Giáo án Toán học 7 - Tiết 1 đến tiết 26

CHÖÔNG I : ÑÖÔØNG THAÚNG VUOÂNG GOÙC. ÑÖÔØNG THAÚNG SONG SONG Tieát 1 : HAI GOÙC ÑOÁI ÑÆNH MUÏC TIEÂU: Hieåu roõ vaø giaûi thích ñöôïc theá naøo laø hai goùc ñoái ñænh. Naém ñöôïc tính chaát : Hai goùc ñoái ñænh thì baèng nhau. Veõ ñöôïc goùc ñoái ñænh vôùi moät goùc cho tröôùc. Böôùc ñaàu taäp suy luaän ñeå chöùng minh CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH: Giaùo vieân: Saùch giaùo khoa, baûng phuï, thöôùc thaúng , thöôùc ño goùc Hoïc sinh: Thöôùc thaúng , thöôùc ño goùc , giaáy rôøi,baûng nhoùm TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân vaø hoïc sinh Phaàn ghi baûng Ø HOÏAT ÑOÄNG 1: Giôùi thieäu chöông trình hình hoïc 7( 5 phuùt) Muïc luïc saùch giaùo khoa 7 chöông 1 Ø HOÏAT ÑOÄNG 2:Theà naøo laø hai hoùc ñoái ñænh Gíao vieân : Cho hoï sinh quan saùt hình veõ trong saùch (khoaûng 3 phuùt), sau ñoù giaùo vieân veõ laïi moät hình treân baûng : Hoïc sinh: nhìn hình treân baûng vaø chæ ra caùc caëp goùc ñoái ñænh (ñoái ñænh vôùi goùc ; ñoái ñænh vôùi goùc ) Ñeå giuùp hoïc sinh hieåu roõ caùch ñònh nghóa, giaùo vieân coù theå yeâu caàu hoïc sinh nhaän xeùt moái lieân quan giöõa caùc caïnh cuûa hai goùc ñoái ñænh. Hoïc sinh coù theå phaùt bieåu ñònh nghóa vaø ghi vaøo taäp. Giaùo vieân cho hoïc sinh laøm baøi taäp 1- 2 trang 86 Baøi 1 trang 86 : HS veõ hình vaøo vôû , suy nghó vaø ñöùng taïi choã phaùt bieåu (Hai hoïc sinh phaùt bieåu ñuùng leân baûng söûa) : a) hai goùc xOy vaø goùc x’Oy’ coù soá ño laø 450. Vì laø hai goùc ñoái ñænh . b) Vì goùc x’Oy keà buø vôùi goùc xOy neân x’OÂy = 1800 – 450 = 1350. Vaø goùc y’Ox ñoái ñænh vôùi goùc x’Oy neân cuõng baèng 1350. Baøi 2 trang 86 : Cho hoïc sinh ñöùng taïi choå phaùt bieåu ñeå ñieàn vaøo oâ troáng: Hai goùc coù moãi caïnh cuûa goùc naøy laø tia ñoái cuûa moät caïnh goùc kia ñöôïc goïi laø hai goùc .... Hai ñöôøng thaúng caét nhau taïo thaønh hai caëp goùc ... Ø HOÏAT ÑOÄNG 3: Tính caát hai goùc ñoái ñænh: ( 15 phuùt) + Gvieân coù theå nhaän xeùt hai goùc ñoái ñænh naøy nhö theá naùo? Cho hsinh leân baûng duøng thöôùc ño goùc xaùc ñònh soá ño cuûa hai goùc. + Gvieân coù keát quaû cuûa vieäc xaùc ñònh soá ño cuûa hai goùc O1 vaø O4 vaø ñöa ra keát luaän cuûa tính chaát . Töø ñoù nhaän xeùt hai goùc O3 vaø O2 ® Hoïc sinh ghi tính chaát vaøo vôû : Ø HOÏAT ÑOÄNG 4: Cuûng coá ( 8 phuùt): Giaùo vieân cho hoïc sinh phaùt bieåu ñònh nghóa vaø tính chaát hai goùc ñoái ñænh. Gíao vieân cho hoïc sinh laøm baøi soá 4 trang 86 saùch giaùo khoa. Gíao vieân : Löu yù hoïc sinh duøng thöôùc ño goùc veõ ñuùng soá ño sao cho hai ñöôøng thaúng caét nhau vaø trong caùc goùc taïo thaønh coù moät goùc baènh 450.( moät hoïc sinh leân baûng veõ hình vaø ñaët teân caùc goùc) Hoïc sinh chæ ra goùc naøo coù soá ño baèng 450 ? giaùo vieân yeâu caàu hoïc sinh giaûi thích theâm vì sao goùc thöù hai cuõng baèng 450? Hoïc sinh chæ ra goùc naøo coù soá ño baèng 1350 ? giaùo vieân yeâu caàu hoïc sinh traû lôøi caùc caâu hoûi : Döïa vaøo ñaâu ta bieát ñöôïc baèng 1350 ? vaø vì sao goùc coøn laïi cuõng baèng 1350 ? (HS : Tính chaát hai goùc keà buø vaø tính chaát hai goùc ñoái ñænh). I. Theá naøo laø hai goùc ñoái ñænh : Hai goùc O1 vaø O4 ñoái ñænh nhau Töông töï hai goùc O3 vaø O2 Ñoái ñænh nhau. Ñònh nghóa: ( saùch giaùo khoa trang 81) II. Tính chaát hai goùc ñoái ñænh : Hai goùc ñoái ñænh thi baèng nhau Ø HOÏAT ÑOÄNG 5:HÖÔÙNG DAÃN VEÀ NHAØ (2 ph) Hoïc thuoäc ñònh nghó vaø tính chaát hai goùc ñoái ñænh Baøi taäp : 3, 5 trang 83 saùch giaùo khoa. Baøi taäp :1,2,3 trang 73 Saùch baøi taäp Tieát 2 : LUYEÄN TAÄP MUÏC TIEÂU: + Hoïc sinh naém chaéc ñònh nghóa vaø tính chaát hai goùc ñoái ñænh. + Nhaän bieát hai goùc ñoái ñænh trong moät hình. + Veõ ñöôïc goùc ñoái ñænh vôùi moät goùc cho tröôùc. + Böôùc ñaàu taäp suy luaän vaø bieát caùch trình baøy moät baøi hình CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH: + Giaùo vieân: Saùch giaùo khoa, baûng phuï, thöôùc thaúng , thöôùc ño goùc + Hoïc sinh: Thöôùc thaúng , thöôùc ño goùc , giaáy rôøi,baûng nhoùm TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân vaø hoïc sinh Phaàn ghi baûng Ø HOÏAT ÑOÄNG 1: Kieåm tra + söûa baøi taäp. HS1: Theá naøo laø hai goùc ñoái ñænh ? Veõ hai goùc ñoái ñænh HS2: : Neâu tính chaát hai goùc ñoái ñænh Söûa baøi taäp 5 trang 82 saùch giaùo khoa Ø HOÏAT ÑOÄNG 2: Luyeän taäp Baøi 6 trang 8 SGK: GV: hoûi vaø laø hai goùc gì? Þ = ? vaø laø hai goùc gì ? Þ =? Hoûi töông töï vôùi , Baøi 9 trang 83 saùch giaùo khoa. Giaùo vieân yeâu caàu hoïc sinh d0oïc ñeà , veõ hình Muoán veõ goùc xAy ta laøm theá naøo? Hoûi töông töï vôùi goùc x’Ay’. Cho hoïc sinh leân tính , , =? Ø HOÏAT ÑOÄNG 3: Cuûng coá ( 5 phuùt) Yeâu caàu hoïc sinh nhaéc laïi ñònh nghóa vaø tính chaát hai goùc ñoái ñænh Baøi taäp 7 trang 83 SGK Ø HOÏAT ÑOÄNG 4: Höôùng daãn veà nhaø( 2 phuùt) Laøm baøi taäp 9 trang 83 SGK Laøm baøi 4,5,6 trang 74 saùch baøi taäp Baøi taäp 5 trang 82 SGK: Goùc ABC: 560 Veõ tia ñoái BC’cuûa BC = 1800 - = 1800 – 560 = 1240 Aùp duïng tính chaát hai goùc ñoái ñænh = = 560 Baøi 6 trang 8 SGK ñoái ñænh neân = 470 keà buø Þ 470 + = 1800 Þ = 1330 vaø ñôùi ñænh Þ == 1330 Baøi 9 trang 83 Coù = 900 Þ = 900 ( do keà buø ) = = 900 ( ñoái ñænh) = = 900 ( ñoái ñænh) Tieát 3 : HAI ÑÖÔØNG THAÚNG VUOÂNG GOÙC MUÏC TIEÂU: Hieåu roõ vaø giaûi thích ñöôïc theá naøo laø hai ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi nhau. Hieåu roõ tính chaát : “Coù duy nhaát ñöôøng thaúng b ñi qua A cho tröôùc vaø b ^ a cho tröôùc”. Bieát veõ ñöôøng thaúng ñi qua moät ñieåm cho tröôùc vaø vuoâng goùc vôùi ñöôøng thaúng cho tröôùc. Bieát veõ ñöôøng trung tröïc cuûa ñoaïn thaúng baèng eâke vaø thöôùc thaúng. Böôùc ñaàu taäp suy luaän. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH: Giaùo vieân: Thöôc vaø baûng phuï ghi baøi taäp. Hoïc sinh: Thöôùc , baûng nhoùm, eâ ke. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân vaø hoïc sinh Phaàn ghi baûng Ø HOÏAT ÑOÄNG 1: Kieåm tra baøi cuû: Hoïc sinh : Theá naøo klaø hai goùc ñoái ñænh ? Neâu tính chaát hai goùc ñoái ñònh? Cho xx’ caét yy’ taïi A sao cho = 900 . Tính , , =? Ø HOÏAT ÑOÄNG 2:Theá naøo laø hai ñöôøng thaúng vuoâng goùc Cho höôùng daãn hoïc sinh gaáp giaáy theo caâu hoûi 1 vaø traû lôøi : HS : hai neáp gaáp laø hình aûnh cuûa hai ñöôøng thaúng vuoâng goùc vaø caùc goùc taïo thaønh bôûi hai neáp gaáp laø nhöõng goùc vuoâng. ® Hoïc sinh coù theå traû lôøi caâu hoûi : “theá naøo laø hai ñöôøng thaúng vuoâng goùc ?” Caâu hoûi 2 : Taäp Suy luaän GV : coù theå ñaët caâu hoûi cho hoïc sinh : “Taïi sao hai ñöôøng thaúng caét nhau taïo thaønh moät goùc vuoâng thì ba goùc coøn laïi cuõng laø caùc goùc vuoâng ?” Ta coù : OÂ1 + OÂ2 = 1800 ( keà buø ) maø : OÂ1 = 900 neân : OÂ2 = 1800 – 900 = 900. Ta laïi coù : OÂ3 ñoái ñænh vôùi OÂ1 vaø OÂ4 ñoái ñænh vôùi OÂ2 neân : OÂ3 = OÂ1 = 900 vaø OÂ4 = OÂ2= 900 Giaùo vieân cho hoïc sinh ghi ñònh nghóa hai ñöôøng thaúng vuoâng goùc vaø kí hieäu Ø HOÏAT ÑOÄNG 3: Veõ hai ñöôøng thaúng vuoâng goùc: Caâu hoûi 3 : Hoïc sinh töï veõ (moät hoïc sinh leân baûng veõ) Caâu hoûi 4 : Giaùo vieân höôùng daãn hoïc sinh veõ caû hai tröôøng hôïp (ñieåm O naèm treân ñöôøng thaúng a vaø ñieåm O naèm ngoaøi ñöôøng thaúng a) GV : Qua moät ñieåm O cho tröôùc vaø moät ñöôøng thaúng a cho tröôùc ta veõ ñöôïc bao nhieâu ñöôøng thaúng a’ ñi qua O vaø vuoâng goùc vôùi a? HS : duy nhaát moät ñöôøng thaúng a’. Ø HOÏAT ÑOÄNG 4 : Ñöôøng trung tröïc cuøa ñoaïn thaúng ( 10 phuùt): Cho hoïc sinh quan saùt hình veõ 7 trang 89 vaø traû lôøi caâu hoûi : “Ñöôøng trung tröïc cuûa ñoaïn thaúng laø gì ?” HS : Ñöôøng trung tröïc cuûa ñoaïn thaúng laø ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi ñoaïn thaúng ñoù ngay taïi trung ñieåm cuûa ñoaïn thaúng ñoù Ø HOÏAT ÑOÄNG 5 : Cuû coá ( 5 phuùt) Baøi taäp 24 trang 91 : Hai ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi nhau laø hai ñöôøng thaúng caét nhau vaø taïo thaønh moät goùc vuoâng. Hai ñöôøng thaúng a vaø a’ vuoâng goùc vôùi nhau ñöôïc kyù hieäu laø : a ^ a’ Cho tröôùc moät ñieåm A vaø moät ñöôøng thaúng d. Coù moät vaø chæ moät ñöôøng thaúng d’ ñi qua A vaø vuoâng goùc vôùi d. Ø HOÏAT ÑOÄNG 5:Höôùng daãn veà nhaø : Hoïc thuoäc :ñòng nghó , tính chaát hai ñöôøng thaúng vuoâng goùc , ñònh nghóa ñöôøng trung tröïc Baøi taäp13, 14 , 15, 16, ,17 _SGK trang 86 . I. Theá naøo laø hai ñöôøng thaúng vuoâng goùc : Hai ñöôøng thaúng xx’ vaø yy’ caét nhau. Neáu trong caùc goùc taïo thaønh coù moät goùc vuoâng thì hai ñöôøng thaúng ñoù ñöôïc goïi laø hai ñöôøng thaúng vuoâng goùc vaø ñöôïc kyù hieäu laø xx’ ^ yy’. II. Veõ hai ñöôøng thaúng vuoâng goùc: ( Cho hoïc sinh veõ nhö saùch giaùo khoa trang 84). Tính chaát: Coù moät vaø chæ moät ñöôøng thaúng a’ ñi qua ñieåm O cho tröôùc vaø vuoâng goùc vôùi ñöôøng thaúng a cho tröôùc. Ñöôøng trung tröïc cuøa ñoaïn thaúng: Ñöôøng thaúng ñi qua trung ñieåm cuûa ñoaïn thaúng vaø vuoâng goùc vôùi ñoaïn thaúng ñöôïc goïi laø ñöôøng trung tröïc cuûa ñoaïn thaúng ñoù. (d) Tieát 4 : LUYEÄN TAÄP MUÏC TIEÂU: Giaûi thích ñöôïc theá naøo laø hai ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi nhau. Hieåu roõ tính chaát : “Coù duy nhaát ñöôøng thaúng b ñi qua A cho tröôùc vaø b ^ a cho tröôùc”. Bieát veõ ñöôøng thaúng ñi qua moät ñieåm cho tröôùc vaø vuoâng goùc vôùi ñöôøng thaúng cho tröôùc. Bieát veõ ñöôøng trung tröïc cuûa ñoaïn thaúng baèng eâke vaø thöôùc thaúng. Böôùc ñaàu taäp suy luaän. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH: Giaùo vieân: Thöôc vaø baûng phuï ghi baøi taäp. Hoïc sinh: Thöôùc , baûng nhoùm, eâ ke. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân vaø hoïc sinh Phaàn ghi baûng Ø HOÏAT ÑOÄNG 1:Kieåm tra: Hoïc sinh 1: Theá naøo laø hai ñöôøng thaúng vuoâng goùc ? Baøi taäp 12 trang 86 saùch giaùo khoa Hoïc sinh 2: Ñöôøng thaúng nhö theá naøo goi laø ñöôøng trung tröïc cuûa ñoaïn thaúng AB? Ø HOÏAT ÑOÄNG 2: Luyeäb taäp ( 35 phuùt) Baøi taäp 14 trang 86 saùch giaùo khoa Baøi 17 trang 87 SGK: Cho hoïc sinh duøng thöôùc ño tröïc tieáp theo saùch giaùo khoa vaø traû lôøi keát quaû Baøi 18 tranng 87 saùch giaùo khoa Giaùo vieân cho moät hoïc sinh veõ , moät baõn ñoïc ñeà vaø noùi roø trình töï veõ Baøi 19 : trang 87 SGK Höôùng daãn hoïc sinh veõ goùc = 600 Laáy C naèm treân d2 Veõ CB^d2 ( BÎ d1) Veõ BA ^d1 Ø HOÏAT ÑOÄNG 3: Cuûng coá: Neâu laïi ñònh nghóa , tính chaát hai ñöôøng thaúng vuoâng goùc Neâu ñòng nghóa ñóa ñöôøng trung truïc? Baøi taäp 20 trang 87 saùch giaùo khoa . Ø HOÏAT ÑOÄNG 4: Daën doø: Hoïc laïi noäi dung phaàn cuûng coá . Baøi taäp 10,11,12 saùch BT trang 75. Baøi 17 trang 87 SGK: a ^a’ a^a’ a^a’ Baøi 18 tranng 87 saùch giaùo khoa ( Veõ theo saùch giaùo khoa trang 87) Baøi 19 trang 87 d1 B A O 600 C d2 Veõ goùc = 600 Laáy C naèm treân d2 Veõ CB^d2 ( BÎ d1) Veõ BA ^d1 Tieát 9 : LUYEÄN TAÄP MUÏC TIEÂU: Cho hai ñöôøng thaúng song song vaø moät caùt tyeán , cho bieát soá ño cuûa moät goùc , tính soá ño caùc goùc coøn laïi. Vaän duïng tieân ñeà Ôclit vaø tính chaát hai ñöôøng thaúng song song ñeå giaûi baøi taäp Böôùc ñaàu bieát suy luaän baøi toaùn vaø bieát caùch trình baøy baøi toaùn. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH: Giaùo vieân: Thöôc vaø baûng phuï ghi baøi taäp. Hoïc sinh: Thöôùc , baûng nhoùm, eâ ke, thöôùc ño goùc. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân vaø hoïc sinh Phaàn ghi baûng Ø HOÏAT ÑOÄNG 1:Kieåm tra: Hoïc sinh : Phaùt bieåu tieân ñeà Ôclít Baøi 33 saùch giaùo khoa trang 94 Ø HOÏAT ÑOÄNG 2: Luyeän taäp ( 35 phuùt) Baøi taäp 34 trang 94 saùch giaùo khoa. GV: so le trong vôùi goùc naøo? HS: leân tính. GV: vaø laø hai goùc gì? chuùng coù baèng nhau khoâng ? vì sao? HS: tính ? Baøi 36 saùch giaùo khoa trang 94 HS: yeâu caàu h/s ñöùng taïi choå traû lôøi . GV: ghi keát quaû leân baûng Ø HOÏAT ÑOÄNG 3: Cuûng coá: HS: Neâu laïi noäi dung tieân ñeà Ôcít vaø tính chaát hai ñöôøng song song HS: Baøi taäp 37 trang 95 saùch giaùo khoa. Ø HOÏAT ÑOÄNG 4: Daën doø: Hoïc laïi noäi dung phaàn cuûng coá . Baøi taäp 38,39 saùch giaùo khoa trang 95 Baøi 33 trang 94 SGK: baèng nhau baèngn nhau buø nhau Baøi 34 trang 94 SGK: a) Tính =? = = 370 (so le trong) b) Soù saùnh vaø = ( ñoàng vò) c) Tính = = 1430 (so le trong) Baøi 36 trang 94 SGK: a) = (so le trong) b) = (ñoàng vò) c) += 1800 ( buø nhau) d) = (so le ngoaøi) Tieát 10 : TÖØ VUOÂNG GOÙC ÑEÁN SONG SONG MUÏC TIEÂU: Bieát quan heä giöõa hai ñöôøng thaúng cuøng vuoâng goùc hoaëc cuøng song song vôùi moät ñöôøng thaúng thöù ba. Bieát phaùt bieåu gaõy goïn moät meänh ñeà toaùn hoïc. Taäp suy luaän. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH: Giaùo vieân: SGK , thöôùc thaúng , eâ ke , baûng phuï ( giaáy trong , maùy chieáu) Hoïc sinh: SGK , thöôùc thaúng , eâ ke , baûng nhoùm , buùt vieát baûng TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân vaø hoïc sinh Phaàn ghi baûng Ø HOÏAT ÑOÄNG 1:KIEÅM TRA (10 ph) Hoïc sinh 1: Haõy neâu daáu hieäu nhaän bieát hai ñöôøng thaúng song song. Cho ñieåm M naèm ngoaøi ñöôøng thaúng d. Veõ ñöôøng thaúng c ñi qua M sao cho c ^ d. Hoïc sinh 2: Phaùt bieåu tieân ñeà Ôclit vaø tính chaát cuûa hai ñöôøng thaúng song song. Treân hình baïn vöøa veõ, duøng eke veõ ñöôøng thaúng d’ ñi qua M vaø d’ c GV cho HS caû lôùp nhaän xeùt ñaùnh giaù keát quaû cuûa caùc baïn leân baûng. GV: Qua hình caùc baïn ñaõ veõ treân baûng. Em coù nhaän xeùt gì veà quan heä giöõa ñöôøng thaúng d vaø d’? Vì sao? GV: Ñoù chính laø quan heä giöõa tính vuoâng goùc vaø tính song song cuûa ba ñöôøng thaúng. Leân baûng traû lôøi daáu hieäu nhaän bieát hai ñöôøng thaúng song song vaø veõ hình theo caâu b. M c d’ d Traû lôøi tieân ñeà Ôclit vaø tính chaát cuûa hai ñöôøng thaúng song song. Veõ tieáp vaøo hình cuûa baïn ñöôøng thaúng d’ ñi qua M vaø d’ c Ñöôøng thaúng d vaø d’ song song vôùi nhau. Vì ñöôøng thaúng d vaø d’ caét c taïo ra caëp goùc so le trong (hoaëc ñoàng vò) baèng nhau, theo daáu hieäu nhaän bieát hai ñöôøng thaúng song song thì d // d’. Ø HOÏAT ÑOÄNG 2:Quan heä giöõa tính vuoâng goùc vaø tính song song (16 ph) GV: Cho HS quan saùt hình 27 trang 96 SGK traû lôøi ?1. a coù song song vôùi b. Vì c caét a taïo thaønh caëp goùc sole trong baèng nhau neân a // b. HS leân baûng veõ: GV: Em haõy neâu nhaän xeùt veà quan heä giöõa hai ñöôøng thaúng phaân bieät cuøng vuoâng goùc vôùi ñöôøng thaúng thöù ba. GV: Goïi vaøi HS nhaéc laïi tính chaát SGK (trang 96) GV coù theå toùm taét döôùi daïng hình veõ vaø kí hieäu hình hoïc. c a b GV: Em haõy neâu laïi caùch suy luaän tính chaát treân. Boå sung vaøo hình ñeå ñöôïc hình veõ treân roài trình baøy. * HS: Cho c a taïi A. Coù = 90o c b taïi B. Coù = 90o Coù vaø ôû vò trí sole trong vaø = (=90o). Suy ra a // b (theo daáu hieäu nhaän bieát hai ñöôøng thaúng song song). c A a B GV: Ñöa baøi toaùn sau leân baûng phuï. Neáu coù ñöôøng thaúng a // b vaø ñöôøng thaúng c a. Theo em quan heä giöõa ñöôøng thaúng c vaø b theá naøo? Vì sao? GV gôïi yù: c khoâng caét b ñöôïc khoâng? Vì sao? Neáu c caét b thì goùc taïo thaønh baèng bao nhieâu? Vì sao Goïi c a taïi A. Nhö vaäy qua ñieåm A coù hai ñöôøng thaúng a vaø c cuøng song song vôùi b. Ñieàu naøy traùi vôùi tieân ñeà Ôclit. Vaäy c caét b. HS: Cho c caét b taïi B theo tính chaát hai ñöôøng thaúng // coù: = (hai goùc sole trong); Maø = 90o (vì c a) Suy ra = 90o hay c b GV: qua baøi toaùn treân em ruùt ra nhaän xeùt gì Neáu c khoâng caét b thì c // b (theo vò trí hai ñöôøng thaúng). GV: Ñoù chính laø noäi dung tính chaát 2 veà quan heä giöõa tính vuoâng goùc vaø tính song song. GV: yeâu caàu moät soá HS nhaéc laïi hai tính chaát SGK trang 96. GV: Em naøo coù theå toùm taét noäi dung tính chaát 2 döôùi daïng hình veõ vaø kí hieäu. GV: So saùnh noäi dung tính chaát (1) vaø (2) GV: Cuûng coá baèng baøi taäp 40 (trang 97 SGK) BT 40: Caên cöù vaøo hình 29 haõy ñieàn vaøo choã troáng (…) Neáu a c vaø b c thì … Neáu a // b vaø c a thì … I. Quan heä giöõa tính vuoâng goùc vaø song song : 1. Tính chaát 1: c a b Hai ñöôøng thaúng phaân bieät cuøng vuoâng goùc vôùi ñöôøng thaúng thöù ba thì chuùng song song vôùi nhau. 2. Tính chaát 2: c A a 1 3 b B Moät ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi moät trong hai ñöôøng thaúng song song thì noù cuõng vuoâng goùc vôùi ñöôøng thaúng kia. Giaùo vieân toùm taéc laïi c a b thì c b Neáu ac vaø b c thì a // b Neáu a // b vaø ca thì cb Ø HOÏAT ÑOÄNG 3:Ba Ñöôøng Thaúng Song Song (10 Ph) GV: Cho HS caû lôùp nghieân cöùu muïc 2 SGK (trang 97) (2 ph). Sau ñoù cho HS hoaït ñoäng nhoùm laøm ?2 (5 ph) Yeâu caàu trong baøi laøm cuûa nhoùm coù veõ hình 28(a), 28(b) vaø traû lôøi caùc caâu hoûi Baûng nhoùm: a d’’ d’’ d’ d’ d d d’ vaø d’’ coù song song a d’ vì a d vaø d // d’ a d’’ vì a d vaø d // d’’ d’ // d’’ vì cuøng vuoâng goùc vôùi a HS: Coù d // d’ maø a d Þ a d’ theo tính chaát: moät ñöôøng thaúng vôùi moät trong hai ñöôøng thaúng // thì cuõng vuoâng goùc vôùi ñöôøng thaúng kia. Töông töï vì d // d’’ maø a d Þ a d’’ Do ñoù d’ // d’’ vì cuøng a (Hai ñöôøng thaúng phaân bieät cuøng vôùi ñöôøng thaúng thöù ba thì // vôùi nhau) GV: Yeâu caàu HS phaùt bieåu tính chaát SGK trang 97. GV: Giôùi thieäu: khi ba ñöôøng thaúng d, d’, d’’ song song vôùi nhau töøng ñoâi moät, ta noùi ba ñöôøng thaúng aáy song song vôùi nhau. Kí hieäu d // d’ // d’’ GV: Cuûng coá baèng baøi taäp 41 (trang 97 SGK) GV ghi hình 30 vaø noäi dung baøi 41 (97) vaøo baûng phuï hoaëc giaáy trong. II. Ba ñöôøng thaúng song song a b c Ta coù tính chaát: Hai ñöôøng thaúng phaân bieät cuøng song song vôùi moät ñöôøng thaúng thöù ba thì chuùng song sonh vôùi nhau Neáu a // b vaø a // c thì b // c Ø HOÏAT ÑOÄNG 4:Cuûng Coá (7 Ph) GV ñöa bai toaùn sau leân maùy chieáu. Baøi toaùn Duøng eâke veõ hai ñöôøng thaúng a, b cuøng vuoâng goùc vôùi ñöôøng thaúng c. Goïi HS1 leân baûng laøm caâu a. Ø HOÏAT ÑOÄNG 5: Cuûng coá (7 ph) HS2: Laøm caâu b. a // b vì a vaø b cuøng c (Theo quan heä giöõa tính vuoâng goùc vaø song song). HS3: Laøm caâu c (Veõ tieáp vaøo hình * HS1 ñaõ veõ vaø ñaùnh soá thöù töï nhö hình veõ) Caùc caëp goùc baèng nhau: = (sole trong); = (sole trong) = (ñoàng vò) ; = (ñoàng vò) = (ñoàng vò) ; = (ñoàng vò) = (ñoái ñænh)… Taïi sao a // b Veõ ñöôøng thaúng d caét a, b laàn löôït taïi C, D. Ñaùnh soá caùc goùc ñænh C, ñænh D roài ñoïc teân caùc caëp goùc baèng nhau? Giaûi thích. GV yeâu caàu HS nhaéc laïi caùc tính chaát veà quan heä giöõa tính vuoâng goùc vaø tính song song.Tính chaát ba ñöôøng thaúng song song. Ø HOÏAT ÑOÄNG 6:Höôùng daãn veà nhaø (2 ph) Baøi taäp: 42, 43, 44 (trang 98 SGK) Baøi 33, 34 trang 80 SBT. Hoïc thuoäc ba tính chaát cuûa baøi. Taäp dieãn ñaït caùc tính chaát baèng hình veõ vaø kí hieäu hình hoïc. Tieát 11 : LUYEÄN TAÄP MUÏC TIEÂU Naém vöõng quan heä giöõa hai ñöôøng thaúng cuøng vuoâng goùc hoaëc cuøng song song vôùi moät ñöôøng thaúng thöù ba. Reøn kyõ naêng phaùt bieåu gaõy goïn moät meänh ñeà toaùn hoïc. Böôùc ñaàu taäp suy luaän. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH Giaùo vieân: Thöôùc keû, eâke, baûng phuï (giaáy trong, maùy chieáu). Hoïc sinh: Thöôùc keû, eâke, baûng nhoùm, buùt vieát baûng. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân vaø hoïc sinh Phaàn ghi baûng Ø HOÏAT ÑOÄNG 1:Kieåm tra – chöõa baøi taäp (12 ph) GV: kieåm tra 3 HS leân baûng ñoàng thôøi. Chöõa baøi taäp 42, 43, 44 (trang 98 SGK) Caâu c phaùt bieåu laàn löôït khi GV vaø caùc baïn nhaän xeùt baøi cuûa mình. HS1: chöõa baøi 42 (trang 98) c a b a // b vì a vaø b cuøng vuoâng goùc vôùi c. Phaùt bieåu: Hai ñöôøng thaúng phaân bieät cuøng vuoâng goùc vôùi ñöôøng thaúng thöù ba thì song song vôùi nhau. HS2: Chöõa baøi 43: c a b c b vì b // a vaø c a Phaùt bieåu: Moät ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi moät trong hai ñöôøng thaúng song song thì noù cuõng vuoâng goùc vôùi ñöôøng thaúng kia. HS3: Chöõa baøi 44 (trang 98 SGK) Veõ a//b a b c c // b vì c vaø b cuøng song song vôùi a Phaùt bieåu: Hai ñöôøng thaúng phaân bieät cuøng song song vôùi ñöôøng thaúng thöù ba thì song song vôùi nhau. HS: Hai tính chaát ôû baøi 42 vaø 43 laø ngöôïc nhau. HS: Moät trong hai song song vôùi moät trong hai ñöôøng thaúng song song thì noù song song vôùi ñöôøng thaúng kia. HS leân baûng veõ hình vaø vieát toùm taét döôùi daïng cho vaø suy ra. d’ d d’’ Cho d’, d’’ phaân bieät d’ // d d’’ // d suy ra d’ // d’’ HS: trình baøy baøi giaûi Neáu d’ caét d’’ taïi M thì M khoâng theå naèm treân d vì M d’ vaø d’ // d Qua M naèm ngoaøi d vöøa coù d’ // d vöøa coù d’’ // d thì traùi vôùi tieân ñeà Ôclit. Ñeå khoâng traùi vôùi tieân ñeà Ôclit thì d’ vaø d’’ khoâng theå caét nhau Þ d’ // d’’ HS phaùt bieåu baèng lôøi baøi toaùn: Cho ñöôøng thaúng a vaø b cuøng vuoâng goùc vôùi ñöôøng thaúng AB, laàn löôït taïi A vaø B. Ñöôøng thaúng DC caét a taïi D, caét b taïi C sao cho = 120o Tính (Coù theå coøn caùch dieãn ñaït khaùc) HS phaùt bieåu: a) a // b vì cuøng vuoâng goùc vôùi ñöôøng thaúng AB HS leân baûng trình baøy baøi giaûi cuûa baøi 46. Ñöôøng thaúng AB vuoâng goùc vôùi a taïi A , vuoâng goùc B taïi B. Ñöôøng thaúng CD caét ñöôøng thaúng a taïi D, caét b taïi C sao cho = 130o Tính , Baûng nhoùm Ñaïi dieän moät nhoùm trình baøy baøi. HS caû lôùp theo doõi vaø goùp yù kieán. GV: Cho HS caû lôùp nhaän xeùt vaø ñaùnh giaù baøi laøm cuûa caùc baïn leân baûng. GV: Caùc em coù nhaän xeùt gì veà hai tính chaát ôû baøi 42 vaø 43? GV: Baøi taäp 44 ta coøn coù caùch phaùt bieåu naøo khaùc? GV cho HS caû lôùp laøm baøi 45 trang 98 SGK. (GV ñöa ñeà baøi leân maøn hình) Goïi 1 HS leân baûng veõ hình vaø toùm taét noäi dung baøi toaùn baèng kí hieäu. GV: Goïi HS ñöùng taïi choã traû lôøi caùc caâu hoûi cuûa baøi toaùn vaø goïi 1 HS leân baûng trình baøy caùch giaûi baøi toaùn treân. Ñaïi dieän moät nhoùm trình baøy baøi. HS caû lôùp theo doõi vaø goùp yù kieán. GV cho HS laøm baøi 46 (trang 98 SGK) GV ñöa hình veõ 31 (trang 98 SGK) leân baûng phuï (hoaëc maùy chieáu). Yeâu caàu HS nhình hình veõ phaùt bieåu baèng lôøi noäi dung baøi toaùn. Vì sao a // b? GV: Muoán tìm ñöôïc ta laøm theá naøo? GV: Yeâu caàu moät HS trình baøy laïi baøi toaùn treân baûng. GV löu yù HS: Khi ñöa ra ñieàu khaúng ñònh naøo ñeàu phaûi neâu roõ caên cöù cuûa noù. GV: cho HS laøm baøi 47 (trang 98 SGK) Yeâu caàu 1 HS nhình hình 32 SGK dieãn ñaït baèng lôøi baøi toaùn Sau ñoù GV yeâu caàu HS hoaït ñoäng nhoùm baøi 47 Yeâu caàu baøi laøm cuûa nhoùm coù hình veõ, kí hieäu treân hình. Baøi suy luaän phaûi coù caên cöù. GV nhaän xeùt vaø kieåm tra baøi cuûa vaøi nhoùm. Baøi 42 trang 98 saùch giaùo khoa a // b vì a vaø b cuøng vuoâng goùc vôùi c. Baøi 43 trang 98 saùch giaùo khoa c b vì b // a vaø c a Baøi 44 trang 98 saùch giaùo khoa: c // b vì c vaø b cuøng song song vôùi a Giaûi: Coù vaø ôû vò trí trong cuøng phía Þ = 180o - = 180o – 120o = 60o a b C D 1200 A B A D a 1300 B C b Tính , ? Baøi giaûi: a // b maø a Ab taïi A Þ b AB taïi B Þ = 90o (Quan heä giöõa tính vuoâng goùc vaø tính //) Coù a // b Þ + = 180o (hai goùc trong cuøng phía) Þ = 180o - = 180o – 130o = 50o Ø HOÏAT ÑOÄNG 3: Cuûng Coá (7 Ph) GV: Ñöa baøi toaùn “Laøm theá naøo ñeå kieåm tra ñöôïc hai ñöôøng thaúng coù song song vôùi nhau hay khoâng? Haõy neâu caùc caùch kieåm tra maø em bieát”. GV: Cho 2 ñöôøngthaúng a vaø b kieåm tra xem a vaø b coù song song hay khoâng? HS: muoán kieåm tra xem hai ñöôøng thaúng a, b cho tröôùc coù song song vôùi nhau hay khoâng, ta veõ moät ñöôøng thaúng baáy kì caét a, b. Roài ño xem 1 caëp goùc sole trong coù baúng nhau hay khoâng? Neáu baèng nhau thì a // b. Coù theå thay caëp goùc sole trong baèng caëp goùc ñoàng vò. Hoaëc coù theå kieåm tra xem moät caëp goùc trong cuøng phía coù buø nhau khoâng? Neáu buø nhau thì a // b. Coù theå duøng eâke veõ ñöôøng thaúng c vuoâng goùc vôùi ñöôøng thaúng a roài kieåm tra xem ñöôøng thaúng c coù vuoâng goùc vôùi ñöôøng thaúng b khoâng. HS1: c a b Þ a // b Þ b c HS2: a b c Þ a //b GV: Phaùt bieåu caùc tính chaát coù lieân quan tôùi tính vuoâng goùc vaø tính song song cuûa hai ñöôøng thaúng. Veõ hình minh hoïa vaø ghi caùc tính chaát ñoù baèng kí hieäu. GV goïi 2 HS leân baûng. Ø HOÏAT ÑOÄNG 4:Höôùng daãn veà nhaø (2 ph) Baøi taäp 48 trang 99 SGK. Baøi soá 35, 36, 37, 38 trang 80 SBT Hoïc thuoäc caùc tính chaát quan heä giöõa vuoâng goùc vaø song song. OÂn taäp tieân ñeà Ôclit vaø caùc tính chaát veà hai ñöôøng thaúng song song. Ñoïc tröôùc baøi 7 Ñònh lyù. Tieát 12 : ÑÒNH LYÙ MUÏC TIEÂU Hoïc sinh bieát caáu truùc cuûa moät ñònh lyù (giaû thieát vaø keát luaän) Bie