Giáo án Ngữ văn 9 - Tiết 112: Con cò (đọc thêm) (Chế lan viên)

TIẾT 112 : CON CÒ (Đọc thêm) ( Chế Lan Viên ) Đọc hiểu văn bản ( 40' ) Hoạt động của Gv-Hs Nội dung bài giảng Đọc : Hs đọc đoạn 2 . Hình ảnh có gắn với cuộc đời ờ những chặn đường nào ? - Khi con còn trong nôi . - Khi con đi học - Khi con trưỡng thành làm thi sĩ Hỏi : Cuộc đời con người trải qua nhiều chặn đường . Chặn đường nào cũng gắn liền với hình ảnh con cò điều đó có ‎y nghĩa gì ? - Con cò là biểu tượng của lòng mẹ - Lòng mẹ luôn theo con đến suốt cuộc đời Hỏi : Em có cảm nhận như thế nào về tấm lòng người mẹ qua khổ thơ ? + Khi con còn ấu thơ mẹ vừa là ngừơi dìu dắt , nâng đở, vừa là bạn + Khi con lớn lên , trở thành thi sĩ , mẹ ko chỉ là mẹ , là bạn mà còn là người chấp cánh cho ước mơcủa con bay cao , bay xa . Mẹ ko chỉ hiển hiện trong cuộc đời của con , mà cả trong thơ của con - Tình mẹ ở đây thật bao la ,rộng mở : + Mẹ sung sướng và hạnh phúc khi nhìn thấy con ngủ say , giất mơ bình yên + Mẹ yên tâm khi nhìn thấy con lớn lên mỗi ngày , được học hành , trưỡng thành làm người có ích cho đời . GV: Trong đoạn 2 cánh cò từ trong lời ru đã đi vào tìm thức của tuôi thơ trở nên gần gũi và thân thiết và sẽ cùng con đi đến suốt cuộc đời . Hình ảnh con cò đã tiếp tục sự sống của nó trong tâm thức con người gợi ‎ nghĩa biểu tượng vế lòng mẹ , về sự dìu dắt nâng đở dịu dàng và bến bỉ của mẹ . - Tóm lại : Mẹ có trong suốt cuộc đời con , bao giờ người mẹ cũng mong con khôn lớn , học hành , trưỡng thành . Tình mẹ ở đây bao dung bền bỉ . Hỏi : Nhận xét thế nào sự liên tưởng , tưởng tượng của tác giả . - Tác giả đã sử dụng nghệ thuật nhân hoá - Hình ảnh cánh cò là biểu tưởng của tình mẹ - Cánh cò và tuổi thơ , cánh cò và cuộc đời con , cánh cò và tình mẹ , đã có sự hoà quyện khó phân biệt . Đọc : Hs đọc đoạn 3 / SGK Hỏi : Hình ảnh con cò trong đoạn thơ thứ 3 có gì phát triển so với 2 đoạn trên ? - Hình ảnh con cò trong đây nghiêng về biểu tượng cho tấm lòng người mẹ lúc nào cũng ở bên con cho đến suốt cuộc đời . - Đoạn trên Cò là bạn , là chị , là anh của bé đoạn này cò là mẹ của cả cuộc đời đắm đuổi vì con . Hỏi : Nhà thơ đã khái quát được quy luật gì của tình mẹ ? Thể hiện ở những dòng thơ nào . - Nhà thơ đã khái quát được 1 quy luật t/c có ý nghĩa bền vững , rộng lớn sâu sắc : "Con dù lớn vẫn là con của mẹ Đi hết đời lòng mẹ vẫn theo con" GV: Từ cảm xúc mở ra những suy tưởng , khái quát thành những triết lí , đó là đặc điểm của thơ Chế Lan Viên . Trong bài thơ này , đây là đặc điểm quan trong nhất. Đọc rõ dòng thơ cuối. Bài thơ kết thúc với âm hưởng gì ? mang ‎ ý nghĩa như thế nào ? - Phần cuối bài thơ trở về với âm hưởng lời ru và đúc kết ‎ nghĩa phong phú của h/tượng : "Một con cò thôi Con cò mẹ hát Cũng là cuộc đời Vỗ cánh qua nôi" 3.Tổng kết : Nhận xét như thế nào về đặc điểm nghệ thuật của bài thơ ? - Thể thơ : tự do - Giọng điệu : vừa mang âm hưởng của lời ru , vừa mang giọng suy ngẫm , triết lí - Hình ảnh thơ : sáng tạo + Vận dụng sáng tạo hình ảnh con cò trong ca dao . + Hình ảnh trong thơ nghiêng về ‎ ý nghĩa biễu tượng . Từ việc khai thác hình tượng con cò trong những câu hát ru , bài thơ "Con cò" của Chế Lan Viên muốn nhằm nói lên điều gì ? - Ca ngợi tình mẹ . - Ý nghĩa của lời ru đối với cuộc đời của mỗi con người . 4.Luyện tập: (5') Đọc bài "khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ" Nguyễn Khoa Điềm, đối chiếu với bài "con cò" chỉ ra cách vận dụng lời ru của mỗi bài thơ. - Chế Lan Viên: gợi lại điệu hát ru và ca ngợi tình mẹ đối với đời sống mỗi người. - nguyễn Khoa Điềm: tác giả vừa trò chuyện với đối tượng (những em bé dân tôc Tà Ôi trên lưng mẹ) với giọng điệu gần như lời ru, lại có những lời ru trực tiếp từ người mẹ. Khúc hát ru ở bài thơ ấy biểu hiện sự thống nhất giữa tình yêu con với tình yêu cách mạng, với lòng yêu nước và ‎ chí chiến đấu. 5.Củng cố dặn dò: - HTL bài thơ. - Tiết tới trả bài viết số 5. 2.Trên chặng đường đời : Mẹ mong cho con khôn lớn , học hành và trưởng thành → tình mẹ bao dung , dìu dắt , bền bỉ . 3.Suy ngẫm và triết lí về ý nghĩa của lời ru . Tình mẹ là chỗ dựa vững chắc suốt cả cuộc đời con . III.Tổng kết : Ghi nhớ /48 B. Luyện tập 1. So sánh hai bài thơ.