Giáo án toán 6 - Năm học 2013 - 2014

Ngày soạn: 19/8/2013 Ngày giảng: 26/8/2013 Chñ ®Ò 1: TËp hîp Tiết 1,2,3: Viết tập hợp, viết tập hợp con C¸c bµi tËp vÒ x¸c ®Þnh sè phÇn tö cña mét tËp hîp A. Mục tiêu + Kiến thức: Ôn tập và khắc sâu các kiến thức về tập hợp. + Kĩ năng: Rèn luyện cách viết tập hợp và cách sử dụng các kí hiệu , , . + Thái độ: Có thái độ học tập nghiêm túc B. Phương pháp Luyện tập rèn luyện kĩ năng. C. Chuẩn bị: Thước thẳng, bảng phụ. D. Tiến trình dạy học I. Ổn định lớp II. Bài cũ: III. Bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS NỘI DUNG Hoạt động 1 GV đưa ra hệ thống các câu hỏi, HS trả lời và ôn tập lại các kiến thức đã học nhờ vào các câu hỏi mà GV đưa ra: ?1: Hãy mô tả cách viết một tập hợp? Cho ví dụ. ?2: Để viết một tập hợp, thường có mấy cách? Cho ví dụ. ?3: Hãy viết các tập hợp N, N*. Đó là những tập hợp số gì? ?4: Một tập hợp có thể có bao nhiêu phần tử ? Lấy ví dụ minh hoạ. ?5: Khi nào thì tập hợp A được gọi là tập hợp con của tập hợp B ? Viết kí hiệu thể hiện tập hợp A là một tập hợp con của tập hợp B. Cho ví dụ. ?6: Khi nào thi ta nói hai tập hợp A và B là bằng nhau? Cho ví dụ. I. Lý thuyết. 1. Tập hợp. + Cách viết một tập hợp: + Hai cách viết tập hợp: VD: Khi viết tập hợp A các số tự nhiên nhỏ hơn 5, ta viết: C1 : A = {0, 1, 2, 3, 4}. (hoặc: A = {1, 0, 4, 3, 2} , ...). C2 : A = {x N / x < 5}. + Tập N các số tự nhiên: N = {0, 1, 2, 3, 4, . . . }. + Tập N* các số tự nhiên khác 0: N* = {1, 2, 3, 4, . . . }. + Số phần tử của một tập hợp: (có 1, nhiều, vô số, cũng có thể khong có phần tử nào) VD: (lấy theo HS) 2. Tập hợp con. + Tập hợp con: + Kí hiệu tập hợp con: Nếu A là tập con của B ta viết: A B hoặc B A. + VD: (lấy theo HS) + Hai tập hợp bằng nhau: Nếu A B và B A thì A và B là hai tập hợp bằng nhau, kí hiệu: A = B. VD: (lấy theo HS) Hoạt động 2: GV đưa ra hệ thống các bài tập, tổ chức hướng dẫn cho HS thực hiện các hoạt động học tập: Bài 1: Viết tập hợp A các số tự nhiên lớn hơn 7 và nhỏ hơn 12 bằng hai cách, sau đó điền các kí hiệu thích hợp vào ô trống: 9 A ; 14 A. Bài 2: Viết tập hợp B các chữ cái có trong từ: “SÔNG HỒNG” Bài 3: Cho hai tập hợp: A = {m, n, p} ; B = {m, x, y} Điền kí hiệu thích hợp vào ô vuông: n A ; p B ; m B - GV hướng dẫn HS thực hiện, sau đó yêu cầu 3 HS lên bảng trình bày lời giải - HS cả lớp thực hiện, sau đó nhận xét bài làm của bạn - GV nhận xét chuẩn hoá kết quả Bài 4: Viết các tập hợp sau và cho biết mỗi tập hợp có bao nhiêu phần tử: a) Tập hợp A các số tự nhiên x mà: x – 5 = 13 b) Tập hợp B các số tự nhiên x mà: x + 8 = 8 c) Tập hợp C các số tự nhiên x mà: x . 0 = 0 d) Tập hợp D các số tự nhiên x mà: x . 0 = 7 - GV hướng dẫn HS thực hiện, sau đó 4 HS lên bảng viết kết quả - HS nhận xét, Gv chuẩn hoá kết quả. Bài 5: Viết các tập hợp sau và cho biết mỗi tập hợp có bao nhiêu phần tử: a) Tập hợp các số tự nhiên không vượt quá 50. b) Tập hợp các số tự nhiên lớn hơn 8 nhưng nhỏ hơn 9. - GV hướng dẫn: - 2 HS lên bảng viết - HS nhận xét bổ xung, GV nhận xét chuẩn hoá kết quả. Bài 6: Tính số phần tử của các tập hợp sau: A = {40; 41; 42; . . . ; 100} B = {10; 12; 14; . . . ; 98} C= {35; 37; 39; . . . ; 105} - GV hướng dẫn: (áp dụng các công thức đã học ở bài tập số 21, 22- sgk tr.14) - HS thực hiện, sau đó 3 HS lên bảng trình bày lời giải - HS nhận xét sau đó GV nhận xét chuẩn hoá kết quả. Bài 7: cho hai tập hợp: A = {a, b, c, d} , B = {a, b}. a) Dùng kí hiệu để thể hiện quan hệ của hai tập hợp A và B. b) Dùng hình vẽ minh họa hai tập hợp A và B. c) Viết ra các tập hợp con của tập hợp A sao cho mỗi tập hợp con đó có hai phần tử. Bài 8: Cho ví dụ hai tập hợp M và N mà : M N và N M. - GV h­íng dÉn lÊy vÝ dô - HS lÊy vÝ dô sau ®ã nªu lªn, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt bæ xung, GV chuÈn ho¸ kÕt qu¶. II. Bµi tËp. Bµi 1: C1 : A = {8, 9, 10, 11} C2 : A = {x N / 7 < x < 12} 9 A ; 14 A. Bµi 2: B = {S, ¤, N, H, G} Bµi 3: n A ; p B ; m A, B Bµi 4: A = {18} : cã 1 phÇn tö; B = {0} : cã 1 phÇn tö: C = {0, 1, 2, 3, 4, . . . } :cã v« sè phÇn tö; Kh«ng cã sè tù nhiªn x nµo mµ x . 0 = 7 , vËy D = Bµi 5: a) N = {0; 1; 2; 3; . . .; 50} : cã 50 phÇn tö b) Kh«ng cã sè tù nhiªn nµo võa lín h¬n 8 võa nhá h¬n 9, vËy lµ tËp : . Bµi 6: a) Sè phÇn tö cña tËp hîp A lµ: 100 – 40 + 1 = 61(phÇn tö) b) Sè phÇn tö cña tËp hîp B lµ: (98 - 10) : 2 + 1 = 45(phÇn tö) c) Sè phÇn tö cña tËp hîp B lµ: (105 - 35) : 2 + 1 = 36(phÇn tö) Bµi 7: a) B A c) {a, b}; {a, c}; {a, d}; {b, c}; {b, d}; {c, d}. Bµi 8: (lµm theo bµi cña HS) c) Dùng kí hiệu để thể hiện mối quan hệ của các tập hợp trên Ho¹t ®éng 3: H­íng dÉn vÒ nhµHS «n tËp vµ xem l¹i c¸c bµi tËp ®· ®­îc lµm. Lµm c¸c bµi tËp sau: Bµi 9: Cho c¸c tËp hîp sau: A = {x N / 20 < x < 21} B = {x N* / x < 4 } C = {x N / 35 x 38} D = { x N / x 0} a) Viết các tập hơp sau bằng cách liệt kê các phần tử b) Mỗi tập hợp trên có bao nhiêu phần tử c) Dùng kí hiệu để thể hiện mối quan hệ của các tập hợp trên C¸c bµi tËp vÒ x¸c ®Þnh sè phÇn tö cña mét tËp hîp Bµi 1: Gäi A lµ tËp hîp c¸c sè tù nhiªn cã 3 ch÷ sè. Hái tËp hîp A cã bao nhiªu phÇn tö? H­íng dÉn: TËp hîp A cã (999 – 100) + 1 = 900 phÇn tö. Bµi 2: H·y tÝnh sè phÇn tö cña c¸c tËp hîp sau: a) TËp hîp A c¸c sè tù nhiªn lÎ cã 3 ch÷ sè. b) TËp hîp B c¸c sè 2, 5, 8, 11, …, 296. c) TËp hîp C c¸c sè 7, 11, 15, 19, …, 283. H­íng dÉn: a) TËp hîp A cã (999 – 101):2 +1 = 450 phÇn tö. b) TËp hîp B cã (296 – 2 ): 3 + 1 = 99 phÇn tö. c) TËp hîp C cã (283 – 7 ):4 + 1 = 70 phÇn tö. Cho HS ph¸t biÓu tæng qu¸t: -TËp hîp c¸c sè ch½n tõ sè ch½n a ®Õn sè ch½n b cã (b – a) : 2 + 1 phÇn tö. -TËp hîp c¸c sè lÎ tõ sè lÎ m ®Õn sè lÎ n cã (n – m) : 2 + 1 phÇn tö. -TËp hîp c¸c sè tõ sè c ®Õn sè d lµ d·y sè c¸c ®Òu, kho¶ng c¸ch gi÷a hai sè liªn tiÕp cña d·y lµ 3 cã (d – c ): 3 + 1 phÇn tö. Bµi 3: Cha mua cho em mét quyÓn sè tay dµy 256 trang. §Ó tiÖn theo dâi em ®¸nh sè trang tõ 1 ®Õn 256. Hái em ®· ph¶i viÕt bao nhiªu ch÷ sè ®Ó ®¸nh hÕt cuèn sæ tay? H­íng dÉn: - Tõ trang 1 ®Õn trang 9, viÕt 9 sè. - Tõ trang 10 ®Õn trang 99 cã 90 trang, viÕt 90 . 2 = 180 ch÷ sè. - Tõ trang 100 ®Õn trang 256 cã (256 – 100) + 1 = 157 trang, cÇn viÕt 157 . 3 = 471 sè. VËy em cÇn viÕt 9 + 180 + 471 = 660 sè. Ngày soạn: 2/9/2013 Ngày giảng: 9/9/2013 Chñ ®Ò 2: PHÐP CéNG Vµ PHÐP NH¢N - PHÐP TRõ Vµ PHÐP CHIA Tiết 4,5,6: Các bài toán tính nhanh A. Mục tiêu + Kiến thức:Ôn tập, bổ xung và hệ thống lại các kiến thức đã được học về phép cộng và phép nhân. + Kĩ năng: Rèn luyện các kĩ năng tính toán, kĩ năng thực hiện các phép tính nhanh nhờ áp dụng các tính chất của phép toán. - Rèn luyện tư duy nhạy bén linh hoạt trong cách biến đổi các phép toán. + Thái độ: Nâng cao ý thức tự học, tự rèn luyện. B. Phương pháp Luyện tập rèn luyện kĩ năng thông qua hệ thống các câu hỏi và bài tập. C. Chuẩn bị: thước thẳng, bảng phụ D. Tiến trình dạy học I. Ổn định lớp II. Bài cũ: III. Bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS NỘI DUNG Hoạt động 1 GV đưa ra hệ thống các câu hỏi, HS ôn tập kiến thức bằng cách trả lời các câu hỏi đó. ?1: Nêu các tính chất của phép cộng các số tự nhiên? Phát biêủ các tính chất. Lấy ví dụ minh họa. ?2: Nêu các tính chất của phép nhân các số tự nhiên? Phát biểu các tính chất.Lấy ví dụ minh họa. ?3: Tính chất nào liên quan đến cả hai phép tính cộng và nhân? Phát biểu tính chất đó. Lấy ví dụ minh họa. ?4: Phéo cộng và phép nhân các số tự nhiên có tính chất gì giống nhau? - GV gợi ý: - HS - GV chuẩn hoá và khắc sâu các tính chất về hai phép toán cộng và nhân các số tự nhiên. - GV: Nhờ các tính chất của phép tính mà ta có thể tính nhanh, tính nhẩm các phép tính. (GV lấy ví dụ minh hoạ) I. Lý thuyết. + Tính chất của phép cộng: Giao hoán: a + b = b + a Kết hợp : (a + b) + c = a + (b + c) Cộng với số 0: a + 0 = 0 + a = a + Tính chất của phép nhân: Giao hoán: a . b = b . a Kết hợp: (a . b) . c = a . (b . c) Nhân với 1: a . 1 = 1 . a + Tính chất liên quan đến cả hai phép tính cộng và nhân: Tính chất phân phối của phép nhân đối với phép cộng: a . (b + c) = a . b + a . c + Hai phép tính cộng và nhân đều có tính chất giao hoán và tính chất kết hợp. + VD: (lấy theo ví dụ mà HS đưa ra) Hoạt động 2: GV đưa ra hệ thống các bài tập, tổ chức các hoạt động học tập cho HS, hướng dẫn cho HS (nếu cần): Bài 1: áp dụng các tính chất của phép cộng và phép nhân để tính nhanh: a) 81 + 243 + 19 ; b) 168 + 79 + 132 c) 5 . 25 . 2 . 16 . 4 ; d) 32 . 47 + 32 . 53 - GVHD: (áp dụng tính chất giao hoán + kết hợp với các câu a, b, c và tính chất phân phối của phép nhân đối với phép cộng đối với câu d). Bài 2: Tìm số tự nhiên x, biết: a) (x - 45) . 27 = 0 ; b) 23 . (42 - x) = 23. - GVHD: (có thể áp dụng tính chất nào ở mỗi câu?) Bài 3: Tính nhanh: Q=26 + 27 + 28 + 29 + 30 + 31 + 32 + 33 GVHD: (nhận xét về tổng các số hạng đầu + số hạng cuối? Có mấy tổng bằng nhau?) Bài 4: Tính nhanh bằng cách áp dụng tính chất kết hợp của phép cộng: a) 997 + 37 ; b) 49 + 194. - GVHD: (tách một hạng thành hai số sao cho việc tính tổng dễ hơn) Bài 5: Trong các tích sau, tìm các tích bằng nhau mà không cần tính kết quả của mỗi tích: 11.18 ; 15.45 ; 11.9. 2 ; 45.3.5 ; 6.3.11 ; 9.5.15 . GVHD: (hãy xét các thừa số ở mỗi tích, từ đó rút ra các tích có cùng một kết quả) Bài 6: Tính nhẩm bằng cách: a) áp dụng tính chất kết hợp của phép nhân : 17 . 4 ; 25 . 8 b) áp dụng tính chất phân phối của phép nhân đối với phép cộng: 13 . 12 ; 53 . 11 ; 39 . 101 - GVHD: (tương tự như cách làm đối với bài tập 4) II. Bài tập. Bài 1: a) = (81 + 19) + 243 = 100 + 243 = 343 b) = (168 + 133) + 79 = 300 + 79 = 379 c) = (5 . 2) . (25 . 4) . 16 = 10 . 100 . 16 = 16000 d) = 32 . (47 + 53) = 32 . 100 = 3200 Bài 2: a) (x – 45) . 27 = 0 ; b) 23 . (42 - x) = 23 (x – 45) = 0 ; 42 – x = 1 x = 45 ; x = 43 Bài 3: Q = (26 + 33) + (27 + 32) + (28 + 31) + (29 + 30) = 59 + 59 + 59 + 59 = 4 . 59 = 236 Bài 4: a) =997 + (3 + 34) =(997 + 3) + 34= 1034 b) =194 + (6 + 43) = (194 + 6) + 43 = 243 Bài 5: 11.18 = 11.9. 2 = 6.3.11 ; 15.45 = 9.5.15 = 45.3.5 Bài 6: a) 17 . 4 = 17. (2 . 2) = (17 . 2) . 2 = 34 . 2 = 68 25 . 8 = 25 . (4 . 4) = (25 . 4) . 4 = 100 . 4 = 400 b) 13 . 12 = 13 . (10 + 2)= 13 . 10 + 13 . 2 130 + 26 = 156 53 . 11 = 53 . (10 + 1) = 53 . 10 + 53 . 1 = 530 + 53 = 583 39 . 101=39 . (100 + 1)=39 . 100 + 39 .1 = 3900 +39 = 3939 Hoạt động 3: Hướng dẫn về nhà. HS ôn tập lại kiến thức theo bài học và sgk Làm bài tập sau: Bài 7: Tính nhanh: a) 2 . 31 . 12 + 4 . 6 . 42 + 8 . 27 . 3 b) 36 . 28 + 36 . 82 + 64 . 69 + 64 . 41 Bài 8: a) Cho biết : 37 . 3 = 111. Hãy tính nhanh: 37 . 12 b) Cho biết : 15 873 . 7 = 111 111. Hãy tính nhanh: 15873 . 21 - Ôn tập trước về hai phép toán trừ và chia. C¸c gi¶i t­¬ng tù nh­ trªn. CÇn x¸c ®Þnh sè c¸c sè h¹ng trong d·y s« trªn, ®ã lµ nh÷ng d·y sè c¸ch ®Òu. Hoạt động 3: Hướng dẫn về nhà. ôn tập và rèn luyện tính toán, đặc biệt là các phép tính nhanh Xem lại các bài tập đã làm Làm bài tập sau: Bài 9: Cho 1538 + 3425 = S ; 9142 – 2451 = D. Không làm phép tính, hãy tính giá trị của: S – 1538 ; S – 3425 ; D + 2451 ; 9142 – D .  Ngày soạn: 16/9/2013 Ngày giảng: 23/9/2013 Tiết 7,8,9: Dạng toán tìm x A. Mục tiêu + Kiến thức:Ôn tập, bổ xung và hệ thống lại các kiến thức đã được học về phép cộng và phép nhân. + Kĩ năng: Rèn luyện các kĩ năng tính toán, kĩ năng thực hiện các phép tính nhanh nhờ áp dụng các tính chất của phép toán. - Rèn luyện tư duy nhạy bén linh hoạt trong cách biến đổi các phép toán. + Thái độ: Nâng cao ý thức tự học, tự rèn luyện. B. Phương pháp Luyện tập rèn luyện kĩ năng thông qua hệ thống các câu hỏi và bài tập. C. Chuẩn bị: thước thẳng, bảng phụ D. Tiến trình dạy học I. Ổn định lớp II. Bài cũ: III. Bài mới : Hoạt động của GV-HS Ghi bảng GV : Yeâu caàu hs söûa Baøi 1: Tính giaù trò bieåu thöùc : a. 4375 x 15 + 489 x 72 b. 426 x 305 + 72306 : 351 c. 292 x 72 – 217 x 45 d. 14 x 10 x 32 : ( 300 + 20 ) e . 56 : ( 25 – 17 ) x 27 HS : Leân baûng söûa , caû lôùp laøm vaøo vôõ , sau ñoù nhaän xeùt . GV : Höôùng daãn hs yeáu caùch thöïc hieän . HS : Chuù yù vaø söûa sai . GV : Löu yù hs caùch tính coù daáu ngoaëc . HS : Chuù yù vaø khaéc saâu . GV : Nhaän xeùt , ñaùnh giaù . GV Cho hs Laøm Baøi 2 : Tìm x , bieát : a. x + 532 = 1104 b. x – 264 = 1208 c. 1364 – x = 529 d. x 42 = 1554 e. x : 6 = 1626 f. 36540 : x = 180 HS : Moãi em laøm moät caâu , caû lôùp laøm vaøo vôõ , sau ñoù nhaän xeùt . GV : Löu yù hoc sinh khi tìm soá tröø , soá bò tröø khaùc nhau . tìm soá chia vaø soá bò chia cuõng khaùc nhau . HS :Chuù yù vaø khaùc saâu . GV : Nhaän xeùt vaø ñaùnh giaù baøi laøm cuûa moãi hs Bài 1 : Tính giá trị của biểu thức : a. 4375 x 15 + 489 x 72 = 65625 + 35208 = 100833 b. 426 x 305 + 72306 : 351 = 129930 + 206 = 130136 c. 292 x 72 – 217 x 45 = 21024 - 9765 = 11259 d. 14 x 10 x 32 : ( 300 + 20 ) = 4480 : 320 = 14 e . 56 : ( 25 – 17 ) x 27 = 56 : 8 x 27 = 7 x 27 = 189 Bài 2 : Tìm x , biết : a. x + 532 = 1104 x = 1104 – 523 x = 581 b. x – 264 = 1208 x = 1208 + 264 x = 944 c. 1364 – x = 529 d. x 42 = 1554 x = 1554 : 42 x = 37 e. x : 6 = 1626 = 1626 x 6 = 9756 f. 36540 : x = 180 x = 36540 : 180 x = 203 Củng cố: Bµi 2: T×m x biÕt: a, 128 - 3(x + 4) = 23 b, [(4x + 28) . 3 + 55] : 5 = 35 c, (12x – 43 ) . 83 = 4 . 84 d, 720 : [41 – (2x – 5)] = 23 . 5 GV: §Ó t×m ®­îc x trong c¸c phÇn trªn ta ph¶i dùa vµo kiÕn thøc nµo ®· häc? HS: Dùa vµo phÐp to¸n, vµ thø tù thùc hiÖn trong bµi t×m x ®Ó lµm Gäi häc sinh ®øng t¹i chç lµm phÇn a gi¸o viªn ghi lªn b¶ng a, 128 - 3(x + 4) = 23 3(x + 4) = 128 – 23 3(x + 4) = 105 x + 4 = 105 : 3 x + 4 = 35 x = 35 – 4 x = 31 VËy x = 31 T­¬ng tù gäi 3 häc sinh lªn b¶ng lµm 3 phÇn cßn l¹i e, T×m sè tù nhiªn x, biÕt r»ng nÕu nh©n nã víi 5 råi céng thªm 16. sau ®ã chia cho 3 th× ®­îc 7 GV: Tõ ®Çu bµi trªn ta cã ®¼ng thøc nµo? HS: (5x + 16) : 3 = 7 Gäi 1 häc sinh lªn b¶ng gi¶i bµi tËp (5x + 16) : 3 = 7 5x + 16 = 7 . 3 5x + 16 = 21 5x = 21 – 16 5x = 5 x = 1 VËy x = 1 GV: §èi víi c¸c bµi tËp d¹ng trªn, ta ph¶i ®äc kü ®Çu bµi, råi chuyÓn vÒ d¹ng biÓu thøc ®Ó gi¶i t×m x Bai 3 a( x – 5)(x – 7) = 0 (§S:x=5; x = 7) b/ 541 + (218 – x) = 735 (§S: x = 24) c/ 96 – 3(x + 1) = 42 (§S: x = 17) d/ ( x – 47) – 115 = 0 (§S: x = 162) e/ (x – 36):18 = 12 (§S: x = 252) Ngày soạn: 23/9/2013 Ngày giảng: 30/9/2013 Chñ ®Ò 3: LUü THõA VíI Sè Mò Tù NHI£N Tiết 10,11,12: Thứ tự thực hiện các phép tính A. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Ôn tập, bổ xung và hệ thống lại các kiến thức đã được học về phép nâng luỹ thừa, phép nhân và chia hai luỹ thừa cùng cơ số. 2. Kĩ năng: Rèn luyện các kĩ năng tính toán, kĩ năng thực hiện các phép biến đổi luỹ thừa. - Rèn luyện tư duy nhạy bén linh hoạt trong cách biến đổi các phép toán. 3. Thái độ: Nâng cao ý thức tự học, tự rèn luyện. B. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY: Luyện tập rèn luyện kĩ năng thông qua hệ thống các câu hỏi và bài tập. C. CHUẨN BỊ GIÁO CỤ: D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: I. Ổn định lớp II. Bài cũ: III. Bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS NỘI DUNG Hoạt động 1: GV đưa ra hệ thống các câu hỏi, HS ôn tập kiến thức bằng cách trả lời các câu hỏi đó. ?1: Luỹ thừa bậc n của a là gì? Nêu cách đọc. ?2: Như thế nào gọi là phép nâng lên luỹ thừa? Cho ví dụ. ?3: Muốn nhân hai luỹ thừa cùng cơ số ta làm thế nào? Viết công thức tổng quát và cho ví dụ minh hoạ. ?4: Muốn chia hai luỹ thừa cùng cơ số ta làm thế nào? ?5: Trong trường hợp chia hai luỹ thừa cùng cơ số thì điều kiện của cơ số là gì? Viết công thức tổng quát và cho ví dụ minh hoạ. ?6: Điền kết quả đúng vào dấu ba chấm ở các câu sau sao cho đúng: a1 = . . . ; a0 = . . . (với a 0). - GV: gîi ý - HS lÇn l­ît tr¶ lêi c¸c c©u hái: - GV chuÈn ho¸ vµ kh¾c s©u c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ phÐp trõ vµ phÐp nh©n. GV ®­a kh¸i niÖm vÒ sè chÝnh ph­¬ng: (HS xem bµi tËp 72-sgk). I. Lý thuyết. + Định nghĩa: Luỹ thừa bậc n của a là tích của n thừa số bằng nhau, mỗi thừa số bằng a: an = a . a . a . ... . a (n 0) n thừa số an số mũ cơ số luỹ thừa + Nhân hai luỹ thừa cùng cơ số: am . an = am + n am + an = am + n Tổng quát: + Chia hai luỹ thừa cùng cơ số: Tổng quát: am : an = am – n (a 0; m n) am + an = am + n + Quy ước: a1 = a ; a0 = 1 (với a 0). + Sè chÝnh ph­¬ng: lµ sè b»ng b×nh ph­¬ng cña mét sè tù nhiªn. VD: 0; 1; 4; 9; 16; . . . Hoạt động 2: GV đưa ra hệ thống các bài tập, tổ chức các hoạt động học tập cho HS, hướng dẫn cho HS (nếu cần): Bài 1: Viết gọn bằng cách dùng luỹ thừa: a) 7 . 7 . 7 . 7 ; b) 3 . 5 . 15 . 15 ; c) 2 . 2 . 5 . 5 . 2 ; d) 1000 . 10 . 10. e) a . a . a . b . b ; f) m . m . m .m + p . p. Bài 2: Tính giá trị các luỹ thừa sau: a) 25 ; b) 34 ; c) 43 ; d) 54 . Bài 3: So sánh hai số sau: a) 26 và 82 ; b) 53 và 35. Bài 4: Viết kết quả phép tính dưới dạng một luỹ thừa: 53 . 56 ; b) 34 . 3 ; c) 35 . 45 ; d) 85 . 23 ; e) a3 . a5 ; f) x7 . x . x4 . Bài 5: Viết kết quả phép tính dưới dạng một luỹ thừa: a) 56 : 53 ; b) 315 : 33 ; c) 46 : 46 ; d) 98 : 32 ; e) a4 : a (a 0). Bài 6: Tìm số tự nhiên a, biết rằng với mọi n N ta cã an = 1. T×m sè tù nhiªn x mµ x50 = x. Bµi 7: T×m sè tù nhiªn n, biÕt r»ng: a) 2n = 16 ; b) 4n = 64 ; c) 15n = 225. - GVHD: - HS thùc hiÖn theo nhãm bµn hoÆc c¸ nh©n, th¶o luËn, trao ®æi kÕt qu¶, sau ®ã lÇn l­ît lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i. - HS nhËn xÐt bæ xung, GV chuÈn ho¸ lêi gi¶i vµ c¸ch tr×nh bµy lêi gi¶i. II. Bài tập. Bài 1: = 74 ; e) = a3 . b2 ; = 153 ; d) = 105 ; = 23 . 52 ; f) = m4 + p2. Bài 2: a) = 32 ; b) = 81 ; c) = 64 ; d) = 225. Bài 3: a) 26 = 82 (= 64) ; b) 53 = 125 < 35 = 243. Bài 4: a) = 59 ; b) = 35 ; c) = 125 ; d) = 86 ; e) = a8 ; f) = x12 . Bài 5: a) 56 : 53 = 53 ; b) 315 : 33 = 312 ; c) 46 : 46 = 1 ; d) 98 : 32 = 97 ; e) a4 : a = a3 . Bài 6: a = 1 ; x = 1. Bài 7: a) 2n = 16 = 24 nên n = 4 ; b) 4n = 64 = 43 nên n = 3 ; c) 15n = 225 = 152 nên n = 2. Hoạt động 3: Hướng dẫn về nhà. HS ôn tập lại lý thuyết dựa vào SGK. Xem lại các bài tập đã được làm. Làm bài tập sau: Bài 8: a) Vì sao số chính phương không tận cùng bởi các chữ số 2; 3; 7; 8? b) Tổng (hiệu) sau có là số chính phương không? 3 . 5 . 7 . 9 . 11 + 3 ; 2 . 3 . 4 . 5 . 6 – 3 . CÁC BÀI TOÁN VỀ LŨY THỪA I.Môc tiªu: TÝnh ®­îc gi¸ trÞ cña l luü thõa Nh©n 2 luü thõa cïng c¬ sè So s¸nh hai luü thõa ii.chuÈn bÞ: Sgk shd s¸ch bµi tËp to¸n 6 t1 b¶ng phô phÊn mµu. IIi.Néi dung : æn ®Þnh KiÓm tra: 1/ Nh¾c l¹i ®Þnh nghÜa luü thõa. ViÕt d¹ng tæng qu¸t 2/ C¸ch nh©n hai luü thõa cïng c¬ sè. LuyÖn tËp GV + HS GHI b¶ng H§1: Nh©n 2 luü thõa cïng c¬ sè ViÕt gän b»ng c¸ch dïng luü thõa ViÕt KQ phÐp tÝnh d­íi d¹ng 1 luü thõa H­íng dÉn c©u c H§ 2: ViÕt c¸c sè d­íi d¹ng 1 luü thõa. Trong c¸c sè sau: 8; 10; 16; 40; 125 sè nµo lµ luü thõa cña mét sè tù nhiªn > 1 ViÕt mçi sè sau d­íi d¹ng lòy thõa cña 10 Khèi l­îng tr¸i ®Êt. Khèi l­îng khÝ quyÓn tr¸i ®Êt. H§ 3: So s¸nh 2 lòy thõa Bµi 88: 5’ a, 5 3 . 5 6 = 5 3 + 6 = 5 9 3 4 . 3 = 3 5 Bµi 92: 5’ a, a.a.a.b.b = a3 b 2 b, m.m.m.m + p.p = m4 + p2 Bµi 93 6’ a, a3 a5 = a8 b, x7 . x . x4 = x12 c, 35 . 45 = 125 d, 85 . 23 = 85.8 = 86 Bµi 89: 5’ 8 = 23 16 = 42 = 24 125 = 53 Bµi 90: 5’ 10 000 = 104 1 000 000 000 = 109 Bµi 94: 6’ 600...0 = 6 . 1021 (TÊn) (21 ch÷ sè 0) 500...0 = 5. 1015 (TÊn) (15 ch÷ sè 0) Bµi 91: So s¸nh 8’ a, 26 vµ 82 26 = 2.2.2.2.2.2 = 64 82 = 8.8 = 64 => 26 = 82 b, 53 vµ 35 53 = 5.5.5 = 125 35 = 3.3.3.3.3 = 243 125 < 243 => 53 < 35 iv.Cñng cè: 3’Nh¾c l¹i c¸c d¹ng to¸n ®· luyÖn tËp v.DÆn dß: 2’ VÒ nhµ lµm bµi 95(cã h­íng dÉn)  Ngày soạn: 30/9/2013 Ngày giảng: 7/10/2013 Chñ ®Ò 4: DÊU HIÖU CHIA HÕT Tiết 13,14,15: DẤU HIỆN CHIA HẾT TÍNH CHẤT CHIA HẾT CỦA MỘT TỔNG A. Mục tiêu: - HS được ôn tập và củng cố các kiến thức về tính chất hia hết của một tổng, các dấu hiệu chia hết cho 2, cho 5, cho 3 và cho 9. - HS được rèn luyện các kĩ năng nhận biết và vận dụng tính chất chia hết của một tổng; dấu hiệu chia hết cho 2, cho 5, cho 3 và cho 9. - HS được rèn luyện các kĩ năng trình bày bài giải, kĩ năng tính toán hợp lý. B. Phương tiện: Bảng phụ, máy tính. C. Phương pháp: Ôn tập lý thuyết, vận dụng lý thuyết thực hành gải toán. D. Tiến trình hướng dẫn HS học tập chủ đề: I. Phần lý thuyết: GV yêu cầu HS nắm vững các kiến thức cơ bản sau: 1. Tính chất chia hết của một tổng: TÝnh chÊt 1: a m , b m , c m Þ (a + b + c) m Chó ý: TÝnh chÊt 1 còng ®óng víi mét hiÖu a m , b m , Þ (a - b) m TÝnh chÊt 2: a m , b m , c m Þ (a + b + c) m Chó ý: TÝnh chÊt 2 còng ®óng víi mét hiÖu. a m , b m , Þ (a - b) mC¸c tÝnh chÊt 1& 2 còng ®óng víi mét tæng(hiÖu) nhiÒu sè h¹ng. 2. Các dấu hiệu chia hết: + Dấu hiệu chia hết cho 2: Các số có chữ số tận cùng là chữ số chẵn thì chia hết cho 2 và chỉ những số đó mới chia hết cho 2. + Dấu hiệu chia hết cho 5: Các số có chữ số tận cùng là 0 hoặc 5 thì chia hết cho 5 và chỉ những số đó mới chia hết cho 5. + Dấu hiệu chia hết cho 9: Các số có tổng các chữ số chia hết cho 9 thì chia hết cho 9 và chỉ những số đó mới chia hết cho 9. + Dấu hiệu chia hết cho 3: Các số có tổng các chữ số chia hết cho 3 thì chia hết cho 3 và chỉ những số đó mới chia hết cho 3. II. Phần luyện tập: HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS NỘI DUNG A. TÍNH CHẤT CHIA HẾT CỦA MỘT TỔNG. GV tæ chøc h­íng dÉn cho HS luyÖn tËp rÌn kÜ n¨ng vËn dông tÝnh chÊt vµo gi¶i c¸c bµi tËp. GV nªu ra hÖ thèng bµi tËp, tæ chøc h­íng dÉn HS vËn dông kiÕn thøc rÌn luyÖn kÜ n¨ng gi¶i bµi tËp: Bµi 1: ¸p dông tÝnh chÊt chia hÕt, xÐt xem mçi tæng (hiÖu) sau cã chia hÕt cho 6 kh«ng? Gi¶i thÝch v× sao? 54 + 42 54 - 42 600 + 14 600 – 14 120 + 48 + 24 180 + 48 + 20 60 + 15 + 3 150 + 360 + 15 602 + 28 602 – 26 - GV tæ chøc c¸c ho¹t ®éng häc tËp cho HS: Bµi 2: Cho tæng : A = 12 + 15 + 21 + x víi x N. T×m ®iÒu kiÖn cña x ®Ó: a) A Chia hÕt cho 3. b) A Kh«ng chia hÕt cho 3. c) A Chia hÕt cho 2. d) A Kh«ng chia hÕt cho 2. - GV h­íng dÉn HS thùc hiÖn c©u a, b b»ng c¸ch vËn dông tÝnh chÊt chia hÕt, kh«ng chia hÕt cña tæng. - GV h­íng dÉn HS thùc hiÖn c©u c, d b»ng c¸ch gép hai sè h¹ng 15 + 21 thµnh mét sè h¹ng råi vËn dông tÝnh chÊt chia hÕt, kh«ng chia hÕt cña tæng. Bµi tËp: Bµi 1: 54 + 42 6 (v× 546 vµ 426) 54 - 42 6 (v× 546 vµ 426) 600 + 14 6 (v× 6006 cßn 146) 600 – 14 6 (v× 6006 cßn 146) 120 + 48 + 24 6 (v× 120 6, 48 6 vµ 246) 180 + 48 + 206 (v× 180 6, 48 6 cßn 20 6) 60 + 15 + 3 6 150 + 360 + 15 6 602 + 286 602 – 266 Bµi 2: A = 12 + 15 + 21 + x víi x N. * NhËn thÊy: C¸c sè h¹ng 12; 15; 21 cña tæng A ®Òu chia hÕt cho 3 .VËy: §Ó A chia hÕt cho 3 th× x ph¶i chia hÕt cho 3, vËy x = 3k víi kN §Ó A kh«ng chia hÕt cho 3 th× x ph¶i kh«ng chia hÕt cho 3, vËy x = 3k +1; x = 3k +2 víi kN *NhËn thÊy: C¸c sè h¹ng 12; (15 + 21 = 36) cña tæng A ®Òu chia hÕt cho 2. VËy: §Ó A chia hÕt cho 2 th× x ph¶i chia hÕt cho 2, vËy x = 2k víi kN §Ó A kh«ng chia hÕt cho 2 th× x ph¶i kh«ng chia hÕt cho 2, vËy x = 2k + 1 víi kN Bài 3: Khoanh tròn số mà em chọn: a) Nếu a 3 và b 6 thì tổng a + b chia hết cho 3 ; 6 ; 9. b) Nếu a 12 và b 6 thì tổng a + b chia hết cho 2 ; 3 ; 6 ; 12. c) Nếu a 4 vµ b 6 th× tæng a + b chia hÕt cho 2 ; 3 ; 4. - GV h­íng dÉn HS t×m ra sè ®óng b»ng c¸ch ®Æt c©u hái gîi më: a): ? Mét sè chia hÕt cho 3 th× cã chia hÕt cho 6, cho 9 kh«ng? ? Mét sè chia hÕt cho 6 th× cã chia hÕt cho 3, cho 9 kh«ng? ? Mét sè chia hÕt cho 3, mét sè chia hÕt cho 6 th× c¶ hai sè ®ã cïng chia hÕt cho sè nµo? Tõ ®ã rót ra kÕt luËn c©u a. - GV yªu cÇu HS lÊy mét sè vÝ dô cô thÓ ®Ó minh ho¹ cho c¸c tr­êng hîp kh«ng chän. - T­¬ng tù lËp luËn c©u a, h·y thùc hiÖn c¸c c©u b, c cßn l¹i. Bµi 3: Chän sè 3 Chän sè 2; 3; 6 Chän sè 2 H­íng dÉn HS häc bµi ë nhµ. Xem l¹i c¸c bµi tËp ®· lµm. ¤n tËp vµ rÌn luyÖn c¸c kÜ n¨ng nhËn biÕt vµ kÜ n¨ng gi¶i c¸c bµi tËp vÒ tÝnh chÊt chia hÕt cña mét tæng. Lµm bµi tËp sau: Bµi 4: ¸p dông tÝnh chÊt chia hÕt, xÐt xem mçi tæng (hiÖu) sau cã chia hÕt cho 3 kh«ng? Gi¶i thÝch v× sao? 56 + 45 56 - 45 60 + 140 140 – 60 12 + 48 + 24 18 + 48 + 20 60 + 15 + 30 150 + 36 + 15 62 + 28 62 – 26 BT t×m ®k cña mét sè h¹ng ®Ó tæng(hiÖu) chia hÕt cho mét sè: A. DẤU HIỆU CHIA HẾT CHO 2, CHO 5. GV tæ chøc h­íng dÉn cho HS luyÖn tËp rÌn kÜ n¨ng vËn dông c¸c dÊu hiÖu chia hÕt vµo gi¶i c¸c bµi tËp. GV nªu ra hÖ thèng bµi tËp, tæ chøc h­íng dÉn HS vËn dông kiÕn thøc rÌn luyÖn kÜ n¨ng gi¶i bµi tËp: Bµi 1: Trong c¸c sè sau: 213; 435; 680; 156; 2 141; 4 567; 7 080; 2 095; 5 602. Sè nµo chia hÕt cho 2 mµ kh«ng chia hÕt cho 5 ? Sè nµo chia hÕt cho 5 mµ kh«ng chia hÕt cho 2 ? Sè nµo chia hÕt cho c¶ 2 vµ 5 ? Sè nµo kh«ng chia hÕt cho c¶ 2 v» 5 ? Bµi 2: 1. §iÒn c