Giáo án Sinh học Lớp 7 - Tuần 19 (Bản hay)

Ngày soạn: 21/12/2013 Ngày giảng: 25/12/2013 Tiết 32 THỰC HÀNH : MỔ CÁ I. MỤC TIÊU: Sau bài học này, học sinh cần đạt 1. Kiến thức: - HS xác định được vị trí và nêu rõ một số cơ quan của cá trên mẫu mổ 2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng quan sát, phân tích, tổng hợp - Kĩ năng tự nghiên cứu và hoạt động nhóm - Kĩ năng mổ động vật có xương sống 3. Thái độ: - Ngiêm túc, cẩn thận, chính xác II. CHUẨN BỊ: - GV: - Chuẩn bị mẫu cá chép, bộ đồ mổ, khay mổ, đinh ghim tranh vẽ H32.1, H32,3 và mô hình não cá - HS: chuẩn bị theo nhóm (cá chép sống) III. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC - Nêu và giải quyết vấn đề, vấn đáp, trực quan, giảng giải - Tổ chức hoạt động nhóm IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. ổn định: 2. Kiểm tra bài cũ: - Trình bày cấu tạo ngoài của cá thích nghi với đời sống bơi lội ? - Kể tên các loại vây cá và chức năng của từng loại vây cá ? 3. Bài mới: * Hoạt động 1: Tổ chức thực hành - GV phân chia nhóm thực hành - Kiểm tra sự chuẩn bị của các nhóm - Nêu yêu cầu của bài thực hành * Hoạt động 2: Tiến trình thực hành - Bước 1: GV hướng dẫn quan sát và viết tường trình thu hoạch a. Cách mổ: - GV trình bày kĩ thuật giải phẫu, chú ý vị trí đường cắt để nhìn rõ nội quan của cá - Biểu diễn thao tác mổ - Sau khi mổ cho HS quan sát vị trí tự nhiên của các nội quan b. Hướng dẫn quan sát cấu tạo trong trên khay mổ: - Hướng dẫn HS xác định vị trí của nội quan - Gỡ nội quan để quan sát rõ các nội quan - Quan sát mẫu bộ não cá: nhận xét màu sắc và các đặc điểm khác c. Hướng dẫn HS viết tường trình - Hướng dẫn HS cách điền vào bảng nội quan của cá: + Trao đổi nhóm: nhận xét vị trí, vai trò các cơ quan + Điền kết quả vào bảng, kết quả bảng 1 là bản tường trình bài thu hoạch Bước 2: HS làm thực hành + HS thực hành theo nhóm 4 – 6 người, mỗi nhóm cử ra nhóm trưởng để điều hành chung; thư ký để ghi chép kết quả quan sát + Các nhóm thực hành theo hướng dẫn của GV: lưu ý khi mổ phải nâng mũi kéo để tránh cắt phải nội quan + Quan sát cấu tạo trong: Quan sát đến đâu ghi chép đến đó, sau khi quan sát thảo luận hoàn thành bảng - Bước 3: GV kiểm tra kết quả quan sát của HS + GV quan sát việc thực hiện viết bản tường trình + GV sửa chữa những sai sót của HS khi xác định tên và vai trò của từng cơ quan sau đó thông báo đáp án chuẩn - Bước 4: GV tổng kết + GV nhận xét từng mẫu mổ, tinh thần thái độ học tập của các nhóm + Cho điểm một số nhóm làm tốt + Cho HS thu dọn vệ sinh 4. Củng cố: - Cho HS trình bày các nội dung đã quan sát được 5. Dặn dò: - Học bài - Soạn bài mới Ngày soạn: 28/12/2013 Ngày giảng: 29/12/2013 Tiết 33 CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP I. MỤC TIÊU: Sau bài học này, học sinh cần đạt 1. Kiến thức: - HS nắm được vị trí cấu tạo các hệ cơ quan của cá chép - HS giải thích được các đặc điểm cấu tạo trong thích nghi đời sống ở nước 2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng quan sát, phân tích, tổng hợp. - Kĩ năng tự nghiên cứu và hoạt động nhóm 3. Thái độ: - Yêu thích bộ môn II.CHUẨN BỊ: - GV: - Chuẩn bị tranh vẽ, mô hình cá, bảng phụ - HS: Kẻ phiếu học tập vào vở III. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC - Nêu và giải quyết vấn đề, vấn đáp, trực quan, giảng giải - Tổ chức hoạt động nhóm IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. ổn định: 2. Kiểm tra bài cũ: - Nêu đặc điểm cấu tạo ngoài của cá thích nghi với đời sống bơi lặn ? - Chỉ tranh, nêu tên và chức năng các loại vây cá ? 3. Bài mới: Hoạt động của thầy và trò Nội dung * Hoạt động 1: Tìm hiểu các cơ quan dinh dưỡng + VĐ 1: Tìm hiểu hệ tiêu hóa - GV yêu cầu HS thảo luận: + Dựa vào kết quả quan sát trên mẫu mổ trong bài 32, nêu rõ các thành phần của hệ tiêu hóa mà em biết và thử xác định chức năng của mõi thành phần? HS thảo luận sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung rồi rút ra kết luân. - GV hoàn thiện kiến thức cho HS + VĐ 2: Tìm hiểu hệ tuần hoàn và hô hấp - GV yêu cầu HS quan sát H33.1, thảo luận: + Hoàn thành bài tập trang 108 SGK + Cá hô hấp bằng gì? + Hãy giải thích hiện tượng cá cử động há miệng liên tiếp kết hợp với cử động khép mở của nắp mang? + Vì sao trong bể nuôi cá, người ta thường thả rong hoặc cây thủy sinh? HS thảo luận sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung và rút ra kết luận + VĐ 3: Tìm hiểu hệ bài tiết - GV yêu cầu HS đọc thông tin, thảo luận: + Hệ bài tiết nằm ở đâu? Có chức năng gì? HS đọc thông tin, thảo luận sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung và rút ra kết luận - GV hoàn thiện kiến thức cho HS * Hoạt động 2: Tìm hiểu thần kinh và các giác quan của cá - GV yêu cầu HS quan sát H33.2, H33.3 SGK và mô hình não, thảo luận: + Hệ thần kinh của cá gồm những bộ phận nào? + Bộ não cá chia làm mấy phần? Mỗi phần có chức năng gì? + Nêu vai trò của các giác quan? + Vì sao thức ăn có mùi lại hấp dẫn cá? HS thảo luận sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung rồi rút ra kết luân. - GV yêu cầu HS đọc kết luận chung 1. Tiêu hóa - Có sự phân hóa: + ống tiêu hóa: Miệng , hầu, thực quản, dạ dày, ruột, hậu môn + Tuyến tiêu hóa: gan, ruột - Chức năng: biến đổi thức ăn thành chất dinh dưỡng - Bóng hơi thông với thực quản giúp cá chìm nổi trong nước 2. Tuần hoàn và hô hấp - Hệ tuần hoàn: + Tim có 2 ngăn, 1 tâm nhĩ, 1 tâm thất + Một vòng tuần hoàn kín, máu đi nuôi cơ thể là máu đỏ tươi - Hô hấp bằng mang 3. Bài tiết - Thận giữa (hai dải thận màu đỏ, nằm sát sống lưng ) có chức năng lọc máu, thải các chất không cần thiết ra ngoài . II. Thần kinh và giác quan 1. Thần kinh: - Hệ thần kinh bao gồm: + Trung ương thần kinh: não, tủy sống + Dây thần kinh: đi từ trung ương thần kinh dến các cơ quan - Cấu tạo não cá: 5 phần + Não trước: kém phát triển + Não trung gian: + Não giữa: Lớn, trung khu thị giác + Tiểu não: phát triển => điều hoà và phối hợp các hoạt động phức tạp khi bơi. + Hành tủy: đièu khiển nội quan 2. Giác quan: + Mắt: không có mi nên chỉ nhìn gần + Mũi: đánh hơi, tìm mồi + Cơ quan đường bên: nhận biết áp lực tốc độ dòng nước, vật cản. 4. Củng cố: - Trình bày cấu tạo trong của cá thích nghi với đời sống ở nước ? * Câu hỏi “ Hoa điểm 10” Đặc điểm cấu tạo trong của cá thích nghi với đời sống ở nước như thế nào ? 5. Dặn dò: - Học bài - Soạn bài mới