Giáo án Ngữ văn 9 - Tiết 81+82+83 Văn bản: Cố hương

TIẾT 81+82+83- VĂN BẢN: CỐ HƯƠNG LỖ TẤN- Ngày soạn:.../.../2012 Dạy ở các lớp: Lớp Ngày dạy Sĩ số Học sinh vắng mặt Ghi chú 9A ...................... ........... ................................................... ........................ 9B ........................ .......... ................................................. ...................... 1. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: a. Về kiến thức: *) Kiến thức chung: -Có hiểu biết bước đầu về nhà văn Lỗ Tấn và tác phẩm của ông. - Hiểu, cảm nhận được giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm Cố hương. *) Kiến thức chung: - Những đóng góp của Lỗ Tấn vào nền văn học Trung Quốc và nền văn học nhân loại. - Tinh thần phê phán sâu sắc xã hội cũ và niềm tin vào sự xuất hiện tất yếu của cuộc sống mới, con người mới. - Màu sắc trữ tình đậm đà trong tác phẩm. - Những sang tạo về nghệ thuật của nhà văn Lỗ Tấn trong truyện Cố hương. b. Về kĩ năng: - Đọc- hiểu văn bản truyện hiện đại nước ngoài. - Vận dụng kiến thức về thể loại và sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong tác phẩm tự sự để cảm nhận một văn bản truyện hiện đại. - Kể và tóm tắt được truyện. c. Về thái độ: Giáo dục thaùi ñoä yeâu queâ höông, yeâu baïn beø 2. PHƯƠNG PHÁP- KTDH: a) Phương pháp: phân tích, đàm thoại, bình giảng b)KTDH: đặt câu hỏi, trình bày một phút. 3. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH: a) Giáo viên: nghiên cứu tài liệu, soạn bài, chuẩn bị chân dung của tác giả. b) Học sinh: Học bài cũ, soạn bài mới. 4. TIẾN TRÌNH DẠY- HỌC: a) Kiểm tra bài cũ: (7’) ? Kể tóm tắt văn bản “Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng? ? văn bản “Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng được xây dựng và phát triển trên tình huống nào? Tác dụng của tình huống đó? b) Nội dung bài mới: Tg Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức 7’ 20’ 3’ 3’ 4’ 3’ 4’ 30’ 30’ 7’ 5’ 5’ ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ Lç TÊn ? Hs: tr¶ lêi Gv: nhËn xÐt. ? Nªu hoµn c¶nh ra ®êi vµ xuÊt xø cña t¸c phÈm "Cè h­¬ng"? L­u ý: Cè h­¬ng lµ mét truyÖn ng¾n cã yÕu tè håi kÝ chø kh«ng ph¶i håi kÝ. * Gi¸o viªn h­íng dÉn ®äc: §äc thong th¶ râ rµng, chó ý lêi ®èi tho¹i gi÷a c¸c nh©n vËt. - Gi¸o viªn ®äc mÉu, gäi häc sinh lÇn l­ît ®oc hÕt truyÖn. - Hs tãm t¾t l¹i v¨n b¶n. ? Nªu chñ ®Ò cña v¨n b¶n? ? Em h·y x¸c ®Þnh bè côc cña truyÖn? (chØ ra c¸c ®o¹n t­¬ng øng víi cuéc hµnh tr×nh vÒ quª cña nh©n vËt “t«i”?). ? X¸c ®Þnh ph­¬ng thøc biÓu ®¹t vµ thÓ lo¹i. ? C©u chuyÖn cã nh÷ng nh©n vËt nµo? Ai lµ nh©n vËt chÝnh? Ai lµ nh©n vËt trung t©m? ? Ai lµ ng­êi kÓ truyÖn? Em nhËn xÐt g× vÒ ng«i kÓ? ? TruyÓn kÓ vÒ nh÷ng sù viÖc nµo xoay quanh nh©n vËt t«i? ? TruyÖn cã tªn lµ "Cè h­¬ng"? Em hiÓu g× vÒ nhan ®Ò cña c©u chuyÖn nµy? ? Nhan ®Ò cña truyÖn gîi cho em liªn t­ëng ®Õn t×nh c¶m quen thuéc nµo cña ng­êi ®äc? ? Treân ñöôøng veà queâ taùc giaû ñaõ thaáy nhöõng caûnh vaät gì ? coù caûm giaùc nhö theá naøo ? ? Em coù nhaän xeùt gì veà caûnh laøng queâ cuûa taùc giaû ? ? Nhöõng ngaøy ôû queâ taùc giaû ñaõ nhôù laïi nhöõng kæ nieäm gì ? Gaëp ai ? ? Thaùi ñoä cuûa Nhuaän Thoå ñoái vôùi taùc giaû khi gaëp nhau nhö theá naøo ? HS :Daùng ñieäu cung kính, chaøo raát raønh maïch “baåm oâng”. ? Töø thaùi ñoä cuûa Nhuaän Thoå taùc giaû ñaõ coù caûm giaùc gì ? (Böùc töôøng ngaên caùch) ? Taùc giaû ñi trong khoâng gian, thôøi gian naøo ? (Veà queâ, ra ñi ñeàu treân con thuyeàn veà luùc ban ñeâm, ra ñi vaøo luùc hoaøng hoân) → Choïn thôøi ñieåm ban ñeâm phuø hôïp vôùi taâm traïng nhaân vaät ? Taâm traïng cuûa taùc giaû luùc ra ñi nhö theá naøo ? ? Tuy buoàn vì phaûi rôøi queâ, vì cuoäc soáng ngheøo khoå nhöng taùc giaû mong öôùc ñieàu gì ? Hs: Mong thay ñoåi cuoäc soáng . ? Tìm nhöõng chi tieát mieâu taû Nhuaän Thoå trong quaù khöù ? HS chuù yù ñoaïn vaên SGK/ 212 (hoàn nhieân, khoeû maïnh, trong saùng) ? Khi Nhuaän Thoå gaëp laïi taùc giaû (hieän taïi) Nhuaän Thoå thay ñoåi nhö theá naøo ? ? Em coù nx gì veà ngheä thuaät mieâu taû nhaân vaät cuûa taùc giaû? ? Ngoaøi söï thay ñoåi cuûa Nhuaän Thoå, taùc giaû coøn mieâu taû söï thay ñoåi naøo khaùc?( con ngöôøi vaø caûnh vaät ) (Chò hai Döông: -Ngaøy tröôùc: goïi laø naøng Taây Thi ñaäu phuï -Nay: löôõng quyeàn nhoâ cao, moâi moûng, chaân beù xíu) ? Qua söï thay ñoåi cuûa Nhuaän Thoå, chò hai Döông, taùc giaû cho ta thaáy ñieàu gì ? ? Trong truyeän coù nhöõng hình aûnh con ñöôøng naøo ? ? Hình aûnh con ñöôøng ôû cuoái truyeän coù yù nghóa gì ? Con ñöôøng khoâng töï nhieân maø coù, khoâg do thaàn linh hay chuùa trôøi ban maø do chính con ngöôøi, nhieàu ngöôøi ñi) ? Qua noäi phaàn phaân tích, em haõy phaùt bieåu ngaén goïn ñaëc saéc veà ngheä thuaät vaø noäi dung cuûa truyeän ngaén “Coá höông” ? HS ñoïc ghi nhôù SGK GV duøng baûng phuï keû baûng maãu baøi taäp 2 SGK/ 219 HS thöïc hieän nhoùm Ñaïi dieän nhoùm trình baøy, lôùp nhaän xeùt boå sung A.Tác giả, tác phẩm: 1.Tác giả: 2- T¸c phÈm: Cè h­¬ng lµ mét truyÖn ng¾n tiªu biÓu nhÊt cña tËp "Gµo thÐt". B. §äc- HiÓu v¨n b¶n: 1. §äc- kÓ tãm t¾t: 2. Chñ ®Ò: Phª ph¸n x· héi phong kiÕn, lÔ gi¸o phong kiÕn, ®Æt ra vÊn ®Ò con ®­êng ®i cña n«ng d©n vµ cña toµn x· héi. 3.Bè côc: 3 phÇn - Ph­¬ng thøc biÓu ®¹t: tù sù, miªu t¶, nghÞ luËn. - ThÓ lo¹i: truyÖn ng¾n. 4. Ph©n tÝch: a. HÖ thèng nh©n vËt, t×nh huèng, nhan ®Ò cña truyÖn: *) HÖ thèng nh©n vËt: - T«i- nh©n vËt trung t©m. - NhuËn Thæ- nh©n vËt chÝnh. - MÑ t«i - Bè NhuËn Thæ - Ch¸u Hoµng - Thñy Sinh - ChÞ Hai D­¬ng ->Ng«i thø nhÊt - Ng­êi kÓ chuyÖn lµ nh©n vËt “t«i”. *) T×nh huèng truyÖn: - Nh©n vËt "T«i" trªn ®­êng trë vÒ quª cò. - Nh©n vËt "T«i" trong nh÷ng ngµy ë quª. - Nh©n vËt "T«i" trªn ®­êng rêi quª. *) Nhan ®Ò cña truyÖn: Cè h­¬ng lµ quª h­¬ng cò, lµng quª cò, n¬i sinh ra vµ ®· tõng g¾n bã víi cuéc sèng cña mét ng­êi. -> Tªn truyÖn liªn t­ëng ®Õn t×nh c¶m quª h­¬ng lµng xãm, gia ®×nh b. Nhaân vaät “toâi” *) Treân ñöôøng veà queâ Caûnh vaät hieän taïi Caûnh vaät trong kí öùc Caûm xuùc taâm traïng Thoân xoùm tieâu ñieàu, im lìm, döôùi baàu trôøi vaøng uùa, u aùm, laïnh leõo giöõa ñoâng Ñeïp hôn, nhöng môø nhaït, khoâng sao hình dung roõ neùt Khoâng neùn ñöôïc, loøng toâi se laïi, buoàn *) Nhöõng ngaøy ôû queâ - Kæ nieäm veà thôøi thô aáu trong kí öùc cuûa “toâi”: moät caûnh töôïng thaàn tieân kì dò nhôù veà Nhuaän Thoå moät ngöôøi baïn thôøi tuoåi thô taøi gioûi, bieát nhieàu chuyeän laï luøng … -Nhôù veà chò Hai Döông goïi laø Taây Thi ñaäu phuï –> Baát bình töùc giaän ñoái vôùi xaõ hoäi phong kieán, leã giaùo phong kieán. *) Luùc rôøi queâ ra ñi - Caûnh nhaân vaät “toâi” rôøi coá höông: +Thuyeàn chuùng toâi thaúng tieán +Ngoâi nhaø cöù xa daàn, phong caûnh môø daàn →Taâm traïng: aûo naõo, buoàn baõ. -Mong öôùc cuûa nhaân vaät “toâi”: +“chuùng noù khoâng gioáng nhö toâi…” + “Caàn phaûi soáng cuoäc ñôøi môí” → Coù suy nghó tích cöïc. c. Nhaân vaät Nhuaän Thoå *) Nhuaän Thoå trong quaù khöù -Coå ñeo voøng baïc, khuoân maët troøn trónh, nöôùc da baùnh maät, ñaàu ñoäi muõ loâng chieân beù tí teïo, bieát nhieàu chuyeän laï luøng *) Nhuaän Thoå trong hieän taïi -Cao gaáp hai tröôùc, vaøng xaïm, neáp nhaên saâu hoùm, muõ loâng chieân raùch, aùo moûng dính -Co ro, cuùm ruùm noùi khoâng ra tieáng -> So saùnh ñoái chieáu: Söï sa suùt, ñieâu taøn cuûa coá höông vì ngheøo ñoùi, laïc haäu hình aûnh thu nhoû cuûa nhaân daân Trung Quoác. d. Hình aûnh con ñöôøng -Con ñöôøng cuoái truyeän: Theå hieän trong suy nghó, lieân töôûng cuûa nhaân vaät toâi → con ñöôøng töï do haïnh phuùc. C. Toång keát- ghi nhôù: ùSGK/ 219. D. Luyeän taäp c. Cuûng coá: (5’) GV cuûng coá baèng troø chôi oâ chöõ lieân quan ñeán vaên baûn. d. Höôùng daãn hoïc baøi ôû nhaø: (1’) - Hoïc noäi dung baøi. - Chuaån bò cho baøi “taäp laøm thô taùm chöõ”. 5. TÖÏ RUÙT KINH NGHIEÄM SAU GIÔØ GIAÛNG: ............................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ TIẾT 84+85- TẬP LÀM VĂN: TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ Ngày soạn:.../.../2012 Dạy ở các lớp: Lớp Ngày dạy Sĩ số Học sinh vắng mặt Ghi chú 9A ...................... ........... ................................................... ........................ 9B ........................ .......... ................................................. ...................... 1. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: a. Về kiến thức: *) KiÕn thøc chung: NhËn diÖn thÓ th¬ t¸m ch÷ qua c¸c ®o¹n v¨n b¶n vµ b­íc ®Çu biÕt lµm th¬ t¸m ch÷. *) KiÕn thøc träng t©m: Gióp häc sinh n¾m ®­îc ®Æc ®iÓm cña thÓ th¬ 8 ch÷. Giuùp hoïc sinh luyeän taäp nhaän dieän theå thô 8 chöõ baèng caùch ñieàn töø coù saün ñeå taïo vaàn vaø nhaän ra caùch gieo vaàn cuûa theå thô 8 chöõ, laøm ñöôïc moät baøi hoaëc moät ñoaïn thô cuï theå. b. VÒ kü n¨ng: - RÌn cho häc sinh kü n¨ng nhËn diÖn vµ tËp lµm th¬ t¸m ch÷. - Reøn cho hoïc sinh bieát vaø laøm baøi thô 8 chöõ coù vaàn nhòp phuø hôïp vôùi noäi dung. c. VÒ th¸i ®é: Qua ho¹t ®éng lµm th¬ 8 ch÷, ph¸t huy tinh thÇn s¸ng t¹o, rÌn luyÖn n¨ng lùc c¶m thô trong häc tËp. 2. ph­¬ng ph¸p- ktdh: - Ph­¬ng ph¸p: quy n¹p -KTDH: hoûi vµ tr¶ lêi, thaûo luaän nhoùm. 3. chuÈn bÞ cña thÇy vµ trß a. ThÇy: Nghiên cứu, soạn giáo án, viết bảng phụ. b. Trò : Học bài cũ, làm bài tập, , đọc trước bài mới, tập làm trước ở nhà. 4. TiÕn tr×nh d¹y häc: a. KiÓm tra bµi cò:(1’) GV KiÓm tra sù chuÈn bÞ vë bµi tËp cña häc sinh . ? Theá naøo laø thô taùm chöõ? Ñaëc ñieåm cuûa theå thô taùm chöõ? b. Néi dung bµi míi: Tg Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung kieán thöùc 20’ - Giaùo vieân cho hoïc sinh ñoïc yeâu caàu cuûa baøi taäp (saùch giaùo khoa trang 150.) - Giaùo vieân treo baûng phuï, höôùng daãn hoïc sinh ñieàn töø vaøo choã troáng coøn thieáu cho hieäp vaàn. ? Baøi thô theå hieän vaàn gì? ? Em nhaän xeùt nhòp cuûa baøi thô? + Nhòp: 3/3/2 ; 3/2/3 . Hs ñoïc yeâu caàu cuûa baøi taäp 2. ? Nhaän xeùt veà vaàn cuûa ñoaïn thô treân? ?Haõy ñieàn töø thích hôïp vaøo choã( …). ? Baøi thô cuûa Huy Caän ñaõ bò cheùp sai ôû caâu thöù 3. Em haõy chæ choã sai, taïi sao sai vaø söûa laïi cho ñuùng? + Sai töø “roän raõ". Vì tieáng cuoái cuûa caâu 3 seõ laø vaàn baèng ñeå hieäp vaàn vôùi caâu 2, vaàn öông. Giaùo vieân treo baûng phuï. ? Tìm moät töø ñieàn vaøo choã troáng trong caùc thô. Yeâu caàu: - Thanh: - Caâu 1: ñuùng thanh T. - Caâu 2: ñuùng thanh B. - Caâu 3: ñuùng thanh T. - Caâu 1: ñuùng thanh B. - Vaàn chaân giaùn caùch (caâu 1,3 caâu 2, 4). Gv yeâu caàu hoïc sinh laøm moät caâu thô boå sung vaøo baøi thô coøn thieáu caâu cuoái sao cho ñuùng vaàn, nhòp, noäi dung. Hs hoaøn thaønh. Gv nhaän xeùt. Giaùo vieân höôùng daãn hoïc sinh laøm baøi Thô taùm chöõ vôùi noäi dung töï do, vaàn nhòp töï choïn ñeå thöïc haønh treân lôùp Hoïc sinh trình baøy baøi thô ñaõ laøm ôû tieát tröôùc hoaëc ôû nhaø. Giaùo vieân goïi hoïc sinh nhaän xeùt veà: Vaàn, nhòp, theå thô, keát caáu, noäi dung caûm xuùc coù chaân thaønh khoâng, phuø hôïp vôùi löùa tuoåi, vôùi hoaøn caûnh khoâng? Giaùo vieân nhaän xeùt baøi thô. ] Vaàn, nhòp, luaät thô goùp phaàn taïo neân moät baøi thô hoaøn chænh. II. Luyeän taäp nhaän dieän theå thô taùm chöõ: 1. Baøi 1: THAÙP ÑOÅ – Toá Höõu Caâu 1: ca haùt Caâu 2: ngaøy qua Caâu 3: baùt ngaùt Caâu 4: muoân hoa 2. Baøi 2: VOÄI VAØNG – Xuaân Dieäu Caâu 3: cuõng maát Caâu 6: tuaàn hoaøn Caâu 9: ñaát trôøi -> Söû duïng vaàn chaân lieân tieáp. 3. Baøi 3: TÖÏU TRÖÔØNG – Huy Caän Caâu 3: vaøo tröôøng III. Thöïc haønh laøm thô 8 chöõ: 1. Laøm thô, ñieàn moät töø: Caâu 1: traéng Caâu 2: xa Caâu 3: moät vöôøn ñoû naéng Caâu 4: qua 2. Laøm moät caâu thô: Vd:Boùng ai kia thaáp thoaùng giöõa maøn söông. 3. Hoïc sinh trình baøy baøi thô thöïc haønh treân lôùp: 65’ c. Cuûng coá: (2’) ? Khi laøm thô taùm chöõ can ñaûm baûo ñieàu gì? d. Höôùng daãn hoïc baøi ôû nhaø: (1’) - Naém ñöôïc ñaëc ñieåm cuûa thô taùm chöõ. - Hoaøn thaønh moät baøi thô taùm chöõ ôû nhaø. - Chuaån bò cho tieát kieåm tra hoïc kì I. 5. TÖÏ RUÙT KINH NGHIEÄM SAU GIÔØ GIAÛNG: ............................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ TIẾT 86+87- KIEÅM TRA: KIEÅM TRA HOÏC KÌ I ( Theo lòch vaø ñeà cuûa phoøng GD&ÑT) Ngày soạn:.../.../2012 Ngaøy thi: Lớp Ngày thi Sĩ số Học sinh vắng mặt Ghi chú 9A ...................... ........... ................................................... ........................ 9B ........................ .......... ................................................. ......................