Giáo án Ngữ Văn 9 - Tuần 21 - Tiết 96 đến tiết 100 - Trường THCS Lê Hồng Phong

Tuần: 21 Ngày soạn: 04/01/2014 Tiết: 96 - 97 Ngày dạy: 06/01/2014 TIẾNG NÓI CỦA VĂN NGHỆ (Nguyễn Đình Thi) A. Mức độ cần đạt - Hiểu được nội dung của văn nghệ và sức mạnh kì diệu của nó đối với đời sống con người. - Biết cách tiếp cận một văn bản nghị luận về một vấn đề thuộc lĩnh vực văn học nghệ thuật. B. Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ 1. Kiến thức - Nội dung và sức mạnh của văn nghệ trong cuộc sống của con người. - Nghệ thuật lập luận của nhà văn Nguyễn Đình Thi trong văn bản. 2. Kĩ năng - Đọc - hiểu một văn bản nghị luận. - Rèn luyện thêm cách viết một văn bản nghị luận. - Thể hiện những suy nghĩ, tình cảm về một tác phẩm nghệ thuật. 3. Thái độ: Biết trân trọng những giá trị mà văn nghệ mang lại để học tập những điều tốt,... C. Phương pháp Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình… D. Tiến trình dạy học 1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số (Lớp 9A1....................................., 9A5................................................) 2. Bài cũ: Tác giả Chu Quang Tiềm khuyên chúng ta nên chọn sách và đọc sách ntn? Em đã học theo lời khuyên ấy đến đâu? 3. Bài mới: Một khúc nhạc du dương, trầm bổng chúng ta được nghe, một bức tranh, một pho tượng đẹp chúng ta được ngắm, một câu chuyện, một bài thơ đặc sắc chúng ta được đọc – hiểu - suy ngẫm,... tất cả gọi là văn nghệ. Đó là những sản phẩm tinh thần cao quý mang lại cho chúng ta bao điều bổ ích? Vậy những điều bổ ích cụ thể mà văn nghệ mang lại là gì? Văn bản Tiếng nói của văn nghệ – một tác phẩm nghị luận chặt chẽ, giàu hình ảnh của nhà văn Nguyễn Đình Thi sẽ trả lời cho chúng ta câu hỏi ấy. Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung bài dạy Hoạt động 1: Giới thiệu chung về tác giả, tác phẩm Hãy nêu những hiểu biết của em về tác giả? Hs căn cứ chú thích * Sgk trả lời. Gv khái quát những ý chính và cho Hs xem chân dung tác giả. Nêu hoàn cảnh ra đời cũng như xuất xứ của văn bản? Văn bản này được sáng tác theo thể loại nào ? Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc - hiểu văn bản - Hướng dẫn HS đọc: giọng mạch lạc, rõ ràng, đọc diễn cảm. - Gv đọc mẫu, gọi HS đọc nối tiếp đến hết văn bản. - Giải thích từ khó theo chú thích sgk. Xác định bố cục và nêu nội dung từng phần của vb? - Phần 1: Từ đầu đến “một cách sống của tâm hồn”: -> Nội dung của văn nghệ. - Phần 2: Còn lại: Sức mạnh kì diệu của văn nghệ. Tác giả đã sử dụng phương thức biểu đạt chính nào trong văn bản này? Khái quát đại ý của văn bản? - Gọi hs đọc đoạn từ đầu đến “đời sống xung quanh” Phát hiện luận đểm? -> Văn nghệ không chỉ phản ánh thực tại khách quan mà còn thể hiện tư tưởng, tình cảm của người nghệ sĩ; thể hiện đời sống tinh thần của cá nhân người sáng tác. Để chứng minh cho luận đểm trên, tác giả đưa ra phân tích những dẫn chứng văn học nào? Hết tiết 96 chuyển tiết 97 Bản chất của lời gởi, lời nhắn đó là gì? -> Văn nghệ làm cho cuộc sống chúng ta trở nên vui hơn, tươi mát hơn, mang đến cho mỗi chúng ta bao rung động, bao ngỡ ngàng trước những điều tưởng chừng như đã rất quen thuộc. Tại sao con người cần đến tiếng nói của văn nghệ? -> “Mỗi tác phẩm lớn như rọi vào bên trong chúng ta một ánh sáng riêng... óc ta nghĩ.” Em có nhận xét gì về nt lập luận của tác giả? Qua đó, em thấy văn nghệ phản ảnh nội dung gì? Sức mạnh kì diệu của văn nghệ được thể hiện như thế nào đối với quần chúng nhân dân và mọi người? HS tìm dẫn chứng làm rõ. Em có nhận xét gì về ngôn ngữ, giọng điệu của tác giả khi nói về sức mạnh của văn nghệ? Tác dụng. Gv liên hệ với quan điểm VHNT của Bác: “Các văn nghệ sĩ cũng là chiến sĩ trên mặt trận văn hóa”. Từ bản chất đó tác giả diễn giải và làm rõ con đường đến với người tiếp nhận - tạo nên sức mạnh kì diệu của nghệ thuật là gì? -> Nghệ thuật là tiếng nói của tình cảm: “Nghệ thuật không đứng ngoài trỏ vẽ cho ta đường đi, nghệ thuật vào đốt lửa trong lòng chúng ta, khiến chúng ta...” Vậy văn nghệ đã thể hiện chức năng của mình ntn? - GV tích hợp với bài Ý nghĩa văn chương (lớp 7) để giáo dục các em tình yêu văn nghệ. * Hướng dẫn tổng kết: Nêu vài nét đặc sắc trong nghệ thuật nghị luận của NĐT qua bài tiểu luận này? Em hiểu được gì sau khi học xong văn bản? Nêu ý nghĩa của văn bản? Vài Hs nêu, Gv nhận xét, chốt ý đúng. Ghi bảng. * Hướng dẫn luyện tập Nêu một tác phẩm văn nghệ mà em yêu thích và phân tích ý nghĩa, tác động của tác phẩm ấy đối với mình? Hoạt động 3: Hướng dẫn tự học GV hướng dẫn, HS chú ý lắng nghe, thực hiện. I. Giới thiệu chung 1. Tác giả: Nguyễn Đình Thi (Sgk/16) 2. Tác phẩm - Hoàn cảnh ra đời: Viết năm 1948 (thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp) - Xuất xứ: In trong cuốn Mấy vấn đề văn học, xuất bản năm 1956 - Thể loại: Nghị luận về vấn đề văn nghệ II. Đọc - hiểu văn bản 1. Đọc và giải nghĩa từ khó 2. Tìm hiểu văn bản 2.1. Bố cục: 2 phần 2.2. Phương thức biểu đạt: Nghị luận 2.3. Đại ý: Nội dung và sức mạnh kì diệu của văn nghệ. 2.4. Phân tích a. Nội dung của văn nghệ - Văn nghệ không chỉ phản ánh cái khách quan mà còn biểu hiện cái chủ quan của người sáng tạo. + Nguyễn Du viết :… + Tôn-xtôi viết :... Hết tiết 96 chuyển tiết 97 - Tác phẩm văn nghệ mang đến cho ta tất cả những say sưa vui buồn, yêu ghét, mơ mộng, bao rung động, bao ngỡ ngàng trước những điều tưởng chừng như đã rất quen thuộc. - Văn nghệ giúp ta sống phong phú hơn, làm thay đổi hẳn “mắt ta nhìn, óc ta nghĩ”. -> Lập luận chặt chẽ, dẫn chứng phong phú, phân tích, bình luận sâu sắc, thuyết phục. => Văn nghệ khám phá, thể hiện chiều sâu tính cách, số phận, thế giới bên trong của con người cụ thể, sinh động qua cái nhìn và tình cảm cá nhân của người nghệ sĩ. b. Sức mạnh kì diệu của văn nghệ - Văn nghệ đối với quần chúng nhân dân: khi thưởng thức, tiếp nhận văn nghệ họ hình như biến đổi hẳn, làm cho tâm hồn họ được sống. - Văn nghệ tạo được sự sống cho tâm hồn người, làm cho con người vui buồn nhiều hơn, yêu thương và căm hờn nhiều hơn... -> Giọng văn chân thành, say mê; lời văn giàu hình ảnh làm tăng tính thuyết phục. => Văn chương lay động cảm xúc, tâm hồn và làm thay đổi nhận thức của con người. * Con đường riêng của văn nghệ đến với người tiếp nhận: - Nghệ thuật là tiếng nói của tình cảm. - Văn nghệ góp phần giúp mọi người tự nhận thức mình, tự xây dựng mình -> Dẫn dắt tự nhiên, dễ hiểu. => Văn nghệ thực hiện chức năng riêng của nó tự nhiên, hiệu quả, sâu sắc. 3. Tổng kết a. Nghệ thuật: - Bố cục chặt chẽ, hợp lí, cách dẫn dắt tự nhiên. - Lập luận chặt chẽ, giàu hình ảnh; dẫn chứng phong phú, thuyết phục. - Giọng văn chân thành, say mê làm tăng sức thuyết phục và tính hấp dẫn của văn bản. b. Nội dung: * Ý nghĩa văn bản: Nội dung phản ánh của văn nghệ, công dụng và sức mạnh kì diệu của văn nghệ đối với cuộc sống của con người. 4. Luyện tập III. Hướng dẫn tự học - Trình bày những ảnh hưởng, tác động của tác phẩm văn học đối với bản thân em. - Lập lại hệ thống luận điểm của văn bản . - Soạn bài: Nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. E. Rút kinh nghiệm Tuần: 21 Ngày soạn: 04/01/2014 Tiết: 98 Ngày dạy: 07/01/2014 NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG A. Mức độ cần đạt Hiểu và biết cách làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. B. Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ 1. Kiến thức: Đặc điểm, yêu cầu của bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. 2. Kĩ năng: Làm bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. 3. Thái độ: Có thói quen tìm hiểu, lí giải về sự việc hiện tượng trong đời sống qua cách làm bài văn nghị luận. C. Phương pháp Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề,… D. Tiến trình dạy học 1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số (Lớp 9A1....................................., 9A5................................................) 2. Bài cũ: Kiểm tra vở soạn của 3 HS. 3. Bài mới: Nghị luận xã hội là một lĩnh vực rất rộng lớn: từ bàn bạc về những sự việc, hiện tượng trong đời sống đến bàn luận những vấn đề về chính trị, chính sách,... Trong chương trình ngữ văn lớp 9, chúng ta chỉ đề cập đến việc nghị luận về một hiện tượng đời sống và nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí. Tiết học hôm nay sẽ giúp các em tìm hiểu kiểu bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống. Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung dạy học Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống - Gv yêu cầu HS nêu ví dụ về một số sự việc, hiện tượng trong đời sống. GV sửa chữa, bổ sung (nếu cần) - Gọi HS đọc văn bản “Bệnh lề mề” (Sgk/20) Hãy xác định bố cục của văn bản? Em nhận xét gì về bố cục ấy? Trong văn bản trên tác giả bàn luận về hiện tượng gì trong đời sống? Bản chất của hiện tượng đó là gì? Chỉ ra những nguyên nhân của bệnh lề mề? Phân tích những tác hại của bệnh lề mề? Tại sao phải kiên quyết chữa bệnh lề mề? -> Vì cuộc sống văn minh hiện đại đòi hỏi mọi người phải tôn trọng lẫn nhau và hợp tác với nhau… làm việc đúng tác phong của người có văn hóa. Nhận xét về nghệ thuật nghị luận của tác giả? Em có nhận xét gì về nội dung và hình thức của bài nghị luận này? - GV khái quát lại nội dung ghi nhớ Sgk/21. - Gọi 1 HS đọc toàn bộ ghi nhớ. Gv: Vậy vấn đề nghị luận trong kiểu bài này không chỉ là hiện tượng đáng chê trách mà cả những hiện tượng đáng khen. Hoạt động 2: Hướng dẫn luyện tập Bt1: a. Các sự việc, hiện tượng tốt đáng biểu dương: Giúp bạn học tập tốt; Góp ý phê bình khi bạn có khuyết điểm; Bảo vệ cây xanh trong khuôn viên nhà trường; Giúp đỡ các gia đình thương binh liệt sĩ. b. Các sự việc có thể viết một bài nghị luận: - Giúp bạn học tập tốt. - Bảo vệ cây xanh trong khuôn viên nhà trường - Giúp đỡ các gia đình thương binh liệt sĩ. Bt2: Có thể viết một bài nghị luận vì: - Liên quan đến vấn đề sức khỏe. - Bảo vệ môi trường. - Gây tốn kém tiền bạc. Bt3: (BT bổ sung) Hoạt động 3: Hướng dẫn tự học GV hướng dẫn, HS chú ý lắng nghe. I. Tìm hiểu bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống 1. Phân tích ví dụ Văn bản: “Bệnh lề mề” * Bố cục: 3 phần - Phần 1: Đoạn đầu: Nêu vấn đề nghị luận. - Phần 2: 3 đoạn tiếp theo: Nguyên nhân tác hại cuả bệnh lề mề. - Phần 3: Đoạn cuối: Đưa ra lời khuyên. -> Bố cục chặt chẽ, mạch lạc. * Nội dung: - Vấn đề nghị luận (đối tượng): bệnh lề mề. -> Là vấn đề đáng chê trách. - Nguyên nhân: + Không có lòng tự trọng và không biết tôn trọng người khác; + Ích kỷ, vô trách nhiệm với công việc. - Tác hại: + Không bàn bạc được công việc một cách có đầu có đuôi; + Làm mất thời gian của người khác; + Tạo ra một thói quen thiếu văn hóa. - Lí do phải chữa bệnh lề mề: Cuộc sống văn minh, hiện đại đòi hỏi mọi người phải tôn trọng lẫn nhau và hợp tác với nhau… làm việc đúng tác phong của người có văn hóa. -> Kết luận, lời khuyên. -> Chủ yếu sử dụng phép lập luận phân tích. => Các ý được trình bày dưới dạng luận điểm, mỗi luận điểm thể hiện rõ ràng qua các luận cứ. Ngoài ra, tác giả còn thuyết phục người đọc bởi lời văn chính xác, sống động. 2. Ghi nhớ: (Sgk/21) II. Luyện tập Bt1: Bt2: Bt3: Lập dàn ý đại cương cho đề bài: Suy nghĩ của em về hiện tượng hút thuốc lá ở thanh thiếu niên trên địa bàn em đang ở. - Mở bài: Nêu vần đề nghị luận. - Thân bài: + Thực trạng + Nguyên nhân + Hậu quả + Đề xuất giải pháp hạn chế việc hút thuốc lá ở thanh thiếu niên. - Kết bài: Nêu kết luận. III. Hướng dẫn tự học - Nắm được nội dung và hình thức của bài. - Soạn bài: Cách làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. Xem trước bài Chương trình địa phương phần Tập làm văn. E. Rút kinh nghiệm Tuần: 21 Ngày soạn: 08/01/2014 Tiết: 99 - 100 Ngày dạy: 11/01/2014 CÁCH LÀM BÀI VĂN NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG. HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ CHO CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG PHẦN TẬP LÀM VĂN (HS làm ở nhà) * CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG. A. Mức độ cần đạt - Rèn kĩ năng làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống. - Tập suy nghĩ về một hiện tượng thực tế ở địa phương. B. Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ 1. Kiến thức - Đối tượng của kiểu bài nghị luận về một sự việc hiện tượng trong đời sống. 2. Kĩ năng - Nắm được bố cục của kiểu bài nghị luận này. - Quan sát các hiện tượng của đời sống. - Làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng của đời sống. - Viết một bài văn trình bày vấn đề thực tế ở địa phương với suy nghĩ, kiến nghị của mình dưới dình thức thích hợp : Tự sự, miêu tả, nghị luận, thuyết minh. 3. Thái độ: Có thói quen tìm hiểu, lí giải về sự việc hiện tượng trong đời sống và có thói quen làm bài đảm bảo bố cục. C. Phương pháp Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, … * HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG PHẦN TLV A. Mức độ cần đạt - Củng cố những kiến thức cơ bản về kiểu bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. - Biết tìm hiểu và có những ý kiến về sự việc, hiện tượng đời sống ở địa phương. B. Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ 1. Kiến thức - Cách vận dụng kiến thức về kiểu bài nghị luận về một sự việc hiện tượng trong đời sống. - Những sự việc, hiện tượng đời sống có ý nghĩa ở địa phương. 2. Kĩ năng - Thu thập thông tin về những vấn đề nổi bật ở địa phương. - Suy nghĩ đánh giá về một sự việc, một hiện tượng đờ sống ở địa phương. - Làm một bài văn trình bày về một vấn đề mang tính xã hội nào đó với suy nghĩ, kiến nghị của riêng mình. 3. Thái độ - Biết phân biệt, nhận xét hành vi, việc làm thực tế ở địa phương. - Có thái độ đồng tình, hay phản đối trước hiện tượng, việc làm cụ thể. C. Phương pháp Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, … D. Tiến trình dạy học 1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số (Lớp 9A1....................................., 9A5.................................................) 2. Bài cũ: Thế nào là nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống xã hội? Yêu cầu về nội dung, hình thức của bài nghị luận về một sự việc,hiện tượng trong đời sống xã hội? 3. Bài mới: Qua tiết học trước cơ bản các em đã nắm đươc thế nào là nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống. Vậy cụ thể làm kiểu bài này bằng cách nào? Chúng ta sẽ tìm hiểu ở TCT 100. Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung bài dạy A. CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu chung * Tìm hiểu đề bài nghị luận về một sự việc,hiện tượng trong đời sống xã hội - Gọi HS đọc các đề bài ở sgk/22 - Gọi HS đọc kĩ đề 1 và trả lời câu hỏi Đề bài bàn luận về hiện tượng gì? Nội dung bài nghị luận gồm có mấy ý,đó là những ý nào? Tư liệu chủ yếu dùng để viết bài nghị luận là gì? - HS đọc đề 4 Nguyễn Hiền sinh ra và lớn lên trong hoàn cảnh ntn? Hoàn cảnh ấy có bình thường không?Tại sao? Ông có đặc điểm gì nổi bật?Tư chất gì đặc biệt? Nguyên nhân chủ yếu dẫn tới thành công của ông là gì? So sánh sự giống nhau và khác nhau giữa 2 đề vừa tìm hiểu? Như vậy, mỗi đề nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống có đặc điểm gì ? Mỗi em tự nghĩ một đề tương tự? * Cách làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống Yêu cầu HS đọc kĩ đề bài trong Sgk/23 Nhắc lại các bước làm bài văn nghị luận Theo em với đề bài này chúng ta có cần trải qua những bước như vậy không? - Gv hướng dẫn HS tìm hiểu đề, tìm ý : Xác định đối tượng, kiểu bài của đề bài trên? Đề bài yêu cầu em nêu lên suy nghĩ của mình. Vậy qua câu chuyện về Nghĩa em có những suy nghĩ gì ? Theo dõi dàn ý trong sgk và nhận xét về bố cục của bài nghị luận về sự việc, hiện tượng đời sống. - Gv chia nhiệm vụ theo nhóm đề HS độc lập viết bài : + Nhóm 1 viết mở bài, nhóm 2 viết kết bài và nhóm 3 viết đoạn : đánh giá việc làm của Phạm Văn Nghĩa. - Mỗi nhóm gọi 1 HS đọc bài, HS khác nhận xét; Gv nhận xét, đánh giá. - GV chốt ý, gọi HS đoc mục 1.2.3.4 phần II SGK/13 - GV khái quát lại nội dung mục ghi nhớ sgk/24 Hết tiết 99 chuyển tiết 100 Hoạt động 2: Hướng dẫn luyện tập Yêu cầu HS làm bài vào vở B. HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG PHẦN TLV Hoạt động 1: GV hướng dẫn HS làm công việc chuẩn bị 1. Xác định những vấn đề có thể viết ở địa phương a. Vấn đề môi trường - Hậu quả của việc phá rừng với các thiên tai như hạn hán… - Hậu quả của rác thải khó tiêu hủy. - Viết một bức thư nói tại sao nước là quí. b. Vấn đề quyền trẻ em - Sự quan tâm của chính quyền địa phương. - Sự quan tâm của nhà trường. - Sự quan tâm của gia đình. c. Vấn đề xã hội - Sự quan tâm giúp đỡ đối với các gia đình chính sách,những gia đình có hoàn cảnh khó khăn. - Những tấm gương sáng về lòng nhân ái. - Tệ nạn xã hội …. 2. Xác định cách viết a. Yêu cầu về nội dung: - Sự việc, hiện tượng được đề cập phải mang tính phổ biến trong xã hội. - Trung thực, có tính xây dựng, không cường điệu. - Phân tích nguyên nhân phải đảm bảo tính khách quan có sức thuyết phục. - Nội dung bài viết phải giản dị, dễ hiểu. b. Yêu cầu về hình thức Bài viết phải đủ 3 phần: MB,TB,KB; có luận điểm, luận cứ, lập luận rõ ràng. * Lưu ý: Tuyệt đối không được nêu tên người, tên cơ quan, đơn vị cụ thể, có thật, vì như vậy vi phạm phạm vi Tập làm văn. HS nào vi phạm bài làm không được chấp nhận. Hoạt động 2: Hướng dẫn HS tìm một số văn bản tham khảo để chuẩn bị cho bài viết ở nhà (GV đọc một số văn bản) Hoạt động 3: Hướng dẫn tự học - GV hướng dẫn, HS chú ý lắng nghe. A. CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG I. Tìm hiểu chung 1. Đề bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống xã hội a. Phân tích ví dụ: - Đề 1 Sgk/22: Bàn luận về HS nghèo vượt khó Nội dung bài nghị luận có 2 ý: + Bàn luận về tấm gương nghèo vượt khó + Suy nghĩ của mình về tấm gương đó - Tư liệu chủ yếu dùng để viết là “vốn sống” - Đề 4 Sgk/22: … * Giống nhau: (đề 1 và đề 4) - Cả 2 đề đều có sự việc, hiện tượng tốt cần ca ngợi, biểu dương những tấm gương vượt khó học giỏi - Đều nêu lên suy nghĩ hoặc nhận xét của mình về các sự việc, hiện tượng đó * Khác nhau: (đề 1 và đề 4) - Đề 1 yêu cầu phải phát hiện sự việc, hiện tượng tốt, tập hợp tư liệu để bàn luận và nêu suy nghĩ - Đề 4 cung cấp sẵn sự việc, hiện tượng dưới dạng một truyện kể để người viết phân tích, bàn luận và nêu nhận xét, suy nghĩ của mình b. Kết luận: Mỗi đề nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống có các điểm cần lưu ý: - Có vấn đề nghị luận (sự việc, hiện tượng) - Nêu lên mệnh lệnh nghị luận, có thể là: ( nêu suy nghĩ, nêu nhận xét, nêu ý kiến, bày tỏ thái độ,…) 2. Cách làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống 2.1. Phân tích ví dụ: Đề bài Sgk/23 a. Tìm hiểu đề và tìm ý * Tìm hiểu đề: - Đối tượng: + Nhân vật: Thiếu niên tên Nghĩa + Sự việc: Nghĩa biết thương mẹ; biết sáng tạo, kết hợp giữa học và hành. - Kiểu bài: Nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. * Tìm ý: - Nghĩa là người biết thương mẹ, giúp đỡ mẹ trong việc đồng áng. - Nghĩa là người biết sáng tạo, kết hợp giữa học và hành. - Học tập Nghĩa là biết yêu cha mẹ, tích cực lao động, biết kết hợp giữa học và hành, học sáng tạo- làm những việc nhỏ mà có ích. b. Lập dàn bài: Dàn ý gồm 3 phần c. Viết bài d. Đọc lại bài viết và sửa chữa 2.2. Ghi nhớ: Sgk/24 Hết tiết 99 chuyển tiết 100 II. Luyện tập Lập dàn bài cho đề 4, mục I B. HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG PHẦN TLV I. Chuẩn bị 1. Xác định những vấn đề có thể viết ở địa phương a. Vấn đề môi trường b. Vấn đề quyền trẻ em c. Vấn đề xã hội 2. Xác định cách viết a. Yêu cầu về nội dung b. Yêu cầu về hình thức II. Hướng dẫn thực hiện III. Hướng dẫn tự học - Tìm hiểu một sự việc, hiện tượng ở địa phương và trình bày ngắn gọn ý kiến của bản thân về sự việc đó. - Nắm được cách làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống - Tập viết bài hoàn chỉnh cho đề 4 E. Rút kinh nghiệm