Giáo án Ngữ văn 9 - Bài 2, tiết 6 Văn bản: Đấu tranh cho một thế giới hòa bình

Ngày soạn: 23/8 Ngày giảng: 26/8 Bài 2 tiết 6 Văn bản: ĐẤU TRANH CHO MỘT THẾ GIỚI HÒA BÌNH - G. G. Mác két - I. Mục tiêu cần đạt - Nhận thức được mối nguy hại khủng khiếp của việc chạy đua vũ trang, chiến tranh hạt nhân. - Có nhận thức, hành động đúng để góp phần bảo vệ hòa bình. - Tôn trọng hòa bình, biết đấu tranh để bảo vệ hòa bình cho toàn nhân loại. * Chuẩn kiến thức, kỹ năng 1. Dành cho học sinh khá, giỏi a. Kiến thức - Phân tích về tình hình thế giới những năm 1980 liên quan đến văn bản. - Phân tích hệ thống luận điểm, luận cứ, cách lập luận trong văn bản. b. Kĩ năng: - Đọc- hiểu văn bản nhật dụng bàn luận về một vấn đề liên quan đến nhiệm vụ đấu tranh về hòa bình cho nhân loại. 2. Dành cho học sinh trung bình a. Kiến thức - Hiểu về tình hình thế giới những năm 1980 liên quan đến văn bản. - Hiểu hệ thống luận điểm, luận cứ, cách lập luận trong văn bản. b. Kĩ năng: - Đọc- hiểu văn bản nhật dụng bàn luận về một vấn đề liên quan đến nhiệm vụ đấu tranh về hòa bình cho nhân loại. 3. Dành cho học sinh yếu a. Kiến thức - Biết về tình hình thế giới những năm 1980 liên quan đến văn bản. - Biếthệ thống luận điểm, luận cứ, cách lập luận trong văn bản. b. Kĩ năng: - Đọc, nhớ văn bản nhật dụng bàn luận về một vấn đề liên quan đến nhiệm vụ đấu tranh về hòa bình cho nhân loại. II. Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài 1. Tự nhận thức: Nhận thức được chỉ có hào bình mới tạo cho nhân loại cuộc sống tốt đẹp 2. Làm chủ bản thân: biết suy nghĩ, phê phán, sáng tạo, đánh giá, bình luận về hiện trạng nguy cơ chiến tranh hạt nhân hiện nay. 3. Giao tiếp: Trình bày ý tưởng của cá nhân về những việc làm cụ thể chống chiến tranh hạt nhân vì một thế giới hòa bình. III. Các phương pháp, kĩ thuật dạy học 1.Thảo luận lớp: Chia sẻ nhận thức của bản thân với các bạn về hiện trạng, cơ hội, nhiệm vụ đặt ra đối với mọi người trong việc bảo vệ hòa bình cho nhân loại. 2. Minh họa bằng tranh ảnh về hiểm họa và nguy cơ của chiến tranh hạt nhân IV. Chuẩn bị 1. GV: tư liệu, tranh ảnh, một số mẩu chuyện chiến tranh hạt nhân và bảo vệ hòa bình. 2. HS: tìm những tư liệu nói về chiến tranh hạt nhân và những việc làm bảo vệ hòa bình. V. Tiến trình dạy học: 1. Ổn định lớp (1’) 2. Kiểm tra bài cũ (7’) Hãy kể một câu chuyện nói về lối sống giản dị của Hồ Chí Minh? 3. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học Hoạt động của thầy và trò TG Nội dung Hoạt động 1. Khởi động Trong lịch sử thế giới đã xảy ra nhiều cuộc chiến tranh đẫm máu giữa các quốc gia, các dân tộc. Đặc biệt trong thế kỉ XX, thế giới diễn ra 2 cuộc chiến tranh tàn khốc nhất của nhân loại đã cướp đi hàng chục triệu sinh mạng con người, phá huỷ bao nhiêu công trình kiến trúc, thiệt hại hàng chục tỉ Đô la Mĩ. Trước nguy cơ đó, cả thế giới đã có nhiều cố gắng nhằm giảm mối đe doạ hạt nhân, như hiệp ước cắt giảm vũ khí tiến công chiến lược giữa Liên Xô và Mĩ. Văn bản này là đoạn trích bản tham luận của nhà văn Mác-két phát biểu trong hội nghị sáu nước họp tại Mê-hi-cô kêu gọi chấm dứt chạy đua vũ trang. 3’ Hoạt động 2. Hướng dẫn đọc và thảo luận chú thích Mục tiêu: HS đọc, tìm hiểu vài nét về tác giả, tác phẩm - HD cách đọc: giọng rõ ràng dứt khoát, chú ý đọc đúng các từ phiên âm tiếng nước ngoài và các từ viết tắt HS đọc: 4 hs HS nhận xét, GV nhận xét Nêu những hiểu biết của em về tác giả G. G. Mác két? (Máy chiếu) - G. G. Mác két. Là nhà văn Cô- lôm- bi- a. - Chuyên viết tiểu thuyết, truyện ngắn hiện thực huyền ảo. Văn bản “Đấu tranh cho một thế gới hòa bình” ra đời trong hoàn cảnh nào? Được viết khi tác giả tham dự cuộc họp lần II về vấn đề vũ trang và vũ khí hạt nhân (tháng8/ 1986). 10’ I. Đọc, thảo luận chú thích 1. Đọc 2. Thảo luận chú thích (sgk) Hoạt động 2. Hướng dẫn tìm hiểu thể loại, bố cục Mục tiêu: HS tìm hiểu mạch lạc của văn bản Văn bản trên thuộc kiểu văn bản nào và được viết theo phương thức biểu đạt gì? X¸c ®Þnh luËn ®iÓm chÝnh cña c¶ ®o¹n trÝch? - Luận điểm: Chiến tranh hạt nhân là một hiểm hoạ khủng khiếp đe doạ toàn thể loài người và mọi sự sống trên trái đất. Đấu tranh để loại bỏ nguy cơ chiến tranh là nhiệm vụ cấp bách của toàn thể nhân loại. - Luận điểm trên được triển khai trong 1 hệ thống luận cứ ntn? Các luận cứ đó được thể hiện qua các đoạn nào của văn bản? + Nguy cơ của chiến tranh hạt nhân. + Cuộc chạy đua vũ trang ảnh hưởng đến xã hội, y tế, giáo dục… + Chiến tranh hạt nhân đi ngược lý trí loài người và tự nhiên. + Nhiệm vụ đấu tranh cho một thế giới hòa bình. Cho biÕt v¨n b¶n trªn cã thÓ chia lµm mÊy phÇn. H·y x¸c ®Þnh giíi h¹n vµ néi dung cña tõng phÇn? (Máy chiếu) 6’ II. Thể loại, bố cục 1. Thể loại - Kiểu văn bản nhật dụng và phương thức biểu đạt chính là nghị luận 2. Bè côc: 3 phÇn. 1 - Tõ ®Çu … “sèng tèt ®Ñp h¬n "Nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n ®ang ®e do¹ tr¸i ®Êt 2 - TiÕp … xuÊt ph¸t cña nã.”: Chøng lÝ cho sù nguy hiÓm vµ phi lÝ cña chiÕn tranh h¹t nh©n 3 - Cßn l¹i: NhiÖm vô cña chóng ta vµ ®Ò nghÞ khiªm tèn cña t¸c gi¶ Hoạt động 3. Hướng dẫn tìm hiểu văn bản Mục tiêu: - Nhận thức được mối nguy hại khủng khiếp của việc chạy đua vũ trang, chiến tranh hạt nhân. Đọc- hiểu văn bản nhật dụng bàn luận về một vấn đề liên quan đến nhiệm vụ đấu tranh về hòa bình cho nhân loại * HS ®äc phÇn 1. NhËn xÐt vÒ c¸ch më ®Çu cña t¸c gi¶? Tác dụng? GV: Vµ trong c©u tr¶ lêi cña m×nh t/g ®· chØ râ nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n ®e do¹ loµi ng­êi vµ toµn bé sù sèng trªn tr¸i ®Êt . §iÒu ®ã ®­îc t¸c gi¶ chØ ra cô thÓ b»ng c¸ch lËp luËn ntn? Th«ng qua nh÷ng lÝ lÏ vµ dÉn chøng nµo ? Nh÷ng lÝ lÏ nµy cã ý nghÜa g×? Chøng cí nµo lµm em ng¹c nhiªn nhÊt? Nh÷ng chøng cí t/g ®­a ra cã ý nghÜa ntn víi ng­êi ®äc, ng­êi nghe ? Theo em, c¸ch ®­a lÝ lÏ vµ chøng cí trong ®o¹n v¨n b¶n nµy cã g× ®Æc biÖt? Cïng víi lÝ lÏ vµ chøng cí, ®Ó lËp luËn, t/g cßn sö dông NT so s¸nh nh»m g©y Ên t­îng m¹nh. H·y chØ râ? Em hiÓu ntn vÒ" Thanh g­¬m §a-m«-clÐt "vµ "dÞch h¹ch"? C¸i chÕt vµ sù huû ho¹i cã thÓ x¶y ra bÊt cø lóc nµo. Nh­ vËy, em cã nhËn xÐt g× vÒ lÝ lÏ , chøng cí còng nh­ c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶? Nh÷ng ®iÒu ®ã khiÕn ®o¹n v¨n më ®Çu cã søc t¸c ®éng nh­ thÕ nµo ®Õn ng­êi ®äc, ng­êi nghe?) Qua c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng (®µi, b¸o), em cã thªm chøng cí nµo vÒ nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n vÉn ®e däa cuéc sèng tr¸i ®Êt. - Thö bom nguyªn tö, lß ph¶n øng h¹t nh©n, tªn löa ®¹n ®¹o trªn thÕ giíi, 16’ III. Tìm hiểu văn bản 1. HiÓm ho¹ chiÕn tranh h¹t nh©n ®e däa sù sèng trªn tr¸i ®Êt - Më ®Çu b»ng mét c©u hái ®Çy Ên t­îng,thu hót sù chó ý cña mäi ng­êi, råi tù tr¶ lêi c©u hái Êy * LÝ lÏ: - ChiÕn tranh h¹t nh©n lµ sù tµn ph¸ hñy diÖt - Ph¸t minh h¹t nh©n quyÕt ®Þnh sù sèng cßn cña thÕ giíi. - Lí lẽ S¾c bÐn * Chøng cí: - Ngµy 08/08/1986 h¬n 50.000 ®Çu ®¹n h¹t nh©n ®· ®­îc bè trÝ kh¾p hµnh tinh. - TÊt c¶ mäi ng­êi, mçi ng­êi ®ang ngåi trªn mét thïng 4 tÊn thuèc næ. - TÊt c¶ chç ®ã næ tung lªn sÏ lµm biÕn mÊt mäi dÊu vÕt cña sù sèng trªn tr¸i ®Êt. - Chứng cớ x¸c thùc, khoa häc - Tác giả đưa lí lẽ, dẫn chứng nhằm n©ng cao nhËn thøc cho mäi ng­êi vÒ nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n vµ sù huû diÖt khñng khiÕp cña chiÕn tranh h¹t nh©n . - So s¸nh: ChiÕn tranh h¹t nh©n víi ®iÓn tÝch Hi L¹p: Thanh g­¬m §a-m«-clÐt vµ dÞch h¹ch cã søc ¸m ¶nh m¹nh mÏ - LÆp tõ vµ lÆp cÊu tróc ng÷ ph¸p cã t¸c dông nhÊn m¹nh . - LÝ lÏ kÕt hîp víi chøng cí ®Òu dùa trªn sù tÝnh to¸n khoa häc, kÕt hîp víi sù béc lé trùc tiÕp th¸i ®é cña t¸c gi¶, cïng víi NT so s¸nh ®· t¸c ®éng vµo nhËn thøc cña ng­êi ®äc vÒ søc m¹nh ghª gím cña vò khÝ h¹t nh©n, kh¬i gîi sù ®ång t×nh víi t¸c gi¶, lµm cho tÊt c¶ nh÷ng ng­êi ®ang sèng vµ yªu quý sù sèng kh«ng thÓ thê ¬ vÒ tÝnh chÊt hÖ träng cña vÊn ®Ò ®ang ®­îc nãi tíi. 4. Củng cố (1’) GV khái quát nội dung bài học 5. Hướng dẫn học bài ở nhà (1’) Soạn phần tiếp theo của văn bản Ghi nhớ hiểm họa chiến tranh hạt nhân đe dọa trên trái đất. Ngày soạn: 25/8 Ngày giảng: 28/8 Bài 2 tiết 6 Văn bản: ĐẤU TRANH CHO MỘT THẾ GIỚI HÒA BÌNH - G. G. Mác két - I. Mục tiêu cần đạt - Nhận thức được mối nguy hại khủng khiếp của việc chạy đua vũ trang, chiến tranh hạt nhân. - Có nhận thức, hành động đúng để góp phần bảo vệ hòa bình. - Tôn trọng hòa bình, biết đấu tranh để bảo vệ hòa bình cho toàn nhân loại. * Chuẩn kiến thức, kỹ năng 1. Dành cho học sinh khá, giỏi a. Kiến thức - Phân tích về tình hình thế giới những năm 1980 liên quan đến văn bản. - Phân tích hệ thống luận điểm, luận cứ, cách lập luận trong văn bản. b. Kĩ năng: - Đọc- hiểu văn bản nhật dụng bàn luận về một vấn đề liên quan đến nhiệm vụ đấu tranh về hòa bình cho nhân loại. 2. Dành cho học sinh trung bình a. Kiến thức - Hiểu về tình hình thế giới những năm 1980 liên quan đến văn bản. - Hiểu hệ thống luận điểm, luận cứ, cách lập luận trong văn bản. b. Kĩ năng: - Đọc- hiểu văn bản nhật dụng bàn luận về một vấn đề liên quan đến nhiệm vụ đấu tranh về hòa bình cho nhân loại. 3. Dành cho học sinh yếu a. Kiến thức - Biết về tình hình thế giới những năm 1980 liên quan đến văn bản. - Biếthệ thống luận điểm, luận cứ, cách lập luận trong văn bản. b. Kĩ năng: - Đọc, nhớ văn bản nhật dụng bàn luận về một vấn đề liên quan đến nhiệm vụ đấu tranh về hòa bình cho nhân loại. II. Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài 1. Tự nhận thức: Nhận thức được chỉ có hào bình mới tạo cho nhân loại cuộc sống tốt đẹp 2. Làm chủ bản thân: biết suy nghĩ, phê phán, sáng tạo, đánh giá, bình luận về hiện trạng nguy cơ chiến tranh hạt nhân hiện nay. 3. Giao tiếp: Trình bày ý tưởng của cá nhân về những việc làm cụ thể chống chiến tranh hạt nhân vì một thế giới hòa bình. III. Các phương pháp, kĩ thuật dạy học 1.Thảo luận lớp: Chia sẻ nhận thức của bản thân với các bạn về hiện trạng, cơ hội, nhiệm vụ đặt ra đối với mọi người trong việc bảo vệ hòa bình cho nhân loại. 2. Minh họa bằng tranh ảnh về hiểm họa và nguy cơ của chiến tranh hạt nhân IV. Chuẩn bị 1. GV: tư liệu, tranh ảnh, một số mẩu chuyện chiến tranh hạt nhân và bảo vệ hòa bình. 2. HS: tìm những tư liệu nói về chiến tranh hạt nhân và những việc làm bảo vệ hòa bình. V. Tiến trình dạy học: 1. Ổn định lớp (1’) 2. Kiểm tra bài cũ (7’) Chiến tranh hạt nhân đe dọa sự sống của con người như thế nào? 3. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học Hoạt động của thầy và trò TG Nội dung Hoạt động 1. Khới động - Hơn 50.000 đầu đạn hạt nhân dược bố trí khắp hành tinh. - Có thể tiêu diệt hành tinh và phá hủy mặt trời. Là những chứng cứ xác thực giúp người đọc thấy được đây là một hiểm họa khủng khiếp đang (Máy chiếu) 2’ Hoạt động 2. Hướng dẫn tìm hiểu văn bản Mục tiêu: - Nhận thức được mối nguy hại khủng khiếp của việc chạy đua vũ trang, chiến tranh hạt nhân. Đọc- hiểu văn bản nhật dụng bàn luận về một vấn đề liên quan đến nhiệm vụ đấu tranh về hòa bình cho nhân loại *HS ®äc l¹i phÇn 2. H·y lËp b¶ng thèng kª ®Ó so s¸nh chi phÝ chuÈn bÞ cho chiÕn tranh vµ c¸c lÜnh vùc ®êi sèng x· héi . HS trao ®æi th¶o luËn nhãm 4. HS ®¹i diÖn nhãm tr×nh bÇy vµ nhËn xÐt lÉn nhau. GV: KÕt luËn (Máy chiếu) Qua b¶ng so s¸nh trªn em rót ra kÕt luËn g×? HS nhËn xÐt vÒ c¸ch ®­a dÉn chøng vµ so s¸nh cña t¸c gi¶ ? GV: KÕt luËn. HS ®äc : “ Kh«ng nh÷ng ®i ng­îc l¹i lÝ trÝ...xuÊt ph¸t cña nã ” vµ cho biÕt ý nghÜa cña c©u v¨n trªn ? NghÖ thuËt lËp luËn tiªu biÓu cña ®o¹n v¨n lµ g×? Néi dung chÝnh cña phÇn 3 nµy lµ g×? T¸c gi¶ cã th¸i ®é nh­ thÕ nµo vÒ chiÕn tranh h¹t nh©n ? T¸c gi¶ cã s¸ng kiÕn g× ®Ó ng¨n chÆn, chèng chiÕn tranh h¹t nh©n? Theo em s¸ng kiÕn ®ã cã thÓ thùc hiÖn ®­îc kh«ng ? V× sao ?T¹i sao t¸c gi¶ l¹i ®­a ra ý t­ëng nh­ vËy? (Máy chiếu) Ho¹t ®éng 5. H­íng dÉn tæng kÕt Môc tiªu: Gióp hs n¾m ch¾c kiÕn thøc vÒ gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n Em h·y tæng kÕt l¹i nghÖ thuËt lËp luËn ®­îc t¸c gi¶ sö dông? §¸nh gi¸ th¸i ®é cña t¸c gi¶ khi bµn vÒ vÊn ®Ì chiÕn tranh h¹t nh©n? - GV cho HS ®äc Ghi nhí SGK 20’ 5’ III. Tìm hiểu văn bản 2. Ch¹y ®ua vò trang, chuÈn bÞ chiÕn tranh h¹t nh©n vµ hËu qu¶ cña nã. - Chi phÝ cho chiÕn tranh. + 100 m¸y bay nÐm bom chiÕn l­îc B1 B vµ 7000 tªn löa. + Kinh phÝ phßng bªnh 14 n¨m cho 1 tû ng­êi céng víi 14 triÖu trÎ em Ch©u Phi = 10 chiÕc s©n bay Ni mÝt MÜ s¶n xuÊt 1986-2000. + 1985 575 triÖu ng­êi suy dinh d­ìng = kinh phÝ s¶n xuÊt149 tªn löa MX. + TiÒn n«ng cô s¶n xuÊt cho c¸c n­íc nghÌo = 27 tªn löa. + Xo¸ n¹n mï ch÷ cho trÎ em toµn thÕ giíi. - DÉn chøng, so s¸nh toµn diÖn, cô thÓ thuéc nhiÒu lÜnh vùc trong ®êi sèng x· héi . - Ch¹y ®ua vò trang chuÈn bÞ chiÕn tranh lµ ®iªn rå, ph¶n nh©n ®¹o. - LÝ trÝ tù nhiªn lµ quy luËt cña tù nhiªn, lo gÝch tÊt yÕu cña cuéc sèng. - Sù ph¶n ®éng cña chiÕn tranh h¹t nh©n ®­a con ng­êi trë vÒ xuÊt ph¸t ®iÓm cña nã. - NT lËp luËn : LÝ lÏ x¸c ®¸ng + DÉn chøng tin cËy ®Çy thuyÕt phôc 3. Chèng l¹i chiÕn tranh h¹t nh©n lµ nhiÖm vô cña tÊt c¶ chóng ta - Kªu gäi mäi ng­êi ®oµn kÕt, xiÕt chÆt ®éi ngò ®Êu tranh v× mét TG hoµ b×nh, ph¶n ®èi, ng¨n chÆn ch¹y ®ua vò trang, tµng tÝch vò khÝ h¹t nh©n - Sím kiÕn lËp ng©n hµng trÝ nhí. Nguy c¬ chiÕn tranh vµ hËu qu¶ kh«n l­êng. IV. Ghi nhớ (sgk) Ho¹t ®éng 6: H­íng dÉn luyÖn tËp Môc tiªu: Hs n¾m ch¾c kiÕn thøc qua v¨n b¶n võa häc vµ tõ ®ã cã th¸i ®é døt kho¸t chèng nguy c¬ chiÕn tranh, b¶o vÖ hoµ b×nh thÕ giíi. HS viết bài tại lóp, hs trình bày, hs, gv nhận xét. 8’ V. Luyện tập ViÕt mét bøc th­ cho mét ng­êi b¹n ë ®Êt n­íc trªn thÕ giíi ®ang chiÕn ®Êu giµnh l¹i Hoµ B×nh mµ em biÕt ®Ó tá lßng th«ng c¶m víi b¹n? 4. Củng cố (1’) GV khái quát nội dung bài học 4. Hướng dẫn tự học (1’) - Học bài, tiếp tục đọc văn bản và trả lời các câu hỏi còn lại. - Tìm hiểu xem việc chạy đua vũ trang ảnh hưởng đến cuộc sống của con người như thế nào? - Chiến tranh hạt nhân có tác hại gì và nhiệm vụ của mỗi người đối với việc đấu tranh cho một thế giới hòa bình?