Giáo án Ngữ Văn 8 tuần 15 - Trường THCS Hiệp Thạnh

Tuaàn : 15 Tieát : 57 Ngaøy Soaïn 10/11/2010 Ngaøy Daïy: 15/11/2010 Văn bản : Phan Bội Châu I/ MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: - Thấy được nét mới mẻ về nội dung trong một số tác phẩ thơ Nôm viết theo thể thất ngô bát cú Đường luật của văn học yêu nước và cách mạng đầu thế kỷ XX qua một số tác phẩm tiêu biểu của Phân Bội Châu . - Cảm nhận được vẻ đẹp và tư thế của người chí sĩ yêu nước, nghệ thuật truyền cảm, lôi cuốn trong tác phẩm . II/. CHUẨN KIẾN THỨC: 1.Kiến thức : - Khí phách kiên cường, phong thái ung dung của nhà chí sĩ yêu nước Phan Bội Châu trong hoàn cảnh ngục tù . - Cảm hừng hào hùng, lãng mạn, giọng thơ mạnh mẽ, khoáng đạt được thể hiện trong bài thơ . 2.Kĩ năng : - Đọc – hiểu văn bản thơ thất ngôn bát cú Đường luật đầu thế kỷ XX . - Cảm nhận được giọng thơ, hình ảnh thơ ở các văn bản . III/. HƯỚNG DẪN-THỰC HIỆN: Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung Hoạt động 1 : Khởi động . Ổn định lớp . Kiểm tra bài cũ : 1. Em hãy chứng minh, giải thích tốc độ gia tăng dân số rất nhanh khi đã học bài “Bài toán dân số” . - Giới thiệu bài mới : Phan Bội Châu đã từng bị thực dân Pháp kết án tử hình vắng mặt năm 1912, cho nên khi bị bọn quân phiệt Quảng Đông bắt giam à chúng có ý định trao trả cho Pháp ..... ngay những ngày đầu vào ngục , Phan Bội Châu viết tác phẩm “Ngục trung thư” , Bài thơ “Vào ngục Quảng Đông cảm tác” là bài thể hiện khẩu khí lớn của tác giả . Chúng ta đi tìm hiểu tác phẩm này thì sẽ rõ . - HS thực hiện theo yêu cầu của HS. - HS nghe, ghi bài mới. Hoạt động 2 : Đọc-hiểu văn bản . Hướng dẫn đọc văn bản và tìm hiểu chú thích . - GV hướng dẫn HS đọc chú thích (*) tìm hiểu về tác giả – tác phẩm. - GV cho HS đọc bài thơ – GV đọc mẫu - GV hướng dẫn HS đọc: giọng hào hùng, to, vang cách ngắt nhịp. Câu cuối đọc với giọng cảm khái, thách thức, ung dung. - GV cho HS nhắc lại ngắn gọn thể thơ thất ngôn bát cú đường luật đã học ở lớp 7. - GV giảng : Tác phẩm của PBC chưa có đổi mới về thể loại nhưng đều có thể hiện tinh thần thời đại mới mẻ rất cao (tinh thần cách mạng) . - HS đọc chú thích (*) nêu ngắn gọn về tác giả – tác phẩm - HS đọc bài thơ theo sự hướng dẫn của GV – nhận xét cách đọc. - HS nhắc lại thể thơ thất ngôn bát cú I/. Tìm hiểu chung: 1. Taùc giaû : -Phan Boäi Chaâu (1867 – 1940) queâ ôû Huyện Nam Đàn, tænh Ngheä An. -Laø nhaø yeâu nöôùc, caùch maïng lôùn cuûa daân toäc ta ñaàu theá kæ XX và cũng là nhà thơ lớn với những tác phẩm thể hiện lòng yêu nước, thương dân, khát vọng tự do, dộc lập . 2. Hoàn cảnh sáng tác: - “Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác” là một bài thơ nôm nằm trong tác phẩm “Ngục trung thư” viết bằng chữ Hán sáng tác 1914 khi ông bị bắt giam ở Trung Quốc. - Nhiều tác phẩm chưa có sự đổi mới về ngôn ngữ thể loại nhưng đã thể hiện được tinh thần thời đại mới mẻ . Hoạt động 3 : Phân tích . - GV höôùng daãn HS tìm hieåu töø khoù xen vôùi phaàn tìm hieåu phaân tích. Höôùng daãn ñoïc vaên baûn vaø tìm hieåu vaên baûn . - GV cho HS ñoïc 2 caâu ñaàu, giaûi thích töø: haøo kieät, phong löu. - Taïi sao ñaõ bò baét maø taùc giaû vaãn xem mình laø haøo kieät phong löu ? Quan nieäm “chaïy moûi. . . ôû tuø” theå hieän tinh thaàn yù chí cuûa PBC nhö theá naøo ? - GV goïi HS ñoïc 2 caâu tieáp – nhaän xeùt gioïng ñieäu cuûa taùc giaû coù gì thay ñoåi ? Vì sao? YÙ nghóa cuûa lôøi taâm söï nhö theá naøo ? - GV choát => - GV giảng: Hai caâu thô taû caùi tình theá vaø taâm traïng cuûa PBC. Töø 1905 - 1914 oâng ñi khaép 4 phöông: Trung Quoác, Nhaät Baûn, Thaùi Lan boân ba nöôùc ngoøai 1912 bò thöïc daân phaùp keát aùn töû hình vaéng maët vaø hieän taïi oâng bò giam caàm taïi Quaûng Ñoâng. - GV cho HS nhaéc laïi pheùp ñoái trong thô Ñöôøng. - GV toùm löôïc. - GV goïi HS ñoïc tieáp, giaûi thích töø: buûa tay, kinh teá - Ý chính cuûa 2 caâu thô laø gì? - Gioïng ñieäu vaø thö phaùp ngheä thuaät coù gì thay ñoåi so vôùi 2 caâu 3,4. - GV cho học sinh đọc 2 câu thơ 5,6 . - Hỏi : Hai câu thơ thể hiện nội dung gì của người anh hùng . - GV cho học sinh đọc 2 câu thơ 7,8 .- GV chốt => - Hai câu thơ này có lập lại từ nào ? nhằm mục đích gì ? - GV chốt => - GV nhấn mạnh: Bài thơ viết theo thể thơ “thất ngôn bát cú” là loại thơ sử dụng nhiều của ngày xưa: Truyền thống . Hòi : Xây dựng hình tượng của ai với bản chất như thế nào ? - GV chốt => Hỏi : Bài thơ tác giả đã lựa chọn ngôn ngữ và thể hiện điều gì của người chí sĩ ? - GV: chốt => - GV cho HS khaùi quaùt giaù trò noäi dung vaø ngheä thuaät noåi baät cuûa baøi thô. - GV chốt => - HS ñoïc 2 caâu ñaàu giaûi thích töø khoù. - HS ñoïc vaø nhaän xeùt gioïng ñieäu: coù thay ñoåi; töø cöôøi côït -> Đó là sự suy ngaãm về cuộc đời bằng gioïng traàm tónh. - OÂng töï xem laø “khaùch khoâng nhaø trong boán beå” oâng soáng cuoäc ñôøi gian lao. - HS phaùt bieåu - HS ñoïc – giaûi thích töø ngöõ khoù - HS trả lời. - HS phaân tích ñoái chieáu so saùnh. - HS trả lời. - HS thực hiện theo yêu cầu của GV. - HS phaân tích: ñieäp töø “coøn” -Hs traû lôøi à Hs nhaän xeùt - HS nghe, ghi -Hs thực hiện theo yêu cầu của GV. - HS trả lời, nhận xét. - HS nghe, ghi II. Phaân tích: 1. Nội Dung: - Hiện thực về cuộc đời gian truân của người chiến sĩ yêu nước. - Hình ảnh người chiến sĩ yêu nước Phan Bội Châu: phong thái, ung dung, khí phách hiên ngang, bất khuất, bất chấp mọi gian nguy, thử thách. - Ý chí, niềm tin vào sự nghiệp chính nghĩa của nhà chí sĩ yêu nước Phan Bội Châu. 2. Nghệ Thuật: - Viết theo thể thơ truyền thống . - Xây dựng hình tượng người chí sĩ cách mạng với khí phách kiên cường, tư thế hiên ngang, bất khuất . - Lựa chọn, sử dụng ngôn ngữ để thể hiện khẩu khí rắn rỏi, hào hung, có sức lôi cuốn mạnh mẽ . 3. Ý nghĩa văn bản: Bằng giọng điệu hào hùng có sức lôi cuốn, bài thơ đã thể hiện vẻ đẹp và tư thế của người chí sĩ cách mạng Phan Bội Châu trong hoàn cảnh tù ngục. Hoạt động 4 : Luyện tập . GV höôùng daãn HS oân laïi kieán thöùc ñaõ hoïc veà theå thô thaát ngoân baùt cuù ñöôøng luaät, sau ñoù cho HS nhaän daïng theå thô baøi “vaøo. . . caûm taùc” veà soá caâu, soá chöõ, caùch gieo vaàn. -Hs nghe vaø thöïc hieän theo lôøi höôùng daãn cuûa giaùo vieân IV .Luyeän taäp: Hoạt động 5 : Củng cố - Dặn dò . * Củng cố : - Em hãy nêu nội dung và nghệ thuật của bài thơ . * Dặn dò : Bài vừa học : Veà hoïc baøi (chú ý phần phân tích bài thơ theo cấu trúc của bài thơ), laøm baøi taäp, đọc thêm v Hướng dẫn tự học : - Học thuộc lòng bài thơ. - Đọc thêm một tài liệu về cuộc đời hoạt động cách mạng của PBC Chuẩn bị bài mới : Ñaäp Ñaù ÔÛ Coân Loân : Tìm hiểu và sơ lược về tác giả và tác phẩm; phần phân tích cần đi vào từng phần : 4 câu thơ đầu và 4 câu thơ cuối . - Bài sẽ trả bài : Vào nhà ngục Quãng Đông cảm tác . . -HS trả lời theo câu hỏi của GV . -HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV . -HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV . Tuaàn : 15 Tieát : 58 Ngaøy Soaïn: 10/11/2010 Vaên baûn : Ngaøy Daïy: 19/11/2010 ÑAÄP ÑAÙ ÔÛ COÂN LOÂN Phan Chaâu Trinh I/ MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT: - Thấy được đóng góp của hà chí sĩ cách mạng Phan Châu Trinh cho nên văn học Việt Nam đầu thế kỷ XX . - Cảm nhận được vẻ đẹp hình tượng người chí sĩ yêu nước được khắc họa bằng bút pháp nghệ thuật lãng mạn, giọng điêu hào hùng trong một tác phẩm tiêu biểu của Phân Chu Trinh . II/ KIẾN THỨC CHUẨN: Kiến thức : - Sự mở rộng kiến thức về văn học cách mạng đầu thế kỷ XX . - Chí khí lẫm liệt, phong thái đàng hoàng của nhà chí sĩ yêu nước Phan Châu Trinh . - Cảm hứng hào hùng, lãng mạn được thể hiện trong bài thơ . Kĩ năng : - Đọc – hiểu văn bản thơ yêu nước viết theo thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật . - Phân tích vẻ đẹp hình tượng nhân vật trữ tình trong bài thơ . - Cảm nhận được giọng điệu, hình ảnh trong bài thơ . III/. HƯỚNG DẪN-THỰC HIỆN: Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung Hoạt động 1 : Khởi động . Ổn định lớp . Kiểm tra bài cũ : Ñoïc thuoäc loøng baøi thô “Vaøo nhaø nguïc Quaûng Ñoâng” ñoàng thôøi em coù caûm nhaän gì veà baøi thô naøy ? - Giới thiệu bài mới : Ñaàu naêm 1908, nhaân daân Trung kyø noåi daäy choáng söu thueá, Phan Chaâu Trinh bò baét , bò keát aùn cheùm vaø bò ñaøy ra Coân Ñaûo …. Vaø baøi thô ra ñôøi trong hoaøn caûnh ñoù . Hoâm nay, chuùng ta ñi tìm hieåu baøi thô naøy thì seõ roõ taâm tö cuûa nhaø chí só yeâu nöôùc Phan Chaâu Trinh . - Hs thực hiện theo yêu cầu của GV. Hoạt động 2 : Đọc-hiểu văn bản . Höôùng daãn hoïc sinh ñoïc vaên baûn vaø tìm hieåu chuù thích . - Gv cho HS ñoïc chuù thích (*) tìm hieåu veà taùc giaû – taùc phaåm. - GV höôùng daãn ñoïc - GV ñoïc dieãn caûm 1 laàn sau ñoù höôùng daãn hoïc sinh ñoïc, chuù yù khaåu khí ngang taøng vaø gioïng ñieäu haøo huøng - GV cho HS tìm hieåu chuù thích , nêu sơ lược về Tác giả, tác phẩm? - GV nêu lại ý chính để HS nghe, ghi. - HS ñoïc chuù thích (*) neâu vaøi neùt cô baûn veà taùc giaû – taùc phaåm. - HS tìm hieåu chuù thích I/. Tìm hiểu chung: 1. Tác giả: - Phan Chaâu Trinh (1872 – 1926) queâ ôû tænh Quaûng Nam, tham gia hoạt động cứu nước rất sôi nổi những năm ñaàu theá kæ XX. - Văn chương của ông thấm đẫm tinh thần yêu nước và tinh thần dân chủ . 2. Tác phẩm : - Baøi thô ra đời năm 1908 khi Phan Châu Trinh bị bắt và đày ra Coân Ñaûo. Hoạt động 3 : Phân tích . Höôùng daãn hoïc sinh ñoïc – hieåu vaên baûn . -GV cho HS nhaéc laïi ngaén goïn theå thô thaát ngoân baùt cuù . - GV cho HS ñoïc 2 caâu ñaàu vaø traû lôøi caâu hoûi. Em coù thuoäc caâu ca dao, caâu thô noùi veà yù laøm trai naøy khoâng? - Töø “löøng laãy” nghó laø gì ? coù taùc duïng gì ? khaåu khí cuûa 2 caâu thô naøy coù gì gaàn guõi vaø khaùc vôùi 2 caâu ñaàu baøi thô “Caûm taùc……” - Hs ñoïc tieáp 2 caâu 3,4 vaø traû lôøi caâu hoûi: coâng vieäc ñaäp ñaù ñöôïc taû cuï theå nhö theá naøo ? Baèng ngheä thuaät gì ? Qua hình aûnh vaø haønh ñoäng ñaäp ñaù cuûa ngöôøi tuø gôïi cho em suy nghó gì ? - GV chốt => - GV cho Hs ñoïc tieáp 2 câu vaø traû lôøi caâu hoûi pheùp ñoái ñöôïc söû duïng ôû ñaây nhö theá naøo? Taùc duïng cuûa noù ? - GV chốt => - GV noùi toùm löôïc: Ñoái laäp: Thôøi gian > khaúng ñònh chí lôùn cuûa ngöôøi tuø yeâu nöôùc. GV cho Hs ñoïc tieáp 4 caâu coøn laïi . - Em hieåu yù 2 caâu naøy nhö theá naøo? Và em hãy nhận xét hành động của người , từ đó em thấy được tầm vóc của người tù ra sao?? - GV chốt => - Theo em, văn bản đã sử dụng những nghệ thuật gì? - GV nhấn mạnh ý theo nội dung để HS ghi. - GV: Hai câu thơ: “ Những kẻ …. Con con” theo em hai câu thơ đã sử dụng nghệ thuật gì? Qua đó đã làm nổi bật điều gì? - GV chốt => - GV yeâu caàu HS ruùt ra nhöõng neùt cô baûn veà ND + NT cuûa baøi thô. - Sau khi ñaõ tìm hieåu vaø phaân tích baøi thô , em haõy cho bieát, noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa baøi thô coù nhöõng gì ? à Gv cho Hs ñoïc ghi nhôù . - HS nhaéc laïi theå thô - HS ñoïc – traû lôøi caâu hoûi -HS: löøng laãy duøng vôùi nghóa laø ngaïo ngheã -> noùi khoa tröông ngöôøi anh huøng mang veû ñeïp cuûa moät duõng só huyeàn thoaïi. - HS gioáng: Khaåu khí ngang taøng Khaùc: 2 caâu thô cuûa cuï Phan Chaâu Trinh khoâng coù yù vò cöôøi côït maø oai linh huøng traùng. - HS suy nghó, thaûo luaän neâu yù kieán - Hs ñoïc – traû lôøi. - Hs ñoïc – suy nghó – phaùt bieåu - Hs neâu yù cô baûn. -Hs ñoïc phaàn ghi nhôù II/. Phân tích: 1. Nội Dung: - Hình ảnh người tù với việc lao động khổ sai, cực nhọc . - Hình tượng người anh hùng trong cảnh nguy nan: + Khí phách hiên ngang, lẫm liệt. + Niềm tin vào lý tưởng và ý chí chiến đấu sắc son . + Hành động phi thường, tầm vóc lớn lao. 2. Nghệ Thuật : - Xây dựng hình tượng có tính chất đa nghĩa . - Sử dụng bút pháp lãng mạn, thể hiện khẩu khí ngang tàng, ngạo nghễ và giọng điệu hào hùng. - Sử dụng thủ pháp đối lập, nét bút khoa trương góp phần làm nổi bật tầm vóc khổng lồ của người anh hùng, cách mạng. 3. Ý nghĩa văn bản: Nhà tù của đế quốc thực dân không thể khuất phục ý chí, nghị lực và niềm tin lí tưởng của nhà chí sĩ cách mạng. Hoạt động 4 : Luyện tập . 1. Ñoïc dieãn caûm baøi thô. 2. Qua 2 baøi thô “Vaøo nhaø nguïc. . . “ vaø “ñaäp ñaù. . . “ haõy trình baøy nhöõng caûm nhaän cuûa em veà veû ñeïp haøo huøng laõng maïn cuûa hình töôïng nhaø nho yeâu nöôùc vaø CM ñaàu theá kæ XX GÔÏI YÙ : - 2 baøi ñeàu laø khaåu khí cuûa ngöôøi anh huøng khi sa cô, lôû böôùc. - Veû ñeïp hào huøng theå hieän ôû khí phaùch ngang taøng laãn lieät ngay trong thöû thaùch gian nan nguy hieåm ñeán tính maïng vaø giöõ vöõng yù chí, nieàm tin vaøo söï nghieäp - HS đọc à nhận xét . - HS trả lời cá nhân và nhận xét lẫn nhau . - HS nghe gợi ý và trả lời . III/. Luyện tập: 1. Đọc diễn cảm : HS đọc . 2. Cảm nhận về hai bài thơ: - 2 baøi ñeàu laø khaåu khí cuûa ngöôøi anh huøng khi sa cô, lôû böôùc. - Veû ñeïp hoøa huøng theå hieän ôû khí phaùch ngang taøng laãn lieät ngay trong thöû thaùch gian nan nguy hieåm ñeán tính maïng vaø giöõ vöõng yù chí, nieàm tin vaøo söï nghieäp Hoạt động 5 : Củng cố - Dặn dò * Củng cố Em hãy nêu nội dung và nghệ thuật của bài thơ? * Dặn dò : Bài vừa học : Học thuộc ghi nhớ và nắm rõ về nội dung và nghệ thuật của bài thơ khẩu khí . v Hướng dẫn tự học : - Ôn lại đặc điểm của thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật . - Sưu tầm một số tranh ảnh về thơ văn về Côn Đảo hoặc nhà tù thực dân để hiểu rõ hơn văn bản . - Phát biểu cảm nhận riêng về vẻ đẹp hào hùng, lãng mạn, ý chí chiến đấu và niềm tin vào sự nghiệp cách mạng của những bậc anh hùng hào kiệt khi sa cơ rơi vào vòng tù ngục . - Chuẩn bị bài mới : Ôn luyện về dấu câu , cần chú ý chẩn bị như sau : + Nắm lại khái niệm các dấu câu . + Soạn và chuẩn bị truốc : Trả lời câu hỏi trong sách giáo khoa. Bài sẽ trả bài : Dấu ngoặc kép : - Thế nào là dấu ngoặc kép, và nêu công dụng của dấu ngoặc kép . - Các ví dụ và bài tập đã học của bài dấu ngoặc kép . -HS trả lời theo câu hỏi của GV . -HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV . -HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV . -HS nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV . Tuaàn : 15 Tieát : 59 Ngày soạn: 10/11/2010 Ngày dạy: 20/10/2010 TV I/. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Naém ñöôïc caùc kieán thöùc veà daáu caâu coù heä thoáng . - Coù yù thöùc caån thaän trong khi duøng daáu caâu, traùnh loãi thöôøng gaëp veà daáu caâu . - Hệ thống hóa kiến thức về dấu câu đã học . - Nhận ra và biết cách sửa lỗi thường gặp về dấu câu . II/. KIẾN THỨC CHUẨN: 1.Kiến thức : Hệ thống hóa các dấu câu và công dụng của chúng trong hoạt động giao tiếp . Việc phối hợp sử dụng các dấu câu hợp lý tạo nên hiệu quả trong văn bản ; ngược lại, sử dụng dấu câu sai có thể làm cho người đọc không hiểu hoặc hiểu sai ý người viết định diễn đạt . 2.Kĩ năng : - Vận dụng kiến thức về dấu câu trong quá trình đọc – hiểu và tạo lập văn bản . - Nhận biết và sửa chữa các lỗi về dấu câu . III/. HƯỚNG DẪN-THỰC HIỆN: Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung Hoạt động 1 : Khởi động . Ổn định lớp . Kiểm tra bài cũ : - Trình baøy coâng duïng cuûa daáu ngoaëc keùp ? - Cho vd vaø giaûi thích daáu ngoaëc keùp em vöøa söû duïng Gv nhaän xeùt. -Gv kieåmtra söï chuaån bò ôû nhaø cuûa HS veà baûng heä thoáng daáu caâu (phaàn baøi soaïn ôû nhaø cuûa mình) - Giới thiệu bài mới : GV dẫn dắt HS vào bài mới và ghi tựa bài . - HS thực hiện theo yêu cầu của GV Hoạt động 2 : Hình thành khaùi nieäm: Höôùng daãn hoïc sinh toång keát veà daáu caâu . - GV cho Hs döïa vaøo caùc baøi ñaõ hoïc veà daáu caâu ôû caùc lôùp 6,7 vaø 8 (taäp I) laäp baûng toång keát veà daáu caâu - GV gôïi cho HS nhôù laïi caùc loaïi daáu caâu ñaõ hoïc lôùp 6: Em ñaõ hoïc nhöõng loaïi daáu caâu naøo? Haõy neâu taùc duïng . - GV choát - GV neâu vaán ñeà: ôû lôùp 7: Em ñaõ hoïc nhöõng loaïi daáu caâu naøo ? Taùc duïng cuûa noù? - Phaàn naøy Gv neân trình töï maø cho Hs oân laïi kieán thöùc ôû caùc lôùp 6,7 -Gv nhaéc HS löu yù daáu gaïch noái khoâng phaûi laø 1 daáu caâu noù chæ laø 1 quy ñònh veà chính taû vaø vieát ngaén hôn daáu gaïch ngang ôû lôùp 8: Em ñaõ hoïc nhöõng loaïi daáu caâu naøo? Taùc duïng cuû noù ? - GV choát yù laïi. - HS laäp baûng toång keát veà daáu caâu - Hs suy nghó thaûo luaän neâu yù kieán. - HS thaûo luaän neâu yù kieán. I. Toång keát veà daáu caâu: Baûng toång keát daáu caâu DAÁU CAÂU COÂNG DUÏNG - Daáu chaám (.) Đeå keát thuùc caâu traàn thuaät. -Daáu chaám hoûi (?) Đeå keát thuùc caâu nghi vaán. -Daáu chaám than (!) Đeå keát thuùc caâu caàu khieán hoaëc caâu caûm thaùn. - Daáu phaåy (,) Đeå phaân caùch caùc thaønh phaàn vaø caùc boä phaân cuûa caâu. - Daáu chaám löûng (. . . ) + Bieåu thò boä phaän chöa lieät keâ heát + Bieåu thò lôøi noùi ngaäp ngöøng, ngaét quaõng + Laøm giaûm nhòp ñieäu trong caâu vaên, haøi höôùc dí doûm - Daáu chaám phaåy (;) + Ñaùnh daáu ranh giôùi giöõa caùc veá cuûa 1 caâu gheùp coùcaáu taïo phuïc taïp + Ñaùnh daáu ranh giôùi giöõa caùc boä phaän trong 1 pheùp lieät keâ phöùc taïp. - Daáu gaïch ngang (_) + Ñaùnh daáu boä phaän giaûi thích chuù thích + Ñaùnh daáu lôøi noùi tröïc tieáp cuûa nhaân vaät. + Bieåu thò söï lieät keâ + Noái caùc töø naèm trong 1 lieân danh - Daáu gaïch noái (-) - Noái caùc tieáng trong 1 töø phieân aâm . - Daáu ngoaëc ñôn ( ) - Daáu ngoaëc ñôn ( ) duøng ñeå ñaùnh daáu phaàn chuù thích. - daáu hai chaám (:) + Baùo tröôùc phaàn thuyeát minh boå sung, giaûi thích 1 phaàn tröôùc ñoù. + Baùo tröôùc lôøi daãn tröïc tieáp hoaëc ñoái thoaïi. - Daáu ngoaëc keùp: “” + Ñaùnh daáu töø, caâu, ñoaïn daãn tröùc tieáp. + Ñaùnh daáu töø ngöõ ñöôïc hieåu theo nghóa ñaëc bieät hoaëc coù haøm yù mæa mai. + Ñaùnh daáu teân taùc phaåm, tôø baùo, taäp san. Höôùng daãn hoïc sinh tìm hieåu caùc loãi thöôøng gaëp veà daáu caâu . - Löu yù hs : daáu caâu coøn duøng ñeå baøi toû thaùi ñoä tình caûm cuûa ngöôøi vieát - Daáu gaïch noái khoâng phaûi laø daáu caâu, noù chæ quy ñònh veà chính taû.Hình thöùc vieát ngaén hôn daáu gaïch ngang - Ñaây laø nhöõng daáu caâu phaân bieät caùc noäi dung khaùc nhau trong caâu thô, vaên vöøa laø nhöõng daáu hieäu veà chính taû raát chaët cheõ. Vì vaäy nhaát thieát phaûi duøng cho ñuùng luùc ñuùng choå Hoaït ñoäng 3: Tìm hieåu loãi thöôøng gaëp daáu caâu :17p - Chuyeån yù sang caùc loåi thöôøng gaëp veà daáu caâu - Treo baûng phuï ghi saún VD 1a- Taùc phaåm Laõo Haïc laøm em voâ cuøng xuùc ñoäng trong XH cuõ, bieát bao nhieâu ngöôøi noâng daân ñaõ soáng ngheøo khoå cô cöïc nhö Laõo Haïc - Em haõy phaân tích caáu taïo C-V trong caâu treân - Vd treân coù bao nhieâu cuïm C-V ? - Cuïm töø “ trong XH cuõ” ñoùng vai troø gì trong caáu truùc caâu ( laø thaønh phaàn gì?) - Hai cuïm C-V trong VD treân coù theå taùch ra laøm hai caâu rieâng ñöôïc khoâng? Vì sao? - Thaønh phaàn traïng ngöõ : trong XH cuõ thuoäc veá naøo ñeå trong vd treân laø ñuùng hôn, coù nghóa hôn ? - Khi taùch ñöôïc laøm 2 caâu rieâng, maø ôû cuïm C-V 2 coù phaàn traïng ngöõ ta ñaët daáu gì? Ôû vò trí naøo ñeå taùch? caâu 1 ñeán ñaâu keát thuùc? Taùch ra roài daáu ñaàu caâu thöù 2, thay ñoåi hình thöùc theá naøo - Treo baûng phuï ghi saún caâu hoaøn chænh 1b- Taùc phaåm Laõo Haïc laøm em voâ cuøng xuùc ñoäng . Trong XH cuõ, bieát bao nhieâu…Laõo Haïc. - Em haõy so saùnh 2 vd 1a,1b Vd naøo yù nghóa roõ raøng hôn ? Ví duï 1a taïi sao khoâng roõ raøng ? chuùng maéc loãi gì? - Choát: Moät loãi thöù nhaát maø hs thöôøng gaëp : thieáu daáu ngaét caâu khi caâu keát thuùc Treo baûng phuï ghi vd muïc 2 2a-Thôøi coøn treû , hoïc ôû tröôøng naøy . OÂng laø HS xuaát saéc. Em haõy quan saùt VD veà hình thöùc coù maáy caâu ? - Thoâng thöôøng ñaõ goïi moät caâu thì phaûi ñaày ñuû thaønh phaàn gì? - Chuû ngöõ neâu leân ñieàu gì? Vò ngöõ neâu gì? - Veá 1 coù gì ñaëc bieät - Thieáu ñoái töôïng, vaäy daáu chaám ñaët sau töø naøy coù phuø hôïp khoâng ? em coù nhaän xeùt gì veà yù nghóa cuûa caâu ? - Cuïm töø “ thôøi coøn treû , hoïc ôû tröôøng naøy” coù theå ñaûm nhieäm vai troø gì trong caâu? - Neáu theá thì ñaët daáu gì môùi phuø hôïp ? - Vaäy vd 2a maéc loãi gì? - Choát: ñaây laø loãi thöù 2 caùc em thöôøng maéc phaûi: duøng daáu ngaét caâu khi caâu chöa keát thuùc - Treo baûng phuï ghi saún caâu khi ñaõ hoaøn chænh 2b- Thôøi coøn treû … naøy, oâng laø hs xuaát saéc nhaát -Treo baûng phuï ghi noäi dung 3a : cam quyùt xoaøi maän laø ñaëc saûn vuøng naøy - Cam quyùt xoaøi maän thuoäc töø loaïi gì? - Chuùng laø nhöõng danh töø coù nghóa rieâng bieät hay laø moät cuïm danh töø? - Chuùng laøm thaønh phaàn gì trong caâu ? - Gv : goïi ñoù laø thaønh phaàn ñoàng chöùc - Giöõa caùc thaønh phaàn ñoàng chöùc thöôøng coù daáu gì? - Vd treân ñaõ phaïm phaûi sai laàm gì? - Choát: Vd 3a thieáu daáu thích hôïp phaân bieät ranh giôùi giöõa caùc thaønh phaàn ñoàng chöùc - Em haõy ñaët daáu giöõa caùc thaønh phaàn ñoù cho phuø hôïp - Gv treo baûng ghi caâu hoaøn chænh . 3b- Cam, quyùt, xoaøi, maän laø …naøy Treo baûng phuï ghi vd keá tieáp: 4a- Quaû thaät , toâi khoâng bieát neân giaûi quyeát vaán ñeà naøy nhö theá naøo vaø baét ñaàu töø ñaâu? (1) Anh coù theå cho toâi moät lôøi khuyeân khoâng.(2) ñöøng boû maëc toâi luùc naøy .(3) Vd treân coù bao nhieâu caâu? Neáu chia theo muïc ñích noùi, em haõy goïi teân töøng caâu - Gv nhìn hình thöùc em seõ cho caâu 1 laø caâu hoûi , caâu 2 laø caâu traàn thuaät, caâu 3 laø caâu caàu khieán - Em haõy ñoïc kó noäi dung caâu 1 vaø 2 , thöïc chaát noù thuoäc loaïi caâu naøo? - Thoâng thöôøng caâu traàn thuaät keát thuùc baèng caâu gì? Caâu hoûi duøng daáu gì ñeå keát thuùc? - Vaäy caâu 1,2 duøng daáu phuø hôïp chöa? Em haõy ñieàu chænh laïi cho ñuùng - Vaäy vd treân maéc sai laàm gì? - Gv :caâu 1,2 duøng laãn loän daáu caâu - Treo baûng phuï ghi caâu hoaøn chænh 4b- Quaû thaät, toâi… töø ñaâu.anh coù … khoâng? - Môû roäng : ñuùng ra caâu 3 cuûa vd 4a keát thuùc baèng daáu chaám than nhöng caâu caàu khieán ñoâi khi cuõng keát thuùc baèng daáu chaám - Toùm laïi : coù nhöõng loãi naøo veà daáu caâu maø em maéc phaûi - Nhaán maïnh , yeâu caàu hs chuù yù traùnh: khoâng duøng daáu ngaét caâu khi caâu keát thuùc, duøng daáu ngaét caâu khi caâu keát thuùc, duøng laãn loän daáu caâu : - Nghe - Phaân tích - Nhaän xeùt - Hai cuïm C-V -Traïng ngöõ -Taùch ñöôïc vì coù ñuû thoâng tin cuûa ñoái töôïng - Thuoäc veá 2 - Ñaët daáu chaám, vieát hoa chöõ caùi ñaàu doøng. - Khoâng coù daáu ngaét caâu - Quan saùt - chuaån bò - C:ñoái töôïng - V: thoâng tin ñaëc ñieåm cuûa ñoái töôïng Khoâng phuø hôïp, khoâng hieåu nghóa caâu . - Traïng ngöõ - Daáu phaåy - Laø nhöõng danh töø coù nghóa rieâng - Cuøng laøm chuû ngöõ - Daáu phaåy - Thieáu daáu - Ba caâu 1-Traàn thuaät 2-Caâu hoûi Daáu chaám vaø daáu chaám hoûi Caâu 1 daáu chaám Caâu 2 daáu chaám hoûi II. Caùc loãi thöôøng gaëp veà daáu caâu: 1. Khi vieát caâu traùnh caùc loãi sau ñaây: -Traùnh thieáu daáu ngaét caâu khi caâu keát thuùc -Duøng daáu ngaét caâu khi caâu chöa keát thuùc - Thieáu daáu thích hôïp khi taùch caùc boä phaän khi caàn thieát Hoạt động 3 : Luyện tập. Gv treo baûng phuï coù baøi taäp 1 (SGK) . Baøi taäp 1: GV höôùng daãn HS laàn löôït duøng caùc daáu caâu vaøo choã ngoaëc ñôn ( ) cho thích hôïp (HS laøm) Baøi taäp 2 : GV cho Hs ñoïc baøi taäp à Goïi Hs phaùt hieän loãi à Hs nhaän xeùt Gv choát : a. . . . . môùi veà?. . . meï daën laø anh. . . .chieàu nay b. . . . . saûn xuaát, . . . .coù caâu…. “. .. laù raùch” c. . . . naêm thaùng, nhöng. . . - HS thöïc hieän theo yeâu caàu cuûa GV. - HS thöïc hieän theo yeâu caàu cuûa GV. II. Luyện tập : Baøi 1 : Ñaët daáu caâu vaøo choã ngoaëc ñôn . (,),(.),(.),(,), (:),(_),(!),(!),(!), (!),(,),(,),(.),(,),(.),(,),(,),(,), (.),(,),(,),(,),(.),(,),(:),(_),(?), (?),(?),(!). Baøi 2: Phaùt hieän loãi veà daáu caâu thay daáu cho phuø hôïp. a. . . . . môùi veà?. . . meï daën laø anh. . . .chieàu nay . b. . . . . saûn xuaát, . . . .coù caâu…. “. .. laù raùch” . c. . . . naêm thaùng, nhöng. . . Hoạt động 4 : Củng cố - Dặn dò . * Củng cố : Đã thực hiện ở phần luyện tập. * Dặn dò : Bài vừa học : v Hướng dẫn tự học : - Lập bảng tổng kết kiến thức về các dấu câu đã học . - Chuẩn bị bài mới : +Veà hoïc baøi taát caû caùc baøi taäp tieáng vieät, xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi phaàn luyeän taäp ñeå tieát sau laøm kieåm tra 1 tieát. -HS trả lời theo câu hỏi của GV