Giáo án Số học 6 trường THCS Đồng Nai Chương II Số Nguyên

Ngày soạn: 03/12/2005 Ngày dạy: 05/12/2005 Tuần 14: Tiết 40: Chương II: SỐ NGUYÊN §1. LÀM QUEN VỚI SỐ NGUYÊN ÂM I. Mục tiêu: Kiến thức: HS biết được nhu cầu cần thiết (trong toán học và trong thực tế) phải mở rộng tập N thành tập số nguyên. HS nhận biết và đọc đúng các số nguyên qua các VD thực tiễn. Kỹ năng: HS biết cách biểu diễn các số tự nhiên và các số âm trên trục số. Thái độ: Rèn luyện khả năng liên hệ giữa thực tế và toán học cho HS. II. Phương pháp giảng dạy: Vấn đáp, nêu vấn đề, gợi mở, hoạt động nhóm III. Phương tiện dạy học: GV: Thước kẻ có chia đơn vị, phấn màu, Nhiệt kế có chia độ âm(hình 31), HS: Thước kẻ có chia đơn vị IV. Tiến trình bài dạy: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi bảng Hoạt động 1: ĐẶT VẤN ĐỀ GIỚI THIỆU CHƯƠNG II (4ph) GV đưa ra 3 phép tính và yêu cầu HS thực hiện: 4 + 6 = ? 4 . 6 = ? 4 – 6 = ? Để trừ các số tự nhiên bao giờ cũng thực hiện được, người ta phải đưa vào một loại số mới: số nguyên âm. Các số nguyên âm cùng với các số tự nhiên tạo thành số nguyên. - GV giới thiệu sơ lược về chương trình số nguyên. Thực hiện phép tính: 4 + 6 = 10 4 . 6 = 24 4 – 6 = không có kết quả trong N Hoạt động 2: Các ví dụ ( 18 phút) Ví dụ 1: - GV đưa nhiệt kế hình 31 cho HS quan sát và giới thiệu về các nhiệt độ 0oC; dưới 00C và trên 00C ghi trên nhiệt kế: - GV giới thiệu về các số nguyên âm nhu -1; -2; -3… và hướng dẫn cách đọc (2 cách đọc: âm 1 và trừ 1…) - GV cho HS làm ?1 SGK và giải thích ý nghĩa các số đo nhiệt độ các thành phố. Có thể hỏi thêm: trong số 8 thành phố trên thì thành phố nào lạnh nhất? Nóng nhất? Quan sát nhiệt kế, đọc các số ghi trên nhiệt kế như 00C; 100oC; 40oC; -10oC;… HS tập đọc các số nguyên âm: -1; -2; -3; -4; … - HS đọc và giải thích ý nghĩa các số đo nhiệt độ. Nóng nhất: TP HCM Lạnh nhất: Moscow I. Các ví dụ: Xem SGK -1; -2; -3; -4; … - Cho HS làm bài tập 1 (trang 68) đưa bảng vẻ 5 nhiệt kế hình 35 lên để học sinh quan sát, Ví dụ 2: GV đưa hình vẽ giới thiệu độ cao mực nước biển là 0m. Giới thiệu độ cao trung bình của cao nguyên Đắc Lắc (600 m) và độ cao của thềm lục địa Việt Nam (-65 m). Cho HS làm ?2 Cho HS làm bài tập 2 trang 68 và giải thích ý nghĩa của các con số. Ví dụ 3: Có và nợ Ông A có 10000đ. Ông A nợ 10000đ có thể nói: “Ông A có – 10000đ” Cho HS làm ?3 và giải thích ý nghĩa các con số. Trả lời bài tập 1 (trang 68) a) Nhiệt kế a: -3oC Nhiệt kế b: -2oC Nhiệt kế c: 0oC Nhiệt kế d: 2oC Nhiệt kế e: 3oC b) Nhiệt kế b có nhiệt độ cao hơn - HS đọc độ cao của núi Phan Xi Păng và của đáy Vịnh Cam Ranh. - Bài tập 2: Độ cao của đỉnh Ê-vơ-rét là 8848m nghĩa là đỉnh Ê-vơ-rét cao hơn mực nước biển là 8848m. Độ cao của đáy vực Marian là -11524m nghĩa là đáy vực đó thấp hơn mực nước biển là 11524m. Bài tập 1 (trang 68) a) Nhiệt kế a: -3oC Nhiệt kế b: -2oC Nhiệt kế c: 0oC Nhiệt kế d: 2oC Nhiệt kế e: 3oC b) Nhiệt kế b có nhiệt độ cao hơn Ví dụ 2: Ví dụ 3: Có và nợ Ông A có 10000đ. Ông A nợ 10000đ có thể nói: “Ông A có – 10000đ” Hoạt động 3: TRỤC SỐ (12 ph) - GV gọi 1 HS lên bảng vẽ tia số, GV nhấn mạnh tia số phải có gốc, chiều, đơn vị. - GV vẽ tia đối của tia số và ghi các số -1; -2; -3… từ đó giới thiệu gốc, chiều dương, chiều âm của trục số. - Cho HS làm ?4 (SGK). - GV giới thiệu trục số thẳng đứng (hình 34) - Cho HS làm bài tập 4 (68) và bài tập 5 (68) - HS vả lớp vẻ tia số vào vở - HS vẽ tiếp tia đối của tia số và hoàn chỉnh trục số. - HS làm ?4 Điểm A: -6 Điểm C: 1 Điểm B: -2 Điểm D: 5 - HS làm bài tập 4 và 5 theo nhóm (hai hoặc bốn HS/ nhóm). II.Trục số Hoạt động 4: CỦNG CỐ TOÀN BÀI (8 phút) - GV hỏi: Trong thực tế, người ta dùng số nguyên âm khi nào? Cho VD - Cho HS làm bài tập 5 (54 –SBT). + Gọi 1 HS lên bảng vẻ trục số. + gọi 1 HS khác xác định 2 điểm cách điểm 0 là 2 đơn vị ( 2 và -2). + Gọi HS tiếp theo xác định 2 xặp điểm cách đều 0. - Trả lời: dùng số nguyên âm để chỉ nhiệt độ dưới 0oC; chỉ độ sâu dưới mực nước biển, chỉ số nợ, chỉ thời gian trước công nguyên… - HS làm bài tập 5 SBT theo hình thức nối tiếp nha để tạo không khí sôi nổi. Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhaØ (3 ph) HS đọc SGK để hiểu rõ các ví dụ có các số nguyên âm. Tập ve thành thạo các trục số. Bài tập số 3 (68 – Toán 6) và số 1, 3, 4, 6, 7, 8, (54, 55 – SBT) Ngày soạn: 03/12/2005 Ngày dạy: 05/12/2005 Tuần 14: Tiết 41: §2. TẬP HỢP CÁC SỐ NGUYÊN I. Mục tiêu: Kiến thức: HS biết được tập hợp số nguyên bao gồm các số nguyên dương, số 0, số nguyên âm. Biết biểu diển số nguyên a trên trục số, tìm được số đối của một số nguyên. Kỹ năng: HS bước đầu hiểu được có thể dùng số nguyên để nói về các đại lượng có hai hướng ngược nhau. Thái độ: HS bước đầu có ý thức liên hệ bài học với thực tiễn. II. Phương pháp giảng dạy: Vấn đáp, nêu vấn đề, gợi mở, hoạt động nhóm III. Phương tiện dạy học: GV: + Thước kẻ có chia đơn vị, phấn màu. + Hình vẽ trục số nằm ngang, trục thẳng đứng. HS: + Thước kẻ có chia đơn vị + Ôn tập kiến thức bài “Làm quen với số nguyên âm” và làm các bài tập đã cho IV. Tiến trình bài dạy: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi bảng Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ (7 ph) - HS1: Lấy 2 VD thực tế trong đó có số nguyên âm, giải thích ý nghĩa của các số nguyên đó. - HS2: Chữa bài tập 8 (55-SBT). Vẽ 1 trục và cho biết: a) Những điểm cách điểm 2 ba đơn vị? b) Những điểm nằm giữa các điểm -3 và 4? GV nhận xét và cho điểm HS Hai HS lên bảng kiểm tra, các HS theo dõi và nhận xét bổ sung. - HS 1 : có thể lấy VD độ cao -30m nghĩa là thấp hơn mực nước biển 30m. Có -10000đ nghĩa là nợ 10000đ… - HS 2: Vẽ trục số lên bảng và trả lời câu hỏi. 5 và (-1) -2; -1; 0; 1; 2; 3 Hoạt động 2: Số nguyên (18 ph) - Đặt vấn đề : vậy với các đại lượng có 2 hướng ngược nhau ta có thể dùng 2 số nguyên để biểu thị chúng. - Sử dụng trục số HS đã vẽ để giới thiệu số nguyên dương, số nguyên âm, tập Z. Ghi bảng: Hỏi: Em hãy lấy ví dụ về số nguyên dương, số nguyên âm? HS lấy VD về số nguyên: - HS làm: -4 Ỵ N Sai 4 Ỵ N Đúng I. Số nguyên: + Số nguyên dương: 1; 2; 3… (Hoặc còn ghi +1; +2; +3…) + Số nguyên âm: -1; -2; -3… Z = {…; -3; -2; -1; 0; 1; 2; 3; …} Chú ý: SGK - Cho HS làm bài tập 6 (70) - Vậy tập N và Z có một quan hệ như thế nào? . N Z Nhận xét: số nguyên thường được sử dụng để biểu thị các đại lượng có hai hướng ngược nhau. Cho HS làm bài tập số 7 và số 8 trang 70 Các đại lượng trên đã có quy ước chung về dương âm. Tuy nhiên trong thực tiễn ta cũng rút ra quy ước. Ví dụ (SGK) GV đưa hình vẽ 38 lên bảng phụ. Cho HS làm ?1 Cho HS làm tiếp ?2, GV vẽ hình 39 lên bảng phụ. Trong bài toán trên điểm(+1) và (-1) cách đều điểm A và nằm về hai phía của điểm A. Nếu biểu diễn trên trục số thì (+1) và (-1) cách đều gốc O. Ta nói: (+1) và (-1) là hai số đối nhau. 0 Ỵ Z Đúng 5 Ỵ N Đúng -1Ỵ N Sai N là tập con của Z - Gọi 1 HS đọc phần chú ý của SGK. - HS lấy VD về các đại lượng có hai hướng ngược nhau để minh họa như: nhiệt độ trên dưới 0o. Độ cao, độ sâu. Số tiền nợ, số tiền có; thời gian trước, thời gian sau Công Nguyên… HS làm ?1 Điểm C: +4 km Điểm D: -1 km Điểm E: -4 km HS làm ?2 Chú sên cách A 1m về phía trên (+1) Chú sên cách A 1m về phía dưới (-1) ?1 Điểm C: +4 km Điểm D: -1 km Điểm E: -4 km ?2 + Chú sên cách A 1m về phía trên (+1) + Chú sên cách A 1m về phía dưới (-1) Hoạt động 3: Số đối (10 ph) - GV vẽ 1 trục số nằm ngang và yêu cầu HS lên bảng biểu diễn số 1 và (-1), nêu nhận xét. - Tương tự với 2 và (-2) - Tương tự với 3 và (-3) - Ghi 1 và (-1) là 2 số đối nhau hay là số đối của (-1); (-1) là số đối của 1. - GV yêu cầu HS trình bày tương tự với 2 và (-2), 3 và (-3) … - Cho HS làm ?4 Tìm số đối của mỗi số sau:7;-3;0 HS nhận xét: Điểm 1 và (-1) cách đều điểm O và nằm về hai phía của O. Nhận xét tương tự với 2 và (-2); 3 và (-3) HS nêu được: 2 và (-2) là hai số đối nhau; 2 là số đối của (-2); (-2) là số đối của 2… Số đối của 7 là (-7) Số đối của (-3) là 3 Số đối của 0 là 0 II. Số đối: Số đối của 7 là (-7) Số đối của (-3) là 3 - Số đối của 0 là 0 Hoạt động 4: CỦNG CỐ TOÀN BÀI (8 ph) - Người ta thường dùng số nguyên để hiển thị các đại lượng như thế nào? Ví dụ (HS: Số nguyên thường được xử dụng để biểu thị các đại lượng có 2 hướng ngược nhau.) - Tập Z các số nguyên bao gồm những số nào? Tập N và Z quan hệ với nhau như thế nào? VD? Trên trục số, hai số đối nhau có đặc điểm gì? (bài 9/ 71) Hoạt động 5: HƯỚNG DẪN BÀI TẬP VỀ NHÀ (2 ph) Bài 10/71 SGK – Bài 9 à 16 SBT Ngày soạn: 08/12/2005 Ngày dạy: 09/12/2005 Tuần 14: Tiết 42: §3. THỨ TỰ TẬP HỢP TRONG CÁC SỐ NGUYÊN I. Mục tiêu: Kiến thức: HS biết so sánh hai số nguyên và tìm được giá trị tuyệt đối của một số nguyên Kỹ năng: Rèn luyện tính chính xác của học sinh khi áp dụng quy tắc Thái độ: II. Phương pháp giảng dạy: Vấn đáp, nêu vấn đề, gợi mở, hoạt động nhóm III. Phương tiện dạy học: GV: + Mô hình một trục số nằm ngang. + Bảng phụ ghi chú ý (trang 71), nhận xét (trang 72) và bài tập Đúng / sai. HS: + Thước kẻ có chia đơn vị IV. Tiến trình bài dạy: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi bảng Hoạt động 1: KIỂM TRA BÀI CŨ VÀ ÔN LẠI PHẦN SO SÁNH HAI SỐ TỰ NHIÊN TRÊN TIA SỐ (7 phút) Nêu câu hỏi kiểm tra: HS1: Tập Z các số nguyên bao gồm các số nào? Viết ký hiệu: Chữa bài tập số 12 trang 56 SBT Tìm các số đối của các số: +7; +3; -5; -2; -20 HS 2: Sửa bài 10 trang 71 SGK Viết các số biểu thị các điểm nguyên trên tia MB? Hỏi: So sánh giái trị số 2 và số 4, so sánh vị trí điểm 2 và điểm 4 trên trục số. HS trả lời: Tập Z các số nguyên bao gồm các số nguyên dương, số nguyên âm và số 0. Z = {…;-3; -2; -1; 0; 1; 2; 3; ... } Điểm B: +2 (km) Điểm C: -1 (km) HS: 2 < 4 Trên trục số, điểm 2 nằm ở bên trái điểm 4. Hoạt động 2: So sánh hai số nguyên (12 phút) GV hỏi toàn lớp: Tương tự so sánh giá trị số 3 và số 5. Đồng thời so sánh vị trí điểm 2 và điểm 4 trên trục số. Rút ra nhận xét về so sánh 2 số tự nhiên. Một HS trả lời 3 < 5. Trên trục số, điểm 3 ở bên trái của điểm 5. Nhận xét: Trong hai số tự nhiên khác nhau, có một số nhỏ hơn và trên trục số (nằm ngang) điểm biểu diễn của số nhỏ hơn nằm bên trái điểm biểu diễn của số lớn hơn. Tương tự với việc so sánh hai số nguyên: Trong hai số nguên khác nhau có một số nhỏ hơn số kia a nhỏ hơn b: a < b hay b lớn hơn a: b > a Khi biểu diễn … số nguyên b (GV đưa ra nhận xét lên bảng phụ). - Cho HS làm ?1 (GV nên viết sẳn lên bảng phụ để HS điền bào chổ trống). GV giới thiệu chú ý số liền trước, số liền sau, yêu cầu HS lấy VD. Cho HS làm ?2 GV hỏi: - Mọi số nguyên dương so với số 0 thế nào? - So sánh hai số nguyên âm với số 0, số nguyên âm với số nguyên dương. - GV cho HS hạot động nhóm làm bài tập 12,13 trang 73 SGK. HS nghe GV hướng dẫn phần tương tự với số nguyên Cả lớp làm ?1 - Lần lượt 3 HS lên bảng điền các câu a; b; c. Lớp nhận xét. - Ví dụ: -1 là số liền trước của số 0; +1 là số liền sau của số 0. - HS làm ?2 và nhận xét vị trí các điểm trên trục số. - HS trả lời câu hỏi. - HS đọc nhận xét sau ?2 ở SGK Các nhóm HS hoạt động. GV cho chữa bài của một vài nhóm I. So sánh hai số nguyên. Trong hai số nguên khác nhau có một số nhỏ hơn số kia a nhỏ hơn b: a < b hay b lớn hơn a: b > a Hoạt động 3: Giá trị tuyệt đối của 1 số nguyên (16 phút) GV hỏi: cho biết trên trục số, hai số đối nhau có đặc điểm gì? - Điểm (-3), điểm 3 cách điểm 0 bao nhiêu đơn vị? - GV yêu cầu HS trả lời ?3 - GV trình bày khái niệm giá trị tuyệt đối của số nguyên a (SGK) Ký hiệu: VD: ; GV yêu cầu HS làm ?4 viết dưới dạng ký hiệu Qua các ví dụ, hãy đưa ra nhận xét. GTTĐ của số 0 là gì? GTTĐ của số nguyên dương là gì? GTTĐ của số nguyên âm là gì? GTTĐ của hai số đối nhau như thế nào? HS: Trên trục số hai số đối nhau cách đều điểm 0 và nằm về hai phía của điểm 0. - Điểm (-3) và 3 cách điểm 0 là 3 đơn vị. - HS trả lời ?3 - HS nghe và nhăc lại khái niệm giá trị tuyệt đối của một số nguyên a. HS: ; ; ; = 0 HS rút ra: GTTĐ của số 0 là 90 GTTĐ của một số nguyên là chính nó. GTTD của số nguyên âm là số đối của nó. GTTĐ của hai số đỗi nhau thì bằng nhau. Trong hai số nguyên âm, số lớn hơn có GTTĐ nhỏ hơn. II. Giá trị tuyệt đối của 1 số nguyên: Hoạt động 4: CỦNG CỐ TOÀN BÀI (8 phút) GV: Trên trục số nằm ngang, số nguyên a nhỏ hơn số nguyên b khi nào? Cho VD So sánh (-1000) và (+2) GV: - Thế nào là GTTĐ của số nguyên a? - Nêu các nhận xét về GTTĐ của một số. Cho VD - GV yêu cầu làm bài tập trang 73 SGK. - GV giới thiệu “Có thể coi mỗi số nguyên gồm hai phần: phần dấu và phần số. Phần số chính là GTTĐ của nó”. HS trả lời. Cho hai HS lấy VD. (-1000) < (+2) HS trình bày như SGK - HS lấy vd minh họa các nhận xét - HS làm bài tập 15 trang 73 SGK Bài tập trang 73 SGK. Hoạt động 5: HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ (2 phút) Kiến thức: nắm vững khái niệm so sánh số nguyên và GTTĐ của một số nguyên. Học thuộc các nhận xét trong bài. Bài tập số 14 trang 73 SGK, bài 16, 17 luyện tập SGK Bài tập từ số 17 đến 22 trang 57 SBT Ngày soạn: 10/12/2003 Ngày dạy: 13/12/2003 Tuần 15: Tiết 44: LUYỆN TẬP I. Mục tiêu: Kiến thức: Củng cố khái niệm về tập Z, tập N. Củng cố cách so sánh hai số nguyên, cách tìm GTTĐ của một số nguyên, cách tìm số đối, số liền trước, số liền sau của một số nguyên Kỹ năng: HS biết tìm GTTĐ của một số nguyên, số đối của một số nguyên, so sánh hai số nguyên, tính giá trị biểu thức đơn giản có chứa GTTĐ. Thái độ Rèn luyện tính chính xác của toán học thông qua việc áp dụng các quy tắc. II. Phương pháp giảng dạy: Vấn đáp, nêu vấn đề, gợi mở, hoạt động nhóm III. Phương tiện dạy học: Giáo viên: Bảng phụ ghi sẵn đề bài tập Học sinh: Bảng phụ IV. Tiến trình bài dạy: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi bảng GV gọi hai HS lên kiểm tra. HS1: Chữa bài tập 18 trang 57 SBT Sau đó giải thích cách làm. HS 2: Chữa bài tập 16 và 17 trang 73 – SGK. Cho HS nhận xét kết quả. Mở rộng: Nói tập Z bao gồm hai bộ phận là số tự nhiên và số nguyên âm có đúng không? HS1: Sắp xếp theo thứ tự tăng dần: (-15); -1;0; 3; 5; 8; b) Sắp xếp theo thứ tự giảm dần: 2000; 10; 4; 0; -9; -97 HS2: Bài 16: Điền Đ, S Bài 17: không vì ngoài số nguyên dương và số nguyên âm, tập Z còn gồm cả số 0 HS: Đúng Hoạt động 2: Luyện tập (28 ph) Bài 18 /73 SGK: Số nguyên a lớn hơn 2. Số a có chắc chắn là số nguyên dương không? GV vẽ trục số để giải thíchcho rõ và dùng nó để giải các phần của bài 18. Bài 19 trang 73 SGK Điền dấu “+” hoặc dấu “-“ vào chổ trống để được kết quả đúng (SGK) HS làm bài 18 / 73 Số a chắc chắn là số nguyên dương. Không, số b có thể là số dương (1; 2) hoặc số 0 Không, số c có thể là 0. Chắc chắn HS làm bài 19 trang 73. a) 0 < +2 b) -15 < 0 c) -10 < -6 d) +3 < +9 -10 < +6 -3 < +9 Bài 18 /73 SGK: Số a chắc chắn là số nguyên dương. Không, số b có thể là số dương (1; 2) hoặc số 0 Không, số c có thể là 0. d) Chắc chắn Bài 19 trang 73 SGK a) 0 < +2 b) -15 < 0 c) -10 < -6 d) +3 < +9 -10 < +6 -3 < +9 Bài 21 trang 73 (SGK) Tìm số đối của một số nguyên sau: -4; 6; ; ; 4 và thêm số: 0 + Nhắc lại: thế nào là hai số đối nhau? Bài 20 trang 73 a) - b) . c) : d) + - Nhắc lại quy tắc tính GTTĐ của một số nguyên. Bài 22 trang 74 (SGK) Tìm số liền sau của mỗi số nguyên sau: 2; -8; 0; -1 b) Tìm số liền trước của mỗi số nguyên: -4; 0; 1; -25 c) Tìm số nguyên a biết số liền sau là một số nguyên dương, số liền sau a là một số nguyên âm. (GV nên dùng trục số để HS dể nhận biết). Nhận xét gì về vị trí của số liền trước, số liền sau trên trục số? Bài tập 32 trang 58 SBT Cho A = {5; -3; 7; -5} Viết tập hợp B gồm các phần tử của A và các số đối của chúng. Viết tập hợp C gồm các phần tử của A và các GTTĐ của chúng. Chú ý: Mỗi phần tử của tập hợp chỉ liệt kê một lần. HS làm bài 21 trang 73 -4 có số đối là +4 6 có số đối là -6 có số đối là -5 có số đối là -3 4 có số đối là -4 0 có số đối là 0. HS cùng làm, sau đó gọi hai em lên bảng sữa bài. HS làm bài 22 trang 74 Số liền sau của số 2 là 3. Số liền sau của -8 là -7 Số liền sau của 0 là 1 Số liền sau của -1 là 0 Số liền trước của -4 là 5. ………………… a = 0 HS hoạt động theo nhóm, trao đổi và làm bài trên bảng phụ B = {5; -3; 7; -5; 3; -7} C = {5; -3; 7; -5; 3} Nhận xét bài làm của các nhóm Bài 21 trang 73 (SGK) -4 có số đối là +4 6 có số đối là -6 có số đối là -5 có số đối là -3 4 có số đối là -4 0 có số đối là 0. Bài 20 trang 73 a) - b) . c) : d) + Bài 22 trang 74 (SGK) a) Số liền sau của số 2 là 3. Số liền sau của -8 là -7 Số liền sau của 0 là 1 Số liền sau của -1 là 0 b) Số liền trước của -4 là 5. c) a = 0 Bài tập 32 trang 58 SBT a) B = {5; -3; 7; -5; 3; -7} b) C = {5; -3; 7; -5; 3} Hoạt động 3: Củng cố (8 ph) GV: - Nhắc lại cách so sánh hai số nguyên a và b trên trục số - Nêu lại nhận xét so sánh số nguyên dương, số nguyên âm với số 0, so sánh số nguyên dưương với số nguyên âm, hai số nguyên âm với nhau. - Định nghía GTTĐ của một số? Nêu các quy tắc tính GTTĐ của số nguyên dương, số nguyên âm, số 0 Bài tập: Đúng hay sai? -99 > -100; -502 > ; < 0; -2 < 1 HS: Trả lời câu hỏi và nhận xét góp ý. -99 > -100 Đ; -502 > S S < 0 S; -2 < 1 Đ Bài tập: Đúng hay sai? -99 > -100; -502 > < 0; -2 < 1 Giải: -99 > -100 Đ; -502 > S S < 0 S; -2 < 1 Đ Hoạt động 4: HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ (2 ph) - Học thuộc định nghĩa và nhận xét so sánh về hai số nguyên, cách tính giá trị tuyệt đối của một số nguyên. - Bài tập số 25 à 31 trang 57, 58 SBT Ngày soạn: 17/ 12/ 2003 Ngày dạy: 20/ 12/ 2003 Tuần : Tiết 45: §5. CỘNG HAI SỐ NGUYÊN CÙNG DẤU I. Mục tiêu: Kiến thức: HS biết cộng hai số nguyên cùng dấu, trọng tâm là cộng hai số nguyên âm. Kỹ năng: Bước đầu hiểu được có thể dùng số nguyên biểu thị sự thay đổi theo hai hướng ngược nhau của một đại lượng. Thái độ: Học sinh bước đầu có ý thức liên hệ những điều đã học với thực tiễn. II. Phương pháp giảng dạy: Thuyết trình; hoạt động nhóm; nêu vấn đề. III. Phương tiện dạy học: Thầy: Thước thẳng, phiếu học tập, bảng phụ, trục số. Trò: Thước thẳng, phiếu học tập, trục số vẽ trên giấy. Ôn tập quy tắc lấy giá trị tuyệt đối của một số nguyên. IV. Tiến trình bài dạy: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi bảng Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ (7 phút) GV nêu câu hỏi kiểm tra. HS1: - Nêu cách so sánh 2 số nguyên a và b trên trục số. - Nêu các nhận xét về so sánh hai số nguyên. - Làm bài tập 28 tr.58 SBT HS2: - Giá trị tuyệt đối của số nguyên a là gì? - Nêu cách tính giá trị tuyệt đối của số nguyên dương, số nguyên âm, số 0. - Làm bài tập 29 tr.58 SBT Hai HS lên bảng trả lời câu hỏi và chữa bài tập. HS1: trả lời câu hỏi trước, chữa bài tập sau. Bài 28 SBT: Điền dấu “+” hoặc “-“ để được kết quả đúng: +3 > 0; 0 > -13 -25 < -9; +5 < +8 -25 < 9; -5 < +8 - HS2: chữa bài tập trước, trả lời câu hỏi sau: - HS ở lớp nhận xét bài làm của các bạn Hoạt động 2: (8 ph) Ví dụ: (+4) + (+2) = Số (+4) và (+2) chính là các số tự nhiên 4 và 2. Vậy (+4) + (+2) bằng bao nhiêu? Vậy cộng hai số nguyên dương chính là cộng hai số tự nhiên khác không. Áp dụng: (+425) + (+150) = ? (làm ở phần bảng nháp). Minh họa trên trục số: GV thực hành trên trục số: (+4) + (+2) (+4) + (+2) = 4 + 2 = 6 (+425) + (+150) = 425 + 150 = 575 I. Cộng hai số nguyên dương: (+4) + (+2) = 4 + 2 = 6 (+425) + (+150) = 425 + 150 = 575 Vậy cộng hai số nguyên dương chính là cộng hai số tự nhiên khác không + Di chuyển con chạy từ điểm 0 đến điểm 4 + Di chuyển con chạy về bên phải hai đơn vị tới điểm 6. Vậy (+4) + (+2) = (+6) Áp dụng: cộng trên trục số (+3) + (+5) = (+8) Hoạt động 3: (20 ph) GV: ở bài trước ta đã biết có thể dùng hai số nguyên để biểu thị hai đại lượng có hướng ngược nhau. Hôm nay ta lại dùng số nguyên để biểu thị sự thay đổi theo hai hướng ngược nhau của một đại lượng như: tăng và giảm, lên cao và xuống thấp Thí dụ: khi nhiệt đọo giảm 3oC ta có thể nói nhiệt độ tăng -3oC Khi số tiền giảm 10000đ ta có thể nói số tiền tăng -10000đ Ví dụ 1: SGK Tóm tắt; nhiệt độ buổi trưa -3oC, buổi chiều nhiệt độ giảm 2oC. Tính nhiệt độ của buổi chiều? - GV: Nói nhiệt độ buổi chiểu giảm 2oC ta có thể coi là nhiệt độ tăng như thế nào? - Muốn tìm nhiệt độ buổi chiều của Moscow, ta phải làm thế nào? Hãy thực hiện phép cộng bằng trục số, GV hướng dẫn: + Di chuyển con chạy từ điểm 0 đến điểm (-3). + Để cộng thêm với (-2), ta di chuyển con chạy về bên trái hai đơn vị, khi đó con chạy đến địa điểm nào? - GV đưa hình 45 trang 74 lên trình bày lại Vậy: (-3) + (-2) = -5 Áp dụng trên trục số: (-4) + (-5) = -9. Vậy khi cộng hai số nguyên âm ta được số nguyên như thế nào? Yêu cầu HS so sánh và Vậy khi cộng hai số nguyên âm ta làm như thế nào? Quy tắc (SGK) Cho HS làm ?2 HS tóm tắt đề bài, GV ghi lên bảng. HS: Nói nhiệt độ buổi chiều giảm 2oC, ta có thể coi là nhiệt độ tăng -2oC. Ta phải làm phép cộng: (-3) + (-2) = ? HS quan sát và làm theo GV tại trục số quan sát của mình. Gọi 1 HS lên thực hành tại trục số trước lớp. HS thực hiện trục số và cho biết kết quả. HS: khi cộng hai số nguyên âm ta được 1 số nguyên âm HS: giá trị tuyệt đối của tổng bằng tổng hai giá trị tuyệt đối HS: ta phải cộng hai giá trị tuyệt đối đó với nhau còn dấu là dâu “-” HS: Nêu lại quy tắc cộng 2 số nguyên cùng dấu. HS làm ?2 (+37) + (+81) = +118 (-23) + (-17) = -40 II. Cộng hai số nguyên âm.: Ví dụ : SGK Quy tắc: hai bước: * Cộng hai giá trị tuyệt đối * Đặt dấu “-” đằng trước VD: (-17) + (-54) = -(17+54) = -71 Hoạt động 4: Luyện tập củng cố (8 ph) - GV yêu cầu HS làm bài tập 23 và 24 trang 75 (SGK) Bài 24: một HS lên bảng làm. Lớp nhận xét HS làm cá nhân rồi gọi hai em lên bảng làm: Bài 23: 2763 + 152 = 2915 (-17) + (-14) = -31 (-35) + (-9) = -44 Bài 24: một HS lên bảng làm. Lớp nhận xét. HS hoạt động nhóm Chữa bài có 2 hoặc 3 nhóm. Tổng hợp: cộng hai số nguyên cùng dấu: * Cộng hai giá trị tuyệt đối. * Dấu là dấu chung Bài 23: 2763 + 152 = 2