Giáo án Sinh học Lớp 7 - Tiết 37-41

Ngày soạn : Ngày giảng: Tiết 37 lớp lưỡng cư ếch đồng I. Mục tiêu bài dạy 0Kiến thức :HS nắm được các đặc điểm nh[ đới sống, cấu tạo ngoài, di chuyển, sinh sản và phát triển. 0Kỹ năng: Rèn các thao tác tư duy, kỹ năng nhận biết. 0Thái độ: Yêu thích môn học, bảo vệ động vật có ích. II. Chuẩn bị 0GV: Tranh, mô hình ếch, ếch 0HS: Nghiên cứu bài, chuẩn bị ếch III. Tiến trình bài dạy 1. ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số 2. Kiểm tra bài cũ : Không kiểm tra 3. Bài mới Hoạt động của thầy và trò TG Nội dung =Hoạt động 1: Đặt vần đề =Hoạt động 2: Tìm hiểu đời sồng của ếch đồng - GV: Yêu cầu HS đọc mục 1 trả lời câu hỏi sếch đồng sống ở nhỡng đâu ? ếch đồng kiếm ăn vào thừi gian nào ? Thức ăn của ếch là gì ?ếch là động vật gì ? vì sao - HS: Đọc thảo luận trả lời - GV: Nhận xét kết luận mở rộng vấn đề =Hoạt động 3: Tìm hiểu cấu tạo ngoài và di chuyển của ếch đồng - GV: Yêu cầu HS quan sát tranh kết hợp với mô hình hoàn thành bảng trang 104 SGK, treo bảng phụ - HS: Làm rheo yêu cầu của GV - GV: Đưa đáp án chuẩn, nhận xét, kết luận.và yêu cầu HS thảo luận trả lời ? Nêu những đặc điểm cấu tạo ngoài của ếch thích nghi đời sống ở cạn ? Nêu những đặc điểm cấu tạo ngoài của ếch thích nghi đời sống ở nước - HS: Thảo luận trả lời - GV: Nhận xét kết luận mở rộng vấn đề - GV: Yêu cầu HS quan sát cách di chuyển của ếch trong lồng nuôi và hình 35.2 "mô tả động tác di chuyển của ếch - HS: Quan sát và mô tả - GV: Nhận xét kết luận -GV: Yêu cầu HS quan sát ếch trong nước và hình 35.3 "mô tả động tác di chuyển của ếch trong nước - HS : Làm theo yêu cầu GV - GV: Nhận xét kết luận =Hoạt động 4: Tìm hiểu sinh sản và phát triển của ếch - GV : Yêu cầu HS đọc mục 1, quan sát hình 35.4 thảo luận ? Trình bày đặc điểm sinh sản của ếch ? Vì sao cùng là thụ tinh ngoài mà số lượng trớng ếch lại ít hưn cá HS: Đọc quan sát thảo luận trả lời GV: Nhận xét kết luận mở rộng vấn đề GV mở rộng : Trong quá trình phát triển , nòng nọc có nhiều đặc điểm giống cá .Chứng tỏ nguồn gốc của ếch. -Vào bài trực tiếp I. Đời sống - Nơi sống : Vừa ở nước vừa ở cạn, nơi ẩm ướt - Kiếm ăn vào ban đêm - Có hiện tượng trú đông - Là động vật biến nhiệt II. Cấu tạo ngoài và di chuyển a. Cấu tạo ngoài - Đầu dẹp nhọn khớp với thân thành một khối - Da trần phủ chất nhày và ẩm, deex thấm khí - Mắt có mi, tai có màng nhĩ - Chi năm phần có ngón chia đốt, linh hoạt, chi sau có màng bơi - THở bằng da là chủ yếu b. Di chuyển - ếch có 2 cách di chuyển +Nhảy cóc trên cạn +Bơi dưới nước III. Sinh sản và phát triển - Sinh sản : +Sinh sản vào cuối mùa xuân +Tập tính : ếch đợc ôm lưng ếch cái, đẻ ở các bờ nước +Thụ tinh ngoài, đẻ trứng . - Phát triển : Trứng "nòng nọc"ếch (phát triển qua biến thái) 4. Luyện tập HS trả lời câu hỏi 1,2,3,4 SGK HS liên hệ ếch ở địa phương 5. Củng cố GV nhấn mạnh cấu tạo ngoài của ếch thích nghi với môi trường sống, quá trính sinh sản và phát triển của ếch. IV. Kết thúc bài học –Hướng dẫn bài tập về nhà - GV nhận xét ý thức học tập - Rút kinh nghiệm - Hướng dẫn bài tập về nhà +Học bài, làm bài tập SGK +Chuẩn bị dụng cụ, mẫu vật thực hành bài sau Ngày soạn : Ngày giảng : Tiết 38 thực hành – quan sát cấu tạo trong ếch đồng trên mẫu mổ I. Mục tiêu bài dạy - Kiến thức: +Nhận dạng các cơ quan của ếch trên mẫu mổ + Tìm những cơ quan , hệ cơ quan thích nghi với đời sống mới chuyển lên cạn - Kỹ năng : + Rèn kỹ năng quan sát tranh và mẫu vật +Kỹ năng thực hành - Thái độ : Có thái độ nghiêm túc trong học tập II. Chuẩn bị - GV : +Mẫu mổ, mẫu mổ sọ và mô hình não ếch + Bộ xương ếch + Tranh cấu tạo trong của ếch +Bộ đồ mổ - HS : Học bài cũ nghieen cứu bài mới, chuẩn bị ếch III. Tiến trình bài dạy 1. ổn định lớp : Kiểm tra sĩ số 2. Kiểm tra bài cũ (5) ? Nêu đặc điểm cấu tạo ngoài của ếch thích nghi với đời sống vừa ở cạn vừa ở nước ? Trình bày sự sinh sản và phát triển có biến thái ở ếch - Dự kiến 2 HS trả lời HS dưới lớp nhận xét - GV nhận xét cho diểm 3. Bài mới Hoạt động của thầy và trò TG Nội dung =Hoạt động 1: Hướng dẫn ban đầu - Thảo luận mục tiêu: GV kết hợp với HS - Hướng dẫn thực hành: GV hướng dẫn và chỉ mẫu - Phân nhóm thực hành =Hoạt động 2: Thực hành - HS: Trên cơ sở hướng dẫn của GV tiến hành quan sát nhận biết xác định các xương: đầu, cọt sống, các xương đai, và xương chi trên mẫu. - GV: Hướng dẫn quẩn lý HS trong giờ. - GV; Yêu cầu HS từ kết quả quan sát thảo luận cho biết : Bộ xương ngoài có chức năng gì? - HS Thảo luận trả lời - GV nhận xét kết luận - HS : trên cơ sở hướng dẫn của GV quan sát bề mặt da ếch và nêu vain trò của da ếch. - GV : Hương dẫn quản lý HS trong giờ - HS : trên cơ sở hướng dẫn của GV xác định các cơ quan của ếch trên mẫu mổ: Hệ tiêu hoá, phổi, tim,vòng tuần hoàn. - GV : Hướng dẫn quản lý HS trong giờ. - GV : Từ kết quả quan sát hoàn thành các câu hỏi thảo luận. =Hoạt động 3: Đánh giá kết quả - HS: Nộp bản tường trình - GV: Giải thích thắc mắc nếu có I. Hướng dẫn ban đầu 1. Mục tiêu - Quan sát nhận biết các hệ cơ quan của ếch: Tiêu hoá, tuần hoàn, hô hấp, và hệ xương. 2. Hướng dẫn - Quan sát bộ xương ếch : Hướng dẫn HS quan sát hình 36.1 nhận biết : Vị trí, tên các xương trong bộ xương ếch + xương đầu, xương cột sống, xương đai và xương chi. - Quan sát da và các nộ quan trên mẫu mổ + Quan sát da: Sờ tay lên bề mặt da, quan sát mặt trong da. +Quan sát nội quan : Quan sát hình 36.3 đối chiếu với mẫu mổ xác định các cơ quan của ếch: hệ tiêu hoá, cấu tạo phổi, tim, 2 vòng tuần hoàn. - HS nhgiên cứu bảng đặc điểm cấu tạo trong của ếch tr.18 thảo luận . +Hệ tiêu hoá của ếch có đặc điểm gì khác so với cá? +Vì sao ở ếch đã xuất hiện phổi mà vẫn trao đổi khí qua da? +Tim ở ếch khác với cá ở điểm nào? Trình bày sự tuần hoàn máu ở ếch. + Quan sát mô hình não ếch "xác định các cơ quan của ếch. 3. phân nhóm: mỗi tổ một nhóm thực hành II. Thực hành 1.Bộ xương - Bộ xương : Xương đầu, xương cột sống, xương đai(đai vai, đai hông), xương chi (chi trước, chi sau) - Chức năng: +Tạo bộ khung nâng đỡ cơ thể +Là nơi bám của cơ"di chuyển +Tạo thành khoang bảo vệ não, tuỷ sống, và nội quan. 2. Quan sát da và các nội quan trên mẫu mổ a.Quan sát da - Da ếch ẩm ướt, mặt trong có hệ mạch máu dưới da. b. Quan sát các nội quan - Hệ tiêu hoá : Lưỡi phóng ra bắt mồi, dạ dày, gan mật lớn, có tuyến tuỵ. - Phổi có cấu tạo đơn giản, hô hấp qua da là chủ yếu. - Tim 3 ngăn, 2 vòng tuần hoàn. III. Kết quả 4. Kết thúc bài học : GV nhận xét - ý thức chuẩn bị,tinh thần, thái độ của HS: - Kỷ luật an toàn thực hành - Chất lượng thực hành 5. Hướng dẫn bài tập về nhà - Nghiên cứu bài 37 tr 120 Ngày soạn : Ngày giảng: Tiết 39 Đa dạng và đặc điểm chung của lớp lương cư i.mục tiêu bài dạy - Kiến thức: +HS nắm được sự đa dang của lứp lưỡng cư về thành phần loài, môi trường sống, và tập tính của chúng. + Hiểu được vai trò của lớp lưỡng cưvới đời sống và tự nhiên. + Trình bày được đặc điểm chung của lớp lưỡng cư. - Kỹ năng: Rèn kỹ năng quan sát nhận biết kiến thức và kỹ năng hoạt động nhóm. - Thái độ : Giáo dục ý thức bảo vệ động vật có ích. II. Chuẩn bị - GV: Tranh, bảng phụ - HS : Học bài mới, nghiên cứu bài mới III. Tiến trình bài dạy 1. ổn định lớp : kiểm tra sĩ số 2. kiểm tra bài cũ : ? Nêu cấu tạo và chức năng bộ xương ếch ? Nêu cấu tạo hệ tuần hoàn và hệ thần kinh của ếch - Dự kiến 2 HS tra lời – HS dưới lớp nhận xét - GV nhận xét cho điểm 3. Bài mới Hoạt động của thầy và trò TG Nội dung =Hoạt động 1: Đặt vấn đề =Hoạt động 2: Tìm hiểu đa dạng về thành phần loài - GV: Yêu cầu HS đọc mục 1, thảo luận trả lời ? Cho biết số lượng và đặc điểm của lớp lưỡng cư ? Lưỡng cư được chia ra làm mấy loại, đặc điểm đặc trưng phân biệt từng loại - HS : Đọc thảo luận trả lời - GV: Nhận xét kết luận mở rộng vấn đề(đặc điểm mỗi lớp) =Hoạt động 3: Tìm hiểu đa dạng về môi trường sống và tập tính - GV: Yêu cầu HS quan sát hình 37(1-->5) đọc chú thích-> hoàn thành bảng: Một số đặc điểm sinh học của lưỡng cư. - GV: Treo bảng phụ - HS: Làm theo yêu cầu của giáo viên. - GV: Nhận xét kết luận mở rộng vấn đề (Một số đại diện như: Giun, cóc,thằn lằn). =Hoạt động 4: Tìm hiểu đặc điểm chung của lưỡng cư - GV: Yêu cầu học sinh hoạt dộng theo nhóm- trả lời câu hỏi: ? Nêu đặc điểm chung của lớp lưỡng cư về môi trường sống, cơ quan di chuyển, đặc điểm các hệ cơ quan. - HS: Hoạt động theo nhóm và trả lời câu hỏi. -GV: Nhận xét kết quả thảo luận các nhóm, kết luận =Hoạt động 5: Tìm hiểu vai trò của lưỡng cư. - GV: yêu cầu học sinh đọc thông tin và trả lời câu hỏi. ? Lưỡng cư có vai trò gì đối với con người, cho VD minh hoạ. ? Vì sao nói vai trò tiêu diệt sâu bọ của lưỡng cư bổ sung cho hoạt động của chim. ? Muốn bảo vệ những loài lưỡng cư có ích ta cần làm gì. -HS: Đọc, thảo luận và trả lời câu hỏi. - GV: Kết luận I. Đa dạng về thành phần loài - Lưỡng cư có 4000 loài chia làm 3 bộ: + Bộ lưỡng cư có đuôi + Bộ lưỡng cư không đuôi + Bộ lưỡng cư không chân II. Đa dạng về môi trường sống và tập tính - Đại diện: Cá cóc Tam Đảo, ễnh ương, cóc nhà, ếch cây,ếch giun... - Nơi sống: Nứơc, cạn, trên cây, hang đất. - Hoạt động: ban ngày, ban đêm. - Tập tính: Chạy trốn, ẩn nấp, tiết nhựa độc. III.Đặc điểm chung của lưỡng cư. - Lưỡng cư là động vật có xương sống thích nghi với đời sống vừa ở nước vừa ở cạn. + Da trần và ẩm + Di chuyển bằng 4 chi + Hô hấp bằng da và phổi - Tim 3 ngăn, hai vòng tuần hoàn, máu pha nuôi cơ thể. +thụ tinh ngoài, nòng nọc phát triển qua biến thái. + Là động vật biến nhiệt IV. Vai trò của lưỡng cư. - làm thức ăn cho người - Một số lưỡng cư làm thuốc - Diệt sâu bọ và là động vật trung gian truyền bệnh 4. Luyện tập: - HS trả lời câu hỏi 1,2,3 SGK - Liên hệ các đại diện của lớp lưỡng cư ở địa phương. 5. Củng cố. - GV: Nhấn mạnh sự đa dạng, đặc điểm chung và vai trò thực tiễn của lớp lưỡng cư IV. Kết thúc bài học – Hướng dẫn bài tập về nhà. - GV: Nhận xét ý thức học tập của học sinh trong giờ. - Rút kinh nghiệm giảng dạy. - Hướng dẫn bài tập về nhà. + Học và trả lời câu hỏi SGK, SBT. + Đọc mục: “Em có biết” + Nghiêm cứu trước bài38, chuẩn bị thằn lằn. Ngày soạn : Ngày giảng: Tiết 40 thằn lằn bóng đuôi dài I. Mục tiêu bài dạy - Kiến thức : + Nắm vững các đặc điểm đời sống của thằn lằn . + Giải thích được các đặc điểm cấu tạo ngoài của thằn lằn thích nghi với đời sống ở cạn . + Mô tả được cách di chuyển của thằn lằn. - Kỹ năng: Rền các thao tác tư duy, kỹ năng hoạt động nhóm. - Thái độ: Yêu thích môn học, bảo vệ động vật có ích. II. Chuẩn bị - GV: Tranh hình 38.1,2 .Bảng phụ. - HS: Học bài cũ ,nghiên cứu bài, chuẩn bi thằn lằn. III. Tiến trình bài dạy 1. ổn dịnh lớp: kiểm tra sĩ số 2. Kiểm tr bài cũ(5) ? Nêu sự đa dạng về thành phần loài , môi trường sống và tập tính của lưỡng cư. ? Nêu dặc điểm chung và vai trò của lưỡng cư - Dự kiến 2 HS trả lời – HS dưới lớp nhận xét. - GV nhận xét cho điểm. 3. Bài mới Hoạt động của thầy và trò TG Nội dung ờHoạt động 1 : Đặt vấn đề ờHoạt động 2 : Tìm hiểu đời sống của thằn lằn - GV: Yêu cầu HS đọc mục *, thảo luận trả lời câu hỏi. sThằn lằn sống ở những đâu ? Thằn lằn kiếm ăn vào thời gian nào ? Thức ăn của Thằn lằn là gì ?Thàn làn là động vật gì ? vì sao ? Đặc điểm sinh sản của thằn lằn ? Vì sao số lượng trướng của Thằn lằn lại ít ? Tr]ngs của Thằn lằn có vỏ có ý nghĩa gì đối với đời sống pr cạn. ? So sánh đặc điểm đời sống của Thằn Lằn với ếch đồng. - HS: Đọc thảo luận trả lời. - GV: Nhận xét, kết luận, mở rộng vấn đề. ờHoạt động 3 : Tìm hiểu cấu tạo ngoài và sự di chuyển - GV: Yêu cầu HS đọc bảng tr 125 SGK, đối chiếu hình cấu tạo ngoài"ghi nhớ các đặc điểm cấu tạo ngoài. - HS : Đọc đối chiếu và ghi nhớ - GV: Yêu cầu HS đọc câu trả lời lựa chọn, hoạt động theo nhóm "hoàn thành bảng Tr. 125SGK. GV: Treo bảng phụ. - HS : Đọc, hoạt động theo nhóm hoàn thành bảng. - HS: Đại diện các nhóm báo cáo kết quả. - GV: Nhận xét kết quả các nhóm.Đưa đáp án chuẩn. - GV: Yêu cầu HS đọc mục 1, quan sát hình 38.2" Nêu thứ tự cử động của thân và đuôi khi thằn lằn di chuyển? - HS: Đọc , trả lời câu hỏi - GV: Nhận xét , kết luận I. Đời sống - Môi trường sống trên cạn - Đời sống : + Sống nơi kho ráo, thích nghi phơi nắng. + Ăn sâu bọ + Có tập tính trú đông +Là động vật biến nhiệt - Sinh sản: + Thụ tinh trong + Trứng có vỏ dai, nhiều noãn hoàng, phát triển trực tiếp. II. Cấu tạo ngoài và di chuyển 1. Cấu tạo ngoài - Thằn lằn có cấu tạo ngoài thích nghi hoàn toàn với đời sống ở cạn. + Da khô có vẩy sừng. + Cổ dài , mắt có mi cử động và tuyến lệ. + Màng nhĩ nằm trong hốc tai. + Đuôi và thân dài, chân ngắn, yếu và có vuốt sắc. 2. Di chuyển - Khi di chuyển thân và đuôi tìvào đất, cử động uốn thân phối hợp các chi--> tiến lên phía trứơc 4. Luyện tập. - HS trả lời câu hỏi 1,2 SGK - HS liên hệ tình hình thằn lằn ở địa phương mình (về vai trò, số lượng). 5. Củng cố. - GV: Nhấn mạnh các đặc điểm về đời sống, cấu tạo và di chuyển của thằn lằn thích nghi với đời sống ở cạn. So sánh thằn lằn với ếch. IV. Kết thúc bài học- Hướng dẫn bài tập về nhà. - GV: nhận xét ý thức học tập của học sinh - Rút kinh nghiệm - Hướng dẫn bài tập về nhà + Học bài, làm BT SGK,SBT + Đọc mục “Em có biết” + Nghiên cứu bài 39. Ngày soạn : Ngày giảng: Tiết 41 cấu tạo trong của thằn lằn i. Mục tiêu bài dạy - Kiến thức: + HS nắm được đặc điểm cấu tạo trong của thằn lằn phù hợp với đời sống hoàn toàn ở cạn. + So sánh với lưỡng cư để thấy được sự hoàn thiện của các cơ quan. - Kỹ năng: Rèn kỹ năng quan sát, so sánh. - Thái độ : Yêu thích môn học. II. Chuẩn bị - GV: + Tranh cấu tạo trong của thằn + Bộ xương ếch, bộ xương thằn lằn + Mô hình bộ não thằn lằn - HS: Học bài cũ, nghiên cứu bài mới III. Tiến trình bài dạy 1.ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số(1) 2. Kiểm tra bài cũ(5) ? Trình bày đời sống của thằn lằn ? Trình bày cấu tạo ngoài và cách di chuyển của thằn lằn - Dự kiến 2 HS trả lời – HS dưới lớp nhận xét. - GV nhận xét cho diểm. 3. Bài mới Hoạt động của thầy và trò TG Nội dung Hoạt động 1: Đặt vấn đề Hoạt động 2: Tìm hiểu bộ xương - GV: Yêu cầu HS quan sát bộ xương thằn lằn, đối chiếu với hình 39.1 --> xác dịnh các vị trí của xương - HS: Quan sát hình, đọc chú thích--> ghi nhớ tên các xương - HS : Đối chiếu mô hình--> xác định xương đầu, cột sống, xương sườn,