Giáo án Ngữ Văn 8 tuần 13 - Trường THCS Hiệp Thạnh

Tuaàn : 13 Tieát : 49 Ngày Soạn: 28/10/2010 Ngày Dạy :01/11/2010 Văn bản : I/ MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: - Biết đọc – hiểu văn bản nhật dụng . - Hiểu được việc hạn chế sự bùng nổ dân số và gia tăng dân số là đòi hỏi tất yếu của sự phát triển loài người . - Thấy được sự kết hợp của phương thức tự sự với lập luận tạo nên sức thuyết phục của bài viết . - Thấy được cách trình bày một vấn đề của đời sống có tính chất toàn cầu trong văn bản . II/. KIẾN THỨC CHUẨN: 1. Kiến thức : - Sự hạn chế của gia tăng dân số là con đường “tồn tại hay không tồn tại” của loài người . - Sự chặt chẽ, khả năng thuyết phục của cách lập luận bắt đầu bằng một câu chuyện nhẹ nhàng mà hấp dẫn . 2. Kĩ năng : - Tích hợp với phần Tập làm văn, vận dụng kiến thức đã học ở bài “phương pháp thuyết minh” để đọc-hiểu, nắm bắt được vấn đề có ý nghĩa thời sự trong văn bản . - Vận dụng vào việc viết bài văn thuyết minh . III/. HƯỚNG DẪN –THỰC HIỆN: Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung Hoạt động 1 : Khởi động . - Ổn định lớp . - Kiểm tra bài cũ : 1. Giải thích nhan đề “Ôn dịch, thuốc lá”?Tại sao người viết coi thuốc lá và hút thuốc lá là ôn dịch ? 2. Muốn đấu tranh với nạn ôn dịch thuốc lá trong nhà trường và trong gia đình có hiệu quả, riêng em đã làm gì và sẽ định làm gì ? - Giới thiệu bài mới : Nguy cơ và hậu quả của sự bùng nổ gia tăng dân số quá nhanh là vấn đề mà nhà nước ta phải tính toán cho hợp lý để kèm lại sự gia tăng dân số quá nhanh à Hôm nay, chúng ta tìm hiểu về vấn đề này qua bài “Bài toán dân số” à GV ghi tựa bài . Hoạt động 2 : Đọc-hiểu văn bản . Hướng dẫn đọc văn bản và tìm hiểu chú thích - GV hướng dẫn HS đọc và tìm hiểu chú thích. - Yêu cầu đọc rõ ràng chú ý những câu cảm, những con số, những từ phiên âm. - GV giảng thêm 1 số từ: chàng Ađam và nàng Eva, tồn tại hay không tồn tại. - GV yêu cầu Hs xác định thể loại văn bản. - GV chốt => Hỏi : Vấn đề chính của văn bản là nói lên nội dung gì ? Gia tăng dân số có ảnh hưởng gì đến cuộc sống của dân ta cũng như của loài người ? * GV chốt => - GV hướng dẫn HS xác định bố cục văn bản. - Gv gợi ý đđể HS ghi : Bài toán dân số và kế hoạc hoá đã được nói đến ở thời cổ đại .Tốc độ gia tăng dân số thế giới rất nhanh .Kêu gọi hạn chế gia tăng dân số thế giới. Phần b: có thể chia làm, 3 đoạn nhỏ. 1: Nêu lên bài toán cổ và dẫn đến kết luận . 2: So sánh sự gia tăng dân số . 3: Thực tế phụ nữ có thể sinh nhiều con . Hoạt động 3 : Phân tích . - GV neâu caâu hoûi: Vaán ñeà chính maø taùc giaû ñaët ra trong baøi naøy laø vaán ñeà gì ? Ai saùng maét ra ? Saùng maét nhö theá naøo? - Caùch neâu vaán ñeà nhö theá coù taùc duïng gì vôùi ngöôøi ñoïc? - GV choát yù laïi: + Vaán ñeà daân soá vaø keá hoaïch döôøng nhö ñaõ ñöôïc ñaët ra ôû thôøi coå ñaïi . + Neâu vaán ñeà baát ngôø - GV cho HS döïa vaøo noäi dung cuûa ñoaïn 1: Keå toùm taét caâu chuyeän keùn keå cuûa nhaø thoâng thaùi. - GV: Caâu chuyeän naøy coù yù nghóa, vai troø nhö theá naøo trong vieäc laøm noåi baät söï gia taêng daân soá ? - GV chốt => - GV hoûi tieáp: Ñoaïn b2 vaø b3 caùch chöùng minh cuûa ngöôøi vieát coù gì thay ñoåi? - GV hoûi; +Vieäc ñöa ra nhöõng con soá veà tæ leä sinh con cuûa phuï nöõ 1 soá nöôùc nhaèm muïc ñích gì ? Coù theå ruùt ra keát luaän gì veà moái quan heä giöõa daân soá vaø söï phaùt trieån XH ? - Tình hình daân soá hieän nay nhö theá naøo? - GV choát => è GV giảng: Daân soá taêng thì nhieàu vaán ñeà xaûy ra : Kinh teá chaäm phaùt trieån, Löông thöïc thöïc phaåm cung khoâng ñaùp öùng nhu caàu , . . . à Phaûi keá hoaïch hoaù daân soá . (Tích hợp bảo vệ môi trường trực tiếp : Bao bì ni lông và rác thải do dân số ngày càng đông thì việc này cũng là một gánh nặng cho dân tộc và nhân loại) Tích hôïp vôùi giaùo duïc moâi tröôøng : Daân soá ñoâng à moâi tröôøng seõ dễ bò aûnh höôûng : Canh taùc heát möùc à Ñaát baïc maøu. Cuoäc soáng bon chen, thöïc duïng (taøn phaù röøng…) à aûnh höôûng caøng xaáu cho moâi tröôøng … - GV hoûi: Nhaø nöôùc ta ñaõ ñöa ra nhöõng giaûi phaùp naøo ñeå nhaèm giaûm gia taêng daân soá? - GV choát => Hỏi : Văn bản đã sử dụng các biện pháp nghệ thuật nào ? + Kết hợp . + lập luận . + ngôn ngữ . - GV chốt=> + Sử dụng kết hợp các phương pháp so sánh, dùng số liệu, phân tích . + Lập luận chặt chẽ . + Ngôn ngữ khoa học, giàu sức thuyết phục . - GV hoûi: Vaên baûn naøy ñem laïi cho em nhöõng hieåu bieát gì ? - GV choát: Ñaát ñai khoâng sinh theâm, con ngöôøi laïi ngaøy caøng nhieàu leân gaáp boäi. Neáu khoâng haïn cheá söï gia taêng daân soá thì con ngöôøi seõ töï laøm haïi chính mình. Töø caâu chuyeän moät baøi toaùn coå veà caáp soá nhaân, taùc giaû ñaõ ñöa ra caùc con soá buoäc ngöôøi ñoïc phaûi lieân töôûng vaø suy ngaãm veà söï gia taêng daân soá ñaùng lo ngaïi cuûa theá giôùi, nhaát laø ôû nhöõng nöôùc chaäm phaùt trieån . Hỏi : Sau khi tìm hiểu và phân tích xong, em hãy cho biết ý nghĩa của văn bản này? - GV chốt=> - HS thực hiện theo yêu cầu của GV. - Hs ghi töïa baøi môùi - HS ñoïc vaên baûn tìm hieåu chuù thích. - HS: Văn bản nhật dụng nghị luận chứng minh, giải thích vấn đề: Dân số gia tăng và hậu quả của nó. - HS trả lời có ảnh hưởng : cuộc sống và môi trường sống. - HS nghe và ghi nhận . - HS xaùc ñònh boá cuïc: 3 phaàn. - Hs thaûo luaän, traû lôøi töøng caâu hoûi. - Taùc giaû toû yù nghi ngôø vaø khoâng tin. . . cuoái cuøng saùng maét ra -> taïo söï baát ngôø, haáp daãn. - HS ñoïc thaàm ñoaïn b1 keå toùm taét caâu chuyeän - HS: Giuùp ngöôøi ñoïc so saùnh hình dung ra toác ñoä buøng noå daân soá. - Hs laàn löôït so saùnh – thoáng keâ – phaân tích vaø traû lôøi caâu hoûi ngöôøi vieát neâu giaû thieát so saùnh töø -> 1995 raát töï nhieân vaø taùn phuïc. - Söï gia taêng daân soá tæ leä thuaän vôùi söï ngheøo khoå laïc haäu, söï maát caân ñoái veà XH tæ leä nghòch vôùi söï phaùt trieån veà kinh teá vaø vaên hoùa. Hai yeáu toá ñoù taùc ñoäng laãn nhau vöøa laø nguyeân nhaân vöøa laø keát quaû. - HS nghe, ghi bài . - HS nghe, suy nghó veà tình traïng gia taêng daân soá hieän nay. - Goïi Hs ñoùng goùp theâm veà taùc haïi cuûa gia taêng daân soá à Moâi tröôøng . - HS thöïc hieän theo yeâu caàu cuûa GV. - HS trả lời . - HS nghe và ghi nhận .. - HS trả lời . - HS nghe và ghi nhận . - HS thöïc hieän theo yeâu caàu cuûa GV. I/. Tìm hiểu chung: 1. Xuất xứ : Vaên baûn nhaät duïng in treân baùo Giaùo duïc & Thôøi ñaïi chuû nhaät soá 28, naêm 1995 của tác giả Thái An . 2. Vấn đề chính : Sự phát triển dân số có mối liên quan chặt chẽ đến chất lượng cuộc sống con người và toàn xã hội . Hạn chế sự gia tăng dân số là đòi hỏi tất yếu của sự phát triển xã hội loài người . 3. Bố cục: 3 phần (khá chặt chẽ) a) Từ đầu . . . sáng mắt ra: Tác giả nêu vấn đề: Bài toán dân số và kế hoạch hóa dường như đã được đặt ra từ thời cổ đại. b) Thân bài: “Đó là. . . ô thứ 34 của bàn cờ” : - Tập trung làm sáng tỏ vấn đề: Tốc độ gia tăng dân số rất nhanh. c/ Kết bài: Còn lại: Kêu gọi loài người cần hạn chế sự bùng nổ và gia tăng dân số. II. Phaân tích : 1. Nội dung:: a. Câu chuyện cổ về hạt thóc trên bàn cờ đã làm sáng tỏ hiện tượng tốc độ gia tăng vô cùng nhanh chóng của dân số thế giới. b. Thực trạng: tình hình dân số thế giới và Việt Nam ngày càng tăng sẽ ảnh hưởng đến tương lai của dân tộc và nhân loại . c. Giải pháp : không có cách nào khác, phải hành động tự giác hạn chế sinh đẻ để làm giảm sự bùng nổ và gia tăng dân số . 2. Nghệ thuật : - Sử dụng kết hợp các phương pháp so sánh, dùng số liệu, phân tích . - Lập luận chặt chẽ . - Ngôn ngữ khoa học, giàu sức thuyết phục . 3. Ý nghĩa văn bản : - Văn bản nêu lên vấn đề thời sự của đời sống hiện đại : Dân số và tương lai của dân tộc, nhân loại . - Ñaát ñai khoâng sinh theâm, con ngöôøi laïi ngaøy caøng nhieàu leân gaáp boäi. Neáu khoâng haïn cheá söï gia taêng daân soá thì con ngöôøi seõ töï laøm haïi chính mình. Hoạt động 4 : Luyện tập . Baøi taäp 1: Lieân heä phaàn ñoïc theâm ñeå traû lôøi caâu hoûi: con ñöôøng naøo laø con ñöôøng toát nhaát haïn cheá söï gia taêng daân soá ? Baøi taäp 2 : Haõy neâu caùc lí do chính ñeå traû lôøi caâu hoûi: vì sao söï gia taêng daân soá co ùtaàm quan troïng to lôùn ñoái vôùi töông laïi nhaân loaïi, nhaát laø ñoái vôùi daân toäc ngheøo naøn, laïc haäu ? - HS đọc phần đọc thêm và trả lời . - HS tự nêu lý doà nhận xét . III/. Luyện tập: BT1. Traû lôøi: Ñaåy maïnh giaùo duïc laø con ñöôøng toát nhaát haïn cheá söï gia taêng daân soá. BT2. Neâu caùc lí do: - Daân soá phaùt trieån nhanh aûnh höôûng ñeán con ngöôøi ôû caùc phöôg dieän naøo? (choã ôû, löông thöïc, moâi tröôøng, vieäc laøm, laïc haäu,. . . ) Nhaát laø vì ngheøo naøn laïc haïn cheá söï phaùt giaùo duïc, giaùo duïc khoâng phaùt trieån laïi laïi taïo neân ngheøo naøn, laïc haäu. Hoạt động 5 : Củng cố - Dặn dò . - Củng cố : - Hiện nay, nhà nước ta có những giải pháp nào để hạn chế sự gia tăng dân số ? - Dặn dò : * Bài vừa học : + Học thuộc ghi nhớ . + Tìm hiểu thật kỹ về nghệ thuật. + Nhớ những biện pháp để hạn chế sự gia tăng dân số. + Tìm hiểu và nghiên cứu tình hình dân số của địa phương, từ đó đề xuất giải pháp cho vấn đề này . v Hướng dẫn tự học : * Chuẩn bị bài mới : “dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm”, cần chú ý : + Nắm đặc điểm của các dấu sau khi tìm hiểu ví dụ . + Nắm công dụng của dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm để sử dụng cho thật chính xác . Bài sẽ trả bài : câu ghép (tt) , chú ý : + Thuộc ghi nhớ . + Xem lại các ví dụ và bài tập . + Vẽ được sơ đồ câu ghép . -HS trả lời theo câu hỏi của GV . -HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV . -HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV . Tuaàn : 13 Tieát : 50 Ngaøy soaïn: 28/10/2010 Ngaøy daïy: 05/11/2010 TV: DAÁU NGOAËC ÑÔN VAØ DAÁU HAI CHAÁM ……… & ……… I/. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: Hieåu roõ coâng duïng và biết cách sử dụng daáu ngoaëc ñôn vaø daáu hai chaám trong khi vieát. Lưu ý : học sinh đã học hai dấu này ở Tiểu học . II/. KIẾN THỨC CHUẨN: 1.Kiến thức : Công dụng của dấu ngoặc đơn, dấu hai chấm . 2.Kĩ năng : - Sử dụng dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm . - Sửa lỗi về dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm . III/. HƯỚNG DẪN – THỰC HIỆN: Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung Hoạt động 1 : Khởi động . Ổn định lớp . Kiểm tra bài cũ : 1. Theá naøo laø caâu gheùp? Ñaët 2 caâu gheùp: Coù quan heä nguyeân nhaân, quan heä ñieàu kieän. - Giới thiệu bài mới : GV dẫn dắt HS vào bài và ghi tựa bài mới. Hoạt động 2 : Hình thành khái niệm: Tìm hieåu coâng duïng cuûa daáu ngoaëc ñôn : - GV cho HS quan saùt caùc ñoaïn trích ôû baøi taäp (I) (baûng phuï) vaø yeâu caàu HS traû lôøi caâu hoûi: -Daáu ngoaëïc ñôn trong nhöõng ñoaïn trích treân duøng ñeå laøm gì? - GV chốt : Dấu ngoặc đơn duøng để: a/ Phaàn giaûi thích ñeå laøm roõ “hoï” nguï yù chæ ai (Nhöõng ngöôøi baûn xöù) b/ Phaàn thuyeát minh veà 1 loaïi ñoäng vaät (ba khía) c/ Phaàn boå sung thoâng tin veà naêm sinh vaø maát cuûa nhaø thô Lí Baïch (701 – 762) vaø bieát theâm Mieân Chaâu thuoäc tænh naøo? (Töù Xuyeân) - GV neâu caâu hoûi: Neáu boû phaàn trong daáu ngoaëc ñôn thì yù nghóa cuûa nhöõng ñoaïn trích treân coù thay ñoåi khoâng? - GV noùi theâm veà tröôøng hôïp duøng daáu ngoaëc ñôn ñöôïc löu yù ôû muïc II. Nhöõng ñieàu caàn löu yù: - GV sô keát - GV: Từ sự phân tích trên, theo em dấu ngoặc đơn dùng để làm gì? - GV chốt ý => - HS quan saùt ñoaïn trích traû lôøi caâu hoûi - HS lắng nghe. - HS: Khoâng, vì noù laø phaàn chuù thích theâm. - HS thực hiện theo yêu cầu của GV. I. Daáu ngoaëc ñôn: Dấu ngoặc đơn dùng để đánh dấu phần chú thích ((giải thích, thuyết minh, bổ sung thêm) . Tìm hieåu coâng duïng cuûa daáu hai chaám : - GV cho Hs quan saùt caùc ñoaïn trích ôû muïc II (baûng phuï) vaø yeâu caàu HS traû lôøi caâu hoûi: Daáu hai chaám trong nhöõng ñoaïn trích treân duøng ñeå laøm gì? - GV chốt: duøng ñeå ñaùnh daáu a/ Lôøi ñoái thoaïi: (Deá Meøn Vôùi Deá Choaét vaø choaét vôùi Meøn) b/ Lôøi daãn tröïc tieáp (Theùp môùi daãn laïi lôøi cuûa ngöôøi xöa). c/ Phaàn giaûi thích lí do thay ñoåi taâm traïng cuûa taùc giaû trong ngaøy ñaàu tieân ñi hoïc. - GV : Dấu hai chấm dùng để làm gì? - GV chốt => - HS trả lời theo câu hỏi của GV - HS thực hiện theo yêu cầu của GV. II. Daáu hai chaám: Dấu hai chấm dùng để : + Đánh dấu (báo trước) phần chú thích, thuyết minh cho một phần trước đó ; + Đánh dấu (báo trước) lời dẫn trực tiếp (dùng với dấu ngoặc kép) hay lời đối thoại (dùng với dấu gạch ngang) . Hoạt động 3 : Luyện tập . - Hs ñoïc vaø neâu yeâu caàu BT1 -GV höôùng daãn HS laøm baøi taäp 1: Giaûi thích coâng duïng daáu ngoaëc ñôn (SGK tr 135, 136). - Hs ñoïc vaø neâu yeâu caàu BT2 . - Baøi taäp 2: Giaûi thích coâng duïng cuûa daáu hai chaám. - Hs ñoïc vaø neâu yeâu caàu BT3 - Coù theå boû daáu hai chaám trong ñoaïn trích ñöôïc khoâng ? trong ñoaïn trích taùc giaû duøng daáu hai chaám ñeå laøm gì ? Baøi taäp 4,5,6: Veà nhaø laøm tieáp Gv höôùng daãn : BT4: Ñöôïc – Caâu cô baûn khoâng thay ñoåi, nhöng chæ coù taùc duïng keøm theo chôù khoâng thuoäc phaàn nghóa cô baûn neân ñaët sau daáu hai chaám laø toát nhaát . BT5: Sai , vì : daáu ngoaëc ñôn (cuõng nhö daáu ngoaëc keùp) bao giôø cuõng ñöôïc duøng thaønh caëp à ñaët theâm daáu ngoaëc ñôn . - HS thực hiện theo yêu cầu của GV. - HS thực hiện theo yêu cầu của GV. - HS thực hiện theo yêu cầu của GV. II. Luyeän taäp : Baøi taäp 1: Coâng duïng cuûa daáu ngoaëc ñôn: a/ Ñaùnh daáu phaàn giaûi thích yù nghóa cuûa caùc cuïm töø “tieät nhieân, ñònh phậân taïi thieân thö, haønh khan thuû baïi hö” b/ Ñaùnh daáu phaàn thuyeát minh nhaèm giuùp ngöôøi ñoïc hieåu roõ trong 2.290m chieàu daøi cuûa caàu coù tính caû phaàn caàu daãn. c/ Daáu ngoaëc ñôn duøng ôû 2 choã: vò trí 1: ñaùnh daáu phaàn boå sung vò trí 2: ñaùnh daáu phaàn thuyeát minh ñeå laøm roõ nhöõng phöông tieän ngoân ngöõ ôû ñaây laø gì ? Baøi taäp 2: Coâng duïng cuûa daáu hai chaám: a/ Ñaùnh daáu (baùo tröôùc) phaàn giaûi thích cho yù hoï thaùch naëng quaù b/ Ñaùnh daáu (baùo tröôùc) lôøi ñoái thoaïi (cuûa Deá choaét noùi vôùi Deá Meøn) c/ Ñaùnh daáu (baùo tröôùc) Phaàn thuyeát minh cho yù: ñuû maøu laø nhöõng maøu naøo. Baøi taäp 3: Boû daáu ñöôïc, nhöng nghóa cuûa phaàn ñaët sau daáu hai chaám khoâng ñöôïc nhaán maïnh baèng. Hoạt động 4 : Củng cố - Dặn dò. * Củng cố : Dấu ngoặc đơn dùng để làm gì ? Dấu hai chấm dùng để làm gì ? * Dặn dò : Bài vừa học : + Học thuộc ghi nhớ . + Tìm hiểu ví dụ và xem lại các bài tập + Tìm văn bản có chứa dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm để chuẩn bị cho bài học . v Hướng dẫn tự học : Chuẩn bị bài mới : “đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh” , chú ý : + Tìm hiểu các ví dụ, đọc ghi nhớ . + Soạn các bài tập trong SGK . Bài sẽ trả bài : Phương pháp thuyết minh . -HS trả lời theo câu hỏi của GV . -HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV . -HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV . Tuaàn 13 Ngaøy soaïn: 28/10/2010 Tieát 51 TLV Ngaøy daïy: 06/11/2010 ÑEÀ VAÊN THUYEÁT MINH VAØ CAÙCH LAØM BAØI VAÊN THUYEÁT MINH …………T……… I/ MÖÙC ÑOÄ CAÀN ÑAÏT: Nhận dạng, hiểu được đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh . II/ KIẾN THỨC CHUẨN: 1.Kiến thức : Đề văn thuyết minh . Yêu cầu cần đạt khi làm một bài văn thuyết minh Cách quan sát, tích lũy tri thức và vận dụng các phương pháp để làm bài văn thuyết minh . 2.Kĩ năng : - Xác định yêu cầu của một đề văn thuyết minh . - Quan sát nắm được đặc điểm, cấu tạo, nguyên lý vận hành, công dụng, … của đối tượng cần thuyết minh . - Tìm ý , lập ý, tạo lập một văn bản thuyết minh . III/. HƯỚNG DẪN-THỰC HIỆN: Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung Hoạt động 1 : Khởi động . Ổn định lớp . Kiểm tra bài cũ : + Muoán coù tri thöùc ñeå laøm baøi vaên thuyeát minh caàn phaûi chuù yù nhöõng ñieåm gì ? - Giới thiệu bài mới : GV dẫn dắt HS vào bài mới và ghi tựa bài . Hoạt động 2 : Hình thành khái niệm: Tìm hieåu ñeà baøi vaên thuyeát minh : - GV cho HS ñoïc caùc ñeà baøi vaø neâu nhaän xeùt. Ñeà neâu leân ñieàu gì ? (ñoái töôïng thuyeát minh) . - Ñoái töôïng thuyeát minh goàm nhöõng loaïi naøo ? GV: Laøm sao em bieát ñoù laø ñeà vaên thuyeát minh ? GV : Cho Hs tích đề để tìm hiểu đề và yêu cầu của các đề trong SGK . - GV yeâu caàu HS ra ñeà, neâu vaán ñeà cho Hs vaø gôïi yù ra caùc vaán ñeà cuøng loaïi (GV ghi ñeà leân baûng ñeå HS cuøng theo doõi) . Höôùng daãn hoïc sinh caùch laøm baøi vaên thuyeát minh : 1. Tìm hieåu ñeà: + GV cho HS ñoïc baøi vaên “chieác xe ñaïp” Hỏi : Vaên baûn treân neâu leân ñoái töôïng gì ? yeâu caàu gì ? + Tìm hieåu tính chaát cuûa ñeà: Hs traû lôøi caâu hoûi c (2). 2. Xaây döïng boá cuïc vaø noäi dung + Gv neâu caâu hoûi: Baøi vaên thuyeát minh naøy coù maáy phaàn moãi phaàn coù noäi dung gì ? - GV höôùng daãn Hs traû lôøi. + Môû baøi: GV neâu caâu hoûi cho HS giôùi thieäu chung veà chieác xe ñaïp nhö theá naøo ? Coù theå dieãn ñaït caùch khaùc khoâng? + Thaân baøi: Ñeå giôùi thieäu veà caáu taïo cuûa xe ñaïp thì duøng phöông phaùp gì ? GV gôïi yù ñeå HS thaáy caàn duøng phöông phaùp phaân tích ñeå laàn löôït giôùi thieäu Neân chia chieác xe ñaïp ra maáy phaàn ñeå trình baøy (GV coù treo tranh chieác xe ñaïp) -Gv cho Hs giôùi thieäu cuï theå töøng heä thoáng baèng caùch phaùt vaán, caùch giôùi thieäu nhö vaäy coù taùc duïng gì?. 3. Nhaän xeùt veà caùch laøm baøi: - Baøi laøm thöïc hieän ñeà baøi ñaõ cho nhö theá naøo? - Vaäy ñeå laøm baøi vaên thuyeát minh ta caàn tieán haønh maáy böôùc? Moãi böôùc coù nhieäm vuï gì? => GV choát => - Mời lớp trưởng báo cáo sĩ số . - HS tái hiện kiến thức cũ. - HS nghe và ghi tựa bài - HS ñoïc caùc ñeà, nhaän xeùt. - HS: Con ngöôøi, ñoà vaät, di tích, con vaät, thöïc vaät, moùn aên, ñoà chôi, leã teát,. . . - HS: Ñeà khoâng yeâu caàu keå chuyeän, mieâu taû, bieåu caûm töùc laø yeâu caàu giôùi thieäu, thuyeát minh giaûi thích. - Traû lôøi caâu hoûi theo yeâu caàu cuûa ñeà. - HS ñoïc văn bản “XE ĐẠP” -Đối tượng : Chiếc xe đñạp -Yêu cầu : Thuyết minh . - Khác với miêu tả , văn bản này trình bày chiếc xe đạp, phương tiện giao thông . -Xaùc ñònh boá cuïc baøi vaên: 3 phaàn: + Môû baøi Ñoaïn 1: Giôùi thieäu khaùi quaùt veà phöông tieän xe ñaïp. + T. baøi: 5 ñoaïn giöõa baøi : Giôùi thieäu caáu taïo cuûa xe ñaïp, nguyeân taéc hoaït ñoäng + Keát baøi: Neâu vò trí cuûa xe ñaïp trong ñôøi soáng cuûa ngöôøi VN vaø trong töông lai. - Xe ñaïp : Phöông tieän chuû yeáu trong giao thoâng . -HS: Phöông phaùp phaân tích . - Hs giôùi thieäu cuï theå a. Heä thoáng truyeàn ñoäng b. Hoä thoáng ñieàu khieån c. Heä thoáng chuyeân chôû -HS: Neâu taùc duïng cuûa xe ñaïp vaø töông lai cuûa noù. - HS thöïc hieän theo yeâu caàu cuûa GV . I. Ñeà thuyeát minh vaø caùch laøm baøi vaên thuyeát minh. 1. Ñeà vaên thuyeát minh . a) Phạm vi : - Đề (a) : Con người - Đề (b): Tập truyện . - Đề (c,d,e,g) : Đồ vật . - Đề (h) : Di tích, thắng cảnh . - Đề (i) : Con vật . - Đề (k) : Thực vật . - Đề (l) : Món ăn . - Đề (m) : Lễ tết . - Đề (n) : Đồ chơi . 2. Tìm hiểu đề và yêu cầu của đề : - Đối tượng cần thuyết minh: người, đồ vật, loài vật, di tích. - Cách trình bày giới thiệusát đúng với thực tế. II. Caùch laøm baøi vaên thuyeát minh: - Caùch laøm baøi vaên thuyeát minh: + Môû baøi: Giôùi thieäu ñoái töôïng thuyeát minh + Thaân baøi: Trình baøy chính xaùc, deã hieåu nhöõng tri thöùc khaùch quan veà ñoái töôïng nhö caáu taïo, ñaëc ñieåm, lôïi ích, ... baèng caùc phöông phaùp thuyeát minh phuø hôïp. + Keát baøi: Vai troø, yù nghóa cuûa ñoái töôïng ñöôïc ñeà caäp ñeán trong baøi ñoái vôùi ñôøi soáng. Hoạt động 3 : Luyện tập . GV höôùng daãn HS laøm baøi taäp. Hoaït ñoäng 3 : Höôùng daãn hoïc sinh luyeän taäp : Thöïc hieän theo SGK trang 140 (theo töøng phaàn cuûa caâu hoûi) Hs traû lôøi theo töøng phaàn II/. Luyện tập: Khoâng ghi . Hoạt động 4 : Củng cố - Dặn dò * Củng cố : - Để làm bài văn thuyết minh ta cần phải làm gì ? - Hãy nêu bố cục của một bài văn thuyết minh ? * Dặn dò : Bài vừa học : + Nắm vững kiến thức khi làm một bài văn thuyết minh . + Nắm vững một bố cục hoàn chỉnh của một bài văn thuyết minh v Hướng dẫn tự học : Chuẩn bị bài mới : “Chương trình địa phương (phần văn)”, cần chú ý : + Tìm các tác giả và tác phẩm ở Trà Vinh . + Tìm các tác phẩm viết về Trà Vinh . Bài sẽ trả bài : Kiểm tra sự sưu tầm của các em HS . -Tìm ý và lập dàn ý cho các đề văn sẽ kiểm tra viết TLV số 3 (SGK) -HS trả lời theo câu hỏi của GV . -HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV . -HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV . Tuaàn : 13 Tieát : 54 Ngày soạn: 28/10/2010 Ngày dạy: 06/11/2010 CHÖÔNG TRÌNH ÑÒA PHÖÔNG (PHẦN VAÊN) I/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Hiểu biết thêm về các tác giả văn học ở địa phương và các tác phẩm văn học viết về địa phương trước 1975 . - Bước đầu biết thẩm bình và biết được việc tuyển chọn tác phẩm văn học . II/. KIẾN THỨC CHUẨN: 1.Kiến thức : Cách tìm hiểu về các nhà văn, nhà thơ ở địa phương . Cách tìm hiểu về tác phẩm văn thơ viết về địa phương . 2.Kĩ năng : - Sưu tầm, tuyển chọn tài liêu văn thơ viết về địa phương . - Đọc – hiểu và thẩm bình thơ văn viết về đại phương . - Biết thống kê tài liệu, thơ văn viết về địa phương . III/. HƯỚNG DẪN-THỰC HIỆN: Hoạt động 1 : Khởi động . Ổn định lớp . Kiểm tra bài cũ : + Chuû yeáu KT laàn cuoái keát quaû chuaån bò cuûa HS. + GV noùi ngaén goïn veà yeâu caàu tieát hoïc, hình thöùc seõ tieán haønh. + Quan nieäm veà taùc giaû vaø taùc phaåm VH vieát veà ñòa phöông (taùc giaû ôû nôi khaùc vieát veà ñòa phöông ñeå HS deã söu taàm) - Giới thiệu bài mới : GV dẫn dắt HS vào bài và ghi tựa bài . Hoạt động 2 : Tìm hiểu một số nhà văn . Chuaån bò . -GV cho học sinh đọc câu 1 SGK/141 . -GV đưa ra một số nhà văn, nhà thơ Trà Vinh để học sinh tìm hiểu. MOÄT SOÁ NHAØ THÔ QUEÂ HÖÔNG TÆNH TRAØ VINH TT Taùc giaû Teân thaät, . . . Taùc phaåm Löu yù Vaán ñeà lieân quan Tröôùc 1975 Töø sau 1975 1 Vónh An Nguyeãn Vónh An NS: 1961 QQ: Long Ñöùc , Traø Vinh. - Caûm ôn Eva. - Nhö boâng luïc baùt choâng cheânh. -Lôøi cho con. -Thô (1991) -Thô (1994) -Baøi thô, luïc baùt (1986) 2 Vieãn Chaâu (Baûy Baù- Ngheä só öu tuù) Huyønh Trí Baù NS: 1926 QQ: Ñoân Chaâu, Traø Cuù , Traø Vinh - Tình queâ höông. - Nhôù Traø Vinh. -Baøi thô ,5 chöõ. - Thaát ngoân baùt cuù. Ñoân Chaâu. Traø Vinh, Ñoân Chaâu, Ña Loäc. 3 Chaâu Thò Caåm Lieân. Chaâu Thò Caåm Lieân. NS: 1958. -Chieàu Ba Ñoäng. -Baøi thô, 6 chöõ. -Ba Ñoäng , Coàn Tröùng. QQ: Tieåu Caàn, Traø Vinh. (GV tröôøng THCS Lyù Töï Troïng, TP Traø Vinh). -Vò ngoït ñaàu muøa. -Ñeâm saân bay thò xaõ. -Lôùp hoïc trong côn luõ. -Baøi thô, töï do. -Baøi thô, 5 chöõ. - Baøi thô, töï do. 4 Phoá Thu Traàm Böûu Hoaøi. NS: 1945. QQ: Tập ngãi, Traø Vinh. -Bon-sai. -Töø ngoïn nguoàn muøa xuaân. -Baøi thô, luïc baùt bieán theå - Baøi thô, 7 chöõ. Hoạt động 3 : Tìm hiểu một số tác phẩm . - GV cho HS laøm baøi taäp 2 (SGK) söu taàm vaø cheùp laïi 1 baøi thô hoaëc 1 baøi vaên vieát veà phong caûnh thieân nhieân, con ngöôøi SH vaên hoùa truyeàn thoáng lòch söû cuûa queâ höông maø em thaáy hay. - GV chæ ñònh 3 HS ñoïc baøi thô, baøi vaên vieát veà ñòa phöông maø caùc em thích. (Löu yù: Taùc giaû khoâng nhaát thieát laø ngöôøi ôû ñòa phöông) - GV cho HS trao ñoåi yù kieán veà nhöõng taùc phaåm aáy. - GV coù theå neâu yù kieán qua ñoù giao tieáp gôïi leân nhöõng ñònh höôùùng caàn thieát khi tuyeån choïn vaên thô theo yeâu caàu naøo ñoù (giaù trò noäi dung NT, baûn saéc ñòa phöông sôû thích caù nhaân. . . ) CHIEÀU BA ÑOÄNG (Chaâu Thò Caåm Lieân) Chaân traàn eâm eâm caùt mòn Toâi veà Ba Ñoäng chieàu nghieâng Haûi aâu vôøn treân ngoïn soùng Saéc trôøi Coàn Tröùng bình yeân Ñoäng cao traûi daøi naêm thaùng Trieàu xanh muoáng bieån dòu hieàn Nhôù ai maø hoa tím vaäy Voã bôø bieån haùt chung chieâng Bao naêm tang thöông daâu beå Hoá bom coå tích buïi môø Vaúng nghe töø trong loøng caùt Tieáng ñôøi döôøng thöïc döôøng mô. MAÙI NHAØ QUEÂ HÖÔNG (Nguyeãn Ngoïc Khaûi) Queâ mình tieáng thôû trong noâi Tieáng gaø gaùy ro