Giáo án Ngữ văn 9 - Tiết 102- 103: Chuẩn bị hành trang vào thế kỷ mới

Ngày 25/ 02/ 09Tiết 102- 103 CHUẨN BỊ HÀNH TRANG VÀO THẾ KỶ MỚI § Vũ KhoanA. Mục tiêu cần đạt:  Giúp học sinh nhận thức được những cái mạnh, cái yếu trong tính cách, lối sống và thói quen của người Việt Nam; yêu cầu phải gấp rút khắc phục cái yếu, hình thành những đức tính tốt đẹp để góp phần đưa đất nước đi vào công nghiệp hóa, hiện đại hóa.B. Chuẩn bị: Chân dung nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan. Vài nét cơ bản về tiểu sử của Vũ Khoan (bổ sung vào SGK).C. Thiết kế bài dạy- học: Hoạt động 1: Tổ chức kiểm tra bài cũ. Giải thích :“ Mỗi tác phẩm văn chương là một thông điệp của nhà văn gửi đến người đọc đương thời và hậu thế”. (Dựa vào Truyện Kiều và Lục Vân Tiên truyện để trả lời). Hoạt động 2: Dẫn nhập. GV: Con người Việt Nam truyền thống – Con người Việt Nam đương đại – Con người Việt Nam trong tương lai… Hoạt động 3: Hướng dẫn đọc hiểu. 1. Đọc – Giải thích từ khó – Kiểu văn bản – bố cục. + Đọc kết hợp giải thích từ khó. + Kiểu văn bản: Nghị luận về một vấn đề chính trị – xã hội. + Bố cục: HS nêu bố cục và đặt tên cho từng phần. Hoạt động 4: Đọc – Phân tích. HS xác định luận điểm trung tâm và các luận cứ. GV gợi dẫn bằng giản đồ sau đây:Luận điểm TTHành trang vào thế kỷ mới Sưk chuẩn bị bản thân con người Mục tiêu của đất nước Điểm mạnh –yếu của con người Việt Nam Nhiệm vụ của thế hệ trẻ. HS căn cứ vào giản đồ trên để thảo luận về phương pháp luận của tác giả. GV định hướng: Xuất phát từ luận điểm trung tâm “Hành trang vào thế kỷ mới”, tác giả đã đưa ra bốn luận cứ chặt chẽ và rất thuyết phục. Bốn luận cứ ấy chu tuần xung quanh luận điểm trung tâm, làm nổi bật điều tác giả muốn hướng đến. Bản thân bốn luận cứ ấy cũng có quan hệ mật thiết với nhau nhờ yếu tố lôgíc nội tại của vấn đề.  Sức thuyết phục của văn bản nhờ thế mà được nâng cao. Nó đi vào trí tuệ và tình cảm của mỗi con người Việt Nam trong thời khắc thiêng liêng: Giao thừa thế kỷ – giao thừa thiên niên kỷ mới. Hoạt động 5: Những mặt mạnh yếu của con người Việt Nam. HS nêu . GV ghi bảng theo định hướng: Mạnh: Yêu nước- Đoàn kết- Thông minh- Cần cù- Dũng cảm. Yếu: Tính đố kỵ- Lối sống thứ bậc – Kém năng động – Khôn vặt- bóc ngăn cắn dài – đủng đỉnh, chậm chạp (do lối sống của nền nông nghiệp lạc hậu, khép kín trong lũy tre làng). Ví dụ : Aên cỗ đi trước, lội nước đi sau. Một bồ cái lý không bằng một tý cái tình. Một người làm quan cả họ được nhờ. Bán anh em xa mua láng giềng gần. ´ Thảo luận: Theo em, để sánh vai với các cường quốc năm châu như mong muốn của Bác Hồ, thế hệ trẻ Việt Nam cần phải làm gì? Định hướng của GV: Phát huy thế mạnh; hạn chế, từ bỏ những thói quen xấu, hướng ra thế giới để hòa nhập trên cơ sở giữ vững bản sắc văn hóa của dân tộc. Hoạt động 6: Hướng dẫn kết thúc vấn đề. Mục đích của văn bản: Vào thế kỷ mới, thiên niên kỷ mới, người Việt Nam, thế hệ trẻ Việt Nam hãy cởi bỏ những thói quen xấu, phát huy thế mạnh được hun đúc từ truyền thống bốn nghìn năm, ra sức học tập, chiếm lĩnh những đỉnh cao của khoa học kỹ thuật để vững bước tiến vào thế kỷ 21. Trút bỏ quan điểm cũ kỹ: Ta là ta mà lại cứ mê ta / Bốn nghìn năm ta lại là ta…D. Hướng dẫn hoạt động tiếp nối: Đọc kỹ mục Ghi nhớ. Tìm những thành ngữ – tục ngữ nói lên cái mạnh hoặc cái yếu của con người Việt Nam§