Giáo án Sinh học Lớp 7 - Tiết 7-12

Ngày soạn:11.08.2011 Ngày giảng:13.08.2011 TIẾT 7 ĐẶC ĐIỂM CHUNG – VAI TRÒ THỰC TIỄN CỦA ĐỘNG VẬT NGUYÊN SINH I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Thông qua quan sát nhận biết được các đặc điểm chung nhất của các Động vật nguyên sinh. - HS nêu được vai trò của ĐVNS với đời sống con người và vai trò của ĐVNS đối với thiên nhiên. 2. KÜ n¨ng: - Rèn kĩ năng quan sát, thu thập kiến thức. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Th¸i ®é: - Giáo dục ý thức học tập, giữ vệ sinh môi trường và cá nhân. - Giáo dục bảo vệ môi trường và giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả II. §å dïng dạy häc : 1.Giáo viên: Tranh vẽ 1 số động vật nguyên sinh , hình 7.1 , 7.2 SGK , bảng phụ 2.Học sinh: Chuẩn bị trước bài mới III. Ph­¬ng ph¸p: Quan sát, hoạt động nhóm, vấn đáp IV. Tæ chøc dạy - häc : 1. Ổn ®Þnh tæ chøc:1’ 2. Khëi ®éng: - Môc tiªu: Giúp HS khắc sâu kiến thức về đặc điểm cấu tạo, vòng đời và tác hại của trùng sốt rét - Thêi gian: 3’ - C¸ch tiÕn hµnh : Kiểm tra bài cũ: HS1: Nêu đặc điểm cấu tạo, vòng đời và tác hại của trùng sốt rét đối với sức khỏe con người. * Định hướng: Các đại diện của ĐVNS dù cấu tạo đơn giản hay phức tạp , dù sống tự do hay kí sinhđều có chung một số đặc điểm .Vậy chùng ta cùng đi nghiên cứu bài học ngày hôm nay. Ho¹t ®éng 1: Đặc điểm chung - Môc tiªu:- Nêu được đặc điểm chung của ĐVNS - Thêi gian: 23’ - §å dïng : Bảng phụ ghi nội dung - C¸ch tiÕn hµnh : Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung GV: yêu cầu HS nghiên cứu và QS hình 1 số trùng đã học: → Thảo luận nhóm hoàn thành bảng 1 SGK trang 26 HS: Cá nhân tự nhớ lại kiến thức bài trước và quan sát hình vẽ, sau đó các nhóm trao đổi thống nhất ý kiến hoàn thành vào bảng 1. GV:Treo bảng 1 để HS lên chữa bài, gọi đại diện các nhóm lên ghi kết quả vào bảng. HS: Đại diện các nhóm lên ghi kết quả →nhóm khác nhận xét, bổ sung GV: Nhận xét, đưa bảng chuẩn kiến thức cho HS theo dõi và tự sửa sai.(nếu cần) HS: Tự quan sát bảng chuẩn kiến thức và sửa sai 1. Đặc điểm chung Bảng1: Đặc điểm chung ngành động vật nguyên sinh STT Đại diện Kích thước Cấu tạo từ Thức ăn Bộ phận di chuyển Hình thưc sinh sản Hiển vi Lớn 1 tế bào Nhiều tế bào 1 Trùng roi x x Vụn hữu cơ Roi Phân đôi 2 Trùng biến hình x x Vi khuẩn vụn hữu cơ Chân giả Phân đôi 3 Trùng giầy x x Vi khuẩn vụn hữu cơ Lông bơi Phân đôi, tiếp hợp 4 Trùng kiết lị x x Hồng cầu Tiêu giảm Phân nhiều 5 Trùng sốt rét x x Hồng cầu Không có Phân nhiều GV: yêu cầu các nhóm tiếp tục thảo luận 3 câu hỏi mục ∆ (SGK trang 26) . ? ĐVNS sống tự do có những đặc điểm gì ?. ? ĐVNS sống kí sinh có đặc điểm gì ?. ? ĐVNS có các đặc điểm chung gì ? HS: Thảo luận → nêu được: C1: Sống tự do: Có bộ phận di chuyển và tự tìm thức ăn C2:: Sống kí sinh : Một số bộ phận tiêu giảm C3: Nêu được đặc điểm cấu tạo, kích thước, sinh sản GV: Nhận xét chốt kiến thức: Đ2 chung của ĐVNS là : + Cơ thể có kích thước hiển vi, chỉ là 1 TB đảm nhận mọi chức năng sống. + Dinh dưỡng chủ yếu bằng cách dị dưỡng. + Sinh sản : Vô tính và hữu tính . Ho¹t ®éng 2 Vai trò thực tiễn - Môc tiªu: - Nêu rõ được vai trò tích cực và tác hại của ĐVNS - Thêi gian:15’ - §å dùng : Tranh vẽ 1 số động vật nguyên sinh , hình 7.1 , 7.2 SGK, bảng phụ - C¸ch tiÕn hµnh : Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung GV: Yêu cầu HS đọc phần thông tin trong SGK kết hợp quan sát H7.1 + 7.2 SGK trang 27 → hoàn thành bảng 2 HS: Đọc thông tin và quan sát hình GV: Treo bảng 2 gọi HS lên ghi đáp án vào bảng HS: Lên ghi đáp án→ nhận xét bổ sung GV: Thông báo thêm một vài loài ĐVNS khác gây bệnh ở người và động vật GV: Cho HS quan sát bảng kiến thức chuẩn→ Chốt kiến thức. * Giáo dục bảo vệ môi trường: Vỏ Trùng lỗ lắng đọng tạo nên tầng đất trắng. Không nên khai thác bừa bãi, tránh làm ô nhiễm môi trường * Giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả: - Động vật nguyên sinh có ý nghĩa về địa chất (trùng lỗ) - ĐVNS có vai trò trong việc hình thành dầu mỏ, khí đốt. - Vi khuẩn có vai trò trong hình thành năng lượng Biogas và etanol 2 - Vai trò thực tiễn : Nội dung bảng chuẩn kiến thức Bảng2: Vai trò thực tiễn của ĐVNS Vai trò Tên đại diện Lợi ích Trong tự nhiên: + làm sạch môi trường nước + Làm thức ăn cho động vật dưới nước: Giáp xác nhỏ, cá biển Đối với con người: + Giúp xác định tuổi địa tầng tìm mỏ dầu + Nguyên liệu chế giấy giáp Trùng biến hình, trùng giày, trùng roi, trùng hình chuông Trùng biến hình, trùng nhẩy, trung roi giáp Trùng lỗ Trùng phóng xạ Tác hại Gấy bệnh cho động vật Gây bệnh cho người Trùng cầu, trùng bào tử Trùng roi máu, trùng kiết lị, trùng sốt rét V. Tæng kÕt vµ h­íng dÉn häcbµi ë nhµ: 3’ - GV:Y/c HS đọc kết luận chung SGK trang 28 - Y/c HS trả lời câu hỏi 1,2 SGK trang 28 Hướng dẫn học tập ở nhà: - Học bài , đọc mục “Em có biết” - Đọc trước bài 8, kẻ bảng SGK trang 30 vào vở _____________________________________________________ Ngày soạn:14.09.2011 Ngày giảng:16.09.2011 CHƯƠNG II : NGÀNH RUỘT KHOANG Tiết 8/ Bài 8 THỦY TỨC I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Trình bày được khái niệm về ngành Ruột khoang. Nêu được những đặc điểm của Ruột khoang (đối xứng tỏa tròn, thành cơ thể 2 lớp, ruột dạng túi) - Mô tả được hình dạng, cấu tạo và các đặc điểm sinh lí của 1 đại diện trong ngành Ruột khoang. ví dụ: Thủy tức nước ngọt. 2. KÜ n¨ng: - Kĩ năng quan sát hình tìm kiếm kiến thức. - Kĩ năng phân tích tổng hợp, hoạt động nhóm 3. Th¸i ®é: - Giáo dục ý thức học tập, yêu thích bộ môn II. §å dïng dạy häc : 1.Giáo viên: Tranh H8.1 + 8.2 + Bảng SGK trang 30 2.Học Sinh: Kẻ bảng 1 vào vở . - Nghiên cứu trước nội dung bài. III. Ph­¬ng ph¸p: Quan sát , vấn đáp, hoạt động nhóm IV. Tæ chøc dạy häc : 1.Ổn ®Þnh tæ chøc:1’ 2.Khëi ®éng: - Môc tiªu: Củng cố kiến thức cho HS về đặc điểm chung của ĐVNS. - Thêi gian: 2, - §å dïng : - C¸ch tiÕn hµnh : Kiểm tra bài cũ: Nêu đặc điểm chung của ngành ĐVNS ? *Định hướng: SGK Ho¹t ®éng 1 Cấu tạo ngoài và di chuyển - Môc tiªu:- HS nêu được đặc điểm hình dạng cấu tạo và cách di chuyển của Thủy tức - Thêi gian: 10’ - §å dïng : Tranh H8.1 + 8.2 - C¸ch tiÕn hµnh Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung GV: yêu cầu HS quan sát H 8.1; 8.2 đọc thông tin sgk trả lời câu hỏi. ? Trình bày hình dạng, cấu tạo ngoài của thuỷ tức HS: Đọc thông tin SGK + hình vẽ ghi nhớ kiến thức → trả lời câu hỏi. *Hình dạng: Cơ thể hình trụ dài: + Trên là lỗ miệng + Dưới là đế bám. + Cơ thể có đối xứng toả tròn + Có các tua ở lỗ miệng. GV: Y/c dựa vào H 8.2 SGK. ? Thuỷ tức di chuyển ntn?mô tả bằng lời 2 cách di chuyển HS: HS quan sát vào hình 8.2 sgk mô tả: + Di chuyển theo kiểu: Sâu đo và lộn đầu. GV: Giảng giải về kiểu đối xứng tỏa tròn GV: Y/c HS rút ra kết luận. HS: Rút ra kết luận .1 – Cấu tạo ngoài và di chuyển : *Kết luận: - Cấu tạo ngoài : Hình trụ dài +Phần dưới là đế bám +Phần trên là lỗ miệng xung quanh có tua miệng. + cơ thể đối xứng toả tròn. - Di chuyển : + Kiểu sâu đo + Kiểu lộn đầu + Bơi Ho¹t ®éng 2 Tìm hiểu về cấu tạo trong: - Môc tiªu: - HS nắm được đặc điểm cấu tạo trong của Thủy tức - Thêi gian:15’ - §å dùng : Bảng SGK trang 30 - C¸ch tiÕn hµnh : Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung GV: Yêu cầu HS quan sát và đọc thông tin trong bảng SGK trang 30, thảo luận nhóm → xác định và ghi tển của từng loại tế bào vào ô trống của bảng HS:Đọc thông tin và quan sát thảo luận nhóm → hoàn thành bảng GV: Gọi đại diện các nhóm lên ghi kết quả vào bảng HS: Đại diện nhóm lên ghi kết quả vào bảng→nhóm khác nhận xét bổ sung . ? Khi chọn tên loại tế bào ta dựa vào đặc điểm nào HS: Trả lời GV: Thông báo đáp án đúng 1.- Tế bào gai 2 - Tế bào sao ( TBTK ) 3 - TB sinh sản 4 - TB mô cơ tiêu hoá. 5 - TB mô bì cơ. ? Trình bầy cấu tạo trong của Thủy tức HS: Trình bày GV: Nhận xét chốt kiến thức 2 - Cấu tạo trong : *Kết luận: - Thành cơ thể có 2 lớp. + Lớp ngoài: Gồm TBTK; TB gai, TB mô bì cơ. + Lớp trong: TB mô cơ - tiêu hóa . + Giữa 2 lớp là tầng keo mỏng. - Lỗ miệng thông với khoang tiêu hoá.(gọi là ruột túi) Ho¹t ®éng 3 Tìm hiểu hoạt động dinh dưỡng - Môc tiªu:-HS nêu được đặc điểm dinh dưỡng của Thủy tức - Thêi gian: 8’ - §å dïng: hình 8.1. - C¸ch tiÕn hµnh : Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung GV :Yêu cầu HS đọc phần thông tin sgk + hình 8.1 trả lời câu hỏi mục ∆ SGK trang 31 . ? Thuỷ tức đưa mồi vào miệng bằng cách nào HS: Đưa mồi vào miệng bằng tua . ? Nhờ loại TB nào của cơ thể thuỷ tức mà môi được tiêu hoá HS: Tế bào mô cơ tiêu hóa ? Thuỷ tức có ruột hình túi nghĩa là chỉ có 1 lỗ miệng duy nhất thông với ngoài, vậy chúng thải bã bằng cách nào ?. HS: Lỗ miệng thải bã GV: yêu cầu HS tự rút ra KL. HS: Rút ra kết luận 3 - Dinh dưỡng : * Kết luận: - Thủy tức bắt mồi bằng tua miệng. quá trình tiêu hoá thực hiện ở khoang tiêu hoá nhờ dịch từ TB tuyến . - Sự trao đổi khí thực hiện qua thành cơ thể. Ho¹t ®éng 4 Tìm hiểu hình thức sinh sản của thuỷ tức : - Môc tiªu: - HS nêu được đặc điểm sinh sản của Thủy tức - Thêi gian: 7’ - §å dùng : - C¸ch tiÕn hµnh : Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung GV: Y/c HS đọc thông tin SGK trang 31 trả lời câu hỏi ? Thủy tức có những hình thức sinh sản nào HS : Đọc thông tin → trả lời GV: Giảng giải về hình thức tái sinh : Khả năng tái sinh cao ở Thủy tức là do Thủy tức còn có tề bào chưa chuyên hóa . ? Tại sao gọi Thủy tức là động vật đa bào bậc thấp HS: Dựa vào đặc điểm cấu tạo và dinh dưỡng của Thủy tức → trả lời. GV : Chốt kiến thức 4 - Sinh sản : * Kết luận: - Có 3 hình thức sinh sản: + Sinh sản vô tính: Bằng cách mọc chồi + Sinh sản hữu tính: Bằng cách hình thành tế bào sinh dục đực, cái . + Tái sinh: 1 phần của cơ thể tạo nên một cơ thể mới . V. Tæng kÕt vµ h­íng dÉn häcbµi ë nhµ: 2’ - GV: Yêu cầu HS đọc kết luận chung SGK trang 32 - Trả lời câu hỏi 2,3 SGK trang 32 Hướng dẫn học tập ở nhà: - Đọc mục “ Em có biết” - Chuẩn bị trước bài 9 “ Đa dạng của ngành ruột khoang” ________________________________________________________ Ngày soạn:18.09.2011 Ngày giảng:20.09.2011 TiÕt 9 §a d¹ng cña ngµnh ruét khoang I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - HS mô tả được tính đa dạng và phong phú của ngành ruột khoang ( số lượng loài , hình thái cấu tạo , hoạt động sống và môi trường sống) 2. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh, ph©n tÝch, tæng hîp. - KÜ n¨ng ho¹t ®éng nhãm. 3. Th¸i ®é: - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp, th¸i ®é yªu thÝch m«n häc. II. §å dïng dạy häc : 1. Giáo viên: Tranh h×nh SGK + Bảng phụ 2. Học Sinh: HS kẻ phiếu học tập vào vở . III. Ph­¬ng ph¸p: Nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò kÕt hîp h×nh vÏ vµ lµm viÖc víi SGK, hoạt động nhóm IV. Tæ chøc dạy - häc : 1. Ổn ®Þnh tæ chøc:1’ 2. Khëi ®éng: - Môc tiªu: Gióp häc sinh n¾m ®­îc cÊu t¹o ngoài, cÊu t¹o trong vµ c¸ch di chuyÓn cña thuû tøc . - Thêi gian: 15’ - §å dïng : - C¸ch tiÕn hµnh : KiÓm tra 15 phót C©u 1: H·y khoanh tròn vào đầu c©u tr¶ lêi ®óng trong c¸c c©u sau khi nãi vÒ ®Æc ®iÓm cña Thñy Tøc: 1. C¬ thÓ ®èi xøng 2 bªn. 2. C¬ thÓ ®èi xøng táa trßn. 3. B¬i rÊt nhanh trong n­íc. 4. Thµnh c¬ thÓ cã 2 líp: Ngoµi – Trong: 5. Thµnh c¬ thÓ cã 3 líp: Ngoµi - Gi÷a - Trong. 6. C¬ thÓ ®· cã lç miÖng, lç hËu m«n. 7. Sèng b¸m vµo c¸c vËt d­íi n­íc nhê ®Õ b¸m. 8. Cã miÖng lµ n¬i lÊy thøc ¨n vµ th¶i b·. C©u 2: Tr×nh bµy h×nh d¹ng ngoµi vµ c¸ch di chuyÓn cña thuû tøc? Ho¹t ®éng 1 T×m hiÓu sù ®a d¹ng cña ruét khoang - Môc tiªu: HS n¾m ®­îc h×nh d¹ng ngoµi, cÊu t¹o vµ c¸ch di chuyÓn cña một số đại diện ngành Ruột khoang - Thêi gian: 26’ - §å dïng : : Tranh h×nh SGK + Bảng phụ - C¸ch tiÕn hµnh : Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung GV yªu cÇu c¸c nhãm nghiªn cøu c¸c th«ng tin trong bµi, quan s¸t tranh h×nh trong SGK trang 33, 34, thảo luận nhãm vµ hoµn thµnh phiÕu häc tËp. GV: Gợi ý - H×nh d¹ng ®Æc biÖt cña tõng ®¹i diÖn - CÊu t¹o : ®Æc ®iÓm cña tÇng keo,khoang tiªu ho¸ - Di chuyÓn liªn quan ®Õn cÊu t¹o c¬ thÓ - Lèi sèng: ®Æc biÖt lµ tËp ®oµn lín nh­ san h«. HS: Theo dâi néi dung trong phiÕu, nghiªn cøu thông tin SGK thảo luận nhóm -> hoàn thành phiếu học tập. GV treo phiÕu häc tËp lªn b¶ng ®Ó HS điền bảng HS: Đại diện nhóm trình bầy -> nhóm khác nhận xét bổ sung GV nhận xét và th«ng b¸o kÕt qu¶ ®óng cña c¸c nhãm, cho HS theo dâi phiÕu chuÈn. I. T×m hiÓu sù ®a d¹ng cña ruét khoang TT §¹i diÖn §Æc ®iÓm Thuû tøc Søa H¶i quú San h« 1 H×nh d¹ng Trô nhá H×nh c¸i dï cãkh¶ n¨ng xoÌ, côp Trô to, ng¾n Cµnh c©y khèi lín. 2 CÊu t¹o - VÞ trÝ - TÇng keo - Khoang miÖng - ë trªn - Máng - Réng - ë d­íi - Dµy - HÑp - ë trªn - Dµy, r¶i r¸c cã c¸c gai x­¬ng - XuÊt hiÖn v¸ch ng¨n - ë trªn - Cã gai x­¬ng ®¸ v«i vµ chÊt sõng - Cã nhiÒu ng¨n th«ng nhau gi÷a c¸c c¸ thÓ. 3 Di chuyÓn -KiÓus©u ®o,lén ®Çu,b¬i - B¬i nhê tÕ bµo c¬ cã kh¶ n¨ng co rót m¹nh dï. - Kh«ng di chuyÓn, cã ®Õ b¸m. - Kh«ng di chuyÓn, cã ®Õ b¸m 4 Lèi sèng - C¸ thÓ - C¸ thÓ - TËp trung mét sè c¸ thÓ - TËp ®oµn nhiÒu c¸ thÓ liªn kÕt. GV:y/c HS trả lời ? Søa cã cÊu t¹o phï hîp víi lèi sèng b¬i tù do nh­ thÕ nµo ? San h« vµ h¶i quú b¾t måi nh­ thÕ nµo HS: Trả lời GV giới thiệu cách hình thành đảo San Hô ở biển V. Tæng kÕt vµ h­íng dÉn häcbµi ë nhµ 3’ - Gv y/c học sinh đọc kết luận chung SGK - §äc vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. Hướng dẫn học tập ở nhà: - §äc môc “Em cã biÕt”. - Đọc trước Bài 10:Đặc điểm chung và vai trò của ngành rụột khoang  - KÎ b¶ng trang 37 SGK vµo vë ________________________________________________ Ngày soạn: 20.09.2011 Ngày giảng: 23.09.2011 TiÕt 10 §Æc ®iÓm chung vµ vai trß cña ngµnh ruét khoang I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - HS nêu được những đặc điểm chung nhất của ngành Ruột khoang. - Nêu được vai trò của ngành Ruột khoang đối với con người và sinh giới 2. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch, tæng hîp, t×m kiÕm kiÕn thøc. - KÜ n¨ng ho¹t ®éng nhãm, 3. Th¸i ®é: - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp, th¸i ®é yªu thÝch m«n häc, b¶o vÖ ®éng vËt quý cã gi¸ trÞ. II. §å dïng dạy häc : 1. Giáo viên: Tranh phãng to h×nh 10.1 SGK trang 37+ Bảng phụ 2. Học sinh: kÎ b¶ng §Æc ®iÓm chung cña mét sè ®¹i diÖn ruét khoang III. Ph­¬ng ph¸p: Quan sát, vÊn ®¸p, hoạt động nhóm IV. Tæ chøc dạy - häc : 1. Ổn ®Þnh tæ chøc:1’ 2. Khëi ®éng: GV giíi thiÖu bµi: Chóng ta ®· häc mét sè ®¹i diÖn cña ngµnh ruét khoang .Vậy chóng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm g× chung vµ cã gi¸ trÞ nh­ thÕ nµo? chúng ta cùng tìm hiểu bài ngày hôm nay Ho¹t ®éng 1 T×m hiÓu ®Æc ®iÓm chung cña ngµnh ruét khoang - Môc tiªu: HS nªu ®­îc nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n nhÊt cña ngµnh - Thêi gian: 26’ - §å dïng: Tranh phãng to h×nh 10.1 SGK trang 37+ Bảng phụ - C¸ch tiÕn hµnh : Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung GV y/c HS nhí l¹i kiÕn thøc cò, quan s¸t H10.1 SGK trang 37 thảo luận nhóm hoµn thµnh b¶ng “§Æc ®iÓm chung cña mét sè ngµnh Ruét khoang”. Y/c nªu ®­îc: + KiÓu ®èi xøng. + CÊu t¹o thµnh c¬ thÓ. + C¸ch b¾t måi dinh d­ìng. + Lèi sèng. HS :hoạt động nhóm kết hợp quan s¸t H10.1, nhí l¹i kiªn thøc vÒ Søa, Thuû tøc, H¶i quú, San h«, trao ®æi nhãm thèng nhÊt ý kiÕn ®Ó hoµn thµnh b¶ng. GV: Treo bảng y/c đại diện các nhóm lên báo cáo kết quả HS: §¹i diÖn nhãm lªn ghi kÕt qu¶ vµo tõng néi dung -> Nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. GV: Nhận xét, cho HS quan s¸t b¶ng chuÈn kiÕn thøc. I. §Æc ®iÓm chung cña ngµnh ruét khoang §Æc ®iÓm cña mét sè ®¹i diÖn ruét khoang TT §¹i diÖn §Æc ®iÓm Thuû tøc Søa San h« 1 KiÓu ®èi xøng To¶ trßn To¶ trßn To¶ trßn 2 C¸ch di chuyÓn Lén ®Çu, s©u ®o Lén ®Çu co bãp dï Kh«ng di chuyÓn 3 C¸ch dinh d­ìng DÞ d­ìng DÞ d­ìng DÞ d­ìng 4 C¸ch tù vÖ Nhê tÕ bµo gai Nhê tÕ bµo gai, di chuyÓn Nhê tÕ bµo gai 5 Sè líp tÕ bµo cña thµnh c¬ thÓ 2 2 2 6 KiÓu ruét Ruét tói Ruét tói Ruét tói 7 Sèng ®¬n ®éc, tËp ®oµn. §¬n ®éc §¬n ®éc TËp ®oµn GV yªu cÇu tõ kÕt qu¶ cña b¶ng trªn cho biÕt ? §Æc ®iÓm chung cña ngµnh ruét khoang? HS tim hiÓu nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n nh­: ®èi xøng, thµnh c¬ thÓ, cÊu t¹o ruét. HS tù rót ra kÕt luËn. GV chèt kiÕn thøc §Æc ®iÓm chung cña ngµnh ruét khoang: + C¬ thÓ cã ®èi xøng to¶ trßn. + Ruét d¹ng tói. + Thµnh c¬ thÓ cã 2 líp tÕ bµo. + Tù vÖ vµ tÊn c«ng b»ng tÕ bµo gai. Ho¹t ®éng 2 T×m hiÓu vai trß cña ngµnh ruét khoang - Môc tiªu: HS chØ râ ®­îc lîi Ých vµ t¸c h¹i cña ruét khoang. - Thêi gian:15’ - §å dùng : - C¸ch tiÕn hµnh : Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung GV yªu cÇu HS ®äc SGK/38, kÕt hîp tranh ¶nh tr¶ lêi c©u hái: + Ruét khoang cã vai trß nh­ thÕ nµo trong tù nhiªn vµ ®êi sèng? HS: Lîi Ých: lµm thøc ¨n, trang trÝ, cung cÊp nguyªn liÖu v«i cho x©ydùng, ho¸ th¹ch lµ vËt chØ thÞ quan träng trong nghiªn cøu ®Þa chÊt... + Nªu râ t¸c h¹i cña ruét khoang HS: T¸c h¹i: g©y ®¾m tµu... GV tæng kÕt nh÷ng ý kiÕn cña HS, GV bæ sung thªm. Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. GV chèt kiÕn thøc II. Vai trß cña ngµnh ruét khoang Ngµnh ruét khoang cã vai trß: *Lợi ích: + Trong tù nhiªn: - T¹o vÎ ®Ñp thiªn nhiªn - Cã ý nghÜa sinh th¸i ®èi víi biÓn + §èi víi ®êi sèng: - Lµm ®å trang trÝ, trang søc: san h« - Lµ nguån cung cÊp nguyªnliÖu v«i: san h« - Lµm thùc phÈm cã gi¸ trÞ: søa - Ho¸ th¹ch san h« gãp phÇn nghiªn cøu ®Þa chÊt. * T¸c h¹i: - Mét sè loµi g©y ®éc, ngøa cho ng­êi: søa. - T¹o ®¸ ngÇm, ¶nh h­ëng ®Õn giao th«ng. V. Tæng kÕt vµ h­íng dÉn häcbµi ë nhµ: 3’ - GV y/c HS đọc kết luận chung SGK trang 38 - GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái SGK. Hướng dẫn học tập ở nhà: - §äc môc “Em cã biÕt” - Đọc trước Bài 11 và kÎ phiÕu häc tËp vµo vë bµi tËp: §Æc ®iÓm §¹i diÖn CÊu t¹o Di chuyÓn Sinh s¶n ThÝch nghi S¸n l«ng S¸n l¸ gan ______________________________________________________ Ngày soạn: 24.09.2011 Ngày giảng:27.09.2011 Ch­¬ng III C¸c ngµnh giun Ngµnh giun dÑp TiÕt 11 S¸n l¸ gan I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Häc sinh n¾m ®­îc ®Æc ®iÓm næi bËt cña ngµnh giun dÑp lµ c¬ thÓ ®èi xøng 2 bªn. - Häc sinh chØ râ ®­îc ®Æc ®iÓm cÊu t¹o cña s¸n l¸ gan thÝch nghi víi ®êi sèng kÝ sinh. 2. KÜ n¨ng: - Kü n¨ng thu thËp kiÕn thøc qua kªnh h×nh, ph©n tÝch tæng hîp, ho¹t ®éng nhãm. - RÌn kü n¨ng quan s¸t, so s¸nh, nhËn xÐt, kn tù nhËn thøc; KN thu thËp xö lÝ th«ng tin, tr×nh bµy c¸c th«ng tin sinh häc. - KN gi¶i quyÕt vÊn ®Ò vµ xö lý c¸c t×nh huèng liªn quan. - KN vËn dông kiÕn thøc ®· häc ®Ó t×m hiÓu thùc tiÔn - KÜ n¨ng giao tiÕp, øng xö hoµ nh· víi b¹n bÌ - kn tù kh¼ng ®Þnh b¶n th©n, nhËn biÕt gi¸ trÞ b¶n th©n. 3. Th¸i ®é: Gi¸o dôc ý thøc gi÷ g×n phßng chèng giun s¸n kÝ sinh cho ng­êi vËt nu«i. Gi¸o dôc b¶o vÖ m«i tr­êng vµ gi¸o dôc kÝ n¨ng sèng II. §å dïng dạy häc : 1. Giáo viên: - Tranh s¸n l«ng vµ s¸n l¸ gan. - Tranh vßng ®êi cña s¸n l¸ gan. Bảng phụ 2.Học sinh: - KÎ phiÕu häc tËp vµo vë III. Ph­¬ng ph¸p: Quan s¸t, hoạt động nhãm vµ lµm viÖc víi SGk IV. Tæ chøc dạy - häc : 1. Ổn ®Þnh tæ chøc:1’ 2. Khëi ®éng: - Môc tiªu: HS nªu ®­îc ®Æc ®iÓm chung cña ngµnh ruét khoang - Thêi gian: 3’ - §å dïng : - C¸ch tiÕn hµnh : Kiểm tra bài cũ: HS1: Nªu ®Æc ®iÓm chung cña ngành Ruét khoang? Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu vÒ s¸n l«ng vµ s¸n l¸ gan - Môc tiªu: HS nªu ®­îc ®Æc ®iÓm cÊu t¹o cña s¸n l«ng vµ s¸n l¸ gan - Thêi gian: 23’ - §å dïng : Tranh s¸n l«ng vµ s¸n l¸ gan. Bảng phụ - C¸ch tiÕn hµnh : Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung GV y/c HS quan s¸t h×nh 11.1 và Tranh cấu tạo s¸n l«ng SGK trang 40+41. Đọc th«ng tin trong SGK, th¶o luËn nhãm vµ hoµn thµnh phiÕu häc tËp. HS qu¸n s¸t tranh kÕt hîp víi th«ng tin SGK thảo luận nhãm hoàn thành phiếu học tập - Yªu cÇu nªu ®­îc: + CÊu t¹o cña c¬ quan tiªu ho¸, di chuyÓn, gi¸c quan. + C¸ch di chuyÓn. + ý nghÜa thÝch nghi + C¸ch sinh s¶n. GV quan s¸t ho¹t ®éng cña c¸c nhãm, gióp ®ì c¸c nhãm yÕu. GV: Treo phiÕu häc tËp lªn b¶ng y/c đại diện nhãm b¸o c¸o kết quả HS: §¹i diÖn c¸c nhãm lÇn l­ît lªn hoµn thµnh phiÕu häc tËp à c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt , bæ xung ý kiÕn GV ghi ý kiÕn bæ sung lªn b¶ng ®Ó HS nhËn xÐt. GV: Nhận xÐt và đưa ra bảng chuẩn kiến thức I. S¸n l«ng vµ s¸n l¸ gan N«i dung phiÕu chuẩn kiến thức PhiÕu häc tËp: T×m hiÓu s¸n l«ng vµ s¸n l¸ gan Đặc điểm §¹i diÖn CÊu t¹o Di chuyÓn Sinh s¶n ThÝch nghi M¾t C¬ quan tiªu ho¸ S¸n l«ng Cã 2 m¾t ë ®Çu - Nh¸nh ruét - Ch­a cã hËu m«n - B¬i nhê l«ng b¬i xung quanh c¬ thÓ - L­ìng tÝnh - §Î kÐn cã chøa trøng - Lèi sèng b¬i léi tù do trong n­íc S¸n l¸ gan Tiªu gi¶m - Nh¸nh ruét ph¸t triÓn - Ch­a cã lç hËu m«n. - C¬ quan di chuyÓn tiªu gi¶m - Gi¸c b¸m ph¸t triÓn. - Thµnh c¬ thÓ cã kh¶ n¨ng chun gi·n. - L­ìng tÝnh - C¬ quan sinh dôc ph¸t triÓn - §Î nhiÒu trøng - KÝ sinh - B¸m chÆt vµo gan, mËt - Luån l¸ch trong m«i tr­êng kÝ sinh. GV yªu cÇu HS nh¾c l¹i: ? S¸n l«ng thÝch nghi víi ®êi sèng b¬i léi trong n­íc nh­ thÕ nµo? ? S¸n l¸ gan thich nghi víi ®êi sèng kÝ sinh trong gan mËt nh­ thÕ nµo? HS: Tr¶ lêi GV: NhËn xÐt, hoµn chØnh Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu vßng ®êi cña s¸n l¸ gan - Môc tiªu: HS n¾m ®­îc vßng ®êi cña s¸n l¸ gan - Thêi gian:15’ - §å dùng : Tranh vßng ®êi cña s¸n l¸ gan - C¸ch tiÕn hµnh : Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung GV: Yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin SGK, quan s¸t H11.2 trang 42 sgk hoµn thµnh BT môc s: Vßng ®êi s¸n l¸ gan ¶nh h­ëng nh­ thÕ nµo nÕu trong thiªn nhiªn x¶y ra t×nh huèng sau: + Trøng s¸n lá gan kh«ng gÆp n­íc. (Kh«ng nở được thành ấu trïng ) + Êu trïng në kh«ng gÆp c¬ thÓ èc thÝch hîp (Ấu trïng sẽ chết) + èc chøa Êu trïng bÞ ®éng vËt kh¸c ¨n mÊt. (Ấu trùng không phát triển) + KÐn b¸m vµo rau bÌo nh­ng tr©u bß kh«ng ¨n ph¶i. (KÐn hỏng và kh«ng nở thành s¸n được ) ? ViÕt s¬ ®å biÓu diÔn vßng ®êi cña s¸n l¸ gan? ( viÕt theo chiÒu mòi tªn, chó ý c¸c giai ®o¹n Êu trïng vµ kÐn) ? S¸n l¸ gan thÝch nghi víi sù ph¸t t¸n nßi gièng nh­ thÕ nµo? ? Muèn tiªu diÖt s¸n l¸ gan ta ph¶i lµm g×? GV l­u ý: Ghi tãm t¾t ý kiÕn vµ phÇn bæ sung cña HS. (NÕu ch­a râ, GV gi¶i thÝch thªm) * Gi¸o dôc kÜ n¨ng sèng GV: Liªn hÖ thùc tÕ: + Röa tay tr­íc khi ¨n + Kh«ng ¨n thøc ¨n sèng hoÆc t¸i + ¨n rau sèng ph¶i röa s¹ch vµ ng©m n­íc muèi GV gäi 1, 2 HS lªn bảng chỉ trªn tranh H11.2 → tr×nh bµy vßng đêi của S¸n l¸ gan HS : Tr×nh bày GV: Theo dâi vµ chèt KT * Gi¸o dôc b¶o vÖ m«i tr­êng: + NÕu tr©u bß bÞ nhiÔm s¸n th× ph¶i xö lÝ ®Ó tr¸nh truyÒn bÖnh sang ®éng vËt kh¸c + Ph¶i ñ ph©n h÷u c¬ tr­íc khi bãn ruéng ®Ó tr¸nh Êu trïng s¸n ph¸t t¸n ngoµi thiªn nhiªn 2. T×m hiÓu vßng ®êi cña s¸n l¸ gan Vßng ®êi ph¸t triÓn cña s¸n l¸ gan : S¸n tr­ëng thµnh ® Trøng Ô Ô S¸n l¸ gan Êu trïng cã l«ng (Tr©u bß) Ô Êu trïng (èc ruéng) Ô KÕt kÐn Ò Êu trïng cã ®u«i (b¸m vµo r©u bÌo) (M«i tr­êng n­íc) V. Tæng kÕt vµ h­íng dÉn häc bµi ë nhµ: 3’ - GV yªu cầu HS đọc kết luận chung SGK - GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái 1, 2 SGK. H­íng dÉn häc ë nhµ: - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - T×m hiÓu c¸c bÖnh do s¸n g©y nªn ë ng­êi vµ ®éng vËt. - Đọc trước Bài 12 và kÎ b¶ng SGK trang 45 vµo vë bài tập ____________________________________________________ Ngµy so¹n:27.09.2011 Ngµy gi¶ng:30.09.2011 TiÕt 12 Mét sè giun dÑp kh¸c ®Æc ®iÓm chung cña ngµnh giun dÑp I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Häc sinh phân biệt được hình dạng,cấu tạo,vßng ®êi cña mét sè đại diện giun giun dÑp kÝ sinh. - HS th«ng qua c¸c ®¹i diÖn cña ngµnh giun dÑp nªu ®­îc nh÷ng ®Æc ®iÓm chung cña giun dÑp. - BiÕt ®­îc t¸c h¹i vµ c¸ch phßng chèng mét sè loµi giun dÑp kÝ sinh 2. KÜ n¨ng: - Kü n¨ng thu thËp kiÕn thøc qua kªnh h×nh, ph©n tÝch tæng hîp, ho¹t ®éng nhãm. - RÌn kü n¨ng quan s¸t, so s¸nh, nhËn xÐt, kn tù nhËn thøc; KN thu thËp xö lÝ th«ng tin, tr×nh bµy c¸c th«ng tin sinh häc. - KN gi¶i quyÕt vÊn ®Ò vµ xö lý c¸c t×nh huèng liªn quan. - KN vËn dông kiÕn thøc ®· häc ®Ó t×m hiÓu thùc tiÔn - KÜ n¨ng giao tiÕp, øng xö hoµ nh· víi b¹n bÌ - kn tù kh¼ng ®Þnh b¶n th©n, nhËn biÕt gi¸ trÞ b¶n th©n. 3. Th¸i ®é: - Gi¸o dôc ý thøc gi÷ g×n phßng chèng giun s¸n kÝ sinh cho ng­êi vËt nu«i. - Gi¸o dôc b¶o vÖ m«i tr­êng vµ gi¸o dôc kÝ n¨ng sèng II. §å dïng dạy häc : 1. Gi¸o viªn: H 12.1 + H 12.2 + H 12.3 SGK, B¶ng phô 2. Häc sinh: KÎ tr­íc b¶ng trang 45 SGK vµo vë III. Ph­¬ng ph¸p: Quan s¸t, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãm IV. Tæ chøc dạy - häc : 1. Ổn ®Þnh tæ chøc:1’ 2. Khëi ®éng: - Môc tiªu: HS ®­îc «n l¹i nh÷ng kiÕn thøc ®· häc. T¹o høng thó häc tËp cho häc sinh - Thêi gian: 5’ - §å dïng: - C¸ch tiÕn hµnh : Kiểm tra bài cũ: HS1: Tr×nh bµy ®Æc ®iÓm cÊu t¹o cña s¸n l¸ gan thÝch nghi víi ®êi sèng kÝ sinh? HS2: H·y tr×nh bµy vßng ®êi vña s¸n l¸ gan ? §Þnh h­íng : S¸n l¸ gan sèng kÝ sinh cã ®Æc ®iÓm nµo kh¸c víi s¸n l«ng sèng tù do ntn ? H«m nay chóng ta cïng nghiªn cøu tiÕp mét sè giun dÑp kÝ sinh . Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu mét sè giun dẹp kh¸c - Môc tiªu: Nªu được mét sè ®Æc ®iÓm cña giun dÑp kÝ sinh vµ biÖn ph¸p phßng chèng - Thêi gian: 14’ - §å dïng : H 12.1 + H 12.2 + H 12.3 SGK - C¸ch tiÕn hµnh : Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung GV: Yªu cÇu HS ®äc th«ng tin SGK, quan s¸t h×nh 12.1; 12.2; 12.3, nghiên cứu vµ tr¶ lêi c©u hái: ? KÓ tªn mét sè giun dÑp kÝ sinh? ? Giun dÑp th­êng kÝ sinh ë bé phËn nµo trong c¬ thÓ ng­êi vµ ®éng vËt? V× sao? HS:- Bé phËn kÝ sinh chñ yÕu l