Giáo án Ngữ văn 8 Tuần 30 Tiết 114 Lựa chọn trật tự từ trong câu

Trường THCS Nam Thái A Ngày soạn 05 /03 /2013 Tuần 30 Tiết 114 : LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU I. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: HS biết cách sắp xếp trật tự từ trong câu. Tác dụng diễn đạt của những trật tự từ khác nhau. 2. Kỹ năng: Phân tích hiệu quả diễn đạt của việc lựa chọn trật tự từ trong một số văn bản văn học. Phát hiện và sửa được một số lỗi trong sắp xếp trật tự từ. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh kĩ năng sống: Ra quyết định lựa chọn trật tự tư 2trong câu phù hợp với mục đích giao tiếp. II. Chuẩn bị : - Giáo viên: SGK, bài giảng, bảng phụ - Học sinh: SGK, vở bài soạn. III Tiến trình tổ chức các hoạt động 1. Ổn định lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới : Hoạt động GV Hoạt động HS Nội dung Hoạt động 1 *Giáo viên gọi hs đọc vd trong SGK sau đó treo bảng phụ * Có thể thay đổi trật tự từ trong câu in đậm theo những cách nào mà không làm thay đổi nghĩa cơ bản của câu? * Sau khi biến đổi như vậy, em có nhận xét gì? * Vì sao tác giả lại chọn trật tự từ như trong đoạn trích? -HS: kết luận,liên hệ thực tế. *Gọi HS đọc đoạn trích * Nêu tác dụng của việc sắp xếp trật tự từ (in đậm) trong các câu? *Gọi HS đọc đoạn trích , sgk/112. * So sánh cách sắp xếp trật tự từ (in đậm) của nhà văn Thép Mới với những cách sắp xếp khác? * Từ các ví dụ trên, hãy rút ra nhận xét về tác dụng của việc sắp xếp trật tự từ trong câu? Hoạt động2 -GV hướng dẫn HS luyện tập Giải thích lí do sắp xếp trật tự từ trong những bộ phận câu in đậm dưới đây (SGK tr 112) - GV gọi HS đọc đoạn văn a) phần luyện tập giải thích lí do (dựa vào câu in đậm) - GV gọi HS đọc bài tập b) chú ý từ in đậm giải thích. - GV gọi HS đọc bài tập c) chú ý từ in đậm – giải thích. -Gv chia lớp thành 3 nhóm yêu cầu hs thảo luận nhóm . -Gv: đánh giá, bổ sung, - học sinh đọc - học sinh trả lời HS đọc đoạn trích trả lời câu hỏi. - Cách viết của tác giả có thể nhằm mục đích sau: nhấn mạnh vị thế xã hội, thái độ hung hãn của cai lệ, tạo liên kết câu, tạo nhịp điệu cho câu văn... + Từ roi tạo liên kết với câu trước. + Từ thét tạo liên kết với câu sau. + Cụm từ gõ đầu roi xuống đất nhấn mạnh vị thế xã hội và thái độ hung hãn của cai lệ. => Trật tự từ là cách sắp xếp từ ngữ trong một câu. Cách viết của nhà văn Thép Mới cớ hiệu quả diễn đạt cao hơn vì nó có nhịp điệu hơn (đảm bảo được sự hài hòa về ngữ âm). à Thể hiện thứ tự trước sau của hoạt động. à Thể hiện thứ tự trước sau của hoạt động. à Thể hiện thứ bậc cao thấp của các nhân vật và thứ tự xuất hiện của các nhân vật. à Thể hiện thứ tự tương ứng với trật tự của cụm từ đứng trước: cai lệ mang roi song, người nhà lí trưởng mang tay thước và dây thừng. => Cách sắp xếp trật tự từ có tác dụng: - Thể hiện thứ tự của sự việc, hành động… - Thể hiện vị thế xã hội của các nhân vật - Nhấn mạnh tính chất, đặc điểm của sự việc, hành động. - Tạo liên kết câu. - Tạo nhịp điệu cho câu. * Từ các ví dụ trên, hãy rút ra nhận xét về tác dụng của việc sắp xếp trật tự từ trong câu? - Tác dụng: + Thể hiện thứ tự nhất định của sự vật, hiện tượng, hoạt động, đặc điểm,… + Nhấn mạnh hình ảnh, đặc điểm của sự vật, hiện tượng; + Liên kết câu với những câu khác trong văn bản. + Đảm bảo sự hài hòa về ngữ âm của lời nói. - Kể tên các vị anh hùng dân tộc theo thứ tự xuất hiện của vị ấy. - “Đẹp vô cùng” đảo lên phía trước để nhấn mạnh vẻ đẹp của Tổ quốc mới được giải phóng “hò ô” đưa lên phía trước để bắt vần lưng với “Sông lô” gợi ra 1 không gian mênh mông sông nước, đồng thời bắt vần chân “ngạt – hát” để tạo sự hài hòa về ngữ âm cho khổ thơ. -. Lập từ và cụm từ “mật thám” đội con gái để tạo liên kết với câu đứng trước. I.Nhận xét chung . 1. Cai lệ gõ đầu roi xuống đất, thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ. 2. Cai lệ thét bằng giọng khàn khàn của một người hút nhiều xái cũ, gõ đầu roi xuống đất. …. (có 6 cách sắp xếp) - Với một câu cho trước, nếu thay đổi trật tự các từ có trong câu, chúng ta có thể có 6 cách diễn đạt khác nhau mà không làm thay đổi nghĩa cơ bản của nó. - Cách viết của tác giả có thể nhằm mục đích sau: nhấn mạnh vị thế xã hội, thái độ hung hãn của cai lệ, tạo liên kết câu, tạo nhịp điệu cho câu văn... + Từ roi tạo liên kết với câu trước. + Từ thét tạo liên kết với câu sau. + Cụm từ gõ đầu roi xuống đất nhấn mạnh vị thế xã hội và thái độ hung hãn của cai lệ. => Trật tự từ là cách sắp xếp từ ngữ trong một câu. II. Một số tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ Vd :1 - giật phắt cái thừng trong tay anh và chạy sầm sập đến chỗ anh Dậu à Thể hiện thứ tự trước sau của hoạt động. - xám mặt, vội vàng đặt con xuống đất, chạy đến đỡ lấy tay hắn à Thể hiện thứ tự trước sau của hoạt động. - cai lệ và người nhà lí trưởng à Thể hiện thứ bậc cao thấp của các nhân vật và thứ tự xuất hiện của các nhân vật. - roi song, tay thước và dây thừng à Thể hiện thứ tự tương ứng với trật tự của cụm từ đứng trước: cai lệ mang roi song, người nhà lí trưởng mang tay thước và dây thừng. Vd :2 -Cách viết của nhà văn Thép Mới cớ hiệu quả diễn đạt cao hơn vì nó có nhịp điệu hơn (đảm bảo được sự hài hòa về ngữ âm). => Cách sắp xếp trật tự từ có tác dụng: - Thể hiện thứ tự của sự việc, hành động… - Thể hiện vị thế xã hội của các nhân vật - Nhấn mạnh tính chất, đặc điểm của sự việc, hành động. - Tạo liên kết câu. - Tạo nhịp điệu cho câu. * Từ các ví dụ trên, hãy rút ra nhận xét về tác dụng của việc sắp xếp trật tự từ trong câu? - Tác dụng: + Thể hiện thứ tự nhất định của sự vật, hiện tượng, hoạt động, đặc điểm,… + Nhấn mạnh hình ảnh, đặc điểm của sự vật, hiện tượng; + Liên kết câu với những câu khác trong văn bản. + Đảm bảo sự hài hòa về ngữ âm của lời nói. Ghi nhớ (SGK/112) III. Luyện tập: * Giải thích lý do sắp xếp trật tự từ: 1.BT 1: a. Kể tên các vị anh hùng dân tộc theo thứ tự xuất hiện của vị ấy. b. “Đẹp vô cùng” đảo lên phía trước để nhấn mạnh vẻ đẹp của Tổ quốc mới được giải phóng “hò ô” đưa lên phía trước để bắt vần lưng với “Sông lô” gợi ra 1 không gian mênh mông sông nước, đồng thời bắt vần chân “ngạt – hát” để tạo sự hài hòa về ngữ âm cho khổ thơ. c. Lập từ và cụm từ “mật thám” đội con gái để tạo liên kết với câu đứng trước. 3. Củng cố: Em hiểu thế nào là lượt lời trong hội thoại? Trong khi hội thoại em cần chú ý điều gì? 4. Hướng dẫn tự học - Phân tích một cuộc thoại mà bản thân đã tham gia - Xác định vai của bản thân và người tham gia hội thoại - Về học bài : Ghi nhớ lấy vd . - Soạn bài : Luyện tập đưa yếu tố biểu cảm vào văn nghị luận * Rút kinh nghiệm ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………