Giáo án ngữ văn 8 Tuần 26 tiết 97- Nước đại việt ta

Tuần 26 Tiết 97 Ngày soạn : ngày dạy: Nước Đại Việt ta ( Trích “ Bình Ngô Đại cáo”) – Nguyễn Trãi A.Mục tiêu 1- Học sinh thấy được ý nghĩa tuyên ngôn độc lập của dân ta ở thế kỉ XV và bước đầu hiểu được vài nét nghệ thuật đặc sắc của “ Bình Ngô Đại cáo” qua đoạn trích đầu : Đó là sự kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và thực tiễn trong văn bản nghị luận của Nguyễn Trãi . 2- Tích hợp với tập làm văn về văn bản nghị luận . 3- Rèn kĩ năng đọc văn biền ngẫu , tìm và phân tích luận điểm , luận cứ trong một đoạn của bài cáo( một dạng nghị luận ) B. Chuẩn bị : GV: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu toàn bài “ Bình Ngô đại cáo” HS: Chuẩn bị bài theo sự hướng dẫn của thầy Tổ chức các hoạt đông dạy học . Hđ1, ổn định lớp Hđ2, kiểm tra bài cũ ? Em hãy đọc thuộc đoạn 1và đoạn 2 của bài “ Hịch tướng sĩ” . Cho biết những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của đoạn trích . Hđ3 , Bài mới * Giới thiệu bài : Gv Giới thiệu Nguyễn Trãi , thể cáo , Bình ngô đại cáo ? Trình bày hiểu biết của em về Nguyễn Trãi ? GV: Ông quê ở Chi ngại( Chí Linh- Hải dương), sau dời về Nhị Khê- thường Tín -Hà Tây, cha là Nguyễn Phi Khanh, mẹ là trần Thị Thái, con Trần Nguyên Đán- một quý tộc thời Trần. Năm 1400, Nguyễn Trái đỗ thái học sinh và ra làm quan cùng cha cho nhà Hồ. Năm 1407, giặc Minh cướp nước. Nguyễn Phi Khanh bị chúng bắt đưa sang Trung Quốc.Nguyễn Trãi và một người em đi theo chăm sóc cha.Nghe lời cha khuyên ông quay trở lại nước tìm cách rửa nhục cho nước, trả thù cho cha, nhưng bị quân Minh bắt giữ,. Sau đó ông theo Lê Lợi và có công lớn trong cuộc kháng chiến mười năm chống quân Minh cùng nghĩa quân lam Sơn. Đầu năm 1428, khi đất nước đã sạch bóng quân thù, ông hăm hở bắt tay vào xây dựng nước nhà thì bỗng dưng bị nghi oan và bị bắt giam. Sau đó được tha nhưng không còn được tin cậy như trước nữa. ông buồn và xin về Côn Sơn.Năm 1440 Lê Thái Tông mời ông trở lại làm việc và giao cho nhiều việc quan trọng trong triều. ông hăng hái giúp vua thì xảy ra vụ nhà vua chết đột ngột ở Trại vải(Lệ Chi Viên, Bắc ninh). Bọn gian thần vu vho ông âm mưu hại vua, khép vào tội tru di tam tộc năm 1442. Nỗi oan tày trời hơn hai mươi năm sau, 1464, mới được vua Lê Thái Tông giải toả, cho sưu tầm lại thơ văn của ông và tìm người con trai còn sống sót lại cho làm quan. * Yêu cầu đọc chậm : trang trọng , ngắt nhịp 3-4 , 5-2, 4-2 ,4-3 … ? Đọc hai câu đầu ? Nêu nội dung ? – Nguyên lí nhân quả . ? Đọc 8 câu tiếp ? Nêu nội dung ? - Quan niệm về tổ quốc độc lập . ? Đọc phần còn lại ? Nêu nội dung ? - Kết luận * Hướng dẫn tìm hiểu từ khó ? Bài “ Bình ngô đại cáo” được viết trong hoàn cảnh nào ? GV: Tháng chạp năm đinh Mùi (1428) Nguyễn Trãi đã thay lời Lê Lợi viết “ Bình Ngô đại cáo” để công bố cuộc khánh chiến chống quân Minh lâu dài gian khổ đã toàn thắng , đất nước đã hoàn toàn độc lập . ? Em hiểu gì về thể cáo , bố cục chung của toàn bài như thế nào ? GV: Nếu : “Sông núi nước Nam”là tuyên ngôn độc lập lần thứ nhất thì “ Bình ngô đại cáo” là tuyên ngôn độc lập lần thứ hai của dân tộc ta . Bài dài , ta chỉ học đoạn đầu , nhan đề do SGK đặt. ? Nêu và nhận xét bố cục của văn bản ? ? Đọc hai câu đầu và nhắc lại nội dung ? ? Em hiểu “ nhân nghĩa” là gì ?, “ yên dân” là gì? ? “Quân điếu phạt trước lo trừ bạo” có nghĩa là gì? ? Qua đó em hiểu gì về tư tưởng nhân nghĩa của Nguyễn Trãi ? * GV: Đặt trong hoàn cảnh nước ta đang bị giặc Minh đô hộ , dân ta sống trong cuộc đời nô lệ lầm than . ? Vậy trừ bạo để yên dân ở đây là gì? - Đó là tiêu diệt giặc Minh , để bảo vệ đất nước , đảm bảo dân hưởng cuộc sống thái bình . ? Hai câu đầu giúp em hiểu gì về cuộc kháng chiến chống quân Minh của nhân dân ta? *GV: Đây là một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến cuộc kháng chiến chống quân minh thắng lợi của nhân dân ta ? Đọc “ Như nước … cũng có” ? Đoạn cáo nêu rõ đất nước Đại Việt ta là đất nước có đặc điểm gì? ? Em hiểu Nam Bắc ở đây là gì? ? Nước Đại Việt là đất nước như thế nào? - Việt Nam và Trung Quốc ( ở phía nam và phía bắc ) - Là đất nước có nền văn hoá lâu đời , có bờ cõi ,phong tục tập quán riêng biệt không phụ thuộc vào Trung Quốc ? Triệu , Đinh , Lí , Trần là gì? - là những triều đại phong kiến trong lịch sử dân tộc Việt Nam . ? Hán , Đường , Tống, Nguyên là gì? - Những triều đại phong kiến ở Trung Quốc ? Em có nhận xét gì về cách nêu những triều đại phong kiến ở Việt Nam và ở Trung Quốc ? Các triều đại ở Việt nam song song tồn tại cùng các triều đại phong kiến Trung Quốc và ngang hàng với các triều đại trung quốc *GV: Cách trình bày theo kiểu câu văn biền ngẫu này có ý nghĩa gì ? - Khẳng định Đại Việt là một quốc gia phong kiến độc lập cùng tồng tại song song với các triều đại ở Trung Quốc tức là có nền đọc lập tự chủ riêng . ? Đọc và nêu nội dung hai câu cuối đoạn ?Cách trình bày có gì đặc biệt ? GV: Cách trình bày độc đáo bằng những cặp câu văn biền ngẫu , cặp quan hệ từ , giọng thơ sang sảng thể hiện lòng tự hào ? Em cảm nhận thấy Nguyễn Trãi quan niệm như thế nào về tổ quốc độc lập ? ? Hãy so sánh quan niệm về tổ quốc độc lập của Nguyễn Trãi với của Lí Thường Kiệt ở bài sông núi nước Nam ? - Quan niệm về tổ quốc độc lập của nguyễn Trãi đầy đủ hơn , phong phú và sâu sắc hơn . Có điều đặt nhà Triệu đứng đầu trong lịch sử Việt nam là không đúng . ? Mặc dù vậy đoạn cáo này thể hiện tình cảm gì của Nguyễn Trãi ?- ? Đọc “ Vậy nên …. Còn ghi” ? Đoạn văn dẫn ra nhứng sự kiện lịch sử trên nhằm mục đích gì? - Những sự kiện lịch sử là sự thất bại thảm hại nặng nề của bọn xâm lược phương Bắc được dẫn ra bằng các cặp câu biền ngẫu nhằm khẳng định sự thắng lợi vẻ vang của dân tộc đại Việt khi thực hiện nhân nghĩa của mình và sự thất bại không gì cứu vãn được của kẻ xâm lược đã xâm phạm vào nhân nghĩa của dân tộc ta . ? Nhận xét về thái độ của tác giả ? ? Nhận xét cách lập luận trong đoạn cáo này ? Đoạn cáo này nêu bật nội dung gì? Đọc ghi nhớ SGK Gv : Muốn so sánh được hai bản tuyên ngôn đọc lập thì em phải chỉ ra được điểm giống và khác nghau về quan điểm độc lập của hai tác giả.Vậy ở hai tác giả này có điểm gì giống và khác nhau HS : tự làm Hđ4, Củng cố: Gv khái quát nội dung bài học . Hs nhắc lại ghi nhớ . 5, Hướng dẫn học bài: Tìm đọc các bài cáo , phân tích đoạn trích Chuẩn bị bài : Bàn luận về phép học I. Tìm hiểu chung về văn bản. 1, Tác giả : Nguyễn Trãi: (1380-1442) - Là anh hùng dân tộc, nhà thơ lớn - Là một danh nhân văn hoá thế giới. 2. Đọc , chú thích . 2, Tác phẩm : - Ra đời trong cuộc kháng chiến chống quân Minh kết thúc thắng lợi . - Cáo là thể văn nghị luận cổ thường được vua chúa hoặc thủ lĩnh dùng để trình bày một chủ trương hay công bố một kết quả , một sự nghiệp để mọi người cùng biết – Thường viết bằng văn biền ngẫu , có tính chất hùng biện , lời lẽ phải đanh thép . lí luận sắc bén , kết cấu chặt , mạch lạc – Bố cục 4 phần Bố cục 3 phần : - 2câu đầu : Nguyên lí của lòng nhân nghĩa - 8 câu tiếp theo : Quan niệm về tổ quốc độc lập - 6 câu còn lại : Kết luận về lòng nhân nghĩa II Phân tích 1, Nguyên lí của lòng nhân nghĩa - Tư tưởng nhân nghĩa của Nguyễn Trãi là thương yêu nhân dân , vì dân mà lo trừ ác cốt để dân được yên ổn hạnh phúc . Khẳng định cuộc kháng chiến chống quân Minh của Nhân dân ta là chính nghĩa , kẻ thù xâm lược là phi nghĩa. 2, Quan niệm về tổ quốc độc lập - Vốn xưng nền văn hiến đã lâu - Núi sông bờ cõi đã chia - Phong tục Bắc Nam cũng khác – Hai câu “Tuy … Song” Cặp quan hệ từ thừa nhận trên con đường phát triển của các triều đại phong kiến độc lập có lúc mạnh , lúc yếu nhưng đời nào cũng có hào kiệt anh hùng góp công làm rạng danh đất nước . - Tổ quốc Đại Việt là một quốc gia có nền văn hiến lâu đời , có bờ cõi , lãnh thổ rạch ròi , có phong tục tập quán riêng biệt , có nền độc lập tự chủ , có những anh hùng hào kiệt - Thể hiện niềm tự hào về nền độc lập tự chủ của đất nước - Tự hào về lịch sử chống ngoại xâm oai hùng của dân tộc . III.Tổng kết 1. Nghệ thuật . – Lập luận chặt chẽ mạch lạc , nêu nguyên lí của lòng nhân nghĩa làm cơ sở cho cuộc kháng chiến – Chân lí về sự tồn tại của một quốc gia đọc lập tự chủ - kết luận về sức mạnh của nhân nghĩa và độc lập dân tộc . 2. Nội dung . Ghi nhớ : SGK * Luyện tập : hãy so sánh hai bản tuyên ngôn độc lập “ Sông núi nước nam” của lí Thường kiệt và “Nước Đại Việt ta” Tiết 98 Ngày soạn : ngày dạy : Hành động nói A. Mục tiêu 1- Củng cố lại khái niệm về hành động nói , phân biệt được hành đọng nói trực tiếp với hành động nói gián tiếp . - Tích hợp với bài “ Hịch tướng sĩ” 2- Rèn kĩ năng xá định đúng hành động nói trong giao tiếp : Phân biệt giữa kiểu câu với hành động nói trong câu 3- Giáo dục ý thức sử dụng đúng kiểu câu để thực hiện đúng mục đích khi giao tiếp . B. Chuẩn bị GV: Bảng phụ , soạn bài HS: Học bài cũ , đọc trước bài mới C. Tổ chức các hoạt động dạy học . Hđ1, ổn định lớp Hđ2, Kiểm tra bài cũ ? Thế nào là hành động nói ? Người ta căn cứ vào đâu để đặt tên cho hành động nói ? Kể tên một số kiểu hành động nói ? Hđ3, bài mới * GV giới thiệu bài . ? bảng phụ có ghi đoạn văn ? Đọc đoạn văn ? Đoạn văn có nội dung gì? ? Được trình bày bằng mấy câu văn ? * Bảng phụ có ghi như trong SGK/70 ? Xác dịnh mục đích nói của những câu trần thuật trong đoạn văn vào bảng theo yêu cầu ? ở 5 câu trên đều là kiểu câu gì? ? Những câu nào thể hiện đúng chức năng chính của câu trần thuật ? Vì sao? ? Những câu nào thể hiện đúng chức năng của kiểu câu khác ? - Câu 4,5 *GV: Mỗi hành động có thể thực hiện bằng kiểu câu có thực hiện chức năng nào đó . ? Có mấy cách thực hiện hành động nói ? Đó là những cách nào ? ? Thế nào là thực hiện hành động nói một cách trực tiếp ? ? Thế nào là thực hiện hành động nói một cách gián tiếp ? ? Nêu yêu cầu bài tập ? mở lại văn bản “ Hịch tướng sĩ” ? Vì sao nói đây là câu nghi vấn ? Câu này dùng để làm gì? - Thực hiện hành động khẳng định - Khẳng định từ xưa các bậc trung thần nghĩa sĩ bỏ mình vì nước đời nào cũng có . ? Câu nghi vấn ở đoạn văn đầu có liên quan gì đến mục đích nói ở văn bản ? - Tạo tâm thế cho tướng sĩ chuẩn bị nghe những lí lẽ của tác giả . ? Vì sao nói đây là câu nghi vấn – Thực hiện hành động phủ định ? Câu nghi vấn ở đoạn văn này có liên quan gì đến mục đích nói ? - Có tính thuyết phục và động viên khích lệ tướng sĩ . - Câu nghi vấn này thực hiện hành động phủ định - Khẳng định chỉ có con đường chiến đấu đến cùng dể bảo vệ bờ cõi . ? Nêu yêu cầu của bài tập ? Đọc đoạn trích a? Đoạn 1 có mấy câu ? ? Vì sao nói đây là câu trần thuật ? Mục đích của câu này là gì? ? Câu” hễ còn… nó đi” ? Mục đích của câu này là gì ? Nêu yêu cầu của bài tập ? ? Những câu này là câu gì? Vì sao ? Câu trần thuật ? Tại sao phải thực hiện câu trần thuật để thực hiện hành động cầu khiến mà không dùng câu cầu khiến ? ? Tìm câu có mục đích cầu khiến của Dế Mèn ? ? những câu này là kiểu câu gì? Câu cầu khiến . Vì sao? Tại sao Dế mèn lại dùng câu cầu khiến để thực hiện hành động cầu khiến ? Hđ4,Củng cố : Việc dùng kiểu câu nào phải phụ thuộc vào hành động nói , vào văn cảnh cụ thể , vào tính cách của nhân vật Hđ5 ,Hướng dẫn học bài : - Nắm chắc thế nào là hành động nói . - Làm các bài tập còn lại I Cách thực hiện hành động nói 1, Ví dụ : Câu Mục đích 1 2 3 4 5 hỏi - - - - - Trình bày + + + - - Điều khiển - - - + + Hứa hẹn - - - - - Bộc lộ cảm xúc - - - - - - Trần thuật -câu 1,2,3 ? 2. Ghi nhớ SGK Nếu thực hiện đúng với chức năng chính của kiểu câu ấy thì gọi là cách thực hiện bằng hành động trực tiếp . Nếu thực hiện chức năng chính của kiểu câu khác thì gọi thực hiện hành động bằng cách gián tiếp . II Luyên tập Bài tập 1/71 Tìm các câu nghi vấn trong bài “ Hịch tướng sĩ” Câu - Từ xưa các bậc trung thần nghĩa sĩ bỏ mạng vì nước đời nào không có ? Câu : Lúc bấy giờ dẫu các ngươi muốn vui vẻ phỏng có được không ? Câu : Nếu vậy rồi đây giặc giã dẹp yên , muôn đời để thẹn , há còn mặt mũi nào đứng trong cõi trời đất nữa? Bài tập 2/71 - 1 Câu - Nêu nhiệm vụ của toàn dân ta phải thực hiện – Mục đích cầu khiến ( Thực hiện hành động cầu khiến ) Kêu gọi chiến đấu chống xâm lược – mục đích cầu khiến . Tất cả các câu trong đoạn trích đều là câu trần thuật , thực hiện hành động cầu khiến . - Cách dùng gián tiếp tạo sự đồng cảm sâu sắc , mục đích kểu gọi đạt hiệu quả khiến nguyện vọng của lãnh tụ trở thành nguyện vọng của mỗi người . Bài tập 3: Tìm câu có mục đích cầu khiến của Dế Choắt ? - Song anh có cho phép em mới dám nói - Anh đã nghĩ thương em như thế này …. Chạy sang - Vì tính cách của Dế Choắt là yếu đuối , nhút nhát nên dùng câu trần thuật để thể hiện tính mềm mỏng , khiêm tốn của Dế Choắt . - Được , chú mình cứ nói thẳng thừng ra nào? - Thôi , im cái điệu mưa dầm sùi sụt ấy đi. - Vì Mèn cậy thế mạnh nên giọng hống hách , kiểu câu này thể hiện rõ tính cách của mèn Tiết 99 Ngày soạn : Ngày dạy: Ôn tập về luận điểm A. Mục tiêu 1- Nắm vững hơn nữa khái niệm luận điểm , tránh những hiểu lầm thường mắc : Lẫn lộn luận điểm với luận đề hoặc bộ phận của vấn đề cần nghị luận , thấy rõ hơn mối quan hệ giữa luận điểm với vấn đề cần nghị luận , giữa các luận điểm với nhau trong bài văn nghị luận 2- Rèn kĩ năng tìm hiểu nhận diện , phân tích và sự sắp xếp luận điểm trong bài văn nghị luận – Tích hợp với văn học . 3- Giáo dục ý thức học tập , thực hành về văn nghị luận . B. Chuẩn bị 1, Thầy : hướng dẫn ôn tập 2, Trò : ôn tập theo hướng dẫn của thầy C. Tổ chức các hoạt động dạy học . Hđ1, ổn định lớp Hđ2, Kiểm tra bài cũ (xen trong giờ) Hđ3, bài ôn tập * Gv giới thiệu mục đích yêu cầu của bài ôn tập . Bảng phụ có 3 ý kiến a,b,c về luận điểm ? Đọc các nhận xét ? ? Luận điểm là vấn đề đưa ra giải quyết trong bài văn nghị luận đúng không ? Vì sao? ? Luận điểm là một phần của vấn đề được đưa ra giải quyết trong bài văn nghị đúng hay sai ? Vì sao? ? Luận điểm là tư tưởng , quan điểm , chủ trường cơ bản mà người viết (nói) nêu ra trong bài văn nghị luận đúng hay sai ? Vì sao? ? Hãy chỉ ra vị trí của luận điểm chính ? Nằm cuối đoạn Bài tập 2 : Tìm hệ thống luận điểm trong bài : Chiếu dời đô” 1 Dời dô là việc trọng đại của các vua chúa , trên thuận ý trời , dưới theo lòng dân , tính kế lâu dài ( Luận điểm xuất phát ) 2, Các nhà Đinh , lê không chịu dời đô nên triều đại ngắn ngủi, ttrăm họ phải hao tốn , muôn vật không thích nghi. 3, Thành Đại La xét về mọi mặt xứng dáng là kinh đô muôn đời . 4. Vậy , vua sẽ dời đô ra đó ( Luận điểm chính và kết lụân ) Vấn đề nêu ra ở đây là gì ? So với với vấn đề thì luận điểm phải có yêu cầu như thế nào ? ? Nhận xét vai trò của các luận điểm trong bài “ Chiếu dời đô” ? Các luận điểm trong bài văn nghị luận cần phải thế nào? * GV: Luận điểm trước chuẩn bị cơ sở cho luận điểm nêu sau . Luận điểm sau dẫn đến luận điểm kết luận ? Đọc nêu yêu cầu bài tập ? nội dung chính của đoạn là gì? - Nguyễn Trãi không phải là một ông tiên , mà là khí phách tinh hoa của dan tộc Việt nam và thời đại lúc bấy giờ. ? Vậy luận điểm chính của đoạn văn là gì? ? Vì sao luận điểm chính của doạn không phải là : “ Nguyễn Trãi là anh hùng dân tộc”. Vì cả đoạn văn không giải thích , chứng minh , hoặc không làm rõ sáng tỏ ý đó ? Vì sao luận điểm chính không phải là luận điểm : “ Nguyễn Trãi như một ông tiên trong toà ngọc” Vì tác giả đã bác bỏ ngay ý kiến đó để đưa ra luận điểm chính của mình : Nguyễn Trãi không phải là một ông tiên ? Muốn lựa chọn đúng luận điểm cần xác định rõ vấn đề cần nói đến trong đoạn văn là gì? GV: Nghĩa là giáo dục góp phần mở rộng tương lai cho loài người . ? Vậy những luận điểm nào không phù hợp với nội dung trên ? ? Hãy sắp xếp các luận điểm thành một hệ thống luận diểm chặt chẽ Hđ4, Củng cố: Gv khái quát nội dung giờ ôn tập . Hđ5, Hướng dẫn học bài : Nắm chắc nội dung ôn tập , làm bài tập 1,2,3 SBTngữ văn I Luận điểm là gì? - Luận điểm không là vấn đề đưa ra giải quyết trong bài văn nghị luận không đúng . Vì vấn đề là câu hỏi được đặt ra trong bài văn nghị luận để tìm cách giải quyết – Luận điểm là câu trả lời cho câu hỏi để giải quyết vấn đề . - không đúng vì một bộ phận của vấn đề cúng không phải là luận điểm . - Đúng vì: Luận điểm là bộ xương , là linh hồn của văn bản nghị luận . Nếu không có hệ thống luận đỉểm thì bài văn nghị luận sẽ bị vỡ vụn , thậm chí không còn là bài văn nghị luận nữa . II Mối quan hệ giữa luận điểm với các vấn đề nghị luận - Luận diểm cần phải chính xác , rõ ràng , phù hợp với yêu cầu giải quyết vấn đề và đủ để làm sáng tỏ vấn đề cần được đặth ra . - Luận điểm trong bài nghị luận có luận điểm chính và luận điểm phụ III Mối quan hệ giữa các luận điểm trong bài văn nghị luận - Các luận điểm trong bài văn nghị luận cần phải có sự liên kết chặt chẽ với nhau , phải được sắp xếp theo một trình tự hợp lí GHI Nhớ:SGK IV Luyện tập (17’) Bài tập 1/75 Tìm luận điểm trong đoạn văn - Luận điểm chính là : Nguyễn Trãi khí phách tinh hoa của dân tộc Việt nam và của thời đại lúc bấy giờ. Bài tập 2/75 a, Lựa chọn luận điểm đúng - Vấn đề là: Giáo dục là chìa khoá của tương lai - Luận điểm không phù hợp : Nước ta là một nước có văn hiến , có truyền thống giáo dục lâu đời ( Còn lại các luận diểm khác có liên quan đến vấn đề trên ) b,Giáo dục với sự nghiệp giải phóng….tiến bộ - Giáo dục góp phần điều chỉnh ….tăng trưởng kinh tế - Giáo dục góp phần đào tạo ….ngày mai . - Bởi vậy : là chìa khoá của ….con người Tiết 100 Ngày soạn: Ngày dạy: Viết đoạn văn trình bày luận điểm A. Mục tiêu 1- Giúp học sinh nhận thức được ý nghĩa quan trọng của việc trình bày luận điểm trong bài văn nghị luận . Từ chỗ nhận diện , phân tích được cấu trúc của đoạn văn , biết cách viết đoạn văn , trình bày luận điểm theo 2 cách diễn dịch và quy nạp . - Tích hợp với bài bàn luận về phép học , cách trình bày đoạn văn . 2- Rèn kĩ năng xây dựng đoạn văn theo dúng yêu cầu . 3- Giáo dục ý thức dựng đoạn khi viết văn . B. Chuẩn bị : 1,Thầy : hướng dẫn ôn tập viết đoạn văn , bảng phụ ghi đoạn văn 2, Trò: ôn tập theo sự hướng dẫn của thầy C. Tổ chức các hoạt động dạy học Hđ1 ,ổn định lớp Hđ2, kiểm tra bài cũ ? Luận điểm là gì ? Luận điểm và vấn đề nghị luận có mối quan hệ với nhau như thế nào trong bài văn nghị luận ? Hđ3, Bài mới Gv giới thiệu bài . ? Đọc ví dụ a SGK /79 ? Đoạn văn trích ở văn bản nào? của ai? ? Nêu nội dung chính của đoạn văn ? Câu chủ dề của đoạn văn ? ? Vị trí của câu chủ đề trong đoạn ? Các câu khác có tác dụng gì? ? Văn bản “ Chiếu dời đô” thuộc kiểu văn gì? GV: Như vậy đoạn văn nghị luận trình bày theo cách nào ? Vì sao? ? đọc ví dụ b, /79? ? đoạn văn có ở trong văn bản nào , của ai ? Thuộc kiểu văn bản gì? ? Chỉ ra câu chủ đề của đoạn văn ? Vì sao đây là câu chủ đề ? ? Câu chủ đề đứng ở vị trí nào trong đoạn ?đây là đoạn văn trìng bày nội dung theo cách nào ? Vì sao? ? Như vậy em thấy câu chủ đề có ý nghĩa gì đối với nội dung của luận điểm trong đoạn văn nghị luận ? ? Đoạn văn trình bày theo luận điểm có thể trình bày theo cách nào? Ví dụ 2: 80 ? Đọc đoạn văn ? Tìm câu chủ đè trong đoạn văn ? Vị trí của câu đó?? Đoạn văn trình bày nội dung theo cách nào? Vì sao? (Qui nạp) ? Đoạn văn có cách lập luận như thế nào? Nếu ta thay đổi đưa “ Nghị Quế giở giọng chó má lên trước cảnh : Vợ chồng địa chủ quí gia súc thì tất sẽ làm cho luận điểm mờ nhạt , lỏng lẻo hơn .( Nghị Quế giở giọng chó má - Luận cứ , , vợ chồng địa chủ quí gia súc là một luận cứ ) Như vậy khi trình bày luận điểm cần có yêu cầu gì về các luận cứ ? ? Những cụm từ “ chuyện con chó” , “ giọng chó má” , “ thằng nhà giàu rước chó vào nhà”, “chất chó đểu của giai cấp nó”. Được sắp xếp cạnh nhau có ý nghĩa gìvới việc trìng bày luận điểm ? Hs đọc châm rõ ghi nhớ sgk. ? Đọc và nêu yêu cầu bài tập ? Câu chủ đề của đoạn văn có nội dung gì? Viết câu chủ đề ? ? Câu chủ đề này đứng ở vị trí nào trong đoạn văn? Các câu khác trong đoạn văn có nhiệm vụ gì? Nêu rõ luận cứ làm sáng rõ luận điểm ở câu chủ đề ? * Học sinh viết đoạn ? Trình bày đoạn văn của em ? Nhận xét đoạn văn của bạn ? ? ta có thể chuyển đoạn văn trình bày theo cách qui nạp được không ? Chuyển như thế nào? - Chuyển vị trí câu chủ đề xuống cuối đoạn ? Đọc đoạn văn trình bày theo cách qui nạp ? ? Nhận xét đoạn văn của bạn ? Hđ4, Củng cố: Gv khái quát nội dung bài học . Hđ5 ,hướng dẫn về nhà : - Nắm chắc cách trình bày đoạn văn trong văn nghị luận - Vận dụng viết được doạn văn trình bày theo hai cách thông thường : Diễn dịch và qui nạp I Trình bày luận điểm thành một đoạn văn nghị luận 1.Ví dụ : - Câu chủ đề : “Thật là chốn hội tụ của bốn phương ……muôn đời” - Đứng ở cuối đoạn – Các câu khác đứng trước làm sáng rõ thuận lợi của thành Đại La . - Văn nghị luận - Trình bày theo cách quy nạp . Vì có câu chủ đề đứng cuối đoạn còn các câu đứng trước đó nêu rõ nguyên do cho các câu trước đó - Câu chủ đề: “ Đồng bào ta ngày nay cũng rất xứng đáng với tổ…..trước” Vì câu nêu tương đối đầy đủ nội dung chính của cả đoạn . - Câu chủ đề đứng ở đầu đoạn - Đoạn trình bày nội dung theo cách diễn dịch . Vì có câu chủ đề đứng đầu đoạn , còn các câu sau làm sáng tỏ cho câu chủ đề. - Câu chủ đề thể hiện rõ ràng, chính xác nội dung của luận điểm . Có thể trình bày luận điểm trong đoạn văn nghị luận bằng cách quy nạp hoặc diễn dịch . – Câu chủ đề : “ Bản chất chó đểu của vợ chồng Nghị Quế ….mua chó” - Đứng cuối đoạn . - Lập luận tương phản : Chó – người , đặt cảnh xem chó quí , chó sung sướng , bù khú về chó bên cạnh giọng chó má với người bán chó . - Cần tìm đủ các luận cứ , tổ chức lập luận theo mộ trình tự hợp lí để làm nổi bật luận điểm . - Làm cho đoạn văn xoáy vào luận điểm vào vấn đề làm nổi bật rõ bản chất chó đểu của vợ chồng địa chủ hiện ra với cái nhìn khách quan của nhà phê bình . 2, Kết luận : Ghi nhớ SGK/81 II Luyên tập Bài tập : Viết đoạn văn trình bày luận điểm : Học tập là nhiệm vụ hàng đầu của học sinh – Trình bày theo cách diễn dịch ………………………… …………………………. …………………………