Giáo án Toán học 7 - Tiết 1 đến tiết 66

TiÕt 1 Hai gãc ®èi ®Ønh Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : A.Môc tiªu HS gi¶i thÝch ®­îc thÕ nµo lµ 2 gãc ®èi ®Ønh. Nªu ®­îc tÝnh chÊt : hai gãc ®èi ®Ønh th× b»ng nhau. HS vÏ ®­îc gãc ®èi ®Ønh víi 1 gãc cho tr­íc. NhËn biÕt ®­îc c¸c gãc ®èi ®Ønh trong h×nh . B­íc ®Çu tËp suy luËn. B.ChuÈn bÞ : SGK, th­íc th¼ng, th­íc ®o gãc , b¶ng phô. C.TiÕn tr×nh d¹y häc I.æn ®Þnh líp (1p) II.KiÓm tra bµi cò III.Bµi gi¶ng Ho¹t ®éng cña thµy Ho¹t ®éng cña trß Giíi thiÖu ch­¬ng I H×nh häc 7(4p) GV nªu néi dung chÝnh cña ch­¬ng 1.ThÕ nµo lµ hai gãc ®èi ®Ønh (15p) Cho HS quan s¸t h×nh vÏ 2 gãc ®èi ®Ønh vµ 2 gãc kh«ng ®èi ®Ønh: M a b c d 1 2 A B H·y cho biÕt quan hÖ vÒ ®Ønh , vÒ c¹nh cña 2 gãc ¤1 vµ ¤2; cña vµ ; cña ¢ vµ ? Ta nãi ¤1 vµ ¤2 lµ 2 gãc ®èi ®Ønh; vµ ; ¢ vµ lµ c¸c gãc kh«ng ®èi ®Ønh. VËy thÕ nµo lµ 2 gãc ®èi ®Ønh? §Þnh nghÜa (SGK) Yªu cÇu HS lµm ?1 trong SGK VËy 2 ®­êng th¼ng c¾t nhau cho ta bao nhiªu cÆp gãc ®èi ®Ønh ? T¹i sao c¸c gãc M;A,B kh«ng lµ 2 gãc ®èi ®Ønh? Cho gãc xOy, h·y vÏ gãc ®èi ®Ønh cña nã ? O x y Trong h×nh võa vÏ h·y ®äc tªn c¸c gÆp gãc ®èi ®Ønh? VÏ 2 ®­êng th¼ng c¾t nhau? Ghi tªn c¸c cÆp gãc ®èi ®Ønh t¹o thµnh? 2.TÝnh chÊt cña 2 gãc ®èi ®Ønh(15p) Quan s¸t c¸c gãc ¤1,¤2,¤3,¤4: h·y ­íc l­îng b»ng m¾t vµ so s¸nh ®é lín cña chóng? H·y dïng th­íc kiÓm tra l¹i ? Dùa vµo tÝnh chÊt 2 gãc kÒ bï h·y gi¶i thÝch b»ng suy luËn t¹i sao ¤1=¤2; ¤3= ¤4? ¤1+¤2=?; ¤2 + ¤3 =? Tõ ®ã suy ra ®iÒu g× ? Nh­ vËy b»ng suy luËn ta chøng tá ®­îc ¤1=¤2; ¤3= ¤4? Hay: 2 gãc ®èi ®Ønh th× b»ng nhau. x x’ y’ y 1 2 3 4 O Quan s¸t h×nh vÏ vµ nhËn xÐt ¤1 vµ ¤2: ®Ønh chung; c¹nh lµ c¸c tia ®èi nhau . vµ : §Ønh chung, c¸c c¹nh kh«ng lµ 2 tia ®èi nhau. ¢ vµ : ®Ønh kh¸c nhau, c¹nh lµ c¸c tia kh«ng ®èi nhau. Nªu ®Þnh nghÜa nh­ SGK ¤3 vµ ¤4 còng lµ 2 gãc ®èi ®Ønh v× còng cã ®Ønh chung vµ c¸c c¹nh gãc nµy lµ tia ®èi cña c¹nh gãc kia. Cho ta 2 cÆp gãc ®èi ®Ønh V× chóng kh«ng tho¶ m·n c¶ 2 ®iÒu kiÖn cña ®Þnh nghÜa. Lªn b¶ng vÏ h×nh; c¶ líp vÏ vµo vë. vÏ tia ®èi cña Ox vµ tia ®èi cña Oy §äc tªn gãc vÏ h×nh vµ kÝ hiÖu : ¤1=¤2; ¤3= ¤4 Dïng th­íc kiÓm tra vµ nªu kÕt qu¶ ¤1+¤2=1800 (1) v× 2 gãc kÒ bï ¤2 + ¤3 =1800 (2) v×2 gãc kÒ bï Tõ (1) vµ (2) suy ra : ¤1=¤2; T­¬ng tù ¤3= ¤4. Ta cã : 2 gãc ®èi ®Ønh th× b»ng nhau; vËy 2 gãc b»ng nhau th× cã ®èi ®Ønh kh«ng ? Lµm bµi tËp 1(tr 82-sgk) Ch­a ch¾c , v× cã thÓ chóng kh«ng chung ®Ønh hoÆc c¹nh kh«ng ®èi nhau. y’ x x’ y O §øng t¹i chç tr¶ lêi: IV.Cñng cè(8p) Bµi 2(sgk) §øng t¹i chç tr¶ lêi: a)Hai gãc cã mçi c¹nh cña gãc nµy lµ tia ®èi cña mét c¹nh gãc kia lµ 2 gãc ®èi ®Ønh. b)Hai ®­êng th¼ng c¾t nhau t¹o ra 2 cÆo gãc ®èi ®Ønh. V.H­íng dÉn vÒ nhµ(2p) Häc thuéc ®Þnh nghÜa vµ tÝnh chÊt 2 gãc ®èi ®Ønh. vÏ gãc ®èi ®Ønh cña 1 gãc cho tr­íc. Lµm bµi tËp 3,4,5(sgk) ; 1,2,3(sbt-73,74). TiÕt 2 LuyÖn tËp Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : A. Môc tiªu - HS n¾m ch¾c ®­îc ®Þnh nghÜa vµ tÝnh chÊt 2 gãc ®èi ®Ønh: hai gãc ®èi ®Ønh th× b»ng nhau. - HS vÏ ®­îc gãc ®èi ®Ønh víi 1 gãc cho tr­íc. - NhËn biÕt ®­îc c¸c gãc ®èi ®Ønh trong h×nh . - B­íc ®Çu tËp suy luËn. B. ChuÈn bÞ : SGK, th­íc th¼ng, th­íc ®o gãc , b¶ng phô. C.TiÕn tr×nh d¹y häc I. æn ®Þnh líp (1p) II. KiÓm tra bµi cò , ch÷a bµi tËp (9p) Gäi 3 HS lªn kiÓm tra: HS1: nªu ®Þnh nghÜa 2 gãc ®èi ®Ønh , vÏ h×nh vµ ®Æt tªn c¸c gãc ? HS2: Nªu tÝnh chÊt vµ tr×nh bµy suy luËn chøng tá ®iÒu ®ã? HS3: ch÷a bµi tËp 5(sgk) NhËn xÐt cho ®iÓm 3 HS lªn b¶ng : HS1: HS2: HS3: a) b)vÏ tia ®èi BC” cña BC , tÝnh ®­îc . c) vÏ tia ®èi BA’ cña BA vµ tÝnh ®­îc III. LuyÖn tËp(28p) Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Bµi 6(tr83sgk) Yªu cÇu HS ®äc ®Ò bµi vµ nªu c¸ch vÏ h×nh ? Dùa vµo h×nh vÏ h·y tãm t¾t ®Ò bµi ? H·y tÝnh ¤3 theo ¤1 ? TÝnh ¤2 theo ¤1 ? TÝnh ¤4 theo ¤2 ? Bµi 7(sgk) Yªu cÇu HS lµm bµi theo nhãm B ài 8(sgk) Gäi 2 HS lªn vÏ h×nh : Nh×n vµo h×nh vÏ , em cã nhËn xÐt g× ? Bµi 9(sgk) Muèn vÏ gãc vu«ng ta lµm thÕ nµo ? Hai gãc vu«ng kh«ng ®èi ®Ønh lµ 2 gãc vu«ng nµo ? ChØ ra c¸c cÆp nh­ vËy n÷a? NÕu 2 ®­êng th¼ng c¾t nhau t¹o thµnh 1 gãc vu«ng th× c¸c gãc cßn l¹i còng vu«ng. Hüa tr×nh bµy suy luËn chøng tá ®iÒu trªn ? Bài 10(sgk) Yªu cÇu HS thùc hµnh theo nhãm 1 HS ®äc ®Ò bµi C¸ch vÏ: vÏ gãc xOy = 470. VÏ tia ®èi cña 2 tia Ox vµ Oy. Gãc x’Oy’ lµ gãc ®èi ®Ønh víi xOy vµ b»ng 470. O x x’ y y’ 470 VÏ h×nh : 1 HS lªn b¶ng tãm t¾t: Cho xx’ c¾t yy’ t¹i O ¤1= 470 T×m ¤2, ¤3, ¤4 ? Gi¶i : ¤1= ¤3 = 470 (v× 2 gãc ®èi ®Ønh ) ¤1+ ¤2= 1800 (v× 2 gãc kÒ bï ) Suy ra ¤2 = 1800 – 470 = 1330 ¤4 = ¤2= 1330 (v× 2 gãc ®èi ®Ønh) Lµm viÖc theo nhãm råi tr×nh bµy kÕt qu¶ sau 3phót: O x’ x y’ z’ z y 1 2 3 4 5 6 C¸c cÆp gãc ®èi ®Ønh lµ : 2 HS lªn vÏ h×nh : 700 x x y y x’ y’ z 700 700 700 O O 2 gãc b»ng nhau ch­a ch¾c ®· ®èi ®Ønh Nªu c¸ch vÏ (dïng ªke) TiÕp tôc vÏ h×nh theo ®Çu bµi: y A x x’ y’ GÊp tia mµu ®á trïng tia mµu xanh ta cã 2 gãc ®èi ®Ønh. IV.cñng cè (5p) Yªu cÇu HS nh¾c l¹i ®Þnh nghÜa 2 gãc ®èi ®Ønh vµ tÝnh chÊt . Lµm nhanh bµi 7 tr74 sbt KÕt qu¶ : a) ®óng b) sai V.H­íng dÉn vÒ nhµ (2p) Lµm l¹i bµi 7(sgk) Bµi tËp : 4,5,6 (sbt-74), §äc tr­íc bµi míi TiÕt 3 Hai ®­êng th¼ng vu«ng gãc Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : A. Môc tiªu Qua bµi nµy , HS : - Gi¶i thÝch ®­îc thÕ nµo lµ 2 ®­êng th¼ng vu«ng gãc nhau. - C«ng nhËn tÝnh chÊt : cã duy nhÊt 1 ®­êng th¼ng b ®i qua A vµ vu«ng gãc ®­êng th¼ng a. - HiÓu thÕ nµo lµ ®­êng trung trùc cña 1 ®o¹n th¼ng. - BiÕt vÏ ®­êng th¼ng ®i qua 1 ®iÓm cho tr­íc vµ vu«ng gãc víi 1 ®­êng th¼ng cho tr­íc. - BiÕt vÏ ®­êng trung trùc cña 1 ®o¹n th¼ng. - B­íc ®Çu tËp suy luËn. B. ChuÈn bÞ :SGK, ªke , giÊy rêi. C. TiÕn tr×nh d¹y häc I. æn ®Þnh líp (1p) II. KiÓm tra bµi cò (5p) Gäi 1 HS lªn b¶ng tr¶ lêi : +ThÕ nµo lµ 2 gãc ®èi ®Ønh? , TÝnh chÊt 2 gãc ®èi ®Ønh + VÏ gãc ®èi ®Ønh cña gãc 900 III. Bµi gi¶ng Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß 1.ThÕ nµo lµ 2 ®­êng th¼ng vu«ng gãc (10’) Cho c¶ líp lµm ?1 Dïng bót vÏ theo nÕp gÊp , quan s¸t c¸c gãc t¹o thµnh bëi 2 nÕp gÊp ? ?2 vÏ 2 ®­êng th¼ng xx’ vµ yy’ c¾t nhau t¹i O , gãc xOy = 900. Gi¶i thÝch t¹i sao c¸c gãc ®Òu vu«ng ? (dùa vµo bµi tËp 9) Ta nãi 2 ®­êng th¼ng xx’ vµ yy’ vu«ng gãc nhau. VËy thÕ nµo lµ 2 ®­êng th¼ng vu«ng gãc? Ta kÝ hiÖu nh­ sau : Nªu c¸ch diÔn ®¹t nh­ SGK trang 84. 2.VÏ 2 ®­êng th¼ng vu«ng gãc(12p) Muèn vÏ 2 ®­êng th¼ng vu«ng gãc nhau ta lµm thÕ nµo ? Ngoµi ra cßn c¸ch vÏ nµo kh¸c ? Yªu cÇu 2 HS lªn lµm ?3,?4 c¶ líp lµm vµo vë. §iÓm O n»m ë ®©u? Víi mçi ®iÓm O th× cã mÊy ®­êng th¼ng ®i qua O vµ vu«ng gãc ®­êng th¼ng a cho tr­íc ? Ta thõa nhËn tÝnh chÊt sau : TÝnh chÊt (sgk) Bµi tËp : §iÒn vµo chç trèng : Hai ®­êng th¼ng vu«ng gãc víi nhau lµ 2 ®­êng th¼ng … Cho ®­êng th¼ng a vµ ®iÓm M , cã mét vµ chØ mét ®­êng th¼ng b ®i qua M vµ … 3. §­êng trung trùc cña ®o¹n th¼ng (10’) V Ï ®o¹n th¼ng AB, trung ®iÓm I cña nã; vÏ ®­êng th¼ng d ®i qua I vµ vu«ng gãc AB? Gäi 2 HS lªn vÏ. Ta nãi d lµ ®­êng trung trùc cña ®o¹n th¼ng AB. VËy thÕ nµo lµ ®­êng trung trùc cña ®o¹n th¼ng AB? §Þnh nghÜa (sgk) Chó ý 2 ®iÒu kiÖn : ®i qua trung ®iÓm vµ vu«ng gãc. Ta nãi A vµ B ®èi xøng nhau qua d nÕu d lµ trung trùc cña AB. Muèn vÏ ®­êng trung trùc vña 1 ®o¹n th¼ng ta lµm thÕ nµo ? Cho CD = 3cm. H·y vÏ ®­êng trung trùc cña CD? Lµm nh­ h×nh 3a,3b x x’ y’ y O Thu ®­îc h×nh vÏ : NhËn xÐt : c¸c gãc ®Òu vu«ng a a’ Lµ 2 ®­êng th¼ng c¾t nhau vµ t¹o thµnh 1 gãc vu«ng.(hay 4 gãc vu«ng). Lµm nh­ BT9 Lµm ?4 theo nhãm §iÓm O cã thÓ n»m trªn ®­êng th¼ng a hoÆc n»m ngoµi ®­êng th¼ng a. Quan s¸t h×nh 5,6 vµ vÏ theo ChØ cã duy nhÊt 1 ®­êng th¼ng ®i qua O vµ vu«ng gãc a. Lµm bµi : 1.§iÒn thªm vµo : - c¾t nhau vµ t¹o thµnh 1 gãc vu«ng vu«ng gãc a I A B d 2 HS vÏ trªn b¶ng , c¶ líp vÏ vµo vë: Lµ ®­êng th¼ng vu«ng gãc víi AB t¹i trung ®iÓm cña nã. §äc l¹i ®Þnh nghÜa. Nh¾c l¹i . Ta dung th­íc vµ ªke ®Ó vÏ. VÏ vµo vë , 1 HS lªn b¶ng vÏ. I C D d + vÏ CD = 3cm + x¸c ®Þnh I trªn CD sao cho CI =1,5cm +Qua I vÏ d vu«ng gãc CD. IV. cñng cè (5p) Hoc sinh lµm bµi tËp 11, 12(sgk) V.H­íng dÉn vÒ nhµ (2p) Häc thuéc lßng ®Þnh nghÜa vµ tÝnh chÊt. LuyÖn vÏ 2 ®­êng th¼ng vu«ng gãc vµ ®­êng trung trùc cña ®o¹n th¼ng. Lµm bµi tËp 13,14,15,16 (sgk-86,87) Bµi 10,11(sbt) TiÕt 4 LuyÖn tËp Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : A. Môc tiªu Gi¶i thÝch ®­îc thÕ nµo lµ 2 ®­êng th¼ng vu«ng gãc víi nhau. BiÕt vÏ ®­êng th¼ng ®i qua 1 ®iÓm cho tr­íc vµ vu«ng gãc 1 ®­êng th¼ng cho tr­íc. BiÕt vÏ ®­êng trung trùc cña ®¹on th¼ng. Sö dông thµnh th¹o th­íc , ªke. B­íc ®Çu tËp suy luËn. B. ChuÈn bÞ SGK, th­íc th¼ng , ªke, giÊy rêi, b¶ng phô C. TiÕn tr×nh d¹y häc I. æn ®Þnh líp(1p) II. KiÓm tra bµi cò (10p) Gäi 2 HS lªn b¶ng kiÓm tra: ThÕ nµo lµ 2 ®­êng th¼ng vu«ng gãc , vÏ h×nh . ThÕ nµo lµ ®­êng trung trùc cña ®o¹n th¼ng, vÏ ®­êng trung trùc cña AB = 4cm? III. LuyÖn tËp (28p) Ho¹t ®éng cña thµy Ho¹t ®éng cña trß Bµi tËp 15(sgk) Bài 17(sgk) Yªu cÇu 3 HS lªn b¶ng kiÓm tra, c¶ líp cïng lµm. Bµi 18(sgk) Gäi 1 HS lªn b¶ng lµm O A C B d1 d2 x y 450 Bµi 19(sgk) Lµm theo nhãm Bµi 20(sgk) Chó ý cã 2 vÞ trÝ cña 3 ®iÓm A,B,C NhËn xÐt quan hÖ gi÷a d1 vµ d2? Lµm nh­ h×nh 8(sgk) zt vu«ng gãc xy t¹i O. cã 4 gãc vu«ng lµ : 3 HS lªn kiÓm tra: H×nh a: H×nh b: H×nh c: 1 HS lµm : +dïng th­íc ®o gãc vÏ . +LÊy A bÊt k× trong gãc xOy +Dïng ªke vÏ d1®i qua A vµ vu«ng gãc Ox. + Dïng ªke vÏ d2®i qua A vµ vu«ng gãc Oy. 600 O A B C d1 d2 Bµi 19: Nªu ®­îc 3 c¸ch vÏ Bµi 20: a) A,B,C th¼ng hµng b) A,B,C kh«ng th¼ng hµng d1 vµ d2 song song khi A,B,C th¼ng hµng, c¾t nhau khi A,B,C kh«ng th¼ng hµng. 2 HS nh¾c l¹i. IV.cñng cè (5p) Nh¾c l¹i ®Þnh nghÜa vµ tÝnh chÊt ®­êng trung trùc cña ®o¹n th¼ng ? C©u nµo ®óng , c©u nµo sai a) ®­êng th¼ng ®i qua trung ®iÓm 1 ®o¹n th¼ng lµ ®­êng trung trùc ®o¹n th¼ng ®ã. b) ®­êng th¼ng vu«ng gãc víi ®o¹n th¼ng lµ ®­êng trung trùc ®o¹n th¼ng ®ã. c) ®­êng th¼ng ®i qua trung ®iÓm vµ vu«ng gãc ®o¹n th¼ng lµ ®­êng trung trùc ®o¹n th¼ng. d) 2 mót ®o¹n th¼ng ®èi xøng nhau qua trung trùc ®o¹n th¼ng. 2 HS nh¾c l¹i . Sai Sai §óng §óng V.H­íng dÉn vÒ nhµ (2p) Xem l¹i c¸c bµi tËp ®· ch÷a Lµm bµi tËp : 10,11,12,13,14,15(sgk-75) §äc tr­íc bµi : c¸c gãc t¹o bíi 1 ®­êng th¼ng c¾t 2 ®­êng th¼ng . TiÕt 5 C¸c gãc t¹o bëi mét ®­êng th¼ng c¾t hai ®­êng th¼ng Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : A. Môc tiªu Häc sinh hiÓu ®­îc nh÷ng tÝnh chÊt sau : + Cho 2 ®­êng th¼ng vµ mét c¸t tuyÕn . NÕu cã mét cÆp gãc so le trong b»ng nhau th× : *cÆp gãc so le trong cßn l¹i b»ng nhau. Hai gãc ®ång vÞ b»ng nhau, Hai gãc trong cïng phÝa bï nhau. +Häc sinh nhËn biÕt ®­îc : CÆp gãc so le trong, cÆp gãc ®ång vÞ. cÆp gãc trong cïng phÝa. B­íc ®Çu tËp suy luËn. B. ChuÈn bÞ : th­íc th¼ng , th­íc ®o gãc , b¶ng phô. C.TiÕn tr×nh d¹y häc I. æn ®Þnh líp (1p) II. KiÓm tra bµi cò: Nªu tÝnh chÊt hai gãc ®èi ®Ønh III. Bµi gi¶ng Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß 1.Gãc so le trong , gãc ®ång vÞ(17p) Gäi 1 HS lªn b¶ng vÏ h×nh : +vÏ 2 ®­êng th¼ng ph©n biÖt a,b. +vÏ ®­êng th¼ng c c¾t a,b t¹i A,B. + cho biÕt cã bao nhiªu gãc ®Ønh A, ®Ønh B. §¸nh sè gãc vµ giíi thiÖu gãc so le trong , gãc ®ång vÞ . Hai gãc so le trong lµ : Bèn cÆp gãc ®ång vÞ lµ : Gi¶i thÝch thªm vÒ thuËt ng÷ “so le trong “ vµ “®ång vÞ” cho HS hiÓu thªm. Cho c¶ líp lµm ?1 Gäi 1 HS lªn b¶ng vÏ h×nh , viÕt tªn c¸c gãc so le trong, ®ång vÞ . Yªu cÇu HS lµm bµi tËp 21(sgk) P O R N T I ®iÒn vµo chç trèng dùa theo h×nh vÏ: 2.TÝnh chÊt(15p) Yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 13, ®äc h×nh 13. Yªu cÇu HS lµm ?2 C©ub: tÝnh ¢2 ; so s¸nh ¢2 vµ NÕu ®­êng th¼ng c c¾t 2 ®­êng th¼ng a,b vµ trong c¸c gãc t¹o thµnh cã 1 cÆp gãc so le trong b»ng nhau th× c¸c gãc so le trong cßn l¹i, c¸c gãc ®ång vÞ nh­ thÕ nµo ? ®ã chÝnh lµ tÝnh chÊt c¸c gãc t¹o bíi 1 ®­êng th¼ng c¾t 2 ®­êng th¼ng . TÝnh chÊt (sgk) 1HS lªn b¶ng vÏ h×nh , c¶ líp vÏ vµo vë: A B a b c 1 2 3 4 4 3 2 1 Cã 4 gãc ®Ønh A vµ 4 gãc ®Ønh B. Nghe gi¶ng 4 x y z t u v A B 1 1 2 2 3 3 4 Lµm ?1 a) b) c) d) quan s¸t h×nh 13 4 A B c a b 1 1 2 2 3 3 4 Lµm ?2 C¸c gãc so le trong cßn l¹i b»ng nhau; c¸c gãc ®ång vÞ b»ng nhau. Nh¾c l¹i tÝnh chÊt. IV.Cñng cè (10p) Lµm bµi tËp 22(sgk) Yªu cÇu HS ®iÒn tiÕp sè ®o c¸c gãc cßn l¹i. §äc tªn c¸c gãc so le , ®ång vÞ trong h×nh? Ta gäi c¸c gãc lµ cÆp gãc trong cïng phÝa. H·y t×m cÆp gãc kh¸c t­¬ng tù ? H·y cho biÕt quan hÖ gi÷a 2 gãc trong cïng phÝa? Nh­ vËy nÕu 2 gãc so le trong b»ng nhau th× tæng 2 gãc trong cïng phÝa b»ng 1800 hay chóng bï nhau. Yªu cÇu HS kÕt hîp tÝnh chÊt vµ kÕt qu¶ nµy thµnh 1 tÝnh chÊt chung. Lµm bµi 22: ¢4=¢2=; §äc tªn c¸c gãc so le trong , ®ång vÞ. CÆp còng lµ cÆp gãc trong cïng phÝa HS nªu tÝnh chÊt V.H­íng dÉn vÒ nhµ(2p) Bµi tËp : 23(sgk), 16,17,18,19,20(sbt) §äc tr­íc bµi 2 ®­êng th¼ng song song, «n l¹i ®Þnh nghÜa 2 ®­êng th¼ng song song, vÞ trÝ 2 ®­êng th¼ng (líp 6). TiÕt 6 Hai ®­êng th¼ng song song Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : A. Môc tiªu - ¤n l¹i thÕ nµo lµ 2 ®­êng th¼ng song song(líp 6) - C«ng nhËn dÊu hiÖu nhËn biÕt 2 ®­êng th¼ng song song. - BiÕt vÏ ®­êng th¼ng ®i qua 1 ®iÓm n»m ngoµi 1 ®­êng th¼ng cho tr­íc vµ song song víi ®­êng th¼ng Êy. - BiÕt sö dông ª ke vµ th­íc th¼ng hoÆc chØ dïng ªke ®Ó vÏ 2 ®­êng th¼ng song song. B. ChuÈn bÞ: SGK,ªke, b¶ng phô. C. TiÕn tr×nh d¹y häc I. æn ®Þnh líp (1p) II. KiÓm tra bµi cò (7p) HS1: nªu tÝnh chÊt c¸c gãc t¹o bëi 1 ®­êng th¼ng c¾t 2 ®­êng th¼ng ? HS2: Nªu ®Þnh nghÜa 2 ®­êng th¼ng song song ë líp 6 vµ c¸ch vÏ? III.Bµi gi¶ng Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß 1.Nh¾c l¹i kiÕn thøc líp 6(5p) Yªu cÇu HS ®äc SGK(tr90) Cho 2 ®­êng th¼ng a,b muèn biÕt a cã song song b kh«ng ta lµm thÕ nµo? b a C¸ch lµm trªn rÊt khã thùc hiÖn vµ ch­a ch¾c ®· chÝnh x¸c. VËy cã c¸ch nµo dÔ h¬n kh«ng? 2.DÊu hiÖu nhËn biÕt 2 ®­êng th¼ng song song(14p) Cho c¶ líp lµm ?1 trong sgk 900 a b c d e g m n p 600 600 450 450 800 c) a) b) §o¸n xem 2 ®­êng th¼ng nµo song song ? Thö dïng th­íc kiÓm tra l¹i xem? NhËn xÐt c¸c gãc cho trong h×nh ? Nh­ vËy theo bµi to¸n trªn th× nÕu 1 ®­êng th¼ng c¾t 2 ®­êng th¼ng kh¸c t¹o thµnh 1 cÆp gãc so le trong b»ng nhau th× chóng song song nhau. §ã chÝnh lµ dÊu hiÖu nhËn biÕt 2 ®­êng th¼ng song song. Ta thõa nhËn tÝnh chÊt sau: TÝnh chÊt (sgk) Hai ®­êng th¼ng a,b song song nhau kÝ hiÖu lµ : a//b H·y nªu c¸c c¸ch diÔn ®¹t ®­êng th¼ng a song song ®­êng th¼ng b? Trë l¹i h×nh vÏ ban ®Çu , h·y dïng dông cô ®Ó kiÓm tra xem a cã song song b kh«ng? (h­íng dÉn : kÎ ®­êng th¼ng c c¾t a,b t¹i A,B. §o cÆp gãc so le trong) Muèn vÏ 2 ®­êng th¼ng song song ta lµm thÕ nµo ? 3. VÏ 2 ®­êng th¼ng song song(12p) Yªu cÇu HS lµm ?2, h×nh 18,19. Nªu tr×nh tù vÏ b»ng lêi? Giíi thiÖu hai ®o¹n th¼ng song song, 2 tia song song : NÕu 2 ®­êng th¼ng song song th× ta nãi mèi ®o¹n th¼ng (mçi tia) cña ®­êng th¼ng nµy song song mçi ®¹on th¼ng (mçi tia) cña ®­êng th¼ng kia. NÕu xy//x’y’ th× : AB//CD; Ax//Cx’; Ay//Dy’,… §äc SGK Ta cã thÓ ­íc l­îng b»ng m¾t : nÕu a kh«ng c¾t b th× chóng song song. Cã thÓ kÐo dµi m·i 2 ®­êng th¼ng mµ chóng kh«ng c¾t nhau th× chóng song song. Lµm ?1 a song song b d kh«ng song song e m song song n Dïng th­íc kiÓm tra l¹i vµ kÕt qu¶ nh­ trªn 2 gãc so le trong b»ng nhau 2 gãc so le trong kh«ng b»ng nhau 2 gãc so le trong b»ng nhau HS ®äc l¹i tÝnh chÊt +®­êng th¼ng a song song ®­êng th¼ng b +®­êng th¼ng b song song ®­êng th¼ng a +2 ®­êng th¼ng a vµ b song song nhau. + a vµ b kh«ng cã ®iÓm chung. Lµm theo GV Lµm ?2 theo nhãm +Dïng gãc nhän ªke vÏ ®­êng th¼ng c t¹o víi a gãc ®ã. +Lµm nh­ vËy víi ®­êng th¼ng b + ta cã a//b (theo dÊu hiÖu) 1 HS lµm b»ng ªke vµ th­íc th¼ng trªn b¶ng;c¶ líp lµm vµo vë. x’ D x y y’ A B C IV.Cñng cè (5p) Lµm bµi tËp 24(sgk) ThÕ nµo lµ 2 ®­êng th¼ng song song . Trong c¸c c©u sau , c©u nµo ®óng, c©u nµo sai? - Hai ®o¹n th¼ng song song lµ 2 ®o¹n th¼ng kh«ng cã ®iÓm chung - Hai ®o¹n th¼ng song song lµ 2 ®o¹n th¼ng n»m trªn 2 ®­êng th¼ng song song Nh¾c l¹i dÊu hiÖu nhËn biÕt 2 ®­êng th¼ng song song. Nªu ®Þnh nghÜa Sai v× 2 ®­êng th¼ng chøa chóng cã thÕ c¾t nhau §óng Nªu dÊu hiÖu V.H­íng dÉn vÒ nhµ(2p) Häc thuéc dÊu hiÖu 2 ®­êng th¼ng song song. Bµi tËp : 25,26(sgk-91) Bµi tËp : 21,23,24(tr77-sbt) TiÕt 7 LuyÖn tËp Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : A.Môc tiªu Thuéc vµ n¾m ch¾c dÊu hiÖu nhËn biÕt 2 ®­êng th¼ng song song. BiÕt vÏ thµnh th¹o ®­êng th¼ng ®i qua 1 ®iÓm n»m ngoµi 1 ®­êng th¼ng cho tr­íc vµ song song víi ®­êng th¼ng ®ã. Sö dông thµnh th¹o ªke vµ th­íc th¼ng hoÆc chØ ªke ®Ó vÏ 2 ®­êng th¼ng song song. B.ChuÈn bÞ : th­íc th¼ng , ªke , SGK. C.TiÕn tr×nh d¹y häc I.æn ®Þnh líp (1p) II.KiÓm tra bµi cò (7p) HS1: nªu dÊu hiÖu nhËn biÕt 2 ®­êng th¼ng song song ? HS2: Nªu c¸ch vÏ 2 ®­êng th¼ng song song ? III.LuyÖn tËp(35p) Ho¹t ®éng cña thµy Ho¹t ®éng cña trß Bµi 26(sgk) Yªu cÇu 1 HS ®äc ®Ò bµi , 1 HS lªn b¶ng vÏ h×nh ,tr¶ lêi . Gäi 1 HS nhËn xÐt bµi Muèn vÏ gãc 1200 ta vÏ thÕ nµo ? H·y thùc hiÖn ? Bµi 27(sgk) Cho c¶ líp ®äc ®Ò bµi Gäi 2 HS nh¾c l¹i. Bµi to¸n cho g× ? hái g× ? Muèn vÏ AD//BC ta lµm thÕ nµo ? Muèn cã AD = BC ta lµm thÕ nµo ? Gäi HS lªn b¶ng vÏ h×nh ? Cã thÓ vÏ ®­îc mÊy ®o¹n AD//BC vµ AD = BC ? Nªu c¸ch vÏ D’? Bµi 28(sgk) Yªu cÇu HS ®äc ®Ò bµi , ho¹t ®éng nhãm nªu c¸ch vÏ. Bµi 29(sgk) Bµi to¸n cho g× ? hái g×? Gäi 1 HS lªn vÏ h×nh Lµm bµi 26: §äc ®Ò bµi . VÏ h×nh vµ tr¶ lêi: y A B x 1200 1200 Ax vµ By song song nhau v× ®­êng th¼ng AB c¾t Ax vµ By t¹o thµnh 2 gãc so sle trong b»ng nhau(dÊu hiÖu nhËn biÕt 2 ®­êng th¼ng song song) Cã thÓ dïng th­íc ®o gãc hoÆc ªke cã gãc 600 vÏ 2 lÇn gãc 600 ®­îc gãc 1200. 1 HS lµm bµi 26 theo c¸ch vÏ kh¸c. §äc ®Ò bµi : Cho tam gi¸c ABC , qua A vÏ AD//BC vµ AD = BC. A B C D D’ VÏ qua A ®­êng th¼ng song song BC LÊy D sao cho AD = BC VÏ ®­îc 2 ®o¹n nh­ vËy. D’ ®èi xøng D qua A 600 A B x x’ y’ y c 600 §äc ®Ò bµi +vÏ ®­êng th¼ng xx’ +Trªn xx’ lÊy ®iÓm A bÊt k× +Dïng ªke vÏ ®­êng th¼ng c qua A t¹o víi Ax gãc 600. +Trªn c lÊy B bÊt k× (kh¸c A) +Dïng ªke vÏ vµ so le trong víi +VÏ tia ®èi By cña By’ ta ®­îc yy’//xx’ Cã thÓ vÏ 2 gãc ë vÞ trÝ ®ång vÞ. Cho gãc nhän xOy vµ ®iÓm O’. Yªu cÇu vÏ gãc nhän x’O’y’ cã O’x’//Ox , O’y’//Oy; so s¸nh 2 gãc. x O O’ x’ y’ y 1HS lªn vÏ h×nh. O’ x x’ y’ y O So s¸nh 2 gãc : b»ng nhau. IV.H­íng dÉn vÒ nhµ (2p) Bµi tËp : 30(sgk) , 24,25,26(sbt-78) Kh¼ng ®Þnh b»ng suy luËn kÕt qu¶ bµi 29. TiÕt 8 Tiªn ®Ò ¬clit vÒ ®­êng th¼ng song song Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : A. Môc tiªu - HiÓu ®­îc tiÖn ®Ò ¬clit lµ c«ng nhËn tÝnh duy nhÊt cña ®­êng th¼ng b ®i qua M ( kh«ng thuéc a) vµ song song a. - HiÓu r»ng nhê tiªn ®Ò ¬clit míi cã tÝnh chÊt cña 2 ®­êng th¼ng song song:”nÕu 2 ®­êng th¼ng song song th× c¸c gãc so le trong (®ång vÞ ) b»ng nhau”. - KÜ n¨ng : cho biÕt 2 ®­êng th¼ng song song vµ 1 c¸t tuyÕn. Cho biÕt sè ®o cña 1 gãc , biÕt c¸ch tÝnh sè ®o c¸c gãc cßn l¹i. B. ChuÈn bÞ : SGK, th­íc th¼ng, th­íc ®o gãc, b¶ng phô C. TiÕn tr×nh d¹y häc I.æn ®Þnh líp(1p) II.KiÓm tra bµi cò : Nªu dÊu hiÖu nhËn biÕt hai ®­êng th¼ng song song III.Bµi gi¶ng Ho¹t ®éng cña thµy Ho¹t ®éng cña trß 1.T×m hiÓu tiªn ®Ò ¬clit(14p) Yªu cÇu HS lµm nh¸p bµi to¸n sau : Cho ®iÓm M kh«ng thuéc ®­êng th¼ng a.VÏ ®­êng th¼ng b ®i qua M vµ b//a ? Gäi 1 HS lªn b¶ng lµm. Gäi tiÕp 1 HS lªn lµm l¹i.(cã thÓ theo c¸ch kh¸c) Cã nhËn xÐt g× vÒ 2 ®­êng th¼ng mµ 2 b¹n vÏ ? Nh­ vËy liÖu cã bao nhiªu ®­êng th¼ng ®i qua M vµ song song a? B»ng kinh nghiÖm thùc tÕ ng­êi ta nhËn thÊy : Qua ®iÓm M n»m ngoµi ®­êng th¼ng a chØ cã mét ®­êng th¼ng song song víi a. §ã chÝnh lµ tiªn ®Ò ¥clit a b M Tiªn ®Ò ¥clit(sgk) Cho HS ®äc phÇn “cã thÓ em ch­a biÕt “ VËy 2 ®­êng th¼ng song song cã tÝnh chÊt g× ? 2.TÝnh chÊt cña 2 ®­êng th¼ng song song(15p) Cho HS lµm ? trong SGK Gäi 3 HS lÇn l­ît lµm 4 A B a b 1 1 2 2 3 3 4 Qua bµi to¸n trªn ta cã nhËn xÐt g× ? KiÓm tra thªm gãc trong cïng phÝa ? §ã chÝnh lµ tÝnh chÊt 2 ®­êng th¼ng song song 4 A B P a b 1 TÝnh chÊt (sgk) Bµi tËp 30(sbt) C¶ líp lµm bµi : b M a 600 600 2 ®­êng th¼ng trïng nhau. §äc l¹i tiªn ®Ò ®äc bµi Lµm ? HS1: a) HS2: b),c) HS3: d)Hai gãc ®ång vÞ b»ng nhau NÕu 1 ®­êng th¼ng c¾t 2 ®­êng th¼ng song th× : + c¸c cÆp gãc so le trong b»ng nhau +c¸c cÆp gãc ®ång vÞ b»ng nhau +c¸c gãc trong cïng phÝa bï nha. §äc l¹i tÝnh chÊt Lµm bµi : Gi¶i a) b)Gi¶ sö .Qua A vÏ tia AP sao cho suy ra AP//b v× cã 2 gãc sole trong b»ng nhau. Qua A võa cã a//b võa cã AP//b ®iÒu nµy tr¸i tiªn ®Ò ¥clit. VËy AP vµ a chØ lµ mét hay : IV.Cñng cè(13p) Bµi tËp 34(sgk) Yªu cÇu HS ho¹t ®éng nhãm 4 A B b a 1 1 2 2 3 3 4 370 370 Tãm t¾t: Cho a//b ; AB c¾t a t¹i A, AB c¾t b t¹i B ¢4= 370 Hái a) ,b) so s¸nh ¢1 vµ c) Gi¶i : Cã a//b a)theo tÝnh chÊt 2 ®­êng th¼ng songsongta cã :(cÆp gãc so le trong) b)Cã ¢4 vµ ¢1 lµ 2 gãc kÒ bï , suy ra ¢1=1800 - ¢4 =1800-370 = 1430. ¢1 = =1430(®ång vÞ) c) ; (®èi ®Ønh) V.H­íng dÉn vÒ nhµ(2p) Bµi tËp : 31,35(sgk); 27,28,29(sbt-78,79) Lµm l¹i bµi 34 vµ vë Gîi ý bµi 31: kÎ c¸t tuyÕn , kiÓm tra gãc so le(®ång vÞ) TiÕt 9 LuyÖn tËp, kiÓm tra 15 phót Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : A. Môc tiªu Cho 2 ®­êng th¼ng song song vµ 1 c¸t tuyÕn, biÕt 1 gãc, tÝnh c¸c gãc cßn l¹i. VËn dông tiªn ®Ò ¥clit ®Ó gi¶i bµi bËp. B­íc ®Çu biÕt dïng suy luËn ®Ó tr×nh bµy bµi to¸n. B. ChuÈn bÞ : SGK, th­íc ®o gãc , th­íc th¼ng. C.TiÕn tr×nh d¹y häc I. æn ®Þnh líp (1p) II. KiÓm tra bµi cò (4p) Ph¸t biÓu tiªn ®Ò ¥clit ? NÕu qua 1 ®iÓm cã 2 ®­êng th¼ng cïng song song 1 ®­êng th¼ng th× sao? III.LuyÖn tËp(22p) Ho¹t ®éng cña thµy Ho¹t ®éng cña trß Cho HS lµm bµi tËp 35(sgk) Bµi 36(sgk) Cho h×nh vÏ .BiÕt a//b vµ c c¾t a t¹ A c¾t b t¹i B.H·y ®iÒn vµo chç trèng trong c¸c c©u sau: a) ¢1= …(v× lµ cÆp gãc so le trong) b) ¢2= …(v× lµ cÆp gãc ®ång vÞ) 4 a b c A B 1 1 2 2 3 3 4 c)(v×…) d) (v×…) Bµi 29(sbt) Gäi 1 HS lªn b¶ng vÏ h×nh. Bµi 38(sgk) Yªu cÇu HS ho¹t ®éng nhãm:nöa líp lµm mét bªn khung. Bµi tËp 35(sgk) Theo tiªn ®Ò ¬clit : qua A ta chØ vÏ ®­îc 1 ®­êng th¼ng a song song BC vµ qua B chØ vÏ ®­îc 1 ®­êng th¼ng b song song AC. Bµi 36(sgk) a) ¢1= v× lµ cÆp gãc so le trong) b) ¢2= v× lµ cÆp gãc ®ång vÞ) c)(v× lµ 2 gãc trong cïng phÝa) d) (v× lµ 2 gãc cïng b»ng 2 gãc b»ng nhau) A a b c Bµi 29(sbt) c cã c¾t b NÕu c kh«ng c¾t b th× c // b. Khi ®ã qua A cã 2 ®­êng th¼ng cïng song song a .®iÒu nµy tr¸i víi tiªn ®Ò ¥clit. Bµi 38(sgk) 1 d d’ c A B 1 4 2 3 3 2 4 Nhãm 1,2: * d//d’ th× : * NÕu 1 ®­êng th¼ng c¾t 2 ®­êng th¼ng song song th× : a) Hai gãc so le trong b»ng nhau b) Hai gãc ®ång vÞ b»ng nhau. c) Hai gãc trong cïng phÝa bï nhau. Nhãm 3,4 ng­îc l¹i . IV.KiÓm tra 15phót: C©u1: thÕ nµo lµ 2 ®­êng th¼ng song song. C©u 2: trong c¸c c©u sau, c©u nµo ®óng , c©u nµo sai: Hai ®­êng th¼ng song song lµ 2 ®­êng th¼ng kh«ng cã ®iÓm chung. NÕu ®­êng th¼ng c c¾t 2 ®­êng th¼ng a, b mµ trong c¸c gãc t¹o thµnh cã 1 cÆp gãc so le trong b»ng nhau th× a//b. NÕu ®­êng th¼ng c c¾t 2 ®­êng th¼ng a, b mµ trong c¸c gãc t¹o thµnh cã 1 cÆp gãc ®ång vÞ b»ng nhau th× a//b. Cho ®iÓm M n»m ngoµi ®­êng th¼ng a.§­êng th¼ng ®i qua M vµ song song víi ®­êng th¼ng a lµ duy nhÊt. Cã duy nhÊt 1 ®­êng th¼ng song song víi 1 ®­êng th¼ng cho tr­íc. C©u 3: biÕt a//b. Nªu tªn c¸c cÆp gãc b»ng nhau trong h×nh vÏ: E a b A B C D V.H­íng dÉn vÒ nhµ (3p) Lµm bµi tËp 39(sgk-95) cã suy luËn .bµi 30(sbt) Bt bæ sung: cho 2 ®­êng th¼ng a,c vµ . Cho biÕt quan hÖ gi÷a a vµ b? ********************************** TiÕt 10 Tõ vu«ng gãc ®Õn song song Ngµy so¹n :06/10/2008 Ngµy d¹y :08/10/2008 A. Môc tiªu - BiÕt quan hÖ gi÷a 2 ®­êng th¼ng cïng vu«ng gãc hay song song víi ®. th¼ng thø ba - BiÕt ph¸t biÓu g·y gän mét mÖnh ®Ò to¸n häc. - TËp suy