A) Mục tiêu bài dạy ( SGV/96)
B) Chuẩn bị của giáo viên - học sinh
- Giáo viên: SGK, SGV, giáo án
- HS: SGK, bài soạn
C) Tiến trình các HĐDH:
1/ Khởi động (4’)
- Ổn định
- Bài cũ : Thế nào là nghĩa tường minh và hàm ý ( cho VD)
- Bài mới: Tìm hiểu những điều kiện sử dụng hàm ý
2. Hình thành kiến thức mới ( 24)
2 trang |
Chia sẻ: luyenbuitvga | Lượt xem: 1817 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem nội dung tài liệu Giáo án Ngữ văn 9 - Tiết 128: Nghĩa tường minh và hàm ý, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Tiết 128
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý
A) Mục tiêu bài dạy ( SGV/96)
B) Chuẩn bị của giáo viên - học sinh
- Giáo viên: SGK, SGV, giáo án
- HS: SGK, bài soạn
C) Tiến trình các HĐDH:
1/ Khởi động (4’)
- Ổn định
- Bài cũ : Thế nào là nghĩa tường minh và hàm ý ( cho VD)
- Bài mới: Tìm hiểu những điều kiện sử dụng hàm ý
2. Hình thành kiến thức mới ( 24) ND bài giảng
Hoạt động của giáo viên – HS
Đọc VD SGK/90 A/ Thân bài
Nêu hàm ý của câu, in đậm, vì sao chị Dậu không dám nói thẳng với I/ ĐK sử dụng hàm
con mà phải dùng hàm ý. Ý.
Câu 1: Con chỉ được ăn ở nhà bửa này nữa thôi
Hàm ý: Sau bửa ăn này con không còn được ở nhà với thầy mẹ và các VD: 1/90
em nữa. Mẹ đã bán con.
Đây là điều đau lòng nên chị Dậu tránh nói thẳng ra.
Câu 2: Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài
Hàm ý: Mẹ đã bán con cho nhà cụ Nghị thôn Đoài.
Hàm ý trong câu nào rõ hơn? Vì sao chị Dậu phải nói rõ hơn như vậy?
Chi tiết nào trong đoạn trích cho thấy cáiTý đã hiểu hàm ý trong câu nói của
mẹ.
- Hàm ý câu 2 rõ hơn
- Chị Dậu phái nói rõ hơn vì cái Tý chưa hiểu được hàm ý của câu thứ
nhất.
-Chi tiết:
+ Sự giảy nảy
+ Câu nói: U bán con đấy ư ?
Cho thấy Tý đã hiểu được ý mẹ
Chốt: Để sử dụng hàm ý cần có điều kiện gì?
- Người nói có ý thức đưa hàm ý vào câu nói
- Người nghe có năng lực giải đoán hàm ý ( HS đọc ghi nhớ) II/ Ghi nhớ/91
3. Luyện tập ( 15’)
Btập 1: Câu chè đã ngấm rồi đấy
a) Người nói: anh thanh niên B. Luyện tập
Người nghe: Nhà hoạ sỹ, cô gái
Hàm ý : Mời bác và cô vào uống nước Btập 1/91
Người nghe hiểu được hàm ý câu nói : chi tiết “ ông theo liền anh
thanh niên vào trong nhà ... ngồi xuống ghế.”
Câu: chúng tôicần phải bán các thứ này đi để...
Người nói: Anh tấn
Người nghe : Chị hàng Đậu
Hàm ý: chúng tôi không thể cho được
Người nghe hiểu được hàm ý chi tiết “ thật là càng giàu có... càng
giàu có”.
Câu: Tiểu thư cũng có bây giờ đến đây
Càng cay nghiệt... trái nhiều
Người nói : Thuý Kiều
Người nghe: Hoạn Thư
Hàm ý câu 1: Quyền quý như tiểu thư cũng có lúc phải đến trước
“ Hoa nô” này ư ? ( Hoa nô: cách gọi của Hoạn Thư chỉ Thuý Kiều).
- Hàm ý câu 2: Hãy chuẩn bị nhân sự báo oán thích đáng.
- Hoạn Thư hiểu được hàm ý “ Hồn lạc phách xiêu, khấu đầu... kêu ca”
Bài tập 2:
Câu: Cơm sôi rồi, nhão bây giờ! Btập 2/92
Hàm ý: chắt nước giùm để cơm khỏi nhão.
Em bé dùng hàm ý vì: Lần trước đã nói thẳng rồi mà không có hiệu
quả, và vì vậy bực mình. Vả lại, lần thứ hai này có thêm yếu tố thời gian
bức bách ( tránh để lâu cơm nhão)
Việc sử dụng hàm ý không thành công vì “ anh Sáu vẫn ngồi im” tức
là anh tỏ ra không cộng tác ( vờ như không nghe, không hiểu).
Btập 3: 3/92
Có thể nêu lên việc phải làm ngày mai ( nên không thể đi được) VD
bận ông thi, phải đi thăm người ốm...
Chú ý phải dùng câu chứa hàm ý “ từ chối” theo yêu cầu của bài tập,
Không dùng những câu không rõ chủ định như “ để mình xem đã”, “ mai
hẵng hay”...
Bài tập 4: 4*92
Qua sự so sánh của Lổ Tấn có thể nhận ra hàm ý : tuy hy vọng chưa
thể nói là thực hay hư, nhưng nếu cố gắng thực hiện thì có thể đạt được.
Bài tập 5:
Câu có hàm ý mời mọc là hai câu mở đầu bằng “ bọn tớ chơi...” 5/92
Câu có hàm ý từ chối là 2 câu “ mẹ mình đang đợi mình ở nhà” và
“ làm sao có thể rời mẹ mà đến được “.
Có thể viết thêm câu có hàm ý mời mọc : không biết có ai muốn chơi
với bọn tớ không ? hoặc chơi với bọn tớ thích lắm đấy.
4. Củng cố - dặn dò (2)
- Học ghi nhớ
- Chuẩn bị kiểm tra 1 tiết, kiểm tra về thơ hiện đại.
File đính kèm:
- Tiết 128.doc