Giáo án Ngữ văn lớp 8 Tiết 95 Hành động nói

Tiết 95 BÀI 23 Ngày soạn: 25/02/2007 HÀNH ĐỘNG NÓI I/. Mục tiêu cần đạt: HS hiểu - Nói cũng là một hành động. - Số lượng hành động nó khá lớn, nhưng có thể quy lại thành một số kiểu khái quát nhất định, - Có thể sử dụng nhiều kiểu câu đã học để thực hiện cùng một hành động nói. II/. Chuẩn bị: - GV: Giáo án, SGK, SGV, bảng phụ. - HS: Bài soạn, SGK. III/. Tiến trình tổ chức các hoạt động: 1/. Kiểm tra: a/. Hãy nêu đặc điểm hình thức và chức năng của câu phủ định? b/. Đặt 2 câu phủ định theo hai chức năng? 2/. Bài mới: GV giới thiệu bài Hoạt động của thầy và trò Bài học sinh ghi Hoạt động I: HS: đọc đoạn trích. GV: Lí Thông nói với Thạch Sanh nhằm mục đích gì? HS: Đuổi Thạch Sanh đi để hưởng lợi. GV: Câu nào thể hiện rõ nhất mục đích ấy?HS: Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn đi ngay. GV: Lí Thông có đạt được mục đích của mình không? HS: Có GV: Chi tiết nào nói lên điều đó? HS: Chàng vội vàng từ giã mẹ con Lí Thông, trở về túp lều cũ dưới gốc đa, kiếm củi nuôi thân. GV: Lí Thông đã thực hiện mục đích của mình bằng phương tiện gì?HS: Bằng lời nói. GV: Nếu hiểu hành động là “việc làm cụ thể của con người nhằm mục đích nhất định” thì việc làm của Lí Thông có phải là hành động không? Vì sao? HS: Việc làm của Lí Thông là một hành động. Vì nó có mụch đích. GV: Hành động nói là gì?HS: Trả lời phần ghi nhớ (SGK. 62) Hoạt động II: GV: Trong đoạn trích ở mục I, ngoài câu đã phân tích, mỗi câu còn lại trong lời nói của Lí Thông đều nhằm mụch đích nhất định. Những mục đích ấy là gì? HS: -Câu 1: Trình bày -Câu 2: đe dọa -Câu 3: hứa hẹn HS: đọc doạn trích GV: Chỉ ra các hành động nói trong đoạn trích sau và cho biết mục đích của mỗi hành động? HS: Trả lời phần bài học sinh ghi. GV: Hãy liệt kê các kiểu hành động nói mà em biết qua phân tích 2 đoạn trích trên? HS: đe dọa, trình bày, đuổi khéo, hứa hẹn, hỏi, báo tin, bộc lộ tình cảm, cảm xúc. Hoạt động III: HS: thảo luận nhóm 10 phút I/. Hành động nói là gì? 1/. Ví dụ: - Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn đi ngay. →Đuổi Thạch Sanh đi 2/. Ghi nhớ: (SGK. 62) II/. Một số kiểu hành động nói thường gặp: 1/. Ví dụ: - Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. →Trình bày -Nay em giết nó, tất không khỏi tội chết. →Đe dọa -Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu. →Hứa hẹn -Vậy thì bữa sau con ăn ở đâu? →Hỏi -U nhất định bán con đấy ư? →Hỏi -Khốn nạn thân con thế này! →Bộc lộ cảm xúc. -Trời ơi! →Bộc lộ cảm xúc. 2/. Ghi nhớ: (SGK. 63) III/. Luyện tập: Câu 1: Mục đích: khích lệ tướng sĩ học tập “Binh thư yếu lược” do ông soạn ra và khích lệ lòng yêu nước của tướng sĩ. -“Nếu các ngươi biết chuyên luyện tập sách này, theo lời dạy của ta … là kẻ nghịch thù.” Câu 2: a/. -Bác trai đã khá rồi chứ? (Hỏi) -Cảm ơn cụ, nhà cháu đã tỉnh tào như thường. (Cảm ơn) -Nhưng xem ý hãy còn lề bề lêt bệt lắm chừng như vẫn mỏi mệt lắm. (Trình bày) -Này, bảo bác ấy có trốn đi đâu thì trốn (Cầu khiến) -Chứ, cứ nằm đấy, chốc nữa họ vào thúc sưu, không có họ lại đánh trói thì khổ (Cảm thán, bộc lộ cảm xúc) -Người ốm rề rà như thế, nếu phải một trận đòn, nuôi mấy tháng cho hoàn hồn. (Bộc lộ cảm xúc) -Vâng cháu cũng nghĩ như cụ. (Tiếp nhận) -Nhưng để cháo nguội, cháu cho nhà cháu ăn lấy vài húp cái đã (Trình bày) -Nhịn suông từ sáng hôm qua đến giờ còn gì. (Cảm xúc) -Thế thì giục anh ấy ăn mau lên đi, kẻo nữa người ta sắp vào rồi đấy! (Cầu khiến) b/. -Đây là trời có ý phó thác cho minh công làm việc lớn (Nhận định, khẳng định) -Chúng tôi nguyện đem xương thịt của mình theo minh công, cùng với thanh gươm thần này để báo đền Tổ quốc! (Hứa, thề) c/. -Cậu váng đi đời rồi ông giáo ạ! (báo tin) -Cụ bán rồi? (hỏi) -Bán rồi (xác nhận, thừa nhận) -Họ vừa bắt xong (báo tin) -Thế nó cho bắt à? (hỏi) -Khốn nạn (cảm thán) -Ông giáo ơi! (cản thán) -Nó có biết gì đâu (cảm thán) -Nó thấy tôi gọi thì chạy ngy về, vẫy đuôi mừng (kể) -Tôi cho nó ăn (kể) -Nó đang ăn … dốc ngược nó lên (kể) Câu 3: -Anh phải hứa với em không bao giờ để chúng ngồi cách xa nhau (Điều khiển, ra lệnh) -Anh hứa đi (ra lệnh)-Anh xin hứa (hứa) 3/. Củng cố: Học sinh nhắc lại ghi nhớ (học thuộc ghi nhớ) 4/. Hướng dẫn chuẩn bị bài mới: Soạn bài: “Nước Đại Việt ta” Trả lời câu 1, 2, 3, 4 (SGK. 69)