Giáo án Sinh học Lớp 7 - Bài 1-64

Tuần 1 – Tiết 1 NS : 19/8 ND : 21/8/2012 MỞ ĐẦU Bµi 1: ThÕ giíi ®éng vËt ®a d¹ng phong phó I. Chuẩn kiến thức kỹ năng : 1. Kiến thức: - Chứng minh được sự đa dạng của động vật về số lượng loài và môi trường sống . 2. Kĩ năng - Kĩ năng quan sát, phân tích, so sánh, thu thập kiến thức. - Kĩ năng hoạt động nhóm 3. Thái độ - Giáo dục ý thức học tập yêu thiên nhiên, yêu thích môn học II. Các kỹ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài : - Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin khi đọc SGK, quan sát tranh ảnh để rút ra sự đa dạng của động vật về loài và số lượng loài của môi trường sống. -Kĩ năng quan sát, so sánh, phân tích, tranh ảnh để thấy được sự đa dạng của động vật.. - Kĩ năng hợp tác, ứng xử/ giao tiếp trong thảo luận nhóm để tìm ra câu trả lời cề nguyên nhân của sự thích nghi với các môi trường của đv. III. Các phương pháp dạy học tích cực có thể sử dụng : - Thảo luận nhóm. - Trực quan – tìm tòi. - Vấn đáp – tìm tòi. - Trình bày 1 phút. IV. Đồ dùng dạy học : Tranh ảnh về động vật và môi trường sống. V. Tiến trình : 1. Khám phá : Chúng ta đã tìm hiểu về thế giới thực vật trong chương trình sh6 và các e đã thấy được sự đa dạng và phong phú của thực vật. Vậy còn động vật thì sao ? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong chương trình sh 7 này. 2. Kết nối Hoạt động 1 :Đa dạng loài và sự phong phú cá thể. Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK, quan s¸t H 1.1 vµ 1.2 trang 56 vµ tr¶ lêi c©u hái: - Sù phong phó vÒ loµi ®­îc thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo? - GV ghi tãm t¾t ý kiÕn cña HS vµ phÇn bæ sung. - GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: - H·y kÓ tªn loµi ®éng vËt trong mét cánh đồng lúa, t¸t mét ao c¸, ®¸nh b¾t ë hå, chÆn dßng n­íc suèi n«ng? - Ban ®ªm mïa hÌ ë ngoµi ®ång cã nh÷ng ®éng vËt nµo ph¸t ra tiÕng kªu? - GV l­u ý th«ng b¸o th«ng tin nÕu HS kh«ng nªu ®­îc. - Em cã nhËn xÐt g× vÒ sè l­îng c¸ thÓ trong bÇy ong, ®µn kiÕn, ®µn b­ím? - GV yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn vÒ sù ®a d¹ng cña ®éng vËt. - GV th«ng b¸o thªm: Mét sè ®éng vËt ®­îc con ng­êi thuÇn ho¸ thµnh vËt nu«i, cã nhiÒu ®Æc ®iÓm phï hîp víi nhu cÇu cña con ng­êi. _Gv: em hãy kể tên một số giống gà nuôi và các dặc điểm khác so với dạng tổ tiên hoang dại của chúng(gà rừng). - C¸ nh©n HS ®äc th«ng tin SGK, quan s¸t h×nh vµ tr¶ lêi c©u hái: + Sè l­îng loµi hiÖn nay kho¶ng 1,5 triÖu loµi. + KÝch th­íc cña c¸c loµi kh¸c nhau. - 1 vµi HS tr×nh bµy ®¸p ¸n, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - HS th¶o luËn tõ nh÷ng th«ng tin ®äc ®­îc hay qua thùc tÕ vµ nªu ®­îc: + Dï ë ao, hå hay s«ng suèi ®Òu cã nhiÒu loµi ®éng vËt kh¸c nhau sinh sèng. + Ban ®ªm mïa hÌ th­êng cã mét sè loµi ®éng vËt nh­: Cãc, Õch, dÕ mÌn, s©u bä... ph¸t ra tiÕng kªu. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. Yªu cÇu nªu ®­îc: Sè l­îng c¸ thÓ trong loµi rÊt lín. HS l¾ng nghe GV giíi thiÖu thªm. - Hs lấy vd KÕt luËn: - ThÕ giíi ®éng vËt rÊt ®a d¹ng vµ phong phó vÒ loµi vµ ®a d¹ng vÒ sè c¸ thÓ trong loµi. Ho¹t ®éng 2: §a d¹ng vÒ m«i tr­êng sèng Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS - GV yªu cÇu HS quan s¸t H 1.4 hoµn thµnh bµi tËp, ®iÒn chó thÝch. - GV cho HS ch÷a nhanh bµi tËp. - GV cho HS th¶o luËn råi tr¶ lêi: - §Æc ®iÓm g× gióp chim c¸nh côt thÝch nghi víi khÝ hËu gi¸ l¹nh ë vïng cùc? - Nguyªn nh©n nµo khiÕn ®éng vËt ë nhiÖt ®íi ®a d¹ng vµ phong phó h¬n vïng «n ®íi, Nam cùc? - §éng vËt n­íc ta cã ®a d¹ng, phong phó kh«ng? T¹i sao? - GV:cho VD ®Ó chøng minh sù phong phó vÒ m«i tr­êng sèng cña ®éng vËt? GV cho HS th¶o luËn toµn líp. - Yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn. - C¸ nh©n HS tù nghiªn cøu th«ng tin vµ hoµn thµnh bµi tËp. Yªu cÇu: + D­íi n­íc: C¸, t«m, mùc... + Trªn c¹n: Voi, gµ, chã, mÌo... + Trªn kh«ng: C¸c loµi chim. d¬i.. - C¸ nh©n vËn dông kiÕn thøc ®· cã, trao ®æi nhãm vµ nªu ®­îc: + Chim c¸nh côt cã bé l«ng dµy, xèp, líp mì d­íi da dµy ®Ó gi÷ nhiÖt. + KhÝ hËu nhiÖt ®íi nãng Èm, thùc vËt phong phó, ph¸t triÓn quanh n¨m lµ nguån thøc ¨n lín, h¬n n÷a nhiÖt ®é phï hîp cho nhiÒu loµi. + N­íc ta ®éng vËt còng phong phó v× n»m trong vïng khÝ hËu nhiÖt ®íi. HS tự cho vd. + HS cã thÓ nªu thªm 1 sè loµi kh¸c ë m«i tr­êng nh­: GÊu tr¾ng B¾c cùc, ®µ ®iÓu sa m¹c, c¸ ph¸t s¸ng ë ®¸y biÓn... - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. Kết luận - Đv có ở khắp mọi nơi do chúng thích nghi với mọi môi trường sống. 3. Thực hành - luyện tập. Hoạt động 3: Sử dụng kỹ thuật trình bày 1 phút để nói về sự đa dạng của đv ở môi trường sống của các em. 4. Vận dụng: Tìm hiểu truớc bài 2. Tuần 1 – Tiết 2 NS : 21/8 ND : 23/8/2012 Bài 2: PHÂN BIỆT ĐỘNG VẬT VỚI THỰC VẬT ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA ĐỘNG VẬT I. Chuẩn kiến thức kỹ năng : 1. Kiến thức - Nắm được những điểm cơ bản để phân biệt đv với thực vật. - Những điểm giống nhau và khác nhau giữa cơ thể đv và thực vật? - Kể tên được các ngành đv. 2. Kĩ năng - Kĩ năng quan sát, phân tích, so sánh, thu thập kiến thức. - Kĩ năng hoạt động nhóm 3. Thái độ - Giáo dục ý thức học tập yêu thiên nhiên, yêu thích môn học II/ Các kỹ năng sống cơ bản có thể giáo dục trong bài : - Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin khi đọc SGK, quan sát tranh ảnh để rút ra những điểm cơ bản để phân biệt đv với thực vật , vai trò của động vật trong thiên nhiên và đời sống con người . -Kĩ năng hợp tác , lắng nghe tích cực. - Kĩ năng tự tin khi trình bày suy nghĩ / ý tưởng trước tổ , nhóm ,. lớp III. Các phương pháp dạy học tích cực có thể sử dụng : - Thảo luận nhóm. - Vấn đáp – tìm tòi. - Trình bày 1 phút. IV. Đồ dùng dạy học : Tranh ảnh về các biểu hiện đặc trưng của đv và thực vật. V. Tiến trình : 1 . Khám phá : - Hãy miêu tả sự đa dạng của động vật ở môi trường em đang sống ? làm sao để phát huy sự đa dạng đó hoặc phục hồi nếu nó đang suy giảm ? GV : Chúng ta đã tìm hiểu về thế giới thực vật trong chương trình Sh6. Vậy điểm cơ bản nào có thể phân biệt thực vật với đv ? Những đặc điểm chung của đv là gì ? Chúng ta sẽ được tìm hiểu trong bài học hôm nay. 2. Kết nối Hoạt động 1 :Phân biệt động vật với thực vật Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yªu cÇu HS quan s¸t H 2.1 hoµn thµnh b¶ng trong SGK trang 9. - GV kÎ b¶ng 1 lªn b¶ng phô ®Ó HS ch÷a bµi. - GV hướng hs thao luận nhóm sôi nổi, nhận xét và bổ sung - GV yªu cÇu tiÕp tôc th¶o luËn: - §éng vËt gièng thùc vËt ë ®iÓm nµo? - §éng vËt kh¸c thùc vËt ë ®iÓm nµo? - C¸ nh©n quan s¸t h×nh vÏ, ®äc chó thÝch vµ ghi nhí kiÕn thøc, trao ®æi nhãm vµ tr¶ lêi. - §¹i diÖn c¸c nhãm lªn b¶ng ghi kÕt qu¶ cña nhãm.- C¸c HS kh¸c theo dâi, nhËn xÐt, bæ sung. - HS theo dâi vµ tù söa ch÷a bµi. - Mét HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. §Æc ®iÓm §èi t­îng ph©n biÖt Cêu t¹o tõ tÕ bµo Thµnh xenlulo cña tÕ bµo Lín lªn vµ sinh s¶n ChÊt h÷u c¬ nu«i c¬ thÓ Kh¶ n¨ng di chuyÓn HÖ thÇn kinh vµ gi¸c quan Kh«ng Cã Kh«ng Cã Kh«ng Cã Tù tæng hîp ®­îc Sö dông chÊt h÷u c¬ cã s½n Kh«ng Cã Kh«ng Cã §éng vËt X X X X X X Thùc vËt X X X X X X KÕt luËn: - §éng vËt vµ thùc vËt:+ Gièng nhau: ®Òu cÊu t¹o tõ tÕ bµo, lín lªn vµ sinh s¶n. + Kh¸c nhau: Di chuyÓn, dÞ d­ìng, thÇn kinh, gi¸c quan, thµnh tÕ bµo. Ho¹t ®éng 2: §Æc ®iÓm chung cña ®éng vËt Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS - Yªu cÇu HS lµm bµi tËp ë môc II trong SGK trang 10. - GV ghi c©u tr¶ lêi lªn b¶ng vµ phÇn bæ sung. - GV th«ng b¸o ®¸p ¸n. - ¤ 1, 4, 3. - Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. - HS chän 3 ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña ®éng vËt. - 1 vµi em tr¶ lêi, c¸c em kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - HS theo dâi vµ tù söa ch÷a. - HS rót ra kÕt luËn. KÕt luËn: - §éng vËt cã ®Æc ®iÓm chung lµ cã kh¶ n¨ng di chuyÓn, cã hÖ thÇn kinh vµ gi¸c quan, chñ yÕu dÞ d­ìng. Ho¹t ®éng 3: S¬ l­îc ph©n chia giíi ®éng vËt Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS - GV giíi thiÖu: Các em quan sát hình 2.2 SGK chúng ta thấy rằng có 20 ngành động vật, nhưng trong chương trình sinh học 7 chúng ta chỉ nghiên cứu 8 ngành. - HS nghe vµ ghi nhí kiÕn thøc. KÕt luËn: - Cã 8 ngµnh ®éng vËt + §éng vËt kh«ng x­¬ng sèng: 7 ngµnh. + §éng vËt cã x­¬ng sèng: 1 ngµnh ( cã 5 líp: c¸, l­ìng c­, bß s¸t, chim, thó). Ho¹t ®éng 4: Vai trß cña ®éng vËt Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS - Yªu cÇu HS hoµn thµnh b¶ng 2: §éng vËt víi ®êi sèng con ng­êi. - GV kÏ s½n b¶ng 2 ®Ó HS ch÷a bµi. - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: - §éng vËt cã vai trß g× trong ®êi sèng con ng­êi? - Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. - C¸c nhãm ho¹t ®éng, trao ®æi víi nhau vµ hoµn thµnh b¶ng 2. - §¹i diÖn nhãm lªn ghi kÕt qu¶, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - HS ho¹t ®éng ®éc lËp, yªu cÇu nªu ®­îc: + Cã lîi nhiÒu mÆt nh­ng còng cã mét sè t¸c h¹i cho con ng­êi. STT C¸c mÆt lîi, h¹i Tªn loµi ®éng vËt ®¹i diÖn 1 §éng vËt cung cÊp nguyªn liÖu cho ng­êi: - Thùc phÈm - L«ng - Da - Gµ. lîn, tr©u, thá, vÞt... - Gµ, cõu, vÞt... - Tr©u, bß... 2 §éng vËt dïng lµm thÝ nghiÖm: - Häc tËp nghiªn cøu khoa häc - Thö nghiÖm thuèc - Õch, thá, chã... - Chuét, chã... 3 §éng vËt hç trî con ng­êi - Lao ®éng - Gi¶i trÝ - ThÓ thao - B¶o vÖ an ninh - Tr©u, bß, ngùa, voi, l¹c ®µ... - Voi, gµ, khØ... - Ngùa, chã, voi... - Chã. 4 §éng vËt truyÒn bÖnh - Ruåi, muçi, rËn, rÖp... KÕt luËn: - §éng vËt mang l¹i lîi Ých nhiÒu mÆt cho con ng­êi, tuy nhiªn mét sè loµi cã h¹i. 3. Thực hành - luyện tập. Hoạt động 5: Sử dụng kỹ thuật trình bày 1 phút: trình bày về vai trò của những động vật xung quanh em và chỉ rõ nơi cư trú của chúng? 4. Vận dụng: Ý nghĩa của đv đối với đời sống con người? - Đọc mục: có thể em chưa biết. - chuẩn bị cho bài 3: Trùng roi xanh Tuần 2 - Tiết 3 NS : 26/8 ND : 28/8/2012 CHƯƠNG I: NGÀNH ĐỘNG VẬT NGUYÊN SINH Bài 4: TRÙNG ROI I. Chuẩn kiến thức kỹ năng : 1. Kiến thức - Trình bày được khái niệm đv nguyên sinh. - Mô tả được hình dạng, cấu tạo và hoạt động, tính hướng sáng của trùng roi xanh. - Thấy được bước chuyển quan trọng từ đv đơn bào đến đv đa bào qua đại diện là tập đoàn trùng roi. 2. Kĩ năng - Kĩ năng quan sát, phân tích, so sánh, thu thập kiến thức. - Kĩ năng hoạt động nhóm 3. Thái độ - Giáo dục ý thức học tập yêu thiên nhiên, yêu thích môn học II. Các kỹ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài : - Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin khi đọc SGK, quan sát tiêu bản ĐVNS , tranh hình để tìm hiểu đặc điểm cấu tạo ngoài của ĐVNS . -Kĩ năng quan sát, phân tích tranh ảnh để thấy được những đặc điểm về đặc điểm cấu tạo, hình dạng, sinh sản của trùng roi. - Kĩ năng hợp tác, chia sẽ thông tin trong hoạt động nhóm . III. Các phương pháp dạy học tích cực có thể sử dụng : - Thảo luận nhóm. - Trực quan – tìm tòi. - Vấn đáp – tìm tòi. - Trình bày 1 phút. IV. Đồ dùng dạỵ học : . Tranh ảnh về cấu tạo, sinh sản, tập tính hướng sáng của trùng roi. Tranh tập đoàn trùng roi. V. Tiến trình : 1 . Khám phá : - Nêu đặc điểm chung của động vật ? GV : Tất cả những loài đv trong sinh giới ngày nay đều bắt nguồn từ 1 nguồn gốc chung. Đó là loài động vật có cấu tạo đơn giản, chỉ gồm 1 tế bào, đó là ngành ĐVNS. Vậy chúng như thế nào? Và trong cuộc sống hiện nay còn những loài đv đó không? Chúng ta sẽ được tìm hiểu trong chương 1 này.. 2. Kết nối Hoạt động 1: Trùng roi xanh Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yªu cÇu: + NGhiªn cøu SGK, vËn dông kiÕn thøc bµi tr­íc. + Quan s¸t H 4.1 vµ 4.2 SGK. + Hoµn thµnh phiÕu häc tËp. - GV ®i ®Õn c¸c nhãm theo dâi vµ gióp ®ì nhãm yÕu. - GV kÎ phiÕu häc tËp lªn b¶ng ®Ó ch÷a bµi. - GV ch÷a bµi tËp trong phiÕu, yªu cÇu: - Tr×nh bµy qu¸ tr×nh sinh s¶n cña trïng roi xanh? - GV yªu cÇu HS quan s¸t phiÕu chuÈn kiÕn thøc. - Sau khi theo dâi phiÕu, GV nªn kiÓm tra sè nhãm cã c©u tr¶ lêi ®óng. - C¸ nh©n tù ®äc th«ng tin ë môc I trang 17 vµ 18 SGK. - Th¶o luËn nhãm, thèng nhÊt ý kiÕn vµ hoµn thµnh phiÕu häc tËp: - Yªu cÇu nªu ®­îc: + C¸c h×nh thøc dinh d­ìng +KiÓu sinh s¶n v« tÝnh chiÒu däc c¬ thÓ. - §¹i diÖn c¸c nhãm ghi kÕt qu¶ trªn b¶ng, c¸c nhãm kh¸c bæ sung. - HS dùa vµo H 4.2 SGK vµ tr¶ lêi, l­u ý nh©n ph©n chia tr­íc råi ®Õn c¸c phÇn kh¸c. - HS c¸c nhãm nghe, nhËn xÐt vµ bæ sung (nÕu cÇn). - 1 vµi nhãm nh¾c l¹i néi dung phiÕu häc tËp. KÕt luËn: PhiÕu häc tËp: T×m hiÓu trïng roi xanh Bµi tËp Tªn ®éng vËt §Æc ®iÓm Trïng roi xanh 1 Dinh d­ìng - Tù d­ìng vµ dÞ d­ìng. - H« hÊp: Trao ®æi khÝ qua mµng tÕ bµo. - Bµi tiÕt: Nhê kh«ng bµo co bãp. 2 Sinh s¶n - V« tÝnh b»ng c¸ch ph©n ®«i theo chiÒu däc. Ho¹t ®éng 2: TËp ®oµn trïng roi Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS - GV yªu cÇu HS: + Nghiªn cøu SGK quan s¸t H 4.3 trang 18. + Hoµn thµnh bµi tËp môc s trang 19 SGK (®iÒn tõ vµo chç trèng). - GV nªu c©u hái: - TËp ®oµn V«nv«c dinh d­ìng nh­ thÕ nµo? - H×nh thøc sinh s¶n cña tËp ®oµn V«nv«c? - GV l­u ý nÕu HS kh«ng tr¶ lêi ®­îc th× GV gi¶ng: Trong tËp ®oµn 1 sè c¸ thÓ ë ngoµi lµm nhiÖm vô di chuyÓn b¾t måi, ®Õn khi sinh s¶n mét sè tÕ bµo chuyÓn vµo trong ph©n chia thµnh tËp ®oµn míi. - TËp ®oµn V«nv«c cho ta suy nghÜ g× vÒ mèi liªn quan gi÷a ®éng vËt ®¬n bµo vµ ®éng vËt ®a bµo? - GV rót ra kÕt luËn. - C¸ nh©n tù thu nhËn kiÕn thøc. - Trao ®æi nhãm vµ hoµn thµnh bµi tËp: - Yªu cÇu lùa chän: trïng roi, tÕ bµo, ®¬n bµo, ®a bµo. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶, nhãm kh¸c bæ sung. - 1 vµi HS ®äc toµn bé néi dung bµi tËp. - HS l¾ng nghe GV gi¶ng. - Yªu cÇu nªu ®­îc: Trong tËp ®oµn b¾t ®Çu cã sù ph©n chia chøc n¨ng cho 1 sè tÕ bµo. Kết luận - Tập đoàn trùng roi gồm nhiều tế bào, bước đầu có sự phân hoá chức năng. 3. Thực hành - luyện tập. - Trình bày về các bước sinh sản của trùng roi xanh. 4. Vận dụng: - Đọc mục: có thể em chưa biết. - chuẩn bị cho bài 4: Trùng biến hình và trùng giày. Tiết 4 NS : 27/8 ND : 30/8/2012 BÀI 4: TRÙNG BIẾN HÌNH VÀ TRÙNG GIÀY I. Chuẩn kiến thức kỹ năng : 1. Kiến thức - Mô tả được hình dạng, cấu tạo và hoạt động, sinh sản cảu trùng biến hình và trùng giày. - Thấy được sự phân hoá của các bộ phận bên trong của trùng giày, đó là biểu hiện mầm mống của đv đa bào. 2. Kĩ năng - Kĩ năng quan sát, phân tích, so sánh, thu thập kiến thức. - Kĩ năng hoạt động nhóm 3. Thái độ - Giáo dục ý thức học tập yêu thiên nhiên, yêu thích môn học II. Các kỹ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài : - Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin khi đọc SGK, quan sát tranh ảnh để rút ra những đặc điểm về cáu tạo, hình dạng, sinh sản của trùng biến hình và trùng giày. -Kĩ năng quan sát, phân tích tranh ảnh để thấy được những đặc điểm về đặc điểm cấu tạo, hình dạng của trùng biến hình và trùng giày. - Kĩ năng hợp tác, ứng xử/ giao tiếp trong thảo luận nhóm để tìm ra câu trả lời cho hình thức dinh dưỡng của trùng biến hình và thấy được sự phân hoá chức năng của các bộ phận bên trong trùng giày, biểu hiện mầm mống của đv đa bào. III. Các phương pháp dạy học tích cực có thể sử dụng : - Thảo luận nhóm. - Trực quan – tìm tòi. - Vấn đáp – tìm tòi. - Kĩ thật :’ chúng e biết 3’. IV. Đồ dùng dạy học : Tranh ảnh về cấu tạo, dinh dưỡng của trùng biến hình và trùng giày. V. Tiến trình : 1 . Khám phá : - Nêu điểm giống và khác giữa trùng roi và thực vật ? GV : Chúng ta đã được tim hiểu 1 đại diện của ĐVNS, vậy còn những đại diện khác thì sao ? Hnay chúng ta sẽ tìm hiểu tiếp 2 đại diện khác của ngành là trùng giày và trùng biến hình. 2. Kết nối : Hoạt động 1: Trùng biến hình và trùng giày Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK, trao ®æi nhãm vµ hoµn thµnh phiÕu häc tËp. - GV quan s¸t ho¹t ®éng cña c¸c nhãm ®Ó h­íng dÉn, ®Æc biÖt lµ nhãm häc yÕu. - GV kÎ phiÕu häc tËp lªn b¶ng ®Ó HS ch÷a bµi. - Yªu cÇu c¸c nhãm lªn ghi c©u tr¶ lêi vµo phiÕu trªn b¶ng. - GV ghi ý kiÕn bæ sung cña c¸c nhãm vµo b¶ng. - GV cho HS theo dâi phiÕu kiÕn thøc chuÈn. - C¸ nh©n tù ®äc c¸c th«ng tin £ SGK trang 20, 21. - Quan s¸t H 5.1; 5.2; 5.3 SGK trang 20; 21 ghi nhí kiÕn thøc. - Trao ®æi nhãm thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. Yªu cÇu nªu ®­îc: + CÊu t¹o: Di chuyÓn, Dinh d­ìng, Sinh s¶n - §¹i diÖn nhãm lªn ghi c©u tr¶ lêi, c¸c nhãm kh¸c theo dâi, nhËn xÐt vµ bæ sung. - HS theo dâi phiÕu chuÈn, tù söa ch÷a nÕu cÇn. Bµi tËp Tªn ®éng vËt §Æc ®iÓm Trïng biÕn h×nh Trïng giµy 1 Cấu t¹o Di chuyÓn - Gåm 1 tÕ bµo cã: + ChÊt nguyªn sinh láng, nh©n + Kh«ng bµo tiªu ho¸, kh«ng bµo co bãp. - Nhê ch©n gi¶ (do chÊt nguyªn sinh dån vÒ 1 phÝa). - Nhê l«ng b¬i. 2 Dinh d­ìng - Tiªu ho¸ néi bµo. - Bµi tiÕt: chÊt thõa dån ®Õn kh«ng bµo co bãp vµ th¶i ra ngoµi ë mäi vÞ trÝ. - Thøc ¨n qua miÖng tíi hÇu tíi kh«ng bµo tiªu ho¸ vµ biÕn ®æi nhê enzim. - ChÊt th¶i ®­îc ®­a ®Õn kh«ng bµo co bãp vµ qua lç ®Ó tho¸t ra ngoµi. 3 Sinh s¶n V« tÝnh b»ng c¸ch ph©n ®«i c¬ thÓ. - V« tÝnh b»ng c¸ch ph©n ®«i c¬ thÓ theo chiÒu ngang. - H÷u tÝnh: b»ng c¸ch tiÕp hîp. - GV: + Tại sao cơ thể trùng biến hình lại có thể thay đổi hình dạng? + Thế nào gọi là tiêu hóa nội bào? - GV l­u ý gi¶i thÝch 1 sè vÊn ®Ò cho HS: + Kh«ng bµo tiªu ho¸ ë ĐVNS h×nh thµnh khi lÊy thøc ¨n vµo c¬ thÓ. + + SSHT ë trïng giµy lµ h×nh thøc t¨ng søc sèng cho c¬ thÓ vµ rÊt Ýt xảy ra. - GV cho HS tiÕp tôc trao ®æi: + Tr×nh bµy qu¸ tr×nh b¾t måi vµ tiªu ho¸ måi cña trïng biÕn h×nh. - Kh«ng bµo co bãp ë trïng ®Õ giµy kh¸c trïng biÕn h×nh nh­ thÕ nµo? - Sè l­îng nh©n vµ vai trß cña nh©n? - Qu¸ tr×nh tiªu ho¸ ë trïng giµy vµ trïng biÕn h×nh kh¸c nhau ë ®iÓm nµo? - HS nªu ®­îc: + Trïng biÕn h×nh ®¬n gi¶n + trïng ®Õ giµy phøc t¹p + Trïng ®Õ giµy: 1 nh©n dinh d­ìng vµ 1 nh©n sinh s¶n. + Trïng ®Õ giµy ®· cã Enzim ®Ó bݪn ®æi thøc ¨n. Kêt luận : Nội dung trong phiếu học tập 3. Thực hành - luyện tập: - Trùng biến hình sống ở đâu , di chuyể bắt mồi , tiêu hóa mồi như thế nào ? 4. Vận dụng: - So sánh cách thức di chuyển, bắt mồi, tiêu hoá giữa trùng giày và trùng biến hình? - Đọc mục: có thể em chưa biết. - chuẩn bị cho bài 5: Trùng kiết lị và trùng sốt rét. Tuần 3 - Tiết 5 NS : 2/9 ND : 4/9/2012 BÀI 6: TRÙNG KIẾT LỊ VÀ TRÙNG SỐT RÉT I. Chuẩn kiến thức kỹ năng : 1. Kiến thức - Mô tả được hình dạng, cấu tạo và hoạt động, sinh sản cuả trùng kiết lị và trùng sốt rét phù hợp với lối sống kí sinh. - Chỉ rõ được tác hại của 2 loại trùng này và cách phòng chống các bệnh do chúng gây ra. 2. Kĩ năng - Kĩ năng quan sát, phân tích, so sánh, thu thập kiến thức. - Kĩ năng hoạt động nhóm 3. Thái độ: - Có ý thức giũ sạch môi trường sống, giữ vệ sinh ăn uống, thân thể. - Giáo dục ý thức học tập yêu thiên nhiên, yêu thích môn học II. Các kỹ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài : - Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin khi đọc SGK, quan sát tranh ảnh để rút ra những đặc điểm về cáu tạo, hình dạng, sinh sản của trùng kiết lị và trùng sốt rét.. -Kĩ năng quan sát, phân tích tranh ảnh để thấy được những đặc điểm về đặc điểm cấu tạo, hình dạng của trùng kiết lị và trùng sốt sét.. - Kĩ năng hợp tác, ứng xử/ giao tiếp trong thảo luận nhóm để tìm ra cách phòng tránh các bệnh do trùng sốt rét và trùng kiết lị gây ra. III. Các phương pháp dạy học tích cực có thể sử dụng : - Thảo luận nhóm. - Trực quan – tìm tòi. - Vấn đáp – tìm tòi. - Hỏi chuyên gia - Trình bày 1 phút. IV. Đồ dùng dạy học : - Tranh ảnh về phóng to hình 6.1, 6.2, 6.4, và các tranh ảnh hoạt dộng của muỗi Anôphen. - Hs kẻ phiếu học tập bảng 1 trang 24: ‘Tìm hiểu về bệnh sốt rét’ vào vở bào tập. V. Tiến trình : 1 . Khám phá : - Nêu điểm cấu tạo phức tạp hơn của trùng giày so với trùng biến hình? GV : Có đại diện nào cùa ngành này có đời sống kí sinh không ? Hnay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong bài học này. 2. Kết nối : Ho¹t ®éng 1: Trïng kiÕt lÞ vµ trïng sèt rÐt Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK, quan s¸t h×nh 6.1; 6.2; 6.3 SGK trang 23, 24. Hoµn thµnh phiÕu häc tËp. - GV nªn quan s¸t líp vµ h­íng dÉn c¸c nhãm häc yÕu. - GV kÎ phiÕu häc tËp lªn b¶ng. - Yªu cÇu c¸c nhãm lªn ghi kÕt qu¶ vµo phiÕu häc tËp. - GV ghi ý kiÕn bæ sung lªn b¶ng ®Ó c¸c nhãm kh¸c theo dâi. - GV l­u ý: NÕu cßn ý kiÕn ch­a thèng nhÊt th× GV ph©n tÝch ®Ó HS tiÕp tôc lùa chän c©u tr¶ lêi. - GV cho HS quan s¸t phiÕu mÉu kiÕn thøc. - C¸ nh©n tù ®äc th«ng tin vµ thu thËp kiÕn thøc. - Trao ®æi nhãm thèng nhÊt ý kiÕn hoµn thµnh phiÕu häc tËp. - Yªu cÇu nªu ®­îc: + CÊu t¹o: c¬ thÓ tiªu gi¶m bé phËn di chuyÓn. + Dinh d­ìng: dïng chÊt dinh d­ìng cña vËt chñ. + Trong vßng ®êi; ph¸t triÓn nhanh vµ ph¸ huû c¬ quan kÝ sinh. - §¹i diÖn c¸c nhãm ghi ý kiÕn vµo tõng ®Æc ®iÓm cña phiÕu häc tËp. - Nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - C¸c nhãm theo dâi phiÕu chuÈn kiÕn thøc vµ tù söa ch÷a. - Mét vµi HS ®äc néi dung phiÕu. PhiÕu häc tËp: STT Tªn ®éng vËt §Æc ®iÓm Trïng kiÕt lÞ Trïng sèt rÐt 1 CÊu t¹o - Cã ch©n gi¶ ng¾n - Kh«ng cã kh«ng bµo. - Kh«ng cã c¬ quan di chuyÓn. - Kh«ng cã c¸c kh«ng bµo. 2 Dinh d­ìng - Thùc hiÖn qua mµng tÕ bµo. - Nuèt hång cÇu. - Thùc hiÖn qua mµng tÕ bµo. - LÊy chÊt dinh d­ìng tõ hång cÇu. 3 Ph¸t triÓn - Trong m«i tr­êng, kÕt bµo x¸c, khi vµo ruét ng­êi chui ra khái bµo x¸c vµ b¸m vµo thµnh ruét. - Trong tuyÕn n­íc bät cña muçi, khi vµo m¸u ng­êi, chui vµo hång cÇu sèng vµ sinh s¶n ph¸ huû hång cÇu. - GV cho HS lµm nhanh bµi tËp môc s trang 23 SGk, so s¸nh trïng kiÕt lÞ vµ trïng biÕn h×nh. - GV l­u ý: trïng sèt rÐt kh«ng kÕt bµo x¸c mµ sèng ë ®éng vËt trung gian. GV- Kh¶ n¨ng kÕt bµo x¸c cña trïng kiÕt lÞ cã t¸c h¹i nh­ thÕ nµo? -Tại sao ở trùng kiết lị và trùng sốt rét cơ quan di chuyển từ tiêu giảm dần đến tiêu biến hoàn toàn? - NÕu HS kh«ng tr¶ lêi ®­îc, GV nªn gi¶i thÝch. - GV cho HS lµm b¶ng 1 trang 24. - GV cho HS quan s¸t b¶ng 1 chuÈn. - Yªu cÇu: + §Æc ®iÓm gièng: cã ch©n gi¶, kÕt bµo x¸c. + §Æc diÓm kh¸c: chØ ¨n hång cÇu, cã ch©n gi¶ ng¾n. -HS thảo luận trả lời - C¸ nh©n tù hoµn thµnh b¶ng 1. - Mét vµi HS ch÷a bµi tËp, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. B¶ng 1: So s¸nh trïng kiÕt lÞ vµ trïng sèt rÐt §Æc ®iÓm §éng vËt KÝch th­íc (so víi hång cÇu) Con ®­êng truyÒn dÞch bÖnh N¬i kÝ sinh T¸c h¹i Tªn bÖnh Trïng kiÕt lÞ To §­êng tiªu hãa Ruét ng­êi Viªm loÐt ruét, mÊt hång cÇu. KiÕt lÞ. Trïng sèt rÐt Nhá Qua muçi M¸u ng­êi Ruét vµ n­íc bät cña muçi. - Ph¸ huû hång cÇu. Sèt rÐt. - GV yªu cÇu HS ®äc l¹i néi dung b¶ng 1, kÕt hîp víi h×nh 6.4 SGK. - T¹i sao ng­êi bÞ sèt rÐt da t¸i xanh? - T¹i sao ng­êi bÞ kiÕt lÞ ®i ngoµi ra m¸u? Liªn hÖ: Muèn phßng tr¸nh bÖnh kiÕt lÞ ta ph¶i lµm g×? - GV chuẩn bi câu trả lời nếu HS hái: T¹i sao ng­êi bÞ sèt rÐt khi ®ang sèt nãng cao mµ ng­êi l¹i rÐt run cÇm cËp? - HS dùa vµo kiÕn thøc ë b¶ng 1 tr¶ lêi. Yªu cÇu: + Do hång cÇu bÞ ph¸ huû. + Thµnh ruét bÞ tæn th­¬ng. - Gi÷ vÖ sinh ¨n uèng. Ho¹t ®éng 2: BÖnh sèt rÐt ë n­íc ta Môc tiªu: HS n¾m ®­îc t×nh h×nh bÖnh sèt rÐt vµ c¸c biÖn ph¸p phßng tr¸nh. Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS - GV yªu cÇu HS ®äc SGK kÕt hîp víi th«ng tin thu thËp ®­îc, thành lập nhóm chuyên gia, thảo luận, tr¶ lêi c©u hái: - T×nh tr¹ng bÖnh sèt rÐt ë ViÖt Nam hiÖn nµy nh­ thÕ nµo? - C¸ch phßng tr¸nh bÖnh sèt rÐt trong céng ®ång? - T¹i sao ng­êi sèng ë miÒn nói hay bÞ sèt rÐt? -Gv theo dõi hs tiến hành, hỗ trợ nhóm chuyên gia nếu các em trả lời thiếu hoặc chưa đúng. - GV th«ng b¸o chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc trong c«ng t¸c phßng chèng bÖnh sèt rÐt: + Tuyªn truyÒn ngñ cã mµn. + Dïng thuèc diÖt muçi nhóng mµn miÔn phÝ. + Ph¸t thuèc ch÷a cho ng­êi bÖnh. - Các hs khác của lớp tiến hành hỏi nhóm chuyên gia về các câu hỏi trong sách và các thắc mắc khác liên quan. KÕt luËn: - BÖnh sèt rÐt ë n­íc ta ®ang dÇn dÇn ®­îc thanh to¸n. - Phßng bÖnh: vÖ sinh m«i tr­êng, vÖ sinh c¸ nh©n, diÖt muçi. 3. Thực hành - luyện tập: Hoạt động 3: Sử dụng kỹ thuật trình bày ‘trình bày 1 phút” trình bày cách phòng trách bệnh sốt rét và kiết lị. 4 Vận dụng: - Dinh dưỡng của trùng kiết lị và trùng sốt rét khác nhau ntn? - Đọc mục: có thể em chưa biết. - chuẩn bị cho bài 6: Đặc điểm chung và vai trò của ĐVNS Tiết 6 NS : 4/9 ND : 6/9/2012 Bài 7: ĐẶC ĐIỂM CHUNG VÀ VAI TRÒ THỰC TIỄN CỦA ĐỘNG VẬT NGUYÊN SINH I. Chuẩn kến thức kỹ năng : 1. Kiến thức - Nắm được đặc điểm chung của ĐVNS. - Nêu được vai trò thực tiễn của ĐVNS đối với đời sống con người và đối với thiên nhiên. 2. Kĩ năng - Kĩ năng quan sát, phân tích, so sánh, thu thập kiến thức. - Kĩ năng hoạt động nhóm 3. Thái độ: - Có ý thức giũ sạch môi trường sống, giữ vệ sinh ăn uống, thân thể. - Giáo dục ý thức học tập yêu thiên nhiên, yêu thích môn học II. Các kỹ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài : - Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin khi đọc SGK, để rút ra đặc điểm chung của ĐVNS. -Kĩ năng quan sát, phân tích tranh ảnh để thấy được sự đa dạng của ĐVNS. - Kĩ năng hợp tác, ứng xử/ giao tiếp trong thảo luận nhóm để tìm ra các vai trò thực tiễn của ĐVNS. III. Các phương pháp dạy học tích cực có thể sử dụng : - Thảo luận nhóm. - Trực quan – tìm tòi. - Vấn đáp – tìm tòi. - Trình bày 1 phút. IV. Đồ dùng dạy học : - Tranh ảnh về phóng to hình 7.1, 7.2, và các tranh ảnh khác thể hiện vai trò của ĐVNS. - Hs kẻ phiếu học tập bảng 1, 2 trang 26, 28 : đặc điểm chung của ngành và vai trò của ĐVNS vào vở bào tập. V. Tiến trình : 1. Khám phá : - Nêu những điểm giống và khác nhau cơ bản của trùng sốt rét và trùng kiết lị về cấu tạo, nơi sống, dinh dưỡng,... GV : Các em đã được biết 1 số đại diện của ĐVNS, ngoài chúng ra còn có nhiều đại diện k