Giáo án Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 90: Thuyết minh một danh lam thắng cảnh - Năm học 2020-2021

Bài 20 - Tiết 90: Tập làm văn THUYẾT MINH MỘT DANH LAM THẮNG CẢNH I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Biết cách thuyết minh về một danh lam thắng cảnh. 2. Năng lực: Có kĩ năng làm bài văn thuyết minh.Năng lực trình bày giới thiệu về một DLTC mà HS yêu thích 3. Phẩm chất: Có ý tình yêu quê hương đất nước, yêu thiên nhiên, quí trọng, giữ gìn, bảo vệ, tôn tạo những danh lam thắng cảnh cảu đất nước. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Chuẩn bị của giáo viên: - Kế hoạch bài học. - Học liệu: bảng phụ, tài liệu tham khảo, phiếu học tập. 2. Chuẩn bị của học sinh: soạn bài theo nội dung được phân công. III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU: ( 3 phút) 1 Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS khi học về văn thuyết minh 2. Phương thức thực hiện: hoạt động cá nhân 3. Sản phẩm hoạt động: Trình bày miệng 4. Phương án kiểm tra đánh giá: - HS tự đánh giá - HS đánh giá lẫn nhau - GV đánh giá 5. Tiến trình hoạt động * Chuyển giao nhiệm vụ: - GV: 1. Kể tên những danh lam thắng cảnh mà em biết? 2. Em đã được tham quan ở nơi nào chưa? Em hãy thử làm một hướng dẫn viên du lịch giới thiệu cho các bạn nghe về địa danh đó. - HS: tiếp nhận * Thực hiện nhiệm vụ: - HS: trả lời - Giáo viên: quan sát, giúp đỡ và định hướng cho hs khi cần thiết - Dự kiến sản phẩm: Đền Hùng, Vịnh Hạ Long, chùa Hương * Báo cáo kết quả: HS trả lời cá nhân * Đánh giá kết quả: - HS nhận xét, bổ sung đánh giá - GV nhận xét, đánh giá - GV gieo vấn đề vấn đề cần tìm hiểu trong bài học: Đặc điểm hình thức và chức năng của câu cầu khiến như thế nào chúng ta đi vào tìm hiểu -> GV nêu mục đích bài học Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI HĐ 1: I. Giới thiệu một danh lam thắng cảnh (23 phút) 1. Mục tiêu: Giúp học sinh tìm hiểu bài văn giới thiệu một danh lam thắng cảnh 2. Phương thức thực hiện: Thảo luận nhóm, 3. Sản phẩm hoạt động: Phiếu học tập 4. Phương án kiểm tra đánh giá - HS tự đánh giá - HS đánh giá lẫn nhau - Giáo viên đánh giá 5. Tiến trình hoạt động * Chuyển giao nhiệm vụ: - Gv: 1.Bài văn giới thiệu về những đối tượng nào? 2. Bài giới thiệu giúp chúng ta hiểu gì về đối tượng đó? 3. Như vậy muốn viết bài về danh lam thắng cảnh thì ta cần có những kiến thức gì ? 4. Làm thế nào để có kiến thức đó? 5. Bài viết được sắp xếp theo bố cục, trình tự nào? Theo em bài này có thiếu sót gì về bố cục? - HS: tiếp nhận * Thực hiện nhiệm vụ: - Hs: thảo luận. - Giáo viên: quan sát, giúp đỡ, nhắc nhở Hs - Dự kiến sản phẩm: 1. Đối tượng TM: Hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn . 2.- Hồ Hoàn Kiếm: Nguồn gốc hình thành, sự tích những tên hồ. - Đền Ngọc Sơn: Nguồn gốc hình thành, sơ lược quá trình xây dựng đền, vị trí và cấu trúc đền. 3. Kiến thức: thuộc lĩnh vực Lịch sử, địa lí văn học và nghệ thuật. 4. Phải thăm quan, tra cứu sách vở, hỏi han... 5. - Bố cục: 3 phần P1: Giới thiệu hồ HK P2: Giới thiệu đền NS P3: Giới thiệu bờ hồ. -> Theo thứ tự quan sát của người viết. - Thiếu: Mở bài và kết bài. * Báo cáo kết quả: Đại diện nhóm trình bày * Đánh giá kết quả: - HS nhận xét, bổ sung, đánh giá - GV nhận xét, đánh giá -> GV chốt kiến thức và ghi bảng GV bổ sung: Tuy bài này được chia làm 3 phần nhưng không phải là 3 phần của 1 VB là MB, TB, KL như bố cục thường gặp. Vậy để bài viét hoàn thiện, ta phải -> Bổ sung thêm MB và KB. GV: + Mở bài: có thể giới thiệu, dẫn khách có cái nhìn bao quát về quần thể DLTC Hồ Hoàn Kiếm- Đền Ngọc Sơn. + Kết bài: ý nghĩa lịch sử –VH-XH của DLTC, bài học về giữ gìn và tôn tạo thắng cảnh. Ngoài ra, bài viết này còn chưa giới thiệu vị trí cụ thể, độ rộng hẹp của hồ (Phải nêu rõ vị trí của tháp rùa, cầu Thê Húc, đền Ngọc Sơn ở chỗ nào, hướng nào của hồ, cách bao nhiêu mét). Và có thể còn phải giới thiệu quang cảnh xung quanh: cây cối, màu sắc, mặt nước... Bài văn còn thiếu yếu tố miêu tả và lời bình luận của tác giả. ? Vậy muốn viết bài văn giới thiệu về danh lam thắng cảnh người viết cần phải làm gì ? Bố cục ntn ? Lời giới thiệu cần đảm bảo yêu cầu gì ? Gọi HS đọc Ghi nhớ sgk I. Giới thiệu một danh lam thắng cảnh: 1. Ví dụ: Đọc VB: “Hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn”. 2. Nhận xét: - Giới thiệu về danh lam thắng cảnh. - Phải có kiến thức, phải quan sát, đọc, tìm hiểu - Gồm 3 phần: + MB + TB + KB 3. Ghi nhớ: (sgk - 34). HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP(15’) 1. Mục tiêu: Vận dụng hiểu biết về văn thuyết minh để làm bài tập. 2. Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân, hoạt động cặp đôi 3. Sản phẩm hoạt động: Phiếu học tập 4. Phương thức kiểm tra đánh giá - HS tự đánh giá - HS đánh giá lẫn nhau - Giáo viên đánh giá 5. Tiến trình hoạt động * Chuyển giao nhiệm vụ: - Gv: Làm bài tập 1,2,3,4 sgk Bài 1,3: làm việc cá nhân Bài 2, 4 thảo luận cặp đôi * HS: tiếp nhận * Thực hiện nhiệm vụ: - Hs: làm bài cá nhân, cặp đôi - Gv: quan sát, giúp đỡ Hs - Dự kiến sản phẩm: .. . * Báo cáo kết quả:Hs trình bày bài làm của mình * Đánh giá kết quả - HS nhận xét, bổ sung đánh giá - GV nhận xét, đánh giá II. Luyện tập: 1. Bài tập 1: a) MB: - Giới thiệu về hồ Hoàn Kiếm. - Vị trí của danh lam thắng cảnh. b) TB: - Giới thiệu vị trí của hồ, diện tích , độ sâu. - Giới thiệu hồ Hoàn Kiếm gồm 2 bộ phận : Hồ và đền được nối bởi cầu Thê Húc. - Giới thiệu chi tiết: + Hồ Hoàn Kiếm : Nguồn gốc tên gọi ở mỗi thời kì. + Đền Ngọc Sơn : Tên gọi gắn với những sự kiện lịch sử khác nhau. Miêu tả Tháp Bút, Đài Nghiên, đền Ngọc Sơn ( kiến trúc, vai trò ). c) KB: - Vị trí của thắng cảnh trong đời sống con người. - Cần làm gì để phát huy, giữ gìn cảnh đẹp đó. 2. Bài tập 2: - Nhìn bao quát toàn cảnh: từ đường Đinh Tiên Hoàng nhìn Đài Nghiêng, Tháp Bút, qua cầu Thê Húc, vào đền. Tả bên trong đền. Từ trấn Ba Đình nhìn ra hồ, về phía Thuỷ Tạ, phía Tháp Rùa -> giới thiệu tiếp. Từ phố Hàng Khay nhìn bao quát cảnh hồ đền để kết luận. 3. Bài tập 3: - Truyền thuyết trả gươm thần, cầu Thê Húc, Tháp Bút, vấn đề giữ gìn cảnh quan và sự trong sạch của Hồ Gươm. 4. Bài tập 4: - Vào phần mở bài và kết bài của bài văn. HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG: (2 phút) 1. Mục tiêu: HS biết vận dụng kiến thức đã học áp dụng vào cuộc sống thực tiễn. 2. Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân 3. Sản phẩm hoạt động: Bài viết của học sinh 4. Phương án kiểm tra đánh giá: - HS tự đánh giá - HS đánh giá lẫn nhau - Giáo viên đánh giá 5. Tiến trình hoạt động * Chuyển giao nhiệm vụ: - Gv: Viết một đoạn văn giới thiệu về một danh lam thắng cảnh hoặc một di tích lịch sử ở địa phương em. - HS: tiếp nhận * Thực hiện nhiệm vụ: - Học sinh: trả lời - Giáo viên: hướng dẫn, nghe Hs trình bày. - Dự kiến sản phẩm: + Đủ bố cục 3 phần + Giới thiệu được: tên, địa điểm, cấu trúc, vai trò ý nghĩa và cách giữ gìn phát huy vai trò của DLTC ấy. * Báo cáo kết quả: Hs trình bày * Đánh giá kết quả: + Hs khác nhận xét, bổ sung, đánh giá + GV đánh giá câu trả lời của HS. -> GV chốt kiến thức. IV. RÚT KINH NGHIỆM: ..........................................................................................................................................................................................................................................................................