Giáo án Ngữ văn 9 - Tuần 9 - Tiết 41 đến tiết 45

Tiết 41- Tuần 9: ÔN TẬP PHẦN VĂN HỌC TRUNG ĐẠI I/ Mức độ cần đạt: ( Thay văn bản: Lục Vân Tiên gặp nạn ) Hệ thống hóa kiến thức các văn bản phần văn học trung đại. II/ Trọng tâm kiến thức: 1/ Kiến thức: Nắm được thể loại văn học đã được học. Nắm được cốt truyện, nhân vật sự kiện của các truyện đã học. Nắm được giá trị nội dung, nghệ thuật của các văn bản đã được học. Ý nghĩa văn bản của các văn bản đã học. 2/ Kĩ năng: - Vận dụng kiến thức đã học để đọc- hiểu văn bản viết theo các văn bản với thể loại khác nhau. - Nhận ra những đặc điểm nổi bật về nghệ thuật của các thể loại phần văn học trung đại. III/ Hướng dẫn thực hiện: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Nội dung cần đạt 1/ OÅn ñònh: ( 1 phuùt ) 2/ Kieåm tra: ( 5 phuùt ) - Đọc một đoạn thơ em thích trong đoạn trích “ LVTCKNN”.Lục Vân Tiên được khắc họa là người như thế nào? - Đọc đoạn thơ viết về Kiều Nguyệt nga. Qua đoạn trích em cảm nhận như thế nào về Kiều Nguyệt Nga? 3/ Bài mới: Hoạt động 1: Ôn tập: ? Nêu những thể loại văn học được học trong phần văn học trung đại? ? Nêu giá trị nghệ thuật của văn bản “ Chuyện người con gái Nam Xương” - Nhận xét=> bổ sung=> kết luận. ?Nêu ý nghĩa của văn bản “ Chuyện người con gái Nam Xương - Nhận xét=> bổ sung=> kết luận. ? Nêu giá trị nghệ thuật của văn bản “ Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh”. - Nhận xét=> bổ sung=> kết luận. ?Nêu ý nghĩa của văn bản “ Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh”. - Nhận xét=> bổ sung=> kết luận. ? Nêu giá trị nghệ thuật của văn bản “ Hồi thứ mười bốn”( Trích “ Hoàng Lê nhất thống chí”) - Nhận xét=> bổ sung=> kết luận. ? Nêu ý nghĩa của văn bản “ Hồi thứ mười bốn”( Trích “ Hoàng Lê nhất thống chí”) - Nhận xét=> bổ sung=> kết luận. ? Nêu giá trị hiện thực của truyện Kiều? - Nhận xét=> bổ sung=> kết luận. ? Nêu giá trị nhân đạo của truyện Kiều? - Nhận xét=> bổ sung=> kết luận. ? Nêu giá trị nghệ thuật của truyện Kiều? - Nhận xét=> bổ sung=> kết luận. ? Nêu giá trị nghệ thuật của văn bản “ Chị em Thúy Kiều” - Nhận xét=> bổ sung=> kết luận. ? Nêu ý nghĩa của văn bản “ Chị em Thúy Kiều - Nhận xét=> bổ sung=> kết luận. ? Nêu gía trị nghệ thuật đoạn trích “ Cảnh ngày xuân” của Nguyễn Du. - Nhận xét=> bổ sung=> kết luận. ? Nêu ý nghĩa đoạn trích “ Cảnh ngày xuân ” của Nguyễn Du. - Nhận xét=> bổ sung=> kết luận. ? Nêu gía trị nghệ thuật đoạn trích “ Kiều ở lầu Ngưng Bích” của Nguyễn Du. - Nhận xét=> bổ sung=> kết luận. ? Nêu ý nghĩa đoạn trích “Kiều ở lầu Ngưng Bích”của Nguyễn Du. - Nhận xét=> bổ sung=> kết luận. ? Nêu gía trị nghệ thuật đoạn trích “ Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga” của Nguyễn Đình Chiểu. - Nhận xét=> bổ sung=> kết luận. ? Nêu ý nghĩa đoạn trích “ Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga” của Nguyễn Đình Chiểu. - Nhận xét=> bổ sung=> kết luận. Hoạt động 2:Hướng dẫn tự học: 4/ Củng cố: 5/ Dặn dò: - Ôn tập phần văn học trung đại chuẩn bị kiểm tra 1 tiết. - Chuẩn bị bài: Chương trình địa phương phần văn. HS báo cáo sĩ số. 2 HS lên bảng trả lời. HS suy nghĩ => trình bày=> nhận xét. HS suy nghĩ => trình bày=> nhận xét. HS suy nghĩ => trình bày=> nhận xét. HS suy nghĩ => trình bày=> nhận xét. HS suy nghĩ => trình bày=> nhận xét. HS suy nghĩ => trình bày=> nhận xét. HS suy nghĩ => trình bày=> nhận xét. HS suy nghĩ => trình bày=> nhận xét. HS suy nghĩ => trình bày=> nhận xét. HS suy nghĩ => trình bày=> nhận xét. HS suy nghĩ => trình bày=> nhận xét. HS suy nghĩ => trình bày=> nhận xét. HS suy nghĩ => trình bày=> nhận xét. HS suy nghĩ => trình bày=> nhận xét. HS suy nghĩ => trình bày=> nhận xét. HS ghi I/ Nội dung ôn tập: 1/ Các thể loại văn học đã được học: Tùy bút, truyền kì mạn lục, tiểu thuyết lịch sử, truyện thơ Nôm lục bát. 2/Giá trị nghệ thuật của văn bản “ Chuyện người con gái Nam Xương”: - Khai thaùc voán văn học dân gian. - Coù nhöõng saùng taïo trong xaây döïng nhaân vaät, trong caùch keå chuyeän, sử dụng yếu tố truyền kì. - Ñaëc bieät ñaõ saùng taïo neân moät keát thuùc taùc phaåm khoâng moøn saùo. 3/ Ý nghĩa của văn bản “ Chuyện người con gái Nam Xương: Vôùi quan nieäm cho raèng haïnh phuùc khi ñaõ tan vôõ khoâng theå haøn gaén ñöôïc, truyeän pheâ phaùn thoùi ghen tuoâng muø quaùng vaø ngôïi ca veû ñeïp truyeàn thoáng cuûa ngöôøi phuï nöõ Vieät Nam. 4/Giá trị nghệ thuật của văn bản “ Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh”: - Lựa chọn ngôi kể phù hợp. - Lựa chọn sự việc tiêu biểu, có ý nghĩa phản ánh bản chát sự việc, con người. - Miêu tả sinh động. - Sử dụng ngôn ngữ khách quan nhưng vẫn thễ hiện thái độ bất bình của tác giả trước hiện thực. 5/ Ý nghĩa của văn bản “ Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh”. Hiện thực lịch sử và thái độ của “ kẻ thức giả” trước những vấn đề của đời sống xã hội. 6/ Giá trị nghệ thuật “ Hoàng Lê nhất thống chí”: - Lựa chọn trình tự kể theo diễn biến các sự kiện lịch sử. - Khắc họa nhân vật lịch sử với ngôn ngữ, tả chân thật, sinh động. - Giọng điệu trần thuật thể hiện thái độ của tác giả với nhân vật anh hùng. 7/ Ý nghĩa văn bản “Hoàng Lê nhất thống chí”: Văn bản ghi lại hiện thực lịch sử hào hùng của dân tộc ta và hình ảnh người anh hùng dân tộc nguyễn huệ trong chiến thắng mùa xuan Kỉ Dậu ( 1789) 8/ Gía trị nội dung và nghệ thuật của Truyện Kiều: a/ Về nội dung: * Gíá trị hiện thực: - Phản ánh sâu sắc hiện thực xã hội đương thời bất công, tàn bạo. - Phản ánh số phận những con người bị áp bức, đặc biệt bi kịch của người phụ nữ. * Gíá trị nhân đạo: - Cảm thương sâu sắc trước đau khổ của con người. - Lên án, tố cáo những thế lực tàn bạo. - Đề cao, trân trọng vẻ đẹp con người. - Hướng tới những giải pháp xã hội đem lại hạnh phúc cho con người. b/ Gíá trị nghệ thuật: - Ngôn ngữ tinh tế, chính xác, biểu cảm, thẩm mỹ. - Nghệ thuật tự sự phát triển. - Miêu tả phong phú, chân thực, sinh động. - Cốt truyện giàu tình tiết. - Khắc họa tính cách, miêu tả tâm lí con người. 9/ Giá trị nghệ thuật của văn bản “ Chị em Thúy Kiều”: - Sử dụng những hình ảnh ước lệ. - Sử dụng nghệ thuật đòn bẩy. - Lựa chọn và sử dụng ngôn ngữ miêu tả tài tình. 10/Ý nghĩa của văn bản “ Chị em Thúy Kiều”: Chị em Thúy Kiều thể hiện tài năng nghệ thuật và cảm hứng nhân văn ngợi ca vẻ đẹp tài năng của con người của tác giả Nguyễn Du. 11/ Gía trị nghệ thuật đoạn trích “ Cảnh ngày xuân” của Nguyễn Du. - Sử dụng ngôn ngữ miêu tả giàu hình ảnh, giàu nhịp điệu, diễn tả tinh tế tâm trạng nhân vật. - Miêu tả theo trình tự thời gian cuộc du xuân của hai chị em Thúy Kiều. 12/ Ý nghĩa đoạn trích “ Cảnh ngày xuân ” của Nguyễn Du: ( Ghi nhớ/ SGK/87 ) 13/Gía trị nghệ thuật đoạn trích “ Kiều ở lầu Ngưng Bích”: - Nghệ thuật miêu tả nội tâm: diễn biến tâm trạng được thể hiện qua ngôn ngữ độc thoại và tả cảnh ngụ tình đặc sắc. - Lựa chọn từ ngữ, sử dụng các biện pháp tu từ. 14/ Ý nghĩa văn bản “Kiều ở lầu Ngưng Bích”: Đoạn trích thể hiện tâm trạng cô đơn, buồn tủi và tấm lòng thủy chung, hiếu thảo của Thúy Kiều. 15/ Gía trị nghệ thuật đoạn trích “ Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga” - Mieâu taû nhaân vaät chuû yeáu thoâng qua haønh ñoäng, cöû chæ, lôøi noùi. - Söû duïng ngoân ngöõ moäc maïc, bình dò, gaàn vôùi lôøi noùi thoâng thöôøng, mang maøu saéc nam Boä roõ neùt, phuø hôïp vôùi dieãn bieán tình tieát truyeän. 16/ Ý nghĩa đoạn trích “ Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga”: Ñoaïn trích ca ngôïi phaåm chaát cao ñeïp cuûa 2 nhaân vaät LVT, KNN vaø khaùt voïng haønh ñaïo cöùu ñôøi cuûa taùc giaû. II/ Hướng dẫn tự học: - Ôn tập phần văn học trung đại chuẩn bị kiểm tra 1 tiết. TIEÁT 42-TUẦN 9 CHÖÔNG TRÌNH ÑÒA PHÖÔNG PHAÀN VAÊN Ngày sạn: Ngày dạy: I/ Möùc ñoä caàn ñaït: - Boå sung vaøo voán hieåu bieát vaên hoïc ñòa phöông baèng vieäc naém ñöôïc taùc giaû vaø 1 soá taùc phaåm töø sau 1975 vieát veà ñòa phöông mình. - böôùc ñaàu bieát thaåm bình vaø bieát ñöôïc coâng vieäc tuyeån choïn taùc phaåm VH. II/ Troïng taâm kieán thöùc, kó naêng: 1/ Kieán thöùc: - Voán hieåu bieát vaên hoïc ñòa phöông baèng vieäc naém ñöôïc taùc giaû vaø 1 soá taùc phaåm töø sau 1975 vieát veà ñòa phöông mình. - Nhöõng chuyeån bieán cuûa VH ñòa phöông sau 1975. 2/Kó naêng: - Söu taàm, tìm hieåu veà TG, TP vaên hoïc ñòa phöông. - Ñoïc, hieåu vaø thaåm bình thô vaên vieát veà ñòa phöông. - So saùnh ñaëc ñieåm VH ñòa phöông giöõa caùc giai ñoaïn. 3/ Thaùi ñoä: Hình thaønh söï quan taâm vaø yeâu meán ñoái vôùi vaên hoïc cuûa ñòa phöông. III/ Höôùng daãn thöïc hieän: 1/ Oån ñònh: ( 1 phuùt ) 2/ Kieåm tra: Đọc thuộc lòng từ “ Ngư rằng…Hàn Giang”. Hành động nhân nghĩa, nhân cách cao cả của ông ngư được thể hiện như thế nào qua đoạn thơ? 3/ Baøi môùi: ( 30 phuùt ) Hoaït ñoäng 1: Höôùng daãn HS taäp hôïp keát quaû söu taàm. ( 5 phuùt ) GV yeâu caàu töøng toå taäp hôïp keát quaû söu taàm cuûa toå mình thaønh 1 baûng thoáng keâ. Hoaït ñoäng 2: HS trình baøy keát quaû söu taàm ( 10 phuùt ) Caùc toå treo baûng phuï, lôùp quan saùt, boå sung vaøo baûng söu taàm cuûa toå mình nhöõng TP maø toå baïn söu taàm ñöôïc. GV boå sung cho HS theo baûng sau: CAÙC NHAØ THÔ SOÙC TRAÊNG SAU 1975 SOÁ TT HOÏ VAØ TEÂN BUÙT DANH TAÙC PHAÅM CHÍNH 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 Huyønh Vaên Tuaán Löu Quoác Bình Tröômg Minh Chaâu Hoà Trung Chính Traàn Thanh Duõng Huyønh Vaên Ñöôïc Vuõ Hieáu Ñoâng Leâ Ñöùc Ñoàng Voõ Minh Ñöôøng Hoàng Bænh Hieáu Leâ T Xuaân Höông Traàn Ñaéc Hieån Khaùnh Huyønh Vuõ Lam Döông Leâ Hoàng Nguyeãn Vaên Huøng Nguõy Kim Nguyeân Traàn Vaên Mieâng Nguõy Thaønh Nam TraànTNgoïc Phöôïng Quaùch Phuïng Hieáu Nguõy lang Quaân Leâ Hoaøng Sôn Traàn Hoàng Sôn Voõ Quoác Thoáng Taï Leä Vaân Nam Keá Ba Quoác Bình Tröông Minh Chaâu ( Ñaêng Duy) Hoà Trung Chính ( Nguyeân Hoà, Chinh Yeân) Thaønh Duõng H.Ñ.N Vuõ Hieáu Ñoâng Leâ Ñöùc Ñoàng Voõ Minh Ñöôøng Yeân Chi Leâ T Xuaân Höông Tröông Xuaân Tuù; Traàn Ñaéc Xuaân Huyønh Vuõ Lam; Nhaät Huy Hoàng Laâm Nguyeãn Phuù Lieâu Nguõy Kim Nguyeân Thanh Phong; Thaùi Baûo Hoaøng Lieân Phöông Ngoïc Phöôïng Trieàu Uyeân Phöôïng Nguõy lang Quaân Hoaøng Sôn Hoàng Sôn Haø Vaên Thoâng Taï Leä Vaân Tình khuùc Soùc Traêng Vôùi Soùc Traêng. . . Nuï ñaàu muøa Beân bôø soâng Haäu; Phöôïng hoaøng vaø muøa xuaân. Böûa côm chieàu cuoái naêm. Bieät khuùc 1,2. . . n. Nhöõng chuyeán ñoø. Thô vôùi tuoåi treû; Nöûa tình muøa haï; Phuø sa. Beân khung cöûa maët trôøi; Chieàu trong thô toâi. Khuùc haùt caùnh ñoàng. Queâ mình muøa hoa böôûi. Tình khuùc thaùng tö. Thö vieát cho em. Coõi ngöôøi coõi thô. Tím xöa. Thaùng tö naêm aáy. Beân bôø soâng Haäu; Nôi chieán tröôøng xöa; Naêm thaùng ñaõ qua. Laéng nghe tieáng ve ngaâm. Baøi ca chim saùo; Thaàm laëng; Ai cuùi nhaët maët trôøi. Daáu aán xuyeân tim. Loaøi hoa khoâng teân; Giang sôn nhaø choàng. Con ngöïa goã; Queâ höông. Muøa ñi. Söông naéng. Baøi thô cho meï. Hoaït ñoäng 3: Toå chöùc HS trình baøy TP ( 15 phuùt ) Ñaïi dieän moãi toå trình baøy 1 TP töï saùng taùc. Lôùp goùp yù, ñaùnh giaù. GV nhaän xeùt, cho ñieåm. 4/ Cuûng coá: ( 5 phuùt ) Ñieåm laïi tieåu söû taùc giaû, teân taùc phaåm vöøa söu taàm. Qua ñoù nhaän xeùt tình hình vaên hoïc cuûa tænh nhaø. Giáo viên đọc bài thơ: Quê hương lối về của Lê Đức Đồng. 5/Dặn dò: ( 4 phuùt ) Tieáp tuïc söu taàm. Soaïn baøi “ Toång keát töø vöïng”. Tieát 43 – TUẦN 9 TIẾNG VIỆT: TOÅNG KEÁT TÖØ VÖÏNG Ngày soạn: Ngày dạy: I/ Möùc ñoä caàn ñaït: - Heä thoáng hoùa kieán thöùc veà töø vöïng ñaõ hoïc töø lôùp 6 ñeán lôùp 9. - Bieát vaän duïng kieán thöùc ñaõ hoïc khi giao tieáp, ñoïc-hieåu vaø taïo laäp VB. II/ Troïng taâm kieán thöùc, kó naêng: 1/ Kieán thöùc: Moät soá khaùi nieäm lieân quan ñeán töø vöïng. 2/ Kó naêng: Vaän duïng hieäu quaû trong noùi, vieát, ñoïc-hieåu vaø taïo laäp VB. 3/ Thaùi ñoä: Coù yù thöùc löïa choïn töø ngöõ phuø hôïp khi söû duïng. III/ Höôùng daãn thöïc hieän: Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung ghi baûng 1/ OÅn ñònh: ( 1 phuùt ) 2/ Kieåm tra: ( 5 phuùt ) Kiểm tra vở soạn 5 hs 3/ Baøi môùi: ( 30 phuùt ) Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu chung ( 12 phuùt ). - Nhaéc laïi theá naøo laø töø ñôn? Theá naøo laø töø phöùc? - Coù maáy loaïi töø phöùc? Keå teân vaø cho VD.Theá naøo laø töø gheùp? Coù maáy loaïi töø gheùp? Cho VD. Coù maáy loaïi töø laùy? Cho VD ôû töøng loaïi. - Theá naøo laø thaønh ngöõ? Ñaëc ñieåm cuûa thaønh ngöõ? - Theá naøo laø nghóa cuûa töø? Caùch giaûi thích nghóa cuûa töø? - Theá naøo laø töø nhieàu nghóa? Ñaëc ñieåm cuûa töø nhieàu nghóa? Gv boå sung: + Trong moät töø nhieàu nghóa coù nghóa chính vaø nghóa chuyeån. + Muoán xeùt töø nhieàu nghóa phaûi ñaët vaøo moät ngöõ caûnh nhaát ñònh. - Thöôøng coù nhöõng caùch chuyeån nghóa ntn? Cho vd minh hoaï. GV löu yù hs phaân bieät nghóa chuyeån töø vöïng vaø nghóa chuyeån tu töø. HS thaûo luaän BT, trình baøy keát quaû, lôùp goùp yù, gv ñaùnh giaù cho ñieåm. Hoaït ñoäng 2: Luyeän taäp ( 18 phuùt ). GV ñaùnh giaù, kết luận. HS báo cáo sĩ số. 5 HS leân baûng. HS traû lôøi HS thaûo luaän nhoùm ñeå traû lôøi. HS trình baøy, lôùp goùp yù, gv boå sung. HS trình baøy, lôùp goùp yù, gv boå sung. HS trình baøy, lôùp goùp yù HS thaûo luaän nhoùm ñeå laøm BT 1,2.I ( sgk/122). Ñaïi dieän nhoùm trình baøy keát quaû leân baûng, hs goùp yù. HS thaûo luaän nhoùm ñeå laøm BT 3,4,5,6 ( sgk/123 ). Ñaïi dieän nhoùm trình baøy keát quaû, lôùp goùp yù. A/ Tìm hieåu chung: I/ Töø ñôn vaø töø phöùc: - Khaùi nieäm töø ñôn: - Khaùi nieäm töø phöùc: - Caùc loaïi töø phöùc: Töø gheùp vaø töø laùy. + Gheùp ñaúng laäp vaø gheùp chính phuï. + Laùy toaøn boä vaø laùy boä phaän. II/ Thaønh ngöõ: - Khaùi nieäm: - Ñaëc ñieåm: + Thaønh ngöõ ñöôïc duøng nhö moät töø. + Khoâng phaûi thaønh ngöõ naøo cuõng coù tính coá ñònh. + Thaønh ngöõ coù tính hình aûnh. III/ Nghóa cuûa töø: - Khaùi nieäm. - Caùch giaûi thích: + Trình baøy khaùi nieäm. + Duøng töø ñoàng nghóa, gaàn nghóa. IV/ Töø nhieàu nghóa vaø hieän töôïng chuyeån nghóa cuûa töø: - Khaùi nieäm. - Ñaëc ñieåm. - caùch chuyeån nghóa: + Aån duï. + Hoaùn duï. B/ Luyeän taäp: BT 1: - Töø gheùp: ngaët ngheøo, giaän döõ,boù buoäc, töôi toát, boït beøo, coû caây, ñöa ñoùn, nhöôøng nhòn, rôi ruïng, mong muoán. - Töø laùy: caùc töø coøn laïi. BT 2: - Giaûm nghóa: traêng traéng, ñeøm ñeïp, nho nhoû, laønh laïnh, xoâm xoáp. - Taêng nghóa: caùc töø coøn laïi. BT 3: - Tuïc ngöõ: a,c. - Thaønh ngöõ: b,d,e. BT 4: a ñuùng BT 5: b ñuùng. BT 6: Hoa-> chuyeån nghóa töø vöïng. Tieát 44 TOÅNG KEÁT TÖØ VÖÏNG ( tieáp theo ) Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung ghi baûng 1/ OÅn ñònh: ( 1 phuùt ) 2/ Kieåm tra: ( 5 phuùt ) Thế nào là nghĩa của từ? Thành nghữ là gì? Tìm 2 thành ngữ có yếu tố thự vật? Đặt câu có sử dụng một trong 2 thành ngữ đó. Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu chung ( 16 phuùt ) Gv yeâu caàu hs neâu laïi khaùi nieäm. - Laøm theá naøo ñeå xaùc ñònh moät töø ñoàng aâm? Caùch phaân bieät töø nhieàu nghóa vaø töø ñoàng aâm? - Theá naøo laø töø ñoàng nghóa? Laøm sao xaùc ñònh töø ñoàng nghóa? - Theá naøo laø töø traùi nghóa? Muoán xaùc ñònh töø traùi nghóa phaûi laøm ntn? - Theá naøo laø caáp ñoä khaùi quaùt cuûa nghóa töø ngöõ? Cho vd minh hoaï. - Theá naøo laø tröôøng töø vöïng? Cho vd vaø phaân tích ñeå minh hoaï. Neâu caùc ñaëc ñieåm cuûa tröôøng töø vöïng? Hoaït ñoäng 2: Luyeän taäp ( 20 phuùt ) GV ñaùnh giaù, cho ñieåm. 4/ Cuûng coá : ( 5 phuùt ) - Neâu laïi khaùi nieäm, ñaëc ñieåm cuûa töø ñôn, töø phöùc, thaønh ngöõ, nghóa cuûa töø, töø nhieàu nghóa, töø ñoàng aâm, ñoàng nghóa, traùi nghóa, caáp ñoä khaùi quaùt cuûa nghóa töø ngöõ, tröôøng töø vöïng. - Laøm theá naøo ñeå xaùc ñònh töø nhieàu nghóa? - Phaân bieät aån duï töø vöïng vaø aån duï tu töø? - Phaân bieät töø ñoàng aâm vaø töø nhieàu nghóa. - Cô sôû naøo ñeå xaùc ñònh töø ñoàng nghóa, traùi nghóa. Hoaït ñoäng 3:Höôùng daãn töï hoïc 5/Dặn dò: - Naém chaéc vaø vaän duïng ñöôïc moïi hieän töôïng töø vöïng. - Xem laïi ñeà baøi TLV soá 2 vaø nhöõng thao taùc taïo laäp VB, tieát sau traû baøi. HS báo cáo sĩ số. HS traû lôøi HS thaûo luaän, trình baøy. HS thaûo luaän, trình baøy: HS thaûo luaän, trình baøy: HS traû lôøi + Khaùi nieäm: Moät töø coù theå coù nghóa roäng hôn ( khaùi quaùt hôn ) hoaëc heïp hôn ( ít khaùi quaùt hôn ) moät töø khaùc. + Töø ñöôïc xem khaùi quaùt hôn khi nghóa cuûa noù bao haøm bôûi moät töø khaùc. HS ñieàn sô ñoà, giaûi thích. Hs traû lôøi HS laøm BT ñeå minh hoaï cho ñaëc ñieåm thöù tö: taém, beå-> Taïo aán töôïng baèng nhöõng hình aûnh cuï theå. Hs thaûo luaän nhoùm ñeå laøm caùc BT. Ñaïi dieän nhoùm trình baøy keát quaû. A/ Tìm hieåu chung: V/ Töø ñoàng aâm: - Khaùi nieäm. - Ñaëc ñieåm: + Phaûi ñaët vaøo trong moät ngöõ caûnh nhaát ñònh môùi coù theå xaùc ñònh töø ñoàng aâm. + Phaân bieät töø ñoàng aâm vaø töø nhieàu nghóa: * Töø ñoàng aâm nghóa khaùc xa nhau. * Töø nhieàu nghóa coù moät neùt nghóa chung. VI/ Töø ñoàng nghóa: - Khaùi nieäm. - Ñaëc ñieåm: Xaùc ñònh töø ñoàng nghóa trong söï töông quan vôùi moät hay nhieàu töø khaùc. Vd: Cheát vôùi hy sinh, boû maïng . . . VII/ töø traùi nghóa: - Khaùi nieäm. - Ñaëc ñieåm: + Xaùc ñònh töø traùi nghóa trong söï töông quan vôùi töø khaùc treân cô sôû moät neùt nghóa chung. + + VD: ñi > < laïi = höôùng. VIII/ Caáp ñoä khaùi quaùt cuûa nghóa töø ngöõ: Töø xeùt veà maët caáu taïo Töø ñôn Töø phöùc Töøgheùp Töø laùy ÑL CP TB BP Phuïaâmñaàu Vaàn IX/ Tröôøng töø vöïng: - Khaùi nieäm: Tröôøng töø vöïng laø taäp hôïp nhöõng töø coù ít nhaáp moät neùt chung veà nghóa. - Ñaëc ñieåm: + Moät tröôøng töø vöïng coù theå bao goàm nhieàu tröôøng töø vöïng nhoû hôn. + Moät tröôøng töø vöïng coù theå bao goàm nhöõng töø khaùc bieät veà töø loaïi. + Moät töø coù theå thuoäc nhieàu tröôøng töø vöïng khaùc nhau. +Chuyeån tröôøng töø vöïng seõ taêng tính dieãn ñaït cuûa ngoân töø. B/ Luyeän taäp: Baøi taäp 1: a/ + Laù: Nghóa goác laø boä phaän trao ñoåi khí cuûa thöïc vaät. + Laù ( phoåi ): Nghóa chuyeån-> ñieàu hoaø khoâng khí trong thaønh phoá. b/ + Ñöôøng: Nôi duøng ñeå ñi laïi. + Chaát coù vò ngoït. BT2: Choïn caùch hieåu ñuùng: d ñuùng. BT3: - Xuaân: Muøa ñaàu trong naêm-> theâm moät tuoåi. - Xuaân: traøn ñaày söùc soáng-> tuoåi treû-> laïc quan. BT4: Töø traùi nghóa: xaáu-ñeïp; xa-gaàn; roäng-heïp BT 5: Xeáp töø: - Nhoùm 1: chaün-leõ; chieán tranh-hoaø bình; soáng-cheát. - Nhoùm 2: coøn laïi. C/ Höôùng daãn töï hoïc: Phân tích cách lựa chọn từ ghép, từ láy, từ đồng âm, từ đồng nghĩa, trái nghĩa, trường từ vựng, thành ngữ, tục ngữ trong một văn bản cụ thể. Tieát 45 TRAÛ BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 2 I/ Möùc ñoä caàn ñaït: - Kieán thöùc: Naém vöõng hôn caùch laøm baøi vaên töï söï keát hôïp vôùi vaên taû caûnh. - Kó naêng: Reøn luyeän kó naêng tìm hieåu ñeà, tìm yù, laäp daøn yù. - Thaùi ñoä: Nhaän ra ñöôïc choã maïnh, choã yeáu cuûa mình khi vieát loaïi baøi naøy. II/ chuaån bò: - GV: baøi laøm cuûa hs; nhöõng sai soùt qua baøi laøm; nhöõng nhaän xeùt, ñaùnh giaù. - HS: Xem laïi ñeà baøi. III/ Höôùng daãn thöïc hieän: Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung ghi baûng 1/ OÅn ñònh: ( 1 phuùt ) 2/ Kieåm tra: ( Thoâng qua ) 3/ Baøi môùi: ( 35 phuùt ) Hoaït ñoäng 1: Höôùng daãn hs caùc böôùc taïo laäp vaên baûn ( 20 phuùt ) Goïi hs nhaéc laïi ñeà baøi ñaõ laøm. - Haõy xaùc ñònh yeâu caàu ñeà? -Laøm theá naøo ñeå neâu baät ñöôïc tình caûm, caûm xuùc khi thaêm tröôøng. - Laøm sao ñeå thaáy ñöôïc nhöõng thay ñoåi cuûa tröôøng sau 20 naêm? - Haõy thaûo luaän nhöõng yù seõ vieát theo ñònh höôùng treân vaø xaây döïng daøn baøi ( 10 phuùt). GV yeâu caàu 3 nhoùm trình baøy daøn yù ( baûng phuï ). GV phát bài cho HS Hoaït ñoäng 2: HD hs ñaùnh giaù baøi laøm ( 15 phuùt ). GV: Phaùt baøi, yeâu caàu hs ñoïc, ñoái chieáu vôùi daøn yù vöøa laäp. GV ruùt ra keát luaän chung. GV choïn ñoïc nhöõng baøi ñaït nhaát, cho hs phaùt bieåu yù kieán. GV daãn moät soá tröôøng hôïp: + caây baøng- caây baøn. + kæ nieäm- kó nieäm 4/ Cuûng coá : ( 5 phuùt ) - Coù bao nhieâu böôùc taïo laäp vaên baûn? a/ 2 böôùc b/ 3 böôùc c/ 4 böôùc d/ 5 böôùc - Laøm theá naøo ñeå coù moät baøi vaên coù boá cuïc chaët cheõ, roõ raøng? 5/ Daën doø: ( 4 phuùt ) - Chuù yù khaéc phuïc caùc loãi qua baøi TLV soá 2. - Soaïn baøi “ Ñoàng chí”, chuù yù: + Nghóa goác cuûa töø ñoàng chí vaø nghiaõ ñöôïc duøng trong VB. + Ñoïc kó baøi thô, naém ñöôïc hoaøn caûnh ra ñôøi vaø soaïn caùc caâu hoûi phaàn ñoïc hieåu. HS ghi laïi ñeà baøi HS:+ Hình thöùc: vieát thö. + Noäi dung: Buoåi thaêm tröôøng sau 20 naêm. HS:Laøm noåi baät nhöõng thay ñoåi. HS: So saùnh, mieâu taû. HS thaûo luaän HS trình baøy, lôùp goùp yù, boå sung ñeå taïo thaønh moät daøn yù hoaøn chænh nhaát. HS: Töï ñaùnh giaù öu khuyeát ñieåm baøi laøm cuûa baûn thaân ( 3 hs ñieåm gioûi, TB, yeáu ). I/ Tìm hieåu ñeà, tìm yù, laäp daøn yù: 1/ Ñeà baøi: Töôûng töôïng sau 20 naêm, vaøo moät ngaøy heø, em veà thaêm laïi tröôøng cuõ. Haõy vieát thö cho moät baïn hoïc hoài aáy keå laïi buoåi thaêm tröôøng ñaày xuùc ñoäng ñoù. 2/ Daøn yù: a/ Ñaàu thö: - Nôi vieát, ngaøy . . . thaùng . . . naêm . . . - Lôøi xöng hoâ. - Lí do vieát thö. b/ Noäi dung thö: - Lôøi thaêm hoûi. - Keå laïi buoåi thaêm tröôøng: +Quang caûnh tröôøng lôùp: * 20 naêm tröôùc. * Hieän taïi. + Thaày coâ giaùo cuõ, baïn beø cuõ. + Nhöõng kæ nieäm cuõ. c/ Cuoái thö: - Caûm xuùc sau khi thaêm laïi tröôøng cuõ. - Lôøi chaøo, lôøi chuùc, lôøi höùa heïn . Kí teân II/ Traû baøi: III/ Nhận xét chung: 1/ Öu ñieåm: - Vieát ñuùng hình thöùc vieát thö. - Ña soá ñònh höôùng vaø trieån khai yù phuø hôïp. - Moät soá baøi vieát coù caûm xuùc. 2/ Haïn cheá: - Moät soá baøi laøm sai yeâu caàu ñeà ( hình thöùc vaø noäi dung khoâng phuø hôïp ). - Ña soá chöa bieát phaân ñoaïn. - Coøn sai chính taû, duøng töø sai, sai daáu caâu . . . - Coøn moät soá tröôøng hôïp duøng töø saùo roãng. IV/ Thống kê điểm: Lóp TS G K Tb Y Tb trở lên SL TL 9/4 36 3 8 17 8 28 77,77 9/5 37 4 10 18 5 32 86,48 9/6 38 4 7 20 7 31 81,57