Giáo án Ngữ văn 8 Tuần 29 Tiết 111 Hội thoại ( tiếp theo)

Trường THCS Nam Thái A Ngày soạn 02 /03 /2013 Tuần 29 Tiết 111 : HỘI THOẠI (TT) I. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức - Khái niệm lượt lời. - Việc lựa chọn lượt lời góp phần thể hiện thái độ và phép lịch sự trong giao tiếp. 2. Kỹ năng: - Xác định được các lượt lời trong các cuộc thoại. - Sử dụng đúng lượt lời trong giao tiếp. 3.Thái độ: -Tích cực chủ động nghiêm túc học tập. II. Chuẩn bị : - Giáo viên: SGK, bài giảng, bảng phụ - Học sinh: SGK, vở bài soạn. III Tiến trình tổ chức các hoạt động 1. Ổn định lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới : Hoạt động GV Hoạt động HS Nội dung Hoạt động 1 *Giáo viên gọi hs đọc vd trong SGK sau đó treo bảng phụ -HS tìm hiểu đoạn văn trích I. SGK tr 92- 93 trả lời câu hỏi. -GV : Trong cuộc hội thoại đó mỗi nhân vật nói bao nhiêu lượt? -HS: trả lời. -GV: Nhận xét, bổ sung, chốt ý. -GV : Bao nhiêu lần lẽ Hồng được nói, nhưng Hồng không nói? Sự im lặng thể hiện tác động gì của Hồng? -GV: Nhận xét, bổ sung, chốt ý. -GV: Vì sao Hồng không ngắt lời người cô khi bà nói những điều Hồng không muốn nghe? . -GV: Nhận xét, bổ sung, chốt ý. -GV: Vậy em hiểu thế nào là lượt lời trong hội thoại? Trong khi hội thoại em cần chú ý điều gì? -HS: kết luận,liên hệ thực tế. Hoạt động2 -GV hướng dẫn HS luyện tập -Gv chia lớp thành 3 nhóm yêu cầu hs thảo luận nhóm . +Nhóm 1: Bài tập 1 +Nhóm 2: Bài tập 2 +Nhóm 3: Bài tập 3 -Hs thảo luận.Đại diện các nhóm lên trình bày trước lớp.Các nhóm khác nhận xét,bổ sung chéo nhau. -Gv: đánh giá, bổ sung,lưu ý,thống nhất - học sinh đọc - học sinh trả lời HS đọc đoạn trích trả lời câu hỏi. + Hồng ! Mày… không? + Sao lại… trước đâu? + Mày dại… tiền tàu… + Vậy mày hỏi cô Thông… + Mấy lại… cậu mày… b-Các lượt lời của Hồng + Không! Cháu không muốn vào… + Sao cô biết… có con? -Bé Hồng im lặng 3 lần thể hiện thái độ bất bình của Hồng trước những lời lẽ thiếu thiện chí của bà cô. - Bé Hồng không ngắt lời cô vì để giữ thái độ lễ phép của người dưới đối với người trên. hs đọc ghi nhớ - Số lượt lời tham gia hội thoại của chị Dậu và cai lệ là nhiều nhất - Số lượt lời của người nhà Lý trưởng ít hơn - Anh Dậu nói ít nhất -Kẻ ngắt lời người khác trong hội thoại:Cai lệ *Xét về cách thể hiện vai xã hội : + Chị Dậu : từ chỗ nhún nhường (xưng cháu gọi Cai Lệ là ông, van vỉ thiết tha), đã vùng lên kháng cự (xưng tao, gọi cai lệ là mày, đe doạ và thực hiện lời đe doạ) + Anh Dậu : Là người cam chịu + Cai lệ : Tàn bạo, hống hách, mất nhân tính + Người nhà Lý trưởng : Theo đóm ăn tàn Ban đầu, cái Tí còn hồn nhiên nói nhiều, còn chị Dậu chỉ im lặng. Về cái Tí nói ít hẳn đi, chị Dậu lại nói nhiều hơn. b- Rất phù hợp với tâm lý nhân vật vì : Lúc đầu, cái Tí chưa biết mình bị bán, còn chị Dậu thấy con như vậy càng đau lòng bấy nhiêu, nên chỉ im lặng. Về sau khi đã biết mình bị bán, Tí đau đớn tuyệt vọng nên nói ít hẳn đi, còn chị Dậu lại phải nói nhiều để thuyết phục hai đứa con của mình. -Việc tác giả tô đậm sự hồn nhiên và hiếu thảo của cái Tí ở phần đầu cuộc hội thoại càng làm tăng kịch tính của chuyện vì : + Chị Dậu càng đau đớn hơn khi phải gạt nước mắt bán một đứa con gái ngoan hiền, đảm đang, hiếu thảo như cái Tí. + Đối với Tí việc đến nhà ông bà Nghị sẽ trở thành tai hoạ khủng khiếp vì nó phải lìa xa bố mẹ. Bài tập 3 : Trong đoạn trích có hai lần nhân vật “tôi” im lặng - Lần 1 : Im lặng vì ngỡ ngàng, hãnh diện, xấu hổ. - Lần 2 : Im lặng vì xúc động trước tâm hồn và lòng nhân hậu của cô em gái. I. Lượt lời trong hội thoại 1.Ví dụ: a- Các lượt lời của bà cô : + Hồng ! Mày… không? + Sao lại… trước đâu? + Mày dại… tiền tàu… + Vậy mày hỏi cô Thông… + Mấy lại… cậu mày… b-Các lượt lời của Hồng + Không! Cháu không muốn vào… + Sao cô biết… có con? -Bé Hồng im lặng 3 lần thể hiện thái độ bất bình của Hồng trước những lời lẽ thiếu thiện chí của bà cô. - Bé Hồng không ngắt lời cô vì để giữ thái độ lễ phép của người dưới đối với người trên. 2- Ghi nhớ : -Trong hội thoại ai cũng được nói.Mỗi lần có một người tham gia hội thoại nói được gọi là một lượt lời -Nói đúng lượt lời,không ngắt lời người khác là thể hiện sự lắng nghe,thấu hiểu,tôn trọng người cùng tham gia hội thoại -Có những trường hợp,người nói bỏ lượt lời(im lặng)như một cách biểu lộ thái độ II.Luyện tập 1.Bài tập 1*Xét về sự tham gia hội thoại - Số lượt lời tham gia hội thoại của chị Dậu và cai lệ là nhiều nhất - Số lượt lời của người nhà Lý trưởng ít hơn - Anh Dậu nói ít nhất -Kẻ ngắt lời người khác trong hội thoại:Cai lệ *Xét về cách thể hiện vai xã hội : + Chị Dậu : từ chỗ nhún nhường (xưng cháu gọi Cai Lệ là ông, van vỉ thiết tha), đã vùng lên kháng cự (xưng tao, gọi cai lệ là mày, đe doạ và thực hiện lời đe doạ) + Anh Dậu : Là người cam chịu + Cai lệ : Tàn bạo, hống hách, mất nhân tính + Người nhà Lý trưởng : Theo đóm ăn tàn Bài tập 2 : a-Ban đầu, cái Tí còn hồn nhiên nói nhiều, còn chị Dậu chỉ im lặng. Về cái Tí nói ít hẳn đi, chị Dậu lại nói nhiều hơn. b- Rất phù hợp với tâm lý nhân vật vì : Lúc đầu, cái Tí chưa biết mình bị bán, còn chị Dậu thấy con như vậy càng đau lòng bấy nhiêu, nên chỉ im lặng. Về sau khi đã biết mình bị bán, Tí đau đớn tuyệt vọng nên nói ít hẳn đi, còn chị Dậu lại phải nói nhiều để thuyết phục hai đứa con của mình. c-Việc tác giả tô đậm sự hồn nhiên và hiếu thảo của cái Tí ở phần đầu cuộc hội thoại càng làm tăng kịch tính của chuyện vì : + Chị Dậu càng đau đớn hơn khi phải gạt nước mắt bán một đứa con gái ngoan hiền, đảm đang, hiếu thảo như cái Tí. + Đối với Tí việc đến nhà ông bà Nghị sẽ trở thành tai hoạ khủng khiếp vì nó phải lìa xa bố mẹ. Bài tập 3 : Trong đoạn trích có hai lần nhân vật “tôi” im lặng - Lần 1 : Im lặng vì ngỡ ngàng, hãnh diện, xấu hổ. - Lần 2 : Im lặng vì xúc động trước tâm hồn và lòng nhân hậu của cô em gái. 3. Củng cố: Em hiểu thế nào là lượt lời trong hội thoại? Trong khi hội thoại em cần chú ý điều gì? 4. Hướng dẫn tự học - Phân tích một cuộc thoại mà bản thân đã tham gia - Xác định vai của bản thân và người tham gia hội thoại - Về học bài : Ghi nhớ lấy vd . - Soạn bài : Luyện tập đưa yếu tố biểu cảm vào văn nghị luận * Rút kinh nghiệm ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………