Giáo án Ngữ văn 9 - Tiết 122: Nói với con

Ngày dạy: Tiết: 122 Nói với con - Y Phương - A. Mục tiêu cần đạt - Giúp học sinh cảm nhận được tình cảm của cha mẹ đối với con cái, tình yêu quê hương sâu nặng cùng niềm tự hào với sức sống mạnh mẽ, bền bỉ của dân tộc mình qua lời thơ của Y Phương. - Bước đầu hiểu được cách diễn tả độc đáo, giàu hình ảnh cụ thể gợi cảm của thơ ca miền núi. - Giáo dục lòng yêu cha mẹ, yêu quê hương. - Tích hợp: Bài thơ: Con cò, các biện pháp tu từ, văn biểu cảm. B. Chuẩn bị Giáo viên: Soạn giáo án Học sinh: Học bài, soạn bài C. Tiến trình lên lớp 1. ổn định lớp 2. Kiểm tra: Đọc thuộc lòng bài thơ “Sang Thu” 3. Bài mới. Hoạt động của giáo viên H/Đ của học sinh Nội dung Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc: Đọc với giọng thiết tha, trìu mến, tâm tình. Giáo viên đọc một lượt "học sinh đọc ?: Nêu những hiểu biết của em về tác giả? ?: Em hiểu gì về tác phẩm? ?: Xác định thể loại của bài thơ? ?: Vì sao cho đây là thơ trữ tình? (Xuất hiện nhân vật trữ tình (người cha) mượn lời nói với con để thể hiện tình cảm quê hương và tình cảm ruột thịt của mình). ?: Xác định phương thức biểu đạt của bài thơ? (Biểu cảm kết hợp tự sự và miêu tả) ?: Lời thơ trong bài có gì mới lạ so với các bài thơ khác mà em đã học? (Thể thơ tự do, ít vần gần với lời nói thường ngày, mộc mạc, chân thành, hình ảnh lạ) ?: Vì sao có sự mới lạ đó? (Cách nói của người dân miền núi do tác giả vốn là người dân tộc Tây Bắc). ?: Nêu bố cục của bài thơ? (2 phần) Phần 1: Nói với con về tình cảm cội nguồn Phần 2: Nói với con về sức sống bền bỉ, mãnh liệt của quê hương. Đọc đoạn thơ 1 ?: Người cha đã nói với con về tình cảm cội nguồn nào? (Tình gia đình (chân phải… cười) Tình làng xóm (người đồng mình… tấm lòng) ?: Lời thơ nói về gia đình có gì đặc biệt? (Cách hình dung của người dân miền núi [Bước chậm chạm tiếng nói tới tiếng cười…) ?: Em cảm nhận ý thơ này như thế nào? ?: Từ đó một cảnh tượng như thế nào hiện lên? (Mái ấm gia đình hạnh phúc) ?: Vì sao lời đầu tiên của cha nói với con là điều đó? ?: Cách nói “người đồng mình yêu lắm” có gì riêng? - Hình ảnh mộc mạc: Đan lờ cài nan hoa Vách nhà ken câu hát - Lời nói chân tình: Rừng cho hoa, con đường cho những tấm lòng. ?: Em hiểu thế nào về các hình ảnh trên? (Chú thích sách giáo khoa) ?: Những hình ảnh đó gợi về một cuộc sống như thế nào? ?: Em cảm nhận như thế nào về lời thơ “Rừng cho hoa.. tấm lòng”? (Hoa: Vẻ đẹp thiên nhiên Tấm lòng: Vẻ đẹp tình nghĩa) [Những vẻ đẹp đó tự nguyện, sẵn có nơi đây. ?: Người cha nói về ngày cưới… gợi một cuộc sống như thế nào ở quê hương? ?: Từ đó, em cảm nhận điều gì mà người cha muốn nói? ?: Một quê hương như thế nào gợi lên từ đoạn thơ này? (Một vùng quê của tình yêu thương và văn hóa đẹp) ?: Nói về cuộc sống của người dân, nói về rừng núi quê hương, người cha muốn nói gì với con? ?: Điều đó cho thấy tình cảm của người cha với quê hương và con mình như thế nào? (Yêu quí, tự hào về gia đình, quê hương). ?: Đọc đoạn thơ và cho biết đoạn thơ ca ngợi những đức tính cao đẹp nào của người đồng mình? Những đức tính ấy được diễn tả qua những câu thơ nào? ?: Viết về người đồng mình sống vất vả, nhà thơ nhắc nhở điều gì với con? ?: Tác giả tiếp tục nói về đức tính người đồng mình như thế nào? Từ đó nhà thơ nhắc nhở con trên đường đời cần phải như thế nào? ?: Em có nhận xét gì về những lời dặn con của tác giả? ?: Qua những lời nói với con, em hiểu được gì về tình cảm của người cha dành cho con? ?: Em thấy điều lớn lao nào mà người cha muốn truyền cho con qua những lời này? ?: Khái quát về nội dung của bài thơ? ?: Nêu nét đặc sắc về nghệ thuật của bài? * Củng cố: Nhắc lại nội dung chính. * HDHB: Về học bài và tập phân tích. Soạn bài Tiết 123. Đọc Trả lời Trả lời Trả lời Trả lời Trả lời Trả lời Trả lời Trả lời Trả lời Trả lời Trả lời Trả lời Trả lời Trả lời Trả lời Trả lời Trả lời Trả lời Trả lời I. Đọc – hiểu chú thích 1. Đọc 2. Chú thích a. Tác giả - Y Phương sinh năm 1948 - Dân tộc Tày - Quê: Cao Bằng - Thơ ông thể hiện tâm hồn chân thật, mạnh mẽ, trong sáng, cách tư duy giàu hình ảnh của người miền núi. b. Tác phẩm: Là một trong những bài thơ hay, có ý nghĩa trong thơ Việt Nam 1945-1985 II. Đọc – hiểu văn bản 1. Thể loại: Thơ tự do 2. Bố cục: 2 phần 3. Phân tích a. Nói với con về tình cảm cuội nguồn. - Tình gia đình - Tình làng xóm [Người con được nuôi dưỡng và lớn lên trong tình thương yêu che chở của cha mẹ. [Nhắc nhở con về tình cảm ruột thịt, cội nguồn sinh dưỡng của mỗi người. - Cuộc sống lao động cần cù và tươi vui. "Vẻ đẹp của cuộc sống lao động và sinh hoạt tinh thần của truyền thống dân tộc. - Rừng núi thơ mộng, nghĩa tình. - Cha mẹ mãi… đời "Con người yêu thươn nhau trong sáng và hạnh phúc. [Quê hương mang vẻ đẹp truyền thống văn hóa vật chất và tinh thần, giàu tình nghĩa. "Con được trưởng thành trong cuộc sống lao động, thiên nhiên thơ mộng và nghĩa tình của quê hương. b. Sức sống bền bỉ, mãnh liệt của quê hương. - Người đồng mình sống vất vả mà mạnh mẽ, khoáng đạt, bền bỉ, găn bó với quê hương. "Nhắc con phải có nghĩa tình chung thủy với quê hương biết chấp nhận, vượt qua gian nan, thử thách bằng ý chí của mình. - Người đồng mình mộc mạc nhưng giàu chi khí, niềm tin. "Người cha mong con biết tự hào về quê hương, dặn dò con cần tự tin vững bước trên đường đời. "Tình cảm yêu thương trìu mến, thiết tha và niềm tin tưởng của cha với con. - Lòng tự hào về sức sống mạnh mẽ, bền bỉ, về truyền thống cao đẹp của quê hương "ước mong con kế tục truyền thống ấy. III. Tổng kết Nội dung Tình cảm gia đình… Truyền thống quê hương, dân tộc. Nghệ thuật Từ ngữ, hình ảnh giàu sức gợi cảm. Giọng điệu thiết tha, trìu mến Bố cục chặt chẽ.