Giáo án Toán 7 - Đại số - Tiết 23 đến tiết 37

Ch­¬ng II TuÇn: TiÕt : 23 Ngµy so¹n:………….. Ngµy d¹y:………….. §1: §¹i l­îng tØ lÖ thuËn A. Môc tiªu: - HS biÕt c«ng thøc biÓu diÔn mèi quan hÖ gi÷a 2 ®¹i l­îng tØ lÖ thuËn - NhËn biÕt ®­îc 2 ®¹i l­îng cã tØ lÖ víi nhau hay kh«ng, hiÓu ®­îc tÝnh chÊt cña hai ®¹i l­îng tØ lÖ thuËn - BiÕt c¸ch t×m hÖ sè tØ lÖ khi biÕt 1 cÆp gi¸ trÞ t­¬ng øng, t×m gi¸ trÞ cña mét ®¹i l­îng khi biÕt hÖ sè tØ lÖ vµ gi¸ trÞ t­¬ng øng. B. ChuÈn bÞ: - B¶ng phô ?1 vµ ?4; bµi 2; 3 (tr54-SGK) C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I.æn ®Þnh líp (1') II. KiÓm tra bµi cò: (') III. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thµy, trß Ghi b¶ng - GV giíi thiÖu qua vÒ ch­¬ng hµm sè. - Yªu cÇu häc sinh lµm ?1 ? NÕu D = 7800 kg/cm3 ? NhËn xÐt sù gièng nhau vµ kh¸c nhau gi÷a c¸c CT trªn. - HS rót ra nhËn xÐt. - GV giíi thiÖu ®Þnh nghÜa SGK - GV cho häc sinh lµm ?2 - Giíi thiÖu chó ý - Yªu cÇu häc sinh lµm ?3 - C¶ líp th¶o luËn theo nhãm - Yªu cÇu häc sinh th¶o luËn theo nhãm ?4 vµ lµm vµo phiÕu häc tËp - GV giíi thiÖu 2 tÝnh chÊt lªn b¶ng phô. - HS ®äc, ghi nhí tÝnh chÊt (5') 1. §Þnh nghÜa (10') ?1 a) S = 15.t b) m = D.V m = 7800.V * NhËn xÐt: C¸c c«ng thøc trªn ®Òu cã ®iÓm gièng nhau: ®¹i l­îng nµy b»ng dËi l­îng kia nh©n víi 1 h»ng sè. * §Þnh nghÜa (sgk) ?2 y = .x (v× y tØ lÖ thuËn víi x) VËy x tØ lÖ thuËn víi y theo hÖ sè * Chó ý: SGK ?3 2. TÝnh chÊt ?4 a) k = 2 b) c) * TÝnh chÊt (SGK) IV. Cñng cè- LuyÖn tËp: (24') - Yªu cÇu häc sinh lµm c¸c bµi tËp 1; 2; 3 (tr53, 54- SGK) BT 1: a) v× 2 ®¹i l­îng x vµ y tØ lÖ thuËn y = k.x thay x = 6, y = 4 b) c) - Gv ®­a bµi tËp 2 , häc sinh th¶o luËn theo nhãm. BT 2: x -3 -1 1 2 5 y 6 2 -2 -4 -10 - GV ®­a bµi tËp 3 , häc sinh lµm theo nhãm BT 3: a) V 1 2 3 4 5 m 7,8 15,6 23,4 31,2 39 m/V 7,8 7,8 7,8 7,8 7,8 b) m vµ V lµ 2 ®¹i l­îng tØ lÖ thuËn, v× m = 7,8.V V. H­íng dÉn häc ë nhµ:(2') - Häc theo SGK - Lµm c¸c bµi 4 (tr54-SGK), bµi tËp 1 7(tr42, 43- SBT) - §äc tr­íc §2 TuÇn: TiÕt : 24 Ngµy so¹n:………….. Ngµy so¹n:………….. §2: mét sè bµi to¸n vÒ ®¹i l­îng tØ lÖ thuËn A. Môc tiªu: - HS biÕt c¸ch lµm c¸c bµi to¸n c¬ b¶n vÒ ®¹i l­îng tØ lÖ thuËn vµ chia tØ lÖ - HS biÕt liªn hÖ víi c¸c bµi to¸n trong thùc tÕ B. ChuÈn bÞ: - (Ghi c¸ch gi¶i 2 cña bµi to¸n 1, chó ý, néi dung ?1, bµi to¸n 2) C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I.æn ®Þnh líp (1') II. KiÓm tra bµi cò: (7') - HS1: ®Þnh nghÜa 2 ®¹i l­îng tØ lÖ thuËn ? Lµm bµi tËp 4 (tr54- SGK ) - HS2: ph¸t biÓu tÝnh chÊt 2 ®l tØ lÖ thuËn III. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thµy, trß Ghi b¶ng - Yªu cÇu häc sinh ®äc ®Ò bµi - 1 häc sinh ®äc ®Ò bµi ? §Ò bµi cho biÕt ®iÒu g×? Hái chóng ta ®iÒu g×. - HS tr¶ lêi theo c©u hái cña gi¸o viªn ? m vµ V lµ 2 ®l cã quan hÖ víi nhau nh­ thÕ nµo ? Ta cã tØ lÖ thøc nµo. ? m1 vµ m2 cßn quan hÖ víi nhau nh­ thÕ nµo - GV ®­a ra c¸ch gi¶i 2 vµ h­íng dÉn häc sinh - Hs chó ý theo dâi - GV ®­a ?1 . - HS ®äc ®Ò to¸n - HS lµm bµi vµo giÊy . - Tr­íc khi häc sinh lµm gi¸o viªn h­íng dÉn nh­ bµi to¸n 1 - GV: §Ó n½m ®­îc 2 bµi to¸n trªn ph¶i n¾m ®­îc m vµ Vò lµ 2 ®l tØ lÖ thuËn vµ sö dông tÝnh chÊt tØ lÖ vµ d·y tØ sè b»ng nhau ®Ó lµm. - §­a néi dung bµi to¸n 2 . - Yªu cÇu häc sinh ®äc ®Ò bµi - HS th¶o luËn theo nhãm. 1. Bµi to¸n 1 (18') Gäi khèi l­îng cña 2 thanh ch× t­¬ng øng lµ m1 (g) vµ m2 (g), v× khèi l­îng vµ thÓ tÝch lµ 2 ®¹i l­îng tØ lÖ thuËn nªn: Theo bµi (g), ¸p dông tÝnh chÊt d·y tØ sè b»ng nhau ta cã: VËy khèi l­îng cña 2 thanh ch× lÇn l­ît lµ 135,6 g vµ 192,1 g ?1 m1 = 89 (g) m2 = 133,5 (g) * Chó ý: 2. Bµi to¸n 2 (6') IV. Cñng cè- LuyÖn tËp: (12') - GV yªu cÊuh ®äc bµi tËp 5 BT 5: häc sinh tù lµm a) x vµ y lµ 2 ®l tØ lÖ thuËn v× b) x vµ y kh«ng tØ lÖ thuËn v×: BT 6: a) V× khèi l­îng vµ chiÕu dµi cuén d©y thÐp tØ lÖ thuËn nªn: b) Khi y = 4,5 kg = 4500 (g) (m) V. H­íng dÉn häc ë nhµ:(2') - Xem l¹i c¸c bµi tËp ®· ch÷a - Lµm bµi tËp 7, 8, 11 (tr56- SGK) - Lµm bµi tËp 8, 10, 11, 12 (tr44- SGK) TuÇn: TiÕt : 25 Ngµy so¹n:………….. Ngµy d¹y:………….. LuyÖn tËp A. Môc tiªu: - Hs lµm thµnh th¹o c¸c bµi to¸n c¬ b¶n vÒ ®¹i l­îng tØ lÖ thuËn, chia tØ lÖ - Hs cã kÜ n¨ng sö dông thµnh th¹o c¸c tÝnh chÊt cña d·y ¶i sè b»ng nhau ®Ó gi¶i to¸n - Th«ng qua giê luyÖn tËp HS biÕt nhËn biÕt thªm vÒ nhiÒu bµi to¸n liªn quan ®Õn thùc tÕ. B. ChuÈn bÞ: - B¶ng phô bµi tËp 11 (tr56- SGK) Gäi x, y, x lÇn l­ît lµ sè vßng quay cña kim giê, kim phót, kim gi©y trong cïng mét thêi gian, a) §iÒn sè thÝch hîp vµo « trèng. b) BiÓu diÔn y theo x c) §iÒn sè thÝch hîp vµo « trèng x 1 2 3 4 y y 1 6 12 18 z C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I.æn ®Þnh líp (1') II. KiÓm tra bµi cò: (9') - 2 häc sinh lªn b¶ng lµm bµi tËp 8(tr56- SGK) III. LuyÖn tËp : Ho¹t ®éng cña thµy, trß Ghi b¶ng - Yªu cÇu häc sinh ®äc bµi to¸n - 1 häc sinh ®äc ®Ò bµi ? Tãm t¾t bµi to¸n ? Khèi l­îng d©u vµ ®­êng lµ 2 ®¹i l­îng nh­ thÕ nµo - HS: 2 ®l tØ lÖ thuËn ? LËp hÖ thøc råi t×m x - C¶ líp lµm bµi vµo vë, 2 häc sinh lªn b¶ng lµm. - Hs ®äc ®Ò bµi ? Bµi to¸n trªn cã thÓ ph¸t biÓu ®¬n gi¶n nh­ thÕ nµo - HS: Chia 150 thµnh 3 phÇn tØ lÖ víi 3; 4 vµ 13 - Hs lµm viÖc c¸ nh©n - C¶ líp lµm bµi vµo giÊ - GV kiÓm tra bµi cña 1 sè häc sinh - Yªu cÇu häc sinh ®äc ®Ò bµi - C¶ líp th¶o luËn nhãm - C¸c nhãm th¶o luËn vµ lµm ra giÊy - GV thu giÊy trong vµ nhËn xÐt. - GV thiÕt kÕ sang bµi to¸n kh¸c: Treo b¶ng phô - HS tæ chøc thi ®ua theo nhãm. BT 7 (tr56- SGK) 2 kg d©u cÇn 3 kg ®­êng 2,5 kg d©u cÇn x kg ®­êng Khèi l­îng d©u vµ ®­êng lµ 2 ®¹i l­îng tØ lÖ thuËn, ta cã VËy b¹n H¹nh nãi ®óng BT 9 (tr56- SGK) - Khèi l­îng Niken: 22,5 (kg) - Khèi l­îng KÏm: 30 kg - Khèi l­îng §ång: 97,5 kg BT 10 (tr56- SGK) - §é dµi 3 c¹nh cña tam gi¸c lÇn l­ît lµ: 10cm, 15cm, 20cm BT 11 (tr56 - SGK) a) x 1 2 3 4 y 12 24 36 48 b) BiÓu diÔn y theo x y = 12x c) y 1 6 12 18 z 60 360 720 1080 IV. H­íng dÉn häc ë nhµ:(2') - Lµm l¹i c¸c bµi to¸n trªn - Lµm c¸c bµi tËp 13, 14, 25, 17 (tr44, 45 - SBT) - §äc tr­íc §3 TuÇn: TiÕt : 26 Ngµy so¹n:………….. Ngµy d¹y:………….. §3: ®¹i l­îng tØ lÖ nghÞch A. Môc tiªu: - HS biÕt c«ng thøc biÓu diÔn mèi liªn hÖ gi÷a 2 ®¹i l­îng tØ lÖ nghÞch, nhËn biÕt 2 ®¹i l­îng cã cã tØ lÖ nghÞch víi nhau hay kh«ng - N¾m ®­îc c¸c tÝnh chÊt cña hai ®l tØ lÖ nghÞch - BiÕt t×m hÖ sè tØ lÖ, t×m gi¸ trÞ cña ®¹i l­îng B. ChuÈn bÞ: - GiÊy lµm ?3, tÝnh chÊt, bµi 13 (tr58 - SGK) C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I.æn ®Þnh líp (1') II. KiÓm tra bµi cò: (') III. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thµy, trß Ghi b¶ng ? Nh¾c l¹i ®Þnh nghÜa 2 ®¹i l­îng tØ lÖ thuËn - HS: lµ 2 ®¹i l­îng liªn hÖ víi nhau sao cho ®¹i l­îng nµy t¨ng (hoÆc gi¶m) th× ®¹i l­îng kia gi¶m (hoÆc t¨ng) - Yªu cÇu häc sinh lµm ?1 ? NhËn xÐt vÒ sù gièng nhau gi÷a c¸c c«ng thøc trªn. - HS: ®¹i l­îng nµy b»ngh»ng sè chia cho ®¹i l­îng kia. - GV th«ng b¸o vÒ ®Þnh nghÜa - 3 häc sinh nh¾c l¹i - Yªu cÇu c¶ líp lµm ?2 - Yªu cÇu 1hs ®äc chó ý-SGK - HS chó ý theo dâi. - HS lµm viÖc theo nhãm. - 2 häc sinh ®äc tÝnh chÊt 1. §Þnh nghÜa (12') ?1 a) b) c) * NhËn xÐt: (SGK) * §Þnh nghÜa: (sgk) hay x.y = a ?2 V× y tØ lÖ víi x x tØ lÖ nghÞch víi y theo k = -3,5 * Chó ý: 2. TÝnh chÊt (10') ?3 a) k = 60 c) IV. Cñng cè- luyÖn tËp: (16') - Yªu cÇu häc sinh lµm bµi tËp 12: Khi x = 8 th× y = 15 a) k = 8.15 = 120 b) c) Khi x = 6 ; x = 10 - GVyªu cÇu hs lµm bµi tËp 13 (tr58 - SGK), häc sinh th¶o luËn theo nhãm vµ lµm ra giÊy , gi¸o viªn thu giÊy cña 3 nhãm NhËn xÐt V. H­íng dÉn häc ë nhµ:(2') - N½m v÷ng ®Þnh nghÜa vµ tÝnh chÊt cña 2 ®¹i l­îng tØ lÖ nghÞch - Lµm bµi tËp 14, 15 (tr58 - SGK), bµi tËp 18 22 (tr45, 46 - SBT) TuÇn: TiÕt : 27 Ngµy so¹n:………….. Ngµy d¹y:………….. §4: mét sè bµi to¸n vÒ ®¹i l­îng tØ lÖ nghÞch A. Môc tiªu: - BiÕt c¸ch lµm c¸c bµi to¸n c¬ b¶n vÒ ®¹i l­îng tØ lÖ nghÞch - RÌn luyÖn kÜ n¨ng lµm to¸n B. ChuÈn bÞ: - B¶ng phô bµi tËp 16, 17 (tr60; 61 - SGK) C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I.æn ®Þnh líp (1') II. KiÓm tra bµi cò: (9') - HS 1: §Þnh nghÜa 2 ®¹i l­îng tØ lÖ nghÞch lµm bµi tËp 14 ( SGK) - HS 2: Nªu tÝnh chÊt cña 2 ®¹i l­îng tØ lÖ nghÞch, lµm bµi tËp 15 (sgk) III. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thµy, trß Ghi b¶ng - HS ®äc ®Ò bµi ? Tãm t¾t bµi to¸n: t1 = 6 (h) TÝnh t2 = ? ? V vµ t lµ 2 ®¹i l­îng cã mèi quan hÖ víi nhau nh­ thÕ nµo. - HS: lµ 2 ®¹i l­îng tØ lÖ nghÞch ? Cã tÝnh chÊt g×. - HS: - C¶ líp lµm bµi vµo vë, 1 häc sinh lªn b¶ng lµm - GV nhÊn m¹nh V vµ t lµ 2 ®¹i l­îng tØ lÖ nghÞch. - HS ®äc ®Ò bµi - 1 häc sinh tãm t¾t bµi to¸n ? Sè m¸y vµ sè ngµy lµ 2 ®¹i l­îng cã quan hÖ víi nhau nh­ thÕ nµo. - HS: lµ 2 ®¹i l­îng tØ lÖ nghÞch. ? Theo tÝnh chÊt cña d·y tØ sè b»ng nhau ta cã ®¼ng thøc nµo. ? T×m . - C¶ líp lµm bµi, 1 häc sinh tr×nh bµy trªn b¶ng. - GV chèt l¹i c¸ch lµm: + X¸c ®Þnh ®­îc c¸c ®¹i l­îng lµ tØ lÖ nghÞch + ¸p dông tÝnh chÊt cña 2 ®¹i l­îng tØ lÖ nghÞch, tÝnh chÊt cña d·y tØ sè b»ng nhau - Y/c häc sinh lµm ?1 - C¶ líp lµm viÖc theo nhãm 1. Bµi to¸n 1 (8') Gäi vËn tèc cò vµ míi cña « t« lÇn l­ît lµ V1 km/h vµ V2 km/h thêi gian t­¬ng øng víi V1 ; V2 lµ t1 (h) vµ t2 (h) Ta cã: t1 = 6 V× vËn tèc vµ thêi gian lµ 2 ®¹i l­îng tØ lÖ nghÞch nªn ta cã: VËy nÕu ®i víi vËn tèc míi th× « t« ®i tõ A B hÕt 5 (h) 2. Bµi to¸n 2 (15') 4 ®éi cã 36 m¸y cµy §éi I hoµn thµnh c«ng viÖc trong 4 ngµy §éi II hoµn thµnh c«ng viÖc trong 6 ngµy §éi III hoµn thµnh c«ng viÖc trong 10 ngµy §éi IV hoµn thµnh c«ng viÖc trong 12 ngµy BG: Gäi sè m¸y cña mçi ®éi lÇn l­ît lµ ta cã: V× sè m¸y tØ lÖ nghÞch víi sè ngµy hoµn thµnh c«ng viÖc (t/c cña d·y tØ sè b»ng nhau) VËy sè m¸y cña 4 ®éi lÇn l­ît lµ 15; 10; 6; 5 m¸y. ?1 a) x vµ y tØ lÖ nghÞch y vµ z lµ 2 ®¹i l­îng tØ lÖ nghÞch x tØ lÖ thuËn víi z b) x vµ y tØ lÖ nghÞch xy = a y vµ z tØ lÖ thuËn y = bz xz = x tØ lÖ nghÞch víi z IV. Cñng cè- LuyÖn tËp: (10') - Y/c häc sinh lµm bµi tËp 16 ( SGK) (hs ®øng t¹i chç tr¶ lêi) a) x vµ y cã tØ lÖ thuËn víi nhau V× 1.120 = 2.60 = 4.30 = 5.24 = 8.14 (= 120) b) x vµ y kh«ng tØ lÖ thuËn víi nhau v×: 2.30 5.12,5 - GV ®­a lªn m¸y chiÕu bµi tËp 7 - SGK , häc sinh lµm vµo phiÕu häc tËp V. H­íng dÉn häc ë nhµ:(2') - Häc kÜ bµi, lµm l¹i c¸c bµi to¸n trªn - Lµm bµi tËp 18 21 (tr61 - SGK) - Lµm bµi tËp 25, 26, 27 (tr46 - SBT) TuÇn: TiÕt : 28 Ngµy so¹n:………….. Ngµy d¹y:………….. luyÖn tËp A. Môc tiªu: - Th«ng qua tiÕt luyÖn tËp, cñng cè c¸c kiÕn thøc vÒ tØ lÖ thuËn, tØ lÖ nghÞch - Cã kÜ n¨ng sö dông thµnh th¹o c¸c tÝnh chÊt cña d¸y tØ sè b»ng nhau ®Ó vËn dông gi¶i to¸n nhanh vµ ®óng. - HS më réng vèn sèng th«ng qua c¸c bµi to¸n tÝnh chÊt thùc tÕ - KiÓm tra 15' B. ChuÈn bÞ: - B¶ng phô C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I.æn ®Þnh líp (1') II. KiÓm tra 15': C©u 1: Hai ®¹i l­îng x vµ y lµ tØ lÖ thuËn hay tØ lÖ nghÞch a) x -1 1 3 5 y -5 5 15 25 b) x -5 -2 2 5 y -2 -5 5 2 c) x -4 -2 10 20 y 6 3 -15 -30 C©u 2: Hai ng­êi x©y 1 bøc t­êng hÕt 8 h. Hái 5 ng­êi x©y bøc t­êng ®ã hÕt bao nhiªu l©u (cïng n¨ng xuÊt) III. LuyÖn tËp : Ho¹t ®éng cña thµy, trß Ghi b¶ng - Y/c häc sinh lµm bµi tËp 19 - HS ®äc kÜ ®Çu bµi, tãm t¾t. ? Cïng víi sè tiÒn ®Ó mua 51 mÐt lo¹i I cã thÓ mua ®­îc bao nhiªu mÐt v¶i lo¹i II, biÕt sè tiÒn 1m v¶i lo¹i II b»ng 85% sè tiÒn v¶i lo¹i I - Cho häc sinh x¸c ®Þnh tØ lÖ thøc - HS cã thÓ viÕt sai - HS sinh kh¸c söa - Y/c 1 häc sinh kh¸ lªn tr×nh bµy - HS ®äc kÜ ®Çu bµi ? H·y x¸c ®Þnh hai ®¹i l­îng tØ lÖ nghÞch - HS: Chu vi vµ sè vßng quay trong 1 phót - GV: x lµ sè vßng quay cña b¸nh xe nhá trong 1 phót th× ta cã tØ lÖ thøc nµo. - HS: 10x = 60.25 hoÆc - Y/c 1 häc sinh kh¸ lªn tr×nh bµy. BT 19 (12') Cïng mét sè tiÒn mua ®­îc : 51 mÐt v¶i lo¹i I gi¸ a ®/m x mÐt v¶i lo¹i II gi¸ 85% a ®/m Vid sè mÐt v¶i vµ gi¸ tiÒn 1 mÐt lµ hai ®¹i l­îng tØ lÖ nghÞch : (m) TL: Cïng sè tiÒn cã thÓ mua 60 (m) BT 23 (tr62 - SGK) Sè vßng quay trong 1 phót tØ lÖ nghÞch víi chu vi vµ do ®ã tØ lÖ nghÞch víi b¸n kÝnh. NÕu x gäi lµ sè vßng quay 1 phót cña b¸nh xe th× theo tÝnh chÊt cña ®¹i l­îng tØ lÖ nghÞch ta cã: TL: Mçi phót b¸nh xe nhá quay ®­îc 150 vßng IV. Cñng cè: (3') ? C¸ch gi¶i bµi to¸n tØ lÖ nghÞch HD: - X¸c ®Þnh chÝnh x¸c c¸c ®¹i l­îng tØ lÖ nghÞch - BiÕt lËp ®óng tØ lÖ thøc - VËn dông thµnh th¹o tÝnh chÊt tØ lÖ thøc V. H­íng dÉn häc ë nhµ:(2') - ¤n kÜ bµi - Lµm bµi tËp 20; 22 (tr61; 62 - SGK); bµi tËp 28; 29 (tr46; 47 - SBT) - Nghiªn cøu tr­íc bµi hµm sè. TuÇn: 15 TiÕt : 29 Ngµy so¹n:………….. Ngµy d¹y:………….. §5: hµm sè A. Môc tiªu: - HS biÕt ®­îc kh¸i niÖm hµm sè - NhËn biÕt ®­îc ®¹i l­îng nµy cã ph¶i lµ hµm sè cña ®¹i l­îng kia hay kh«ng trong nh÷ng c¸ch cho cô thÓ vµ ®¬n gi¶n (b»ng b¶ng, b»ng c«ng thøc) - T×m ®­îc gi¸ trÞ t­¬ng øng cña hµm sè khi biÕt gi¸ trÞ cña biÕn sè. B. ChuÈn bÞ: - B¶ng phô bµi 24 (tr63 - SGK) , th­íc th¼ng. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I.æn ®Þnh líp (1') II. KiÓm tra bµi cò: (') III. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thµy, trß Ghi b¶ng - GV nªu nh­ SGK - HS ®äc vÝ dô 1 ? NhiÖt ®é cao nhÊt khi nµo, thÊp nhÊt khi nµo. - HS: + Cao nhÊt: 12 giê + ThÊp nhÊt: 4 giê - Y/c häc sinh lµm ?1 - HS ®äc SGK ? t vµ v lµ 2 ®¹i l­îng cã quan hÖ víi nhau nh­ thÕ nµo. - HS: 2 ®¹i l­îng tØ lÖ nghÞch ? Nh×n vµo b¶ng ë vÝ dô 1 em cã nhËn xÐt g×. - HS: NhiÖt ®ä T phô thuéc vµo sù thay ®æi cña thêi ®iÓm t. ? Víi mçi thêi ®iÓm t ta x¸c ®Þnh ®­îc mÊy gi¸ trÞ nhiÖt ®é T t­¬ng øng. - HS: 1 gi¸ trÞ t­¬ng øng. ? T­¬ng tù ë vÝ dô 2 em cã nhËn xÐt g×. - GV: ë vÝ dô 3 ta gäi t lµ hµm sè cña v. VËy hµm sè lµ g× phÇn 2 ? Quan s¸t c¸c vÝ dô trªn, h·y cho biÕt ®¹i l­îng y gäi lµ hµm sè cña x khi nµo. - HS: Mçi gi¸ trÞ cña x chØ x¸c ®Þnh ®­îc 1 ®¹i l­îng cña y. - GV ®­a b¶ng phô néi dung kh¸i niÖm lªn b¶ng. - 2 häc sinh ®äc l¹i - HS ®äc phÇn chó ý ? §¹i l­îng y lµ hµm sè cña ®¹i l­îng x th× y ph¶i tho¶ m·n mÊy ®iÒu kiÖn lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn nµo. - HS: + x vµ y ®Òu nhËn c¸c gi¸ trÞ sè + §¹i l­îng y phô thuéc vµo ®¹i l­îng x + Víi mçi gi¸ trÞ cña x chØ cã 1 gi¸ trÞ cña y. - GV treo b¶ng phô bµi tËp 24 - C¶ líp lµm bµi ? Ph¶i kiÓm tra nh÷ng ®iÒu kiÖn nµo. - KiÓm tra 3 ®iÒu kiÖn 1. Mét sè vÝ dô vÒ hµm sè (18') * VÝ dô1: * VÝ dô 2: m = 7,8V ?1 V = 1 m = 7,8 V = 2 m = 15,6 V = 3 m = 23,4 V = 4 m = 31,2 * VÝ dô 3: ?2 2. Kh¸i niÖm hµm sè (15') * Kh¸i niÖm: SGK * Chó ý: SGK BT 24 (tr63 - SGK) y lµ hµm sè cña ®¹i l­îng x IV. Cñng cè- LuyÖn tËp: (9') - Y/c häc sinh lµm bµi tËp 24 (tr64 - SGK) y = f(x) = 3x2 + 1 - Y/c häc sinh lµm bµi tËp 25 (tr64 - SGK) (Cho th¶o luËn nhãm lªn tr×nh bµy b¶ng) V. H­íng dÉn häc ë nhµ:(2') - N½m v÷ng kh¸i niÖm hµm sè, vËn dông c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó y lµ mét hµm sè cña x. - Lµm c¸c bµi tËp 26 29 (tr64 - SGK) TuÇn: TiÕt : 30 Ngµy so¹n………….. Ngµy d¹y:………….. luyÖn tËp A. Môc tiªu: - Cñng cè kh¸i niÖm hµm sè - RÌn luyÖn kh¶ n¨ng nhËn biÕt ®¹i l­îng nµy cã ph¶i lµ hµm sè cña ®¹i l­îng kia kh«ng - T×m ®­îc gi¸ trÞ t­¬ng øng cña hµm sè theo biÕn sè vµ ng­îc l¹i. B. ChuÈn bÞ: th­íc th¼ng. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I.æn ®Þnh líp (1') II. KiÓm tra bµi cò: (9') - HS1: Khi nµo ®¹i l­îng y ®­îc gäi lµ hµm sè cña ®¹i l­îng x, lµm bµi tËp 25 (sgk) - HS2: Lªn b¶ng ®iÒn vµo giÊy trong bµi tËp 26 (sgk). (GV ®­a bµi tËp lªn MC) III. LuyÖn tËp : (28') Ho¹t ®éng cña thµy, trß Ghi b¶ng - Y/c häc sinh lµm bµi tËp 28 - HS ®äc ®Ò bµi - GV yªu cÇu häc sinh tù lµm c©u a - 1 häc sinh lªn b¶ng lµm bµi, c¶ líp lµm bµi vµo vë - GV ®­a néi dung c©u b bµi tËp 28 ra. - HS th¶o luËn theo nhãm - GV thu phiÕu cña 3 nhãm . - C¶ líp nhËn xÐt - Y/c 2 häc sinh lªn b¶ng lµm bµi tËp 29 - c¶ líp lµm bµi vµo vë - Cho häc sinh th¶o luËn nhãm - C¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ - §¹i diÖn nhãm gi¶i thÝch c¸ch lµm. - 1 häc sinh lªn b¶ng lµm - C¶ líp lµm bµi ra giÊy . - GV giíi thiÖu cho häc sinh c¸ch lµm ? T×m c¸c ch÷ c¸i t­¬ng øng víi b, c, d - 1 häc sinh ®øng tai chç tr¶ lêi. - GV giíi thiÖu s¬ ®å kh«ng biÓu diÔn hµm sè Bµi tËp 28 (tr64 - SGK) Cho hµm sè a) b) x -6 -4 -3 2 5 6 12 -2 -3 -4 6 2 1 BT 29 (tr64 - SGK) Cho hµm sè . TÝnh: BT 30 (tr64 - SGK) Cho y = f(x) = 1 - 8x Kh¼ng ®Þnh ®óng lµ a, b BT 31 (tr65 - SGK) Cho x -0,5 -4/3 0 4,5 9 y -1/3 -2 0 3 6 * Cho a, b, c, d, m, n, p, q R a t­¬ng øng víi m b t­¬ng øng víi p ... s¬ ®å trªn biÓu diÔn hµm sè . IV. Cñng cè: (5') - §¹i l­îng y lµ hµm sè cña ®¹i l­îng x nÕu: + x vµ y ®Òu nhËn c¸c gi¸ trÞ sè. + §¹i l­îng y phô thuéc vµo ®¹i l­îng x + Víi 1 gi¸ trÞ cña x chØ cã 1 gi¸ trÞ cña y - Khi ®¹i l­îng y lµ hµm sè cña ®¹i l­îng x ta cã thÓ viÕt y = f(x), y = g(x) ... V. H­íng dÉn häc ë nhµ:(2') - Lµm bµi tËp 36, 37, 38, 39, 43 (tr48 - 49 - SBT) - §äc tr­íc 6. MÆt ph¼ng to¹ ®é - ChuÈn bÞ th­íc th¼ng, com pa TuÇn: TiÕt : 31 Ngµy so¹n:………….. Ngµy d¹y:………….. §6: MÆt ph¼ng to¹ ®é A. Môc tiªu: - ThÊy ®­îc sù cÇn thiÕt ph¶i dïng cÆp sè®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ mét ®iÓm trªn mÆt ph¼ng, biÕt vÏ hÖ trôc täa ®é. - BiÕt x¸c ®Þnh 1 ®iÓm trªn mÆt ph¼ng täa ®é khi biÕt täa ®é cña nã. - ThÊy ®­îc mèi liªn hÖ gi÷a to¸n häc vµ thùc tiÔn. B. ChuÈn bÞ: - PhÊn mµu, th­íc th¼ng, com pa C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I.æn ®Þnh líp (1') II. KiÓm tra bµi cò: (2') - HS1: Lµm bµi tËp 36 (tr48 - SBT) III. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thµy, trß Ghi b¶ng - GV mang b¶n ®å ®Þa lÝ ViÖt nam ®Ó giíi thiÖu ? H·y ®äc täa ®é mòi Cµ Mau cña b¶n ®å. - HS ®äc dùa vµo b¶n ®å. ? To¹ ®é ®Þa lÝ ®­îc x¸c ®Þnh bíi hai sè nµo. - HS: kinh ®é, vÜ ®é. - GV treo b¶ng phô A . . . . . . . . . E B . . x . . . . . . F C . . . . . . . . . G D . . . . . . . . . H - GV: Trong to¸n häc ®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ 1 ®iÓm trªn mÆt ph¼ng ng­êi ta th­êng dïng 2 sè. Treo b¶ng phô hÖ trôc oxy sau ®ã gi¸o viªn giíi thiÖu + Hai trôc sè vu«ng­êi gãc víi nhau t¹i gèc cña mçi trôc + §édµi trªn hai trôc chän b»ng nhau + Trôc hoµnh Ox, trôc tung Oy hÖ trôc oxy GV h­íng dÉn vÏ. - GV nªu c¸ch x¸c ®Þnh ®iÓm P - HS x¸c ®Þnh theo vµ lµm ?2 - GV yªu cÇu häc sinh quan s¸t h×nh 18 - GV nhËn xÐt dùa vµo h×nh 18 1. §Æt vÊn ®Ò (10') VD1: To¹ ®é ®Þa lÝ mòi Cµ Mau VD2: Sè ghÕ H1 2. MÆt ph¶ng täa ®é (8') Ox lµ trôc hoµnh Oy lµ trôc tung 3. To¹ ®é mét ®iÓm trong mÆt ph¼ng täa ®é (12') §iÓm P cã hoµnh ®é 2 tung ®é 3 Ta viÕt P(2; 3) * Chó ý SGK IV. Cñng cè- LuyÖn tËp: (10') - To¹ ®é mét ®iÓm th× hoµnh ®é lu«n ®øng tr­íc, tung ®é lu«n ®øng sau - Mçi ®iÓm x¸c ®Þnh mét cÆp sè, mçi cÆp sè x¸c ®Þnh mét ®iÓm - Lµm bµi tËp 32 (tr67 - SGK) M(-3; 2) N(2; -3) Q(-2; 0) - Lµm bµi tËp 33 (tr67 - SGK) L­u ý: V. H­íng dÉn häc ë nhµ:(2') - BiÕt c¸ch vÏ hÖ trôc 0xy - Lµm bµi tËp 33, 34, 35 (tr68 - SGK); bµi tËp 44, 45, 46 (tr50 - SBT) * L­u ý: Khi vÏ ®iÓm ph¶i vÏ mÆt ph¼ng täa ®é trªn giÊy «li hoÆc c¸c ®­êng kÎ // ph¶i chÝnh x¸c. TuÇn: TiÕt : 32 Ngµy so¹n:………….. Ngµy d¹y:………….. luyÖn tËp A. Môc tiªu: - HS thµnh th¹o vÏ hÖ trôc to¹ ®é, x¸c ®ÞnhvÞ trÝ mét ®iÓm trªn mÆt ph¼ng to¹ ®é khi biÕt to¹ ®é cña nã, biÕt t×m täa ®é cña mét ®iÓm cho tr­íc. - HS vÏ h×nh cÈn thËn, x¸c ®Þnh to¹ ®é chÝnh x¸c. B. ChuÈn bÞ: - B¶ng phô, th­íc th¼ng C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I.æn ®Þnh líp (1') II. KiÓm tra bµi cò: (7') - HS1: VÏ mÆt ph¼ng täa ®é biÓu diÔn ®iÓm A(-3; 2,5) trªn mÆt ph¼ng täa ®é - HS2: §äc täa ®é cña B(3; -1); biÓu diÔ ®iÓm ®ã trªn mÆt ph¼ng täa ®é. III. LuyÖn tËp : Ho¹t ®éng cña thµy, trß Ghi b¶ng - Y/c häc sinh lµm bµi tËp 34 - HD: Dùa vµo mÆt ph¼ng täa ®é vµ tr¶ lêi ? ViÕt ®iÓm M, N tæng qu¸t n»m trªn 0y, 0x - HS: M(0; b) théc 0y; N(a; 0) thuéc 0x - Y/c häc sinh lµm bµi tËp 35 theo ®¬n vÞ nhãm. - Mçi häc sinh x¸c ®Þnh täa ®é mét ®iÓm, sau ®ã trao ®æi chÐo kÕt qu¶ cho nhau - GV l­u ý: hoµnh ®é viÕt tr­íc, tung ®é viÕt sau. - Y/c häc sinh lµm bµi tËp 36. - HS 1: lªn tr×nh bµy qu¸ tr×nh vÏ hÖ trôc - HS 2: x¸c ®Þnh A, B - HS 3: x¸c ®Þnh C, D - HS 4: ®Æc ®iÓm ABCD - GV l­u ý: ®é dµi AB lµ 2 ®v, CD lµ 2 ®¬n vÞ, BC lµ 2 ®¬n vÞ ... - GV: Treo b¶ng phô ghi hµm sè y cho bíi b¶ng - HS 1 lµm phÇn a. - C¸c häc sinh kh¸c ®¸nh gi¸. - L­u ý: hoµnh ®é d­¬ng, tung ®é d­¬ng ta vÏ chñ yÕu gãc phÇn t­ thø (I) - HS 2: lªn biÓu diÔn c¸c cÆp sè trªn mÆt ph¼ng täa ®é - C¸c häc sinh kh¸c ®¸nh gi¸. - GV tiÕn hµnh kiÓm tra vë mét sè häc sinh vµ nhËn xÐt rót kinh nghiÖm. BT 34 (tr68 - SGK) (8') a) Mét ®iÓm bÊt k× trªn trôc hoµnh th× tung ®é lu«n b»ng 0 b) Mét ®iÓm bÊt kú trªn trôc tung th× hoµnh ®é lu«n b»ng kh«ng. BT 35 (8') . H×nh ch÷ nhËt ABCD A(0,5; 2) B2; 2) C(0,5; 0) D(2; 0) . To¹ ®é c¸c ®Ønh cña PQR Q(-1; 1) P(-3; 3) R(-3; 1) BT 36 (tr68 - SGK) (8') ABCD lµ h×nh vu«ng BT 37 (8') Hµm sè y cho bëi b¶ng x 0 1 2 3 4 y 0 2 4 6 8 IV. Cñng cè- luyÖn tËp: (3') - VÏ mÆt ph¼ng täa ®é - BiÓu diÔn ®iÓm trªn mÆt ph¼ng täa ®é - §äc täa ®é cña ®iÓm trªn mÆt ph¼ng täa ®é V. H­íng dÉn häc ë nhµ:(2') - VÒ nhµ xem l¹i bµi - Lµm bµi tËp 47, 48, 49, 50 (tr50; 51 - SBT) - §äc tr­íc bµi y = ax (a0) TuÇn: TiÕt : 33 Ngµy so¹n:………….. Ngµy d¹y:………….. §7: ®å thÞ hµm sè y = ax A. Môc tiªu: - HiÓu ®­îc kh¸i niÖm ®å thÞ hµm sè, ®å thÞ hµm sè y = ax. - BiÕt ý nghÜa cña ®å thÞ trong trong thùc tiÔn vµ trong nghiªn cøu hµm sè - BiÕt c¸ch vÏ ®å thÞ hµm sè y = ax B. ChuÈn bÞ: - B¶ng phô ghi ?1, ?2 C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I.æn ®Þnh líp (1') II. KiÓm tra bµi cò: (5') - HS1: VÏ mÆt ph¼ng täa ®é 0xy, biÓu diÔn ®iÓm A(-1; 3) trªn mÆt ph¼ng täa ®é III. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thµy, trß Ghi b¶ng - GV treo b¶ng phô ghi ?1 - HS 1 lµm phÇn a - HS 2 lµm phÇn b - GV vµ häc sinh kh¸c ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ tr×nh bµy. - GV: tËp hîp c¸c ®iÓm A, B, C, D, E chÝnh lµ ®å thÞ hµm sè y = f(x) ? §å thÞ cña hµm sè y = f(x) lµ g×. - HS: §å thÞ cña hµm sè y = f(x) lµ tËp hîp tÊt c¶ c¸c ®iÓm biÓu diÔn c¸c cÆp gi¸ trÞ t­¬ng øng (x; y) trªn mÆt ph¼ng täa ®é. - Y/ c häc sinh lµm ?1 - NÕu nhiÒu häc sinh lµm sai ?1 th× lµm VD - Y/c häc sinh lµm ?2 - Cho 3 häc sinh kh¸ lªn b¶ng lµm lÇn l­ît phÇn a, b, c - Y/c häc sinh lµm ?3: gi¸o viªn ®äc c©u hái. - HS: Ta cÇn biÕt 2 ®iÓm thuéc ®å thÞ - GV treo b¶ng phô néi dung ?4 - HS1: lµm phÇn a - HS 2: lµm phÇn b ? C¸ch vÏ ®å thÞ hµm sè y = ax - HS: X¸c ®Þnh 2 ®iÓm thuéc ®å thÞ B1: X¸c ®Þnh thªm 1 ®iÓm A B2: VÏ ®­êng th¼ng OA 1. §å thÞ hµm sè lµ g× (15') a) A(-2; 3) B(-1; 2) C(0; -1) D(0,5; 1) E(1,5; -2) b) * §Þnh nghÜa: SGK * VD 1: SGK 2. §å thÞ hµm sè y = ax (a0) . §å thÞ hµm sè y = ax (a0) lµ ®­êng th¼ng qua gèc täa ®é. * C¸ch vÏ ®å thÞ hµm sè y = ax: - X¸c ®Þnh mét ®iÓm kh¸c gèc 0 thuéc ®å thÞ - KÓ ®­êng th¼ng qua ®iÓm võa x¸c ®Þnh vµ gèc 0. * VD: VÏ ®å thÞ y = -1,5 x . Víi x = -2 y = -1,5.(-2) = 3 A(-2; 3) IV. Cñng cè- LuyÖn tËp: (6') - HS nªu c¸ch vÏ ®å thÞ hµm sè y = ax (a0) - Lµm bµi tËp 39 (SGK- tr71) V. H­íng dÉn häc ë nhµ:(2') - Häc thuéc kh¸i niÖm ®å thÞ hµm sè - C¸ch vÏ ®å thÞ y = ax (a0) - Lµm bµi tËp 40, 41, 42, 43 (sgk - tr71, 72) TuÇn: TiÕt : 36 Ngµy so¹n:………….. Ngµy D¹y:………….. «n tËp häc k× I A. Môc tiªu: - ¤n tËp c¸c phÐp tÝnh vÒ sè h÷u tØ - RÌn luyÖn kÜ n¨ng thùc hiÖn c¸c phÐp tÝnh vÒ sè h÷u tØ, sè thùc ®Ó tÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc. VËn dông c¸c tÝnh chÊt cña ®¼ng thøc, tÝnh chÊt cña tØ lÖ thøc vµ d·y sè b»ng nhau ®Ó t×m sè ch­a biÕt. - Gi¸o dôc häc sinh tÝnh hÖ thèng khoa häc. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: B¶ng phô ghi néi dung cña b¶ng tæng kÕt c¸c phÐp tÝnh trong Q, tÝnh chÊt cña tØ lÖ thøc, d·y tØ sè b»ng nhau. - Häc sinh: ¤n tËp vÒ qui t¾c vµ tÝnh chÊt cña c¸c phÐp to¸n, tÝnh chÊt cña tØ lÖ thøc, tÝnh chÊt cña d·y tØ sè b»ng nhau, giÊy sh nhãm, bót d¹. C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I.æn ®Þnh líp (1') II. KiÓm tra bµi cò: (') III. ¤n tËp : Ho¹t ®éng cña thµy, trß Ghi b¶ng ? Sè h÷u tØ lµ g×. ? Sè h÷u tØ cã biÓu diÔn thËp ph©n nh­ thÕ nµo. ? Sè v« tØ lµ g×. ? Trong tËp R em ®· biÕt ®­îc nh÷ng phÐp to¸n nµo. - Häc sinh: céng, trõ, nh©n, chia, luü thõa, c¨n bËc hai. - Häc sinh nh¾c l¹i quy t¾c phÐp to¸n trªn b¶ng. ? TØ lÖ thøc lµ g× ? Nªu tÝnh chÊt c¬ b¶n cña tØ lÖ thøc - Häc sinh tr¶lêi ? Tõ tØ lÖ thøc ta cã thÓ suy ra c¸c tØ sè nµo. 1. ¤n tËp vÒ sè h÷u tØ, sè thùc, tÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc sè (8') - S