Giáo án Ngữ văn 9 - Tiết 138: Ôn tập phần Tiếng Việt

Ngày soạn: 8/3/2013 Ngày dạy:11/3/2013 Tiết 138. ễN TẬP PHẦN TIẾNG VIỆT A. Mức độ cần đạt: Nắm vững kiến thức về phần Tiếng Việt đó học ở HKII. * Trọng tõm kiến thức . 1. Kiến thức. - Hệ thống hoỏ kiến thức về khởi ngữ và cỏc thành phần biệt lập, liờn kết cõu và liờn kết đoạn văn. 2. Kĩ năng - Vận dụng những kiến thức đó học vào giao tiếp và tạo lập văn bản . - Rốn luyện kĩ năng sử dụng cỏc thành phần cõu. 3. Thỏi độ : Trõn trọng và gỡn giữ sự trong sỏng của Tiếng Việt. B. Chuẩn bị * Giỏo viờn : - Bài giảng điện tử ; cỏc bài tập. - Mỏy chiếu. * Học sinh: Chuẩn bị bài theo định hướng của SGK và hướng dẫn của giỏo viờn. C. Tiến trỡnh lờn lớp . 1. Ổn định tổ chức : KTSS (1phỳt). 2. KTBC : Kiểm tra quỏ trỡnh học bài mới . 3. Bài mới : * Hoạt động 1 : Giới thiệu bài : - Mục tiờu: Tạo tõm thế và định hướng chỳ ý cho học sinh. - Phương phỏp : Vấn đỏp,thuyết trỡnh . - Thời gian: 1phỳt Ở học kỡ II cỏc em đó được học những kiến thức Tiếng Việt nào ?..... Hoạt động của thầy và trũ Nội dung cần đạt Hoạt động 2: - Mục tiờu : Học sinh nắm vững kiến thức về khởi ngữ và cỏc thành phần biệt lập . - Phương phỏp : vấn đỏp , nờu vấn đề thuyết trỡnh , giải thớch , minh hoạ. - Kỹ thuật : Động nóo. - Thời gian : 17 Phỳt ? Em hóy cho biết thế nào là khởi ngữ? GV : trỡnh chiếu BT – HS quan sỏt và trả lời. Chọn cõu cõu trả lời đỳng? ( Đỏp ỏn D) ? Thành phần biệt lập là gỡ? Lấy VD ? Hóy kể tờn cỏc thành phần biệt lập đó học? ? Em hóy nối cột A sao cho phự hợp với cột B. - GV trỡnh chiếu BT à Gọi HS lờn nối Gọi HS khỏc nhận xột. Nối a+2 ; b+1 ; c+3 ; d +4. - Gọi HS đọc và xỏc định yờu cầu của BT. HS quan sỏt BT trờn mỏy chiếu. - HS thảo luận theo bàn. Gọi HS lờn làm BT. HS khỏc nhận xột à GV Nhận xột và chuẩn xỏc kiến thức. GV hướng dẫn HS làm BT 2 mục I . - Yờu cầu HS làm việc cỏ nhõn trong 5 phỳt. - GV trỡnh chiếu đoạn văn của HS – gọi HS khỏc nhận xột. à GV nhận xột và bổ sung . GV chốt kiến thức phần I và chuyển sang phần II. *Hoạt động 3: - Mục tiờu: Giỳp HS nắm kiến thức về liiờn kết cõu, đoạn văn và vận dụng làm BT. - Phương phỏp: Vấn đỏp, hoạt động cỏ nhõn, nhúm. - Kĩ thuật: Động nóo. - Thời gian: 18 phỳt. ? Thế nào là liờn kết? Cú mấy cỏch liờn kết cõu và đoạn văn? ? Phõn biệt liờn kết nội dung và liờn kết hỡnh thức? - Gọi HS đọc và xỏc định yờu cầu của BT. ? Mỗi từ ngữ in đậm trong đoạn trớch thể hiện phộp liờn kết nào? - Hướng dẫn HS làm việc theo bàn Cử đại diện bàn trả lời . HS khỏc nhận xột . à GV nhận xột và chốt kiến thức. - GV đưa đoạn văn lờn mỏy chiếu. - Gọi HS đọc. ? Chỉ rừ sự liờn kết về nội dung và hỡnh thức giữa cỏc đoạn văn. - HS thảo luận theo bàn và trỡnh bày trước lớp. - HS khỏc nhận xột à GV nhận xột, bổ sung. - GV đưa đoạn văn lờn mỏy chiếu. - HS quan sỏt, đọc và điền từ ngữ liờn kết vào chỗ trống. ( làm việc cỏ nhõn) àGV nhận xột và chốt kiến thức. - GV đưa đoạn văn lờn mỏy chiếu. - Gọi HS đọc và thảo luận theo bàn. - Cử đại diện trỡnh bày trước lớp. - HS khỏc nhận xột. ? Vậy khi dựng phộp liờn kết ta phải chỳ ý điều gỡ? Khi dựng phộp liờn kết phải căn cứ vào tỡnh huống cụ thể, khụng được tựy tiện, cần lựa chọn phộp liờn kết cho phự hợp. I . Khởi ngữ và cỏc thành phần biệt lập. 1.Lý thuyết. a. Khởi ngữ. b. Cỏc thành phần biệt lập. * Gồm : - Biệt lập tỡnh thỏi. - Biệt lập cảm thỏn. - Biệt lập gọi – đỏp. - Biệt lập phụ chỳ. 2.Bài tập. * Bài tập 1.Gọi tờn cỏc thành phần của cõu và ghi kết quả vào bảng tổng kết. Bảng tổng kết về khở ngữ và cỏc thành phần biệt lõp. KHỞI NGỮ CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP Tỡnh thỏi Cảm thỏn Gọi - đỏp Phụ chỳ Xõy cỏi lăng ấy Dường như Vất vả quỏ Thưa ụng những người con gỏi....như vậy *BT2 : Viết một đoạn văn ngắn giới thiệu truyện ngắn “Bến quờ” của Nguyễn Minh Chõu,trong đú cú ớt nhất một cõu chứa khởi ngữ và một cõu chứa thành phần tỡnh thỏi . II.Liờn kết cõu và liờn kết đoạn văn. 1.Lý thuyết. LK chủ đề Nội dung LK lụ - gic Liờn kết Phộp lặp Hỡnh thức Phộp nối Phộp thế Phộp đồng nghĩa, trỏi nghĩa và liờn tưởng 2. Bài tập. * BT1: Tỡm phộp liờn kết trong đoạn văn và điền vào bảng tổng kết. a, Nhưng, Nhưng rồi, Phộp nối và b, Cụ bộ - Cụ bộ à Phộp lặp. Cụ bộ - Nú à phộp thế. * BT2: Nờu sự liờn kết về nội dung và hỡnh thức giữa cỏc đoạn văn. a. Liờn kết về nội dung: * Liờn kết chủ đề: cỏc đoạn văn đều phục vụ chủ đề chung là: Khẳng định giỏ trị của thời gian. *Liờn kết lụ gic: cỏc ý trong đoạn văn được sẵp xếp theo trỡnh tự hợp lý( tầm quan trọng) - Thời gian là sự sống. - Thời gian là thắng lợi. - Thời gian là tiền. b, Liờn kết hỡnh thức: Cỏc đoạn ăn được liờn kết với nhau bằng phộp lặp từ ngữ: “ thời gian”. * BT3: Điền từ ngữ để liờn kết vào chỗ trống. - ấy, nhưng, Ấy là. *BT4: Nhận xột cỏc dựng từ ngữ liờn kết trong đoạn văn. - Đoạn văn dựng phộp lặp từ “ Thanh Hải” để liờn kết cõu. Nhưng dựng quỏ nhiều nờn đó mắc lỗi lặp từ làm cho đoạn văn lủng củng, khụng sinh động. *Hoạt động 4: 4, Củng cố: - Mục tiờu: HS nắm được nội dung bài học. - Phương phỏp: Đội nhúm, cỏ nhõn. - Kỹ thuật: Động nóo. - Thời gian: 5 phỳt a.Trũ chơi 1: ễ cửa bớ mật. - GV chia đội và phổ biến luật chơi và cỏch chơi. + GV chia lớp thành 4 đội. + Mỗi đội chỉ được chọn một ụ cửa. + Cỏch chơi: Trờn màn hỡnh cú 4 ụ cửa,GV mời lần lượt từng đội lờn chọn và mở ụ cửa bớ mật. Mỗi đội cú 20 giõy để nghe, quan sỏt và trả lời cõu hỏi trong ụ cửa. Nếu sau 10 giõy, đội đú khụng trả lời được, thỡ quyền trả lời thuộc về cỏc đội cũn lại. + Đội chiến thắng sẽ được thưởng một tràng phỏo tay. b.Trũ chơi 2: Đuổi hỡnh bắt chữ. *GV nờu chủ đề và phổ biến cỏch chơi. - Chủ đề: Bài học ngày hụm nay. - Cỏch chơi. +HS quan sỏt bức tranh và tỡm từ chỡa khúa + Bạn nào tỡm ra đỏp ỏn đỳng và nhanh nhất sẽ được 10 điểm. 5. Dặn dũ. - Học thuộc phần lý thuyết đó ụn. - Làm phần C - BT 1( trang 110). Và BT 2( trang 111) - Xem lại phần nghĩa tường minh và hàm ý.