Giáo án Toán 6 - Hình học - Tuần 1 đến tuần 15

Tuần: 01 Ngày soạn: 17/ 08/ 2010 Tiết: 01 Ngày dạy: 20/ 08/ 2010 CHƯƠNG I ĐOẠN THẲNG §1. ĐIỂM – ĐƯỜNG THẲNG I. MỤC TIÊU * Kiến thức cơ bản – Hiểu điểm là gì? Đường thẳng là gì? – Hiểu quan hệ điểm thuộc đường thẳng (không thuộc) đường thẳng. * Kĩ năng cơ bản – Biết vẽ điểm, vẽ dường thẳng. – Biết đặt tên cho điểm cho đường thẳng. – Biết kí hiệu điểm, đường thẳng. – Biết sử dụng kí hiệu . II. CHUẨN BỊ * GV: Giáo án, SGK, phấn, thước thẳng. * HS: Vở ghi , dụng cụ học tập, chuẩn bị bài III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số. 2. Bài cũ: Không kiểm tra. 3. Bài mới: Giới thiệu bài. Hoạt động Nội dung Hoạt động 1: Tìm hiểu điểm GV: Hãy đọc thông tin trong mục 1 SGK để trả lời các câu GV sau: Điểm là gì? Người ta dùng đại lượng nào để đặt tên cho điểm? Hãy lấy vài ví dụ minh hoạ. GV: Ơû hình 2 ta thấy mấy điểm? Có mấy tên? Gv: Người ta gọi hai điểm A và C ở hình 2 là trùng nhau. GV: Nêu điều kiện, quy ước cách gọi Hs đọc chú ý trong SGK . Một hình gồm bao nhiêu điểm? Hình đơn giản nhất là hình nào? Hoạt động 2: Tìm hiểu đường thẳng. Gv: Nêu một số hình ảnh trong thực tế về đường thẳng cho học sinh nhận biết đường thẳng. Hãy đọc mục 2 trong SGK để trả lời các câu GV sau: Hình ảnh nào cho ta đường thẳng? Cách viết tên đường thẳng? Cách vẽ đường thẳng như thế nào? Nêu sự giống và khác nhau giữa đặt tên đường thẳng và tên điểm? Hoạt động 3: Khi nào điểm thuộc đường thẳng, không thuộc đường thẳng. GV: Cho học sinh quan sát hình vẽ và xác định. Điểm nào thuộc đường thẳng d? Điểm nào không thuộc đường thẳng d? Gv: Nêu kí hiệu thuộc, không thuộc cho học sinh nắm vững kí hiệu. Gv: Nêu cách nói khác cho học sinh hiểu rộng hơn. Hãy quan sát hình vẽ để trả lời câu GV trong SGK . Hs lên bảng trình bày cách giải. Viết kí hiệu vào chỗ trống. Hs nhận xét và bổ sung thêm Gv: Uốn nắn thống nhất cách trình bày cho học sinh. Hoạt động 4: vận dụng Hãy đặt tên cho các điểm và các đường thẳng còn lại ở hình 6 hình vẽ trên có mấy đường thẳng? Đã đặt tên mấy đường rồi? Còn lại mấy đường? Hãy đặt tên cho chúng. Hình có mấy điểm? Đã đặt tên mấy điểm? Còn lại mấy điểm cần phải đặt tên? Hs lên bảng trình bày cách thực hiện. Hs nhận xét và bổ sung thêm. HS đọc đề bài. GV: Bài toán có mấy yêu cầu? Yêu cầu vẽ gì? có mấy điểm? Mấy đường thẳng cần vẽ? HS: lên bảng trình bày cách vẽ HS: Nhận xét và bổ sung thêm 1. Điểm. * Dấu chấm nhỏ trên trang giấy là hình ảnh của điểm. * Người ta dùng chữ cái in hoa để đặt tên cho điểm. Ví dụ: Ÿ A; Ÿ K; Ÿ H Các điểm A; K; H. Từ nay trở về sau khi nói đến hai điểm ta hiểu đó là hai điểm phân biệt. Bất cứ hình nào cũng là một tập hợp các điểm. Một điểm củng là một hình. 2. Đường thẳng. Sợi chỉ căng thẳng, mép bảng, . . . cho ta hình ảnh của đường thẳng. Đường thẳng không bị giới hạn về hai phía. Người ta dùng chữ cái thường để đặt tên cho dường thẳng. a đường thẳng a 3. Điểm thuộc đường thẳng, điểm không thuộc đường thẳng. Ÿ B d A Ÿ Điểm A thuộc đường thẳng d. Kí hiệu: A d. Điểm B không thuộc đường thẳng d. Kí hiệu: B d. s Trả lời a Ÿ C Ÿ E Điểm C thuộc đường thẳng a. Điểm E không thuộc đường thẳng a b. C a; E a. Luyện tập Bài tập 1 SGK Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ M a Bài tập 5 SGK Vẽ hình theo các kí hiệu sau: A p; B q. 4. Củng cố – Nêu khái niệm điểm, đường thẳng cách đặt tên cho điểm đường thẳng? – Hướng dẫn học sinh trình bày cách giải bài tập 2; 3; 4 SGK . 5. Dặn dò. Học sinh về nhà học bài và làm bài tập 5; 6; 7 SGK . Chuẩn bị bài mới IV. RÚT KINH NGHIỆM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tuần: 02 Ngày soạn: 24/ 08/ 2010 Tiết : 02 Ngày dạy: 27/ 08/ 2010 §2. BA ĐIỂM THẲNG HÀNG I. MỤC TIÊU * Kiến thức cơ bản. – Ba điểm thẳng hàng. – Điểm nằm giữa hai điểm. – Trong ba điểm thẳng hàng có một và chỉ một điểm nằm giữa hai điểm còn lại. * Kĩ năng cơ bản. – Biết vẽ ba điểm thẳng hàng, Ba điểm không thẳng hàng. – Sử dụng các thuật ngữ : Nằm cùng phía, nằm khác phía, nằm giữa. * Thái độ Yêu cầu sử dụng thước thẳng để vẽ và kiểm tra ba điểm thẳng hàng một cách cẩn thận chính xác. II. CHUẨN BỊ * GV: Giáo án, sgk, phấn, thước thẳng. * HS: Vở ghi , dụng cụ học tập, chuẩn bị bài. III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số. 2. Bài cũ: HS1 làm bài tập 5 sgk HS2 làm bài tập 6 sgk. 3. Bài mới: Giới thiệu bài Hoạt động Nội dung Hoạt động 1: Tìm hiểu ba điểm thẳng hàng GV: Em hãy đọc thông tin trong mục 1 và cho biết: Khi nào ta nói : Ba điểm A ; B ; C thẳng hàng? Khi nào ta nói ba điểm A ; B ; C không thẳng hàng ? GV : Gọi HS cho ví vụ về hình ảnh ba điểm thẳng hàng ? Ba điểm không thẳng hàng ? GV : Để vẽ ba điểm thẳng hàng, vẽ ba điểm không thẳng hàng ta nên làm như thế nào ? GV : Để nhận biết ba điểm có thẳng hàng hay không ta làm thế nào ? Dùng dụng cụ nào để nhận biết? GV: Có thể xảy ra nhiều điểm cùng thuộc đường thẳng không ? vì sao ? nhiều điểm không cùng thuộc đường thẳng không vì sao? GV : giới thiệu nhiều điểm thẳng hàng, nhiều điểm không thẳng hàng. Hoạt động 2: Quan hệ giữa ba điểm thẳng hàng GV: Vẽ hình lên bảng Em có nhận xét gì về ba điểm A, B, C ? GV: Điểm C và B nằm như thế nào đối với điểm A ? GV : Điểm A và C nằm như thế nào đối với điểm B ? GV : Điểm A và B nằm như thế nào đối với điểm C ? GV : Điểm C nằm như thế nào đối với điểm A và B ? GV : Có bao nhiêu điểm nằm giữa hai điểm A và B ? GV yêu cầu 1 vài HS nhắc lại nhận xét SGK GV : Nếu nói rằng : “Điểm E nằm giữa hai điểm M và N thì ta biết được điều gì? Ba điểm này có thẳng hàng không? GV khẳng định : Không có khái niệm nằm giữa khi ba điểm không thẳng hàng. Hoạt động 3: luyện tập GV: Cho hai HS lên bảng trình bày các bài tập trên HS: Nhận xét và bổ sung thêm Với bài 2 có thể có mấy trường hợp? Hãy chỉ ra các trường hợp đó? GV: Uốn nắn và thống nhất cách trình bày cho HS. 1. Thế nào là ba điểm thẳng hàng - Khi ba điểm A ; B ; C cùng thuộc một đường thẳng, ta nói chúng thẳng hàng. A · B · C · A ; B ; C thẳng hàng – Khi ba điểm M ; N ; P không cùng thuộc bất kỳ đường thẳng nào, ta nói chúng không thẳng hàng M · N · P · M ; N ; P không thẳng hàng 2. Quan hệ giữa ba điểm thẳng hàng A · C · B · - Hai điểm B và C nằm cùng phía đối với A. - Hai điểm A và C nằm cùng phía đối với B. - Hai điểm A và B nằm khác phía đối với C. - Điểm C nằm giữa hai điểm A và B * Nhận xét : Trong ba điểm thẳng hàng, có một điểm và chỉ một điểm nằm giữa hai điểm còn lại. u Chú ý : Nếu biết một điểm nằm giữa hai điểm thì ba điểm ấy thẳng hàng Bài tập 1. Vẽ ba điểm thẳng hàng E ; F ; K (E nằm giữa F ; K) 2. Vẽ hai điểm M ; N thẳng hàng với E. Chỉ ra điểm nằm giữa hai điểm còn lại E Ÿ K Ÿ F Ÿ Giải 1. M Ÿ N Ÿ E Ÿ 2. N Ÿ M Ÿ E Ÿ N Ÿ E Ÿ M Ÿ 4. Củng cố – Ôn lại những kiến thức quan trọng A · · · A · B · · C E · F · · P · E F · K · H · M · N · K · b a I K – Trong các hình vẽ sau chỉ ra điểm nằm giữa hai điểm còn lại(nếu có) 5. Dặn dò – Học sinh về nhà học bài và làm bài tập 10; 12; 13 SGK – Chuẩn bị bài mới. IV. RÚT KINH NGHIỆM Tuần: 03 Ngày soạn:08/ 09/ 2009 Tiết: 03 Ngày dạy: 12/ 09/ 2009 §3. ĐƯỜNG THẲNG ĐI QUA HAI ĐIỂM I. MỤC TIÊU – HS hiểu có một và chỉ một đường thẳng đi qua hai điểm phân biệt. Lưu ý HS có vô số đường không thẳng đi qua hai điểm – HS biết vẽ đường thẳng đi qua hai điểm, đường thẳng cắt nhau, song song. – HS nắm vững vị trí tương đối của đường thẳng trên mặt phẳng. II. CHUẨN BỊ * Giáo viên : Giáo án, thước thẳng, SGK, phấn. * Học sinh : Vở ghi , dụng cụ học tập, chuẩn bị bài III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1. Ổn định tình hình lớp : Kiểm diện tra sĩ số 2. Kiểm tra bài cũ : - Khi nào ba điểm A, B, C thẳng hàng, không thẳng hàng ? M · N · A · B · Hãy xác định điểm nằm giữa trong bốn điểm sau: Giải: B nằm giữa M và N, M nằm giữa A và B 3. Bài mới : Giới thiệu bài Hoạt động Nội dung Hoạt động 1: Tìm hiểu cách vẽ đường thẳng GV:Cho điểm C hãy vẽ đường thẳng đi qua điểm C. Vẽ được mấy đường thẳng ? GV: Cho 2 điểm A và B. Hãy vẽ đường thẳng đi qua B, C. Vẽ được mấy đường thẳng ? GV: Em đã vẽ đường thẳng BC bằng cách nào ? HS: nêu cách vẽ đường thẳng đi qua hai điểm GV: Như vậy qua hai điểm A và B vẽ được mấy đường thẳng ? HS: Nêu nhận xét Cho hai điểm P, Q vẽ đường thẳng đi qua hai điểm P, Q. GV: Có mấy đường thẳng đi qua hai điểm P, Q ? HS: Lên bảng trình bày cách vẽ. GV: Cho hai điểm E ; F vẽ đường không thẳng đi qua hai điểm đó ? Số đường thẳng vẽ được Hoạt động 2: Tìm hiểu cách đặt tên cho đường thẳng GV: Các em đã biết đặt tên đường thẳng ở bài 1 như thế nào? GV: Vẽ ba đường thẳng với tên gọi khác nhau GV: Giới thiệu tiếp hai trường hợp còn lại GV: Yêu cầu HS giải bài tập s GV: Nếu đường thẳng chứa ba điểm A, B, C thì gọi tên đường thẳng đó như thế nào ? GV: Qua mấy điểm ta có một đường thẳng ? GV: Ta gọi đó là đường thẳng AB, BC, có đúng không ? GV: Như vậy còn những cách gọi nào khác ? Hãy nêu tên các cách gọi khác của đường thẳng trên. Hoạt động 3: Tìm hiểu quan hệ giữa các đường thẳng GV: Lấy bài tập s để giới thiệu các đường thẳng AB và CB trùng nhau. GV:Hãy gọi tên các đường thẳng trùng nhau khác trên hình vẽ ? GV: Vẽ hình hai đường thẳng AB, AC có 1 điểm chung A GV: Hai đường thẳng này có trùng nhau không ? GV: Giới thiệu hai đường thẳng phân biệt. GV: Hai đường thẳng phân biệt AB, AC có mấy điểm chung ? được gọi là hai đường thẳng như thế nào ? GV: Vẽ hình hai đường thẳng xy và zt không trùng nhau, không cắt nhau và GV : GV: Hai đường thẳng xy, zt có trùng nhau không ? chúng có điểm chung nào không ? GV: Giới thiệu hai đường thẳng song song GV:Thế nào là hai đường thẳng song song ? GV:Thế nào là hai đường thẳng phân biệt ? GV: Hai đường thẳng phân biệt có thể xảy ra những quan hệ nào? HS: Nêu chú ý 1. Vẽ đường thẳng - Muốn vẽ đường thẳng đi qua hai điểm A và B ta làm như sau : + Đặt cạnh thước đi qua hai điểm A và B + Dùng đầu chì vạch theo cạnh thước A · B · * Nhận xét : Có một và chỉ một đường thẳng đi qua hai điểm A, B 2. Tên đường thẳng a - Ta đặt tên đường thẳng bằng một chữ cái thường, hai chữ cái thường hay tên của hai điểm xác định đường thẳng đó Đường thẳng a x y Đường thẳng xy A Ÿ B Ÿ Đường thẳng AB s A · B · C · Hướng dẫn Bốn cách gọi còn lại là: Đường thẳng AC; BA ; BC; CA 3. Đường thẳng trùng nhau, cắt nhau, song song a) Hai đường thẳng trùng nhau : A · B · C · AB và BC là hai đường thẳng trùng nhau A · B · · C b) Hai đường thẳng cắt nhau : Hai đường thẳng AB, AC chỉ có một điểm chung, ta nói chúng cắt nhau. A là giao điểm của hai đường thẳng. c) Hai đường thẳng song song : x y z t Hai đường thẳng xy, zt không có điểm chung nào, ta nói chúng song song. u Chú ý : - Hai đường thẳng không trùng nhau còn được gọi là hai đường thẳng phân biệt. - Hai đường thẳng phân biệt hoặc chỉ có một điểm chung hoặc không có điểm chung nào. 4. Củng cố – Hãy nêu cách vẽ đường thẳng đi qua hai điểm cho trước. – Nêu các cách đặt tên cho đường thẳng. – Hướng dẫn học sinh làm bài tập 15; 16;17 SGK 5. Dặn dò – Học sinh về nhà học bài và làm bài tập 18 ; 20 ; 21 trang 109 ; 110 - Đọc kỹ trước bài thực hành trang 110 SGK IV. RÚT KINH NGHIỆM Tuần: 05 Ngày soạn: 16/ 09/ 2009 Tiết: 04 Ngày dạy: 19 / 09/ 2009 §4 THỰC HÀNH: TRỒNG CÂY THẲNG HÀNG I. MỤC TIÊU HS biết trồng cây hoặc chôn các cọc thẳng hàng với nhau dựa trên khái niệm ba điểm thẳng hàng II. CHUẨN BỊ * Giáo viên : 3 cọc tiêu, 1 dây dọi, một búa đóng cọc. Địa điểm thực hành * Học sinh : Mỗi nhóm chuẩn bị : 1 búa đóng cọc, 1 dây dọi, từ 6 đến 8 cọc tiêu đầu vót nhọn được sơn hai màu đỏ, trắng xen kẽ. Cọc thẳng bằng tre hoặc gỗ dài khoảng 1,5m III. THỰC HÀNH Hoạt động Nội dung Hoạt động 1: Nhận nhiệm vụ GV Thông báo nhiệm vụ : a) Chôn các cọc hàng rào thẳng hàng nằm giữa hai cột mốc A và B. b) Đào hố trồng cây thẳng hàng với hai cây A và B đã có ở hai đầu lề đường GV: Khi đã có những dụng cụ trong tay chúng ta cần tiến hành như thế nào ? Hoạt động 2: Tìm hiểu cách làm GV làm mẫu trước : Bước 1 : Cắm cọc tiêu thẳng đứng với mặt đất tại hai điểm A và B Bước 2 : HS1 : Đứng ở vị trí gần điểm A HS2 : Đứng ở vị trí gần điểm C (điểm C áng chừng nằm giữa A và B) Bước 3 : HS1 : ngắm và ra hiệu cho HS2 đặt cọc tiêu ở vị trí điểm C sao cho HS1 thấy cọc tiêu A che lấp hoàn toàn hai cọc tiêu ở vị trí B và C Þ A, B, C thẳng hàng Hoạt động 3: Học sinh thực hành theo nhóm GV quan sát các nhóm HS thực hành, nhắc nhở, điều khiển khi cần thiết. I. Nhiệm vụ 2 HS nhắc lại nhiệm vụ phải làm trong tiết học Cả lớp ghi nhiệm vụ II. Tìm hiểu cách làm Cả lớp cùng đọc mục 3 tr 108 (SGK) và quan sát kỹ tranh vẽ ở hình 24 và 25 trong thời gian 3 phút - Hai HS đại diện nêu cách làm - Lần lượt hai HS thao tác đặt cọc C thẳng hàng với hai cọc A, B trước toàn lớp (mỗi HS thực hiện một trường hợp về vị trí của C đối với A, B III. Học sinh thực hành theo nhóm - Nhóm trưởng phân công nhiệm vụ cho từng thành viên tiến hành chôn cọc thẳng hàng với hai mốc A và B mà giáo viên cho trước. - Mỗi nhóm HS có ghi lại một bản thực hành theo trình tự : Chuẩn bị thực hành : Kiểm tra từng cá nhân. Thái độ, ý thức thực hành : cụ thể từng cá nhân. Kết quả thực hành : Nhóm tự đánh giá : Tốt - khá - trung bình, hoặc có thể tự cho điểm IV. NHẬN XÉT - Giáo viên nhận xét đánh giá kết quả thực hành của từng nhóm - Giáo viên tập trung HS và nhận xét toàn lớp V. HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ - Các em vệ sinh chân, tay cất các dụng cụ chuẩn bị vào giờ sau học – Về nhà hoàn thành báo cáo thực hành tiết tới nộp lại. IV. RÚT KINH NGHIỆM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tuần: 06 Ngày soạn: 22/09/2009 Tiết: 05 Ngày dạy: 25/09/2009 §5 TIA I. MỤC TIÊU * Kiến thức cơ bản : – HS biết định nghĩa mô tả tia bằng các cách khác nhau – HS biết thế nào là hai tia đối nhau, hai tia trùng nhau * Kỹ năng cơ bản : – HS biết vẽ tia, biết viết tên và biết đọc một tia. * Rèn luyện tư duy : – Biết phân biệt hai tia chung gốc. – Biết phát biểu gãy gọn các mệnh đề Toán học. II. CHUẨN BỊ * Giáo viên : Giáo án, SGK, phấn, thước thẳng. Phấn màu. * Học sinh : Vở ghi , dụng cụ học tập, chuẩn bị bài. III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số. 2. Bài cũ: Trả lời bài tập số 21 trang 110 SGK a) 2 đường thẳng ; b) 3 đường thẳng ; c) 4 đường thẳng ; 5) 5 đường thẳng 1 giao điểm 3 giao điểm 6 giao điểm 10 giao điểm - Vẽ đường thẳng xy và điểm 0 thuộc đường thẳng xy. Điểm 0 chia đường thẳng xy thành mấy phần riêng biệt ? 3. Bài mới: Giới thiệu bài Hoạt động Nội dung Hoạt động 1: Hình thành khái niệm tia GV : Vẽ hình lên bảng GV: Đường thẳng xy được chia thành mấy phần? GV: Điểm 0 trên đường thẳng xy thuộc nữa nào? GV: Dùng phấn màu tô phần đường thẳng 0x GV: Giới thiệu hình gồm điểm 0 và phần đường thẳng này là một tia gốc 0. GV: Thế nào là một tia gốc 0 ? GV : Giới thiệu tên của hai tia 0x, 0y còn gọi là nửa đường thẳng 0x, 0y. GV: Tia 0x bị gới hạn ở điểm nào. Không bị giới hạn về phía nào?. GV : Nên khi đọc (hay viết) tên của một tia, phải đọc (hay viết) như thế nào ? - GV : Cho HS trả lời miệng bài 22a. - Tương tự GV cho HS trả lời định nghĩa một tia gốc A Hoạt động 2: Tìm hiểu hai tia đối nhau GV : Cho HS quan sát và nói lên đặc điểm của hai tia 0x, 0y Từ đó GV giới thiệu hai tia đối nhau GV: Hai tia đối nhau có mấy đặc điểm? Đó là những đặc điểm gì? GV: Vậy Hai tia như thế nào là hai tia đối nhau ? GV: Em có nhận xét gì về mỗi điểm trên đường thẳng ? GV: Cho học sinh nêu nhận xét GV: Cho HS thực hiện ?1 HS đọc đề bài và nêu yêu cầu của đề bài GV: Hãy cho biết tại sao Ax và By không phải là hai tia đối nhau? Hai tia này cò thiếu đièu kiện nào? GV: Trên hình vẽ có mấy điểm? Sẽ có mấy tia đối nhau? Đó là những tia nào? HS lên bảng trình bày HS nhận xét và bổ sung thêm GV: Thống nhất cách trình bày cho HS Hoạt động 3: tìm hiểu hai tia trùng nhau GV : Cho HS quan sát hình vẽ và nói lên quan hệ gữa hai tia Ax và AB GV: Em có nhận xét gì về đặc điểm của hai tia AB và Ax? GV : Hai tia trùng nhau là 2 tia mà mọi điểm đều là điểm chung. GV Lưu ý : Từ nay về sau khi nói về 2 tia mà không nói gì thêm ta hiểu là 2 tia phân biệt Hoạt động 4: Củng cố kiến thức Hoạt động nhóm thực hiện ?2 GV: Em hãy quan sát hình vẽ và trả lời các câu GV sau: a) Tia 0B trùng với tia nào? b) 0x, Ax có trùng nhau không? c) Tại sao 0x ; 0y không đối nhau? GV: Cho đại diện HS lên bảng trình bày cách thực hiện. HS nhận xét và bổ sung thêm vào cách thực hiện của bạn. GV: Uốn nắn thống nhất cách trình bày cho HS 1. Tia x y 0 · Hình gồm điểm 0 và một phần đường thẳng bị chia ra bởi điểm 0 được gọi là một tia gốc 0 (hay nửa đường thẳng gốc 0) - Khi đọc (hay viết) tên một tia, phải đọc (hay viết) tên gốc trước 2. Hai tia đối nhau x y 0 · Hai tia gọi là đối nhau khi: – Hai tia chung gốc. – Tạo thành đường thẳng. Nhận xét Mỗi điểm trên đường thẳng là gốc chung của hai tia đối nhau ?1 Hướng dẫn x y A · B · a) Tại sao Ax, By không phải là hai tia đối nhau ? b) Trên hình có những tia nào đối nhau ? Hướng dẫn a) Vì hai tia Ax và By không chung gốc. b) Các tia đối nhau là: Ax và Ay; Bx và By 3. Hai tia trùng nhau x A · B · Tia Ax và tia AB là hai tia trùng nhau uChú ý Hai tia không trùng nhau còn được gọi là hai tia phân biệt x y 0 B · · A ?2 Hướng dẫn a) Tia OB trùng với tia Oy b) Hai tia Ox và Ax không trùng nhau. Vì hai tia không chung gốc. c) Hai tia Ox, Oy không đối nhau vì không tạo thành một đường thẳng. 4. Củng cố – Tia là gì? Khi nào hai tia được gọi là đối nhau? Trùng nhau? – Hướng dẫn HS làm bài tập 22 b; c SGK x y R · A · B · C · a) b) 5. Dặn dò – HS nắm vững ba khái niệm : Tia, hai tia đối nhau, hai tia trùng nhau. – Làm bài tập 23, 24, 28, 29, 31 trang 113, 114 SGK IV. RÚT KINH NGHIỆM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tuần: 07 Ngày soạn: 01/10/2009 Tiết: 06 Ngày dạy: 03/10/2009 LUYỆN TẬP I. MỤC TIÊU – HS nhận dạng được tia, biết vẽ tia, biết sử dụng ngôn ngữ để phát biểu một nội dung theo nhiều cách khác nhau. Phát biểu gãy gọn các mệnh đề toán học. – Nắm được các tính chất của hai tia đối nhau, hai tia trùng nhau, hai tia chung gốc. Nhận biết được hai tia đối nhau, trùng nhau, không trùng nhau. – Rèn luyện tư duy toán học cho HS. II. CHUẨN BỊ * Giáo viên : Giáo án, SGK, phấn, thước thẳng. * Học sinh : Vở ghi , dụng cụ học tập, chuẩn bị bài III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số. 2. Bài cũ: HS Giải bài 25 trang 113 SGK Vẽ đường thẳng AB Vẽ tia AB Vẽ tia BA 3. Bài luyện tập: Hoạt động Nội dung Hoạt động 1: Luyện tập về nhận biết khái niệm tia GV: Cho HS đọc đề bài và nêu yêu cầu của bài toán Vẽ đường thẳng xy. Lấy điểm 0 bất kỳ trên xy. a) Chỉ ra và viết tên hai tia đối nhau? b) Hai tia đối nhau có đặc điểm gì ? GV : Gọi HS vẽ hình và trả lời câu GV a, b GV: Cho HS nhận xét và bổ sung thêm. GV: Uốn nắn và thống nhất cách trình bày cho học sinh Vẽ hai tia đối nhau ot và 0t’. Lấy A Î 0t ; B Î 0t’ chỉ ra các tia trùng nhau? GV: Tia 0t và At có trùng nhau không? Vì sao? GV: Tia At và Bt’ có đối nhau không? Vì sao? GV: Chỉ ra vị trí của ba điểm A ; 0 ; B đối với nhau HS lên bảng trình bày cách giải GV: Cho HS nhận xét và bổ sung thêm. Hoạt động 2: Rèn luyện sử dụng ngôn ngữ GV: Cho HS đọc đề bài và tìm cách trình bày Điền vào chỗ trống để được câu đúng trong các phát biểu sau : a) Điểm K nằm trên đường thẳng xy là gốc chung của .... GV : Gọi 1HS đứng tại chỗ trả lời b) Nếu điểm A nằm giữa hai điểm B và C thì : - Hai tia ... đối nhau - Hai tia CA và... trùng nhau. - Hai tia BA và BC ... GV : Gọi 1HS đứng tại chỗ trả lời c) Tia AB là hình gồm điểm ... và tất cả các điểm ... với B đối với .... d) Hai tia đối nhau là ... GV cho thêm bài tập sau: Trong các câu sau hãy chọn câu đúng a) Hai tia Ax và Ay chung gốc thì đối nhau. b) Hai tia Ax, Ay cùng nằm trên đường thẳng xy thì đối nhau c) Hai tia Ax và By cùng nằm trên đường thẳng xy thì đối nhau d) Hai tia cùng nằm trên đường thẳng xy thì trùng nhau Hoạt động 3: Luyện vẽ hình GV: Hãy Vẽ ba điểm không thẳng hàng A, B, C. a) Vẽ ba tia AB, AC, BC b) Vẽ các tia đối nhau AB và AD ; AC và AE. c) Lấy M Î tia AC vẽ tia BM. GV: Cho HS hoạt động theo nhóm HS Đại diện nhóm lên bảng trình bày GV: Cho HS nhận xét và bổ sung thêm. GV: Uốn nắn và thống nhất cách trình bày cho học sinh GV: Có mấy trường hợp xẩy ra đối với điểm M? Dạng 1: Nhận biết khái niệm các tia Bài 1 : Hướng dẫn x y 0 · a) Hai tia đối nhau là : tia 0x và tia 0y. b) Hai tia đối nhau có đặc điểm là : Chung gốc và hai tia tạo thành một đường thẳng. Bài 2 : t’ t 0 · B · A · Hướng dẫn a) Các tia trùng nhau là : 0A và 0t ; 0B và 0t’ ; (B0 ; BA ; Bt) ; (A0 ; AB ; At’) b) Tia 0t và At không trùng nhau. Vì không chung gốc. c) Tia At và Bt’không đối nhau vì không chung gốc. d) Điểm 0 nằm giữa A ; B Dạng 2: Rèn luyện sử dụng ngôn ngữ Bài 3 : Điền vào chỗ trống để được câu đúng trong các phát biểu sau : a) Điểm K nằm trên đường thẳng xy là gốc chung của hai tia đối nhau Ky và Kx. b) Nếu điểm A nằm giữa hai điểm B và C thì Hai tia AB và AC đối nhau. Hai tia CA và CB trùng nhau. Hai tia BA và BC trùng nhau c) Tia AB là hình gồm điểm A và tất cả các điểm nằm cùng phía với B đối với A d) Hai tia đối nhau là - Hai tia có chung một gốc và tạo thành một đường thẳng. Dạng 3: Luyện vẽ hình Bài 4 Hướng dẫn Trường hợp 1 E · A · M · · C · D B · Trường hợp 2 E · A · · M C · · D B · 4. Củng cố – Thế nào là một tia gốc O? Hai tia đối nhau là hai tia phải thỏa mãn điều kiện gì? Hướng dẫn HS làm bài tập 31 SGK 5. Dặn dò – Học thuộc bài tia – Làm các bài tập còn lại – Về nhà luyện vẽ thành thạo các trường hợp: Hai tia đối nhau, hai tia chung gốc không đối nhau, hai tia trùng nhau. IV. RÚT KINH NGHIỆM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . MỘT SỐ BÀI TOÁN NÂNG CAO Bài 1: Cho 6 điểm phân biệt, trong dó không có bất kì ba điểm nào thẳng hàng. Có thể kẻ được bao nhiê