Giáo án Ngữ văn 9 - Tuần 18 - Bài 18 - Tiết 88, 89: Tập làm thơ tám chữ

Tuần 18 Bài18 Tiết 88,89 TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ. *************** A.. Mục tiêu cần đạt : Giúp học sinh: - Tiếp tục tìm hiểu những bài thơ tám chữ hay của các nhà thơ. - Tập làm thơ tám chữ theo đề tài tự chọn hoặc viết tiếp những câu thơ vào một bài thơ cho trước. B.Chuẩn bị: 1 Giáo viên: Bảng phụ; một số bài thơ mẫu. Đáp án. 2 Học sinh: Soạn bài theo yêu cầu của GV. C.Tiến trình lên lớp: I. Ổn định tổ chức: II.Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra bài soạn một số HS III. Bài mới: Hoạt động của Giáo viên và học sinh Nội dung ghi * Hoạt động 1: Hướng dẫn nhận dạng số chữ,vần,nhịp điệu. - Tìm số chữ trong câu, vần sử dụng, nhịp điệu các đoạn thơ sau: ĩ Đoạn 1: Nét mong manh thấp thoáng cánh hoa bay. Cảnh cơ hàn nơi nước đọng bùn lầy. Thú sán lạn mơ hồ trong ảo mộng. Chí hăng hái ganh đua đời náo động. Tôi đều yêu, đều kiếm, đều say mê. ( Cây đàn muôn điệu-Thế Lữ) ĩ Đoạn 2: … Đã biết bao phen những buổi chiều thu. Ta bâng khuâng tìm cảnh mộng bên hồ. Nhưng ta chỉ tiếc khi ngồi lặng ngắm. Đôi mắt cô em như say như đắm. Như buồn in hình ảnh giấc mơ xa. (Nhan sắc-Thế Lữ) ĩ Đoạn 3: … Cây bên đường trụi lá đứng tần ngần. Khắp xương nhánh chuyển một luồng tê tái. Và giữa vườn im,hoa run sợ hãi. Bao nỗi phôi pha, khô héo rụng rời. ( Tiếng gió-Xuân Diệu) ĩ Đoạn 4: … Xuân không chỉ ở mùa xuân ba tháng: Xuân là khi nắng rạng đến tình cờ. Chim trên cành há mỏ hát ra thơ. Xuân là lúc gió về không định trước. Đông đang lạnh bỗng một hôm trở ngược. Mây bay đi để hở một khung trời. Thế là xuân. Ngày chỉ ấm hơi hơi. Như được nắm một bàn tay son sẻ… ( Xuân không mùa-Xuân Diệu) ĩ Đoạn 5: … Đàn với bút, tài sơ không chép nổi. Những cao xa để mộng chẳng nên hình. Hãy còn Men, người vợ góa Lưu Linh. Đưa lối những chàng say về Lý tưởng. ( Lý tưởng-Vũ Hoàng Chương) ĩ Đoạn 6: … Nhổ neo rồi, thuyện ơi!Xin mặc sóng. Xô về đông hay dạt tới phương đoài. Xa mặt đất giữa vô cùng cao rộng. Lòng cô đơn, cay đắng họa dần vơi. ( Phương xa-Vũ Hoàng Chương) ĩ Đoạn 7: … Mới hay cõi siêu hình cao tột bực. Giữa hư vô xây dựng bởi trăng sao. Xa lắm rồi, xa lắm, hãy nhường bao! Ai tới đó chẳng mê man thần trí. Tòa châu báu kết bằng hương kỳ dị. Của tình yêu rung động bởi hào quang. Những cù lao trôi nổi xứ mênh mang. Sẽ qui tụ thâu về trong một mối. Và tư tưởng chẳng bao giờ chắp nối …… ( Đau thương-Hàn Mặc Tử) ĩ Đoan 8: … Cứ để ta ngất ngư trên vũng huyết. Trải niềm đau trên mảnh giấy mong manh. Đừng nắm lại, nguồn thơ ta đang siết. Cả lòng ta trong mớ chữ rung rinh. ( Trăng-Hàn Mặc Tử) ĩ Đoạn 9: … Ta muốn hồn trào ra đầu ngọn bút. Bao lời thơ đều dính não cân ta. Bao dòng chữ quay cuồng như máu giọt. Cho mê man tê điếng cả làn da. ( Trăng-hàn Mặc Tử) * Hoạt động 2: Hướng dẫn hoàn thiện khổ thơ. ì Đoạn 1: Một đêm tối không mưa mà gió lạnh. Thổi hiu hiu vào những chấn song dày Tôi nằm rên, đói lắm đã năm ngày. Đèn đợi tắt. Bỗng bên ngoài lặng lẽ. ……………………………………………………………………….? (Đôi bạn – Tố Hữu) ì Đoạn 2: Cành mùa thu đã mùa xuân nảy lộc Hoa gạo nở rồi, nở đỏ bến sông Tôi cũng khác tôi sau lần gặp trước. ……………………………………………………………………? (Trước dòng sông – Đỗ Bạch Mai) ì Đoạn 3: Biết làm thơ chưa hẳn là thi sĩ Như người yêu khác hẳn với tình nhân Biển dù nhỏ không phải là ao rộng. ……………………………………………………………………? (Vô đề – Phạm Công Trứ) ì Đoạn 4: Nhưng sớm nay tôi chợt đứng sững sờ. Phố Hàng Ngang dâu da xoan nở trắng Và mưa rơi thật dịu dàng, êm lặng. ………………………………………………………………………? (Dâu da xoan – Bế Kiến Quốc) ì Đoạn 5: Có lẽ nào để tuột khỏi tay em. Những trái chín chắt chiu từ đất mẹ. Những trái chín buồn vui từ tuổi trẻ. ………………………………………………………………………? ( Có một đêm như thế mùa xuân- Hoàng Thế Sinh) * Hoạt động 3: Hướng dẫn tập làm thơ. - GV gợi ý: * Chủ đề nhớ trường: Nơi ta đến hàng ngày quen thuộc thế. Sân trường mênh mông, nắng cũng mênh mông. Khăn quàng tung bay rực rỡ sắc hồng. Xa bạn bè, sao bỗng thấy bâng khuâng. * Chủ đề nhớ bạn: Ta chia tay nhau, phượng đỏ nay trời. Nhớ những ngày rộn rã tiếng cười vui. Và nhớ những đêm lửa trại tuyệt vời. Cùng bên nhau quyến luyến giọt lệ rơi. I. Nhận dạng thể thơ: - Mỗi câu thơ có 8 chữ. - Vần chân: + Vần chân liên tiếp. + Vần chân gián cách. - Nhịp điệu thơ đa dạng, linh hoạt. II. Điền thêm câu thơ cho thích hợp: F Tiếng bước chân ai, dặt de,ø nhè nhẹ. F Bởi đời tôi cũng đang chảy cùng sông. Bản gốc: Mà sông bình yên nước chảy xuôi dòng. F Chợt quen nhau chưa thể gọi là thân. Bản gốc:Một cành đào chưa thể gọi mùa xuân. FSao bâng khuâng trước những cánh hoa rơi. Hoặc: Cho một người thơ thẩn ngắm màu hoa. Bản gốc: Cho một người nào đó ngạc nhiên hoa. F Ai hái tặng ai để nhớ để thương. Hoặc: Tôi thẩn thờ nắm cành táo nhọn gai. Bản gốc:Tôi nắm chặt hơn cành táo nhọn gai. III. Tập làm thơ theo chủ đề: 1. Chủ đề : Trăng Giữa hai cây, lại đôi mắt em nhìn. Anh đến suối,mặt em cười dưới suối Lòng anh chạy cho lòng em theo đuổi Đêm ái tình đâu cũng mặt trăng em. ( Trăng – Chế Lan Viên) 2. Chủ đề: Mùa hạ Tia nắng hạ sáng bừng lên lá cọ Chim chào mào ăn hạt dẻ mùa thu Rơm khô ủ những quả hồng chín đỏ Ngọn gió chiều, hoa nở trắng như mơ ( Nơi ấy – Lưu Quang Vũ) 3. Chủ đề: Mẹ Ôi cuộc đời bình dị quá đây kia Một bà mẹ ngồi hôn con hóng mát Một cháu bé hai nắm tay dụi mắt Một con đường có bóng lá xe đi. ( Những điều cùng đến – Vũ Quần Phương) 4. Chủ đề: Hoa Tại vầng trăng? Tại em hay tại anh? Tại sang đông không còn mùi hoa sữa Tại siêu hình? Tại vì không biết nữa Tại con bướm vàng có cánh nó bay…… ( Hoa sữa – Phan Văn Hách) IV Củng cố: Nêu lại cách nhận dạng thể thơ tám chữ. V. Hướng dẫn chuẩn bị bài mới: - Tập làm thêm về thơ tám chữ. - Chuẩn bị trả bài thi HK I. VI. Rút kinh nghiệm: