Giáo án Sinh học Lớp 7 - Tiết 34, Bài 32: Thực hành mổ cá chép

Ngày soạn:30/11/2013 Ngày dạy:... /12/2013 Tiết 34 BÀI 32: THỰC HÀNH MỔ CÁ CHÉP I. MỤC TIÊU. 1. Kiến thức - HS xác định được vị trí và nêu rõ vai trò một số cơ quan của cá trên mẫu mổ. 2. Kĩ năng - Rèn kĩ năng mổ trên động vật có xương sống. - Rèn kĩ năng trình bày mẫu mổ. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức nghiêm túc, cẩn thận, chính xác trong thực hành. II. ĐỒ DÙNG DẠY VÀ HỌC. - GV: Mẫu cá chép Bộ đồ mổ, khay mổ, đinh ghim, kính lúp cầm tay... Tranh phóng to hình 32.1 và 32.3 SGK. Mô hình não cá hoặc mẫu não mổ sẵn. - HS: + 1 con cá chép (hoặc cá giếc) + Khăn lau, xà phòng. III. TIẾN TRÌNH BÀI THỰC HÀNH. 1. Ổn định tổ chức: ổn định các nhóm thực hành, sĩ số. 2. Kiểm tra bài cũ. Nêu các cơ quan bên trong của cá chép. 3. Bài mới HĐ 1: TỔ CHỨC THỰC HÀNH - GV phân chia nhóm thực hành - Kiểm tra sự chuẩn bị của các nhóm. - Nêu yêu cầu của tiết thực hành (như SGK). 1. Chuẩn bị - HS chia nhóm thực hành - Chuẩn bị dụng cụ, cá chép - Lắng nghe yêu cầu tiết thực hành. HĐ 2: TIẾN TRÌNH THỰC HÀNH - GV trình bày kĩ thuật giải phẫu (như SGK trang 106) chú ý vị trí đường cắt để nhìn rõ nội quan của cá). - Biểu diễn thao tác mổ (dựa vào hình 32.1 SGK). - Sau khi mổ cho HS quan sát vị trí tự nhiên của các nội quan chưa gỡ. - Hướng dẫn HS xác định vị trí các nội quan - Gỡ nội quan để quan sát rõ các cơ quan (như SGK). - Quan sát mẫu bộ não cá và nhận xét màu sắc và các đặc điểm khác. - GV quan sát việc thực hiện những sai sót của HS khi xác định tên và vai trò của từng cơ quan. Điền vào bảng các nội quan của cá - GV nhận xét từng mẫu mổ: mổ đúng, nội quan gỡ không bị nát, trình bày đẹp. - Nêu sai sót của từng nhóm cụ thể. - Nhận xét tinh thần, thái độ học tập của các nhóm. - Cho các nhóm thu dọn vệ sinh. - Kết quả bảng phải điền sẽ là kết quả tường trình - GV đánh giá điểm cho 1 số nhóm. - GV thông báo đáp án chuẩn, các nhóm đối chiếu, sửa chữa sai sót. 2. Thực hành a. Cách mổ: - Quan sát giáo viên mổ mẫu b. Quan sát cấu tạo trong trên mẫu mổ - Quan sát: + Hệ tiêu hoá + Tim, gan,mật + Các lá mang + Bóng hơi + Thân + Não c. Thực hành - HS thực hành theo nhóm 4-6 người - Mỗi nhóm cử ra: + Nhóm trưởng: điều hành chung + Thư kí: ghi chép kết quả quan sát. - Các nhóm thực hành theo hướng dẫn của GV: + Mổ cá: lưu ý nâng mũi kéo để tránh cắt phải các cơ quan bên trong + Quan sát cấu tạo trong: quan sát đến đâu ghi chép đến đó. - Sau khi quan sát các nhóm trao đổi, nêu nhận xét vị trí và vai trò của từng cơ quan, điền bảng SGK trang 107. d.Tổng kết + Trao đổi nhóm nhận xét vị trí, vai trò các cơ quan + Điền ngay vào bảng kết quả quan sát của mỗi cơ quan + Kết quả bảng 1, là bản tường trình bài thực hành. Các bước thực hành mổ cá chép như sau: Bảng 1: Các cơ quan bên trong của cá Tên cơ quan Nhận xét vị trí và vai trò - Mang (hệ hô hấp) Nằm dưới xương nắp mang trong phần đầu gồm các lá mang gần các xương cung mang – có vai trò trao đổi khí. - Tim (hệ tuần hoàn) Nằm phía trước khoang thân ứng với vây ngực, co bóp để đẩy máu vào động mạch – giúp cho sự tuần hoàn máu. - Hệ tiêu hoá (thực quản, dạ dày, ruột, gan) Phân hoá rõ rệt thành thực quản, dạy dày, ruột, có gan tiết mật giúp cho sự tiêu hoá thức ăn. - Bóng hơi Trong khoang thân, sát cột sống, giúp cá chìm nổi dễ dàng trong nước. - Thận (hệ bài tiết) Hai thận giữa màu đỏ, nằm sát cột sống. Lọc từ máu các chất không cần thiết để thải ra ngoài. - Tuyến sinh dục (hệ sinh sản) Trong khoang thân, ở cá đực là 2 tinh hoàn, ở cá cái là 2 buồng trứng phát triển trong mùa sinh sản. - Não (hệ thần kinh) Não nằm trong hộp sọ, ngoài ra còn tuỷ sống nằm trong các cung đốt sống, điều khiển, điều hoà hoạt động của cá. 4. Kiểm tra - đánh giá - GV đánh giá việc học của HS. Cho HS trình bày các nội dung đã quan sát được - Thu dọn vệ sinh 5. Hướng dẫn học bài ở nhà - Chuẩn bị ôn tập học kì 1, bài 30.