Giáo án Ngữ văn lớp 10 Tiết 10 tiếng việt- Văn bản (tiếp theo)

Thaùng …naêm…. Tiết 10: Tiếng Việt VĂN BẢN (tt) A. Mục tiêu bài học: Thống nhất SGK và SGV B. Phương tiện thực hiện: - SGK, SGV - Thiết kế bài học C. Cách thức tiến hành: HS trực tiếp phân tích văn bản, thảo luận. GV hướng dẫn, định hướng kết quả chung. D. Tiến hành dạy học: 1. Ổn định lớp: vệ sinh, đồng phục, sĩ số 2. Kiểm tra bài cũ: 1.phaân tích dieãn bieán cuûa cuoäc chieán giöõa Mtao Mxaây? 2.Taïi sao noùi trong cuoäc chieán naøy Ñaêm Saên khoâng heà ñôn ñoäc? 3.baøi môùi: *lôøi vaøo baøi:…… Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1: GV và HS đọc yêu cầu bài tập 1, 2 và 3. Sau đó, cho HS thảo luận theo 3 nhóm; HS lên bảng làm bài tập, GV hướng dẫn, HS nhận xét đánh giá bài tập đã làm. Bài tập 1: Nhóm 1 lên bảng trình bày Câu hỏi 1 : phân tích tính thống nhất về chủ đề của đoạn văn? Câu hỏi 2: Phân tích sự phát triển của chủ đề trong đoạn văn? Câu hỏi 3: Các câu trong đoạn có quan hệ với nhau như thế nào để phát triển chủ đề chung? Câu hỏi 4: Đọc xong đoạn văn ta thấy ý chung của đoạn đã được triển khai rõ chưa? Câu hỏi 5: Đặt nhan đề cho đoạn văn ? Bài tập 2: Nhóm 2 lên bảng trình bày Câu hỏi 6: Sắp xếp các câu trong bài tập 2(1, 2, 3, 4, 5) thành 1 văn bản hoàn chỉnh, mạch lạc? Câu hỏi 7: Hãy đặt nhan đề cho văn bản? (HS có thể đặt nhan đề khác nhau, cần ngắn gọn và có tính khái quát cao) Nhóm 3 lên trình bày bài tập 3. Yêu cầu: Viết một số câu khác tiếp theo câu văn đã cho để tạo 1 văn bản có nội dung thống nhất. → Có thể đề cập đến các nội dung xung quanh luận điểm (câu chủ đề) đã cho. Câu hỏi 8: Hãy đặt nhan đề cho văn bản vừa tạo lập? → HS có thể đưa ra nhiều nhan đề, GV định hướng và lựa chọn nhan đề phù hợp: baøi taäp4:GV cho HS đọc lại yêu cầu bài tập 4, nhóm 4 lên bảng làm, nhóm 1, 2, 3 nhận xét đánh giá *Coù maáy loaïi ñôn thöôøng gaëp trong ñôøi soáng?laø nhöõng loaïi naøo? Coù hai loaïi ñôn thöôøng gaëp laø: -Ñôn vieát theo maãu coù saün(ñôn xin nhaäp hoä khaåu thöôøng truù,ñôn xin xuaát caûnh , ñôn xin laäp doanh nghieäp….) -- Ñôn töï vieát(khoâng coù maãu in saün: ñôn xin nghæ hoïc,ñôn xin gia nhaäp Ñoaøn thanh nieân coäng saûn HCM…) Chaúng haïn ñôn xin nghæ hoïc HS phải xác định được những vấn đề sau: → Gửi cho thầy, cô giáo chủ nhiệm, người viết: HS → Mục đích: xin phép được nghỉ học → Nội dung cơ bản: họ tên, lí do nghỉ học, thời gian nghỉ, hứa thực hiện chép bài và làm bài đầy đủ trước khi đến lớp. → Ghi quốc hiệu, tiêu ngữ, ngày tháng năm, họ tên, địa chỉ người nhận, kí tên… Þ Sau khi đã xác định rõ những vấn đề trên, HS trình bày 1 lá đơn cụ thể lên bảng. Hoạt động 4: Hướng dẫn HS làm bài tập 4, 5, 6 sách bài tập ngữ văn. Yêu cầu cần đạt III. Luyện tập: Bài tập 1: -1.tính thoáng nhaát veà chủ đề của đọan văn theå hieän ôû: Caâu môû ñoaïn(caâu chuû ñeà,caâu choát):giöõa cô theå vaø moâi tröôøng coù aûnh höôûng qua laïi vôùi nhau. Caùc caâu trieån khai: +Caâu1:Vai troø cuûa moâi tröôøng ñoái vôùi cô theå. +Caâu 2:Laäp luaän so saùnh. +Caâu 3,4;daãn chöùng thöïc teá. 2.Söï phaùt trieån cuûa chuû ñeà trong ñoaïn vaên: a.Caâu chuû ñeà mang yù nghóa khaùi quaùt cuûa caû ñoaïn. b.Caùc caâu khai trieån:taäp trung höôùng veà caâu chuû ñeà, cuï theå hoùa yù nghóa cho chuû ñeà. 3.Coù theå ñaët tieâu ñeà cho ñoaïn vaên laø: - Môi Trường và cơ thể -Mối quan hệ giữa cơ thể và môi trường. Bài tập 2: - Sắp xếp (2 cách) + (1), (3), (4), (5), (2) + (1), (3), (5), (2), (4) - Nhan đề: Bài thơ Việt Bắc Bài tập 3: “Môi Trường sống của loài người hiện nay đang bị hủy hoại ngày càng nghiêm trọng.” → Rừng đầu nguồn bị chặt phá, khai thác bừa bãi là nguyên nhân gây ra lụt, lở, hạn hán kéo dài → Các sông, suối, nguồn nước ngày càng bị cạn kiệt và bị ô nhiễm do các chất thải của các khu công nghiệp nhà máy. → Các chất thải, bao ni lông vứt bừa bãi → Phân bón, thuốc trừ sâu, trừ cỏ sử dụng không theo quy hoạch. Tất cả đã đến mức báo động về môi trường sống của loài người. Þ Nhan đề: Môi trường sống kêu cứu Thực trạng về môi trường hiện nay. Bài tập 4: ĐƠN MẪU CỘNG HÒA XÂ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc Lập – Tự Do – Hạnh Phúc ĐƠN XIN PHÉP Kính gửi: BGH hay GVCN, lớp … Em tên (tôi tên – nếu là phụ huynh): … Địa chỉ… Nay tôi (em) viết đơn này xin phép GVCN cho em được nghỉ học … ngày (từ…đến…) Lí do: …. Em xin hứa …. Em xin chân thành cảm ơn! Chợ Lầu, ngày…tháng…năm… Người viết đơn 4. Củng cố: Cho HS làm bài tập Đọc đọan văn sau và thực hiện những yêu cầu bên dưới: “Chị Dậu xám mặt, vội vàng đặt con xuống đất, chạy đến đỡ lấy tay hắn: - Cháu van ông, nhà cháu vừa mới tỉnh được 1 lúc, ông tha cho! - Tha này! Tha này! Vừa nói hắn vừa bịch luôn vào người chị Dậu mấy bịch rồi lại sấn đến để trói anh Dậu. Hình như tức quá không thể chịu được, chị Dậu liều mạng cự lại: - Chồng tôi đau ốm, ông không được phép hành hạ! Cai lệ tát vào mặt chị 1 cái đánh bốp, rồi hắn cứ nhảy vào cạnh chỗ anh Dậu. Chị Dậu nghiến 2 hàm răng: - Mày trói chồng bà đi, bà cho mày xem!” (Ngô Tất Tố - Tắt Đèn) a. Nhân vật giao tiếp gồm những ai? b. Mục đích giao tiếp của mỗi bên là gì? c. Nhận xét về nội dung và ngữ điệu nói của 2 nhân vật (cai lệ và chị dậu) d. Nhận xét về thái độ, cử chỉ, điệu bộ khi giao tiếp của cai lệ và chị Dậu. 5. Dặn dò: - Phân tích và tạo lập văn bản thường gặp - Soạn bài: Truyện An Dương Vương và Mò Chaâu– Troïng Thủy. * Chú ý: phần văn bản, hướng dẫn học bài và luyện tập.