Giáo án Số học 6 - Tiết 62 đến tiết 74

Ngµy so¹n: Ngày dạy : Bài 9 : QUY TẮC CHUYỂN VẾ – LUYỆN TẬP Mục tiêu : – HS hiểu và vận dụng đúng các tính chất : Nếu a = b thì a + c = b + c và ngược lại , nếu a = b thì b = a . – Củng cố cho HS qui tắc dấu ngoặc , tính chất đẳng thức và giới thiệu qui tắc chuyển vế trong đẳng thức . – HS hiểu và vận dụng thành thạo quy tắc chuyển vế , quy tắc dấu ngoặc để tính nhanh, tính hợp lí . – Vận dụng kiến thức toán học vào một số bài toán thực tế . Chuẩn bị : Hoạt động dạy và học : Ổn định tổ chức : Kiểm tra bài cũ: Dạy bài mới : Hoạt động của GV và HS Nội dung kiến thức HĐ1: Giới thiệu các tính chất của đẳng thức HS: Quan sát H.50(từ trái sang phải và ngược lại ) và trả lời câu hỏi ?1 . GV : Sử dụng H.50 . Yêu cầu HS nhận biết điểm khác nhau và giống nhau ở mỗi cân . GV : Chốt lại vấn đề từ H. 50 liên hệ suy ra các tính chất của đẳng thức HS : Xác định đâu là đẳng thức , vế trái , vế phải trong các đẳng thức phần tính chất sgk . HĐ 2 : Vận dụng tính chất đẳng thức hướng dẫn HS biến đổi và giải thích . HS : Quan sát các bước trình bày bài giải và giải thích tính chất được vận dụng ở vd/sgk. HS : Làm ?2 tương tự vd trên. GV : Yêu cầu HS nhẩm tìm x và thử lại . GV : Vận dụng tính chất đẳng thức vừa học , trình bày bài giải mẫu . GV : Yêu cầu HS giải thích các bước giải Chú ý : x + 0 = x . HĐ3 : Hình thành quy tắc chuyển vế : HS : Quan sát sự thay đổi các số hạng khi chuyển vế trong một đẳng thức từ vd trên và rút ra nhận xét . GV : Yêu cầu HS thảo luận từ sự thay đổi của các đẳng thức sau : x – 2 = 3 suy ra x = 3 + 2 . x + 4 = -2 suy ra x = -2 – 4 GV : Ta có thể rút ra nhận xét gì khi chuyển một số hạng từ vế này sang vế kia của một đẳng thức GV : Giới thiệu quy tắc như sgk . HS : Phát biểu lại quy tắc chuyển vế . HS : Tìm hiểu vd/sgk HS : Làm ?3 tương tự ví dụ HS : Đọc phần nhận xét sgk , chú ý phép trừ là phép toán ngược của phép cộng. I. Tính chất của đẳng thức : – Nếu a = b thì a + c = b + c . – Nếu a + c = b + c thì a = b . – Nếu a = b thì b = a . II. Ví dụ (sgk) . Tính chất của đẳng thức : ?2 Tìm số nguyên x , biết : x + 4 = -2 . x + 4 + (-4)= -2 + (-4) x = -2 + (-4) x = -6 III. Quy tắc chuyển vế : * Quy tắc : Khi chuyển một số hạng từ vêá này sang vế kia của một đẳng thức, ta phải đổi dấu số hạng đó : dấu “+” đổi thành dấu “-” và dấu “-” đổi thành dấu “+” ?3 Tìm số nguyên x, biết : x + 8 = (-5) + 4 . x + 8 = -1. x = (-1) – 8 . x = - 9 Củng cố: – Trả lời vấn đề đặt ra ở đầu bài . – Bài tập 61a, 62b, 64b tương tự ví dụ . – BT 66 (sgk : tr 87) : x = - 11 . – BT 67 (sgk : tr 87) : a) – 149 ; b) -18 ; c) – 10 ; d) 10 ; e) – 22 . ( Củng cố quy tắc dấu ngoặc và thứ tự thực hiện các phép tính trong biểu thức ). – BT 70, 71 (sgk : tr 88) : giải tương tự BT 67. Hướng dẫn học ở nhà : – Hoàn thành phần bài tập còn lại sgk . – Chuẩn bị bài 10 “ Nhân hai số nguyên khác dấu” Tuần : 19 Ngày soạn: Ngày dạy : Tiết 59 Bài 10 : NHÂN HAI SỐ NGUYÊN KHÁC DẤU Mục tiêu : – HS biết dự đoán trên cơ sở tìm ra quy luật thay đổi của một loạt các hiện tượng liên tiếp . – Hiểu quy tắc nhân hai số nguyên khác dấu . – Tính đúng tích của hai số nguyên khác dấu . Chuẩn bị : như đã dặn ở tiết trước. Hoạt động dạy và học : Kiểm tra bài cũ: Phát biểu quy tắc chuyển vế ? BT 63 (sgk : tr 87). Dạy bài mới : Hoạt động của GV và HS Nội dung kiến thức HĐ1 : Nhận xét mở đầu : HS: Thực hiện các bài tập ?1, 2, 3. – Chú ý : Chuyển từ phép nhân hai số nguyên thành phép cộng số nguyên (tương tự số tự nhiên ) GV gợi ý để HS nhận xét ?3 theo hai ý như phần bên . ? Qua các bài tập trên khi nhân hai số nguyên khác dấu ta có thể tính nhanh như thế nào ? GV chốt lại cách nhân hai số nguyên khác dấu HĐ2 :Quy tắc nhân hai số nguyên khác dấu : - Qua phần trên GV chốt lại vấn đề, đó chính là quy tắc nhân hai số nguyên khác dấu . – Yêu cầu HS phát biểu quy tắc ? ? Khi nhân số nguyên a nào đó với 0 ta được kết quả thế nào ? Cho ví dụ ? GV : Giới thiệu ví dụ sgk về bài toán thực tế nhân hai số nguyên khác dấu . * Lưu ý HS có thể tính như sau: 40 . 20 000 – 10 . 10 000 = 700 000 (đồng) HS : Aùp dụng quy tắc vừa học giải BT ?4 I. Nhận xét mở đầu : ?1 Hoàn thành phép tính : (-3). 4 = (-3) + (-3) + (-3) + (-3) = -12 ?2 Theo cách trên : (-5) . 3 = (-5) + (-5) + (-5) = - 15. 2. (-6) = (-6) + (-6) = - 12 . ?3 – Giá trị tuyệt đối của một tích bằng tích các giá trị tuyệt đối . – Tích của hai số nguyên khác dấu mang dấu “-” ( luôn là một số âm). II. Quy tắc nhân hai số nguyên khác dấu : * Quy tắc : Muốn nhân hai số nguyên khác dấu, ta nhân hai giá trị tuyệt đối của chúng rồi đặt dấu “–” trước kết quả nhận được . Vd: 6 . (-5) = - (6 . 5) = - 30 * Chú ý : Tích của một số nguyên a với số 0 bằng 0 . ?4 a) 5. (-14) = - (5.14) = - 70 b) (-25).12 = - (25.12) = - 300 4. Củng cố: – Bài tập : 73a, b ; 75 ; 77 (sgk : tr 89) 5. Hướng dẫn học ở nhà : – Học bài. Hoàn thành các bài tập còn lại(Sgk : tr 89 ). SBT: 112->115/tr68. – Chuẩn bị bài 11 “ Nhân hai số nguyên cùng dấu”. Tuần : 19 Ngày soạn: Ngày dạy : Tiết 60 Bài 11 : NHÂN HAI SỐ NGUYÊN CÙNG DẤU I. Mục tiêu : – HS hiểu quy tắc nhân hai số nguyên . – Biết sử dụng quy tắc dấu để tính tích của hai số nguyên . II. Chuẩn bị : – HS xem lại quy tắc nhân hai số nguyên khác dấu . Hoạt động dạy và học : Ổn định tổ chức : Kiểm tra bài cũ: – Phát biểu quy tắc nhân hai số nguyên khác dấu ? BT 76 (sgk : tr 89) . – Nếu tích của hai số nguyên là số âm thì hai thừa số đó có dấu như thế nào với nhau ? Dạy bài mới : Hoạt động của GV và HS Nội dung kiến thức HĐ1 : Nhân hai số nguyên dương : GV : Nhân hai số nguyên dương tức là nhân hai số tự nhiên khác không . HS : Làm ?1 ( nhân hai số tự nhiên ). HĐ2 : Nhân hai số ngyên âm : HS : Quan sát bài tập ?2 và trả lời các câu hỏi : – Nhận xét điểm giống nhau ở vế trái mỗi đẳng thức (Vế trái có thừa số thứ hai (-4) giữ nguyên) – Tương tự tìm những điểm khác nhau ? ( Thừa số thứ nhất giảm dần từng đơn vị và kết quả vế phải tăng 4) . HS : (-1) . (- 4) = 4 . (-2) . (- 4) = 8 . -> Rút ra quy tắc nhân hai số nguyên âm * Củng cố qua ví dụ, nhận xét và BT ?3 . GV : Khẳng định lại : Tích của hai số nguyên âm là một số nguyên dương . HĐ3 : Kết luận chung về quy tắc nhân hai số nguyên : HS : Đọc phần kết luận sgk : tr 90 , mỗi kết luận tìm một ví dụ tương ứng . HS : Thực hiện các ví dụ và rút ra quy tắc nhân dấu như sgk . * Củng cố quy tắc nhân dấu qua BT ?4 HS : Làm ?4 GV yêu cầu trả lời BT 80/sgk tương tự. I. Nhân hai số nguyên dương: Chính là nhân hai số tự nhiên khác0 ?1 Tính: a/ 12 . 3 = 36 ; b/ 5 . 120 = 600 . II. Nhân hai số nguyên âm : Quy tắc : Muốn nhân hai số nguyên âm , ta nhân hai giá trị tuyệt đối của chúng Vd : (-15) . (-6) = 15 . 6 = 90 . * Nhận xét : Tích của hai số nguyên âm là một số nguyên dương. III. Kết luận : a . 0 = 0 . a = 0 Nếu a, b cùng dấu thì a.b = Nếu a, b khác dấu thì a.b = -() * Chú ý : (sgk : tr 91). ?4 a/ Do a > 0 và a . b > 0 nên b > 0 (b là số nguyên dương ) a/ Do a > 0 và a . b < 0 nên b < 0 (b là số nguyên âm ) Củng cố: – Bài tập 78 (sgk : tr 91) : Vận dụng quy tắc nhân hai số nguyên cùng , khác dấu . – BT 82; 83 (sgk : tr 92). Hướng dẫn học ở nhà : – Học thuộc quy tắc về dấu khi nhân hai số nguyên . BT: 79; 81/sgk tr 91. – Xem phần “ Có thể em chưa biết” (sgk : tr 92). – Chuẩn bị bài tập “luyện tập” (sgk : tr 93) . Máy tính bỏ túi. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 61 Nh©n hai sè nguyªn cïng dÊu I. Mơc tiªu: HS hiĨu vµ n¾m vøng quy t¾c nh©n hai sè nguyªn HS biÕt vËn dơng quy t¾c dÊu ®Ĩ tÝnh tÝch cđa c¸c sè nguyªn II. ChuÈn bÞ : GV: B¶ng phơ ghi bµi tËp cđng cè: ? 4; bµi 79 (SGK) III. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc. Ho¹t ®éng cđa GV Ho¹t ®éng cđa HS Ho¹t ®éng 1: KiĨm tra bµi cị (7 phĩt) GV nªu c©u hái vµ gäi 2 HS lªn b¶ng HS 1: Ph¸t biĨu quy t¾c nh©n hai sè nguyªn kh¸c dÊu Ch÷a bµi 113 (SBT) HS 2: Ch÷a bµi 77 (SGK) GV cho HS nhËn xÐt bµi lµm cđa 2 b¹n vµ cho ®iĨm HS. HS 1: Lªn b¶ng ph¸t biĨu quy t¾c nh©n hai sè nguyªn kh¸c dÊu vµ ch÷a bµi 113 (SBT) HS 2: Ch÷a bµi 77 (SGK) Lêi gi¶i Sè v¶i t¨ng mçi ngµy lµ: 250 . x (dm) a, Víi x = 3 th× sè v¶i t¨ng lµ 250. 3 = 750 (dm) b, Víi x = -2 th× sè v¶i t¨ng lµ 250. (- 2) = - 500 (dm) Ho¹t ®éng 2: Nh©n 2 sè nguyªn d­¬ng (5 phĩt) GV yªu cÇu HS cho VD vỊ hai s« nguyªn d­¬ng vµ t×m tÝch cđa chĩng HS lÊy VD vỊ hai sè nguyªn d­¬ng vµ t×m tÝch cđa chĩng GV: VËy phÐp nh©n hai sè nguyªn d­¬ng chÝnh lµ phÐp nh©n hai sè tù nhiªn kh¸c 0 H·y tÝnh a, 12 . 3 b, 5 . 120 HS ®äc kÕt qu¶ cđa phÐp tÝnh Ho¹t ®éng 3: Nh©n 2 sè nguyªn ©m (15 phĩt) GV cho HS lµm ?2 theo nhãm kho¶ng 3 phĩt HS ho¹t ®éng theo nhãm (4 HS/nhãm) Quan s¸t kÕt qu¶ 4 tÝch ®Çu vµ dù ®o¸n kÕt qu¶ cđa hai tÝch cuèi 3. (- 4) = - 12 2. (- 4) = - 8 1. (- 4) = - 4 0. (- 4) = 0 (- 1). (- 4) = ? (- 2). (- 4) = ? HS dù ®o¸n kÕt qu¶ (- 1). (- 4) = 4 (- 2). (- 4) = 8 V× sao c¸c em dù ®o¸n kÕt qu¶ lµ 4 vµ 8 HS: V× theo quy luËt khi mét thõa sè gi¶m 1 ®¬n vÞ th× tÝch sÏ gi¶m ®i 1 l­ỵng b»ng thõa sè gi÷ nguyªn tøc lµ gi¶m – 4 hay t¨ng 4 nªn ta cã kÕt qu¶ lµ 4 vµ 8 (?) H·y ®iỊn sè thÝch hỵp vµo « trèng a, (- 1). (- 4) = o . o b, (- 2). (- 4) = o . o HS ®iỊn sè a, (- 1). (- 4) = 1. 4 b, (- 2). (- 4) = 2. 4 C¸c thõa sè trong « trèng cã quan hƯ g× víi c¸c thõa sè ban ®Çu ? HS c¸c thõa sè trong « trèng chÝnh lµ GTT§ cđa c¸c thõa sè ban ®Çu Dùa vµo c¸c kÕt qu¶ trªn em nµo cã thĨ nªu Quy t¾c nh©n hai sè nguyªn ©m? HS nªu quy t¾c nh©n hai sè nguyªn ©m GV cho HS ®äc quy t¾c (SGK) HS ®äc quy t¾c (SGK/90) ¸p dơng h·y tÝnh a, (- 3).(- 7) b, (-4).(- 150) HS thùc hiƯn phÐp tÝnh ra b¶ng con (giÊy trong) a, (- 3).(- 7) = 3.7 = 21 b, (-4).(- 150) = 4.150 = 600 (?) C¸c em cã nhËn xÐt g× vỊ tÝch cđa hai sè nguyªn ©m HS: TÝch cđa hai sè nguyªn ©m lµ mét sè nguyªn d­¬ng GV giíi thiƯu nhËn xÐt (SGK) GV cho häc sinh lµm ?3 TÝnh: a, 5.17 b, (- 15).(-6) HS c¶ líp cïng lµm sau ®ã 1 HS lªn b¶ng thùc hiƯn phÐp tÝnh Ho¹t ®éng 3: KÕt luËn – Cđng cè (15 phĩt) Qua c¸c biĨu thøc ®· häc c¸c em rĩt ra kÕt luËn g× vỊ tÝch cđa mét sè nguyªn víi sè 0, tÝch cđa hai sè nguyªn kh¸c dÊu, tÝch cđa hai sè nguyªn cïng dÊu GV ghi kÕt luËn lªn b¶ng a.0 = 0.a = 0 NÕu a, b cïng dÊu th× a.b = |a|.|b| NÕu a, b kh¸c dÊu th× a.b = (|a|.|b|) HS – TÝch cđa mét sè nguyªn víi sè 0 b»ng 0 - TÝch cđa hai sè nguyªn kh¸c dÊu lµ mét sè nguyªn ©m - TÝch cđa hai sè nguyªn cïng dÊu lµ mét sè nguyªn d­¬ng GV yªu cÇu HS nh×n vµo phÇn kÕt luËn ®Ĩ ph¸t biĨu quy t¾c nh©n hai sè nguyªn - HS ph¸t biĨu quy t¾c nh©n hai sè nguyªn cïng dÊu, kh¸c dÊu GV giíi thiƯu chĩ ý (SGK) C¸ch nhË biÕt dÊu cđa tÝch a.b = 0 -> a = 0 b = 0 GV giíi thiƯu chĩ ý (SGK) 1, C¸ch nhËn biÕt dÊu cđa tÝch 2, a.b = 0 => a = 0 b = 0 3, Khi ®ỉi dÊu mét thõa sè cđa tÝch th× tÝch ®ỉi dÊu. Khi ®ỉi dÊu cđa hai thõa sè cđa tÝch th× th× tÝch kh«ng thay ®ỉi GV cho HS lµm bµi tËp HS ®äc ®Ị bµi vµ suy nghÜ lµm bµi 1, §iỊn vµo chç chÊm a. NÕu a > 0 vµ a.b > 0 th× b b. NÕu a > 0 vµ a.b < 0 th× b a. NÕu a > 0 vµ a.b > 0 th× b > 0 b. NÕu a > 0 vµ a.b < 0 th× b < 0 2. TÝnh 2 HS lªn b¶ng lµm bµi a, (+ 3). (+ 9) a, (+ 3). (+ 9) = 3.7 = 27 b, (- 3). 7 b, (- 3). 7 = - (3.7) = - 21 c, 13.(- 5) c, 13.(- 5) = - (13.5) = - 65 d, (+ 7). (- 5) d, (+ 7). (- 5) = - (7.5) = - 35 e, (- 9). (- 8) e, (- 9). (- 8) = 9.8 = 72 3. Bµi 79 (SGK) TÝnh 27.(- 5) tõ ®ã suy ra c¸c kÕt qu¶ HS tÝnh vµ tr¶ lêi kÐt qu¶ (+ 27). (+ 5) (- 27). (- 5) (- 27). (+ 5) (+ 5) . (- 27) 27.(- 5) = - (27.5) = -135 Suy ra: (+ 27). (+ 5) = 135 (- 27). (- 5) = 135 (- 27). (+ 5) = -135 (+ 5) . (- 27) = -135 Trong bµi nµy c¸c em vËn dơng kiÕn thøc nµo võa häc Ho¹t ®éng 4: H­íng dÉn vỊ nhµ (3phĩt) - Häc thuéc c¸c quy t¾c nh©n hai sè nguyªn, c¸c chĩ ý trong bµi - Lµm bµi 80, 81, 82, 83 (SGK); HS kh¸ giái lµm bµi 125, 126, 127 (SBT) Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 62: LuyƯn tËp I. Mơc tiªu: - Giĩp HS cđng cè quy t¾c vỊ dÊu trong phÐp nh©n 2 sè nguyªn - RÌn luyƯn kü n¨ng tÝnh tÝch cđa hai sè nguyªn cïng dÊu vµ kh¸c dÊu. - HS biÕt sư dơng m¸y tÝnh bá tĩi ®Ĩ tÝnh tÝch cđa 2 sè nguyªn II. ChuÈn bÞ cđa gi¸o viªn vµ HS: * GV : - B¶ng phơ ghi bµi 84, 86 (SGK) - B¶ng phơ g¾n c¸c kÝ tù cđa m¸y tÝnh bá tĩi * HS: Häc thuéc quy t¾c nh©n sè nguyªn III. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc: Ho¹t ®éng cđa GV Ho¹t ®éng cđa HS Ho¹t ®éng 1: KiĨm tra bµi cị (8 phĩt) GV nªu c©u hái: HS 1 Ph¸t biĨu quy t¾c nh©n hai sè nguyªn cïng dÊu, nh©n hai sè nguyªn kh¸c dÊu HS 1 Lªn b¶ng ph¸t biĨu quy t¾c nh©n hai sè nguyªn vµ thùc hiƯn phÐp tÝnh TÝnh a, (+ 5).(+ 11) a, (+ 5).(+ 11) = 55 b, (- 6).9 b, (- 6).9 = - (6.9) = - 54 c, 23.(- 7) c, 23.(- 7) = - (23.7) = -161 d, (- 250).(- 8 ) d, (- 250).(- 8 ) = 250.8 = 2000 HS 2 Ch÷a bµi 82 (SGK) HS 2 lªn b¶ng ch÷a bµi 82 (SGK) So s¸nh a, (- 7). (- 5) víi 0 a, (- 7). (- 5) = 7.5 = 35 > 0 b, (- 17). (5) víi (- 5) . (-2) b, (- 17). (- 5) = - (17.5) = -85 (- 5) . (-2) = 5.2 = 10 => (- 17). (5) < (- 5) . (-2) c, (+19).(+6) víi (-17).(-10) c, (+19).(+6) < (-17).(-10) Ho¹t ®éng 2: Ch÷a bµi tËp (10 phĩt) Bµi tËp 81 (SGK 191) HS ®äc ®Ị bµi Muèn biÕt b¹n nµo b¾n ®­ỵc sè diĨm cao h¬n ta lµm nh­ thÕ nµo? HS lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i GV cho 1 HS lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i Tỉng sè ®iĨm cđa S¬n lµ: 3.5 + 1.0 + 2.(-2) = 15 + 0 + (-4) = 11 Tỉng sè ®iĨm cđa Dịng lµ: 2.10 + 1.(-2) + 3.(-4) = 20 -2 -12 = 6 GV cho HS nhËn xÐt lêi gi¶i cđa b¹n VËy b¹n S¬n b¾n ®­ỵc sè ®iĨm cao h¬n Bµi 83 (SGK/92) HS ®äc ®Ị bµi GV cho 1 HS tr¶ lêi kÕt qu¶ vµ gi¶i thÝch lý do Mét HS tr¶ lêi Gi¸ trÞ cđa biĨu thøc (x - 2).(x + 4) khi x = -1 lµ sè nµo trong 4 ®¸p ¸n sau A.9 ; B.-9 ; C.5 ; D.-5 Gi¸ trÞ cđa biĨu thøc (x-2) (x+4) khi x = -1 lµ B.-9 V× (-1 - 2) (-1 + 4) = (-3).3 = - 9 Ho¹t ®éng 3: LuyƯn tËp (20 phĩt) Bµi 84: §iỊn c¸c dÊu “+”. “-” vµo « trèng HS ®äc ®Ị bµi GV cho 1 HS lªn b¶ng lµm bµi trªn b¶ng phơ HS c¶ líp cïng lµm 1 HS lªn b¶ng lµm bµi DÊu cđa a DÊu cđa b DÊu cđa a.b DÊu cđa a.b2 + + + + + - - + - + - - - - + - Bµi 85 (SGK/93) TÝnh a, (-25).8 a, = -205 b, 18.(-15) b, = -270 c, (-1500).(-100) c, = 150000 d, (-13)2 d, = 169 GV cho 2 HS lªn b¶ng lµm bµi HS 1 lµm c©u a, c HS 2 lµm c©u b, d Bµi 86 (SGK/93) §iỊn vµo « trèng cho ®ĩng HS lµm bµi theo nhãm (4 HS/nhãm) GV treo b¶ng phơ vµ cho HS c¶ líp lµm bµi theo nhãm 1 HS ®¹i diƯn cho nhãm lªn b¶ng ®iỊn kÕt qu¶ GV cho 1 nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ vµ yªu cÇu c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt kÕt qu¶ HS nhãm kh¸c nhËn xÐt kÕt qu¶ a -15 13 -4 9 1 b 6 -3 -7 -4 -8 a.b -90 -39 28 -36 8 Bµi 89 (SGK/193) Sư dơng m¸y tÝnh bá tĩi ®Ĩ nh©n hai sè nguyªn GV giíi thiƯu cho HS c¸c nĩt x, +, - trªn b¶ng phơ sau ®ã giíi thiƯu c¸ch thùc hiƯn phÐp nh©n HS theo dâiGV h­íng dÉn vµ thùc hµnh theo trªn m¸y tÝnh cđa m×nh (-3).7 b»ng m¸y tÝnh GV cho HS ¸p dơng ®Ĩ tÝnh 8.(-5) (-17). (-15) (-1356). 17 39.(-152) (-1909). (-75) - HS sư dơng m¸y tÝnh ®Ĩ tÝnh kÕt qu¶ c¸c phÐp tÝnh vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ Ho¹t ®éng 4: Giíi thiƯu sù ra ®êi cđa sè ©m (5 phĩt) GV cho HS ®äc phÇn “cã thĨ em ch­a biÕt” (SGK/92) Ho¹t ®éng 5: H­íng dÉn vỊ nhµ (2 phĩt) ¤n l¹i quy t¾c nh©n hai sè nguyªn kh¸c dÊu, cïng dÊu - Lµm bµi tËp: 87, 88 (SGK) 128, 129, 130, 132, 133*(SBT). ¤n tËp c¸c tÝnh chÊt cđa phÐp nh©n trong N Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 63 TÝnh chÊt cđa phÐp nh©n I. Mơc tiªu: - HS hiĨu c¸c tÝnh chÊt c¬ b¶n cđa phÐp nh©n: Giao ho¸n, kÕt hỵp, nh©n víi 1, ph©n phèi cđa phÐp nh©n ®èi víi phÐp céng - HS biÕt t×m dÊu cđa tÝch nhiÌu sè nguyªn - B­íc ®Çu HS cã ý thøc biÕt vËn dơng c¸c tÝnh chÊt trong tÝnh to¸n vµ biÕn ®ỉi biĨu thøc. II. ChuÈn bÞ cđa GV vµ HS: GV: B¶ng ghi c¸c tÝnh chÊt cđa phÐp nh©n HS: ¤n l¹i c¸c tÝnh chÊt cđa phÐp nh©n trong N III. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc : Ho¹t ®éng cđa GV Ho¹t ®éng cđa HS Ho¹t ®éng 1: KiĨm tra bµi cị (7 phĩt) GV nªu c©u hái kiĨm tra HS 1 Ph¸t biĨu quy t¾c nh©n hai sè nguyªn TÝnh a, (-16).12 b, 22.(-5) c, (-2500). (-100) d, (11)2 HS 2 ViÕt c¸c tÝnh chÊt cđa phÐp nh©n c¸c sè tù nhiªn GV cho HS nhËn xÐt bµi lµm cđa hai b¹n lªn b¶ng Ho¹t ®éng 2: TÝnh chÊt giao ho¸n (3 phĩt) GV giíi thiƯu: C¸c tÝnh chÊt cđa phÐp nh©n trong Z cịng gièng nh­ c¸c tÝnh chÊt cđa phÐp nh©n trong N. Sau ®ã giíi thiƯu tÝnh chÊt giao ho¸n. a.b = b.a GV cho HS ph¸t biĨu tÝnh chÊt giao ho¸n b»ng lêi HS ph¸t biĨu tÝnh chÊt giao ho¸n cđa phÐp nh©n VD: 2.(-3) = (-3).2 (= -6) (-7).(-4) = (-4). (-7) (= 28) Ho¹t ®éng 3: TÝnh chÊt kÕt hỵp (12 phĩt) GV cho HS nh¾c l¹i tÝnh chÊt kÕt hỵp cđa phÐp nh©n trong N HS ph¸t biĨu tÝnh chÊt kÕt hỵp cđa phÐp nh©n trong N T­¬ng tù nh­ phÐp nh©n trong N em nµo cã thĨ nªu c«ng thøc vỊ tÝnh chÊt kÕt hỵp cđa phÐp nh©n trong Z HS a.(b.c) = (a.b).c H·y tÝnh b»ng hai c¸ch Häc sinh nªu 2 c¸ch tÝnh a, 9.(-5).2 9.(-5).2 = [9.(-5)].2 = (-45).2 = -90 b, 15.(-2).(-5)(-6) 9.(-5).2 = 9.[(-5).2] = 9.(-10) = -90 GV giíi thiƯu c¸c chĩ ý (SGK/94) HS ®äc lÇn l­ỵt c¸c chĩ ý (SGK/94) GV cho häc sinh ho¹t ®éng nhãm bµi ?1, ?2 yªu cÇu HS lÊy VD minh ho¹ HS ho¹t ®éng theo nhãm (4 HS/nhãm) kho¶ng 3 phĩt GV cho 1 nhãm tr×nh bµy kÐt qu¶ sau ®ã yªu cÇu HS nhãm kh¸c nhËn xÐt ®¸nh gi¸ §¹i diƯn 1 nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ ?1.... cã dÊu “+” ?2 ....cã dÊu “-” GV giíi thiƯu nhËn xÐt (SGK/94) ¸p dơng tÝnh: HS thùc hiƯn phÐp tÝnh a, 4.7.(-11).(-2) a, = (4.7).[(-11).(-2)] = 28.22 = 616 b, (-3)3 b, = (-3) .(-3) .(-3) = -27 c, (-3)4 c, = (-3) .(-3) .(-3) .(-3) = 81 Ho¹t ®éng 4: Nh©n víi 1 (3 phĩt) GV giíi thiƯu tÝnh chÊt nh©n víi 1 HS ph¸t biĨu thµnh lêi tÝnh chÊt nh©n víi 1 a.1 = 1.a = a “Mäi sè nguyªn nh©n víi 1 ®Ịu b»ng chÝnh nã” GV cho HS lµm ?3 vµ ?4 HS c¶ líp cïng lµm ?3 vµ ?4 GV yªu cÇu HS b¸o c¸o kÕt qu¶ cđa ?3 vµ ?4 HS tr¶ lêi GV VËy hai sè ®èi nhau cã b×nh ph­¬ng b»ng nhau ?3 a.(-1) = (-1).a = -a ?4 (-3)2 = 32 (=9) Ho¹t ®éng 5: TÝnh chÊt ph©n phèi cđa phÐp nh©n ®èi víi phÐp céng (6 phĩt) GV cho häc sinh nªu c«ng thøc vµ ph¸t biĨu néi dung cđa tÝnh chÊt trªn GV PhÐp nh©n trong Z cịng cã tÝnh chÊt t­¬ng tù HS: a.(b+c) = a.b + a.c Muèn nh©n mét sè víi mét tỉng ta cã thĨ nh©n sè ®ã víi tõng sè h¹ng cđa tỉng råi céng c¸c kÕt qu¶ l¹i. (?) TÝnh chÊt trªn cã ®ĩng víi phÐp trõ hay kh«ng? LÊy VD minh ho¹ HS TÝnh chÊt trªn cã ®ĩng víi phÐp trõ v× phÐp trõ ®­ỵc ®Þnh nghÜa bëi phÐp céng VD: 5. (2-7) = 5.(-5) = - 25 5. (2-7) = 5.2 - 5.7 = 10 - 35 = -25 GV giíi thiƯu chĩ ý (SGK/95) a(b-c) = a.b - a.c GV cho HS lµm ?5 HS c¶ líp cïng lµm ?5 GV cho 2 HS lªn b¶ng lµm bµi HS 1 lªn b¶ng lµm c©u a HS 2 lªn b¶ng lµm c©u b §S: a, = -64 b, = 0 Ho¹t ®éng 6: Cđng cè (12 phĩt) GV cho HS ph¸t biĨu l¹i c¸c tÝnh chÊt cđa phÐp nh©n trong tËp hỵp Z. So víi tÝnh chÊt cđa phÐp nh©n trong N HS ph¸t biĨu c¸c tÝnh chÊt cđa phÐp nh©n trong Z C¸c tÝnh chÊt cđa phÐp nh©n trong Z hoµn toµn t­¬ng tù nh­ c¸c tÝnh chÊt cđa phÐp nh©n trong N GV cho HS lµm bµi 91(SGK) Thay mét thõa sè b»ng tỉng ®Ĩ tÝnh 2 HS lªn b¶ng lµm bµi HS c¶ líp cïng lµm a, -55.11 b, 75.(-21) a, -55.11 = - 55.(10+1) = -605 b, 75.(-21) = 75.(-20-1) = 75.(-20) - 75.1 = -1500-75 = - 1575 GV cho HS nhËn xÐt bµi lµm Lµm bµi 92 (SGK/95) GV cho 2 HS lªn b¶ng lµm theo 2 c¸ch kh¸c nhau NhËn xÐt c¸ch nµo nhanh h¬n ? Lµm bµi 94a (SGK/95) C1: (37-17).(-5)+23.(-13-17) = 20.(-5)+23.(-30) = -100-690 = -790 C2: (37-17).(-5)+23.(-13-17) = 37.(-5)+17.5+23.(-13)-23.17 = -175+85-299-392 = -790 Ho¹t ®éng 7: H­íng dÉn vỊ nhµ Häc thuéc c¸c tÝnh chÊt cđa phÐp nh©n trong Z Lµm bµi 92b, 93, 94b (SGK), 134, 135, 137 (SBT) HS kh¸ giái lµm bµi 139, 140, 141 (SBT) Ngµy so¹n: 11/01/09 Ngµy d¹y: TiÕt 64: LuyƯn tËp I. Mơc tiªu : *Giĩp hoc sinh cđng cè c¸c tÝnh chÊt cđa phÐp nh©n, quy t¾c nh©n hai sè nguyªn. *HS biÕt vËn dơng thµnh th¹o c¸ch tÝnh chÊt cđa phÐp nh©n ®Ĩ tÝnh ®ĩng, tÝnh nhanh c¸c tÝch. *Giĩp HS hiĨu râ h¬n ý nghÜa thùc tiƠn cđa c¸c tÝnh chÊt. II. ChuÈn bÞ cđa GV vµ HS: GV B¶ng phơ ghi bµi 99 (SGK) HS: Häc thuéc c¸c tÝnh chÊt cđa phÐp nh©n, quy t¾c nh©n 2 sè nguyªn C¸c ho¹t ®éng d¹y häc: Ho¹t ®éng cđa GV Ho¹t ®éng cđa HS Ho¹t ®éng 1: KiĨm tra bµi cị (7 phĩt) GV nªu c©u hái 1, ViÕt vµ ph¸t biĨu néi dung c¸c tÝnh chÊt cđa phÐp nh©n HS 1 Lªn b¶ng viÕt vµ ph¸t biĨu c¸c tÝnh chÊt cđa phÐp nh©n TÝnh nhanh TÝnh (-4).125.(-25).(-6).(-8) = [(-4).(-25)].[125.(-8)].(-6) = 100.(-1000).(-6) = 600000 2, Thay mét thõa sè b»ng tỉng ®Ĩ tÝnh a, -53.21 a, -53.21 = -53.(20+1) = -1060 – 53 b, 45.(-12) b, 45.(-12) = 45.(-10-2) = -450-90 = -540 (?) TÝch chøa 3 thõa sè nguyªn ©m sÏ mang dÊu g×? TÝch chøa 4 thõa sè nguyªn ©m sÏ mang dÊu g×? HS tr¶ lêi Ho¹t ®éng 2: Ch÷a bµi tËp (10 phĩt) Bµi 137 (SBT) TÝnh nhanh 2 HS lªn b¶ng ch÷a bµi a, (-4).(3).(-125).(25).(-8) a, [(-4). .(25)].[(-125). (-8)].(3) = (-100).1000.3 = -300000 b, (-67).(1-301)-301.67 b, (-67)+67.301-301.67 = -67 GV cho 2 HS lªn b¶ng ch÷a bµi sau ®ã gäi HS nhËn xÐt Bµi 94b (SGK) ViÕt c¸c tÝnh sau d­íi d¹ng ®ĩng 1 HS lªn b¶ngcïng tÝnh (-2). (-2). (-2). (-3).(-3).(-3) (-2). (-2). (-2). (-3).(-3).(-3) = (-2)3.(-3)3 GV cho 1 HS lªn b¶ng ch÷a bµi Cho HS d­íi líp lµm bµi tËp HS d­íi líp cïng tÝnh TÝnh a, (-2)3.(-3)3 a, (-2)3.(-3)3 = (-2).(-2) .(-3) .(-3).(-3) = 4.(-27) = -108 b, 32.(-2)3 32.(-2)3 = 3.3.(-2). (-2).(-2) = 9.(-8) = -72 Ho¹t ®éng 3: LuyƯn tËp (25 phĩt) Bµi 95 (SGK) GV cho HS ®äc ®Ị bµi vµ suy nghÜ ®Ĩ gi¶i thÝch vµ sao (-1)3 = -1 HS ®äc ®Ị bµi vµ gi¶i thÝch v× (-1)3 lµ tÝch cđa 3 sè -1 nªn (-1)3 = -1 (?) Cã cßn sè nµo kh¸c mµ lËp ph­¬ng cđa nã cịng b»ng chÝnh nã? HS: 13 = 1 Bµi 97 (SGK) So s¸nh a, (-16).1253.(-8).(-4)(-3) víi 0 b, 13.(-24).(-15).(-18).4 víi 0 a, (-16).1253.(-8).(-4)(-3) > 0 GV yªu cÇu HS tr¶ lêi ngay kÕt qu¶ mµ kh«ng cÇn tÝnh to¸n b, 13.(-24).(-15).(-18).4 < 0 GV yªu cÇu HS gi¶i thÝch lÝ do HS tr¶ lêi: V× tÝch chøa mét sè ch½n c¸c thõa sè ©m lµ mét sè d­¬ng. TÝch chøa mét sè lỴ c¸c thõa sè ©m lµ mét sè ©m Bµi 96 (SGK): TÝnh a, 237.(-26)+26.137 HS nªu c¸ch thùc hiƯn phÐp tÝnh b, 63.(-25)+25.(-23) GV cho HS nªu c¸ch thùc hiƯn phÐp tÝnh sau ®ã cho 2 HS lªn b¶ng tr×nh bµy lêi a, = 26.137-237.26 = 26.(137-237)-26.(-100) = -2600 GV cho HS nhËn xÐt bµi lµm cđa HS b, = 63.(-25)+25(-23) = 25.(-63-23) = 25.(-86) = -2150 Bµi 98 (SGK) TÝnh gi¸ trÞ cđa biĨu thøc a, (-125).(-13).(-a) víi a = 8 b, (-1).(-2).(-3).(-4).(-5).b víi b = 20 2 HS lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i GV cho 2 HS lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i a, (-125).(-13).(-a) = (-125).(-13).(-8) = [(-125). (-8)] .(-13) = -130000 GV cho HS nªu c¸ch gi¶i b, (-1).(-2).(-3).(-4).(-5).b = (-1).(-2).(-3).(-4).(-5). 20 = (-120).20 = -2400 GV cho HS nhËn xÐt lêi gi¶i Bµi 99 (SGK) ¸p dơng tÝnh chÊt a(b-c) = ab-ac §iỊn vµo chç trèng sè thÝch hỵp a, ¨.(-13)+18.(-13) = (-7+8).(-13) = ¨ b, (-5).(-4-¨) = (-5).(-4)-(-5).(-14) = ¨ GV treo b¶ng phơ vµ cho HS lªn b¶ng ®iỊn vµo chç trèng HS lªn b¶ng ®iỊn vµo chç trèng Ho¹t ®éng 4: H­íng dÉn vỊ nhµ (3 phĩt) Xem l¹i lêi gi¶i c¸c bµi tËp, «n l¹i vỊ ­íc vµ béi cđa sè tù nhiªn Lµm bµi tËp 100 (SGK), 142,143, 144, 145 (SBT) Häc sinh kh¸ giái lµm bµi 147, 148 (SBT) *********************************** Ngµy so¹n: 18/01/09 Ngµy d¹y: TiÕt 65 Béi vµ ­íc cđa mét sè nguyªn I, Mơc tiªu : HS n¾m ®­ỵc kh¸i niƯm “­íc vµ béi cđa mét sè nguyªn” kh¸i niƯm “chia hÕt cho”. N¾m ®­ỵc c¸c tÝnh chÊt liªn quan ®Õn kh¸i niƯm: “chia hÕt cho” HS biÕt t×m ­íc vµ béi cđa mét sè nguyªn II, ChuÈn bÞ cđa GV vµ HS: GV: PhiÕu häc tËp ghi ?1, ?2, ?3, ?4 HS «n l¹i vỊ ­íc vµ béi cđa mét sè tù nhiªn III, C¸c ho¹t ®éng d¹y häc : Ho¹t ®éng cđa GV Ho¹t ®éng cđa HS Ho¹t ®éng 1: KiĨm tra bµi cị (8 phĩt) GV nªu c©u hái HS 1 Ch÷a bµi 142 (SBT) HS ch÷a bµi 142 (