm tin để vượt qua mọi khó khăn thử thách trong cuộc sống . Điều đó được thể hiện qua truyện ngắn '' Chiếc lá cuối cùng '' Ngày soạn Ngày giảng . 2. Tiến trình bài dạy . Hoạt động G Hoạt động H ND cần đạt Hoạt động 1 : Hướng dẫn h/s đọc và tìm hiểu chú thích . G nêu yêu đọc : giọng nhẹ nhàng biểu cảm , chú ‏‎ý lời đối thoại nhân vật . H.G đọc mẫu . Gọi h/s đọc và nhận xét ? H.Cho h/s hỏi - đáp chú thích : 1 , 4 , 8 ? H. Nêu những nét hiểu biết của em về tác giả ? H.Nêu vị trí của đoạn trích ? Hoạt động 2 : Hướng dẫn h/s tìm hiểu văn bản . H. Đoạn trích có mấy nhân vật ? Nhân vật nào là nhân vật chính ? H.Theo dõi phần đầu văn bản cho biết Giônxi , Xiu , cụ Bơmen được giới thiệu là người ntn , có những suy nghĩ gì ? H.Giônxi có tâm trạng ntn khi nhìn những chiếc lá ? H.Qua đó em thấy Giônxi là người ntn ? H.Trước những suy nghĩ kỳ quặc lạ lùng của Giônxi , Xiu đã nói ntn ? Tìm chi tiết ? H.Qua đó em thấy Xiu là người ntn ? H.Trong đoạn văn đó : '' Ngày hôm đó ... thấp kiểu Hà Lan '' . Trong đoạn văn này tác giả đã sử dụng yếu tố gì . Hãy chỉ ra ? H.Tác giả sử dụng những yếu tố này làm cho những chiếc lá hiện lên ntn ? H.Khi trời vừa sáng Giônxi có những hành động gì ? H.Có ‏‎ý kiến cho rằng hành động này là hành động tàn nhẫn , theo em điều đó có đúng không ? Em hãy lí giải ? H.Khi kéo mành lên , cô nhìn thấy những gì ? Cô có những cử chỉ , hành động gì . Hãy tìm và phân tích ? Giôn-xi - Hành động : kéo mành lên . - Chiếc lá thường xuân vẫn còn đó . - " Em thật là cô bé hư .... tệ ntn . Muốn chết là một tội ... xin tí cháo sữa , rượu vang ... chiếc gương ... xem nấu nướng . =>Đấu tranh nghiêm khắc với bản thân muốn sống , vui , quyết tâm thoát khỏi cơn hiểm nghèo . H.Qua những chi tiết trên em hãy phân tích sự biến đổi trong tâm trạng của Giôn xi ? H.Vì sao Giôn xi lại có diễn biến tâm lí như vậy ? H.Em hãy đánh giá bệnh tình của Giôn xi lúc này ntn ? H.Kết thúc truyện Xiu kể chuyện cho Giôn xi nghe về bác Bơmen . Bác Bơmen làm việc trong hoàn cảnh ntn ? Khi hoàn thành bức kí họa ông phải trả giá ntn ? H.Qua những chi tiết đó cho thấy bác Bơmen là người ntn ? Câu hỏi thảo luận : H.Qua lời kể của Xiu chiếc lá cuối cùng là một kiệt tác ? ‏‎ý kiến của em ntn ? G : Kiệt tác của bác Bơmen là sự tích lũy tổng hòa hơn 40 năm cầm bút , sự dồn tụ cao độ của cái tâm và cái tài khiến tác phẩm của bác trở thành bất tử . Nghệ thuật chân chính phục vụ con người và vì con người . H.Kết thúc truyện tác giả chỉ để cho Xiu kể chuyện về bác Bơmen mà không để cho Giôn xi nói một lời nào về bác Bơmen . Vậy em có nhận xét gì về cách kết thúc truyện đó ? Xiu là người ntn ? H.Em có nhận xét gì về tình bạn giữa Xiu và Giôn xi ? H.Nghệ thuật tiêu biểu của văn bản này là gì ? H.Với nghệ thuật như vậy , tư tưởng chủ đề của tác phẩm là gì? Hoạt động 3 : Hướng dẫn luyện tập . H.Hãy tưởng tượng cảnh cụ Bơmen vẽ chiếc lá và minh họa bằng tranh vẽ ? Gv bổ sung và cho điểm ->Hs đọc . H nhận xét . ->Hs hỏi - đáp chú thích . -> Là nhà văn Mĩ chuyên viết truyện ngắn . - Thể hiện tinh thần nhân đạo cao cả , tinh yêu thương người nghèo khổ . ->Nằm ở phần cuối của truyện ->3 nhân vật : Giôn-xi , Xiu , Cụ Bơmen . ->Giônxi Xiu - Nghệ sĩ nghèo - Nghệ sĩ đang bị sưng nghèo . phổi . - Thương yêu - Tâm trạng Giônxi . chán nản , tuyệt vọng . - Suy nghĩ kỳ quặc , lạ lùng ->Cô nghĩ : '' Đó là những chiếc lá ..... thì em sẽ chết '' . ->Có suy nghĩ kỳ quặc , lạ lùng ; là cô gái đáng thương và yếu đuối . - >'' Em thân yêu ..... chị sẽ làm gì đây ? '' -> Rất thương yêu Giônxi . - Kiên trì , an ủi , thương xót . -> Tự sự và miêu tả : + Tự sự : Ngày hôm đó ........ + Miêu tả : chiếc lá thường xuân ....... gió bấc lại ào ào ................. ->Kiên cường , dai dẳng vượt qua cái khắc nghiệt của thời tiết để sống để tồn tại . ->Giôn xi là người tàn nhẫn , lạnh lùng thờ ơ với chính bản thân mình , với cuộc sống đang tắt dần trong cơ thể mình . Từ đó cô không để ‏‎ý , không mấy quan tâm đến sự lo lắng , ân cần chăm sóc của cô bạn Xiu . Tàn nhẫn , thờ ơ , chán chường không phải là bản tính của cô mà do bệnh nặng , do thiếu nghị lực gây nên . Cô đã sắn sàng đón đợi lúc mình lìa đời như chiếc lá cuối cùng lìa cành. Xiu - '' Em thân yêu , thân yêu ... gì đây '' -> kiên trì , an ủi , thương xót . * quấy món cháo gà =>Giàu tình yêu thương , đức hi sinh . ->Cô nhận ra những hành động lúc trước là sai -> đó chính là sự đấu tranh với bản thân mình một cách nghiêm khắc . - Tâm trạng : tự xem mình trong gương , xem nấu nướng , vẽ vịnh Naplơ . ->Giôn xi có sự thay đổi suy nghĩ ,tâm trạng đó là sự khâm phục sự gan góc , kiên cường của chiếc lá.Chiếc lá mong manh , nhưng chống chọi với gió tuyết , với thiên nhiên khắc nghiệt bám lấy dây leo , bám lấy cuộc sống . Chiếc lá cuối cùng ấy đã đem lại nhiệt tình tuổi trẻ về cho cô .Chính cô đã tự chữa bệnh cho mình nhờ chiếc lá . ->Vượt qua cơn hiểm nghèo . ->Hoàn cảnh thời tiết khắc nghiệt : mưa , gió , tuyết , lại làm vào ban đêm . Khi hoàn thành bức kí họa, người bác ướt sũng và lạnh buốt . Bác bị bệnh sưng phổi , rồi qua đời . ->Hăng say , quyết tâm trong lao động nghệ thuật để vẽ được kiệt tác : '' Chiếc lá cuối cùng '' Hs thảo luận ( chia 2 nhóm ) . Đại diện trình bày . - Được vẽ trong âm thầm , trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt . - Nó rất đẹp , rất giống lá thật từ cuống lá màu xanh sẫm , đến rìa lá hình răng cưa nhuốm màu vàng úa , giống đến nỗi với con mắt chuyên môn của hai cô họa sĩ trẻ không phân biệt nổi lá thật hay lá giả . - Tác phẩm được vẽ bằng tấm lòng và sự hi sinh của bác Bơmen . -> Cách bố trí tình tiết và kết truyện có tác dụng làm cho câu chuyện diễn biến một cách tự nhiên mà còn bộc lộ rõ hơn phẩm chất của Xiu : kính phục ,nhớ tiếc bác họa sĩ và hết lòng với bạn . ->Đó là tình bạn thuỷ chung , chân thành biết hi sinh cho nhau . Nghệ thuật đảo ngược tình huống: + Lần 1 : Đối với Giôn xi ai cũng nghĩ cô sẽ chết vì bệnh nặng , vì thất vọng về cuộc sống vậy mà Giôn xi đã khỏi bệnh . + Lần 2 : Đối với bác Bơmen , từ người khẻo mạnh bị sưng phổi -> qua đời sau hai ngày . - Cốt truyện chặt chẽ , xây dựng diễn biến tâm lí nhân vật . ->Là bức thông điệp màu xanh gửi tới bạn đọc khắp nơi về : + Tình yêu thương của những họa sĩ nghèo . + Sức mạnh của tình yêu cuộc sống chiến thắng bệnh tật . + Sức mạnh giá trị nhân sinh , nhân ái . ->Hs vẽ tranh I. Đọc , chú thích 1. Đọc . 2. Chú thích . - Tác giả : -Tác phẩm II. Tìm hiểu văn bản . cụ Bơmen - Nghệ sĩ nghèo . - Thương yêu Giônxi . 1 . Giôn - xi : - Hành động kéo mành lên . - Chiếc lá thường xuân vẫn còn đó Bác Bơmen - Trong hoàn cảnh thời tiết khắc nghiệt : mưa , gió , tuyết ; ban đêm . Người bác ướt sũng và lạnh buốt ->hăng say quyết tâm ->Chiếc lá cuối cùng , kiệt tác =>Giàu tình yêu thương , đức hi sinh . 2. Bác Bơ Men 3. Nhân vật Xiu . - Giàu tình yêu thương , hết lòng với bạn . III . Luyện tập *. Củng cố : 1. Chiếc lá cuối cùng của ÔHen-ri được viết theo thể loại nào ? A. Tiểu thuyết B. Truyện ngắn C. Bút kí D. Hồi kí 2. Các nhân vật chính trong tác phẩm chiếc lá cuối cùng làm nghề gì ? A. Nhạc sĩ B. Nhà văn C. Bác sĩ D. Hoạ sĩ IV. Hướng dẫn về nhà . - Học thuộc ghi nhớ . - Soạn bài : '' Hai cây phong '' . ************************************* Ngày soạn : 16/ 10/ 2007 Ngày giảng : 23/ 10/ 2007 Tuần : 8 Tiết : 31 chương trình địa phương a. mục tiêu . Giúp h/s : - Hiểu được từ ngữ chỉ quan hệ ruột thịt , thân thích được dùng ở địa phương các em sinh sống . - Bước đầu so sánh các từ ngữ địa phương , với các từ ngữ tương ứng trong ngôn ngữ toàn dân để thấy rõ từ ngữ nào trùng với từ toàn dân , từ ngữ nào không trùng với từ toàn dân . b. chuẩn bị . G : Bảng phụ , yêu cầu h/s lập bảng điều tra ở nhà . H : Chuẩn bị yêu cầu của G . c. lên lớp . I. ổn định tổ chức . II . Kiểm tra bài cũ . - HS 1 : Khi sử dụng tình thái từ , cần chú ‏‎ý điều gì ? A. Tính địa phương . C. Không được sử dụng biệ ngữ . B. Phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp . D. Phải có sự kết hợp với các trợ từ . - HS 2 : Trong các câu sau đây , cau nào không sử dụng tình thái từ ? A. Những tên khổng lồ nào cơ ? B. Tôi đã chẳng bảo ngài phải cẩn thận đấy ư ? C. Giúp tôi với , lạy chúa ! D. Nếu vậy , tôi chẳmg biết trả lời ra sao . ? Giải thích lí do , vì sao em chọn đáp án đó ? III . Bài mới . 1. Giới thiệu bài . Tiếng việt của chúng ta rất giàu và đẹp , ngày một phát triển và hiện đại hóa theo đà đổi mới của XH . Ngoài từ ngữ toàn dân , mỗi một vùng quê , mỗi một địa phương lại có những từ ngữ mang đậm sắc thái vùng quê mình . Các em cần phân biệt được từ ngữ toàn dân với từ ngữ địa phương để sử dụng phù hợp trong hoàn cảnh giao tiếp . 2. Tiến trình bài dạy . Hoạt động G Hoạt động H ND cần đạt Hoạt động 1 : Hướng dẫn h/s thảo luận lập bảng điều tra . Yêu cầu h/s thảo luận theo nhóm . Từ ngữ toàn dân Cha Mẹ Ông nội Bà nội Ông ngoại Bà ngoại Bác ( anh trai của cha ) Bác ( vợ anh của cha ) Chú ( em trai của cha ) Thím ( vợ em trai cha ) Bác ( chồng chị cha ) Cô ( em gái của cha ) Chú ( chồng em gáicha) Cậu ( em trai mẹ ) Mợ ( vợ em trai mẹ) Bác ( chị gái của mẹ ) Hoạt động 2 : Các tổ trình bày kết qủa điều tra , sưu tầm H. G yêu cầu các tổ lên trình bày kết quả điều tra ? G nhận xét kết qủa điều tra của các tổ và cho điểm . H. Từ kết qủa điều tra h/s rút ra nhận xét về những từ ngữ địa phương chỉ quan hệ ruột thịt ? H. Phân biệt từ ngữ toàn dân với từ ngữ địa phương ? G : Lưu ‏‎ý khi sử dụng từ ngữ địa phương phải đặt vào từng văn cảnh , trường hợp cụ thể . Hoạt động 3 : Hướng dẫn h/s luyện tập . H. Hs sưu tầm từ ngữ địa phương chỉ quan hệ ruột thịt ở địa phương khác ( quê nội , quê ngoại ) ? H. Tìm một số dẫn chứng tác phẩm thơ sử dụng từ ngữ địa phương chỉ quan hệ ruột thịt ? Các nhóm thảo luận . Đại diện trình bày Từ ngữ địa phương bố , thầy bá mợ , u , bu ông nội bà nội bà ngoại ông ngoại bác bác chú thím bác cô chú cậu mợ bác ->Đại diện các tổ lên bảng dán kết qủa điều tra để đối chiếu so sánh. -> Từ ngữ địa phương chỉ quan hệ ruột thịt ở địa phương ( Hải Phòng ) hầu hết đều trùng với từ toàn dân -> Từ ngữ toàn dân : được sử dụng phổ biến trong toàn dân . - Từ ngữ địa phương : là từ ngữ chỉ sử dụng ở một số địa phương nhất định Hs thảo luận nhóm . ->Các từ ngữ chỉ quan hệ ruột thịt ở 3 miền Bắc - Trung - Nam . cha ba , bá , cậu , bọ , tía , thầy . mẹ má, bầm ,u , mợ Chú ( chồng dượng em gái cha ) bác ( chị gái bá mẹ ) thím ( vợ em mợ trai của cha ) cô ( em gái o cha ) ->VD : Bao giờ hết giặc về quê ? Đêm đêm bà bủ nằm mê khấn thần '' ( Bà bủ - Tố Hữu ) '' Con ra tiền tuyến xa xôi Yêu bầm , yêu nước cả đôi mẹ hiền '' ( Bầm ơi - Tố Hữu ) '' Cuối năm thế nào mợ cháu cũng về '' ( Nguyên Hồng ) '' Xảy cha còn chú Xảy mẹ bú dì '' I.Thảo luận lập bảng điều tra . II.Kết qủa điều tra - Từ ngữ chỉ quan hệ ruột thịt ở địa phương trùng với từ toàn dân . III. Luyện tập . 1.Bài tập 1. Sưu tầm từ địa phương 2. Bài tập 2. Tìm dẫn chứng Bài tập 3 : Viết một đoạn văn biểu cảm độ dài 6 - 7 câu giới thiệu về gia đình em trong đó có sử dụng các từ ngữ chỉ quan hệ ruột thịt - Hs viết đoạn văn . - G nhận xét , bổ sung và sửa chữa ( nếu cần thiết ) . IV. Hướng dẫn về nhà . - Tiếp tục sưu tầm những từ ngữ địa phương mà em biết . - Tìm phân tích ‏‎ý nghĩa môt số câu ca dao , tục ngữ nói về tình cảm ruột thịt gia đình . - Chuẩn bị bài : '' Nói qúa '' . ******************************************* Ngày soạn : 24/ 10/ 2006 Ngày giảng : 27/ 10/ 2006 Tuần : 8 - Tiết : 32 lập dàn ‏‎ý cho bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm a. mục tiêu . Giúp h/s : - Nhận diện được bố cục các phần mở bài , thân bài , kết bài của một bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm . - Biết cách tìm , lựa chọn và sắp xếp các ‏‎ý trong bài văn . b. chuẩn bị . G : Giáo án , bảng phụ . H : Đọc văn bản và trả lời các câu hỏi trong SGK . c. lên lớp . I.ổn định tổ chức . II. Kiểm tra bài cũ . Bài tập : Cho hai câu văn sau được viết theo phương thức biểu đạt nào ? '' ánh trăng vằng vặc đã gội tràn trề xuống hai gương mặt đầm đìa nước mắt áp lên nhau và hai mớ tóc ngắn dài trộn với nhau . Hương hoa cau và hoa lí sáng và ấm đã xao xuyến lên bởi những tiếng khóc dồn dập vỡ lở ở một góc vườn rì rì tiếng dế '' . ( Nguyên Hồng - Mợ Dư ) A. Biểu cảm . C. Tự sự . B. Nghị luận . D. Miêu tả . ? Tại sao em lại chọn đáp án đó ? III. Bài mới . 1. Giới thiệu bài . Để viết được một bài văn hay , rõ ràng , chặt chẽ ta cần phải làm tốt bước lập dàn ‏‎ý . Vậy lập dàn ‏‎ý cho bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm , cần tuân thủ những yêu cầu gì ? Chúng ta cùng tìm hiểu bài học . 2. Tiến trình bài dạy . Hoạt động G Hoạt động H ND cần đạt Hoạt động 1 : Hướng dẫn h/s tìm hiểu và nhận biết dàn ‏‎ý của bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm . H. Gọi h/s đọc : '' Món qùa sinh nhật'' . H.Hãy chỉ ra bố cục của văn bản , nêu nội dung khái quát của mỗi phần ? H.Truyện kể về việc gì ? H.Người kể chuyện ở ngôi thứ mấy? H.Câu chuyện xảy ra với ai . Có những nhân vật nào . Ai là nhân vật chính . Tính cách của mỗi nhân vật? H. Câu chuyện diễn ra như thế nào? H.Điều gì đã tạo nên sự bất ngờ của câu chuyện ? H.Các yếu tố miêu tả và biểu cảm được kết hợp sử dụng ở những chỗ nào trong văn bản ? Tác dụng của những yếu tố này ? G yêu cầu h/s thảo luận để rút ra cấu tạo chung của dàn ‏‎ý của bài văn tự sự kết hợp với văn miêu tả và biểu cảm . Gọi h/s đọc ghi nhớ . H. So sánh với dàn ‏‎ý bài văn tự sự đã học ở lớp 6 có điểm gì giống nhau và có gì là khác ? Hoạt động 3 : Hướng dẫn h/s luyện tập . H.Yêu cầu h/s làm thảo luận theo nhóm ? G : Kết hợp sử dụng các yếu tố miêu tả và biểu cảm . Đặc biệt là cảnh mộng tưởng sau mỗi lần quẹt diêm được miêu tả rát sinh động và những suy nghĩ của nhân vật . H.G đọc yêu cầu bài tập 2 ? Hướng dẫn h/s làm . -> H/s đọc -> MB : Từ đầu ... la liệt -> kể lại quang cảnh chung của buổi sinh nhật . - TB : Tiếp ... không nói -> kể về món qùa độc đáo của người bạn . - KB : Còn lại ->Cảm nghĩ của nhân vật Trang về món quà. ->Kể về buổi sinh nhật . ->Ngôi kể thứ nhất số ít : '' tôi '' . -> Sự việc xoay quanh nhân vật chính là Trang . Ngoài ra còn có các nhân vật : Trinh , Thanh và các bạn khác . - Tính cách : + Trang : hồn nhiên , sốt ruột . + Trinh : kín đáo , đằm thắm , chân thành . + Thanh : hồn nhiên . -> Giới thiệu buổi sinh nhật . - Món quà đặc biệt mà Trinh giành cho Trang . - Trang cảm động về món qùa mà Trinh giành cho . ->Từ chỗ hiểu lầm , rồi vỡ lẽ , đến một tấm lòng thơm thảo , thể hiện qua món qùa sinh nhật đầy ‏‎ý nghĩa . -> Miêu tả : Suốt buổi sáng , nhà tôi .... bao nhiêu thứ bày la liệt trên bàn . - Tự sự : Nhân kỉ niệm ngày sinh .... - Biểu cảm : Vui thì vui thật , nhưng vẫn cứ bồn ... kia mà . -> bộc lộ tình cảm bạn bè chân thành và sâu sắc giúp người đọc hiểu được . -> Miêu tả giúp người đọc có thể hình dung được không và cảm nhận được tình bạn thắm thiết giữa Trang và Trinh . Hs thảo luận . -> MB : Giới thiệu sự việc , nhân vật , tình huống xảy ra câu chuyện . - TB : Kể diễn biến câu chuyện theo một trình tự nhất định ( kết hợp miêu tả - biểu cảm ) . - KB : Nêu bố cục và cảm nghĩ của người trong cuộc . ->Hs đọc ghi nhớ . -> Giống : MB, TB , Kb đều nêu những nội dung cụ thể như dàn ‏‎ý của bài văn tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm . - Khác : Văn tự sự ở lớp 6 không có chú trọng yếu tố miêu tả và biểu cảm . Hoạt động theo nhóm : Xem lại văn bản : '' Cô bé bán diêm '' . Cử đại diện nhóm trình bày . a. MB . Giới thiệu quang cảnh đêm giao thừa và gia cảnh cô bé bán diêm - nhân vật chính của truyện . b. TB . * Truyện kể theo trình tự thời gian , theo thứ tự các lần quẹt diêm . - Em bé không dám về nhà vì sợ bố mắng , vì không bán được diêm . Em tìm một góc tường tanh rét nhưng toàn thân em vẫn lạnh giá , em quẹt diêm để sưởi ấm . + Que diêm thứ nhất : em tưởng tượng như mình đang ngồi trước lò sưởi ấm áp , dễ chịu . + Que diêm thứ hai : em mơ thấy một bàn ăn thịnh soạn . + Que diêm thứ ba : em mơ thấy một cây thông Nô-en lộng lẫy với hàng ngàn ngọn nến sáng rực . + Que diêm thứ tư : em nhìn thấy bà đang mỉm cười với em và em đã cùng bà bay lên trờ , về chầu thượng đế . c. KB . Em bé bán diêm đã chết vì giá lạnh trong đêm giao thừa . Người qua đường không ai biết được điều kì diệu mà em đã thấy , nhất là lúc em ùng bà bay lên đón niềm vui đầu năm . -> MB : Người bạn của em là ai? Kỉ niệm khiến em xúc động là ai kỉ niệm gì ? ( Nêu khái quát) - TB : + Kể về kỉ niệm ấy . - Xảy ra ở đâu , lúc nào , với ai? - Chuyện xảy ra ntn ? ( Mở đầu, diễn biến , kết qủa ) . - Điều gì khiến em xúc động ? Xúc động ntn ? ( Miêu tả các biểu hiện của sự xúc động ) . - KB : Nêu cảm nghĩ về kỉ niệm đó . I. Dàn ‏‎ý của bài văn tự sự . 1. Tìm hiểu dàn ‏‎ý của bài văn tự sự . Văn bản : '' Món quà sinh nhật '' . 2. Dàn ‏‎ý của một bài văn tự sự . II. Luyện tập . Bài tập 1 . Bài tập 2 . Lập dàn ‏‎ý với đề bài : '' Hãy kể về một kỉ niệm với người bạn tuổi thơ '' . *. Củng cố : Các ý chính của bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm là gì ? Là những cảm xúc của người viết Là diễn biến nội tâm cửa các nhân vật Chủ yếu là các sự vật chính Là những suy nghĩ của các nhân vật IV . Hướng dẫn về nhà . - Lập dàn ‏‎ý cho văn bản : '' Lão Hạc '' của Nam Cao . - Ôn tập văn tự sự kết hợp miêu tả , biểu cảm - Chuẩn bị bài viết số 2 : ***************************************** Ngày soạn : 25/ 10/ 2007 Ngày giảng : 30-10->2-11/2007 Tuần : 9 Tiết : 33; 34 . Bài 9 - văn bản hai cây phong ( Trích : Người thầy đầu tiên ) - Ai-ma-tốp a. mục tiêu . Giúp h/s : - Hiểu được đặc sắc nghệ thuật của đoạn trích , tính chất trữ tình sâu đậm được biểu hiện trong sự kết hợp rất khéo giữa hồi ức , miêu tả , biểu cảm và kể chuyện , trong cách lồng xen hai ngôi kể : tôi , chúng tôi . + Hiểu ngòi bút đậm chất hội họa của tác giả khi miêu tả hai cây phong . + Hiểu được nguyên nhân khiến hai cây phong gây xúc động cho người kể chuyện . - Rèn kĩ năng phân tích tác dụng của sự thay đổi ngôi kể , của miêu tả và biểu cảm trong tự sự . b. chuẩn bị . G : Tác phẩm : '' Người thầy đầu tiên '' . H : Trả lời các câu hỏi trong SGK . c. lên lớp . I. ổn định tổ chức . II. Kiểm tra bài cũ . - HS 1 : Vì sao nói bức tranh '' Chiếc lá cuối cùng '' là một kiệt tác ? - HS 2 : Qua câu truyện , em hiểu thế nào là một tác phẩm nghệ thuật được coi là một kiệt tác ? A. Tác phẩm đó phải rất đẹp . C. Tc phẩm đó phải có ích cho cuộc sống . B. Tác phẩm đó rất độc đáo . D. Tác phẩm đó phải đồ sộ . III. Bài mới . 1. Giới thiệu bài . Đối với mỗi con người Việt Nam , kí ức tuổi thơ thường gắn liền với cây đa - bến nước - sân đình . Còn đối với nhân vật họa sĩ trong truyện : '' Người thầy đầu tiên '' của nhà văn Ai-ma-tốp là nhớ tới làng quê . Mỗi lần thăm quê , ông không thể không đến thăm hai cây phong trên đỉnh đồi đầu làng . Vì sao vậy ? Chúng ta cùng tìm hiểu bài học 2. Tiến trình bài dạy . Hoạt động G Hoạt động H ND cần đạt Hoạt động 1 : Hướng dẫn h/s đọc, chú thích . G nêu yêu cầu đọc , giọng chậm , buồn , gợi sự nhớ nhung suy nghĩ của người kể chuyện . H. G đọc mẫu . Gọi h/s đọc tiếp . H. Nêu những nét ngắn gọn về tác giả Ai-ma-tốp ? H. Đoạn trích nằm ở vị trí nào trong tác phẩm ? H. H/s hỏi - đáp chú thích : 3 , 5 , 6 , 7 ? H. Đoạn trích chia làm mấy phần? Nội dung của từng phần ? H. Truyện kể theo ngôi thứ mấy H. Tìm và nhận xét gì về sự thay đổi ngôi kể trong đoạn trích ? G : Cách đan xen , lồng ghép hai thời điểm hiện tại - qúa khứ , trưởng thành - niên thiếu , nhiều người cùng trang lứa làm cho câu chuyện trở nên sống động thân mật , gần gũi với người đọc . Hoạt động 2 : Hướng dẫn h/s đọc hiểu văn bản . H. Trong mạch kể chuyện hai cây phong trong kí ức tuổi thơ h/ả hai cây phong hiện lên ntn ? Trong hoàn cảnh nào ? Nó có ‏‎ý nghĩa ntn đối với bọn trẻ trong làng Ku-ku-rêu ? H. Từ trên cao ngất , phóng tầm mắt ra xa , lũ trẻ thấy những gì ? cảm giác của chúng được diễn tả ntn ? G bình : Tuổi thơ ham hiểu biết và khám phá , lần đầu tiên được nhìn ngắm toàn cảnh quê hương trong tư thế từ trên cao xuống mà hai cây phong là cái ghế ngồi , là bệ đỡ , bệ phóng cho những ước mơ , khát vọng lần đầu tiên được thức tỉnh trong tâm hồn những đứa trẻ làng Ku-ku-rêu . H. Tại sao tác giả lại ví hai cây phong như ... hải đăng đặt trên núi '' . Điều đó có ‏‎ý nghĩa gì ? H. Dưới con mắt của người họa sĩ - hai cây phong được miêu tả ở vị trí nào ? H. Theo dõi đoạn từ : '' Dù chúng có cao đến đâu chăng nữa .... làn gió nhẹ thoảng qua '' . Tác giả miêu tả hai cây phong ở vị trí nào ? Cách miêu tả hai cây phong có gì độc đáo ? H. Đứng ở góc độ gần để quan sát, nhân vật '' tôi '' đã thấy những gì ? ( qua những giác quan nào ? ) G: Không chỉ cảm nhận vẻ đẹp của hai cây phong qua thị giác và thính giác mà tác giả cồn tô thêm vẻ đẹp ấy bằng nghệ thuật gì ? H. Nhận xét về NT sử dụng trong đoạn trích này ? Qua đó cho thấy tài nghệ thuật gì của nhà văn Ai-ma-tốp ? H. Bằng những cảm nhận tinh tế ấy đã giúp ta hiểu gì về hai cây phong - biểu tượng của quê hương tác giả ? Câu hỏi thảo luận : H. Theo dõi : '' Về sau ... gương thần xanh '' . Tại sao khi đã trưởng thành đã hiểu được những điều bí ẩn của hai cây phong - đó chỉ là cái chân lí giản đơn mà vẫn không làm họa sĩ vỡ mộng xưa ? H. Theo dõi đoạn cuối cùng . Điều cuối cùng mà tác giả chưa hề nghĩ đến thuở thiếu thời là gì . Nó có ‏‎ý nghĩa ntn đối với mạch diễn biến của câu chuyện ? H. Hai cây phong trở thành biểu tượng đẹp đẽ trong lòng nhân vật '' tôi '' - người kể chuyện . Hai cây phong gây được sự xúc động đối với người đọc là do những nguyên nhân nào ? H. Nêu những nét đặc sắc về NT của đoạn trích này ? Gọi h/s đọc ghi nhớ . ->Hs đọc . ->Tác giả sinh năm 1928 là nhà văn Cư-rơ-gư-xtan. ->Nằm ở phần đầu của truyện : '' Người thầy đầu tiên '' . ->Hs hỏi - đáp chú thích dựa vào SGK . ->4 phần : a. Từ đầu .... phía tây : Giới thiệu vị trí làng Ku - ku - rêu . b. Tiếp ... chiếc gương thần xanh : h/ả hai cây phong ở đầu làng và tâm trạng của nhân vạt mỗi lần về thăm làng . c. Tiếp ... biêng biếc kia : Kỉ niệm tuổi thơ của nhân vật tôi . d. Còn lại : nhân vật tôi nhớ đến người trồng hai câ